مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 46، پاییز 1385)

این اولین شماره فصلنامه اندیشه و رفتار با نام جدید مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران است. عنوان فصلنامه با نظر سردبیر و شورای نویسندگان آن تغییر کرد تا معادل انگلیسی آن بتواند نشانگر ایرانی بودن مجله و نیز حوزه های تخصصی آن باشد. از طرفی تغییر رسمی نام نشریه با ورود چکیده مقالات آن به ایندکس کوپرنیکوس (www.journals.indexcopernicus.com) هم زمان شد. البته بر اساس ارزیابی کنونی ایندکس کوپرنیکوس، نمره کیفی خاصی به مجله داده شده که امید است با تلاش دست اندرکاران ارتقا یابد تا بتوان در آینده ای نه چندان دور ورود مقالات این مجله را به پایگاه های معتبرتر جشن گرفت. ولی دست اندرکاران چه کسانی هستند و قرار است چه چیزی ارتقا یابد؟
دست اندرکاران تنها شامل پرسنل دفتر نشریه، مدیر مجله، ریاست مرکز، یا حتی شورای نویسندگان و سردبیر نمی شود. شاید مهم تر از همه این افراد، داوران یا به اصطلاح داوران همتا1 هستند که اعتبار مجله مدیون تلاش آنهاست و ارتقای نظرات کارشناسی آنان است که به ارتقای علمی مجله می انجامد. امروزه باور مشترک دانشمندان است که”دانشی وجود ندارد، مگر آن که منتشر شود“و داوران همتا را می توان نگهبانان این دانش دانست.
اما داوران همتا چه کسانی هستند؟ برای مطمئن شدن از بررسی علمی و دقیق یک مقاله، به چه افرادی باید تکیه کرد. آیا داشتن مدرک تخصصی، سابقه طولانی تدریس در دانشگاه، یا حتی سابقه زیاد پژوهشی و داشتن مقالات متعدد علمی و پژوهشی می تواند تضمین کننده مطلوب بودن عملکرد یک داور باشد. به طور قطع نه! مسلما همه ویژگی های فوق مطلوب است ولی مجله علمی نیاز به داوران با دانشی دارد که دارای تفکر علمی باشند، بتوانند و مایل باشند که برای بررسی مقاله وقت کافی بگذارند، بخواهند دانش خود را برای ارتقای عملکرد نویسنده مقاله به او انتقال دهند، و بدانند که در داوری مقاله، رعایت برخی نکات اخلاقی (گادلی2 و جفرسون3، 2003) مانند اظهار تعارض منافع4 یا سایر سوگیری ها و نیز اظهارنظر در وقت مقرر ضروری است. در شرایط کنونی که مشغله اعضای هیئت علمی دانشگاه ها که اکثر داوران مجلات علمی- پژوهشی را تشکیل می دهند، اغلب طاقت فرسا است، بهره گیری از آنان به عنوان داور همتا بسیار دشوار شده است. چگونه می توان از استادی که کمتر وقتی برای فراغت خود می یابد، انتظار داشت با فراغت کامل به مرور مقاله، مطالعه در حواشی موضوع آن، جستجو در اینترنت و منابع برای به روزکردن دانش خود در جهت اظهارنظر دقیق علمی، و تهیه گزارش کاملی از ارزیابی مقاله بپردازد. البته مشکل کم بودن دسترسی به داوران مورد نیاز، در مورد مجلاتی که به دلایلی از اعتبار و موقعیت پایین تری برخوردارند، بیشتر است و این خود سیکل معیوبی به وجود می آورد.
برای افزایش دسترسی به داوران مطلوب چه باید کرد؟ روشن است که در ابتدا باید آنها را شناسایی نمود. درخواست معرفی داور از مجلات معتبر می تواند مفید باشد، ولی سایر مجلات با معرفی داوران خوب خود، در واقع خود را از آنها محروم می کنند! راه دیگر، آزمایش و خطا است؛ می توان بر اساس یک مقیاس (کالاهام1، باکست1، وکرل1 و ویرز1، 1998)، کیفیت داوری را نمره گذاری کرد و بر پایه این نمرات، دست به انتخاب زد. گادلی و جفرسون (2003) برخی ویژگی های داوران خوب را ذکر کرده اند. برای استفاده هر چه بیشتر از خدمات با ارزش داوران همتا، از آن جا که مجله هرگز نمی تواند هزینه مالی متناسب آن را بپردازد، باید برای ایجاد”تقویت مثبت“به روش های دیگر تلاش کند و دست کم با ارتقای کیفیت و جایگاه علمی خود، مایه افتخار داور و انگیزه ای برای ادامه همکاری او باشد.
در سوی دیگر جریان نشر علم، نویسندگان قرار دارند و در واقع تا آنها ننویسند مجله چیزی برای چاپ کردن ندارد. نگارش مقاله توسط پژوهشگران ایران طی سال های اخیر در حوزه های بهداشت روان (شریفی و همکاران، 1382) و روانپزشکی (فرهودیان و همکاران، زیرچاپ) رشد کمی چشمگیری داشته و از این نظر شایسته تحسین است. با این حال، رشد کیفی پژوهش ها مورد سؤال است و یکی از وظایف داوران و مجلات علمی کمک به چنین رشدی است. به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده است که بیش از کمیت، به کیفیت کارهای علمی بها دهیم و از عواقب نشر مفرط کارهای کم ارزش بپرهیزیم. بنابراین پس از ارزیابی مقالات، ممکن است مجله توصیه های متعددی برای نویسنده جهت تصحیح و تغییر مقاله داشته باشد و یا اصلا آن را نپذیرد. در هر دو صورت، پژوهشگر می تواند از توصیه های داوران برای افزایش کیفیت کار خود بهره گیرد.
البته ذکر این نکته شاید بی فایده نباشد که به هر حال، مجله مجبور به انتخاب چند مقاله برای چاپ است و حتی اگر تعداد زیادی مقاله”مناسب“برای چاپ در اختیار داشته باشد، به ناچار مقالات”مناسب تر“را برمی گزیند. در غیر این صورت، فهرست انتظار مقالات در دست چاپ روز به روز طولانی تر و گرایش پژوهشگران برای ارسال مقاله کمتر خواهد شد. در این مجله نیز، اخیرا مدت انتظار مقالات برای چاپ کاهش یافته و برای مقالاتی که از این به بعد مورد پذیرش قرار می گیرند، کمتر از یک سال خواهد بود.
به این ترتیب، امید است با تلاش پژوهشگران (نویسندگان) و داوران همتا و با کمک نگرش صحیح مدیریت مجلات علمی در جهت رشد کیفی مقالات، شاهد پیشرفت مستمر علم در کشور باشیم. در این مسیر، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران نیز در کنار پژوهشگران خواهد بود.
منابع:شریفی، ونداد؛ رحیمی موقر، آفرین؛ محمدی، محمدرضا؛ رادگودرزی، رضا؛ سهیمی ایزدیان، الهه؛ فرهودیان، علی؛ منصوری، نغمه؛ نجاتی صفا، علی اکبر (1382). سه دهه پژوهش های بهداشت روان کشور: یک بررسی علم سنجی. فصلنامه تازه های علوم شناختی، سال پنجم، شماره3، 16-1.
فرهودیان، علی؛ رادگودرزی، رضا؛ رحیمی موقر، آفرین؛ شریفی، ونداد؛ محمدی، محمدرضا؛ سهیمی ایزدیان، الهه؛ منصوری، نغمه؛ نجاتی صفا، اکبر (1385). روند پژوهش های انجام شده در زمینه اختلال های روانپزشکی در ایران. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، زیر چاپ.
Callaham, M. L., Baxt, W. G., Wackerle, J. F., & Wears, R. L. (1998). Reliability of editors'' subjective quality ratings of peer review of manuscript. JAMA, 280 (3), 229-231.
Godlee, F., & Jefferson, T. (2003). Peer review in health sciences (2nd. ed.). London: MPG Books Ltd.

این بررسی با هدف تعیین اثرات همبودی با اختلال بیش فعالی با کمبود توجه(ADHD) بر ویژگی های بالینی اختلال دوقطبی (BPD) در کودکان و نوجوانان بستری در بیمارستان، انجام شد.
ویژگی های بالینی 20 کودک و نوجوان 18-6 ساله مبتلا به BPD، بر پایه مصاحبه تشخیصی K-SADS و تشخیص بالینی دو روانپزشک کودک و نوجوان، در دو گروه با و بدون ADHD ارزیابی و مقایسه شد.
35% بیماران سابقهADHD داشتند. بروزBPD در گروهBPD+ADHD زودرس تر بود. میزان اختلال های همبود نیز در این گروه بالاتر از گروه BPD خالص بود.
به نظر می رسد افراد مبتلا بهBPD+ADHD گروه ویژه ای از بیماران دو قطبی هستند؛ در این گروه بیماری های همراه فراوان تر، سن بروز مانیا پایین تر و چگونگی شروع بیماری بیشتر به شکل تحت حاد می باشد. بنابراین ممکن است ADHD پیش درآمد اختلال دو قطبی در کودکان و نوجوانان باشد.

این پژوهش با هدف بررسی نقش جنسیت در خطر ابتلا به اختلال بیش فعالی با کمبود توجه(ADHD) در افراد خانواده مبتلایان به این اختلال انجام شده است.
997 خویشاوند درجه یک (554 والد و 443 خواهر و برادر) 277 کودک و نوجوان مبتلا به ADHD 5 تا 17 ساله که به روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعان به درمانگاه روانپزشکی کودکان بیمارستان دکتر شیخ مشهد انتخاب شده بودند، ارزیابی شدند. تشخیص ADHD در بیماران با مصاحبه بالینی روانپزشک و آزمون تشخیصی K-SADS و بررسی وجود ADHD در افراد خانواده بیماران با استفاده از مصاحبه بالینی روانپزشکی و آزمون های تشخیصی K-SADS وWender انجام شد.
تفاوتی در میزان ابتلای افراد خانواده مبتلایان دختر و پسر ADHD دیده نشد.
این بررسی نشان داد که جنسیت یک عامل خطر ژنتیک- خانوادگی برای ابتلا به ADHD و تجمع خانوادگی ADHD به شمار نمی رود.

این بررسی برای ارزیابی فراوانی علایم اختلال وسواسی- اجباری (OCD) در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) انجام شده است.

تعداد 40 نفر (18 مرد و 22 زن) از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با مقیاس های وسواسی اجباری ییل- براون(Y-BOCS) و افسردگی هامیلتون (HRSD) ارزیابی شدند. نقاط برش این دو مقیاس به عنوان ملاک تشخیصی OCD و اختلال افسردگی به کار برده شد. برای تحلیل داده ها به تناسب از آزمون های t، دقیق فیشر و خی دو بهره گرفته شد.

5/17% بیماران مبتلا به OCD و 2/69% آنان مبتلا به اختلال افسردگی بودند. در همه موارد OCD، بیمار شروع علایم آن را مربوط به پیش از شروع تظاهرات بالینی MS می دانست. سطح تحصیل بیماران OCD به طور معنی داری بیش از بیماران غیر OCD بود (05/0 p<). فراوانی وسواس به طور معنی داری بیش از فراوانی اجبار (0001/0 p<) و شایع ترین وسواس، «تردید» بود. فراوانی OCD در بیماران افسرده و غیرافسرده تفاوت معنی دار نداشت.

فراوانی OCD در بیماران MS قابل توجه است و این فراوانی را نمی توان صرفا با میزان بالای همبودی اختلال افسردگی توجیه نمود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین وسوسه مصرف مواد و سوگیری توجه در افراد وابسته به مواد افیونی، مبتلا به عود و ترک کرده انجام شده است.
در این بررسی که از نوع پس رویدادی است، سی مرد وابسته به مواد افیونی، 30 مرد مبتلا به عود و 30 مرد ترک کرده با دامنه سنی 18 تا 60 سال که بر پایه متغیرهای سن، میزان تحصیلات و نوع ماده مصرفی همتاسازی شده بودند، به کمک پرسش نامه عقاید وسوسه انگیز و آزمایه پروب دات ارزیابی شدند.
میزان وسوسه دارای همبستگی منفی و معنی دار (01/0p<) با زمان واکنش نسبت به واژه های مربوط به مواد بود که این یافته گویای وجود همبستگی بین میزان وسوسه و سوگیری توجه است. هم چنین سه گروه از نظر میزان وسوسه با یکدیگر تفاوت معنی دار داشتند (001/0p<).
در افراد وابسته به مواد افیونی، بین میزان وسوسه و سوگیری توجه، همبستگی وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی روایی ابعاد سه گانه الگوی سه بخشی اضطراب و افسردگی کلارک و واتسون و بررسی تفاوت های دو جنس در اضطراب اجتماعی، اضطراب عمومی و افسردگی در نمونه ای از نوجوانان بود.
در یک بررسی توصیفی- مقطعی 403 دانش آموز مقطع راهنمایی و دبیرستان (225 دختر و 178پسر) که به روش نمونه گیری خوشه ای- تصادفی انتخاب شده بودند به پرسش نامه های مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان، مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب آشکار کودکان، و آزمون افسردگی کودکان پاسخ دادند. نخست به کمک ماتریس همبستگی، روایی همگرا و واگرای الگوی سه بخشی اضطراب و افسردگی سنجیده شد. سپس برای مقایسه میانگین اختلال های اضطراب و افسردگی دو گروه، آزمون t به کار برده شد.
یافته های به دست آمده از روایی همگرا و واگرا، الگوی سه بخشی اضطراب و افسردگی را تایید نمودند. در مقایسه با پسران، دختران نگرانی های اجتماعی (01/0p<)، اضطراب عمومی (01/0p<) و افسردگی (001/0p<) بیشتری گزارش کردند.
الگوی سه بخشی اضطراب و افسردگی با وجود محدودیت های آن مورد تایید قرار گرفت.

این پژوهش با هدف اعتباریابی مقیاس اندازه گیری نگرش نسبت به سیگارکشیدن در میان دانشجویان انجام شده است.
از 250 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز که به روش تصادفی چند مرحله ای از میان کلیه دانشجویان دانشگاه یادشده انتخاب شدند، 233 نفر (113 دختر، 120 پسر) مقیاس نگرش نسبت به سیگارکشیدن را به طور کامل تکمیل نمودند. برای بررسی روایی سازه مقیاس یادشده، از روش تحلیل مولفه های اصلی (چرخش واریماکس) بهره گرفته شد.
یافته ها نشان دادند که ضرایب پایایی آلفای کرونباخ و دونیمه سازی در کل مقیاس و در عامل های چهارگانه استخراج شده رضایت بخش می باشند. تحلیل عاملی این مقیاس به کمک تحلیل مولفه های اصلی (چرخش واریماکس) چهار عامل رابطه با افراد سیگاری، محدودیت ها و قوانین سیگارکشیدن، محیط بدون دود و سالم و عامل چهارم بدون نام، به دست آمد.
مقیاس اندازه گیری نگرش نسبت به سیگارکشیدن را می توان به عنوان یک ابزار پایا و معتبر در محیط های آموزشی و پژوهشی به ویژه در زمینه بررسی نگرش های افراد سیگاری و غیرسیگاری نسبت به سیگار کشیدن به کار برد.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فعالیت های موسیقایی بر حافظه و توجه در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا انجام شده است.
28 مرد مبتلا به اسکیزوفرنیا در این پژوهش شرکت داشتند که در دو گروه آزمایشی و گواه بررسی شدند. گروه آزمایشی در جلسات موسیقی درمانی شرکت کردند. داده ها به کمک آزمون فراخنای ارقام وکسلر، آزمون حذف حروف لزاک و پرسش نامه اندریسون در مراحل پیش آزمون و پس آزمون گردآوری شدند.
موسیقی درمانی در بالابردن نمره های حافظه (05/0p<، 18/2=t) و توجه (01/0p<، 5/2-=t) موثر بود و در بیماران با علایم مثبت و منفی تاثیرمتفاوتی نداشت.
محرک های موسیقایی تنظیم شده می توانند از پراکندگی ذهن و عدم توجه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا بکاهند.

این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های شخصیتی، استرس های روانی- اجتماعی، شیوه مقابله با استرس و نگرش های مذهبی افراد اقدام کننده به خودکشی مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی شهرستان کرمانشاه و مقایسه آن با گروه گواه انجام شد.
پژوهش حاضر یک طرح مورد- شاهدی است که در آن 120 نفر از افراد اقدام کننده به خودکشی (75 زن و 45 مرد) با 120 نفر از افراد گروه گواه که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از نظر برخی متغیرهای جمعیت شناختی با یکدیگر همتا شده بودند مقایسه شدند. گردآوری داده ها به کمک پرسش نامه ویژگی های فردی، مصاحبه بالینی، پرسش نامه شخصیتی آیزنک، پرسش نامه رویدادهای زندگی، پرسش نامه مهارت های مقابله ای و پرسش نامه نگرش های مذهبی انجام شد. داده های پژوهش با بهره گیری از شاخص های آمار توصیفی، آزمون t و آزمون خی دو تحلیل گردیدند.
یافته ها نشان دادند که افراد اقدام کننده به خودکشی بیش از افراد گروه گواه دارای ویژگی های شخصیتی درون گرایی، روان رنجوری و روان پریشی بودند و پیش از اقدام به خودکشی رویدادهای فشارزای بیشتری را تجربه کرده بودند، از نظر شناختی ارزیابی بالاتری از میزان فشار روانی ناشی از استرس های زندگی داشتند، کمتر شیوه مقابله متمرکز بر حل مساله را به کار برده اند و دارای نگرش های مذهبی ضعیف تری بوده اند.
خودکشی در اثر تعامل برخی عوامل زمینه ساز و آشکارساز روی می دهد.

این پژوهش با هدف تاثیر تنظیم هیجان بر شادکامی و نشخوار فکری دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان انجام شده است.
این بررسی از نوع نیمه آزمایشی است. افراد مورد بررسی 75 دانشجوی دختر ساکن در خوابگاه دانشگاه اصفهان بودند که به تصادف در سه گروه 25 نفری سرکوب هیجان، ارزیابی هیجان و گواه جای داده شدند. برای آزمودنی های سه گروه فیلم خاکستری با محتوای تراژدی نمایش داده شد. آزمودنی ها در هر سه گروه پیش از دیدن فیلم، به پرسش نامه شادکامی آکسفورد پاسخ دادند و پس از آن افزون بر پرسش نامه یادشده، به پرسش هایی که برای پرت کردن حواس آنها از فیلم طرح شده بود و سپس به پرسش های طرح شده درباره فیلم که نشخوار فکری آنها را می سنجید پاسخ دادند.
تفاوت میان میانگین های نشخوار فکری و شادکامی گروه سرکوب هیجان با میانگین های دو گروه دیگر معنی دار، نشخوار فکری آنها از دو گروه دیگر بیشتر و شادکامی آنها از سایر گروه ها کمتر بود.
ارزیابی هیجان پیش از ایجاد آن، افزون بر این که از بروزهیجان های شدید در هنگام رویارویی فرد با یک موقعیت هیجانی منفی پیش گیری می کند، مانع کاهش چشم گیر شادمانی فرد پس از حادثه هیجانی می گردد و نشخوارهای فکری او را نیز که پس از بروز هیجان پدید می آید، کمتر می سازد.

هدف این بررسی مقایسه دختران فراری از خانه و دختران عادی از نظر همبستگی خانوادگی و استقلال عاطفی بود.
35 دختر فراری از خانه ساکن در مرکز سامان خواهان شهر شیراز و 35 دختر عادی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، به دو مقیاس همبستگی خانوادگی و استقلال عاطفی پاسخ دادند. داده ها به کمک آزمون تحلیل افتراقی و آزمون t تحلیل شدند.
مقایسه گروه دختران فراری از خانه و گروه عادی نشان دهنده تفاوت معنی دار در چهار بعد از پنج بعد مقیاس همبستگی خانوادگی (همبستگی با پدر، روابط زناشویی، مکان تعامل و روابط والدین و نوجوان) بود. آزمون تحلیل افتراقی نیز نشان داد که بر پایه دو متغیر روابط زناشویی و روابط والدین و نوجوان می توان 77% از دختران فراری از خانه را از دختران عادی متمایز ساخت.
نوع روابط خانوادگی از عوامل مهم تفاوت دختران فراری و دختران عادی است.

این بررسی با هدف مقایسه کیفیت خواب جانبازان شیمیایی و گروه گواه انجام شده است.
در این بررسی 78 جانباز و 65 نفر به عنوان گروه گواه به کمک پرسش نامه کیفیت خواب پیتزبورگ ((PSQI از نظر کیفیت خواب بررسی شدند. داده های گردآوری شده با بهره گیری از آزمون های آماری t، خی دو و دقیق فیشر تحلیل گردیدند.
73 نفر (93%) از جانبازان و 39 نفر (60%) از گروه گواه دارای کیفیت نامناسب خواب بودند (001/0p<). مقیاس های فرعی این پرسش نامه نشان داد که فراوانی نسبی غیرطبیعی بودن توصیف فرد از خواب، تاخیر در به خواب رفتن، طول مدت خواب، اختلال های خواب، و عملکرد صبحگاهی در جانبازان شیمیایی در مقایسه با گروه گواه بیشتر است (05/0p<). میانگین فاصله زمانی رفتن به رختخواب تا خوابیدن در جانبازان شیمیایی (31 ±46 دقیقه) در مقایسه با گروه گواه (17/32 ±30/32 دقیقه) بیشتر بود (01/0p<). اگرچه طول مدت خواب مفید در جانبازان شیمیایی (53/1± 32/5 ساعت) در مقایسه با گروه گواه (53/1±61/5 ساعت) کمتر گزارش شد، این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود.
شاید بتوان نامناسب تربودن کیفیت خواب در جانبازان شیمیایی را در مقایسه با گروه گواه، به علت ابتلای جانبازان به اختلال های روانپزشکی همچون افسردگی و اضطراب و هم چنین ابتلا به بیماری مزمن ریه دانست.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی شناخت درمانی بک، مشاوره حضوری و کتاب درمانی، در درمان بیماران افسرده خفیف و متوسط انجام شده است.
آزمودنی های پژوهش را 30 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره دانشگاه اصفهان تشکیل دادند که با علایم افسردگی خفیف و متوسط به کمک پرسش نامه افسردگی بک انتخاب شده و به تصادف در سه گروه ده نفری (دو گروه درمانی و یک گروه گواه) بررسی شدند. گروه درمان حضوری در شش جلسه 45 دقیقه ای (هفتگی) مشاوره به شیوه شناختی، شرکت کردند.گروه کتاب درمانی نیز کتاب «روان شناسی افسردگی برنز» را طی شش هفته مطالعه کرده و هر هفته به مدت 15 تا 20 دقیقه با درمانگر درباره شیوه انجام تکالیف و مطالب کتاب بحث کردند. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس بهره گرفته شد.
مشاوره به شیوه شناختی و کتاب درمانی هر کدام به طور جداگانه در کاهش علایم افسردگی موثر بودند (001/0p<). بین دو شیوه درمانی در کاهش علایم افسردگی بیماران تفاوت معنی داری دیده نشد.
مشاوره به شیوه شناختی و کتاب درمانی اگر به صورت سازمان داده شده و بر پایه نظری مناسبی اجرا شوند موثر و سودمند خواهند بود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر چشمداشت ها، افکار و منبع کنترل سلامت در کیفیت زندگی، رفتارهای بهداشتی و ارتقاء سلامت بوده است.
آزمودنی های پژوهش 360 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان ساری بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند. داده ها به کمک پرسش نامه منبع کنترل سلامت و پرسش نامه رفتار بهداشتی گردآوری و بر پایه ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آماری t تحلیل گردیدند.
یافته ها نشان دادند که بین منبع کنترل درونی سلامت و رفتار بهداشتی در زمینه های بهداشت فردی (05/0p<)، تغذیه (05/0p<)، ورزش (05/0p<)، خواب و استراحت (05/0p<)، و کنترل اضطراب (05/0p<) رابطه معنی داری وجود دارد. هم چنین بین رفتار بهداشتی دانش آموزان با منبع کنترل درونی و بیرونی سلامت تفاوت معنی داری وجود داشت.
افکار و منبع کنترل سلامت در کیفیت زندگی و رفتارهای بهداشتی موثرند.

هدف این پژوهش بررسی چگونگی مقابله با سرطان پستان در زنان ایرانی بود.
در این بررسی کیفی با 19 زن مبتلا به سرطان پستان در مورد شیوه رویارویی آنان با تشخیص بیماری به روش انفرادی نیمه ساختاریافته و عمیق مصاحبه شد. مصاحبه ها به روش تحلیل محتوایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
موضوع های مهم به دست آمده در این بررسی شامل مواجهه با بیماری با به کارگیری رویکرد مذهبی (تسلیم به بیماری به عنوان یک تقدیرالهی، استمداد مذهبی)، نگرش نسبت به بیماری (مثبت اندیشی: امید به زندگی، تلقین مثبت، درمان پذیر بودن بیماری، فراموشی آگاهانه؛ تفکر منفی: ناامیدی، ترس، اختلال در تصویر ذهنی)، پذیرش حقیقت بیماری (پذیرش فعال: مبارزه با بیماری، شکیبایی؛ پذیرش غیرفعال)، عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر رویارویی (واکنش های اجتماع نسبت به بیماری، وجود گروه همگون) و حمایت نزدیکان بود.
بیشتر روش های به کار گرفته شده در رویارویی با سرطان پستان در زنان تازه تشخیص، مثبت و متکی بر مبارزه با بیماری و تسلیم نشدن به آن است و در این میان الهام از مبانی مذهبی ، نقش بسیار مهمی داشته است.