فهرست مطالب

فصلنامه کیمیای هنر
پیاپی 7 (تابستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1393/02/19
  • تعداد عناوین: 6
|
  • هادی ربیعی* صفحات 7-22
    گونه شناسی، روشی برای تفسیر کتاب مقدس است که بر اساس آن، برخی افراد، رخدادها، اعمال و مکان هایی که در عهد عتیق از آنها سخن رفته است، به مثابه اخباری پیشین از مسیح، یا رخدادها، اعمال و مکان های مرتبط با وی، آن چنان که در عهد جدید مندرج است، قلمداد می شوند. عناصر این نسبت های گونه شناختی، عبارت از «گونه ها» در عهد عتیق و «پادگونه ها» در عهد جدید دانسته می شوند. در این سیستم بر وحدت میان عهد عتیق و عهد جدید تاکید می شود و عهد جدید به مثابه تحقق عهد قدیم قلمداد می گردد. از این روش در فهم و تفسیر کتاب مقدس، به ویژه بخش هایی هم چون مکاشفه یوحنا، و نیز دیگر متون دینی مسیحی، استفاده فراوان شده است. اما استفاده از تفسیر گونه شناسانه به کتاب مقدس محدود نبوده است. این روش در فهم و تفسیر آثار هنری نیز تاثیر بسزایی داشته است. اهمیت این روش تفسیری به حدی است که بدون شناخت آن، فهم چرخه روایی تصاویر در برخی از کلیساهای قرون وسطا و چرایی نحوه چینش و مجاورسازی تصاویر بر روی دیوارهای آنها امکان پذیر نخواهد بود. در مقاله حاضر چگونگی کاربرد این روش در تفسیر هنر مسیحی قرون وسطی، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد و اصول حاکم بر این روش تفسیری برشمرده می شود.
    کلیدواژگان: گونه شناسی، هنر مسیحی، قرون وسطا، تفسیر اثر هنری
  • روح الله رمضانی بارکوسرا* صفحات 23-42
    در این مقاله نقش تکنولوژی در تحولات تجربه اثر هنری در دوران مدرن مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا به معرفی مبانی فلسفی تجربه نزد بنیامین و پیشینه تاریخی آرای او در باب هنر پرداخته شد. سپس تاثیرات تکنولوژی هم بر ماهیت هنر و هم بر دریافت اثر هنری نشان داده شد. این تکنولوژی که دستگاه حسی بشری را در جوامع مدرن دچار دگرگونی کرده در سپهر هنر با بازتولید تکنولوژیکی اش موجب از بین رفتن فاصله و یکیتایی اثر در برابر مخاطبانش شده است. نتیجه این دگرگونی تاریخی زوال هاله اثر و جایگزینی ارزش های نمایشی به جای ارزش های آیینی آن است. هنرهای وابسته به تکنولوژی نظیر عکاسی و فیلم اساسا باز تولیدپذیر هستند و بنابراین به طور کامل کارکردهای نمایشی دارند. از این رو، کاربست نمایشی هنر در برابر توده ها نقش سیاسی آن را تعیین می کند. این کاربست هنر می تواند در خدمت نیروهای تمامیت خواه جامعه نظیر فاشیسم باشد، یا اینکه در جهت آگاهی بخشی توده ها و سازوار کردن آن ها با شرایط تکنولوژیکی زندگی مدرن به کار گرفته شود.
    کلیدواژگان: بنیامین، تجربه، اثر هنری، بازتولیدپذیری، هاله
  • محمدصادق کاشفی* صفحات 43-62
    فرانک سیبلی کیی از برجسته ترین و تاثیرگذارترین زیباشناسان قرن بیستم در حوزه فلسفه و زیباشناسی تحلیلی است. وی برای نخستین بار مساله مفاهیم زیباشناختی را مطرح می کند و با مقالات درخشان و تاثیرگذار خود جایگاه این بحث را به عنوان یکی از موضوعات اصلی که زیباشناسی باید به آن بپردازد تثبیت می کند. این مقاله به معرفی و تحلیل مفاهیم زیباشناختی از دیدگاه فرانک سیبلی می پردازد. در این راستا نگارنده ابتدا مفاهیم زیباشناختی را با روش شناسی مبتنی بر ارائه مثال ها و نمونه ها معرفی می کند و سپس با تشریح مدعاهای ضمنی بحث، به توجیه آن ها می پردازد. در نهایت پس از معرفی و تعیین حدود قلمرو کاربرد مفاهیم زیباشناختی، به تحلیل مقدماتی مفاهیم زیباشناختی و شیوه به کاربردن آن ها در توصیف اشیا پرداخته می شود.
    کلیدواژگان: فرانک سیبلی، مفاهیم زیباشناختی، مفاهیم نازیباشناختی، ذوق، ادراک زیباشناختی
  • حامد عزیزیان گیلان* صفحات 63-78
    مقاله حاضر به بررسی برخی دیدگاه های ژان فرانسوا لیوتار، اندیشمند نامدار فرانسوی نیمه دوم قرن بیستم، درباره هنر و برخی هنرمندان مورد علاقه اش می پردازد. لیوتار که به سبب نظریات جنجالی ا ش درباره افول روایت های کلان و پسامدرنیته شهرتی عالم گیر یافت با بهره گیری از کلیدواژگانی چون امر والا، غیر قابل نمایش، تخالف و اصوات خاموش به گمانه زنی انتقادی خود در قلمرو هنر می پردازد. او با کشف ناسازگاری تراندیسنده های دوشان، عملکردهای پنهان آثار بورن، رویداد والای آثار نیومن و نوانس های اشباعات رنگی فرانسیس علیه سلسله مراتب نظم مستقر روایت و گفتمان و در مجموع فرایند کلیت سازی در عرصه هنر اقامه دعوی می کند و جویای نوعی پیرازیبایی شناسی در فلسفه هنر است.
    کلیدواژگان: ژان فرانسوا لیوتار، هنر معاصر، امر والا، عدم تعین، رویداد، نوانس، عملکردهای پنهان، پسامدرنیسم
  • سید غلامرضا اسلامی*، مهرنوش قدسی صفحات 79-96
    با توجه به اهمیت دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در حوزه های مختلف پژوهشی، آموزشی و تخصصی، یا به عبارتی تولید، انتقال و کاربردی نمودن علم، ضرورت پرداختن به مدل ساختاری آموزش همواره مورد تاکید بوده است. این امر در برنامه ریزی رشته های هنری، که نیاز به ارتقاء توانایی و خلاقیت فردی دانشجویان دو چندان است، از حساسیت ویژه ای برخوردار می گردد. در این مقاله پنج شاخصه ی اصلی نظام آموزشی عالی یعنی: دانشجو، استاد، نظام آموزشی پژوهشی، امکانات و شرایط آموزش پژوهشی، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. در راستای تحلیل وضعیت نظام آموزش فعلی، ساز و کار ارزیابی آن بر اساس ضابطه های بیرونی و تعریف استاندارد متناسب با اهداف و مقاصد جامعه امروز و نیز ارزشیابی آن بر اساس ملاک ها و معیارهای مقایسه ای، صورت می پذیرد تا بتوان از نتایج آن برای تعیین و تبیین دروس و سرفصل هایی با اهداف تحصیلی تخصص محور، آموزش محور و پژوهش محور استفاده نمود. با توجه به مشخص بودن استراتژی و سیاست گذاری های اصلی نظام آموزش عالی ایران، که تاکید آن بر به روز بودن، اسلامی بودن، پویا بودن و بومی بودن است، چنین به نظر می رسد که اسلامی و یا بومی نمودن آموزش عالی به عنوان اصل آغاز کننده برای فرآیندی پویا می باشد که متفاوت است از ضوابط در نظر گرفته برای خروجی های یک نظام آموزشی. از این رو بررسی و تحلیل تاریخی ارتباط میان علم، هنر و دین برای روشن نمودن وجوه اشتراک و تفاوت آن ها می تواند بستر پژوهشی مناسب در توشه اندوزی از این رهگذر باشد که از طریق روش تحقیق مشابه سازی به کنکاش ابعاد دقیق و علمی آن پرداخته خواهد شد. در این پژوهش ضمن معرفی سه مقطع اصلی تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای معماری در دانشگاه و مواجهه نظام های آموزشی مختلف آنها از منظر اهداف، ساختار، رسالت و...، به لزوم سیاست گذاری مناسب بر اساس جهان بینی اسلامی در برنامه ریزی آموزشی اشاره خواهد شد.
    کلیدواژگان: نظام آموزشی، برنامه ریزی آموزشی، آموزش معماری، نگرش اسلامی
  • الهام رضایی* صفحات 97-112
    در قرون اولیه اسلامی در ایران، علی رغم تبدیل برخی از نیایشگاه های ادیان باستانی ایرانی به مسجد، هم چون مسجد جامع بروجرد، نیریز، یزدخواست و...، شیوه غالب بنای مساجد، با بهره گیری از الگویی که پیامبر گرامی اسلام در ساخت نخستین مسجد به کار برده، شبستانی ستون دار بوده است (شیوه خراسانی). در قرن پنجم هجری (دوره سلجوقی)، شاهد تغییر کالبدی برخی مساجد شبستانی (هم چون مسجد جامع اصفهان) به مساجدی با فرم چهار ایوانه و پس از آن، رواج این الگو در ساخت دیگر مساجد ایرانی هستیم. با در نظر گرفتن این نکته که این الگو می تواند حاصل تجربیات معماران در ادوار زمانی پی در پی باشد، اما بررسی حضور ایوان و چرایی شکل گیری مساجد چهار ایوانه در دوره سلجوقی و تثبیت این فرم در دیگر مساجد ایرانی، از نکاتی است که بررسی ویژه ای می طلبد. این مقاله درپی آن است که با در نظر گرفتن نگرش و سنت های جامعه در زمان پیدایش این فرم و با توجه به تقدس فرم چلیپا در فرهنگ ایران باستان این مسئله را مورد بررسی قرار دهد.
    کلیدواژگان: فرم شبستانی، مساجد چهار ایوانه، دوره سلجوقی، ایران باستان
|
  • Hadi Rabii * Pages 7-22
    Typology in Christian theology and Biblical exegesis is a doctrine or theory concerning the predictive relationship of the Old Testament to the New Testament. Events، persons or statements in the Old Testament are seen as types pre-figuring or superseded by antitypes، events or aspects of Christ or his revelation described in the New Testament. The elements of typological relations consist of types in Old Testament and antitypes in New Testament. In this system the unity of Old and New Testaments of utmost importance and the latter is seen and as the realization of the former. This method may also be used in Biblical exegesis especially in Book of Revelation as well as other religious Christian texts. Yet this method is not restricted to Bible and has been influential in interpretation and appreciation of works of art. This method enjoys such an importance that without fully understand it one cannot comprehend the narrative cycle and arrangement in some medieval church images and the reasons behind their juxtapositions on the walls. This article would discuss the way for applying such a method in interpretation of Christian medieval art and describes the principals of this interpretive method.
    Keywords: typology, Christian art, Middle Age, artwork's interpretation
  • Roohollah Ramazani Barkoosara * Pages 23-42
    This article describes the role of technology in the developments occurred in the experience of the work of art in modern era. First، the philosophical fundaments of Benjamin views on experience and the historical backgrounds of his considerations about art are explained. Following، the effects of technology is assessed both on the essence and perception of art. It is discussed that technology، while changing the sentimental apparatus of human being، has effaced the distance and uniqueness of artwork for its audience; a situation which is in turn a direct consequence of the presence of technological reproduction in the sphere of art. The result of such a historical shift is the decline of the artwork’s aura and the replacement of ritual func5 tions by exhibition value. The arts like photography and cinema، which depend on technology، are essentially reproducible and their function is fully exhibitive. Hence، the exhibitive appeal to art for the masses makes it political. Such an appeal can be either of use to totalitarian forces in society، like Fascists، or becomes a means for enlightening the masses and making them compatible with conditions of modern technological life.
    Keywords: Benjamin, experience, work of art, reproducibility, aura
  • Muhammad Sadegh Kashefi * Pages 43-62
    Frank Sibley is one of the most influential aesthetician and philosophers of art in twentieth century’s tradition of analytic philosophy. He’s the one who propagate the issue of aesthetic concepts through his brilliant essays and establishes these concepts as the core themes of aesthetics. This article would introduce and analyze Frank Sibley’s aesthetic concepts. To do this I first argue for his concepts by giving examples and explaining Sibley’s tacit claims. Finally، when these concepts are fully clarified and the borders of their usage are determined، the method for applying them will be explored.
    Keywords: Frank Sibley, aesthetic concepts, non, aesthetic concepts, taste, aesthetic perception
  • Hamed Azizian Gilan * Pages 63-78
    This article would discuss some of Jean Francois Lyotard’s views on art and his favorite artists as well. Becoming world-wide known for his controversial theories about postmodernity and the collapse of grand-narratives، Lyotard used keywords like sublime، undepictable، differend، and silent voices to better present his critical opinions in the realm of art.
  • Seyyed Gholamreza Islami *, Mehrnoosh Ghodsi Pages 79-96
    Regarding the importance of universities and graduate- level institutes in research، education and expert realms، the key role of providing a structured model for education has been always a focal concern. This issue is even of a higher relevance in planning for art disciplines where improving students’ initiative and competence require a careful supervision. In this article five main characteristics of graduate education would be discussed، namely student، professor، education-research system، possibilities، and conditions. These characteristics would be further evaluated. The results will be used to enhance a curriculum in which the instructive goals of education، research، and expertise are seen. Since the principal strategy and policy of education in Iran involves being up-to-date، Islamic، dynamic، and indigenous، it is claimed that there’s a distinction between being Islamic or indigenous، as a principle، and those criteria that affect the outputs of the educating system. Hence، analyzing the historical relationship between science، art and religion can provide some insights about the similarities and discrepancies of above mentioned principle and criteria. While introducing three main levels of education of architecture in university، i. e. BS، MS and PhD، this article would assess different educational systems regarding their aims، structures and 6 Quarterly Scnd Year، No. 7 Spring 2013 tasks. Ultimately، the importance of educational programming in accordance with Islamic worldview will be discussed.
    Keywords: system of education, educational programming, education of architecture, Islamic vision
  • Elham Rezaei * Pages 97-112
    In early Islamic centuries، contrary to the fact that many remained temples from Iranian ancient religions were turned into mosques، most of the mosques were built following the model established by Holy Prophet of Islam in building his first mosque، i. e. a mosque with pillared prayer hall (Khorasaani style). In the 5th century (Saljuqi era) the formal architecture of this sort of mosques began to change into a four-porch mosque، the form of which soon was adopted in making mosques across the land. This article tries to discuss the reasons why that happened and to discuss further that the prevalent ideas and traditions of the time this four-porch mosque first appeared along with the sacred importance of the Cross in Iranian culture may shed light on the reasons this shift came about during that time.
    Keywords: prayer hall form, four, porch mosque, Saljuqi era, ancient Iran