فهرست مطالب

توسعه علوم انسانی - پیاپی 8 (پاییز و زمستان 1402)

مجله توسعه علوم انسانی
پیاپی 8 (پاییز و زمستان 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/12/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • سید مهدی الوانی صفحات 1-3
  • سید حسین صفایی*، علیرضا آبین صفحات 5-25
    در این مقاله، به بحث پیرامون مسئولیت مدنی صغار و بیماران روانی به صورت مطالعه تطبیقی، با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی پرداخته شده است و به این پرسش محوری پاسخ داده شده که اساسا، با چه معیاری باید اقدام به سنجش رفتار زیانبار صغار و افراد مبتلا به اختلالات ذهنی نمود؟ نگاهی به تاریخ مسئولیت مدنی به خوبی حکایت از این دارد که حقوق مسئولیت مدنی، در پاسخ به این سوال، همواره بر سر یک دو راهی قرار داشته است: در یک سو، مسائل عاطفی، اخلاقی، انصاف و عدالت ماهوی اقتضای منتفی شدن یا تعدیل مسئولیت مدنی این افراد را دارند؛ و در سوی مقابل، هدف نهایی حقوق مسئولیت مدنی یعنی اعاده وضع سابق و جبران زیان های ناروا، کاوش‏های پیچیده شخصی، ذهنی و روانی را با تاملی جدی مواجه می‏سازد! همین تردیدها سبب شده تا نظام های حقوقی دیدگاه های مختلفی را در این خصوص برگزینند: برخی جانب زیان دیده را گرفته و از حکومت معیارهای نوعی در حقوق مسئولیت مدنی دفاع کرده اند، و عده ای نیز به سمت حمایت از صغیر و مجنون گرایش یافته و معیار شخصی تقصیر را اختیار نموده اند؛ با وجود این، به نظر می رسد که باید رویکردی میانه را برگزید و از معیار «نوعی نسبی» به عنوان ملاک ارزیابی رفتار صغار ممیز و بیماران مبتلا به اختلال روانی بهره گرفت، و بر این اساس، تفسیری منعطف تر و منضبط تر از «رفتار متعارف» در مواد 951 تا 953 ق.م. ارائه داد
    کلیدواژگان: مسئولیت مدنی، صغیر، مجنون، بیماری روانی، معیار نوعی، معیار شخصی، تقصیر، معیار مختلط، حقوق تطبیقی
  • الناز باقرپور اسکویی*، عباس شاکری صفحات 27-44
    در اقتصاد ایران همراهی روند استمرار تورم و کسری بودجه دولت دیده می شود، اما چگونگی ارتباط این دو مقوله جای بحث و بررسی دارد. در مطالعه حاضر رابطه میان کسری بودجه و تورم در ایران طی سال های 1370:1 الی 1400:12 با استفاده از رویکرد تبدیل موجک پیوسته مورد بررسی قرار گرفت. ما این رابطه را در مورد خالص بدهی دولت به بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک مرکزی و تورم نیز تحلیل کرده ایم. یافته های ما حاکی از تاثیر مثبت و معنادار تورم بر کسری بودجه است. همچنین تاثیر مثبت و معنادار تورم بر خالص بدهی دولت و بدهی دولت به بانک مرکزی را در بلندمدت یافته ایم. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تورم های بالا در شرایط بی ثبات موجب افزایش کسر بودجه دولت می-شود. چون دولت خود بزرگترین مصرف کننده است و از مجرای اثر الیورا- تانزی هزینه های دولت فورا با تورم افزایش می یابد اما درآمدهای دولت با تاخیر نسبت به تورم تعدیل می شود. بنابراین تورم از طریق هزینه های دولت بر کسری بودجه و بدهی دولت به بانک مرکزی فشار آورده و آن را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: تورم، کسری بودجه، بدهی دولت به بانک مرکزی، اثر تانزی، اقتصاد ایران
  • شمس السادات زاهدی* صفحات 45-58
    هوش مصنوعی شبیه سازی هوش انسانی به وسیله سیستم ها و دستگاه های کامپیوتری تعریف شده است. در دهه گذشته این فناوری با سرعتی شتابان توسعه یافته و از این طریق توانسته بسیاری از وظایف انسان ها را به خوبی انجام دهد. این فناوری با تقلید از شبکه عصبی مغز انسان توانسته به بسیاری از پرسش های روزمره پاسخ دهد و روز به روز کاربردهای بیشتری بیابد. برخی از مزایا و خدمات هوش مصنوعی عبارتند از: توانائی یادگیری، تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها با دقت و سرعت بالا، کمک به تصمیم گیری و ارتقای کارآمدی و بهره وری، صرفه جوئی در زمان، ایفای نقش مشاور در زمینه های مدیریتی، مالی، پزشکی، امنیتی، و... البته هوش مصنوعی دارای خطرات و تهدیدهائی نیز هست که صاحب نظران در این زمینه مکررا هشدارهائی داده اند. نگرانی هائی از جمله استفاده نا مناسب از داده های شخصی و اطلاعات بیومتریک افراد و تجاوز به حریم خصوصی آنها، دور زدن قوانین و مقررات موجود، افزایش امکان تقلب در رقابت ها، تهدید جان افراد از طریق تولید سلاح های هوشمند خودمختار و خودران، انجام حملات سایبری و سایر تهدیدات امنیتی و...برای استفاده موثر از این فناوری، لازم است که از یک سو، حاکمیت و قوای سه گانه کشور، مسئولانه و مدبرانه به وظایف خود عمل کنند و زمینه مناسب برای بهره مندی آحاد جامعه از آن را فراهم نمایند.
    کلیدواژگان: هوش مصنوعی، سواد دیجیتالی، تکینگی، اطلاعات بیومتریک، حریم خصوصی، دیپ فیک، امنیت اطلاعات، الزامات اخلاقی
  • بهنام کریمی*، محمود مهرمحمدی، مجید علی عسگری، فرشاد مومنی صفحات 59-82
    نیل به توسعه مهمترین هدف کشورهاست و امروزه بر کسی پوشیده نیست که کارآفرینی به عنوان موتور اصلی محرک توسعه کشورها شناخته می شود.اما کارآفرینی زمینه ها و جهت گیری های مختلفی دارد که انتخاب هریک از آنها می تواند پیامدهای خاص خودش را داشته باشد.لذا کوشش پژوهش حاضر تعیین رویکرد توسعه محور کارآفرینی و الگوی برنامه درسی آن است. براین اساس سوال های پژوهش نیز عبارتند از کارآفرینی توسعه محور چیست؟الگوی مطلوب برنامه درسی کارآفرینی توسعه محور چیست؟رویکرد حاکم دراین پژوهش کیفی است که برای پاسخ به سوال اول از روش «جستار نظرورزانه»، به عنوان روش پژوهش و ابزار «بررسی مستندات» به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. برای پاسخ به سوال دوم نیز روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی بوده که به منظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شد و منابع تحقیق نیز شامل آثار مکتوب و غیرمکتوب است.جامعه آماری پژوهش برنامه درسی کارآفرینی فناورانه نظام های رسمی آموزشی جهان است و نمونه آن به صورت هدفمند برنامه درسی کارآفرینی فناورانه سه کشور توسعه یافته (انگلستان، امریکا، کره جنوبی) و یک کشور درحال توسعه (مالزی) انتخاب شدند. یافته بخش اول پژوهش نشان داد کارآفرینی توسعه محور، کارآفرینی فناورانه است که رویکرد پرورش خردفناورانه را دنبال می کند و براساس یافته بخش دوم پژوهش نیز الگوی STEM و STEAM از مشهورترین الگوهای مطلوب برنامه درسی کارآفرینی فناورانه است. نتیجه گیری پژوهش حاضر این است که مدارس کشور با دنبال کردن رویکرد پرورش خردفناورانه دانش آموزان در برنامه های درسی خود می توانند به تربیت نسلی از کارآفرینان امیدوار باشند که بسترهای لازم برای توسعه کشور در همه ابعاد آن را فراهم می کنند. اما این امر مستلزم تغییرات و تحولاتی در سیاست-های کلان نظام تعلیم وتربیت است.
    کلیدواژگان: توسعه، کارآفرینی، برنامه درسی، کارآفرینی فناورانه، خردفناورانه
  • حسن دانایی فرد، مرتضی جوانعلی آذر* صفحات 83-104
    استعاره پردازی یکی از استراتژی های متداول در فهم و تئوریزه کردن پدیده هاست که علی رغم رواج بهره گیری از این شیوه، در باب روش شناسی آن پژوهش های اندکی انجام شده است. این موضوع در کنار ماهیت خلاقانه و پیچیده ی استعاره موجب آن شده است که برخی بر این باور باشند که نمی توان چارچوبی روشمند برای استعاره پردازی ارائه کرد. این مقاله با واکاوی پژوهش های انجام شده در حوزه استعاره و استعاره پژوهی تلاش می کند چهارچوبی روشمند و گام به گام را را برای انجام پژوهش های استعاره ای در حوزه ی سازمان و مدیریت ارائه کند. بر این اساس در این مقاله ابتدا با مرور پژوهش های استعاره ای، عمق، گستره و انواع شیوه های استعاره پژوهی تبیین شده و در ادامه ضمن تحلیل جایگاه استعاره پردازی در فرآیند تولید علم، روش شناسی استعاره پردازی در حوزه ی سازمان و مدیریت در قالب فرآیند مرسوم بیان مسئله و خردمایه ی پژوهش، شیوه ی تنظیم سوال یا سوالات پژوهش، جمع آوری داده، شیوه ی تفسیر داده ها و نتیجه گیر ی ارائه خواهد شد.
    کلیدواژگان: روش شناسی، روش پژوهش استعاره ای، مطالعات سازمان، استعاره پژوهی، تجویز استعاره
  • فرحناز آیت اللهی* صفحات 105-122
    مقاله پیش رو مروری است بر کتاب "روح الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح" اثر شهاب الدین احمد سمعانی که ویلیام چیتیک به بررسی آن پرداخته است. سمعانی نویسنده قرن ششم هجری بوده و این کتاب را در سال 534 هجری نگارش کرده است. این اثر با بیش از 600 صفحه، تحت عنوان "روح الارواح فی شرح الاسماء الملک الفتاح" شناخته می شود که به تفسیر اسماء الهی به زبان فارسی می پردازد. این کتاب با ادبیات صوفیانه از آثار کلاسیک در این زمینه محسوب می شود. سبک نگارش نویسنده پیچیده اما با کیفیت بالای موسیقایی است. او همچنین بر اهمیت کتاب در آموزش تعالیم صوفیانه و تاثیر آن بر نسل های بعدی و همچنین بر مفهوم عشق و نقش نقصان انسان در طلب رحمت و مغفرت خداوند، تاکید دارد.
    احمد سمعانی عضو خانواده ای معروف در شهر مرو بوده است، و پدر و برادر بزرگش نیز علاقه مند به علوم دینی بوده اند. کتاب "روح الارواح"، هفتاد و چهار اسم از اسماء الهی را تحت عنوان های مختلف بررسی می کند و تاملاتی درباره مضامین معنویت اسلامی ارائه می دهد.
    نویسنده به بررسی بعد عرفانی احمد سمعانی در کتاب "روح الارواح" و شعرهای صوفیانه و اشعاری که خود سمعانی سروده است، می پردازد. در این مقاله نویسنده به بررسی تفاوت ها و تشابه های کتاب "روح الارواح" با کتاب "کشف الاسرار" میبدی نیز اشاره می کند. زیرا هر دو اثر درباره معانی اسماء الهی است البته در روش و زبان نوشتاری با یکدیگر تفاوت دارند. به طور کلی، مقاله ویلیام چیتیک نشان می دهد که این کتاب به عنوان یک اثر فارسی صوفیانه برجسته، قابل توجه است.
    کلیدواژگان: احمد سمعانی - کتاب «روح الارواح» - صوفیانه، ویلیام چیتیک
  • محمدصفر جبرئیلی*، محمد اصدق پور، رضوان صادقیان صفحات 123-146
    سیدجمال الدین اسدآبادی از شخصیت‎های مهم و تاثیرگذار جهان اسلام در دوران معاصر است. مسئله این مقاله آن است که در سپهر فکری معرفتی سیدجمال و مبانی بینشی، منشی و کنشی  وی،  مبانی و مسائل کلامی از چه رویکرد و روشی برخوردار است زیرا ایشان در علوم اسلامی از جمله فلسفه و کلام  متبحر و توانا بود و توانست در عرضه مسائل کلامی با محوریت اجتماع و بر اساس مقتضیات زمان و مکان گام های آغازین را بردارد و با تبیین صحیح مسائل کلامی و اعتقادی درحل معضلات اجتماعی و برون رفت از انحطاط و عقب ماندگی جامعه اسلامی نقش آفرین و جریان ساز باشد. در این تحقیق با اتکا به آثار به جا مانده از سیدجمال و با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی روشی مبانی کلامی سیدجمال پرداخته شده است. از جمله یافته های این پژوهه درک این معنا است که سیدجمال قلمرو عقل را در عرصه تبیین صحیح‎، اثبات مدلل و دفاع از دین و آموزه های اسلامی، بسیار وسیع می دیده است و رابطه عقل و کلام را دو سویه تعریف میکند. بدان معنا که عقل، مبین مسائل کلامی و علم کلام، مکمل و تعالی بخش عقل می باشد. رویکرد کلی سیدجمال، بیش از آنکه نقلی باشد، عقل گرایانه است و برای عقل منزلت و جایگاه والایی را قائل است، اما همواره قلمرو عقل و محدودیت آن را نیز مد نظر دارد و سعی در طی طریق در مسیر اعتدال دارد و از اصول و چارچوب عقلانیت دینی و فلسفه اسلامی تعدی ننموده است.
    کلیدواژگان: سیدجمال الدین اسدآبادی، علم کلام، روش شناسی کلامی، کلام اجتماعی
  • مجدالدین کیوانی* صفحات 147-157
|
  • Seyed Mahdi Alvani * Pages 1-3
  • Seyyed Hossein Safaei *, Alireza Abin Pages 5-25
    In this paper, the discussion about the civil liability of minors and mental patients has been discussed in the form of a comparative study, with the descriptive-analytical research method. And this central question has been answered that basically, what criteria should be used to measure the harmful behavior of minors and people with mental disorders?. A look at the history of civil liability clearly indicates that the law of civil liability has always been at a dilemma  in answering this question: On the one hand, emotional, moral, fairness and substantive justice issues require the determination or modification of the civil  liability of these people, and on the other hand, the final goal of the law of civil liability, i.e. restoring the previous situation and compensating for unjustified losses, complex personal explorations, mental and psychological explorations encountered with serious doubts!. These doubts have caused the legal systems to choose different points of view in this regard: Some have taken the side of the loser and defended the rule of objective criteria in the law of civil liability. And some people are also inclined towards supporting the minor and the insane and have adopted the subjective criterion of fault; Despite this, it seems that we should choose a middle approach and use the " Relative objectivity " criterion as a criterion for evaluating the behavior of minors and patients with mental disorders and based on this, proposed a more flexible and disciplined interpretation of "conventional behavior" in Articles 951 to 953 of the Civil Code.
    Keywords: Civil Liability, minor, insane, mental illness, objective criterion, subjective criterion, Fault, multi criterion, Comparative Law
  • Elnaz Bagherpur Oskouie *, Abbas Shakeri Pages 27-44
    In Iran's economy, the continuation of inflation and the government's budget deficit can be seen, but how these two categories are related is worthy of discussion. In the present study, the relationship between budget deficit and inflation in Iran during the years 1991 to 2022 was investigated using the continuous wavelet transform approach. We have also analyzed this relationship regarding the net debt of the government to the central bank, the debt of the government to the central bank and inflation. Our findings indicate a positive and significant effect of inflation on the budget deficit. We have also found a positive and significant effect of inflation on the government's net debt and the government's debt to the central bank in the long term. The obtained results indicate that high inflation in unstable conditions causes an increase in the government's budget deficit. Because the government itself is the biggest consumer, and due to the Olivera-Tanzi effect, government expenses increase immediately with inflation, but government revenues are adjusted with a delay compared to inflation. Therefore, inflation puts pressure on the budget deficit and government debt to the central bank through government spending and increases it.
    Keywords: Inflation, Budget deficit, Government Debt to the Central Bank, Tanzi effect, Iran's economy
  • Shamsalsadat Zahedi * Pages 45-58
    Artificial intelligence (AI) is simulating human brain by computer systems. It combines computer science and datasets, to enable problem-solving and decision-making capabilities of the human mind. During the last decade, this technology has attracted lots of attention because it has been rapidly developed and applied to so many areas of human activities. It could respond to so many of daily questions efficiently, and also, perform tasks and duties that would require human intelligence, such as learning, reasoning, perception and problem-solving. AI technology can process large amount of data and these days is being used across different businesses and industries.                                                                                                                                                                Some of the advantages of AI are: ability to analyze data accurately and rapidly, promoting efficiency and productivity, save time, advise in different activities, such as management, finance, banking, marketing, health, transportation, and security affairs. Of course AI has some disadvantages, such as: job displacements, ethical concerns about people privacy, biased programming, accelerated hacking, terrorism, destroying cyber security, misuse of personal data and biometric information.                                                                                                                           In order to avoid the negative consequences of artificial intelligence, AI should be developed and used in an ethical manner. Different countries and global institutions should try to combine its scientific capacity with ethical norms and principles effectively.
    Keywords: Artificial intelligence, Digital knowledge, Singularity, Biometric information, People privacy, Deep fakes, Information security, Ethical concerns
  • Behnam Karimi *, Mahmoud Mehrmohammadi, Majid Aliasgari, Farshad Momeni Pages 59-82
    Achieving development is the most important present and future goal for countries, and it is clear today that entrepreneurship is recognized as the main engine driving the development of countries. But, since entrepreneurship encompasses various domains and orientations, and choosing any of them can have specific consequences, determining a development-oriented approach for entrepreneurship programs in schools and the curriculum model for the education system of the country is essential. Therefore, the present research focuses on the development-oriented approach to entrepreneurship and its curriculum model. The research questions include: What is development-oriented entrepreneurship? What is the optimal model of curriculum for development-oriented entrepreneurship? The approach of this study is qualitative to answer the first question"Speculative Essay" is used as a research method and "Review of Documentation" is used as a tool for information gathering. The descriptive-analytical method has been used to answer the second question which is to collect information, The library method and receipt method are used and research sources include written and unwritten works. The research population includes the curriculum of technological entrepreneurship in the formal education systems worldwide, with a targeted focus on the curriculum of technological entrepreneurship in three developed countries (England, the United States, and South Korea) and developing country (Malaysia). The findings of the first part of the research indicate that development-oriented entrepreneurship is technopreneurship, following an approach that cultivates technological wisdom, According to the findings of the second part of the research, the STEM and STEAM models is one of the most popular technopreneurship curriculum models and each of the studied countries follows one of these patterns based on its specific conditions. The current research concludes that schools in the country, by cultivating technological wisdom in their curriculum, can hope to educate a generation of entrepreneurs who will provide the necessary foundations for the development of the country in all its dimensions. But, this requires changes and developments in the macro policies of the education system.
    Keywords: Development, Entrepreneurship, Curriculum, Technopreneurship, Technology Wisdom
  • Hasan Danaeefard, Morteza Javanaliazar * Pages 83-104
    Metaphorization is one of the common strategies in understanding and theorizing phenomena, and despite the widespread use of this method, little research has been done on its methodology. This issue, along with the creative and complex nature of metaphor, has led some to believe that it is not possible to provide a methodical framework for Metaphorization. By analyzing the research done in the field of metaphor and metaphor research, this article tries to provide a methodical and step-by-step framework for conducting metaphor research in the field of organization and management. Based on this, in this article, first by reviewing metaphorical researches, the depth, scope and types of metaphorical research methods are explained, and then, while analyzing the place of metaphoricalization in the process of scientific theorizing, the methodology of metaphoricalization in the field of organization and management in the form of the conventional process of stating the problem and the rationale of the research , the method of setting the research question or questions, data collection, the method of data interpretation and the conclusion will be presented.
    Keywords: methodology, metaphorical research method, organization studies, Metaphor study, Prescribing metaphor
  • Farhnaz Ayatollahi * Pages 105-122
    In this article William Chittick studys  the book Rawh al-arwah written by Ahmad Samani. Ahmad was a writer in the sixth century and wrote this book in the year 534. More than 600 pages of the book is  known by the title “Rawh al- arwah fi sharh asma al-malik al-fattah” . This book with a Sufi literature is known as a classic feature. The style of the writer is complicated but has a good  musical quality. He emphasizes on the importance of the book in Sufi education, its effect on next generations, the meaning of love and the role of Adam’s incompleteness for gaining the compassion and mercy of God.
    Ahmad samani was a member of a well-known family in Marve whose famous book is the reputation of Divine names in Farsi language. The book regularly and precisely explains 74 names of God and  has reflections about moral implications. The writer of the article, William Chitick, also surveys the mystical dimensions of Ahmad and also his Sufi poems. This article also refers to the  difference and similarities between Raw al arwah and Kashf alasrar Meybodi. Because  both of these books refer to divine names, of course, in different writing language .
    Generally in this article,  wiliam chitick shows that this book is  a remarkable Persian Sufi work.
    Keywords: Ahmad Samani, Rawl al-arwah, Sufi, William C. Chittick
  • Mohammad Safar Jebraeili *, Mohammad Asdaghpour, Rezvan Sadeghian Pages 123-146
    Seyyed Jamaluddin Asadabadi is one of the most important and influential personalities of the Islamic world in the contemporary era. The topic of this article is that in Seyyed Jamal's intellectual-cognitive sphere and the foundations of his insight, writing and action, the foundations and theological issues of what kind of philosophy, theory and method, because he was proficient and capable in Islamic sciences, such as words and words, and it is presented in the presentation to be theological issues should take the initial steps with the society and based on the requirements of time and place, and by correctly explaining the theological and religious issues, be a role-player and flow maker in solving social problems and overcoming the decline and backwardness of the Islamic society. In this research, relying on Seyyed Jamal and using the analytical descriptive method, Seyyed Jamal's method of theological foundations has been investigated. Among the findings of this research, it is understood that Seyyed Jamal saw the realm of reason in the field of correct explanation, proof of reasons and defense of Islamic religion and teachings as very broad and defines the relationship between reason and speech in two directions. It means that the intellect shows the theological issues and the science of theology complements and elevates the intellect. Overall Seyyed Jamal is more than a narrator, he is a rationalist and values reason and a high place, but he always considers the realm of reason and its description, and tries to maintain moderation in the process and from principles and frameworks it is rational. And Islamic philosophy has not violate
    Keywords: Seyyed Jamaluddin Asadabadi, Theology, theological methodology, Social theology