فهرست مطالب

نشریه اقتصاد و تجارت نوین
سال چهارم شماره 2 (پیاپی 14، پاییز 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/08/21
  • تعداد عناوین: 7
|
  • کامبیز طالبی، مهدی سلیمی ترکمانی صفحه 1
    مهم ترین مشخصه سازمان های قرن بیست و یکم، تاکید بر دانش و اطلاعات است. سازمان های امروزی، نیازمند کسب، مدیریت و بهره برداری از دانش و اطلاعات به منظور بهبود کارایی هستند. در این پژوهش بر اساس مطالعه دقیق عوامل اساسی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش، عوامل اصلی و عناصر فرعی شناسایی شده و از روش های مصاحبه با خبرگان دانشگاهی، پرسشنامه و ابزار تحلیل عاملی برای تعیین اهمیت و اولویت آنها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شرکت های قطعه سازی خودور است و نمونه آماری آن نیز شرکت های قطعه سازی زیر مجموعه ایران خودرو را دربرمی گیرد. اهمیت و اولویت بندی این مجموعه عوامل اساسی موفقیت می تواند به عنوان راهنما برای کسب وکارهای کوچک و متوسط کشور در جهت اولویت بندی و تنظیم فعالیت های مدیریت دانش مورد استفاده قرار گیرد. همچنین محققان می توانند از این پژوهش برای درک بهتر فعالیت های مرتبط با مدیریت دانش و ایجاد مدل هایی استفاده کنند که به گسترش حوزه مدیریت دانش کمک می نماید.
    کلیدواژگان: عوامل اساسی موفقیت، مدیریت دانش، کسب وکارهای کوچک و متوسط، تحلیل عاملی
  • ابوالفضل شاه آبادی، امید رحمانی صفحه 18
    این مقاله به ارزیابی نقش انباشت تحقیق و توسعه(R&D) داخلی و خارجی (از کانال واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای) بر رشد بهره وری کل عوامل تولید (TFP) بخش صنعت اقتصاد ایران طی دوره 1338-1387 می پردازد. از آنجاکه فعالیت های تحقیق و توسعه بخش صنعت ایران نسبت به کشورهای توسعه یافته ناچیز است، بنابراین می توان به نقش انباشت تحقیق و توسعه خارجی و سرریزهای آن بر رشد بهره وری کل عوامل تولید این بخش متمرکز شد. زیرا جذب سرریزهای تحقیق و توسعه خارجی در کنار توسعه فعالیت های تحقیق و توسعه داخلی، زمینه مساعدتری برای ارتقای بهره وری کل عوامل تولید فراهم می آورد. نتایج بیانگر آن است که سرمایه انسانی و انباشت سرمایه تحقیق و توسعه خارجی، به ترتیب، دارای بیشترین تاثیر مثبت بر رشد بهره وری کل عوامل بخش صنعت هستند. همچنین، اثر متقابل انباشت تحقیق و توسعه خارجی با سرمایه انسانی، تاثیر مثبت و معناداری بر رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش صنعت اقتصاد ایران دارد.
    کلیدواژگان: بهره وری کل عوامل تولید، بخش صنعت، انباشت تحقیق و توسعه داخلی و خارجی، سرمایه انسانی
  • نیلوفر مرادحاصل، امیرحسین مزینی، سید حسین پاریاب صفحه 39
    فناوری اطلاعات و ارتباطات طی دهه های اخیر تحولی شگرف در زندگی بشر بجای گذاشته که از آن جمله می توان به توسعه و تقویت فرایندهای اقتصادی کشورها اشاره نمود. فضای کسب وکار و بخش تجارت خارجی یکی از اجزاء تشکیل دهنده محیط اقتصادی یک کشور است که به خوبی می توانند از قابلیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات متاثر شوند. این موضوع در مقاله حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور با استفاده از مبانی نظری موجود دو مدل پایه مربوط به عوامل موثر بر فضای کسب وکار و تسهیل تجاری استخراج و با استفاده از روش داده های تابلویی (پنل) برای دو گروه از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تصریح و برآورد شده اند. نتایج مقاله حکایت از تاثیر معنا دار فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فضای کسب وکار و تسهیل تجاری در کشورهای توسعه یافته و نامشخص بودن این اثر در کشورهای در حال توسعه دارد. بدین معنا که کشورهای توسعه یافته توانسته اند از قابلیت ها و مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات در مسیر رشد خود استفاده نمایند. حال آنکه در کشورهای در حال توسعه اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فضای کسب وکار و تسهیل تجاری محسوس نیست.
  • مهران رضوانی، جهانگیر یدالهی فارسی، مهدی واحد وحدت کار صفحه 64
    با عنایت به نو بودن موضوع کارآفرینی سازمانی فناورانه و وجود نارسایی های نظری در فصل مشترک دو سازه کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی فناورانه، هدف مقاله ارائه مدلی نظام مند و مفهومی از تلاقی سنجه ای متصور در قالب مفهوم پردازی کارآفرینی سازمانی فناورانه است. برای این منظور، فرآیند کارآفرینی سازمانی فناورانه بر اساس مطالعه به کارگیری سیستم های هوشمند حمل و نقل به مثابه فناوری در سازمان شهرداری تهران مبتنی بر روش شناسی«نظریه برخاسته از داده ها»، تحلیل شده است و مدل مفهومی برگرفته از مشاهدات میدانی و مصاحبه های نظام مند با 15 نفر از مطلعان کلیدی، استخراج می گردد. مدل حاصل نشان می دهد مقوله اصلی فرآیند کارآفرینی سازمانی فناورانه یعنی کشف و خلق فرصت فناورانه منبعث از شرایط علی شامل دیده بانی و انتخاب فناوری و تحلیل روند نیازهاست و بر اساس راهبردهای ارزیابی و بهره برداری از فرصت های فناورانه به ارزش جدید مبتنی بر فناوری به عنوان پیامد فرآیند، منجر می شود. از سوی دیگر، شرایط زمینه-ای همچون فرهنگ، ساختار و مدیریت و قوانین و مقررات و همچنین شرایط محیطی از جمله دولت، مراکز تحقیقاتی و مشاوران در این فرآیند موثرند.
    کلیدواژگان: کارآفرینی فناورانه، کارآفرینی سازمانی فناورانه، سیستم های هوشمند حمل و نقل، شهرداری تهران
  • مرتضی فرجی، یاسر علیدادی تلخستانی صفحه 88
    سازمان های امروزه برای بهره مندی از فرصت های زود گذر عصر حاضر ناچار به ایجاد ساختاری منعطف و همچنین بهره مندی بیشتر از امکانات گسترده بیرون از سازمان هستند. این امر ضرورتی راهبردی در جهت قاعده رقابت یعنی ایجاد ارزش بهتر از رقیب برای مشتری است. فرآیند برون سپاری استفاده از تفکر و اندیشه برای به کارگیری بهتر از منابع در اختیار یک موسسه تشریح می کند. در این پژوهش سعی شده وضعیت فرآیند برون سپاری، به عنوان یک منبع ایجاد ارزش، بررسی شود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و انجام آزمون فریدمن برای رتبه بندی است. تعداد 57 نفر از استادان دانشگاه های تهران به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد وضعیت جذب منابع برون سپاری در کشور نامطلوب است و نیز مولفه افزایش قیمت ها دارای بیشترین اهمیت و بعد از آن مولفه جغرافیای سیاسی و سایر مولفه ها نظیر ساختار زیربنایی، انتقال منابع، فرهنگ، فاصله زمانی، عینیت برون سپاری و درک تعارضات موجود در کشور، مهارت نیروی کار، امنیت و در نهایت نظارت بر سایت تولیدی در رتبه های بعدی از نظر اهمیت هستند. همچنین میان تمامی مولفه های برون سپاری (بجز مولفه های مهارت نیروی انسانی و فاصله زمانی) رابطه معناداری وجود دارد.
    کلیدواژگان: برون سپاری، اقتصاد، جذابیت مالی، برون سپاری خارجی
  • سجاد برخورداری، ناصر علی عظیمی صفحه 111
    تحقیق و توسعه (R&D) قبلا از دید هزینه مورد توجه قرار می گرفت، اما در چارچوب اقتصاد دانش محور، فعالیت های تحقیق و توسعه بخشی از سرمایه گذاری ها در سطوح مختلف به شمار می آیند. در این مقاله، اثرات کوتاه مدت و بلندمدت تخصیص یارانه های تحقیق و توسعه در دوره 1354-1386 (1975-2007) بر رشد اقتصادی ایران با استفاده از مدل سازی های اقتصادسنجی در کوتاه مدت و بلندمدت و به کارگیری روش ARDL، برآورد می شود. نتایج نشان می دهد یارانه های تحقیق و توسعه اثر مثبت و معناداری در کوتاه مدت بر رشد اقتصادی ایران دارد اما در بلندمدت به رغم مثبت بودن اثر یارانه های تحقیق و توسعه، این اثر از نظر آماری معنادار نیست. همچنین نتایج نشان می دهند که سرمایه اثر مثبت و معنادار در کوتاه مدت و بلندمدت بر تولید ناخالص داخلی کشور داشته اند.
    کلیدواژگان: اثر کوتاه مدت و بلندمدت یارانه های تحقیق و توسعه بر رشد اقتصادی ایران
  • رحمان مهدوی، روح الله مهدوی * صفحه 129

    سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از متغیرهای مهم اقتصادی است که می تواند با توجه به ویژگی هایش بر رشد اقتصادی تاثیر مثبت بگذارد، ولی براساس برخی از تحقیقات، در بعضی از کشورها سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی تاثیر مثبتی ندارد. این تحقیقات دلیل عدم تاثیرگذاری مثبت را شرایط داخلی کشور میزبان برای جذب مزایای سرمایه گذاری مستقیم خارجی می دانند. یکی از شرایط لازم برای تاثیرگذاری مثبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی وجود بازار مالی توسعه یافته است. بر این اساس، این مقاله در صدد است تا تاثیر بازار مالی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی را در ایران آزمون کند. برای بررسی این سوال، در این مقاله از داده های سری زمانی 1346 - 1387 تکنیک ARDL استفاده شده است. نتایج نشان می دهد توسعه بازار مالی ایران در حدی نیست تا موجب تاثیرگذاری معنا دار سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر تولید ناخالص داخلی گردد. علاوه بر این، شاخص بازار مالی بر تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی دارد.

    کلیدواژگان: سرمایه گذاری مستقیم خارجی، بازار مالی، نظام بانکی، بازار سهام، رشد اقتصادی
|
  • Kambeiz Talebi, Mehdi Salimi Torkamani Page 1
    The most important characteristic of the 21st century organizations is the emphasis on knowledge and information. Today’s organizations require acquisition, management and exploitation of knowledge and information in order to improve their performance. In this paper, based on the findings of literature review, critical success factors of implementing knowledge management are identified. Questionnaires and interview are used as data gathering tools. The study population consists of all spare parts manufacturing companies and the sample drawn from this population includes the spare parts manufacturing companies of Irankhodro Company. Identification of important factors and prioritization of critical success factors (CSFs) are crucial, since Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) use them as a guide in knowledge management. Moreover, the SMEs may benefit from this approach as priority setting tool in knowledge management. The findings of this study can be used in order to better understand the activities associated with knowledge management and specify models leading to development of knowledge management.
    Keywords: Critical Success Factors, Knowledge Management, SMEs, Factors Analysis
  • Abolfazl Shah Abadi, Omid Rahmani Page 18
    The objective of this paper is to examine the effects of foreign and domestic R&D capital stock via importing capital and intermediate goods on total factor productivity (TFP) growth in Iran's manufacturing sector using the data over the period 1338-1387. Because of the absorption of foreign R&D spillovers, it is theoretically expected that the foreign domestic R&D spending will improve total factor productivity growth. Moreover, domestic R&D spending will positively affect TFP growth. The results of the study show that human capital and foreign R&D capital stock have the most positive impact on TFP growth. The estimated coefficient of domestic R&D capital stock is positive while it is statistically insignificant. In addition, the cross effect between foreign R&D capital stock and human capital stock is positive and statistically significant.
    Keywords: TFP Growth, Manufacturing Sector, Domestic, Foreign R, D Stocks, Human Capital, Iran
  • Niloofar Moradhasel, Amir Hossein Mozayani, Seyyed Hossein Paryab Page 39
    During recent decades, Information and Communication Technology (ICT) has been changing human life. Moreover, ICT has important impact on business environment and foreign trade. In this article, we are going to examine the unilateral causal relation between ICT and business environment and trade facilitation. To end this, we indentify two econometric models focusing on the factors influencing business environment and trade facilitation. Panel data approach is employed to estimate those models specified using the data for two groups of developed and developing countries. The results of the paper show that ICT has positive and statistically significant effect on business environment and trade facilitation in developed countries while the evidences couldn’t support the same hypothesis using developing countries data. It seems that the developed countries would be able to utilize ICT capabilities effectively in their economic growth path while this couldn’t be observed in developing countries.
    Keywords: ICT, Business Environment, Trade Facilitation, Panel Data
  • Page 64
    Because of newness of technological corporate entrepreneurship and lack of theory for interaction of corporate entrepreneurship and technological entrepreneurship, this article aims to introduce a conceptual and systematic model for technological corporate entrepreneurship. To end this, the process of technological corporate entrepreneurship is reviewed in order to design a model for intelligent transportation systems in the Organization of Tehran Municipality using grounded theory methodology. A conceptual model has derived from the data collected through systematic interviews with academic experts. At the same time, the conceptual model shows that contextual factors including culture, structure, management and laws and environmental situations such as government, research institutes and consultants influence on this process.
    Keywords: Technological Entrepreneurship, Corporate Entrepreneurship, Intelligent Transportation systems, Municipality of Tehran
  • Morteza Faraji, Yasser Alidadi Talkhestani Page 88
    To enjoy the transient opportunities of this time, organizations should establish a flexible structure and enjoy attracting more resources from outside the organization. This is a strategic necessity of competiveness which means providing a value, better than competitors for customers. Outsourcing process explains the use of consideration and thinking in better use of resources available for an organization. In this paper we try to investigate outsourcing process status as a resource to make values. The method of this research is descriptive. Besides comparing, we used Friedman ranking test. 57 professors from Tehran universities were chosen and the method of choosing was simple random. The research result shown that, according to local modeling, Iran status for outsourcing attractiveness is unfavorable and also price increases has the highest importance and next items ranking are political geography, infrastructure, sources transaction, culture, time distance, outsourcing identity and understanding of the conflicts in the country, staff skills, security and finally monitoring the manufacturing site.
    Keywords: Outsourcing, Economy, Financial Attraction, Foreign Outsourcing
  • Sajad Barkhordari Page 111
    Research and development (R&D) is usually considered from cost point of view while in the framework of knowledge based economy, R&D is regarded as a part of public investment in an economy. In this paper, the short and long-run effects of R&D subsidies on economic growth are examined in Iran using the data over the period 1975- 2007. The ARDL approach is used to estimate empirical models. The Iranian Government is almost the sole investor of R&D. The results of estimated model confirm that R&D has positive and significant effect on economic growth in the short-run in Iran while in the long-run R&D has positive effects on growth but its coefficient is statistically insignificant. Moreover, the results show that physical capital has positive and significant effect on GDP growth both in the short and in the long-run. However, labor force has negative and insignificant effect on GDP growth both in the short and in the long-run.
    Keywords: R, D Subsidies, Knowledge Based Economy, Economic Growth
  • Rahman Mahdavi, Roholla Mahdavi Page 129

    Foreign direct investment (FDI) is one of the main economic variables that affect positively economic growth. However, according to some empirical findings, FDI has not positively affected economic growth in some countries. Scholars have pointed out that the finding of negative effect is due to domestic qualification of host country in absorption of FDI. Financial development is an essential factor that along with FDI development impacts positively economic growth. The aim of the paper is to examine the effects of financial market and FDI on economic growth in Iran using the data between 1346 and 1387. Autoregressive Distributed Lag (ARDL) approach is employed to estimate empirical models. The results of this article show that the economy with underdeveloped financial markets is not able to benefit from FDI to accelerate its economic growth. Moreover, the findings confirm that financial market effects economic growth negatively.

    Keywords: Foreign Direct Investment, Financial Market, Banking System, Stock Market, Economic Growth