ابراهیم روحی
-
به منظور تاثیر انواع خاک ورزی بر خصوصیات مورفو- فیزیولوژیکی مرتبط با عملکرد کمی، کیفی و ارزش علوفه ای گیاه ماشک (Vicia pannonica) در تناوب زراعی با گندم آزمایش حاضر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال های 1398- 1396 اجرا شد. تیمارها شامل کاشت گیاه ماشک به صورت کم خاک ورزی، کشت مستقیم و خاک ورزی مرسوم اعمال شد. در تیمار کشت مرسوم شاخص سطح برگ، عملکرد کوانتومی، رطوبت نسبی برگ، نیتروژن و فسفر برگ به ترتیب نسبت به کم خاک ورزی و کاشت مستقیم کاهش داشتند. کاشت مرسوم باعث کاهش کلروفیل در برگ ها به میزان 1/20 و 6/35 درصد به ترتیب نسبت به کم خاک ورزی و کشت مستقیم شد. بیشترین میزان تغییرات دمای تاج پوشش با محیط در تیمار بدون خاک ورزی بود و همبستگی معنی داری (**98/0=R) با رطوبت نسبی برگ داشت. کمترین مقدار آنزیم های آنتی اکسیدانت شامل کاتالاز، پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز در برگ گیاهان کشت شده به روش کشت مستقیم و بیشترین میزان در کشت مرسوم مشاهده شدند. میزان کلونیزاسیون و اسپوریزاسیون قارچ های مایکوریزا و همچنین تعداد گره های ریزوبیومی در کشت مستقیم افزایش معنی داری را به ترتیب نسبت به تیمار کم خاک ورزی و کشت مرسوم داشتند. کشت مستقیم باعث افزایش درصد هضم پذیری علوفه شد که همبستگی معنی داری (**96/0=R) با کاهش دمای تاج پوشش داشت. نتایج در این آزمایش نشان دادند که صفات مورفو- فیزیولوژیکی اندازه گیری شده و کیفیت علوفه در گیاه ماشک تحت تاثیر انواع خاک ورزی قرار گرفتند، به طوری که بهبود وضعیت در تمامی صفات در کشت مستقیم و کم خاک ورزی نسبت به کشت مرسوم حاصل شد.
کلید واژگان: اکسیدانت, رطوبت نسبی برگ, طیف سنجی مادون قرمز نزدیک (NIR), کلروفیل, مایکوریزاIntroductionVetches are especially important due to their resistance to cold and water-deficient stresses, and due to the high amount of crude protein and detergent fibers, they have the same nutritional value as alfalfa and clover. Planting vetch can increase soil nitrogen due to the symbiosis of its root nodes with Rhizobium bacteria. No-tillage reserves more moisture in the soil than other tillage systems. No-tillage and reduced tillage significantly increase mycorrhizal fungi in soil compared to conventional tillage. Increased leaf area index (LAI) and dry matter in plants under reduced and no-tillage systems have been observed, too. Also, increases in chlorophyll concentration, decreases in canopy temperature, increases in plant height and improvements in forage quality in plants under a no-tillage system have been reported. This experiment evaluated the effects of different types of tillage on morpho-physiological traits related to yield and quality of vetch forage to protect the soil and select the best tillage system.
Materials and MethodsThis experiment was carried out in Saral Rainfed Agricultural Research Station located 55 km north of Sanandaj county, Kurdistan province, in the west of Iran. The effects of reduce tillage (RT), no-tillage (NT) and conventional tillage (CT) systems were evaluated on rainfed vetch in rotation with wheat during two years (2018-02019). Sowing date was 18 and 9th of October in the two experimental years respectively. All sampling of rhizobium nodules, relative leaf water content, leaf area index, chlorophyll and carotenoids, chlorophyll fluorescence, canopy temperature, enzymes, proline, hydrogen peroxide, malondialdehyde, leaf soluble proteins and carbohydrates, leaf elements took place in early seed filling stage. The combined (2-year data) analysis of variance (ANOVA) was performed using SAS software by the general linear model (GLM). The means value were compared using Duncan’s range test at P ≤ 0.05.
Results and DiscussionIn this study, the yield of dry forage in reduced and no-tillage systems increased by 14 and 24%, respectively, compared to CT. A significant relationship (R = 0.75*) was obtained between the relative leaf water content and dry forage yield. According to the results, vetch in the no-tillage system had the highest percentage of colonization (30.16%), the number of fungal spores (179.8), and rhizobium nodes (12.16) on the roots. The high symbiosis of mycorrhizal fungi in RT and NT compared to CT was probably due to higher water uptake and higher RWC. In the present study, vetches under the NT system probably had higher chlorophyll a and b concentration due to more moisture and higher nitrogen and phosphorus in leaves. The results showed that the tillage treatments had significant effects on the activity of reactive oxygen species (ROS), which was directly related to the amount of plant moisture and antioxidant enzymes. The lowest activity of enzymes was in vetches under a no-tillage system.
ConclusionIn this experiment, reduced and no-tillage systems increased yield compared to conventional tillage. Significant increases in relative leaf water content and canopy temperature difference were observed in different types of tillage. Chlorophyll content and carotenoids in plants grown in the conventional tillage were lower than in reduce and no-tillage systems. The percentage of colonization, sporulation of mycorrhizal fungi, and the number of rhizobium nodes were higher in no-tillage system. The levels of antioxidant enzymes, hydrogen peroxide, malondialdehyde, and proline increased in CT compared to RT and NT. Types of tillage in rainfed conditions due to biological and structural changes in the soil cause positive morpho-physiological changes and forage quality in rainfed vetch seem to be effective in increasing yield and improving growth conditions.
Keywords: Chlorophyll, Forage, Mycorrhiza, Near-Infrared Reflectance (NIR), Oxidant, Relative Leaf Water Content -
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال دوازدهم شماره 2 (پاییز و زمستان 1402)، صص 271 -292به منظور تولید رقم جو متحمل به خشکی و سرما، رقم آرتان از طریق مرکز بین المللی ایکاردا در قالب خزانه نسل های در حال تفکیک (نسل F3) در سال 77-1376 وارد آزمایشات داخلی ایستگاه های سرد و معتدل موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور شد و به روش بالک تغییر شکل یافته به خلوص ژنتیکی رسید. سپس طی چند سال در ایستگاه های مراغه، شیروان، قاملو، سرارود، زنجان، ارومیه و اردبیل در آزمایشات مقایسه عملکرد و سازگاری مورد بررسی قرار گرفت. رقم آرتان با میانگین عملکرد دانه 2142 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم شاهد آبیدر 11 درصد عملکرد دانه بیشتری داشت. این رقم نسبت به شاهد آبیدر از زودرسی نسبی، پابلندی و وزن هزاردانه بیشتری برخوردار بوده و دارای صفات سازگاری عمومی و پایداری عملکرد مطلوب، تیپ رشد بینابین، مقاوم به ریزش دانه، متحمل به سرما و خشکی، میانگین ارتفاع بوته 83 سانتی متر، وزن هزار دانه 42 گرم و مقاومت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای می باشد. رقم آرتان به دلیل عملکرد بالا و ویژگی های مطلوب زراعی برای کاشت در مناطق سرد و معتدل سرد دیم کشور انتخاب و معرفی شد.کلید واژگان: جو دیم, خشکی, سرما, ایکاردا, سازگاری, پایداری عملکرد, زودرسیIn order to produce varieties of barley that tolerate drought and cold, Artan variety was entered into internal tests of the cold and temperate cold stations of the Dryland Agriculture Research Institute through the international center of ICARDA in the form of the of segregating populations (F3 generation) in 1997-98. Genetic purity was achieved by the modified bulk method. Then, during several years, it was evaluated in Maragheh, Shirvan, Ghamlo, Sararoud, Zanjan, Urmia and Ardabil stations in yield trials and yield stability experiment. The Artan variety with an average seed yield of 2.142 Kgha-1 had 11% higher seed yield than the Abidar check variety. Artan had relatively early maturity, height and high thousand-seed weight. Artan variety has general adaptability and good yield stability, facultative growth habit, resistance to seed shattering, tolerance to cold and drought, relative early maturity, high plant height (83 cm) and high thousand-seed weight (42 gr). It has also good level of resistant to yellow rust and brown rust diseases of barley. Artan variety was selected and released as a new cultivar due to its high yield and favorable agronomic characteristics for planting in the cold and moderately cold regions in rainfed areas of the country.Keywords: Rainfed Barley, Drought, Cold, ICARDA, Adaptability, Yield Stability, Early Maturity
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال یازدهم شماره 2 (پاییز و زمستان 1401)، صص 139 -148
معرفی ارقام جدیدگندم دیم پرمحصول تاثیر زیادی بر افزایش و پایداری تولید در دیم زارهای کشور دارد. رقم کمال حاصل برنامه به نژادی گندم نان در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور می باشد. این رقم از دورگ گیری بین لاین Sbn//Trm/k253 و لاین 88Zhong218//Ctk/Vee/3/Kvz/Gv//Prl در سال زراعی1380-81 در مراغه تولید شد. ارزیابی نسل های در حال تفکیک در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه (87-1382) انجام گرفت. رقم کمال طی سال زراعی90-1389 در قالب آزمایش مقدماتی در ایستگاه های سرد و معتدل ارزیابی و میانگین عملکرد دانه آن2234 کیلوگرم در هکتار بود. در سال1390-91 رقم جدید در قالب آزمایش پیشرفته مقایسه عملکرد بررسی و با 1719 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه انتخاب و به مدت سه سال در آزمایش سازگاری و پایداری عملکرد در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سرد و معتدل سرد دیم ارزیابی شد. میانگین عملکرد دانه رقم جدید و ارقام شاهد آذر 2 و اوحدی در این بررسی به ترتیب 2120، 2066 و 2083 کیلوگرم در هکتار بود. رقم کمال به همراه شاهدهای سرداری، آذر2، هما، اوحدی، باران، صدرا و هشترود طی سه سال زراعی (1395-97) در قالب آزمایشات تحقیقی- ترویجی و پایلوت های انتقال یافته در استان آذربایجان شرقی از نظر عملکرد و سایر صفات زراعی مقایسه شد. در این آزمایشات میانگین عملکرد دانه رقم کمال 2604 و ارقام شاهد متداول منطقه (صدرا، آذر2، باران، هما، اوحدی و سرداری) 2230 کیلوگرم در هکتار بود، که عملکرد دانه رقم جدید 17 درصد نسبت به میانگین شاهدها برتر بود. بر اساس آزمون های پایداری رقم کمال از پایداری عملکرد دانه بالا در طول سال ها برخوردار بود. رقم کمال دارای عادت رشد زمستانه، مقاومت به سرما و خشکی، میانگین تعداد روز تا ظهور سنبله 143 روز (از اول ژانویه)، میانگین ارتفاع گیاه 67 سانتی متر و میانگین وزن هزار دانه 40 گرم است. رقم کمال نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای حساس ولی از کیفیت نانوایی خوب برخوردار است. این رقم به دلیل دارا بودن ویژگی های مطلوب زراعی برای کاشت در مناطق سرد و معتدل سرد دیم انتخاب و معرفی شده است.
کلید واژگان: گندم دیم, پتانسیل تولید, تحمل به خشکی, تحمل به سرما و عادت رشد زمستانهKamal, is a new winter bread wheat cultivar developed by the national rainfed bread wheat breeding program for the cold and temperate dryland areas of Iran. New cultivar created by crossing between Sbn//Trm/k253 and 88Zhong218//Ctk/Vee/3/Kvz/Gv//Prl in Maragheh Research Station. Kamal was selected from segregating population from F2-F7 in Maragheh (2002-2008) based on agronomic characteristics. Based on results, Kamal grain yield means in preliminary and advanced regional yield trail was 2234 and 1719 kgha-1, respectively. Results of elite trail in cold and moderate research stations (2012-2015) showed that the grain yield mean of Kamal was 2120 and means of Azar2 and Ohadi cultivars were 2066 and 2083 kgha-1, respectively. Kamal cultivar in East Azerbaijan province was compared with conventional control cultivars in the farmer fields for 3 years and the results showed that the average grain yield of Kamal and checks were 2604 and 2230 kgha-1 respectively. Kamal is a winter type variety with time to heading of 143 days, 67 cm plant height, 40, gr. 1000 kernel weight, 11.4% protein content, 20 ml Zeleni numer, 41 degree of hardness, 27% wet gluten and 15 unit of gluten index. Results revealed that Kamal cultivar is tolerant to cold and drought stresses, with suitable earliness, and good bread quality but susceptible to yellow rust and leaf rust, this xultivar way and released in 2019 under the name of Kamal for cold and moderate cold dry areas of Iran.
Keywords: Wheat, grain yield potential, drought tolerant, cold tolerant, winter growth habit -
باتوجه به اهمیت کشت گیاهان روغنی دیم و امکان وارد کردن آنها در تناوب با گندم، در مطالعه حاضر واکنش های صفات مورفو-فیزیولوژیکی گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) در پاسخ به انواع خاک ورزی در شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش برپایه طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های زراعی 1398-1396 و در مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان اجرا شد. تیمارها به صورت کاشت گلرنگ در سیستم های کشت مستقیم، کم خاک ورزی و خاک ورزی مرسوم اعمال گردیدند. نتایج این آزمایش نشان داد که انواع خاک ورزی باعث ایجاد تغییرات در صفات مورفو-فیزیولوژیکی گیاه گلرنگ گردید. بیش ترین عملکرد (796 کیلوگرم بر هکتار) به صورت معنی داری مربوط به گیاهان تحت کشت مستقیم بود که به ترتیب 8/24 و 40 درصد نسبت به کم خاک ورزی و کشت مرسوم افزایش نشان داد. در سیستم کشت مستقیم، رطوبت نسبی برگ (69 درصد)، کلروفیل کل (01/2 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ)، شاخص سطح برگ (8/2) به ترتیب نسبت به کم خاک ورزی و کاشت مرسوم به صورت معنی داری بیشتر بودند. بیش ترین مقدار آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز (به ترتیب 085/0 و 72/0 واحد میلی گرم پروتیین در دقیقه) در برگ گیاهان کشت شده به روش کشت مرسوم مشاهده شد. در کشت مرسوم میزان کلونیزاسیون و اسپوریزاسیون قارچ های مایکوریزا کاهش معنی داری را نسبت به دو تیمار دیگر داشتند. در نهایت صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مرتبط با عملکرد در کشت مستقیم و کم خاک ورزی نسبت به کشت مرسوم وضعیت مطلوب و پایدارتری را نشان داد.
کلید واژگان: اکسیدانت, آنزیم, رطوبت نسبی برگ, کلروفیل و مایکوریزاConsidering the importance of cultivating rainfed oil plants and the possibility of introducing them in rotation with wheat, in the present study, the reactions of the morpho-physiological traits of safflower (Carthamus tinctorius) in response to different types of tillage in rainfed conditions were evaluated. The experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications at Saral Rainfed Agricultural Research Station of Kurdistan during 2017-2019 seasons. The treatments were no-tillage, reduced tillage, and conventional tillage systems. The results of this experiment showed that the types of tillage caused changes in the morpho-physiological traits of the safflower. The highest yield (796 kg/ha) was obtained from no-tilllage system, which showed an increase of 24.8 and 40 percent compared to reduce tillage and no-tillage, respectively. In the no-tillage system, relative water content (69%), chlorophyll (2.01 mg/gr fresh weight of leaves) and leaf area index (2.8) were respectively higher than reduce tillage and conventional tillage. The highest amount of catalase and superoxide dismutase enzymes (0.085 and 0.72 units mg protein per minute, respectively) was observed in the leaves of plants cultivated by conventional system. In conventional tillage, the root colonization and sporulation were decreased significantly compared to the other two tillage systems. Finally, the physiological and biochemical traits related to yield in no-tillage and reduce tillage showed a more favorable and stable situation than conventional tillage.
Keywords: Chlorophyll, Enzyme, Mycorrhiza, Oxidant, Leaf relative water content -
یکی از چالش های اصلی تولید در اراضی تحت کشت گندم دیم عدم پایداری تولید است. به نظر می رسد از دلایل اساسی این ناپایداری کم بودن تنوع ژنتیکی و عدم اعمال صحیح اصول به زراعی است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و اثر ضریب نفوذ ارقام جدید گندم دیم و در راستای اجرای پروژه ارتقای امنیت غذایی در سیستم های غلات محور دیم یک تحقیق سه ساله در طی سال های 98-1395 انجام شد. برای این منظور ارقام معرفی شده جدید همراه با ارقام شاهد سرداری و یا آذر2 در دو منطقه سرد و معتدل سرد در قالب مزارع نمایشی کشت و با رعایت نکات به زراعی مطابق با دستورالعمل های موجود، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بررسی در مزارع نمایشی مناطق سرد نشان داد که طی سه سال متوالی با شرایط اقلیمی متفاوت از لحاظ میزان بارندگی و دما رقم واران با متوسط تولید 1736 کیلو گرم دانه در هکتار دارای 23 درصد افزایش عملکرد نسبت به سرداری با تولید 1406 کیلو گرم دانه در هکتار بود. بعد از آن ارقام باران، اوحدی، هما و آذر2 به ترتیب با عملکرد با 1664، 1549، 1496 و 1482 کیلو گرم دانه در هکتار از برتری 18، 10، 6 و 5 درصدی نسبت به رقم سرداری برخوردار بودند. در منطقه معتدل سرد نیز که غالبا رقم آذر2 کشت می شود، مشاهده شد که ارقام واران، ریژاو، اوحدی، باران و پرآو به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 2820، 2322، 2196، 2196 و 2193 کیلوگرم در هکتار به ترتیب دارای 42، 17، 11، 11 و 11 درصد افزایش عملکرد نسبت به شاهد آذر2 با عملکرد دانه 1983 کیلو گرم در هکتار بودند. بنابراین در اقلیم سرد استان کردستان ارقام واران و باران و در اقلیم معتدل سرد استان ارقام واران، ریژاو (در مناطق کم ارتفاع)، اوحدی و باران برای کاشت توصیه می شوند.
کلید واژگان: اقلیم سرد و معتدل سرد, ارقام دیم گندم, عملکرد دانه, مزارع نمایشیOne of the main production challenges of rainfed wheat is its instability. It seems that the main reasons for this instability are the weakness of genetic diversity and weak operation of agrotechnical methods causing its performance to fluctuate constantly. In order to evaluate genetic diversity and impact of the penetration coefficient of new wheat cultivars in the rainfed areas of Kurdistan province, a study was conducted by developing demonstration farms during the three cropping years 2015-2016 to 2017-2018. For this purpose, the newly released wheat cultivars were transferred to the lands in two cold and moderate cold regions in the form of demonstration farms and were evaluated along with the conventional or local cultivars using common agronomic practices based on instructions of experts. The results showed that during three consecutive years with different climatic conditions in terms of precipitation and temperature, Varan cultivar with grain yield of 1736 kgha-1 and 23% increase in yield, had a significant advantage over Sardari (local check) with grain yield of 1406 kgha-1. Other best cultivars were Baran, Ouhadi, Homa and Azar 2 with grain yield of 1664, 1549, 1496 and 1482 kgha-1, respectively, with grain yield advantages of 18, 10, 6 and 5% compared to Sardari. In moderate cold region, where Azar 2 cultivar is often cultivated, Varan, Rizhav, Ouhadi, Baran and Parav cultivars had mean grain yields of 2820, 2322, 2196, 2196 and 2193 kgha-1, respectively with 42, 17, 11, 11 and 11% increase in grain yield compared to Azar 2 as the local check cultivar with the grain yield of 1983 kgha-1. Therefore, Varan and Baran varieties are recommended for cultivation in cold regions and Varan, Reijaw (in low altitude regions), Ouhadi and Baran are recommended for cultivation moderate the cold regions of Kurdistan province.
Keywords: Cold, moderate cold climate, rainfed wheat cultivars, Grain yield, demonstration farms -
کمبود آب یکی از انواع تنش های غیر زنده می باشد که تاثیرات منفی زیادی روی رشد و عملکرد محصولات زراعی دارد. شناخت سازوکارهای اثر تنش خشکی بر گیاه نقش مهمی در مدیریت رژیم های مختلف آبیاری به منظور مقابله با شرایط نامساعد محیطی و همچنین بهبود مدیرت عملکرد محصولات زراعی ایفا می کند. کینوا به عنوان محصولی که دارای ارزش غذایی بالایی می باشد در سال های اخیر توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است. به منظور بررسی تاثیر دور و میزان آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد کینوا آزمایشی در سال 1398 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان واقع در دهگلان اجرا شد. در این آزمایش چهار دور مختلف آبیاری شامل 4، 8، 12 و 16 روز آبیاری به عنوان فاکتور اول و چهار سطح آبیاری شامل آبیاری کامل (صد درصد نیاز آبی گیاه)، 75 درصد، 50 درصد و 25 درصد نیازآبی گیاه به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد تاثیر دور آبیاری و سطوح آبیاری روی محتوای نسبی آب برگ، شاخص پایداری غشا، محتوای کاروتنویید، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، شاخص برداشت و محتوای پروتیین دانه معنی دار شد. همچنین اثرمتقابل دور آبیاری و سطوح آبیاری روی محتوای کلروفیلa، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارآیی مصرف آب عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه معنی دار شد. بیش ترین عملکرد دانه در دور آبیاری 4 و 8 روز یکبار به ترتیب میزان 1790.7 و 1729 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. آبیاری به میزان 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه باعث افت 26 و 56.47 درصدی عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد گردید. با توجه به اینکه آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی گیاه عملکرد دانه را نسبت به شرایط شاهدکاهش نداد لذا می توان از این تیمار جهت آبیاری گیاه استفاده نمود.
کلید واژگان: آنتی اکسیدان, اسمولیت سازگار, کاروتنوئید, کلروفیلIntroductionWater deficit is one of the abiotic stresses that has many adverse effects on crop growth and yield. Understanding the mechanisms of the effect of drought stress on the plant plays an important role in managing different irrigation regimes to deal with adverse environmental conditions and improve crop yield management. Quinoa as a nutritious crop has attracted particular attention in recent years. In arid and semi-arid conditions, quinoa can be successfully cultivated in marginal soils, indicating that quinoa is an unpredictable plant. Today, agriculture needs to increase production per unit area, despite the limited water resources. To achieve the best results from the cultivation of each crop, careful and calculated management is required. Irrigation intervals are one of the most critical strategies that can improve water use efficiency.
Materials and methodsAn experiment was conducted to investigate the effect of irrigation intervals and amounts on the quinoa's physiological traits and yield at the University of Kurdistan research farm, located in Dehgolan plain. The experiment was arranged in a split-plot scheme based on randomized complete blocks design with three replications. Four irrigation intervals (4, 8, 12, and 16 days) were considered the main factor, and four irrigation levels (100%, 75%, 50%, and 25% of plant water requirement) were considered secondary factors. Giza1 cultivar, which was obtained from the Seed and Plant Improvement Institute, was used for cultivation. Relative water content, membrane stability index, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoid, carotenoid/total chlorophyll ratio, biological yield, grain yield, and harvest index were measured.
Results and discussionThe relative water content of quinoa was decreased when the irrigation intervals increased. The highest decrease (13.87%) was observed in the irrigation interval once every 16 days compared to the control. The highest Relative water content was observed in the control treatment, while there were no significant differences between control and 75% water requirement treatments. The smallest (72.74%) and greatest (81.06%) membrane stability index were observed in 25% crop water requirement and control treatments. The highest chlorophyll a (10.68 mg.g-1 in dry weight), chlorophyll b (3.7 mg.g-1 in dry weight), and total chlorophyll (14.38 mg.g-1 in dry weight) content were observed in 100% crop water requirement with a 4-days interval, which was not significantly different from a 75% crop water requirement treatment with 4-days interval. The smallest (2.82 mg.g-1 in dry weight) and greatest (3.72 mg.g-1 in dry weight) carotenoid content were observed in 25% crop water requirement and control treatments. However, there were no significant differences between control and 75% crop water requirement treatment. Increasing the irrigation interval from 4 to 8 days reduced the biological yield and grain yield by 50.80% and 44.84%, respectively. The highest biological yield (4237 kg.ha-1) and grain yield (1602.6 kg.ha-1) were observed in the control treatment, which was not significantly different with 75% crop water requirement. The lowest (43.94%) and highest (50.78%) harvest index were obtained in the irrigation intervals of 4 and 16 days, respectively. Plants that were irrigated every 4 days at 25% of the plant water requirement had the highest water use efficiency (0.63 kg m-3). Among irrigation amount treatments, the highest harvest index was observed in 25% water requirement. Increasing the irrigation intervals increased the grain protein content so that the 16-days irrigation interval treatment had the highest protein content, although it was not significantly different from the 12-day irrigation interval. The lowest grain protein content was observed in the control treatment, which was not significantly different with a 75% crop water requirement treatment. Drought stress reduced the relative leaf water content, membrane stability index, chlorophyll content, leaf carotenoids, biological yield, harvest index, and quinoa seed yield.
ConclusionThe results of the present study showed that despite the negative effects of drought stress on some physiological parameters, quinoa plant showed good relative resistance against water shortage, so that by providing just 25% of crop water requirements 812 kg.ha-1 could be achieved, which is considerable compared to many crops. Due to the fact that irrigation by 75% of plant water requirement did not reduce grain yield compared to control conditions, so this treatment can be used to irrigate the plant.
Keywords: Antioxidant, Carotenoid, chlorophyll, Compatible osmolytes -
به منظور بررسی اثر کود زیستی ازتوباکتر و مدیریت مصرف کود اوره توام با کود حیوانی بر عملکرد و پروتیین گندم دیم، آزمایشی با دو سطح کود حیوانی شامل M0) بدون کود حیوانی) و M15 (15 تن در هکتار کود حیوانی (و ده تیمار کودی با ترکیب های مختلف روش و زمان مصرف کود اوره و تلقیح بذر با ازتوباکتر شامل، T1 =شاهد (بدون اوره و عدم تلقیح بذر با ازتوباکتر) T2 = کل اوره در پاییز، T3 = کل اوره در اوایل بهار به صورت سرک، T4 =نصف اوره در پاییز + نصف دیگر اوره در اوایل بهار به صورت سرک، T5 = نصف اوره در پاییز + محلول پاشی 5% اوره (در مرحله پنجه دهی)، T6 = تلقیح بذر با ازتوباکتر، (T2 + T6)T7=، (T3 + T6)= T8، (T4 + T6)= T9و (T5 + T6)= T10بر روی رقم گندم دیم آذر 2 در سه تکرار، به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در تناوب گندم-آیش به مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو (کردستان) به اجرا در آمد. نتایج مشخص نمود که اثر کود حیوانی بر عملکردهای بیولوژیک و دانه در سطح (01/0>p) و بر وزن هزار دانه (05/0>p) معنی دار بود. اثر تیمارهای کودی بر عملکردهای بیولوژیک و دانه و وزن هزار دانه (01/0>p) معنی دار بود. اثر متقابل کود حیوانی و تیمارهای کودی بر هیچکدام از خصوصیات عملکردی معنی دار نبود. میانگین عملکرد دانه در تیمارهای T4، T8، T3، T2، T5، T9، T7 وT10 نسبت به شاهد، به ترتیب به میزان 845، 833، 759، 755، 678، 670،657 و622 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان دادند و همگی در یک گروه آماری قرار گرفتند، اما عملکرد دانه در تیمار ازتوباکتر، با شاهد تفاوت معنی داری نداشت. اثر متقابل کود حیوانی و تیمارهای کودی بر پروتیین دانه معنی دار بود (05/0>p). اثر تیمارهای کودی بر پروتیین دانه فقط برای تیمار T8 معنی دار (05/0>p) بود. نتیجه کلی این بود که در گندم، دیم مصرف کل کود اوره در پاییز به عنوان بهترین زمان مصرف و در شرایط مصرف نصف کود اوره در پاییز، محلول پاشی (پنج درصد) اوره در مرحله پنجه دهی در بهار به عنوان تکمیل کننده تغذیه نیتروژنی، قابل توصیه است.
کلید واژگان: کود نیتروژنی, خصوصیات کیفی گندم, زمان مصرف کودIn order to investigate the effect of seed inoculation with Azotobacter and, urea and manure on yield and protein content of rainfed wheat, an experiment was carried out with two levels of manure including M0 (without manure) and M15 (15 ton per hectare) and ten fertilizer treatments with different application methods of urea and seed inoculation with Azotobacter. Experimental treatments on Azar2 variety included T1=Check (without application of urea), T2=Total of urea in autumn, T3=Total of urea in spring, T4=Half of urea in autumn + Half of urea in spring, T5=Half of urea in autumn + spraying of urea in spring, T6=Inoculation of seed with Azotobacter, T7=(T2+T6), T8=(T3+T6), T9=(T4 +T6), T10= (T5+T6) as subplots. The experiment was carried out with three replications in fallow-wheat rotation as split-plot in a randomized complete block design at Ghamloo Research Station. Results showed that the effect of manure on biological yield, grain yield, and thousand kernel weight (TKW) was significant at 1%, 1%, and 5% probability levels, respectively. The effects of urea treatments on biological yield, grain yield, and TKW were all significant at 1% probability levels. Interaction effects of manure and fertilizer treatments on biological yield, grain yield, and TKW were not significant. Mean comparison of different traits on Duncan multiple range tests, indicated that grain yield of T4, T8, T3, T2, T5, T9, T7, and T10 compared with check increased significantly (p<0.05) as 845, 833, 759, 755, 678, 657, 670 and 622 kg. ha-1, respectively, and all were in one statistical group. T6 did not differ relative to the check. Interaction effects of manure and fertilizer treatments on grain protein content were significant (p<0.05). Mean comparison of the main effect of different fertilizer treatments were indicated that except for treatment 6, other treatments compare with check were increased grain protein content but this increase was significant (p<0.05) only for T8. Generally, result indicated that for rainfed wheat, the best application time of total urea was in autumn; and in the conditions of using half of urea in autumn, foliar application of urea (5%) in spring (tillering stage) as a plant nitrogen supplement can be recommended.
Keywords: Nitrogen fertilizer, Wheat quality traits, Fertilizer application time -
کمبود آب باعث ایجاد محدودیت شدید زیست محیطی جهت تولید گیاهان زراعی می شود. گیاه کینوا با توجه به توانایی رشد تحت شرایط نامساعد محیطی و ارزش غذایی بالای آن در سال های اخیر توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و سطوح مختلف آبیاری روی کینوا در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کردستان واقع در دشت دهگلان به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. چهار دور مختلف آبیاری شامل 4، 8، 12 و 16 روز آبیاری به عنوان فاکتور اول و چهار سطح آبیاری شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی گیاه)، 75%، 50% و 25% نیاز آبی گیاه به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد با کاهش آب در دسترس گیاه و افزایش فاصله دور آبیاری محتوای پرولین، گلیسین بتایین، کربوهیدرات های محلول و نامحلول و فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافت اما عملکرد دانه کاهش یافت. افزایش فاصله دور آبیاری از 4 به 16 روز عملکرد دانه را 84/44% کاهش داد، همچنین عملکرد دانه گیاهانی که به میزان 25% نیاز آبی، آبیاری شده بودند در مقایسه با شرایط شاهد 47/56% کاهش نشان داد.
کلید واژگان: پراکسیداز, پرولین, تنش خشکی, کاتالاز, گلیسین بتائینIntroductionThe high nutritional value of quinoa and its ability to grow under adverse environmental conditions have led to an increase in the area under cultivation globally. Quinoa has attracted particular attention in recent years due to its ability to grow under adverse environmental conditions and its high nutritional value. Water scarcity stress is one of the non-bioenvironmental stresses that has destructive effects on crops' development and yield. Morphological, physiological, and biochemical reactions of plants to water deficiency depend on several factors, including stress intensity, duration of stress, and plant growth stage. Increased proline content, glycine betaine, total carbohydrates, and decreased yield under water stress conditions have been reported in various quinoa studies. The low cost of growing quinoa and its relatively high price, on the one hand, and the need for low water and adaptation to difficult climatic conditions, on the other hand, have made quinoa cultivation very economical. Due to the lack of water resources in different parts of the country and the fact that few studies have been done on quinoa cultivation in our country, the present study was conducted to investigate the effect of different irrigation regimes on some biochemical parameters and quinoa yield.
Materials and MethodsAn experiment was conducted to investigate the effect of irrigation intervals and amounts on the quinoa's physiological traits and yield at the University of Kurdistan research farm, located in Dehgolan plain. The experiment was arranged in a split-plot scheme based on randomized complete blocks design with three replications. Four irrigation intervals (4, 8, 12, and 16 days) were considered the main factor, and four irrigation levels (100%, 75%, 50%, and 25% of plant water requirement) were considered secondary factors. Giza1 cultivar, which was obtained from the Seed and Plant Improvement Institute, was used for cultivation. Traits such as the content of proline, glycine betaine, soluble carbohydrates, insoluble carbohydrates, catalase activity, peroxidase activity, and grain yield were studied. Data analysis of variance was performed using SAS 9.1 statistical software, and means were compared using the Duncan test at 5% probability level. Excel software was also used to draw the graphs.
Results and DiscussionThe effect of irrigation intervals and levels were significant on all studied traits. The study results showed that by reducing the plant's available water and increasing the irrigation intervals, the amount of proline, glycine betaine, soluble carbohydrates, insoluble carbohydrates, peroxidase activity, and catalase activity were increased, but the grain yield was decreased. Increasing the irrigation intervals from 4 to 8 days did not significantly affect grain yield, but increasing the interval to 12 and 16 days reduced grain yield by 24.4 and 44.8%, respectively. The highest grain yield was observed at full irrigation treatment (1866.5 kg.ha-1) but there was no significant difference with the treatment of 75% of the plant water requirement. The rate of yield reduction in the treatment of 25% of plant water requirement compared to the control was about 56.5%.
ConclusionsThe results showed that quinoa produced acceptable levels of yield even under severe drought stress, i.e., when the irrigation interval increases or the water availability decreases. Based on our results, one reason for this is stress reduction mechanisms by the quinoa plant, such as increasing the content of compatible osmolites and increasing antioxidant enzymes' activity.
Keywords: Catalase, Drought stress, Glycine betaine, Peroxidase, Proline -
در این بررسی اثر روش های مختلف خاک ورزی بر عملکرد کمی و کیفی ارقام جدید و قدیم گندم دیم در مقادیر مختلف تراکم کاشت در نظام تناوبی گندم-آیش طی سه سال زراعی(97-1396 الی 99-1398) در ایستگاه تحقیقات سارال مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور از طرح آزمایشی کرت های نواری خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. تیمار خاک ورزی شامل خاک ورزی مرسوم(گاوآهن برگرداندار در بهار به اضافه دیسک و ماله قبل از کاشت)، کم خاک ورزی(شخم با کولتیواتور کلشی یا خاک ورز مرکب بعد از برداشت گندم) و بی-خاک ورزی(کاشت مستقیم بدون عملیات خاک ورزی) به عنوان کرت افقی، تیمار ارقام دیم گندم شامل آذر2، باران و سرداری به عنوان کرت عمودی و تیمار میزان بذر شامل300، 350، 400 و 450 دانه در متر مربع به عنوان کرت فرعی بود. نتایج نشان داد تیمار خاک ورزی مرسوم با عملکرد 1858 کیلوگرم در هکتار نسبت به کم خاک ورزی و بی خاک-ورزی به ترتیب 22 و 21 درصد افزایش عملکرد داشت. ارقام تفاوت معنی داری از لحاظ عملکرد دانه نشان ندادند. میزان بذر 350 دانه در متر مربع با عملکرد 1686 کیلوگرم در هکتار نسبت به بقیه تیمارها عملکرد دانه بیش تری تولید نمود.تفاوت معنی داری بین ارقام و سطوح مختلف بذر از لحاظ درصد پروتئین دانه وجود نداشت اما اثر تیمارهای خاک-ورزی بر درصد پروتئین دانه در سطح 1% معنی دار بود. بیش ترین پروتئین دانه در خاک ورزی مرسوم به میزان 72/12 درصد و کم ترین پروتئین، در کم خاک ورزی به میزان 59/11 درصد، مشاهده شد. پاسخ ارقام به مقادیر بذر در واحد سطح و نوع خاک ورزی در نظام تناوبی گندم - آیش یکسان بود. به دلیل طولانی بودن دوره آیش و کاهش مقدار بقایا روی سطح خاک و به دنبال آن کاهش شدید عملکرد، روش های شخم حفاظتی در نظام تناوبی گندم - آیش توصیه نمی-شود.
کلید واژگان: ارقام دیم گندم, بی خاک ورزی, کم خاک ورزی, خاک ورزی مرسوم, میزان بذرThe effect of tillage methods on the quantitative and qualitative yield of rainfed wheat cultivars in different seed rates under a fallow-wheat rotation system during three cropping seasons (2017-1999 to 2009-2010) at Saral Research Station was studied. A strip split plot design based on RCBD with three replications was used. Conventional Tillage, CT(tillage with moldboard in spring followed by disk harrow in summer), Minimum Tillage, MT(Stubble cultivator after harvesting in summer) and No Tillage, NT(direct planting without soil disturbance) as horizontal, rainfed wheat cultivars(Azar 2, Baran and Sardari) as vertical and different seed rates(300, 350, 400 and 450 seeds per square meter) were considered as subplots. The results showed CT compares with MT and NT, increased grain yield by 22% and 21%, respectively. Wheat cultivars did not affect grain yield, significantly. The seed rate of 350 grain per square meter produced more grain yield than other treatments. Apart from the interaction of year × tillage, none of the interactions were significant. There was no significant difference between cultivars and seed rate in terms of protein percentage, but the effect of tillage was significant at 1% level, so that the highest and the lowest amount of grain protein was found in CT(12.72%) and MT (11.59%), respectively. The response of wheat cultivars to seed rate and tillage in the wheat-fallow system was not significantly differed. Due to the long fallow period and the reduction of residues on the soil surface followed by sharp decline in yield, conservation tillage is not recommended.
Keywords: Rainfed wheat cultivar, No tillage, Minimum Tillage, Conventional tillage, Seed rate -
به منظور تولید لاین های گندم دارای تحمل بالابه تنش های خشکی و سرما،رقم صدرا در سال زراعی 79-1378 از طریق دورگ گیری بین رقم سرداری (والد پدری) با لاین Azadi/Azar (والد مادری) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه ایجاد شد. نتایج حاصل از ارزیابی رقم صدرا در ایستگاه های تحقیقاتی مناطق سرد و معتدل سرد نشان داد که میانگین عملکرد دانه رقم صدرا و ارقام آذر 2 و سرداری به ترتیب 2394، 2332 و 2214 کیلوگرم در هکتار بود و عملکرد این رقم 8 درصد نسبت به شاهد سرداری و 3 درصد نسبت به رقم آذر2 برتری داشت. در مجموع رقم صدرا سازگاری بهتری نسبت به شرایط بهینه اقلیمی نشان می دهد به طوری که، رقم جدید دارای پتانسیل بهره وری بیشتر از آب باران حتی در سال های ترسالی است. بر اساس نتایج، میانگین عملکرد دانه رقم صدرا و ارقام آذر 2 و سرداری در شرایط بارش مناسب به ترتیب 3330، 3045 و 2522 کیلوگرم در هکتار بود. رقم صدرا دارای سازگاری عمومی و پایداری عملکرد مطلوب، تیپ رشد زمستانه، مقاوم به سرما و خشکی، با تعداد روز تا ظهور سنبله 173 روز (از اول ژانویه)، ارتفاع بوته 80 سانتی متر و وزن هزار دانه 35 گرم می باشد. یکی از مهم ترین ویژگی های رقم صدرا کیفیت خوب نانوایی آن است به طوری که رقم صدرا با دارا بودن پارامترهای کیفی مناسب نظیر عدد زلنی33، درصد پروتیین11/3، سختی دانه 47، شاخص گلوتن تر30، شاخص گلوتن 50 و حجم رسوب SDS معادل 55 دارای کیفیت نانوایی بالایی است. رقم صدرا به دلیل عملکرد بالا و دارا بودن ویژگی های مطلوب زراعی برای کاشت در دیم زارهای مناطق سرد و معتدل سرد کشور انتخاب و معرفی شد.
کلید واژگان: گندم دیم, پتانسیل تولید, زودرسی, کیفیت نانواییIn order to produce wheat lines with high tolerance to drought and cold stresses, Sadra variety was generated by a cross between Sardari (male) and promising line Azadi/Azar (female) in Maragheh research station. Results of studies in the cold and moderate cold research stations showed that the grain yield means of Sadra, Azar2 and Sardari cultivars were 2394, 2332 and 2214 kgha-1, respectively, so that grain yield of Sadra was 8% and 3% higher than Sardari and Azar2 check cultivars, respectively. Sadra has a good adaptability to different climatic conditions, so that the new cultivar possess a great potential to be more productive during years with higher precipitation. According to the results, the mean grain yield of Sadra, Azar 2 and Sardari cultivars under optimal rainfall conditions were 3330, 3045 and 2522 kgha-1, respectively. Sadra cultivar has good general adaptability and grain yield stability, winter growth habit, high tolerance to cold and drought stresses, date to heading of 137 days, plant height of 80 cm and 1000 kernel weight of 35 gr. One of the most important characteristics of Sadra is its bread-making quality, so that Sadra with Zeleni number of 33, protein content of 11.3%, hardness of 47, wet gluten content of 30, gluten index of 50 and SDS sedimentation volume of 55 has a great bread-making quality. Based on its high yield potential and other appropriate agronomic characteristics, Sadra cultivar was released for cultivation in the cold and moderate cold dryland conditions of Iran.
Keywords: Wheat, grain yield potential, earliness, Bread-making quality -
اصلاح و معرفی ارقام جدید با ویژگی هایی مانند عملکرد بالا و مقاومت به بیماری ها برای مناطق خاصی از دیم زارها برای پایداری تولید گندم ضروری است. رقم جدید سایین (Azar2/87Zhong 291) حاصل تلاقی رقم آذر2 با لاین 87Zhong 291 (تیپ رشد بینابین، پرمحصول، دانه درشت و مقاوم به زنگ زرد) بود، که به منظور تجمیع ژن های مفید در نتاج این دورگ در سال زراعی 79-1378 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام گردید. میانگین عملکرد دانه رقم جدید و شاهد آذر2 در ایستگاه مراغه (92-1385) در شرایط دیم به ترتیب 2601 و 2493 کیلوگرم در هکتار و با یک بار آبیاری تکمیلی در زمان کاشت به ترتیب 3529 و 3223 کیلوگرم در هکتار بود. بر اساس نتایج، رقم سایین در منطقه اردبیل دارای سازگاری خصوصی بوده و میانگین عملکرد دانه رقم جدید و ارقام اوحدی و آذر2 به ترتیب 1604، 1267 و 1355 کیلوگرم در هکتار بود. در پروژه تحقیقی- تطبیقی در شهرستان نیر استان اردبیل، میانگین عملکرد ارقام سایین و آذر2 به ترتیب 2307 و 2275 کیلوگرم در هکتار بود. رقم جدید نسبت به بیماری زنگ زرد مقاوم، نسبت به بیماری زنگ قهوه ای مقاوم تا نیمه مقاوم و نسبت به سیاهک پنهان معمولی و سیاهک پاکوتاه گندم نیز مقاوم بوده است. رقم جدید دارای تیپ رشد زمستانه، رنگ دانه سفید، میانگین ارتفاع بوته 67 سانتی متر و وزن هزار دانه 33 گرم بوده و مقاوم به سرما، خوابیدگی و ریزش دانه می باشد. در مجموع به دلیل دارا بودن پتانسیل عملکرد بالا، مقاومت به بیماری های غالب مناطق دیم و سایر ویژگیهای مناسب زراعی، این رقم برای کاشت در دیم زارهای استان اردبیل و مناطق مستعد شمال غرب کشور در اقلیم سرد و مناطق دیم با آبیاری تکمیلی توصیه می شود.
کلید واژگان: گندم نان, مناطق دیم سرد و آبیاری تکمیلیRelease of new wheat cultivars with good characteristics such as high yield performance and resistance to diseases for specific regions under rainfed condition is an essential task for sustainability of wheat production. Saein was generated by crossing between: Azar2 and 87Zhong291 (with facultative growth type, high yield performance, good thousand kernel weight and resistance to diseases) in 1999-2000 in Maragheh Research Station. Grain yield means of Saein and Azar2 (as check cultivar) during 2006-2013 cropping seasons in Maragheh Research Station were 2601 and 2493 kgha-1 under rainfed condition and 3529 and 3223 kgha-1 with a supplementary irrigation at the sowing time, respectively. Results showed that Saein had also a specific adaptability in Ardabil regions and grain yield means of Saein (new cultivar), Ohadi and Azar2 (as check cultivars) in Ardabil were 1604, 1267 and 1355 kgha-1, respectively. Results of an on-farm study, in the farmer field in Ardabil province, showed that grain yield means of Saein and Azar2 during 2013-2014 cropping season were 2307 and 2275 kgha-1, respectively. The new cultivar is resistant to yellow rust, resistant to moderately resistant to leaf rust and also resistant to common bunt and dwarf bunt as well as resistant to cold damage, lodging and seed shuttering. New cultivar has winter growth type, white grain color, 76 cm plant height and 33 gr 1000 kernel weight. Based on its good characteristics, this line was released as a new wheat cultivar with the commercial name of Saein in 2015 and was recommended for cultivation in rainfed regions in Ardabil province, in the cold dryland areas in the north west of Iran and also in areas with the potential of supplementary irrigation.
Keywords: Wheat, Saein, yellow rust, Ardabil, Supplementary Irrigation -
نخود به عنوان سومین حبوبات مهم جهان نه تنها منبع مهمی برای تغذیه محسوب می گردد بلکه با افزودن نیتروژن باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود. این مطالعه باهدف بررسی تنوع ژنتیکی از طریق تخمین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی مورد انتظار صفات کمی در نخود انجام شد تعداد 27 ژنوتیپ ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 2 تکرار در پایگاه نوآوری شهرستان کامیاران کاشته شدند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که 4 مولفه اول تقریبا 3/78 % تنوع ژنوتیپ ها را برای صفات بررسی شده توجیه کردند. در این تحقیق بالاترین میزان وراثت پذیری به ترتیب برای صفات وزن صد دانه (88%)، تعداد روز تا گلدهی (83%)، ارتفاع بوته (79%)، تعداد روز تا غلاف دهی (66%)، تعداد روز تا رسیدگی (61%) و تعداد دانه در غلاف (55%) محاسبه شد. بالاترین مقدار واریانس ژنوتیپی و فنوتیپی برای عملکرد دانه به دست آمد از سویی بیشترین مقدار پیشرفت ژنتیکی نیز برای این صفت مشاهده شد لذا عملکرد دانه می تواند مهم ترین معیار برای انتخاب لاین های والدینی در برنامه های اصلاحی محسوب گردد. در تجزیه کلاستر با روش ward ژنوتیپ ها در 3 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین کلاستر1و 3 مشاهده شد لذا می توان از ژنوتیپ های این دو کلاستر برای دورگ گیری درجهت تولید واریته های اصلاح شده استفاده کرد.
کلید واژگان: تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه کلاستر, تنوع ژنتیکی, نخود, وراثت پذیریChickpea (Cicerarietnum) as the third most important grain legume in the world is not only an important source of feed but also improve soil fertility by adding nitrogen. This study was aimed to assess the variability of morphological trait, to estimate PCV, GCV, heritability, and expected genetic advance of quantitative traits of Chickpea. The genotypes were planted in a randomized complete block design with two replications. PCA analysis showed first four factors justified almost near to 78.3 percent variance among studied characters. Cluster analysis via Ward method classified all enotypes in three groups and the highest genetic distance wasobserved between cluster 1 and cluster 3. It is shown that the seed yield (0.88) trait has the highest PCV and GCV. The highest heritability was found for 100- seed weight (0.88), number of day to flowering (0.83) and plant height whereas high heritability coupled with high genetic advance was found for seed yield. So seed yield can be the most important criteria for selection parental lines in breeding programs. Also in regard to the highest genetic distance between cluster 1 and cluster 3, genotypes of two clusters could be used for intercrossing to develop improved cultivars.
Keywords: Chickpea, Cluster analysis, Genetic variation, Heritability, Principal Component Analysis -
-
نشریه یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، سال هفتم شماره 2 (پاییز و زمستان 1397)، صص 175 -185تنش های خشکی و سرما عوامل تاثیرگذار بر عملکرد دانه و کیفیت گندم هستند. استفاده از پتانسیل ژنتیکی ارقام جدید برای افزایش و پایداری تولید گندم دیم مورد توجه اصلاح گران گندم است. در این راستا رقم هشترود در سال زراعی 80-1379 از طریق دورگ گیری بین دو لایه پیشرفته ایجاد و مراحل گزینش و ارزیابی های اولیه آن در ایستگاه تحقیقات دیم مراغه انجام شد. در آزمایش مقدماتی مشترک (88-1387) میانگین عملکرد دانه رقم جدید 2012 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به رقم آذر2 حدود 13 درصد برتری داشت. میانگین عملکرد دانه رقم جدید در آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته (89-1388) در ایستگاه های تحقیقاتی سرد و معتدل 2492 کیلوگرم در هکتار بود. رقم جدید به مدت سه سال (92-1389) در آزمایش سازگاری در ایستگاه های تحقیقاتی دیم مراغه، قاملو، زنجان، اردبیل، سرارود، شیروان و ارومیه بررسی شد و میانگین عملکرد دانه آن و ارقام آذر2 و اوحدی به ترتیب 2037، 1988 و 1970 کیلوگرم در هکتار بود. رقم جدید در سال زراعی 92-1391 در مزارع کشاورزان شهرستان های مراغه و اهر ارزیابی و میانگین عملکرد دانه ارقام هشترود، آذر2 و اوحدی به ترتیب 1095، 952 و 896 کیلوگرم در هکتار بود. در سال زراعی 93-1392 در شهرستان کنگاور استان کرمانشاه رقم جدید بررسی و نتایج نشان داد که میانگین عملکرد دانه رقم جدید، آذر2 و ریژاو به ترتیب 1800، 1319 و 1332 کیلوگرم در هکتار بود. رقم جدید به دلیل دارا بودن تحمل به تنش های خشکی، سرما، زودرسی، وزن هزار دانه بالا و پارامترهای کیفی مناسب جهت کاشت در مناطق دیم سرد و معتدل کشور انتخاب و معرفی شد.کلید واژگان: گندم, سازگاری, هشترود, عملکرد دانه, زودرسی, مناطق سرد و معتدل دیمHashtrood, is a new winter bread wheat cultivar developed from evaluation of national bread wheat breeding program to cold and moderate dryland areas of Iran. New cultivar created by crossing between two advanced bread wheat lines in Maragheh research station. Hashtrood was selected from segregation populations from F2-F6 in Maragheh (2002-2007) based on its appropriate agronomic characteristics. Results of study on new cultivar in preliminary bread wheat yield trials and advanced regional yield trail in cold and moderate research stations (2008-2010) showed that, means of grain yield were 2611 and 2492 kgha-1, respectively. New cultivar was studied for 3 years (2010-2013) in ERBWYT in Maragheh, Qamlo, Zanjan, Ardebil, Sararood, Shirvan and Uromieh research stations. Based on results means of grain yield for Hashtrood, Azar2 and Ohadi were 2037, 1988 and 1970 kgha-1, respectively. Results of on-farm studies showed that means of grain yield for Hashtrood, Azar2 and Ohadi under farmer fields in East Azerbaijan were 1095, 952 and 896 kgha-1, respectively; and in Kermanshah provinces means of grain yield for Hashtrood, Azar2 and Rijaw were 1800, 1300 and 1332 kgha-1, respectively. Results revealed that Hashtrood cultivar is more tolerant to cold and drought stresses and also posses, earliness, moderate resistant to Ug99, higher 1000 kernel weight and good bread quality and therefore was released in 2015 for planting in cold and moderate cold areas of Iran.Keywords: Wheat, stability, hashtrood, grain yield, earliness, cold, moderate
-
به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم نخود دریافتی از ایکاردا تحت شرایط دیم در کشت انتظاری، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در پایگاه نوآوری پروژه امنیت غذایی ایران - ایکاردا واقع در شهرستان کامیاران (استان کردستان)، اجرا شد. استفاده از روش تجزیه به عامل ها منجر به انتخاب چهار عامل شد که در مجموع 7/85 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند. عامل اول 29 درصد از تغییرات را توجیه کرد که شامل صفات ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، ارتفاع آخرین غلاف از سطح زمین و وزن صد دانه بود و عامل دوم که حدود 5/28 درصد از تغییرات را توجیه کرد، شامل صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه بود. ژنوتیپ های تحت شماره 16، 4، 15، 14 و 3 که دارای عامل اول و دوم مثبت و بالاتری بودند به عنوان ژنوتیپ های برتر با عملکرد بالا تحت شرایط دیم به صورت کشت انتظاری شناسایی شدند. با توجه به نتایج تجزیه خوشه ایبراساس صفات مورفولوژیکی، ژنوتیپ های مورد بررسی در سه گروه دسته بندی شدند. ژنوتیپ های گروه اول و سوم از نظر اکثر صفات زراعی مورد بررسی و عملکرد دانه، میانگین بالاتری را در میان سایر گروه ها و همچنین میانگین کل ژنوتیپ ها داشتند که اکثر ژنوتیپ های قرار گرفته در این دو گروه، ژنوتیپ های انتخاب شده بر اساس تجزیه پراکنش بای پلات بودند.کلید واژگان: نخود سفید, کشت انتظاری, تجزیه به عامل ها, تجزیه چند متغیره, تجزیه خوشه ایTo evaluate genetic diversity of Kabuli chickpea genotypes under rainfed conditions in Entezary planting, an experiment was carried out in a randomized complete block design with two replications, in innovation platform of Iran-ICARDA Food Security Project located in Kamyaran city (Kurdistan province) during the year of 2016-2017. Based on the factor analysis, four factors were selected which 85.7 percent of the total variation were explained. The first factor was explained 29 percent of variation which include plant height, the first pod height, the last pod height and 100 grain weight. The second factor was explained 28.5 percent of variation which include number of pod per plant, number of seed per plant and grain yield. Therefor these two factors used to identify genotypes with high yield and yield components and genotypes 3, 4, 14, 15 and 16 were selected as high yield and yield component genotypes in Entezari planting. According to the result of cluster analysis based on morphological traits, the genotypes were classified into three groups. The genotypes of the first and the third clusters in most of agronomic traits and grain yield per plant had high average, compared to other clusters and genotypes average. According to the results of cluster analysis, we can use from genotypes of the first and the third clusters for producing hybrids with early maturity and high grain yield.Keywords: Kabuli chickpea, entezary planting, factor analysis, multivariate analysis, cluster analysis
-
گندم رصد از تلاقی گندم سرداری (Sefid) با لاین خارجیFenkang15 ایجاد و به علت وجود ویژگی های زراعی مناسب در آزمایشات دیم انتخاب و برای کاشت در برخی مناطق سردسیر دیم معرفی شد. عملکرد دانه بیشتر و سازگاری آن با مناطق سرد اردبیل و شمال استان آذربایجان شرقی موجب استقبال کشاورزان دیم کار از این رقم شده است. میانگین عملکرد دانهرقم رصد و شاهدهای سرداری و آذر2 در ایستگاه های اردبیل و مراغه به ترتیب 2547، 2152 و 2196 کیلوگرم در هکتار بود،که رقم رصد بیش از 351 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بیشتری (17 درصد) نسبت به شاهدها داشت. میانگین وزن هزار دانه ارقام رصد، سرداری و آذر2 به ترتیب 39، 37 و 35 گرم بود. رقم رصد در سال زراعی 83-1382 در آزمایش آنفارم در منطقه اردبیل با تولید 3570 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم سبلان (1405 کیلوگرم در هکتار) برتری معنی داری (154 درصد برتری) داشت. براساس نتایج رقم رصد از سازگاری و پایداری تولید برخوردار است و می تواند به دلیل دارا بودن ویژگی هایی از جمله عملکرد دانه و وزن هزار دانه بیشتر، کیفیت خوب نانوایی، تحمل به بیماری زنگ زرد، مقاومت به سرما موجب افزایش و پایداری تولید گندم دیم در دیم زارهای منطقه شمال غرب کشور شود.کلید واژگان: گندم نان, رصد, سازگار خصوصی, مناطق دیمRasad Adoptive Wheat Cultivar for Planting in Cold Drylands of Ardebil and East Azerbaijan ProvincesRasad was generated by crossing between Fenkang15 and Sardari (Sefid local variety) and based on its appropriate agronomic traits under rainfed trials was released for cultivation in rainfed condition in some areas of cold regions. Its higher grain yield and adaptability was favoured its cultivation in cold areas of Ardabil and north of East Azarbaijan. Means of grain yield for Rasad, Sardari and Azar2 in Ardabil and Maragheh were 2547, 2152 and 2196 kgh-1, respectively, during 1999-2013 cropping season. Results showed that the means of 1000 Kernel weight for Rasad, Sardari and Azar2 were 39, 37 and 35 gr. respectively. On farm study showed that new cultivar had higher grain yield (3570 kgh-1) compared with Sabalan (1405 kgh-1) under farmer field in Ardabil. Based on these results, theRasad cultivar with high tolerant to cold and drought stresses and grain yield adaptability and stability was suitable cultivar for planting in the cold drylands of Ardabil and East Azerbaijan provinces.Keywords: Bread Wheat, Rasad, Specific Adaptation, Dryland Areas
-
-
به منظور بررسی پاسخ گندم آذر2 به تغییرات فاصله ردیف و میزان بذر و تعیین تراکم مطلوب در شرایط دیم مناطق سردسیر یک بررسی دو ساله(1388 و 1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرت های نواری با سه تکرار استفاده شد. چهار فاصله ردیف 15، 5/ 17، 20 و 25 سانتی متری و چهار میزان بذر 350، 400، 450 و 500 دانه در متر مربعی به ترتیب فاکتورهای افقی و عمودی آزمایش را تشکیل دادند. نتایج بیان گر اثر معنی دار فاصله ردیف بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و شاخص برداشت بود. میزان بذر نیز به جز وزن هزار دانه اثر معنی داری بر سایر صفات مورد بررسی نداشت. بیش ترین میزان عملکرد دانه در فاصله ردیف 15سانتی متر به مقدار 3506 کیلوگرم در هکتار و کم ترین آن در فاصله ردیف 25 سانتی متر به میزان 2624 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. فاصله ردیف 15 سانتی متر با تولید 638 سنبله نسبت به فواصل ردیف دیگر از برتری معنی دار برخوردار بود. بیش ترین وزن هزار دانه (29 گرم) در فاصله ردیف 15 سانتی متری مشاهده شد. درحالی که فاصله ردیف 25 سانتی متری بیش ترین میزان تولید دانه در سنبله را داشت (22 دانه در هر سنبله). به دلیل عدم تفاوت معنی دار بین مقادیر بذر به ترین توصیه برای آرایش کاشت رقم آذر2 در مناطق سرد و مرتفع دیم فاصله ردیف 15 سانتی متر و میزان بذر 350 تا 400 دانه در متر مربع یا 140تا160 کیلوگرم در هکتار می باشد.
کلید واژگان: فاصله ردیف, میزان بذر, گندم, عملکرد دانه, اجزای عملکردTo study the response of bread wheat cv. Azar2 to row spacing and seeding rate and to determine the desirable density under cold rainfed conditions a two-year study (2008 and 2009) was carried out in Qamloo research station located in Kurdistan. Four rows spacing including 15, 17.5, 20 and 25 cm as horizontal factor and four seeding rates including 350, 400, 450 and 500 seed/m2 as vertical factor were assigned. Row spacing had significant effect on grain yield, spike per square meter and harvest index. Seed rate was not significant except for thousand kernel weight. The highest and the lowest grain yield values, 3506 and 2624 kg/ha, were observed in rows spacing of 15 cm and 25 cm, respectively. Row spacing of 15 cm with 638 spike/m2 and 29 g TGW was located over the others. The highest grain per spike (22 grain) were observed in rows spacing of 25 cm. Because of no significant difference among seeding rates, the best recommendation of Azar2 planting type for cold high elevation rainfed areas is row spacing of 15 cm and seeding rates of 350-400 grain /m2 or 140-160 kg/ha. -
به منظور بررسی عملکرد دانه و سایر صفات زراعی تریتیکاله در مقایسه با گندم دیم در شرایط آبیاری تکمیلی این آزمایش در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. از یک آزمایش کرت های خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار استفاده شد. رژیم های رطوبتی مختلف شامل آبیاری پاییزه هنگام کاشت، آبیاری بهاره در مرحله شیری شدن دانه و دیم، کرت های اصلی و سه ژنوتیپ تریتیکاله (رقم جوانیلو به اضافه دو لاین امید بخش) و سه ژنوتیپ گندم دیم (رقم آذر 2 به اضافه دو لاین امید بخش) کرت های فرعی آزمایش را شامل شدند. نتایج نشان داد که آبیاری در مرحله شیری شدن دانه با تولید 3805 کیلوگرم در هکتار دارای برتری 649 کیلوگرمی نسبت به آبیاری در زمان کاشت بود. رقم جوانیلو با متوسط تولید 4415 کیلوگرم در هکتار افزایش معنی داری نسبت به رقم آذر 2 در هر سه رژیم رطوبتی نشان داد. به طور کلی تریتیکاله در هر سه رژیم رطوبتی آبیاری در مرحله کاشت، آبیاری در مرحله شیری شدن دانه و دیم به ترتیب از برتری 26، 49 و 48 درصدی عملکرد دانه نسبت به گندم برخوردار بود. این افزایش عملکرد ناشی از عملکرد بهتر این محصول در ارتباط با اجزای عملکرد مانند تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع گیاه و طول دوره پر شدن دانه بود.
کلید واژگان: آبیاری تکمیلی, شرایط دیم, غلات, مقاومت به خشکیTo assess of grain yield and agronomic traits of triticale in comparison with wheat under supplementary irrigation an experiment was carried out during 2009-10 year in Qamloo dryland Research station located in Kurdistan. A split plot with RCBD arrangement in four replications was used. Moisture regimes including irrigation at planting time, irrigation at early grain filling and no irrigation (rainfed conditions) considered as main plots. Six genotypes including three genotypes of triticale (Juanillo and two promised lines) and three genotypes of bread wheat (Azar2 and two promised lines) were included as sub plots. Even though there was not significant difference between irrigation at planting time and rainfed conditions, irrigation at grain filling with grain yield of 3805 Kg/ha averagely produced 17.5 % over than them. However, triticale produced 26 %, 49% and 48 % more grain yield than wheat in irrigation at planting, milking and rainfed conditions, respectively. This superiority was related to better performance of triticale in yield components, biological yield, plant height and grain filling period.Keywords: Cereals, Drought resistance, Dryland conditions, Supplementary irrigation -
رقم جدید باران در سال زراعی 79-1378 در قالب خزانه های بین المللی گندم های زمستانه و بینابین در نسل های سوم و چهارم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه مورد مطالعه و انتخاب قرار گرفت و مراحل انتخاب و گزینش آن طی سال های 1385-1379 تکمیل گردید. این رقم جدید در قالب آزمایش های مقایسه عملکرد و سازگاری در ایستگاه های تحقیقاتی مراغه، قاملو، زنجان، اردبیل، سرارود، شیروان و ارومیه از سال زراعی 92-1384 مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین عملکرد دانه رقم باران، آذر 2 و سرداری در کل سال های مورد بررسی (92-1383) در ایستگاه های تحقیقاتی به ترتیب 2383، 2260 و 2004 کیلوگرم در هکتار بود. در سال زراعی 92-1391 رقم جدید به همراه ارقام آذر2 و اوحدی در استان آذربایجان شرقی و در مزارع کشاورزان شهرستان های هشترود و اهر مورد بررسی و نتایج نشان داد که میانگین عملکرد دانه رقم باران، آذر2 و اوحدی به ترتیب 1727، 1493 و 1403 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین رقم باران در سال زراعی 92-1391 در قالب طرح تحقیقی- ترویجی در شهرستان مراغه در سطح دو هکتار با شاهد سرداری مقایسه و میانگین عملکرد دانه این رقم و رقم سرداری به ترتیب 2652 و 1750 کیلوگرم در هکتار بود که رقم باران برتری معنی داری نسبت به رقم متداول در منطقه داشت. این رقم دارای تیپ رشد زمستانه، دانه سفید، مقاوم به سرما، مقاوم به ورس و مقاوم به ریزش دانه، با میانگین ارتفاع بوته 83 سانتی متر، میانگین وزن هزار دانه 37 گرم و متحمل به تنش خشکی بود. رقم باران در مجموع به دلیل دارا بودن میانگین عملکرد بالا، کیفیت خوب نانوایی، تحمل به تنش های خشکی، سرما، نیمه مقاوم به زنگ زرد و سایر ویژگی های مناسب زراعی، رقم برای کاشت در شرایط دیم مناطق سرد و معتدل کشور مناسب می باشد.کلید واژگان: شرایط دیم, کیفیت نانوایی, گندم نانNew wheat cultivar baran has been selected through segregation population (F3-F6) of international bread wheat germplasm in Maragheh Research Station (1999-2004). The new cultivar was evaluated during 2005-2009 in Maragheh, Qamlo, idar, Ardebil, Sararood, and Uromieh research stations. The results of the experiments indicated that the average yield of Baran, Azar2 and Sardari cultivars were 2383,2260 kgha-1 respectively. Onfarm study results showed that means of grain yield for Baran, Azar2 and Ohadi cultivars were 1727, 1493 and 1403 kgha-1 in Hashtrood and Ahar area in East Azarbayjan province respectively (2012-13). The new cultivar evaluated in large scale in farmer fields of Maragheh region (2012-2013), with means of grain yield of 2652 while Sardari cultivar was 1750 kgha-1. Baran cultivar showed winter habit, early maturity, high 1000 kernel weight (37gr), 11.2% protein content, good bread quality,oderate rusts resistant and logging resistant and also cold tolerance. Baesd on the results then new wheat cultivar baran, is suitable for cold and semi cold drylands of Iran.Keywords: Bread quality, Bread wheat, Dryland Conditions
-
رقم جدید «نادر» (Gorgan4 × 2/Xmuse) در سال های1373 و 1374 از تلاقی برگشتی هدفمند بین رقم جو گرگان4 و لاینXmuse حاصل شد. بدین منظور، ابتدا یک تلاقی بین رقم گرگان4 و لاین Xmuse داده و سپس نسل 1F حاصل با رقم گرگان4 تلاقی برگشتی داده شد. در سال های 80-1375 در لاین جدید مراحل انتخاب در نسل های در حال تفکیک انجام و سپس در سال های 88-1381 در قالب آزمایش های مقایسه عملکرد مقدماتی و پیشرفته، تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی ارزیابی شد. میانگین عملکرد دانه رقم نادر، شاهد سرارود1 و رقم محلی در مدت هشت سال به ترتیب 3240 ، 3072 و 2160 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه آنها به ترتیب 43، 39 و 41 گرم بود. در آزمایشات طرح های تحقیقی- ترویجی سال زراعی87-1386 رقم نادر در مناطق دالاهو، سرفیروزآباد و روانسر به ترتیب 25، 10 و 8 درصد نسبت به رقم سرارود1 عملکرد بیشتری نشان داد و این درحالی بود که رقم محلی قابل برداشت نبود. رقم نادر دارای صفات مهم زراعی از قبیل عملکرد بالا (3249 کیلوگرم در هکتار)، دانه درشت (وزن هزار دانه 43 گرم)، ارتفاع مناسب (115 سانتی متر)، تحمل به سرما، واکنش نیمه مقاوم به ورس و نیمه زود رس بوده و دارای حساسیت کم به تاریخ و عمق کاشت است و در خاک های متوسط دارای عملکرد قابل قبولی می باشد. این رقم در برابر بیماری هایی مانند سفیدک و لکه نواری مصون و به کچلی جو مقاوم است. رقم نادر به دلیل داشتن ویژگی های مناسب زراعی و سازگاری خصوصی با منطقه معتدل و سرد برای دیمزارهای استان کرمانشاه انتخاب و معرفی می گردد.کلید واژگان: جو, دیم, رقم, معتدل سرد و نادرNew barley cultivar"Nader" was derived from a cross between cultivar Gorgan4 and Xmuse and a complementary back crossing to Gorgan4 in 1994 and 1995. This line has been evaluated and selected through segregating populations during 1996- 2001 and advanced, on-farm and demonstration field yield trials during 2002-09. The results of 8 years yield trials experiments indicated that the average yield of Nader, Sararood1 (check1) and Mahalli (check2), were 3240, 3072 and 2160, respectively. Also average of 1000 kernel weight of Nader was 43 grams, while Sararood1 and Mahalli were 39 and 41 grams, respectively. In 2007-08, Nader in demonstration fields in Dalahoo, Safirozabad and Ravansar regions yielded 25, 10 and 8 percents more than Sararood1, respectively, while the Mahalli was not harvestable. The main agronomic characteristics of this line are high yielding, cold tolerance, and more adaptability to moderate fertile soils, low susceptibility to date and deep planting, more tolerance to diseases such as smuts, scald and powdery mildew. Its plant height and grain size was more than Sararood1 and Mahalli cultivars. Based on its superiority and good performance compared to the check cultivars in Sararood Research Station and farmer's field, Nader cultivar was released in 2013 and recommended for cultivation at rainfed condition in moderate and cold regions of Kermanshah province.
-
به منظور بررسی پاسخ گندم سرداری به تغییرات فاصله ردیف و میزان بذر و تعیین تراکم مطلوب در شرایط دیم مناطق سردسیر یک بررسی دو ساله (1388 و 1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم قاملو واقع در استان کردستان انجام شد. در این بررسی از یک طرح کرت های نواری با سه تکرار استفاده شد. چهار فاصله ردیف 15، 5/17، 20 و 25 سانتی متری و چهار میزان بذر 350، 400، 450 و 500 دانه در متر مربعی به ترتیب فاکتورهای افقی و عمودی آزمایش را تشکیل دادند. برخلاف میزان های بذر نتایج بیانگر اثر معنی دار فاصله ردیف بر عملکرد دانه و اجزای آن شامل تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و دانه در سنبله بود. بیشترین میزان عملکرد دانه در فاصله ردیف 15 سانتی متر به مقدار 3993 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن در فاصله ردیف 25 سانتی متر به میزان 2695 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. فاصله ردیف 15 سانتی متر با تولید 821 سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه 40 گرم نسبت به فواصل ردیف دیگر از برتری معنی دار برخوردار بود. بر خلاف این کمترین و بیشترین میزان دانه در سنبله (13 و 16دانه در هر سنبله) به ترتیب در فواصل ردیف 15 و 25 سانتی متری مشاهده شد. به دلیل عدم تفاوت معنی دار بین مقادیر بذر بهترین توصیه برای الگوی کاشت رقم سرداری در مناطق سرد و مرتفع دیم فاصله ردیف 15 سانتی متر و میزان بذر 350 تا 400 دانه در متر مربع یا 140تا160 کیلوگرم در هکتار می باشد.کلید واژگان: اجزاء عملکرد, سرداری, شرایط دیم, عملکرد دانه, فاصله ردیف, میزان بذرTo study response of bread wheat cv. Sardari to row spacing and seeding rate and to determine the desirable seed density under cold rain-fed conditions a two-year study (2008 and 2009) was carried out in Qamloo research station located in Kurdistan. A strip plot design with three replications was used. Four rows spacing including 15, 17.5, 20 and 25 cm as horizontal factor and four seeding rates including 350, 400, 450 and 500 seed per square meter as vertical factor were assigned. Regardless of seeding rates results it was shown that the row spacing had significant effect on grain yield and its components including spike per square meter, thousand kernel weight and grain per spike. The highest and the lowest grain yield values, 3993 and 2695 kg/ha, were observed in rows spacing of 15 cm and 25 cm, respectively. Row spacing of 15 cm with 821 spike/m2 and 40 g TGW was located over the others. Conversely, the lowest and the highest grain per spike (13 and 16 grain) were observed in rows spacing of 15 and 25 cm, respectively. With respect to the results obtained (non-significance of seeding rate effect), the best recommendation of Sardari cultivation practices in cold high elevation rain-fed areas are row spacing of 15 cm and seeding rates of 350-400 grain /m2 or 140-160 kg/ha.
-
به منظور مقایسه واکنش اکوتیپهای گندم سرداری به تنش خشکی ابتدا از نقاط مختلف استان کردستان 12 خوشه گندم بومی سرداری برداشت گردید و در سال اول هر خوشه در یک خط کشت شد. در سال دوم آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به اجرا درآمد، که در آن فاکتور اصلی شامل تیمارهای آبیاری و تنش خشکی و فاکتور فرعی شامل 12 اکوتیپ گندم سرداری بود. در سال بعد نمونه های گندم برداشت شده مجددا در شرایط شاهد و تنش کشت شده و میزان عملکرد و شاخص حساسیت به تنش اکوتیپها (SSI) تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر میزان فتوسنتز، سرعت کاهش آب از برگ، محتوای پروتئین، میزان کلروفیل، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و میزان CO2 زیر روزنه ای برگ معنی دار بود و تفاوتهای معنی داری بین اکوتیپها از لحاظ این صفات وجود داشت. براساس نتایج این تحقیق تحت تنش خشکی اکوتیپهای با سرعت فتوسنتز بیشتر دارای میزان تعرق بالاتری بودند. این اکوتیپها هدایت مزوفیلی بالاتر و شاخص حساسیت به تنش خشکی پایینتری داشتند. میزان پروتئین محلول کل در اثر تنش خشکی در تمام اکوتیپها کاهش یافت، که مطابق با الگوی باندهای پروتئینی حاصل از ژل الکتروفورز بود. براساس نتایج این آزمایش تحت تنش خشکی برخی پروتئین های جدید سنتز شدند که با الگوی فتوسنتزی اکوتیپها تحت تنش مرتبط بود.
کلید واژگان: باندهای پروتئینی, هدایت مزوفیلی, تعرق, اکوتیپ های گندمIn order to investigate the responses of Sardari wheat ecotypes to drought stress, 12 spikes of Sardari wheat were selected from different regions of Kurdistan province and planted as head to row. In the second year, a split- plot factorial field experiment was conducted. In this experiment water stress and irrigation were considered as the levels of main factor and 12 Sardari wheat ecotypes allocated to subplots. In the third year, the harvested wheat ecotypes in the second year were grown under control and drought conditions to evaluate grain yield and stress susceptibility index (SSI). Results showed that photosynthesis rate, rate of leaf water loss, protein and chlorophyll content, mesophyll conductance, photosynthetically water use efficiency and sub stomatal CO2 concentration were affected significantly by water stress in all wheat landraces. The results revealed that ecotypes with higher photosynthetic rate showed higher transpiration. These ecotypes exhibited better mesophyll conductance and lower SSI. Leaf protein patterns of ecotypes by electrophoresis were similar to that of soluble protein content under drought stress. The results showed that under drought stress, the new bands of protein were identified which correlated with pattern of photosynthesis of ecotypes in this condition.Keywords: Bands of Protein, Mesophyll Conductance., Transpiration, Wheat Ecotypes -
بهمنظور درک بهتر خصوصیات فیزیولوژیک مرتبط با مقاومت به خشکی شامل مقاومت به خشکاننده های شیمیایی و روند فتوسنتز جاری تحت شرایط تنش رطوبتی در تریتیکاله و مقایسه آن با 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه - سایر غلات دانه ریز این آزمایش طی سال زراعی 89 سنندج انجام شد. اثر سه رژیم رطوبتی شامل آبیاری در پتانسیل رطوبتی خاک 3- بار(شاهد)، آبیاری در پتانسیل رطوبتی 10 - بار و بدون آبیاری همراه با هشت ژنوتیپ غلات شامل چهار لاین تریتیکاله، سه رقم گندم آبی و یک رقم جو در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش کرتهای خرد شده، بررسی شد. بهمنظور ارزیابی ثبات وزن دانه تحت تنش، با استفاده از کلرات سدیم 1 درصد کلروفیل در کرت های شاهد در 10 روز بعد از گلدهی تخریب و فتوسنتز جاری متوقف شد. نتایج نشان داد که کلرات سدیم موجب کاهش شدید وزن دانه ها و انتقال بیشتر ذخایر ساقه به دانه به ترتیب به میزان 51 و 75 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. در بین غلات دانه ریز تریتیکاله دارای کمترین میزان کاهش در وزن دانه بود. با کاهش تبادلات گازی مانند سرعت فتوسنتز در شرایط تنش، انتقال مجدد ذخایر اندام های رویشی افزایش یافت. این روند در تریتیکاله نمود بیشتری داشت. همچنین در شرایط تنش هر دو عامل روزنهای و غیر روزنهای نقش مهمی در محدودیت فتوسنتزی ایفا کردند.
To better understanding of drought resistance features including tolerance to chemical desiccation and transient photosynthesis under soil moisture stress in triticale in comparison with wheat and barley, an experiment was conducted during year 2009-10 in Grizeh agricultural research station located in Sanandaj. Effect of three soil moisture regimes including irrigation in soil water potential of -3 bar, -10 bar and no irrigation on eight cereal genotypes including four triticale lines, three bread wheat and one barley cultivars were studied. To stop the current photosynthesis and to assess the grain weight stability of genotypes under stress conditions, a part of control plots (irrigation in -3 bar), was sprayed by sodium chlorate 1%. Results showed that sodium chlorate reduced kernel weight and incited stem reserve mobilization rather than control by 51 and 75%, respectively. Generally, the kernel weights of triticale in both sprayed and stress conditions were higher than those of wheat and barley. By reducing transient photosynthesis under no irrigation treatment, the stem reserve mobilization was encouraged which was more pronounced for triticale rather than barley and wheat. Also under stress condition both stomatal and non stomatal factors had important role in the limitation of net photosynthetic rate. -
To evaluate the genetic diversity in Sardari bread wheat landrace, purification and selection of lines with good agronomic traits, were carried out for ten cropping seasons (1995-2006) in Maragheh and six other dryland Agricultural Research Stations. One hundred and six individual spikes were selected among Sardari landrace in the first phase of study (1995- 2000). Results of morph-physiological characteristics and molecular studies (SSR) confirmed a high diversity within Sardari landrace. In the second phase of study (2003- 2006) adaptability and grain yield stability of selected pure lines were studied in five locations. Based on the results, the pure line Sar-HR 39 exhabited a good performance and yield stability. Similar to check cultivars (normal Sardari and Azar 2), SAR-HR 39 is early maturity, is high 1000 kernel weight, suitable plant height and tolerance to winter cold (winter type). It is also tolerant to drought. The mean protein contents of this line has 10.5% but it is susceptible to yellow rust. The mean grain yield of the new line was 2185 kgha-1, that was higher than those of Azar 2 (2050 kgha-1) and normal Sardari (2070 kgha-1). The new line was officially released in 2010 through the Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), under the name of Homa.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.