فهرست مطالب

جامعه شناسی ایران - سال یازدهم شماره 4 (پیاپی 32، زمستان 1389)

مجله جامعه شناسی ایران
سال یازدهم شماره 4 (پیاپی 32، زمستان 1389)

  • 174 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/12/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محمدرضا طالبان صفحات 3-33
    مقاله حاضر با ملحوظ داشتن واحد تحلیل «کشور» از جبر بولی استفاده نموده است تا به این پرسش پاسخ گوید که چه ترکیب هایی از معرف های محرومیت نسبی موجب تکوین خشونت سیاسی می شوند؟ رویکرد نظری محرومیت نسبی براساس استدلال هایی پیش بینی می نماید که احتمال وقوع خشونت سیاسی در جوامعی که به طور هم زمان واجد محرومیت طولی و عرضی اند بسیار بیش از سایر جوامع است. در پژوهش حاضر، این فرضیه منبعث از تئوری های محرومیت نسبی در میان کشورهای مسلمان خاورمیانه در یک دوره زمانی بیست ساله به وسیله تکنیک تحلیل بولی مورد وارسی تجربی قرار گرفت.
    نتایج تحلیل بولی نشان داد که در دوره مورد مطالعه، دو الگوی علی متفاوت از محرومیت نسبی موجب خشونت سیاسی در کشورهای مسلمان شده اند. اول، ترکیبی از تبعیض گروهی قوی با نابرابری اقتصادی پایین؛ و دیگری، جوامعی که در آن ها تبعیض گروهی قوی با توسعه شتابان ترکیب شده است.
    از سویی دیگر، دستاورد نظری ناشی از کمینه سازی بولی نیز نشان داد که در میان کشورهای تحت مطالعه، وقوع خشونت سیاسی ارتباطی به نابرابری اقتصادی نداشته است. همچنین، تبعیض گروهی علت لازم خشونت سیاسی بوده است؛ یعنی، کلیه کشورهایی که خشونت سیاسی را تجربه کرده اند واجد تبعیض گروهی بوده اند.
    کلیدواژگان: محرومیت نسبی، خشونت سیاسی، تحلیل بولی، نابرابری اقتصادی، توسعه اقتصادی اجتماعی، تبعیض گروهی
  • غلامرضا غفاری، حمزه نوذری صفحات 34-55
    مطالعات روستایی در ایران بیشتر متمرکز بر تلقی از روستا به مثابه امری اقتصادی و مادی بوده است. به گونه ای که در نوشته های مطالعات روستایی امر سیاسی به عنوان یک متغیر مستقل و تعیین کننده در تحلیل مسائل و مناسبات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد غفلت واقع شده است. مقاله حاضر بر آن است که نشان دهد امر سیاسی نقش مهمی در تفکیک و تمایز میان روستاییان برمبنای دوست و دشمن داشته و برای نوع و ماهیت امر اجتماعی سهم تعیین کننده ای دارد. در این مقاله تلاش شده تا اثرات و پیامدهای امر سیاسی بر تعاملات و روابط اجتماعی روستاییان بررسی شود.
    برای تحلیل از روش پدیدارشناسی برمبنای داده های تولیدشده به شیوه مشاهده، مصاحبه و تجربه زیسته استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که امر سیاسی، عناصر موجود در زندگی روزمره روستاییان مانند: دوستی و روابط همسایگی، بحث و تبادل نظر، بده بستان اجتماعی، اعتماد و مشارکت را برمبنای دوست دشمن گروه بندی کرده است
    کلیدواژگان: امر سیاسی، روابط و تعاملات اجتماعی، روستا، دوست و دشمن
  • سعید معیدفر، حسین احمدی صفحات 56-81
    در ادبیات جامعه شناسی سیاسی، بین فساد و ثبات سیاسی کشورها رابطه ای پارادکسیکال وجود دارد. عده ای معتقدند که فساد سیاسی زمینه بی ثباتی است، در نقطه مقابل دیگران معتقدند حکام فاسد با توجه به همان قاعده فساد سیاسی، ناراضیان خود را می خرند.
    این مقاله دیدگاه متعارف را در زمینه رابطه منفی بین فساد و ثبات سیاسی می پذیرد و مدعی است که در رابطه بین فساد سیاسی و ثبات سیاسی عامل نابرابری درآمدی می تواند مداخله گر بوده و تاثیر کنترل فساد سیاسی بر ثبات سیاسی را تشدید کند.
    مدعیات نویسندگان مقاله با تحلیل داده های موجود که توسط سازمان های بین المللی برای سال های 1996 تا 2009 میلادی در بین 208 کشور جهان گزارش شده مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های مقاله فرضیه محققان را در زمینه اثر مثبت کنترل فساد سیاسی بر ثبات سیاسی تایید می کند، علاوه بر این در مورد واسطه گری رابطه بین فساد سیاسی و ثبات سیاسی توسط متغیر نابرابری درآمدی ادعای نویسندگان در مورد کشورهای آسیایی تایید می شود، ولی یافته ها نشان می دهد که ضریب مسیر این عامل در سایر مناطق معنی دار نیست و باید به دنبال عوامل دیگری برای تبیین دقیق تر مکانیسم تاثیرگذاری فساد بر ثبات سیاسی باشیم.
    کلیدواژگان: فساد سیاسی، نابرابری درآمدی، ثبات سیاسی، مشروعیت سیاسی
  • یحیی علی بابایی، بهمن باینگانی صفحات 82-113
    در این تحقیق تاثیر سرمایه اجتماعی و مولفه های آن بر رضایت از زندگی در میان جوانان بررسی شده است. بعد از مروری بر آرای مهم ترین نظریه پردازان کلاسیک سرمایه اجتماعی به ارتباط نظری و تجربی بین سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی اشاره شده و در نهایت از رویکردی تلفیقی در این تحقیق استفاده شده است. داده های این تحقیق به روش پیمایشی و از طریق مصاحبه با 410 نفر از جوانان 1529 ساله مناطق شهری شهرستان پاوه گردآوری شده است. نتایج بخش توصیفی نشان داده است که رضایت از زندگی جوانان درحد متوسط اما سرمایه اجتماعی آن ها درحد زیاد است. نتایج بخش تحلیلی هم نشان داد که از میان مولفه های مختلف سرمایه اجتماعی، مولفه «میزان آگاهی و توجه به امور عمومی، سیاسی و اجتماعی» بیشترین نقش تبیین کنندگی را در زمینه رضایت از زندگی دارد
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، رضایت از زندگی، جوانان، شهرستان پاوه
  • محمد عباس زاده، لیلا مقتدایی، اکبر طالب پور، نیر محمد پور صفحات 114-142
    رفتار شهروندی دانشگاهی در برگیرنده انجام رفتارهایی چون دیگرخواهی، وجدان، نزاکت، مردانگی و مواردی مانند آن است که هرچند به صورت رسمی در حوزه وظایف رسمی کارکنان تعریف نشده است ولی انتظار می رود کارمندان به انجام چنین رفتارهایی اقدام نمایند، چیزی که در نگه داشت و پویایی دانشگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رفتار شهروند سازمانی درصدد ارائه راه کارهای عملی برای ارتقای مفهوم مذکور می باشد.
    روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه کارمندان اداری و آموزشی دانشگاه اصفهان به تعداد 445 نفر بود که از این میان، 118 نفر براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش آماری مورد استفاده، شامل مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر بوده است و برای محاسبه ضرایب آن، از برآوردهای روش لیزرل استفاده شده است. تجزیه و تحلیل کلیه آمارها و اطلاعات تحقیق حاضر، از طریق نرم افزار 17 Spss، صورت گرفته است.
    نتایج تحقیق نشان داد: رفتار شهروندان سازمانی در حد متوسط رو به پایین می باشد و در این میان، متغیرهای مورد استفاده توانسته اند، 31 درصد تغییرات متغیر تعاملات همکاری جویانه، 51 درصد تغییرات متغیر پیشنهادهای مفید، 73 درصد تغییرات متغیر خودآموزی و 64 درصد تغییرات متغیر جو مطلوب را به عنوان ابعاد رفتار شهروند سازمانی تبیین نمایند
    کلیدواژگان: رفتار شهروندی سازمانی، مدل معادلات ساختاری، عارضه یابی سازمانی، عدالت تعاملی، رضایت از ارتباطات و دانشگاه
  • سیدضیاء هاشمی، رامین مرادی صفحات 143-168
    مطالعه پیرامون ورزش از دهه 1960 مورد توجه جامعه شناسان قرار گرفته است. در این حوزه به مسائل متنوعی ازجمله خشونت در ورزش، اقتصاد و ورزش، سیاست و ورزش و بسیاری دیگر از مسائل پرداخته می شود. در این مقاله ما به بررسی مسائل مربوط به جامعه پذیری ورزشی پرداخته ایم و بحث خود را روی عواملی متمرکز کرده ایم که سبب ورود فرد و ادامه فعالیت اش در عرصه ورزش می شود. مسئله تحقیق را این گونه بیان کرده ایم که: با توجه به نقشی که جامعه شناسان برای عوامل جامعه پذیری در روی آوردن افراد به ورزش قائل اند و نیز اهمیتی که خانواده در فرایند جامعه پذیری افراد دارد، ورزش به عنوان یکی از الگوهای رفتاری چه تاثیری از عوامل جامعه پذیری، خصوصآ خانواده می پذیرد. روش انجام تحقیق پیمایشی بوده و نمونه تحقیق که 400 نفر است از بین ورزشکاران باشگاه های ورزشی شهرستان اهواز انتخاب شده اند.
    داده های تحقیق با استفاده از روش پیمایشی جمع آوری و با استفاده از آماره های متناسب در نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان ورزشی بودن خانواده، حمایت خانواده از فعالیت های ورزشی، نگرش خانواده در مورد ورزش و میزان پذیرش ورزش در میان اعضای خانواده بر جامعه پذیری ورزشی افراد تاثیر مستقیم دارد.
    کلیدواژگان: جامعه پذیری ورزشی، خانواده، الگوهای رفتاری، نگرش ها
|
  • Mohammadreza Taleban Pages 3-33
    The present paper, takes country as a unit of analysis, and relies on the Boolean algebra to answer the following question: what combinations of indicators of relative deprivation lead to generate political violence? The relative deprivation theoretical approach, on the basis of certain arguments, predicts that political violence is more likely to occur in countries that suffer from both diachronic and synchronic deprivations. This paper is an attempt to empirically test the above hypothesis based on the theories of relative deprivation with regard to the Middle Eastern Muslim countries in a period of twenty years. The paper employs the Boolean analysis technique. The results of Boolean analysis show that during the period under study, two different causal patterns of deprivation have led to political violence in the Middle Eastern Muslim countries. The first is the combination of strong ethnic-group discrimination and low economic inequality; and the second is the combination of strong ethnic-group discrimination and rapid development. On the other hand, theoretical achievements based on the Boolean minimization show that among the countries under study, the occurrence of political violence is not related to economic inequality. Group discrimination is also a necessary cause for political violence, that is, all the countries experiencing political violence have had group discrimination.
    Keywords: Relative Deprivation, Political Violence, Boolean Analysis, Economic Inequality, Socio, Economical Development, Group Discrimination
  • Gholamreza Ghaffari, Hamzeh Nowzari Pages 34-55
    In Iran most rural studies have tended to focus on the، village' as an economic or material entity. Viewed as such, these studies neglect the question of the political, as an independent and determining variable in the analysis of issues relating to social relations and cultural and economic development. The present paper attempts to demonstrate that the question of the political has a significant role to play in distinguishing between foes and friends, as it has in determining the nature of the social affairs. Thus, the paper seeks to study the effects and consequences of the political on villager's social relations and interactions. The phenomenological method of analysis which is used here is based on data generated by the interview and lived experience. The results show that the political elements of rural life such as friendship relation, neighborhood ties, discussions, give-and-take, trust, and participation, are based on perception of groups classed either as foe or friend.
    Keywords: Political Affairs, Social Relationships, Interactions, the Village, Friend, Foe
  • Saeid Moidfar, Hossein Ahmadi Pages 56-81
    There exists in the literature of political sociology a paradoxical relationship between corruption and political stability. Some researchers believe that corruption tends to create political instability; others claim that corrupt governors buy their opponents in a manner conforming to the rule of political corruption. This article adopts the conservative approach; one that claims corruption tends to create political instability.
  • Yahya Ali Babaei, Bahman Bayangani Pages 82-113
    This paper studies the effects of the social capital and its components on life satisfaction among the youth. Upon reviewing ideas the prominent classical theorists have put forward on the concept of social capital, we begin to deal with the theoretical as well as the empirical relationships as proposed to exist between social capital and life satisfaction. The approach used here is a combined or incorporative one. This is a survey-method research and the data has been collected through interviewing 410 young individuals between 15-29 years of age residing in urban section of the Paveh Township. Descriptive results of the study have shown that the degree of the youth's life satisfaction is medium but the degree of their social capital is estimated as high. Analytical results have also shown that among the different variables of social capital, the variable of knowledge and attention to social, political and public affairs have the most explanatory effect on life satisfaction situation.
    Keywords: Social Capital, Life Satisfaction, Youth, Paveh Township
  • Mohammad Abbaszadeh Pages 114-142
    The behavior of a university citizen includes actions such as altruism, conscientiousness, courtesy, sportsmanship and the like. Such behavioral inventory is not officially defined in the employee's code of conduct, yet it is expected of employees to observe the standard behavior, which is seen important in the maintaining the dynamics of university. Survey is employed as the method of this study. The population includes the entire administrative and educational employees of Isfahan University that is 445 people out of which 118 people were chosen as the sample, based on Cochran formula. In this study the stratified random sampling technique was used. The statistical method was Structural Equation Modeling and Path Analysis. In order to calculate the coefficients we used the LISREL Method. The analysis of all statistics and the data has been done by Spss 17.The results show that: The OCB was lower than average and the variables could explain 31% of changes in cooperative interactions variable, 51% changes in the useful suggestion veriable, 73% changes in self training variable and 64% changes in favorable climate variable as the different dimensions in OCB.
    Keywords: Organizational Citizenship Behavior, Organizational Diagnosis, Structural Equation Modeling, Interactional Justice, Communication Satisfaction, University
  • Seyed Zia Hashemi, Ramin Moradi Pages 143-168