فهرست مطالب

مطالعات اجتماعی ایران - سال چهاردهم شماره 3 (پیاپی 51، پاییز 1399)

مجله مطالعات اجتماعی ایران
سال چهاردهم شماره 3 (پیاپی 51، پاییز 1399)

  • تاریخ انتشار: 1400/03/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • شقایق اکبری، قاسم قاسمی*، نسرین مهرا، محمدعلی مهدوی ثابت صفحات 4-25

    تعیین میزان مجازات حبس بین سه تا 10 سال برای قاتل عمدی در فرضی که پرونده به قصاص منتهی نگردد، بایستی با هدف متناسب کردن مجازات با شدت عمل ارتکابی و نیز با شخصیت و سوابق فردی محکوم، صورت گیرد. در این تحقیق، با استفاده از نظریه ساختار اجتماعی پرونده های قضایی به منزله پشتوانه نظری، رابطه میان نوع آلت قتاله، تعداد ضربات، نوع رفتار با جسد، آزار جنسی مقتول، سبق تصمیم، نزاع دسته جمعی در حین قتل، تابعیت قاتل، اعتیاد قاتل، نحوه دسترسی به قاتل، جنسیت، متاهل یا مجرد بودن، مصرف یا عدم مصرف مشروبات الکلی توسط قاتل، جنسیت و تابعیت مقتول و زمان اعلام رضایت اولیای دم تحت بررسی قرار گرفت. روشی که در تحقیق حاضر به کار رفته پیمایش است و از تکنیک مشاهده و مطالعه پرونده ها برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت تحقیق، پرونده های قتل عمد مطرح شده در دادسرای جنایی استان تهران از سال 1380 می باشد که تا قبل از خرداد 1396 مختومه گردیده است. 60 پرونده از میان آنها به مثابه نمونه انتخاب شدند که در 49 پرونده میزان حبس تعیین شده در پرونده درج گردیده بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های پیرسون [1]، مقایسه میانگین دو گروه مستقل  T-Test و تحلیل واریانس یک طرفه[2] استفاده شد. مطابق با یافته های تحقیق، تفاوت معناداری در میانگین حبس تعزیری در گروه های مختلف متغیرهای مستقل به دست نیامد. در حالی که میان زمان اعلام رضایت اولیای دم، با میزان حبس، ارتباط معناداری وجود داشته است.

    کلیدواژگان: حبس تعزیری، قاتل عمدی، عدم اجرای قصاص، ساختار اجتماعی پرونده های قضایی، رضایت اولیای دم
  • سید محسن بنی جمالی*، سهیلا صادقی فسایی صفحات 26-53

    مقاله حاضر می خواهد دریابد در شرایط پرتغییر و نامتعین اقتصادی و اجتماعی چگونه جوانان گذار به ازدواج را مدیریت و راهبری می کنند. نیز مطالعه به دنبال آن است تا از پس دریافت راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج دریابد که آیا آنچنان که گیدنز [1] می گوید، راهبرد و برنامه، ویژگی عصری جوانان امروز شده است یا آن گونه که لکاردی [2] مطرح می کند، اساسا عصر تجربه راهبرد و برنامه، «به سرآمده» می نماید. داده های حاصل از 21 مصاحبه نیمه ساختاریافته  با زنان و مردان جوان مجرد و متاهل در سطوح سنی و طبقاتی مختلف، در این مطالعه با روش کیفی مورد تحلیل مضمونی قرار می گیرند. مطالعه مطرح می کند که انواع راهبردهای جوانان در مدیریت ازدواج، ‎راهبردهای فعالانه، منفعلانه، منعطف، و یا ترکیبی از آنها است. نیز به کارگیری انواع و ترکیبی از راهبردهای مختلف و منعطف در مدیریت ازدواج آشکار می سازد که هر فرد، متناسب با موقعیت و نیز منابع در اختیار، انطباق و انعطاف پذیری مخصوص به خود را رقم می زند و از این بابت رویه ای خاص خود در مدیریت موقعیت ابداع می کند؛ امری که می تواند نشانه فردی شدن بیشتر مدیریت ازدواج باشد. این البته در حالی است که مدیریت ازدواج همچنان تحت تاثیر متغیرهای ساختاری مثل جنسیت و طبقه است. مطالعه نشان می دهد که هرچند گیدنز برنامه ریزی راهبردی زندگی را به عنوان جهان بینی مسلط عصری می داند و زندگی در جامعه پرمخاطره را به معنای زندگی با نگرشی حسابگرانه معرفی می کند اما چنین تسلطی از برنامه ریزی حسابگرانه در کنش های جوانان و در مدیریت ازدواج مشاهده نمی شود. نیز مطالعه، درست بر خلاف لکاردی که زندگی نامه را امری در حال ساخته شدن به وسیله آزمون و خطا می داند و اجرای آن را در متن و مسیری کاملا نامتعین و پیش بینی ناپذیر و فاقد اهداف روشن فرض می کند، بیان می دارد که جوانان همچنان چشم اندازهای روشنی در زندگی دارند. بدین ترتیب جوانان نه آن چنان حسابگرانه رفتار می کنند و نه ایده برنامه ریزی و راهبرد را یکسره به دور می ریزند.

    کلیدواژگان: جوانان، گذار به بزرگسالی، ازدواج، شرایط نامتعین، راهبرد، برنامه، مدیریت ازدواج، بازاندیشی
  • مهربان پارسامهر، یاسین خرم پور*، حسام کرایی صفحات 54-79

    عرفی شدن باعث شده که نقش دین و کارکردهای آن در زمینه اجتماعی و فردی فرو ریزد. مدرنیته و مولفه های آن (جهانی شدن، فردگرایی، علم گرایی) فرآیند عرفی شدن را شدت بخشیدند. این تحقیق به روش پیمایش به بررسی تاثیر مولفه های مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد پرداخته است. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای و برای سنجش متغیرها از پرسش نامه محقق استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، بین مولفه های مدرنیته (فردگرایی و جهانی شدن و علم گرایی) و عرفی شدن دانشجویان رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد (001/0 <p). مدل معادلات ساختاری نشان داد که میزان تاثیر مولفه های مدرنیته بر عرفی شدن دانشجویان، 47/0 است که نشان دهنده رابطه مستقیم این دو متغیر می باشد. به طور کلی یافته های تحقیق نشان دادند که مدرنیته و عناصر آن نقش اساسی در گسترش فرآیند عرفی شدن داشته است، به صورتی که در اقشار جوان و دانشجو، به علت تغییرات نسلی، پذیرش عناصر عرفی شدن و مدرنیته برای آنها آسان تر می باشد.

    کلیدواژگان: عرفی شدن، علم گرایی، جهانی شدن فرهنگی، فردگرایی، یزد
  • مسعود حاجی زاده میمندی*، منوچهر علی نژاد، زهرا میرجلیلی صفحات 80-102

    پول در جهان امروز در نقش میانجی کنش گران، تسهیل‍گر مبادلات، و همچون شیء بیرونی و عینی، تجلی یافته و هر روز در حال گسترش است. نگرش افراد نسبت به پول با رفتار آنها در مورد اموری که وابسته به پول است، مرتبط می باشد. نگرش افراد به پول بستگی به عوامل مختلفی همچون تجارب کودکی افراد، تعلیم و تربیت، موقعیت مالی و اجتماعی، و نظام باورها و اعتقادات آنها دارد. نگرش ها نسبت به پول می تواند به عنوان «چارچوب مرجع» برای بررسی زندگی روزانه افراد استفاده شود. هدف پژوهش، بررسی نگرش به پول شهروندان شهر یزد و عوامل اجتماعی مرتبط با آن است. این پژوهش به شیوه پیمایشی و با  استفاده از ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام شده است. نمونه مورد مطالعه شامل 384 نفر از ساکنین شهر یزد است. بر اساس یافته های پژوهش، اکثریت پاسخگویان نگرش میانه ای نسبت به پول داشتند، اما درصد نگرش منفی (2.3 درصد) مردم یزد نسبت به پول از درصد نگرش مثبت (15.1 درصد) کمتر بود. طبق آزمون همبستگی، متغیرهای دینداری و دنیاگرایی و درآمد، رابطه مستقیمی با نگرش به پول داشتند، در حالی که سن و تحصیلات و امید به آینده به طور غیرمستقیم بر نگرش به پول تاثیر می گذارند. مردان مجرد شاغل بیشترین نگرش مثبت و زنان مجرد شاغل منفی ترین نگرش را نسبت به پول داشتند. با کاهش دینداری (0.437-) و افزایش درآمد (0.18) و دنیاگرایی (0.287) نگرش مثبت به پول افزایش می یابد. بر اساس مدل رگرسیونی، دینداری و امید به آینده در مجموع 28 درصد تغییرات نگرش به پول را تبیین می کنند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند در سیاست گذاری اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.

    کلیدواژگان: نگرش به پول، امید به آینده، دینداری، دنیاگرایی، شهروندان یزدی
  • حسن محدثی گیلوایی، زهرا سمندی زاده شوشتری* صفحات 103-119

    وجود فرهنگ ها و اقوام  و ادیان گوناگون از جمله مسایلی است که به کشور ما ایران، ساختار ویژه ای بخشیده است. پیروان آیین صابیین مندایی یکی از مغفول مانده ترین اقلیت های دینی و قومی است که در استان خوزستان و به خصوص در شهر اهواز زندگی می کنند. میناکاری روی طلا و نقره از مشاغل سنتی منداییان است که امروزه صابیین با آن شناخته می شوند. این مقاله با هدف توصیف و تفسیر روی آوری صابیین مندایی اهواز به عنوان یک اقلیت قومی دینی به حرفه زرگری و میناکاری روی طلا و نقره و استمرار آن تا به امروز است. مطالعه در زمره پژوهش های کیفی است و با رویکرد قوم نگارانه انجام شده و  برای گردآوری داده ها از ابزار مشاهده و  مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شده است.  برای تحلیل داده ها نیز از روش تحلیل مضمونی بهره گرفته شده است. بر اساس یافته های تحقیق، پیوند وثیقی بین حرفه و شغل صابیین  و هویت دینی قومی آنان وجود دارد و همین امر سبب تداوم حرفه زرگری و میناکاری بر روی طلا و نقره در بین  آنان شده است. همچنین یافته های این تحقیق نشان می دهد صابیین مندایی با اشتغال به  حرفه  زرگری و میناکاری و با استفاده از زبان تصویر یا نقر نقوش بر فلزات و به ویژه فلزات گران بهای طلا و نقره به بیان اعتقادات دینی و سرگذشت تاریخی خود به مردمان سرزمین هایی که در آن زندگی می کنند، پرداخته اند، و  از آن به عنوان ابزاری برای «هویت یابی قومی و دینی» خود استفاده می کنند.

    کلیدواژگان: اخلاق اقتصادی، اقلیت دینی قومی، هویت دینی، کنش اقتصادی، صابئین مندایی
  • سیمین ویسی*، میترا عظیمی صفحات 120-141

    سازمان های مردم نهاد [1] تجلی اعتماد و تعدیل کننده فعالیت های کلان اقتصادی و سیاسی هستند اما در صورت ورود بدون برنامه و یا تداخل فعالیت هایشان با یکدیگر و یا با دولت، ممکن است به تهدیدی برای جامعه بدل گردند. در محله هرندی (دروازه غار سابق) تهران، به واسطه وجود انواع آسیب های اجتماعی، سمن [2] های متعددی با هدف تقلیل مشکلات بدان ورود یافته اند. اما به رغم دستاوردهای حاصل شده توسط این سمن ها، وجود تداخل ها و موازی کاری های بسیار، خود مشکلات جدیدی را در محله رقم زده است. این پژوهش با انجام مطالعات نظری در کنار انجام مشاهده و مصاحبه های عمیق و نیمه ساخت یافته و همچنین تشکیل گروه های بحث متمرکز با ساکنان محله و سمن ها، به دنبال آن است مدل بررسی فضای همکاری نهادهای مدنی را بر اساس سه سطح توافقی (ارزش ها) و تضادی (رژیم های حقیقت متضاد) و تفسیری (نمادها) مطرح کند و در نهایت الزامات ایجاد فضای همکاری در میان سمن های محله هرندی را ارایه نماید. بر اساس مدل پیشنهادی مهم ترین ویژگی های فضای همکاری در میان سازمان های مردم نهاد محله هرندی شامل وجود زمینه های همسوسازی علی رغم وجود رقابت فزاینده میان آنها، غلبه نگاه های مبتنی بر فهم متعارف بر نگرش های علمی، پراکنده بودن منابع هنجاربخش پیرامون حقوق بشر و اصول روانشناختی و مانند این، غلبه ارزش های مادی و بیرونی مانند توجه به حقوق و درآمد و ساختمان و مانند این، توجه کمتر بر ارزش های عاطفی همچون تعامل با سایر سازمان های مردم نهاد، توجه کمتر بر ارزش های شناختی همچون خلاقیت و آموختن دانش های جدید بودند. 

    کلیدواژگان: سازمان های مردم نهاد، همسوسازی سمن ها، فضای همکاری سمن ها
|
  • Shaghayegh Akbari, Ghassem Ghassemi *, Nasrin Mehra, MohammadAli Mahdavi Sabet Pages 4-25

    Basically determination of imprisonment between 3-10 years for murderer provided that the case does not lead to retribution, must be determined based on severity of crime, murderer characteristic and record. In this study, using the theory of social structure as a theoretical support, the relationship between the time of imprisonment with the type of lethal weapon, the number of shots, the type of behavior with corpse, sexual harassment of the victim, precedent of decision, mass quarrel during murder, citizenship and addiction of the murderer, the way of access to murderer, murderer sex and marital status, consumption of alcohol, sex and citizenship of the victim and the time of consent of the victims family were examined. The method used in the present study is survey and the technique of observing and studying files has been used to collect information. The population included the murder cases which have been sued at Tehran criminal court in the period of 2001-2007, from which 60 cases were selected as a sample. Pearson’s correlation, T-Test independent and One-way- ANOVA were used for data analysis. According to the research findings, there was no significant difference in the average of imprisonment in different groups of independent variables. While there was a significant relationship between the time of declaration of consent of the parents and the amount of imprisonment

    Keywords: Imprisonment, Premediated Murder, Non-Execution of Retribution, Social Structure of Judicial Cases
  • Seyed Mohsen Bani Jamali *, Soheila Sadeghi Fasaei Pages 26-53

    This qualitative study aims to investigate how Iranian youth manage their transition to marriage in facing uncertain circumstances. It suggests that youth use active, passive, and flexible strategies to manage their marriage. It also points out that, in an adaptable and flexible way, they devise their management procedures based on their situation and available resources. This implies that marriage management is becoming more individualized. However, it is still influenced by structural variables such as gender and class. While Giddens views life planning as the dominant modern worldview and introduces life as a meaningful living with an accounting attitude the current study finds that such mastery of accounting planning is not evident in youth marriage management. In comparison to Leccardi, who believes that biographies are created by trial and error and that life takes a vague and unpredictable path with no specific objectives, this study claims that youth still have bright insights into their lives and behave based on planning and strategy.

    Keywords: Youth, Transition to Adulthood, Marriage, Uncertainty, Strategy
  • Mehraban Parsamehr, Yasin Khorrampour *, Hesam Karaei Pages 54-79

    Secularization has caused the role of religion and its functions in the social and individual context to collapse. Modernity and its components (globalization, individualism, scientism) intensified the process of secularization. This research investigated the effect of modernity components on the dimensions of secularization of graduate students of Yazd University. The variables were measured using a researcher-made questionnaire and a stratified sampling process was used for sampling. The results indicate a direct and significant relationship between the components of modernity (individualism, globalization, and scientism) and the students’ secularization (P <0.001). The structural equation model shows that the effect of the components of modernity on the secularization of students is 0.47, which indicates the direct relationship between these two variables. In general, the research findings show that modernity and its components have played a key role in expanding the secularization process in a way that it is easier for young people and students to embrace the elements of secularization and management due to generational changes.

    Keywords: secularization, scientism, cultural globalization, individualism, Yazd
  • Masoud Hajizade Meimandi *, Manouchehr Alinejad, Zahra Mirjalili Pages 80-102

    Money plays a very important role in our increasingly commercialized world. People's attitudes toward money determines their behavior about money-related matters. Individual’s attitude towards money depends on various factors including childhood experiences, education, financial and social status. This study was conducted among 384 people of Yazd to investigate their attitude towards money and related social factors. Data was collected using questionnaire and analyzed using SPSS software. Findings show that the majority of respondents had the middle attitude towards money, but the percentage of respondents who had a negative attitude (2/3%) was lower than those who had a positive attitude (15/1 %).  Based on the results, the variables of religiosity, secularism, and income were directly related to attitudes toward money, while age, education and hope for the future indirectly affect attitudes toward money. Single employed men had the most positive attitudes and single employed women had the most negative attitudes toward money. The results indicate that religiosity (-0/437) decreases and income (0/18) and secularism (0/287) increases, the positive attitude towards money. Finally, according to the regression model, religiosity, employment, consumerism, and hope for the future, explain 28% of variation in attitude towards money.

    Keywords: Hope for the future, Secularism, religiosity, Attitude towards money, Yazd
  • Hasan. Mohadesi Gilvaee, Zahra Samandizadeh Shoushtari * Pages 103-119

    Cultural, ethnic and religious diversity of Iran is one of the unique features of this country. Sabei Mandaeans are one of the most marginalized religious and ethnic minorities living in Khuzestan province. One of the traditional occupations by which they are recognized today is enameling on gold and silver. This article aims to describe and interpret the Sabei Mandaeans professional practice of goldsmith and enameling on gold and silver and its continuation to the present day. The study is a qualitative research that was conducted using an ethnographic approach. The semi-structured interviews were used to collect data. The data were analyzed using the thematic method. According to the research findings, there is a close link between the Sabeis profession and occupation and their religious-ethnic identity, which has led to the continuation of goldsmith and enameling on gold and silver among them. The findings of this study also show that Sabei Mandaeans engaged in the profession of goldsmith and enameling use the language of image and enameling on precious metals to express their religious beliefs and history and that they use it as a tool for "ethnic and religious identification".

    Keywords: Economic Ethics, Religious-Ethnic Minority, Religious Identity, Economic Action, Sabei Mandaeans
  • Simin Veisi *, Mitra Azimi Pages 120-141

    Non-governmental organizations (NGOs), are manifestation of trust and moderators of macroeconomic and political activities, but if they enter without a plan or their activities interfere with each other or with the government, they may become a threat to society. In Harandi neighborhood (former Darvazeh Ghaar) in Tehran, due to the presence of numerous social issues, several NGOs have entered to reduce the problems. Despite their achievements of these teams, the interferences and parallel work with governmental plans have resulted in new problems. This research through theoretical studies, observations, in-depth and semi-structured interviews, as well as the formation of focus groups with neighborhood residents and NGOs introduce new theoretical approaches in the field of cooperation space of civil institutions. These are implemented based on three levels of consensus (values), conflict (contradictory regime of truth) and interpretive (symbols). It seeks to provide the requirements for creating a cooperation space among residents of Harandi neighborhood. According to the model, the most important features include the existence of areas of convergence in spite of the increasing competition between them, the dominance of commonsense views over scientific attitudes, the dispersion of normative sources about human rights,  psychological principles, dominance of material and external values such as attention to salary and income, less attention to emotional values such as interaction with other NGOs, less attention to cognitive values such as creativity and learning new knowledge.

    Keywords: Nongovernmental Organizations, Convergence among NGOs, Cooperation Space