فهرست مطالب

منابع طبیعی ایران - شماره 1 (بهار 1387)

فصلنامه منابع طبیعی ایران
شماره 1 (بهار 1387)

  • 264 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/09/10
  • تعداد عناوین: 21
|
  • آبخیزداری
  • بهنوش فرخ زاده، مریم آذرخشی، محمد مهدوی، علی سلاجقه صفحه 1
    یکی از روش های برآورد رسوب بهره گیری از آمار ایستگاه های آبسنجی و برقراری رابطه بین دبی آب و دبی رسوب به عنوان منحنی سنجه رسوب می باشد. به دلیل اهمیت این منحنی ها در برآورد رسوب در ایران، و نبود اطلاعات و آمار کافی در حوزه ها در این پژوهش سعی شده با تعیین و بررسی منحنی های سنجه در برخی ایستگاه های دارای آمار، و در نظر گرفتن برخی عامل های موثر در تولید رسوب، تاثیر و یا بی تاثیری این متغیرها بر تغییر منحنی های سنجه در هر اقلیم به طور منطقه ای بررسی شود، تا از نتایج بدست آمده بتوان در حوزه های بدون آمار بهره گرفت.به این منظور 29 ایستگاه هیدرومتری با پراکنش مناسب جغرافیائی در سطح کشور گزینش، و منحنی سنجه آنها رسم شد. ایستگاه های یادشده در چهار اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب، نیمه خشک و خشک منطقه بندی شدند وبه منظور مقایسه منحنی ها در هر اقلیم بین درصد اراضی حساس به فرسایش، درصد پوشش گیاهی و مساحت هر حوزه با شیب منحنی ها روابط رگرسیونی برقرار شد. که این رابطه ها در اقلیم مرطوب در سطح 95درصد، در اقلیم نیمه مرطوب در سطح 99 درصد و در اقلیم خشک در سطح 90 درصد، معنی دار بوده، ودر اقلیم نیمه خشک نیز رابطه معنی داری بدست نیامد. نتایج بدست آمده حاکی از تاثیر متغیر های یادشده بر تغییر شیب منحنی های سنجه در سه اقلیم مرطوب، نیمه مرطوب وخشک، و عدم تاثیر این متغیرها در اقلیم نیمه خشک می باشد.
    کلیدواژگان: منحنی سنجه رسوب، دبی رسوب، دبی آب، ایستگاه آبسنجی، رابطه های رگرسیونی، اقلیم
  • سادات فیض نیا، جعفر دستورانی، حسن احمدی، جمال قدوسی صفحه 13
    در این پژوهش شش زیر حوزه دارای آمار رسوب و دبی جریان روزانه در حوزه آبخیز گرگان گزینش شدند.درآغاز میزان رسوبدهی سالانه و سپس میزان فرسایش در هر زیر حوزه، ازراه محاسبه نسبت تحویل رسوب و اعمال آن بر میزان رسوب سالانه برآورد شد. برای کلیه زیر حوزه ها، نقشه واحد کاری همگن در محیط GIS تهیه و در هر یک از واحدهای کاری، حساسیت به فرسایش مواد زمین شناسی (مواد ناپیوسته با عامل K تغییر داده شده روش USLE و مواد پیوسته با روش سلبی 1980) تعیین شد. برای رتبه بندی نمره کیفی حساسیت به فرسایش مواد ناپیوسته و پیوسته در راستای مشخص، از روش فاصله بین اعداد، کمینه و بیشینه میزان K و نمره سلبی بهره گرفته شد. در ادامه به منظور مقایسه واحدهای کاری مختلف از نظر حساسیت به فرسایش و تولید رسوب و تهیه نقشه کمی فرسایش در هر یک از زیر حوزه ها، میزان فرسایش ویژه برپایه نمره کیفی حساسیت به فرسایش و میزان فرسایش ناشی از کاربری های مختلف اراضی با بکارگیری روابط ارائه شده، محاسبه شد. برپایه نتایج بدست آمده، رتبه مقاومت مواد پیوسته به فرسایش بین 34 تا 86 و مواد ناپیوسته بین 13 تا 3/22 و میزان فرسایش ویژه واحدهای کاری مختلف بین کمتر از یک تا بیش از 500 تن در کیلومتر مربع در سال تغییر می نماید.
    کلیدواژگان: رسوبدهی سالانه، GIS، SDR، نقشه واحد کاری، حساسیت به فرسایش، فرسایش ویژه، حوزه آبخیز گرگان
  • سادات فیض نیا، علی اصغر محمدی صفحه 29
    شناخت عامل های موثردر رخداد حرکت های توده ای و پهنه بندی خطر حرکت های توده ای از مهمترین اقدام ها جهت پیشگیری و کاهش خطرهای آنها می باشد. در این پژوهش، ابتدا از نقشه پراکنش 410 حرکت لغزشی که با بهره گیری از عکس های هوایی 1:20000 و1:50000 و انجام بازدید صحرایی تهیه شده (سفیدگری1381) بهره گیری شد، و عامل های موثربررخداد لغزش شامل کاربری اراضی، سازند زمین شناسی، بارندگی، شیب، جهت شیب و ارتفاع تشخیص داده شد. ابتدا نقشه پراکنش لغزش ها، با درصددهی به زیر عامل های هر کدام ازعامل های شش گانه فوق کمی شد. برای این منظور، همه عامل ها به صورت کمی در آورده شد و به صورت یک جدول توصیفی- کمی به محیط Arc-view وارد گردید. همچنین 410 حرکت درحوزه با توجه به عامل های شش گانه فوق وزیر عامل ها وارد جدول توصیفی - کمی شدند. سپس هریک از عامل های شش گانه فوق به همراه عدد کمی خود برای لغزش ها به صورت نقشه سلولی در آورده شد. اینکار با بهره گیری از امکان گسترش نرم افزار Arc-view به نام تحلیل مکانی (Spatial Analyst) انجام شد. سپس نقشه های سلولی عامل های شش گانه موثردر نظر گرفته شده با قدرت تفکیک 0014/0 متر برای لغزش ها با هم جمع شدند، تا نقشه پهنه بندی بدست آید. برای ارزیابی صحت تفکیک دامنه های خطر و قدرت تفکیک روش استفاده شده، نقشه پهنه بندی خطر لغزش ها با نقشه پراکنش لغزش ها روی هم اندازی شد و تغییرهای مورد نیاز جهت در نظرگرفتن عامل های موثرانجام شد.از برتری های این روش پهنه بندی این است که از داده های واقعی اندازه گیری شده در طبیعت بهره گیری می نماید و ازاین راه می توان عامل های موثر در رخداد لغزش را مشخص نمود، در هر منطقه ای قابل انجام است ودقت پهنه بندی به دقت برداشت اطلاعات صحرایی مربوط می شود.
    کلیدواژگان: پهنه بندی خطر، زمین لغزش، درون یابی ویژه
  • محمدرضا قنبرپور، مریم امیری، شعبانعلی غلامی صفحه 43
    پیش بینی دقیق دبی جریان نکته کلیدی در برنامه ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به شمارمی آید. افزایش برای تقاضای آب در منطقه های مختلف بویژه در ناحیه های خشک و نیمه خشک، نیاز به مدیریت بهینه منابع آب را بیش از پیش نشان می دهد. بر این پایه دستیابی به روش های مطمئن پیش بینی جریان رودخانه ها به منظور برنامه ریزی در بهره برداری به موقع از منابع آب از اهمیت روزافزونی برخوردار است. در این پژوهش حوزه آبخیز کرخه در جنوب غرب ایران با توجه به اهمیت منابع آب این حوزه و نیز ظرفیت بالای تولید و ذخیره منابع آبی بدست آمده از آن به عنوان بررسی موردی گزینش شد. در این مقاله روش استوکاستیک تحلیل سری های زمانی به منظور دوره مدل های پیش بینی دبی جریان ماهانه مورد بهره گیری قرار گرفت. ضمن تشریح چگونگی گسترش مدل های سری زمانی، الگوی اتورگرسیو میانگین متحرک مرکب، الگوی اتورگرسیو میانگین متحرک غیر فصلی شده و نیز مدل توماس-فیرینگ مورد بهره گیری قرارگرفت. مدل های مذکور در پنج زیر حوزه از حوزه کرخه توسعه و عملکرد آنها در پیش بینی دبی جریان بر پایه معیار های میانگین مطلق خطا و مجذور میانگین مربعات خطا مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که به ترتیب مدل های آریما و دارما از دقت بیشتری در پیش بینی دبی ماهانه برخوردار بوده و مدل توماس-فیرینگ نسبت به دو مدل دیگر میزان بیشتر خطای پیش بینی و عملکرد ضعیف تری را در منطقه مورد بررسی نشان می دهد.
    کلیدواژگان: دبی ماهانه، استوکاستیک، سری های زمانی، حوزه کرخه
  • جنگلداری
  • فرخ پورشکوری الله ده، علی اصغر درویش صفت، علی خلیل پور صفحه 57
    به هنگام سازی نقشه های توپوگرافی جنگل های شمال ایران بر پایه تصویرهای ماهواره ای به عنوان یکی از ضرورت های بخش اجرا مطرح می باشد. از آنجایی که در بسیاری از موارد تشابه بازتاب جنگل و پدیده های مجاور آن، جداسازی مرز جنگل را بر روی تصویرهای یک مقطع زمانی مشکل می سازد، این پژوهش با هدف بررسی قابلیت تصویرهای ماهواره ای چند زمانه در جداسازی مرز شمالی جنگل های خزری در منطقه چابکسر گیلان انجام شد. در این منطقه علاوه بر جنگل های پهن برگ خزان کننده، توده های دست کاشت سوزنی برگ همیشه سبز، باغ های چای و مرکبات همیشه سبز و همچنین باغ ها و مزرعه هایی با گونه های خزان کننده، وجود دارند. تصویر سنجنده HRG-SPOT مربوط به تاریخ 18/5/81 از فصل رویش و همچنین تصویر سنجنده TERRA-ASTER تصویربرداری شده در تاریخ 10/12/81 از فصل خزان برای انجام این بررسی تهیه شدند. خطاهای رادیومتری در تصویرها قابل چشم پوشی بودند. تصحیح های هندسی ضمن رفع خطای جابجایی ناشی از پستی وبلندی ها با بهره گیری از یک مدل رقومی ارتفاع دقیق، با دقت بالا انجام شد. دو طبقه جنگل و غیر جنگل برای انجام این بررسی تعریف و نمونه های آموزشی مناسب تعیین و اصلاح شدند. با بهره گیری ازطبقه بندی تصویرهای تک زمانه، چندزمانه و روش های سلسله مراتبی و تفسیر رقومی- چشمی جداسازی طبقه های باغ و جنگل انجام گرفت. به منظور تعیین درستی نقشه های بدست آمده از تفسیر وطبقه بندی ها، یک واقعیت زمینی (مرز جنگل) به طول 5/64 کیلومتر از راه پیمایش (نقشه برداری) با GPS تهیه گشت. درستی (ضریب کاپا) برای طبقه بندی تصویر فصل رویشی، طبقه بندی تصویر فصل خزان، طبقه بندی چند زمانه، روش سلسله مراتبی و تفسیرتلفیقی رقومی_ چشمی به ترتیب برابر با 28/0، 43/0، 57/0، 62/0 و71/0 بود. نقشه بدست آمده از طبقه بندی تصویر فصل رویشی کمترین و روش تلفیقی رقومی_ چشمی بیشترین درستی را ارائه دادند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که به کمک تصویرهای چندزمانه می توان با درستی قابل قبولی مرز جنگل را از غیر جنگل جدا نمود. لذا پیشنهاد می شود که در فرآیند به هنگام سازی نقشه های توپوگرافی جنگل های شمال ایران در چنین منطقه هایی، از تصویرهای فصل خزان به همراه تصویرهای فصل رویشی بهره گیری شود.
    کلیدواژگان: تصویرهای چندزمانه، SPOT، HRG، ASTER، مرز جنگل، واقعیت زمینی، سلسله مراتبی، درستی
  • نصرت الله رافت نیا، درک جگر، مسعود طبری صفحه 73
    این پژوهش به منظورتعیین روند تدریجی تغییر وزن مخصوص ظاهری خاک سطحی (عمق 10-0 سانتی متر) مسیرهای اسکیدررو در طی عملیات چوبکشی زمینی در دو جنگل پهن برگ هیرکانی (ایران) اجرا شد. تیمار موردبهره گیری، چوبکشی با یک اسکیدر چرخ لاستیکی روی سه مسیر اسکیدررو شامل؛ مسیر اسکیدررو مسطح، مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی می باشد. قبل و بعد از عملیات چوبکشی، نمونه گیری از خاک برای تعیین وزن مخصوص ظاهری (Db) و درصد رطوبت هر یک از شیارهای درونی و بیرونی مسیرهای اسکیدررو به صورت کاملا تصادفی انجام شد. در کل، میانگین وزن مخصوص ظاهری خاک فشرده مسیرهای اسکیدررو به طور معنی دار بزرگتر از خاک تخریب نشده بود. بیشینه افزایش معنی دار در وزن مخصوص ظاهری (50/0 P <) مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی در شش جابجایی ابتدایی اسکیدر رخ داد، به طوری که مقدار رطوبت خاک در زمان چوبکشی به ترتیب 30 و 35 درصد بود. در مسیر اسکیدررو مسطح، بیشینه مقدار کوبیدگی در دوازده جابجایی ابتدایی رخ داد. پس ازجابجایی ششم (در مسیر اسکیدررو با شیب عرضی و مسیر اسکیدررو با شیب طولی) و یاجابجایی دوازدهم (در مسیر اسکیدررو مسطح) افزایش معنی داری در وزن مخصوص ظاهری خاک ایجاد نشد. همچنین با مقایسه سه مسیر اسکیدررو مشخص شدکه شدیدترین مقدار کوبیدگی خاک در مسیر اسکیدررو با شیب عرضی رخ داده است.
    کلیدواژگان: کوبیدگی خاک، چوبکشی زمینی، وزن مخصوص ظاهری، مسیر اسکیدررو
  • رضا حسین حیدری، منوچهر نمیرانیان، محمود زبیری، هوشنگ سبحانی صفحه 85
    روش نمونه برداری چهارگوش یکی از روش های نمونه برداری فاصله ای می باشد که برای اندازه گیری تراکم (شماردرختان در واحد سطح)، تاج پوشش و... گیاهان بکار می رود. در این پژوهش کاربرد فرمول ارائه شده بوسیله پولارد (1971) و یک فرمول پیشنهادی (برای اولین بار و با توجه به شرایط جنگل های منطقه زاگرس) به منظور برآورد شماردرختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان در جنگل های بلوط زاگرس واقع در جنگل آموزشی، پژوهشی مرکز آموزش عالی قصرشیرین استان کرمانشاه، با توجه به معیار درستی بررسی شد. درآغاز در جنگل یادشده محدوده ای به مساحت50 هکتار گزینش و آماربرداری صددرصد انجام شد سپس تعداد 50 قطعه نمونه (نقطه نمونه برداری) برای روش نمونه برداری فاصله ای چهارگوش به صورت منظم تصادفی در داخل آن برداشت شد. نتایج بدست آمده نشان می دهند که هیچکدام از فرمول های ارائه شده برای برآورد شماردرختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان جنگل سرخه دیزه کرمانشاه با توجه به معیار درستی قابل قبول برای کارهای پژوهشی (درستی کمتر از %10) مناسب نمی باشند، هر چند که فرمول پیشنهادی (فرمول جدید) نسبت به فرمول ارائه شده به وسیله پولارد برای برآورد شماردرختان در هکتار و درصد تاج پوشش درختان چنین جنگل هایی دارای درستی بیشتری می باشد و می توان آن را برای کارهای اجرایی (درستی کمتر از% 25) توصیه نمود.
    کلیدواژگان: روش چهارگوش، روش فاصله ای، تراکم، تاج پوشش، بلوط، زاگرس
  • سید ابراهیم صادقی، پریسا محمدپور، محمود محمدی، جواد یوسفی صفحه 99
    صنوبرکاری از جمله کشتهای غالب استان گیلان به شمار می آید. سایه اندازی درختان مجاور از عامل های محیطی اثرگذار بر رشد و نمو نهال های صنوبر در خزانه، تراکم آفات و اپیدمی عامل های بیماریزای صنوبر، می باشد. در سالهای 81-1380، تاثیر سایه اندازی درختان در رشد و نمو نهال های صنوبر و تراکم و شدت خسارت دو گونه از آفات مهم آن، در ایستگاه تحقیقات صنوبر آستانه اشرفیه بررسی شد. با گزینش قطعه زمینی در ایستگاه مزبور، قلمه هایی از کلن 55/69 P.deltoides در 9 ردیف (تیمار) به فاصله های 11، 6/12، 2/14، 8/15، 4/17، 19، 6/20، 2/22 و 8/23 متر از درختان سایه اندازی که در ضلع جنوبی قطعه آزمایشی واقع شده بود،کاشته شدند. در پایان هر سال، ارتفاع نهال ها با شاخص مدرج شده برحسب متر و قطر یقه آنها با کولیس برحسب میلی متر اندازه گیری و ثبت شد. تراکم و انبوهی جمعیت سر خرطومی خالدار صنوبر Clorophanus votuptificus و زنبور برگخوار صنوبرStaurenematus compressicornis (از آفات مهم صنوبر در این استان) هر هفته شمارش و برای هر تیمار و تکرارجداگانه ثبت شد. تجزیه داده ها با بهره گیری از نرم افزار MSTAT-C نشان داد که بین تیمارها از نظررشد قطری و ارتفاعی تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. هر چه فاصله ردیف ها از درختان سایه انداز بیشتر بود، قطر و ارتفاع آنها بیشتر بود. تیمارها از نظر شمار سرخرطومی با هم تفاوت معنی دار آماری داشتند (?=1%)، به طوری که بالاترین تراکم سرخرطومی روی تیمارهایی که بیشتر در معرض سایه بودند و کمترین تعداد در تیمارهای 8 و 9 که بیشترین فاصله را از درختان سایه انداز داشتند، تعیین شد.رفتار و واکنش زنبور برگخوار صنوبر از این نظر با سرخرطومی برگخوار صنوبر متفاوت بود. همبستگی مثبت بالایی بین ارتفاع و قطر نهال ها (99/0=2 r) و همبستگی منفی و معنی داری (90/0=2r) بین ارتفاع نهال ها با شمار سرخرطومی به اثبات رسید. همبستگی ارتفاع نهال با شمار زنبور برگخوار صنوبر مثبت و معنی دار (73/0=2r) بود.
    کلیدواژگان: انبوهی، سایه، صنوبر، کلن، سرخرطومی برگخوار، زنبور برگخوار صنوبر
  • ارزیابی ارتباط میان شدت آلودگی به دارواش (Viscum album L) بر برخی از ویژگی های گونه های میزبان در پارک جنگلی نور
    داود کرتولی نژاد، سیدمحسن حسینی، سیدخلاق میرنیا، مسلم اکبری نیا، فاطمه شایان مهر صفحه 111
    برای بررسی ارتباط شدت آلودگی به دارواش (Viscum album L.) با ویژگی هایی مانند گونه میزبان، قطر برابر سینه، ارتفاع و مکان قرارگیری درختان میزبان، شمار 30 کرت دایره ای شکل، هر یک به مساحت هزار متر مربع در منطقه های که دارای تجمعی از درختان آلوده بودند، در پارک جنگلی نور گزینش و برداشت شد. در داخل هر کرت، قطر برابر سینه، ارتفاع، شمار دارواش بر هر درخت و محل قرارگیری درخت (در دو وضعیت مجاور حفره یا جاده و یا درون توده) و نیزگونه میزبان برای کلیه پایه های آلوده به دارواش ثبت شد. نتایج نشان داد که فراوانی و شدت آلودگی به دارواش در گونه انجیلی، نسبت به سایر گونه های موجود در منطقه مورد بررسی بیشتر است. علاوه بر این، شدت آلودگی به دارواش در درختان انجیلی رابطه معنی دار مستقیمی با قطر برابر سینه و محل قرارگیری آنها در حاشیه توده جنگلی داشته اما هیچ رابطه معنی داری در مورد ارتفاع درختان دیده نشد. به طور کلی شمار درختان واقع در حاشیه حفره ها و یا مجاور جاده ها، چه از نظر فراوانی و یا شدت آلودگی، از درختان واقع در درون توده بیشتر بوده است. این نتایج نشان می دهد که باز شدن تاج پوشش جنگل در اثر برداشت شدید درختان و تخریب رویشگاه می تواند ظرفیت آلودگی به دارواش ها را در هر منطقه افزایش دهد.
    کلیدواژگان: دارواش، گیاه انگل، Viscum album، انجیلی، جنگل های خزری
  • باریس مجنونیان، احمد جمشیدی کوهساری، قوام الدین زاهدی امیری، سیدعطاءالله حسینی صفحه 123
    مدیریت بهینه منطقه های جنگلی و اجرای عملی طرح های جنگلداری ارتباط مستقیمی با کیفیت و کمیت طراحی و ساخت شبکه جاده های جنگلی به منظور دسترسی به همه سطوح جنگل دارد. احداث جاده های جنگلی عمده ترین دخالت و دگرگونی در طبیعت بکر جنگل می باشد. بسیاری از زیان ها و خسارت های عمده ساخت جاده در جنگل با ویژگی های خاکی که بستر جاده را تشکیل می دهد، ارتباط مستقیم دارد. آگاهی و بررسی ویژگی های خاک نقش بارزی در تشخیص قابلیت زمین به عنوان زیر بنای جاده سازی ایفا می کند. با توجه به اینکه در منطقه مورد بررسی ساخت بیش از 18 کیلومتر جاده پیش بینی شده است که باید تا پایان یک دوره اجرای طرح جنگلداری احداث و تکمیل شود. شناخت ویژگی های مکانیکی خاک آن برای افزایش ضریب اطمینان اجرای مراحل مختلف ساخت و نگهداری جاده ضروری است که هدف اصلی این بررسی می باشد. بدین منظور پس از تعیین نقشه شکل زمین از واحدهای همسان نمونه برداری و درکل24 نمونه تعیین مکان شد. از هر کدام از واحدهای همسان یک نمونه برداشت و درصد رطوبت، بافت خاک و وزن مخصوص ظاهری آن تعیین شد. بر پایه نتایج بدست آمده نقشه زون بندی خاکشناسی شامل 13 ناحیه مشابه بدست آمد. از هر کدام از این نواحی یک نمونه ودرمجموع 13 نمونه برداشت و آزمایش های مکانیک خاک و طبقه بندی به روش یکسان بر روی آنها انجام گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که فقط 2 نمونه(16%) خاک درشت دانه (GM و SM) و بقیه نمونه ها یعنی 84 % خاک ریز دانه (ML، CL، CH) هستند و از این مقدار هم 61 درصد خاک ریزدانه رسی است. بهمین جهت پیشنهاد می شود قبل از هر اقدامی برای ساخت جاده باید در قسمت ها یی از مسیر که شاخص روانی بالاتر از یک است اقدام به زهکشی منطقه نمود و در قسمت هایی که شاخص خمیری بالا است پس از کارهای خاکبرداری نسبت به تثبیت بستر راه با آهک اقدام و یا برای این منظور از زمین پارچه (Geotextil) بهره گیری کرد. برای کاهش هزینه های ساخت و نگهداری شبکه جاده گزینه تغییر مسیر و عبور شبکه راه از منطقه های با ثبات و خاک های پایداربرتری دارد. برای نیل به این هدف تهیه نقشه ی قابلیت مکانیکی خاک منطقه نیز تهیه شد.
    کلیدواژگان: شبکه جاده های جنگلی، مکانیک خاک، بستر جاده، نقشه قابلیت مکانیکی خاک، نقشه زون بندی خاک
  • علوم و صنایع چوب و کاغذ
  • مجید چهارمحالی، سعید کاظمی نجفی، مهدی تجویدی صفحه 133
    در این بررسی مقاومت به مواد شیمیایی چند سازه های الیاف طبیعی- پلی اتیلن سنگین(HDPE) بر حسب تغییر وزن بعد از هفت روز غوطه وری در مواد شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت، الیاف طبیعی عبارت بودند از: آرد چوب، سبوس برنج، الیاف کنف و کاغذ روزنامه که به میزان 25 و 50 درصد وزنی مورد استفاده قرار گرفتند. مواد مرکب ساخته شده به مدت هفت روز در دمای 25 درجه سلیوس و در شرایط آزمایشگاه در مواد شیمیایی مختلف شامل (10%)NaOH، (13%) NaClO، (10%) HCl، (3%) H2O2، محلول صابون(1%) و استون آزمایشگاهی غوطه ور شدند و سپس تغییر وزن آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که H2O2، محلول صابون(SO) و استون(AC) تاثیر کمی روی مواد مرکب مورد آزمایش داشته، در صورتی که کاهش وزن ناشی از غوطه وری مواد مرکب درNaClO و HCl از نظر آماری معنی دار بوده است. علاوه بر این میزان، کاهش وزن، متاثر ازنوع و مقدار الیاف نیز مشاهده شده است.
    کلیدواژگان: الیاف طبیعی، مواد مرکب، پلی اتیلن سنگین، مقاومت به مواد شیمیایی
  • امیر زیادزاده، احمد جهان لتیباری، مهدی فائزی پور، افشین پیرجانی صفحه 143
    جوهرزدایی نقش مهم و تعیین کننده ای در بازیافت کاغذ روزنامه و بهره گیری دوباره از لیف ها آن دارد. با توجه به این که مواد شیمیائی تاثیر مهمی در حذف جوهر دارند، بنابراین در این پژوهش این تاثیر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از کاغذ روزنامه کی هان به عنوان ماده اولیه سلولزی و از روش جوهرزدایی و رنگبری اکسایشی، با بهره گیری از سه میزان هیدروکسید سدیم (1، 2 و 3 درصد) و سه میزان پراکسید هیدروژن (1، 5/1 و 2 درصد) بر مبنای وزن خشک کاغذ روزنامه باطله بهره گیری شده است. سایر عامل های موثر در جوهرزدایی ثابت در نظر گرفته شدند. ویژگی های نوری شامل روشنی، زردی و ماتی کاغذهای دست ساز از کاغذ روزنامه اندازه گیری شد و نتایج نشان دادند که بیشترین روشنی با بهره گیری از ترکیب 2درصد NaOH و 2 درصد H2O2 به میزان61 درصد به دست آمده است. در اثر افزایش میزان مصرفNaOH، زردی خمیر کاغذ بازیافتی افزایش یافته و بیشترین میزان زردی به مقدار 19درصد، در حالت بهره گیری از بیشترین میزان NaOH و کمترین میزان H2O2 بدست آمده است. بالاترین مقدار ماتی خمیر کاغذ بازیافتی به میزان 98درصد، مربوط به نمونه شاهد بوده است.
    کلیدواژگان: جوهرزدایی، شناورسازی، کاغذ روزنامه، روشنی، زردی، ماتی، هیدروکسید سدیم، پراکسید هیدروژن
  • پیمان قبادی فر، سعید کاظمی نجفی، سعید مهدوی صفحه 153
    در این پژوهش تغییر ویژگی های وابسته به راستای کاغذ روزنامه تولید داخل کشور در زاویه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت بدین منظور مقاومت به کشش، مدول کشسانی، طول پارگی و مقاومت به پارگی کاغذ روزنامه در جهت ماشین (MD) و در فاصله های 15 درجه نسبت به آن (15، 30، 45، 60، 75) و عمود برجهت ماشین (CD) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد مقادیر مدول کشسانی، مقاومت کششی و طول پارگی کاغذ روزنامه در MD بیشترین می باشد و با افزایش انحراف ازMD مقدار آنها کاهش یافته تا این که در CD به کمترین میزان خود(نصف) کاهش می یابد. تغییر این ویژگی ها از 60 درجه تا CD بسیار کم بوده و معنی دار نیست. همچنین کمترین میزان مقاومت به پارگی در جهتCD دیده شده، سپس افزایش یافته و در زاویه 60 در جه به بیشترین میزان میرسد و بعد از آن کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: کاغذ روزنامه، مقاومت های مکانیکی کاغذ، مدول کشسانی، هر سو نایکسانی
  • مریم قربانی کوکنده، کاظم دوستی حسینی، علی نقی کریمی، بهبود محبی صفحه 163
    این پژوهش به منظور بررسی اثر شدت استیله کردن بر انتقال حرارت صفحه های پرس به مغز کیک خرده چوب در مرحله پرس گرم و ویژگی های مکانیکی تخته خرده چوب به دست آمده از خرده چوب های استیله شده گونه راش ایرانی (Fagus orientalis) انجام گرفت. خرده چوب ها پس از 12 ساعت غوطه وری در انیدرید استیک، جهت رسیدن به 3 سطح درصد افزایش وزن (WPG) 5، 9 و 16 درصد به مدت 30، 90 و 240 دقیقه در اتو در دمای c °120 حرارت داده شدند. انتقال حرارت طی فرآیند پرس کیک خرده چوب توسط سیمهای ترموکوپل متصل به ترمومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت استیله کردن خرده چوب ها، سرعت انتقال حرارت کاهش می یابد. به علاوه خواص مکانیکی تخته هاشامل MOR، MOE و IB نیز با کاهش مواجه می شود.
    کلیدواژگان: اصلاح شیمیایی، استیله کردن، راش، تخته خرده چوب، انتقال حرارت، چرخه پرس، ویژگی های مکانیکی
  • یحیی همزه، سهیلا ایزدیار صفحه 175
    در این پژوهش کارایی دی اکسید کلر در لیگنین زدایی خمیر شیمیایی سوزنی برگان در راکتور آزمایشگاهی جابجایی محلول رنگبر با روش ناپیوسته مقایسه شده است. مقایسه کارایی موثر دی اکسید کلر، به عبارتی مقایسه کارایی بر پایه دی اکسید کلر به کاربرده شده با مواد آلی نشان می دهد که واکنش های لیگنین زدایی در راکتور جابجایی در مقایسه با راکتور ناپیوسته، به دلیل کاهش قابل توجه واکنش های ثانویه گزینشی تر است و منجر به افزایش کارایی دی اکسید کلر می شود. از سوی دیگر کارایی کل راکتور جابجایی از کاریی کل راکتورهای ناپیوسته رایج کمتر است. تبدیل بخش مهمی از دی اکسید کلر به کاربرده به کلرات بویژه در دماهای بالا، باعث کاهش کارایی کلی این نوع راکتور در مقایسه با راکتورهای ناپیوسته می شود که در آنها تشکیل کلرات کمتر است. بنابراین، با وجود کاهش واکنش های ثانویه، کارایی کلی این نوع راکتور کمتر است و بهره گیری از آن در مقیاس صنعتی مقرون به صرفه نخواهد بود.
    کلیدواژگان: رنگبری، خمیر شیمیایی، دی اکسید کلر، راکترو بستر ثابت، کارایی موثر، گزینندگی واکنش ها، اسید موکونیک
  • مرتعداری
  • حسین ارزانی، علی نیکخواه، حسین آذرنیوند، زینب جعفریان جلودار، مهدی قربانی صفحه 187
    بالغ بر 27 نژاد گوسفندی در ایران وجود دارد که برای تعیین ظرفیت چرایی مراتع در هر منطقه، بسته به وزن واحد دامی هر نژاد و بر پایه کیفیت علوفه در دسترس، باید نیاز روزانه دام مشخص شود. در این پژوهش وزن زنده واحد دامی نژاد سنگسری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 2 گله از این نژاد گزینش و در قشلاق و ییلاق در هر گله 40 راس گوسفند شامل 15 میش 3 ساله، 15 میش 4 ساله، 5 راس قوچ 3 ساله و 5 راس قوچ 4 ساله وزن کشی شدند. در ییلاق علاوه بر این تعداد، 10 راس بره 3 ماهه و10 راس بره 6 ماهه نیز وزن کشی شد. وزن یک واحد دامی این نژاد 98/36 کیلوگرم برآورد شده است و معادل واحد دامی برای قوچ، بره 6 ماهه و بره 3 ماهه به ترتیب 31/1، 64/0 و 42/0 واحد دامی است. دو فصل ییلاق و قشلاق، دو جنس میش و قوچ، دو گله 1 و 2 و دو سن 3 ساله و4 ساله از نظر وزن دام ها در سطح 1? تفاوت معنی دار داشتند. همچنین برای تعیین کیفیت علوفه گیاهی 5 نمونه از هر گونه (با قطع 5 پایه گیاه برای هر نمونه) قابل چرای دام تهیه و برای تعیین درصد پروتئین خام، دیواره سلولی بدون همی سلولز، قابلیت هضم ماده خشک و انرژی متابولیسمی مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. کیفیت علوفه 10 گونه در ییلاق و 5 گونه در قشلاق مورد بررسی قرارگرفت و مقایسه میانگین به روش توکی روی این داده ها نشان دهنده تفاوت معنی دار بین گونه های مختلف از نظر کیفیت علوفه در سطح 5 % بود که بیانگر لزوم محاسبه نیاز غذایی واحد دامی بر پایه کیفیت علوفه است. کیفیت علوفه در دسترس دام بستگی به ترکیب گیاهی مرتع دارد. نیازهای غذایی این نژاد با توجه به شرایط مختلف محیطی از جمله فاصله و شیبی که دام در روز طی کند 50 درصد بیش از مقدار محاسبه شده با دو روش بهره گیری از جدول NRC (1985) و معادله ماف (1984) برآورد شده است. با بهره گیری از جدول NRC میزان مورد نیاز روزانه دام به انرژی متابولیسمی استخراج و با توجه به کیفیت علوفه نیاز روزانه هر واحد دامی به علوفه خشک در ییلاق و قشلاق به ترتیب 00/1و 04/ 1 کیلو گرم تعیین شد. با بهره گیری از معادله ماف میزان نیاز روزانه دام به انرژی متابولیسمی محاسبه و با توجه به کیفیت علوفه نیاز روزانه هر واحد دامی به علوفه خشک در ییلاق و قشلاق به ترتیب 9/0و 92/0 کیلو گرم محاسبه شد.
    کلیدواژگان: مرتع، واحد دامی، نیاز روزانه واحد دامی، کیفیت علوفه
  • بررسی تاثیر عامل بی رویه کشاورزی در بیابانزایی (بررسی موردی: منطقه دشتی استان بوشهر)
    محمد جعفری، احمد صادقی پور، حسین آذرنیوند، فرهاد فخری، نادیا کمالی صفحه 201
    اراضی گسترده ای در مناطق خشک و کم باران جهان تحت تاثیر پی آمدهای تخریب اراضی ناشی از عوامل طبیعی و فعالیت های انسانی (کشاورزی) و بهره گیری بی رویه از زمین قرار گرفته و به سرزمین های بی حاصل و بیابانی تبدیل شده اند. در ایران هم به دلیل قرارگیری بخش گسترده ای از آن در منطقه های خشک و نیمه خشک، فعالیت های کشاورزی از جمله روش های غلط آبیاری و مدیریت نادرست اراضی می تواند به طور گسترده ای شوری و تخریب خاک را باعث شود. بنابراین اعمال مدیریت درست بر منابع آب و خاک کشاورزی جهت جلوگیری از تخریب ضروری می نماید. هدف از این پژوهش بررسی تغییر شوری در اراضی مختلف کشاورزی نسبت به اراضی مرتعی که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده است می باشد. در این راستا با گزینش تیمارهای زراعی شامل اراضی کشت گندم آبی، اراضی کشت گندم دیم، اراضی کشت دانه های روغنی، اراضی سبزیجات تک کشتی و اراضی سبزیجات چند کشتی و مقایسه تغییرات میزان نسبت جذب سدیم(SAR) و هدایت الکتریکی(EC) در آنها نسبت به اراضی مرتعی در دو لایه رویی (30-0) و زیرین(60-30) در دشت خورموج (شهرستان دشتی) استان بوشهر، نتایجی مبنی بر اختلاف معنی دار عامل های مورد بررسی در هر دو لایه سطحی و عمقی به دست آمد. مقایسه میانگین تیمارها با آزمون دانکن نشاندهنده بیشترین مقدار EC و SAR در هر دو لایه مورد بررسی در اراضی کشت گندم می باشد. این نوع کشت بیشترین تخریب را در خاک ایجاد نموده است؛ همچنین مطلوب ترین تیمار در منطقه، اراضی کشت سبزیجات می باشد.
    کلیدواژگان: نسبت جذب سدیم، هدایت الکتریکی، دشت خورموج، اراضی کشاورزی، اراضی مرتعی
  • نادر جلالی، علی خلیل پور صفحه 211
    بررسی های خشکسالی هواشناسی بابهره گیری از روش درصد نرمال و آمار میانگین بارندگی ماهانه 719 ایستگاه، با پایه زمانی 26 ساله، منجر به تهیه نقشه پهنه های خشکسالی برای کشور در سال های 1374 تا 1379 شد. از طرف دیگر بهره گیری ازشاخص های گیاهی به دست آمده از تصویرهای NOAA-AVHRR منجر به تولید نقشه های تغییر پوشش گیاهی در سال های آبی محدود به دوره بررسی شد. اجتماع منطقه های مواجه با کاهش شدید پوشش گیاهی و طبقه های خشکسالی های شدید و خیلی شدید، به عنوان منطقه های در معرض خشکسالی های بحرانی نامیده شدند. منظور از خشکسالی بحرانی، خشکسالی است که در اثر آن، کاهش شدید پوشش گیاهی رخداد باشد. با تلفیق نقشه منطقه های مواجه با خشکسالی های بحرانی در دوره بررسی ونقشه پوشش اراضی اصلاح شده با بهره گیری از تصویرهای سنجنده MODIS، مشخص شد که در سال آبی 1378- 1377 خشکسالی ها کمترین تاثیر و در سال های آبی 1376-1375 و 1379-1378 بیشترین تاثیر را بر پوشش گیاهی کشور داشته اند. از میان پوشش های گیاهی مختلف، جنگل های تنک، باغ ها و مراتع بیشترین و جنگل های با تراکم بیش از 50درصد و کشت های آبی کمترین تاثیرپذیری را از خشکسالی های بحرانی، متحمل شده اند.
    کلیدواژگان: بارندگی، تصویرهای ماهواره ای، NOAA، AVHRR، شاخص گیاهی، خشکسالی، پوشش اراضی و ایران
  • مهرناز ریاست، سیدمحسن حسام زاده، سارا صادقیان، احمد خاتمی صفحه 225
    در این پژوهش، گو نه های T. campestre، Trifolium dasyurum، T. repens، T. grandiflorum، T. lappaceum، و T. resupinatum پس از جمع آوری از رویشگاه های موجود در استان فارس مورد بررسی سیتوژنتیکی قرار گرفتند در این بررسی از سیستم آنالیز تصویری برای تعیین کاریوتیپ گونه ها بهره گیری شد و با استفاده از نرم افزار Micromeasure، ویژگی هایی مانند طول بازوی کوتاه ((SA، طول بازوی بلند (LA)، طول کروموزوم (TL)، نسبت بازوها (AR (و شاخص سانترومری (CI) مورد محاسبه قرار گرفتند. برای تعیین وضعیت تکاملی گونه ها، شاخص های تقارن کاریوتیپی مانند A?، A?،،%TF و DRL محاسبه شد و کلاس تقارن آنها مشخص شد برپایه جدول دوطرفه Stebbins گونه های مورد بررسی در کلاس A1 قرار گرفتند، به استثنای T. repens که یک گونه تتراپلوئید بود بقیه گونه های مورد بررسی دیپلوئید بودند. از لحاظ شمارکروموزوم پایه نیز بین گونه های مورد بررسی پایه کروموزومی 7 و 8 دیده شد نتایج تجزیه واریانس نشان می دهد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات کروموزومی، اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود دارد و این بیانگر تنوع کروموزومی در گونه های مورد بررسی است. با برش دندروگرام بدست آمده از تجزیه کلاستر به روش UPGMA گونه ها در سه خوشه قرار گرفتند، خوشه اول شامل گونه های campestre T.، resupinatum.T، grandiflorum T.، T. repens بود خوشه دوم گونه T. lappaceum را شامل می شد و خوشه سوم شامل گونه T. dasyurum بود. گونه های T. campestre و T. resupinatum دارای بیش ترین خویشاوندی و گونه های T. campestre و dasyurum T. دارای کمترین خویشاوندی بودند.
    کلیدواژگان: شبدر، کروموزوم، کاریوتیپ، سیستم آنالیز تصویری، سیتوژنتیک، ایران
  • مقایسه و ارزیابی روش های مختلف اندازه گیری تراکم در درمنه زارهای استان یزد
    محمد موسایی سنجره ای، مهدی بصیری صفحه 235
    گزینش روش هایی مناسب برای اندازه گیری دقیق تراکم در بوته زارهای مختلف که از نظر میزان تراکم و الگوی پراکنش گیاهان متفاوت می باشند دارای اهمیت بالایی می باشد. روش های مختلف اندازه گیری تراکم از نظر صحت و اندازه نمونه در سه تیپ گیاهی در منطقه ندوشن یزد مقایسه شدند. نمونه برداری به صورت سازگانه تصادفی اجرا شد، به طوری که در هر تیپ گیاهی محدوده ای به ابعاد100 × 50 متر برای نمونه برداری گزینش و تراکم با بهره گیری از روش های مختلف با توجه به اندازه نمونه لازم در هر روش برآورد شد و تراکم برآورد شده با روش های مختلف با بهره گیری از طرح کاملا تصادفی در سطح احتمال 1 و 5? با تراکم واقعی که از راه شمارش دقیق بوته ها محاسبه شده بود مقایسه شد. روش های اندازه گیری تراکم عبارت بودند از پلات 1و 2 متر مربعی، غیرمستقیم فراوانی، نزدیکترین فرد، نزدیکترین همسایه، زوج های تصادفی، یک چهارم نقطه مرکزی، یک چهارم سرگردان، زاویه سرگردان، مربع T بایت، نقطه فاصله دیگل، زاویه ای 6 بخش، ترتیبی پلارد (دومین و سومین و چهارمین فرد نزدیک)، زاویه منظم، غیرمستقیم پوشش و ماکزیمم قطرتاج. الگوی پراکنش گیاهان در هر منطقه با بهره گیری از شاخص های پراکنش تعیین شد. نتایج نشان داد در بوته زارهای تنک باپوشش کمتر از 5 درصد و پراکنش کپه ای خفیف و کوچک مقیاس گیاهان روش های مربع T بایت و دومین فرد نزدیک، در بوته زارهای با تراکم متوسط با پوشش بین 5 تا 10 درصد که پراکنش گیاهان تصادفی بوده و یا انحراف کم و غیر معنی داری از الگوی تصادفی داشته روش های چهارمین فرد و سومین فرد نزدیک، در بوته زارهای پر تراکم با پوشش بیش از ده درصد که الگوی پراکنش بوته ها گرایش خفیفی به سمت یکنواختی دارد روش های نزدیکترین فرد و نقطه فاصله دیگل و در بوته زارهای پر تراکم با پوشش بیش از ده درصد وگرایش زیاد به سمت یکنواختی روش زوج های تصادفی نزدیکترین برآورد تراکم به مقدار واقعی را ارائه می نمایند. در بین روش های فاصله ای بزرگترین اندازه نمونه مربوط به روش یک چهارم سرگردان وکوچکترین اندازه نمونه مربوط به روش زاویه منظم بوده و در بین کلیه روش ها بزرگترین اندازه نمونه مربوط به روش پلات بوده است.
    کلیدواژگان: اندازه نمونه، بوته زار، تراکم، شاخص های پراکنش، صحت، ندوشن یزد
  • کاظم نصرتی، حسین آذرنیوند، احسان بیژن زاده صفحه 253
    جوانه زنی بذرهای گونه های مختلف آتریپلکس، نیازمند تیمارهای ویژه هستند تا درصد جوانه زنی بذرها به میزان قابل قبولی برسد. در این بررسی سعی شده است تا تیمارهای مختلف روی بذرهای دو گونه آتریپلکس انجام گیرد. بررسی های آزمایشگاهی برای ارزیابی تاثیر تیمار شیمیایی بذرها با بهره گیری از قرار دادن بذرها به مدت 10، 20، 30 و 60 دقیقه در اسید سولفوریک 90 درصد، تیمار مکانیکی با از بین بردن برگک ها و از بین بردن برگک ها همراه با سوراخ کردن پوسته بذر، سرمادهی بذرها به مدت 1، 2، 3 و 4 هفته در دمای 6 درجه سلسیوس و آبشویی بذرها به مدت 1، 2، 3 و 4 روز، روی جوانه زنی بذرهای Atriplex canescens و A. halimus انجام شد. موثرترین روش برای شکستن خواب بذرهای Atriplex canescens تیمار قرار دادن بذرها به مدت 30 دقیقه در اسید سولفوریک و از بین بردن برگک ها بود. در A. halimus قرار دادن بذرها به مدت 10، 20، 30 و60 دقیقه در اسید سولفوریک عامل مناسبی برای برای شکستن خواب بذرها نبود زیرا این تیمارها به جنین بذر آسیب رساند. در مقابل، بیشترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی متعلق به بذرهایی بود که با تیمار از بین بردن برگک ها تیمار شده بودند. درAtriplex canescens و A. halimus آبشویی بذرها تاثیر کمی در درصد جوانه زنی و شاخص سرعت جوانه زنی داشت.
    کلیدواژگان: جوانه زنی بذر، خواب بذر، سرعت جوانه زنی، Atriplex canescens و Atriplex halimus
|
  • Page 1
    One of the methods for estimating sediment is using sediment data of hydrometric stations, and establishment of a relation between flow discharge and sediment discharge as sediment rating curves. Because of the importance of these curves in sediment discharge estimation and lack of sufficient data and information for most of watersheds in Iran, this research attempts to study variation trend of regional sediment rating curves and the effective factors, for use the obtained results for the other watersheds. Then 29 hydrometric stations with suitable geographic distribution were selected and their sediment rating curves were determined. Those stations were zoning into four climates, and in every zone, a regression relation was established between percentage of sensitive area to erosion, percentage of vegetation cover, and area of the basins with slope of curves. This relations were significant in 95% level of confidence in humid climate, 99% level in semi humid and 90% level in arid climate, this results showed the effect of this variable on slope of curves, but this situation in the semi arid climate a significant relation did not occured.
  • Page 13
    In this research, six sub-catchments of Gorgan Drainage Basin having discharge and sediment yield data were chosen. Yearly sediment rates of each sub-catchment were calculated. Then by dividing yearly sediment yield of sub-catchments to Sediment Delivery Ratio (SDR), the amount of erosion of each sub-catchment was determined. Homogeneous work unit map of each sub-catchment in GIS environment was prepared. Then, the erodibility of consolidated rocks and formations (Selby 1980) and unconsolidated geologic materials (modified K parameter in USLE) was determined. For ranking the erodibility of consolidated and unconsolidated geologic materials in the specific range (Selby number), the method of distance between numbers was used. For comparing different work units from the view point of erodibility and sediment yield, based on qualitative erodibility grade and specific erosion amount of land uses, specific erosion of each homogeneous work unit was calculated by using presented relationships. The results showed that the erodibility grade of rocks is from 34 to 86 and of unconsolidated geological materials is from 13 to 22.3, Also specific erosion of different work units in sub-catchments is from less than one up to 500 t/km2/y.
  • Page 29
    Recognition of effective factors in mass movement occurrence and land slide hazard zonation is one of the most important measures in prevention and reduction of their hazards. In this research, first landslide inventory map of the area which was prepared using air photos with the scale of 1:20000 and 1:50000 and field works, was used. In this map 410 landslides were shown. Effective factores for land slide occurrence were recognized which are as follows: Landuse, geological formation, rainfall, slope, aspect and elevation. Landslide inventory map was quantified by giving percentages to each subfactor of above-mentioned factors.Fore doing this, all the factors that were quantified, were entered into Arcview software environment as quantified, descriptive tables. Here, all 410 landslides were entered into quantified, describtive tables according to the mentioned factors and subfactors. Then each factor and its quantitative number was prepared as raster map. This process was performed using extentional facilities of ArcView which is called "Extension Spatial Analyst". The raster maps of six factors with cellular resolation of 0.0014 meters, were added together, in order to obtain hazard zonation map. For evalution of hazard zonation accuracy and separation ability of the used method, landslide hazard maps were overlaid with vector maps of landslides inventory map and necessary changes of the considered factors were made. The privilages of this method is as follows: It uses actual data obtained from the field works; by using this method, effective factores in land slide occurrence could be identified; it can be performed in any area; and the accuracy of hazard zonation is dependent on the accuracy of informations gathered in the field.
  • Page 57
    Because in the most cases separation of forest boundary with monotemporal images is not possible, this study was performed with multitemporal images in order to delineate Caspian forests boundaries in Iran (case study in Chaboksar). In addition to deciduous broad-leaved forests there are afforested coniferous evergreen stands, tea and citrus orchards, farms and orchards with deciduas species in the study area. Spot-HRG and Terra-ASTER images from two different dates (14.8.2002 and 28.2.2002) were selected for this study. Radiometric errors were negligible and geometric correction (orthorectification) was precisely applied using digital elevation model. Two images were registered with each other. After defining forest and non-forest classes, the suitable training areas were determined and revised. Separation of forest and non-forest classes was carried out by monotemporal classification, multitemporal classification, hierarchical and digital-visual hybrid approaches. In order to determine the accuracy of maps resulted from interpretation and classifications a ground truth (forest boundary) was prepared using surveying with GPS. The length of selected surveying route was 64.5 km. The results of different classifications were compared with ground truth and their accuracy was determined. Kappa coefficient for classification of growing season and leafless season images, multitemporal classification, hierarchical approach and digital-visual hybrid interpretation were 0.28, 0.43, 0.57, 0.62 and 0.71 respectively. The most and least accuracy were related to digital-visual interpretation and classification of growing season image respectively. Results showed that forest boundary can be separated from non-forests by multitemporal images with high and acceptable accuracy. Based upon knowledge, experiences and the current study it is strongly suggested that leafless season images accompanied by growing season image, should be used in updating process of topographic maps of Caspian forests in such region.
  • Page 73
    This study was done to evaluate the changes in bulk density (Db) of the 0-10 cm surface soil of skid trails in the Hyrcanian hardwood forests, Iran. The treatment involved running a rubber-tired skidder in three skid trails: Flat Skid Trail (STF), Skid Trail with Transversal Slope (STTS), and Skid Trail with Longitudinal Slope (STLS). Pre- and post-skidding activities, soil cores were collected at random points of upslope and downslope tracks of each skid trails to measure soil bulk density and moisture content. In general, mean bulk density of compacted soil in skid trails was significantly greater than that of undisturbed soil. A significant increase (P<0.01) in soil bulk density occurred during first six skidding cycles at the STTS and STLS, when the soil moisture content was about 30% and 35%, respectively. But on STF, the increase in bulk density was greatest during first twelve skidding cycles. Additional cycles, up to 6 (on the STTS and STLS) and 12 (on the STF) cycles, did not cause significant increase in bulk density. The severe soil compaction was concentrated on the STTS.
  • Page 85
    Point-center Quarter method is one of the distance sampling methods for estimating the plant density and canopy cover. For plant density measurements, two formulas, one by Pollard (1982) and the other one by the author (2006) have been developed. In this study, applicability of these formulas with regard to accuracy to estimate the density and canopy cover of Zagross Oak (Quercus persica) forestes in research and educational Forest of Higher Education Center of Qasr-e Shirin (Kermanshah province) were examined. Firstly, 50 hectars of these forest area was selected and the inventory of the population was carried out. Then, 50 systematic random sampling points for Point-center Quarter method in this area were measured and recorded. The resultes show that none of the formulas could provide an acceptable estimate based on 10% accepted accuracy; eventhough, the our formula has more accuracy level for density and crown coverage for this kind of forests and it could provide an acceptable estimate for management works baced on 25% acceptable accuracy.
  • Page 99
    Poplar plantation is of the main plantations in Guilan province. Shading caused by the adjacent trees is one of the effective environmental factors affecting the growth and development of poplar seedlings in nurseries, pest population densities and epidemics of pathogenic agents on poplar. During the years 2001-2002 a study was carried out to quantify the effect of shading on growth of poplar seedlings and population density and damage rate of two species of important poplar pests in Poplar Research Center of Safra-Basteh in Astane-Ashrafieh in Guilan province. Cuttings of the clone P. deltoides 69/55 were planted in this station in 9 rows (treatments) spaced differently from the adjacent shading trees, which were located in southern edge of the examining plot. There were 9 space intervals as treatment including 11, 12.6, 14.2, 15.8, 17.4, 19, 20.6, 22.2 and 23.8 meters apart from the shading trees. In the end of each year, heights of the seedlings and diameter of the stocks were measured and recorded. Population density of poplar mottled weevil, Clorophanus votuptificus and poplar defoliator wasp, Staurenematus compressicornis (important pests of poplar in this province) were counted weekly and were recorded for each treatment and replicates separately. Analysis of the data using MSTAT-C software showed that there is a significant difference between the treatments in terms of diametric growth and height. The more the distance of rows from shading trees, the more was their diameter and height. The treatments were in terms of the number of weevils significantly different (?=1%), so that the highest density of the weevil was on the treatments that were more in shade and the least number of weevils were recorded on the treatments 8 and 9 which had the most distant from shading trees. The behavior and reaction of the poplar defoliator wasp was completely different in terms of the population density of the defoliator wasp. There was a positive high correlation between height and diameter of the seedlings (r2=0.99) and a negative significant correlation was proved between the seedling heights with number of the weevils (r2=0.90). Correlation of the seedling heights with the number of the defoliator wasp was positive and significant (r2=0.73).
  • Investigation of the Relationship between Infection Intensity to mistletoe (Viscum album L.) with Some Host Species Features
    Page 111
    In order to investigate the relationship among mistletoe (Viscum album) infection intensity with some parameters, such as host species, DBH, height and location of host trees in Nour Forest Park, the number of 30 circular plots with an area of 1000 m2 were selected and sampled in regions had an aggregation of infected trees. In each plot, diameter at breast height, number of mistletoe’s clumps per each tree and trees location (in two conditions, adjacent to gap and inside of stand) and either host species for all infected to mistletoe individuals were recorded. The results revealed that mistletoe abundance and infection intensity in Iron Wood trees were more than the other species in the study area. Furthermore, infection intensity to mistletoe in Iron trees had a direct significant relation with DBH and locating at edge of forest stand, but there was no relation with trees’ height as well. Totally, trees located at the edge of gap or adjacent to roads were more either in abundance or infection intensity than interior trees. This result shows that opening stand due to intense harvesting and also forest destruction can increase the potential of infection to mistletoes in each region.
  • Page 123
    Regional forest management and executing the related plans are directly associated with quality and quantity of planning and forest road network construction to access all forest areas. Construction of forest road is the most important manipulation occurred in the nature by human. Most of damages by forest roads construction are directly related to soil properties forming bed road. The recognition of these properties has a critical role in choosing the ground as one of the materials. In study area more than 18 kilometers of roads have been planned that should be accomplished by the end of rotation. The objective of this study was to evaluate mechanical properties of soil in order to use them in road construction and maintenance stages. Therefore 24 soil samples were selected using land unit map. With regard to result of pretests 13 zones with similar properties were divided. According to soil zonation map, 13 samples were taken using GPS and experiments were carried out in geotechnic lab. Classification of the soils carried out using the above experiments according to USCS method. Results show only two samples of all samples (16%) are coarse soil (SM, GM) and the others (81%) are fine soil (CH, CL, ML). 61% of fine soil have clay fine soil. Hence, in the parts of the road which have Liquidity Index more than one soils have to be drained before road construction and the parts that soils have high Plasticity Index have to stabilize Bed road with lime or using Geotextile for that do. For decreasing costs of road construction and maintenance. Routes have to across from areas that are stable. Reaching to this aim needs to survey soil mechanic properties map.
  • Page 133
    Chemical resistance of natural fiber (wood flour- rice hulls- kenaf fiber and newsprint)- high density polyethylene composite was studied in terms of their weight loss after seven days immersion in different chemicals. Composite containing 25% and 50% of varios natural fiber and high density polyethylene were prepared and immersed in NaOH(10%), NaClO(13%), HCl(10%), H2O2(3%), soap solution(1%) and acetone. Results indicated that H2O2, soap solution and acetone had very negligible effects on all composites. On the other hand, the effects of NaClO and HCl were found to be statistically significant. Different fibers exhibited different behaviors regarding their chemical resistance. Generally it was concluded that NaClO and HCl had the highest impact on natural fiber- high density polyethylene composites.
  • Page 143
    Deinking is important and detrimental for newspaper recycling and utilization. Since chemicals applied in deinking influences the removal of ink attached to fibers, the influence of two chemicals is investigated. Keyhan newspaper was deinked by oxidative deinking and bleaching process using three levels (1, 2, 3% based on oven dry weight of the paper) of sodium hydroxide and three levels (1, 2, 3% based on oven dry weight of the paper) of hydrogen peroxide. Optical properties of deinked pulp including brightness, yellowness and opacity of handsheets were measured. Results show that applying 2% NaOH and 2% H2O2 produces the highest brightness of deinked pulp at 61% ISO. Higher application of NaOH increases the yellowness of the deinked pulp. The highest yellowness was obtained at the highest dosage of NaOH and the lowest dosage of H2O2. However the opacity of the pulp produced from undeinked pulp was superior to deinked pulps.
  • Page 153
    The anisotropic and mechanical properties of newsprint paper made in Iran were studied in this research. Tear and tensile strengths, modulus of elasticity and breaking length of newsprint were determined at different angles to machine direction (MD) and at an interval angle of 15o (15, 30, 45, 60, 75) and cross machine direction (CD). The results show that modulus of elasticity, tensile strengths and breaking length of newsprint paper are the highest in machine direction, decreasing with increase of angle and reach the lowest (half) in cross machine direction. There is no significant difference between mentioned properties from 60o to CD. Tear strength of newsprint paper was the lowest values in machine direction, increasing with increase of angle and reach highest (half) at of and then decreases up to CD.
  • Page 163
    This research was conducted to investigate the effect of acetylation on the heat transfer of pressing plate to the core of wood particles cake during hot pressing and mechanical properties in particleboard made of acetylated particles from Fagus orientalis. After 12 hours soaking in acetic anhydride, in order to achieving three weight gains, 5, 9 and 16%, particles were heated in oven at 120?c for 30, 90 & 240 minutes, respectively. During pressing operation of particles, heat transfer was measured by thermocouple wires connected to thermometer. Results showed that by increasing the wooden paricles acetylation severity, heat transfer decreases. Also, by increasing acetylation percent, mechanical properties decrease.
  • Page 175
    The chlorine dioxide delignification efficiency of softwood karft pulp in the laboratory liquor displacement reactor (fixed bed reactor) was investigated and compared with conventional batch reactor. The comparison of two reactors was made based on the effective efficiency and overall efficiency of chlorine dioxide. Effective efficiency corresponds to the oxidizing capacity of chlorine dioxide which consumed by organic materials. Comparison of two reactors based on the effective efficiency showed that the selectivity of delignification significantly enhanced in the displacement reactor in which the primary reaction products are eliminated from reaction zone by displacing flow. On the other hand, the formation of high amounts of chlorate in the reaction zone of displacement reactor reduces the overall efficiency of chlorine dioxide delignification stage. Thus, in spite of significant decrease in useless secondary reactions, this type of reactor would not be cost effective in the industrial scale.
  • Page 187
    More than 27 sheep breeds graze on Iran's rangelands. For estimation of grazing capacity in each region it is necessary to determine animal requirement based on forage quality and animal unit weight of dominant sheep breed. In present study animal unit weight of Sangsary breed was investigated. Two herds were selected. Fourty head animals including 15 three and 15 four year's old ewes, 5 three and 5 four years old rams were weighed in lowlands. Weight of animal unit was 36.98 kg and animal unit equivalent for rams, 6 and 3 month old lambs obtained 1.31, 0.64, 0.42 respectively. Two season winter and summer, sex of animals (ewes and rams) and two herds were significantly differed (p<0.05). For determination of forage quality 5 samples that each was made from 5 individual plants collected. Crude protein, acid detergent fiber, dry matter digestibility and metabolisable energy were estimated for 6 species from highland and 12 species from lowlands. According Tukey test forage quality significantly differed between species (p<0.05). This showes that animal requirement should be determined based on forage quality of available forage to animals. Requirement of animal grazing on rangeland is more than house keeping animals. So in this research considering environmental conditions and distances that animal had to walk everyday %50 was added to animal requirement calculated using either NRC tables or MAFF equation. The result showed that animal requirement in highland and lowland based on NRC tables were 1.00 and 1,04 kg and according to MAFF eqution were 0.90 and 0.92 kg dry matter respectively.
  • Effects of unwise agriculture on desertification
    Page 201
    There are large areas in arid regions having low rainfall affected by land degradation caused due to change in environmental condition and anthropogenic activities (e. g. agricultural and mis-use of the land). Consequently these fertile lands were changed in to degraded and bare lands. The goal of this study is the comparison of EC and SAR changes in agricultural and range lands. In many parts of arid and semi-arid regions of Iran agricultural activities such as unwise management of the land as well as inappropriate irrigation systems has seriously led to salinity and soil degradation. Then wise management of soil and water resources is inevitable to avoid consequence degradation. For this purpose different agricultural treatments were selected to compare SAR, EC with rangelands of Khormouj plain (Dashti county) of Boushehr province in two depths (0-30 cm) and (30-60cm). The results showed that there is significant difference between the measured factors both in top and sub soil. Comparison of means using Duncan test indicated that the highest amount of EC and SAR in both layers occurs in wheat cultivated lands; therefore this crop has resulted the highest degradation. Also the most favorable treatment in the study region is vegetable cultivation.
  • Page 211
    The current research has been carried out with the aim to integrate vegetation index and rainfall data in a Geographic Information System (GIS) for identification of extremely vulnerable areas to drought in Iran. Limited amount of rainfall and climatic changes are caused occurrence of drought in the period ending 2003. Since the vegetation cover is directly linked with water availability. So, any decrease in vegetation cover can be alarmed as an indicator. Monthly rainfall data of about 719 rainfall stations were compared with the long term mean monthly rainfall data, within the five years (1996-2001), in order to find out the deviations from normal condition. The result of this division then converted to drought duration map by summing up the relevant ratios for each station. On the other hand NDVI images of each year were prepared, using NOAA-AVHRR images. Then maximum NDVI values were obtained among of these images as well. The maximum NDVI values of each year then compared with the maximum NDVI values of the reference year. Beginning year of the period of study (1996-1997) is taken as reference year. Result of this comparison led to production of vegetation cover changes map. This map is classified by making use of criteria stated by Jensen, 1987. Areas faced to simultaneous decrease on vegetation cover and persistence of severe drought for more than 6 month per a year, were mapped as extremely drought zones. By cross operation applied on extreme drought zones map and land-cover map, land covers that are fallen in those zones were determined. Among of vegetation covers, sparse forests and rangelands are highly affected by extreme droughts and in the contrary damage to dense forests and irrigated lands were not severe.
  • Page 225
    A karyological study of six species: Trifolium campestre, T. dasyurum,, T. grandiflorum,, T. lappaceum,, T. resupinatum, and T. repens is presented.We used Video Analysis system for each species with Micromeasure software. Some features of chromosome such as SA, LA, TL, AR and CI were determined. For assignment of evolutionary situation of all species, except T. repens that was tetraploid others were diploid and we found the two basic number in the genus: x=7,8. we determine karyotype symmetric parameters such as A1, A2, %TF and DRL. The data for all traits on each species were analyzed as RCD experiment and the results showed all species had significant difference for all traits at %1. This results were expressed variation chromosomes in all species. Using Stebbins method karyotipical characters were identified and it was shown that all of species are in 1A class.. Finally the 6 species were grouped in to 3 cluster.
  • Comparison and evaluation of density measurement methods on Artemisia Sieberi shrublands in Yazd province
    Page 235
    It is important to select appropriate sampling techniques that provide an unbiased and accurate estimate of density in sparse and dense shrub populations with different dispersion patterns of plants. Methods of measuring density were compared on the basis of accuracy and sample size. Sampling was conducted on three shrubland stands in Yazd Nodushan. A (50*100-m) area was selected for sampling within each stand. Estimates of density were obtained from different methods and compared with actual density at 1 and 5% probability levels in a randomized complete design and Duncan’s test. The methods include: quadrat, indirect frequency, closest individual, nearest neighbor, random pairs, point center quarter, wandering quarter, wandering angle, Byth T square, Diggle’s distance point, six sector angle, Pollard's order, angle order, indirect cover and maximum diameter of plant. Degree of spatial patterning of plants was determined by indices of dispersion. The Byth T square and the second closest individual methods provided reliable estimates of density in sparse shrublands with cover 5% and a slightly clumped pattern, The fourth and third closest individual methods provided unbiased estimates of density in shrublands with cover between 5 to 10% and a random distribution. The closest individual and the Diggle's distance point methods provided reliable estimates in dense shrublands with cover 10% and a slight tendency toward uniformity. The random pairs method provided reliable results in dense shrublands with cover 10% and a strongly uniform distribution. Largest and smallest sample size were related to wandering quarter and angle order methods respectively compared to the other distance methods while quadrat method required the largest sample size.
  • Page 253
    Germination of different Atriplex species seeds needs especial treatments to have acceptable germination. In this study were tested different treatments on two Atriplex species seeds. Laboratory experiments were conducted to evaluate the effect of chemical scarification using 90% sulfuric acid for 10, 20, 30, and 60 minutes; mechanical scarification using debracted and debracted with testa pierced of seeds; stratification for 1, 2, 3, and 4 weeks at 6?C; and leaching for 1, 2, 3, and 4 days on seed germination of Atriplex canescens and A. halimus. Effective methods for breaking dormancy of A. canescens seeds were scarification by 90% sulfuric acid for 30 min, and debracted of seed. In A. canescens maximum rate of germination was observed using 90% sulfuric acid for 30 minutes. In A. halimus, scarification with 90% sulfuric acid for 10, 20, 30 and 60 min were not effective for breaking seed dormancy because of damaged on embryos. In contrast, maximum seed germination and rate of germination were observed in mechanical scarification by debracted. In A. canescens and A. halimus leaching of the seeds for 1, 2, 3, and 4 days had the little effect on seed germination and rate of germination.