اثر بخشی مصرف دوغ غنی شده با ویتامین D بر بهبود زیست نشانگرهای اندوتلیال در مبتلایان به دیابت نوع دوم: مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده

اختلال عملکرد سلول های اندوتلیال یکی از علل مهم آنژیوپاتی دیابتی است که در نهایت منجر به بیماری های قلبی عروقی می گردد و از علل عمده مرگ و میر در مبتلایان به دیابت می باشد. در این مطالعه اثرات بهبود وضعیت ویتامین D بر وضعیت قندخون، ترکیب چربی های خون، زیست نشانگرهای کارکرد سلول های اندوتلیال در افراد دیابت نوع دوم بررسی شد.
افراد مبتلا به دیابت نوع دوم به طور تصادفی به دو گروه: 1- دریافت کننده دوغ ساده (حاوی 170 میلی گرم کلسیم، فاقد ویتامین D در 250 سی سی دوغ، تعداد 50 نفر) و گروه 2- دریافت کننده دوغ غنی شده با ویتامین D (حاوی 170 میلی گرم کلسیم، IU500 ویتامین D در 250 سی سی دوغ، تعداد 50 نفر) دو بار در روز و به مدت 12 هفته تقسیم شدند. اندازه گیری های تن سنجی، وضعیت قندخون، ترکیب چربی های خون، درصد توده چربی بدن (FM)، زیست نشانگرهای اندوتلیال نظیر اندوتلین-1 سرم، سلکتین E، ماتریکس متالوپروتیناز9 (MMP-9) در آغاز و پایان هفته 12 هفته مورد ارزیابی قرار گرفتند.
انجام مداخله، بهبودی مشخصی در وضعیت قند خون ناشتا، میزان حساسیت به انسولین (QUICKI)، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL-C)، اندوتلین -1، سلکتین E و MMP-9 در گروه 2 در مقایسه با افراد گروه 1 شد (تمام موارد، P < 0.05). به طور معنی داری تفاوت در تغییرات غلظت اندوتلین -1، سلکتین E و MMP-9 در گروه 2 در مقایسه با گروه 1 دیده شد (به ترتیب 63/ 0± 35/ 0- در مقابل 55/ 0 ± 03/ 0-، P= 0.028; -3.8 ± 7.3 در مقابل0.95 ± 8.3، P = 0.003 and -2.3 ± 3.7 در مقابل 0.44 ± 7.1 ng/mL، respectively، P < 0.05). بعد از کنترل تغییرات QUICKI، توده چربی بدن، محیط دورکمر، مقادیر اندوتلین-1 و MMP-9 معنی دار باقی ماند (به ترتیب 009/ 0 = p در مقابل 005/ 0=p) اما معنی داری تغییرات سلکتین (E (092/ 0=p حذف شد.
بهبود وضعیت ویتامین D با بهبود وضعیت قند خون، ترکیب چربی های خون و زیست نشانگر های اندوتلیال همراه است. یافته های این تحقیق اثرات مستقیم و غیر مستقیم ویتامین D را بر بهبود زیست نشانگرهای زیستی اندوتلیال نشان داد.