به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

جعفر صادق تبریزی

  • جعفرصادق تبریزی، زهرا محمدی، معصومه ابراهیمی توانی، علی حیدری روچی، فرید غریبی*
    مقدمه

    محیط ارایه مراقبت های بهداشتی باید حداکثر ایمنی را برای پرسنل و مراجعان فراهم نماید. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ایمنی سازه ای و غیرسازه ای مراکز بهداشتی و درمانی اولیه در شهر تبریز انجام شد.

    مواد و روش کار

    مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر در سال 1398 در 40 مرکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز اجرا گردید. ابزار مطالعه، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی با کسب نمره 0/91 و 0/84 بترتیب برای شاخص های CVR و CVI مورد تایید قرار گرفت. پژوهشگران، میزان انطباق فضای فیزیکی این مراکز را با چک لیست مورد استفاده به روش مصاحبه، مشاهده و مرور اسناد مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج بررسی توصیفی برای متغیرهای کیفی بصورت فراوانی (درصد) و متغیرهای کمی بصورت میانگین (انحراف معیار) گزارش گردید. به منظور تعیین ارتباط اطلاعات زمینه ای با وضعیت ایمنی مراکز، بسته به دو یا چندحالتی بودن متغیرها از آزمون T-test، ANOVA و متعاقبا Tukey استفاده شد.

    یافته ها

    نتایج مطالعه نشان داد که میزان رعایت ایمنی سازه ای، غیرسازه ای و کل برای فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت مورد بررسی به ترتیب برابر با 48/2، 37/4 و 43 درصد است. بر مبنای نقاط برش آماری تعیین شده می توان سطح رعایت ایمنی سازه ای و کل مراکز خدمات جامع سلامت را در حد متوسط، و سطح رعایت ایمنی غیرسازه ای آن ها را نیز در سطح ضعیف دسته بندی نمود. یافته های تحلیلی نیز نشان داد که بین منطقه شهری با ایمنی غیرسازه ای ارتباط آماری معنی دار وجود دارد؛ بطوریکه که ایمنی غیرسازه ای مراکز خدمات جامع سلامت واقع در منطقه 4 شهری به طور معنی دار از مراکز خدمات جامع سلامت قرار گرفته در منطقه 10 شهری بیشتر بود.

    نتیجه گیری

    وضعیت ایمنی فضای فیزیکی مراکز خدمات جامع سلامت شهر تبریز در سطح نامطلوب ارزیابی گردید، لذا این مراکز قادر نخواهند بود در صورت وقوع بحران های جدی به جامعه تحت پوشش خود خدمت رسانی مناسب داشته باشند.

    کلید واژگان: ایمنی سازه ای, ایمنی غیرسازه ای, فضای فیزیکی, مرکز بهداشتی
    Jafar Sadegh Tabrizi, Zahra Mohammadi, Masoumeh Ebrahimi Tavani, Ali Heidari Roochi, Farid Gharibi*
    Objective (s)

    The healthcare environment should provide the highest level of safety for staff and clients. This study aimed to assess the structural and non-structural safety status of Tabriz primary health care centers.

    Methods

    This cross-sectional study assessed 40 comprehensive healthcare centers in Tabriz, Iran in 2019. The data collection instrument was a self-designed questionnaire We assessed the compliance of comprehensive healthcare centers with the standards checklist through conducting interviews, considering observations, and reviewing the documents. The descriptive results for qualitative data were reported as frequency (percentage) and for quantitative data as mean (standard deviation). Furthermore, to evaluate the association between contextual variables and physical safety status of centers, t-test, ANOVA, and Tukey’s post hoc tests were used as appropriate (structural or non-structural).

    Results

    The results of the study showed that the level of structural, non-structural, and total safety for the physical space of the centers was 48.2%, 37.4%, and 43%, respectively. Accordingly, based on cutting points, the level of structural safety and total safety was identified as moderate, and the level of non-structural safety was identified as low. In addition, descriptive results showed that there is a statistically significant relationship between urban area and non-structural safety so that non-structural safety of centers located in zone 4 was significantly higher than the safety of centers located in zone 10 (P = 0.011).

    Conclusions

    Based on the findings, the safety status of Tabriz health centers was identified as unfavorable and will not able to provide proper services to their covering population in serious hazards.

    Keywords: Structural safety, Non-structural safety, Physical environment, Health centers
  • بتول ربانی، اردشیر خسروی*، مهین سادات عظیمی، جعفر صادق تبریزی، عزیزالله عاطفی، امین عطایی، حسین کاظمینی، الهام رشیدیان
    مقدمه و اهداف

    به طور کلی چهار گروه از بیماری های غیر واگیر (بیماری های قلبی و عروقی، سرطان، دیابت و بیماری های مزمن تنفسی) بیش از 80% از علل مرگ زودرس را در سال به خود اختصاص می دهند و بیش از 85% آنها در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد. این مطالعه با هدف برآورد احتمال مرگ زودرس ناشی از این بیماری ها در استان های ایران انجام شد.

    روش کار

    داده های علل مرگ برای سال های 1395 تا 1398 از سامانه نظام ثبت و طبقه بندی علل مرگ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج گردید. پس از اصلاح کم شماری مرگ (با استفاده از روش پیشنهادی Adair و Lopez) احتمال مرگ های زودرس ناشی از بیماری های غیر واگیر محاسبه گردید.

    یافته ها

    بیماری های غیر واگیر (چهار بیماری اصلی) در سال های 1395 تا 1398 به ترتیب 68/98، 69/44، 69/17 و 67/94 درصد از کل موارد مرگ کشور را تشکیل می دادند. احتمال مرگ زودرس کشوری ناشی از بیماری های اصلی غیر واگیر در سال های 1395 تا 1398 به ترتیب 14/95، 15/15، 15/25 و 16/63 درصد بود و بیشترین درصد احتمال مرگ زودرس در استان گلستان بود.

    نتیجه گیری

    درصد احتمال مرگ بیماری های غیر واگیر یکی از شاخص های مهم برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر در سطح ملی و بین المللی می باشد که باید مورد پایش مستمر قرار گیرد. با توجه به اختلاف عوامل اجتماعی-اقتصادی و شرایط اپیدمیولوژیک بین استان های مختلف کشور، لازم است مطالعات جامعی به منظور شناسایی عوامل اجتماعی-اقتصادی، همه گیر شناسی و سایر عوامل خطر بیماری در هر استان طراحی و اجرا گردد.

    کلید واژگان: میزان مرگ, بیماری های غیر واگیر, احتمال مرگ, ایران
    Batoul Rabbani, Ardeshir Khosravi*, Mahinsadat Azimi, Jafar Sadegh Tabrizi, Azizallh Atefi, Amin Ataey, Hossien Kazemeini, Elham Rashidin
    Background and Objectives

    Overall, the four categories of non-communicable diseases (NCDs) (Cardiovascular disease (CVD), Cancer, Diabetes and chronic respiratory diseases) contribute to over 80% of annual premature deaths, with more than 85% of these occurrences transpiring in low- and middle-income countries. This study seeks to assess the likelihood of premature mortality attributable to these diseases across the provinces of Iran.

    Methods

    Data on causes of death from 2016 to 2019 was extracted from the death registration system of the Ministry of Health and Medical Education. To assess the completeness of the death registration system on a provincial level, we employed a novel method introduced by Adair and Lopez.

    Results

    From 2016 to 2019, non-communicable diseases, specifically the four primary diseases, constituted 68.98%, 69.44%, 69.17%, and 67.94% of all causes of death in Iran, respectively. During the same period, the probabilities of premature mortality attributed to major non-communicable diseases were 14.95%, 15.15%, 15.25%, and 16.63%, respectively. Notably, Golestan province exhibited the highest probability of premature death.

    Conclusion

    The percentage of probability of death resulting from non-communicable diseases is a crucial indicator for the prevention and control of NCDs at both the international and national levels. This indicator requires ongoing monitoring to effectively address the issue. Given the diverse socioeconomic and epidemiological circumstances across the provinces of Iran, acquiring a comprehensive understanding of the current situation regarding these diseases becomes imperative. Such knowledge facilitates the development of well-informed planning and policy-making strategies aimed at managing the increasing burden of NCDs and ensuring equitable healthcare provision.

    Keywords: Mortality rate, Non-communicable diseases, Probability of dying, Iran
  • علی فخاری، جعفرصادق تبریزی، عباسعلی درستی، حبیبه برزگر، لاله قائم مقامی، حسین عزیزی*، وهاب اصل رحیمی، مصطفی فرح بخش
    زمینه

    مراکز سلامت روان جامعه نگر با هدف ارتقاء و ارایه خدمات سلامت روان به جمعیت شهری طراحی شد. هدف از مطالعه حاضر توصیف عملکردها، دستاوردها و چالش های مرتبط با طراحی و اجرای مرکز سلامت روان جامعه نگر در شهر تبریز می باشد.

    روش کار

    این یک مطالعه موردی با رویکرد ترکیبی کیفی و کمی بود. مطالعه به‌صورت موردی در مرکز ارایه خدمت سلامت روان جامعه نگر شهر تبریز (CMHC) طی سال های 94 الی 98 انجام شده است. در این مطالعه از سه روش

    الف) مصاحبه عمیق با دو نفر از مدیران اجرایی

    ب) بحث گروهی با مدیران مرکز و ارایه دهندگان خدمات سلامت

    ج) شاخص-های مرتبط با سلامت روان، استفاده شد برای داده‌های کمی توصیفی از پرونده‌های بیماران و مستندات بیمارستان استفاده شد. بعد از ارزیابی نهایی، چالش ها و پیشنهادات لازم برای بهبود ارایه خدمات سلامت روان در مناطق شهری ارایه شد.

    یافته‌ها

    در کل تعداد 17 پزشک متخصص و عمومی در طول اجرای این طرح همکاری کردند. تعداد 1053 ویزیت اولیه یا غربالگری و تعداد 2313 بیمار دارای اختلال روانشناختی شناسایی و ثبت گردید. تعداد 988 جلسه آموزش برای بیماران و خانواده های آنها برگزار گردید. مصاحبه عمیق و بحث گروهی، پنج تم اصلی شامل ضرورت تاسیس و اهداف، فرآیند اجرا، دستاوردها، چالش‌ها، و پیشنهادات و هرکدام با مضامین فرعی متعدد را شناسایی نمود.

    نتیجه‌گیری

    به نظر می‌رسد مراکز سلامت روان جامعه نگر یک استراتژی و مدل مناسب برای ارایه خدمات اولیه سلامت روان به ویژه در شهرهای بزرگ است. مطالعات طولی با طراحی کارآزمایی تصادفی شده و نیز مطالعات ارزیابی هزینه-اثربخشی برای تایید در جمعیت ایرانی مورد نیاز است.

    کلید واژگان: مرکز سلامت روان جامعه نگر, سلامت روان, مطالعه موردی
    Ali Fakhari, Jafar Sadegh Tabrizi, Mostafa Farahbakhsh, Habibeh Barzegar, Laleh Ghaem Magami, Hosein Azizi*, Abbasali Dorosti, Vahab Asl-Rahimi
    Background

    Primary health care system provides appropriate prevention and primary mental care services only for rural population. Therefore, the Community Mental Health Center (CMHC) was developed to provide mental health services in urban areas. The present study aimed to outline the performance, achievements, and challenges of CMHC in Tabriz, Iran.

     

    Methods

    This was a qualitative pilot study with in-depth interview approach. The outcomes, implications, and challenges of CMHC in Tabriz city were evaluated from 2015 to 2019 using three methods, including conducting in-depth interviews with two executive managers, holding focus group discussion (FGD) with managers and mental healthcare providers, and collecting mental health care indicators from the patients’ health records. After evaluating the challenges, appropriate recommendations to improve mental health services in urban areas were presented.

     

    Results

    A total of 17 specialists and general medical doctors collaborated in this study. During the study, 1053 initial visits and/or screenings and 2313 patients with psychological disorders were identified and recorded. Moreover, a total of 988 mental training sessions were held for patients and their families. Five main themes, including the necessity for establishment and objectives, implementation process, achievements, challenges, and recommendations, were identified during in-depth interviews and FGDs.

     

    Conclusion

    It seems that CMHC is an appropriate strategy and model for providing basic mental health services, especially in metropolitan cities. Longitudinal studies with a randomized controlled trial design as well as cost-effectiveness evaluation studies are required to confirm CMHC in the Iranian context.

    Keywords: Community Mental Health Center, Mental Health, Case Study
  • مصطفی فرح بخش، علی فخاری، حسین عزیزی*، الهام داوطلب اسماعیلی، جعفر صادق تبریزی، محمد میرزاپور، عباسعلی درستی، وهاب اصل رحیمی
    زمینه

    مطابق نیازسنجی سلامت مرکز بهداشت شهرستان ملکان، خودکشی یک مشکل اولویت دار شناسایی شد. یک برنامه مبتنی بر جامعه برای پیشگیری از خودکشی در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه طی سال های 94 الی 97 طراحی و اجرا شد.

    روش کار

    این مطالعه (تحقیق در نظام سلامت) با هدف تشریح مراحل توسعه این برنامه و ارزیابی اثربخشی و پیامدهای آن در کاهش میزان خودکشی و اقدام به خودکشی در هفت مرحله شامل 1) جستجو و گردآوری بالاترین سطح از شواهد در پیشگیری از خودکشی، 2) نظر خبرگان، 3) بهبود پوشش ثبت خودکشی، 4) انجام تحقیقات برای شناسایی عوامل خطر منطقه ای خودکشی، 5) پیگیری و مدیریت افراد اقدام کننده به خودکشی، 6) آموزش ارایه دهندگان خدمات سلامت و 7) اجرای همایش های آموزشی و ارتقا آگاهی در نقاط پرخطر انجام شد. هدف نهایی مطالعه کاهش میزان خودکشی و اقدام به خودکشی به ترتیب 20 و 15 درصد تا پایان مطالعه بود. برای آنالیز داده ها از رگرسیون لجستیک جهت برآورد نسبت شانس خام و تعدیل شده با فاصله اطمینان 95 درصد استفاده شد.

    یافته ها

    در مجموع 821 اقدام به خودکشی و 32 خودکشی شناسایی شد. حدود 70 درصد خودکشی ها مرد بودند ولی اقدام به خودکشی در زنان شیوع بیشتری داشت (64 درصد). اکثر خودکشی ها در بهار با 18 مورد (25/56 درصد) اتفاق افتاد در حالی که تابستان شایع ترین فصل برای اقدام به خودکشی با 288 مورد (28/35 درصد) گزارش شد. تقریبا 62 درصد خودکشی ها از روش حلقه آویز استفاده کرده بودند و روش حلق آویز خطر مرگ ناشی از خودکشی را به طور معنی داری افزایش داد. میزان بروز خودکشی و اقدام به خودکشی به ترتیب از 11/22 و 203 در 100 هزار نفر در سال 94 به 2/63 و 157 در سال 97 کاهش یافت. به همین ترتیب، نسبت اقدام به خودکشی های مجدد از 12 درصد در سال 94 به 6/7 درصد در سال 97 کاهش یافت.

    نتیجه گیری

    در پایان مطالعه، خودکشی، اقدام به خودکشی، و اقدام مجدد به ترتیب 75 ، 22 و 42 درصد کاهش یافتند. پیامدهای عملی. چارچوب عملی به دست آمده از این مطالعه می تواند به عنوان پایه ای برای طراحی و توسعه برنامه های پیشگیری از خودکشی و تحقیقات آتی در جمعیت ایرانی استفاده شود. همچنین یافته های این مطالعه، مدل های مبتنی بر مداخله تک-عاملی در کاهش خودکشی را به چالش می کشد و لزوم در نظر گرفتن طیف گسترده ای از عوامل زمینه ای و اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی را هنگام طراحی برنامه های پیشگیری از خودکشی برجسته می کند.

    کلید واژگان: خودکشی, رفتار خودکشی, مراقبت های بهداشتی اولیه, پیشگیری, ایران
    Mostafa Farahbakhsh, Ali Fakhari, Hosein Azizi *, Elham Davtalab Esmaeili, Jafar Sadegh Tabrizi, Mohammad Mirzapour, Abbasali Dorosti, Aslrahimi Vahab
    Background

    Suicide is recognized as a public health issue in Malekan County through a health community assessment. A community-based suicide prevention program was conducted during 2014-2017.

    Methods

    This health system research was conducted in seven steps, including conducting systematic reviews, gathering expert opinions, improving the coverage of suicide attempt records, conducting research to identify regional risk factors, conducting follow ups and managing the individuals attempting suicide, training health gatekeepers, and launching public awareness campaigns. Our goal was to lower the rates of suicide, and suicide attempt by 15% and 20%, respectively. Multiple logistic regression was calculated to estimate the adjusted odds ratios and the 95% confidence intervals.

    Result

    821 suicide attempts and 32 suicides had been recorded in the county. 70% of the suicides had been committed by men while the majority of attempters were females (64%). Most of the suicides (18cases-56.25%) had occurred in the spring while the majority of suicide attempts (288cases-35.8%) had been recorded in the summer. The common methods (62%) suiciders used were hanging and poisoning, which increased death risk significantly (OR: 8.5, 95% CI: 2.9–76.99). The incidence rates of suicide and suicide attempts reduced from 11.22, and 203 per 100,000 in 2013 to 2.63, and 157 in 2017, respectively. Suicide re-attempts also diminished from 12% in 2013 to 6.7% in 2017.

    Conclusion

    Suicide, SA, and re-attempt were lowered by 75%, 22%, and 42%, respectively. Practical Implications. The practical framework that emerged out of the present study can be used for generating future suicide prevention strategies. Furthermore, our study highlights the need to consider a wide range of contextual factors when developing suicide prevention programs.

    Keywords: Suicide, suicidal behaviors, primary health care, Prevention, Iran
  • الهه کوشا، علیرضا رئیسی، اردشیر خسروی، حسین کاظمینی، امین عطایی، الهام رشیدیان، جعفر صادق تبریزی *
    زمینه

    به منظور پاسخگویی به مردم در زمان بحران کووید- 19، تعدادی از مراکز خدمات جامع سلامت شهری در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه در سال 1398 بر اساس اولویت های تعیین شده، تبدیل به مراکز منتخب کووید-19 (16 ساعته و 24 ساعته) گردیدند. با توجه به اهمیت نظارت بر عملکرد مراکز یاد شده و اطمینان از کیفیت و استمرار خدمات ارائه شده منطبق بر استانداردها و دستور عمل های تعریف شده، ارزیابی عملکرد واحدهای مذکور از تیر تا اسفند ماه سال 1399 در سه سطح خودارزیابی (سطح اول)، ارزیابی دانشگاه (سطح دوم) و ازریابی مدیران و کارشناسان معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (سطح سوم) آغاز گردید.

    روش کار

    یک پژوهش توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی در کلیه مراکز منتخب کووید- 19 در سراسر کشور مشتمل بر 978 مرکز در 63 دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی در سال 1399 انجام شد. انتخاب نمونه به روش نمونه گیری سرشماری بوده و کل 978 مرکز را شامل میشود. در این پژوهش برای ارزیابی 28 معیار اصلی با موضوعات آموزش و اطلاع رسانی، ایمنی کارکنان و مراجعین با رعایت فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از وسایل حفاظت فردی، تامین نیروی انسانی، تجهیزات، گندزدایی و فرآیندهای کاری و 91 زیرمعیار با استفاده از فن دلفی تعیین شدند.

    یافته ها

    با معیارها و زیر معیارهای تعریف شده در حیطه های «آموزش و اطلاع رسانی مردم»، آموزش کارکنان، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، امکانات و تسهیلات، مدیریت پسماند، تامین نیروی انسانی، تامین و تجهیز ملزومات پزشکی و فرآیندهای کار مشخص گردید در خوداظهاری (ارزیابی سطح اول)، معیاری که کمترین امتیاز را به خود اختصاص داد «آموزش کارکنان» بود. کمترین امتیاز در ارزیابی سطح دانشگاه/دانشکده ها (ارزیابی سطح دوم) مربوط به رعایت فاصله گذاری اجتماعی در مراکز بود و بیشترین امتیاز در هر دو سطح ارزیابی مربوط به معیار «ارایه آموزش های لازم به بیماران در خصوص پیشگیری و کنترل کووید- 19» بود.

    نتیجه گیری

    ایجاد و راه اندازی مراکز منتخب کووید- 19 یکی از اقدامات موثر در کنترل و مدیریت کووید-19 و کاهش وقفه در ارائه خدمات جاری سایر واحدهای ارائه مراقبت های اولیه سلامت بوده است که در نتیجه تغییر ساختار نظام مراقبت های بهداشتی اولیه به وجود آمد. تداوم کیفیت خدمت مراکز منتخب نیازمند پایش و ارزشیابی مستمر عملکرد آن هاست.

    کلید واژگان: ارزیابی عملکرد, مرکز منتخب کووید-19, نظام مراقبت بهداشتی اولیه, کووید-19
    Elaheh Koosha, Alireza Raeisi, Ardeshir Khosravi, Hossein Kazemeini, Amin Ataey, Elham Rashidian, Jafar Sadegh Tabrizi *
    Background

    In order to address the community’s health needs during the COVID-19 crisis in 2020, several comprehensive urban health centers affiliated with the primary healthcare system were designated as COVID-19 centers. Considering the importance of evaluating the performance of the mentioned centers and ensuring the continuity of the services provided in accordance with the rules and instructions, the performance evaluation of the mentioned units was conducted from July 2020 to March 2021 in three levels: self-evaluation (first-level evaluation), university evaluation (second-level evaluation) and the evaluation of the experts of the Ministry of Health and Medical Education (third-level evaluation).

    Methods

    This cross-sectional descriptive-analytical study was conducted in all selected COVID-19 centers, including 978 in 63 universities / medical schools across the country in 2020. The sample was selected by census sampling method and included a total of 978 centers. In this study, 28 main criteria in the fields of education and information, safety of staff and clients by observing social distance, use of personal protective equipment, supplying manpower and equipment, disinfection, and work processes, and 91 sub-criteria were determined by using Delphi Technique.

    Results

    With the criteria and sub-criteria defined in the areas of "community education and information", staff training, observance of social distance, facilities, waste management, manpower supply, supply of medical equipment and work processes, it was identified that in the self-evaluation (first level evaluation), the criterion with the lowest score was "staff training". The lowest score in the evaluation of the level of universities / medical schools (second level evaluation) was related to the observance of social distance in the centers and the highest score in both evaluation levels was related to the criterion of "providing the necessary education to patients regarding prevention and control of COVID-19".

    Conclusion

    The establishment and setting up of selected COVID-19 centers has been one of the effective measures in controlling and managing the COVID-19 epidemic, which was created as a result of changing the structure of the primary healthcare system. The continuity of service quality of selected centers requires continuous monitoring and evaluation of their performance.

    Keywords: Performance Assessment, COVID 19 Selected Center, Primary Health Care, COVID -19
  • الهه کاظمی، علیرضا رئیسی، نیما اختردانش، پریسا رضانژاد اصل، زهرا شیرزادی، سعیده آقامحمدی، بابک فرخی، سیامک میراب سمیعی، سعید قلعه ای، جعفرصادق تبریزی *
    زمینه

    کووید-19 به عنوان یک بیماری نوپدید، قبل از اینکه یک بحران بهداشتی درمانی باشد، یک بحران اجتماعی در جهان امروز بشمار می رود. از این رو، برای غلبه بر این بحران راه حل های جامعه محور و مبتنی بر نظام مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه می تواند در مدیریت و کنترل آن گره گشاتر باشند. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با محوریت معاونت بهداشت در طی مداخلات جامعه و شبکه محور با برنامه بسیج ملی مقابله با کووید-19 نقش موثری را در کنترل اپیدمی ایفا کرد که در این مطالعه به بررسی نتایج گام دوم بسیج ملی می پردازیم.

    روش کار

    یک مطالعه توصیفی مقطعی با استفاده از داده های پورتال مرکز مدیریت شبکه، مرکز مدیریت بیماری های واگیر، سامانه CLIS آزمایشگاه مرجع سلامت و سامانه های پرونده الکترونیک سلامت سطح اول کلیه دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور در گام دوم بسیج ملی در فاصله زمانی 23 فروردین لغایت 23 مرداد 1399 جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل گردید.

    یافته ها

    در مرحله دوم غربالگری بیش از 42 میلیون نفر توسط مراقبین سلامت و بهورزان غربالگری شدند که 98/4 درصد این افراد فاقد مشکل تشخیص داده شده و 0/4 درصد افراد غربالگری شده به مراکز خدمات جامع سلامت منتخب کووید-19جهت بررسی و اقدامات پزشکی ارجاع داده شدند. از مراجعین مستقیم و ارجاعی به مراکز منتخب 55/3 درصد فاقد مشکل، 37/8 درصد نیازمند انجام تست، 3/6 درصد نیازمند ارجاع به بیمارستان بوده و 3/3 درصد رژیم دارویی سرپایی دریافت کرده اند. در روزهای نخست غربالگری آزمایشگاهی 11 درصد نمونه های PCR مثبت گزارش شده بودند که در پایان گام دوم بسیج ملی مقابله با کووید-19 به 25 درصد افزایش پیدا کرده بود.

    نتیجه گیری

    استفاده از ساختار نظام شبکه و نیروهای ارائه دهنده خدمات حوزه بهداشت در زمان های بحران و شرایط اپیدمی ها، در مدیریت و کنترل پاندمی کووید-19، مدیریت مراجعین سرپایی و کاهش بار مراجعه به بیمارستان ها بسیار موثر بوده است. بطوری که تنها 3/6 درصد از مراجعین سرپایی نظام شبکه به بیمارستان ها ارجاع داده شده و مابقی توسط کارکنان مراقبت های بهداشتی اولیه مراقبت و پیگیری شده اند. بنابراین ساختار شبکه های بهداشتی درمانی کشور و نظام مراقبت های اولیه بهداشتی باید بیش از پیش تقویت شده و مورد توجه قرار گیرد.

    کلید واژگان: کووید-19, همه گیری, غربالگری شفاهی, تست تشخیصی, PHC
    Elaheh Kazemi, Alireza Raeisi, Nima Akhtardanesh, Parisa Rezanejad Asl, Zahra Shirzadi, Saeedeh Aghamohamadi, Babak Farrokhi, Siamak Mirab Samiee, Saeid Ghalehei, Jafar Sadegh Tabrizi *
    Background

    As an emerging disease, COVID-19 is considered more than just a health crisis, as it socially affects communities. Therefore, community-oriented solutions via the primary healthcare system can better manage and control this pandemic. The Ministry of Health and Medical Education, and the Deputy Minister of Public Health executive branch, played an influential role in controlling the epidemic with community-based and network-based interventions in the National Mobilization Plan against COVID-19.

    Methods

    This cross-sectional descriptive study aimed to assess the second step of the National Mobilization Plan (NMP) against COVID-19. The data were extracted from the portal of the Network Management Center, Centers for Disease Control and Prevention (CDC), CLIS system, Reference Health Laboratory, and electronic record systems of the public health networks of all universities across the country from April 11 to August 10, 2020, and was analyzed using Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) software.

    Results

    During the second phase, healthcare providers screened more than 42 million people. About 98.4% of this population were diagnosed with no symptoms, and 0.4% were referred to the selected COVID-19 comprehensive health centers for examination and medical procedures. Of all the direct and referred patients of the selected COVID-19 comprehensive health centers, 55.3% had no problems, 37.8% needed to be tested, 3.6% needed to be referred to a hospital, and 3.3% received outpatient care. In the first days of laboratory screening, 11% of PCR tests were positive. By the end of the second step of the NMP against COVID-19, this rate had increased to 25%.

    Conclusion

    In times of crisis and epidemic conditions, the health network system, and the primary healthcare providers can effectively manage outpatients and reduce the burden of hospitalization. Only 3.6% of outpatients in the network system were referred to hospitals. The rest were cared for and followed up by the primary health care providers. Therefore, strengthening the network system structure and primary health care should be further considered.

    Keywords: COVID-19, Epidemic, Screening, PHC, PCR
  • جعفر صادق تبریزی، اردشیر خسروی، علیرضا رئیسی، امین عطائی، عزیزالله عاطفی، بابک فرخی، حسین کاظمینی، الهه کوشا، آزاده درمیانی، الهام رشیدیان *
    زمینه

    کووید-19 یک پاندمی است و بسیاری از کشورها را با مشکلات بی سابقه مدیریتی روبرو کرده است. گسترش سریع کووید-19 در جهان، بر توانایی کشورها در رسیدگی و پاسخگویی به خدمات ضروری سلامت (Essential Health Services) تاثیر گذاشته و باعث کاهش آن شده است. اکثر کشورها اقداماتی را با هدف جلوگیری از گسترش همه گیری کووید-19 و افزایش خدمات ضروری سلامت انجام داده اند. برنامه مقابله با کووید-19 در ایران در حوزه بهداشت در قالب 5 مرحله (گام) از شروع همه گیری تا شهریور سال 1400 به اجرا درآمده است. هدف از این مقاله ارایه گزارشی مستند از عملکرد دانشگاه های علوم پزشکی در گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید-19 میباشد تا ثبت مستندات و گزارشهای آن راهنمایی برای استفاده در تجربیات مشابه باشد.

    روش کار

    این مطالعه مقطعی-توصیفی میباشد. داده های مورد استفاده در مطالعه از سامانه های سطح یک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمع آوری شده است. داده های به دست آمده با استفاده از روش های آماری توصیفی شامل جداول مقایسه ای و تطبیقی و نمودارها، تحلیل و گزارش شدند. برای تهیه گزارش از نرم افزار Excel 2016 استفاده شد. گام سوم مقابله با کووید-19 از 20مرداد سال 1399 الی 20 آبان سال 1399 در واحدهای زیر مجموعه دانشگاه/ دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور به مرحله اجرا درآمد. در این گام ضمن تاکید مجدد بر اهمیت و ضرورت غربالگری شفاهی و آزمایشگاهی کووید-19، بر ارایه خدمات مشخص شده تحت عنوان "خدمات ضروری سلامت به صورت حضوری و غیر حضوری" برای جمعیت تحت پوشش تاکید گردید.

    یافته ها

    در گام سوم 59،109،413 نفر از نظر بیماری کووید-19 غربالگری شدند. همچنین در طول گام سوم، خدمات و مراقبت های غیر کووید نسبت به سه ماه قبل از آن افزایش داشته است که بیشترین افزایش مربوط به مراقبت های میانسالان بوده است.

    نتیجه گیری

    پس از اجرایی گام سوم بسیج ملی مقابله با کووید-19 ایران، تعداد خدمت ارائه شده در همه گروه های هدف افزایش یافته است که نشان دهنده موثر بودن اجرای گام سوم مقابله باکووید-19 بوده و باعث افزایش ارایه خدمات ضروری سلامت شده است.

    کلید واژگان: کووید-19, مرکز خدمات جامع سلامت, خدمات ضروری سلامت
    Jafar Sadegh Tabrizi, Ardeshir Khosravi, Alireza Raeisi, Amin Ataey, Azizolah Atefi, Babak Farrokhi, Hossein Kazemeini, Elaheh Koosha, Azadeh Dormiani, Elham Rashidian *
    Background

    COVID-19 is a global pandemic and has plagued many countries with unprecedented management problems. The rapid spread of COVID-19 around the world has reduced the ability of countries to address and respond to essential health services. Most countries have taken steps to prevent the spread of COVID-19 and improve essential services. The National Mobilization Plan (NMP) against COVID-19 in Iran’s healthcare system was implemented in 5 stages until September 2021. This study aimed to assess and review medical universities' performance in the third step of management and control of COVID-19 to provide documents and reports to be used in similar experiences.

    Methods

    This research is a cross-sectional descriptive study. Data were obtained from electronic records at the primary health care facilities and were analyzed and reported using descriptive statistical methods, including comparative tables and graphs. In order to prepare the report, Excel 2016 software was used. The third step of the NMP against COVID-19 was implemented from August 10, 2020, to November 10, 2020. In this step, while re-emphasizing the importance and necessity of verbal and laboratory screening of COVID-19, essential health services provision was highlighted as "in-person and remote services" for the covered population.

    Results

    In the third step of national mobilization, 59,109,413 people were screened for COVID-19. During the third step, non-COVID essential services increased compared to the previous three months, with the most significant increase in middle-aged care.

    Conclusion

    Implementing the third step of NMP against COVID-19 in Iran increased the healthcare service delivery to all target groups, indicating the effectiveness of the third step in the fight against COVID-19 and the provision of Essential Health Services.

    Keywords: COVID-19, Comprehensive Health Service Center, Essential Health Services
  • فرشته فقیهی، علیرضا رئیسی، جعفرصادق تبریزی، سید حسین واثق، آمیندا امان الهی، بابک فرخی، محمد آسایی اردکانی، محمد اسلامی *، سعید نمکی
    زمینه

    بیماری کووید-19 ناشی از یک بتاکروناویروس با نام SARS-CoV-2 است. این بیماری اواخر دسامبر 2019 از چین آغاز و از 30 بهمن 1398، بروز آن در ایران اعلام شد. گزارش رسمی انتشار ویروس به سراسر کشور در نیمه اسفند 1398 اعلام و دانشگاه ها در عین گسترش و افزایش پوشش برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت، آموزش همه سفیران سلامت خانوار و رابطین سلامت محله با محتوای آموزشی "راهنمای زندگی با کووید-19" و نیز جلب همکاری آن ها را به عنوان بالاترین اولویت مدنظر قرار دادند.

    روش کار

    مطالعه اخیر یک پژوهش توصیفی- مقطعی است. روش نمونه گیری به شیوه سرشماری انجام شد. 11,134,290 نفر سفیر سلامت خانوار و تعداد 280,619 نفر رابط سلامت محله شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز از طریق سامانه های پرونده الکترونیک سلامت و پورتال مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج گردید و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها

    سفیران سلامت خانوار 11,134,290 نفر و تعداد رابطین سلامت محله 280,619 نفر است. بیشترین رابط و سفیر سلامت با 824,803 نفر در دانشگاه شهید بهشتی و کمترین آن با 7,088 نفر در گراش است. تعداد خانوارهای دارای سفیر سلامت 11,656,389 نفر بوده که 50/1 در صد خانوارهای ایرانی را هستند. میانگین کشوری آموزش سفیران در دوره آموزشی کووید-19، 79/2 درصد است. در 22 دانشگاه/ دانشکده 100درصد سفیران سلامت خانوار آموزش کووید- 19 را دیده اند.

    نتیجه گیری

    اجرای برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت با افزایش آگاهی و ترویج خود مراقبتی در جامعه در کنترل کووید- 19 موثر بوده است. سفیران سلامت خانوار که در کنار رابطین سلامت محله مهمترین عنصر برنامه هر خانه یک پایگاه سلامت بوده اند، توانستند با دریافت آموزش های کووید-19 نقش خود را در ارتقای دانش جامعه، شناسایی و معرفی به موقع بیماران به مراکز منتخب کووید-19، بهبود مراقبت ها و خدمات رهگیری و حمایتی با حضور در تیم های رهگیری و حمایتی ایفا نمایند.

    کلید واژگان: کووید-19, سفیر سلامت, رابط سلامت, پایگاه سلامت
    Fereshteh Faghihi, Alireza Raeisi, Jafar Sadegh Tabrizi, Seyed Hossein Wassegh, Aminda Amanolahi, Babak Farrokhi, Mohammad Assai-Ardakani, Mohammad Eslami *, Saeed Namaki
    Background

    COVID-19, caused by a novel beta-coronavirus known as SARS-CoV-2, was first identified in China in late December 2019. The coronavirus outbreak was officially announced in Iran on February 19, 2020. The official report of the virus spread throughout the country was announced in mid-March 2020. While expanding the coverage of the “Each Home as a Health Post” (HAHP) program, universities recruited health messengers and health volunteers and trained them with the educational content “A Guide to Live with COVID-19”.

    Methods

    This study is a descriptive cross-sectional study. The sampling method was the census method. The required data were extracted using the integrated health system and the portal of the Ministry of Health and Medical Education’s Primary Health Network Management Center. Data were analyzed using descriptive and analytical statistical methods.

    Results

    The numbers of household health messengers and health volunteers were 11,134,290 and 280,619, respectively. The highest total number of health volunteers and health messengers, with 824803 people, were in Shahid Beheshti University, and the lowest, with 7088 people in Gerash, Iran. Households with health messengers were 11656389, covering 50.1% of Iranian households. The national average score of trained messengers in the COVID-19 training course was 79.2%. In 22 universities/colleges, 100% of the health messengers passed the COVID-19 training course.

    Conclusion

    Implementing the HAHP program has effectively controlled COVID-19 spread by increasing awareness and promoting self-care in the community. Health messengers and health volunteers were the essential elements of the HAHP program. They identified and referred patients to selected COVID-19 care centers, improving care and services such as interception and support.

    Keywords: COVID 19, Health Messengers, Health Volunteers, Community Health Centers
  • اردشیر خسروی، الهام رشیدیان، علیرضا رئیسی، سید حسین واثق، عزیزالله عاطفی، بتول ربانی، مهین سادات عظیمی، جعفرصادق تبریزی، سعید قلعه ای، محمد آسایی اردکانی، امین عطائی *
    زمینه

    در دسامبر 2019 یک بیماری ویروسی جدید از خانواده کرونا ویروس ها با نام کووید-19 در چین گزارش شد که به سرعت در اغلب کشورها شیوع پیدا کرده و موجب مشکلات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی در سرتاسر جهان شد. در ایران نیز اولین موارد بیماری در بهمن 1398 گزارش شد. در این مقاله نتایج عملکرد گام چهارم بسیج ملی مقابله با همه گیری کووید-19 ارائه می گردد.

    روش کار

    گام چهارم بسیج ملی مقابله با کووید-19 با هدف کلی مدیریت و کنترل اپیدمی کووید-19 و با مشارکت مردمی و همکاری بین بخشی در قالب تیم های چهارگانه رهگیری، مراقبت در منزل، نظارتی و حمایتی اجرا گردید. یک مطالعه مقطعی_توصیفی با استفاده از داده های ثبت شده در پورتال مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای تحلیل نتایج گام چهارم انجام شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 2016 Excel و برای ترسیم نقشه های حرارتی از نرم افزار ArcMap نسخه 10/8 استفاده شد.

    یافته ها

    هر تیم رهگیری بطور متوسط 3/2 عضو داشته و متوسط اعضای تیم های حمایتی، مراقبت در منزل و نظارتی به ترتیب برابر با 3/2، 2/9 و 3/8 نفر به ازای هر تیم بود. همچنین تیم رهگیری به طور میانگین 136 نفر را به ازای هر تیم شناسایی و غربالگری کرده بودند. این مقدار برای تیم های نظارتی 519 بازدید به ازای هر تیم، برای تیم های مراقبت در منزل 75 مراقبت و برای تیم های حمایتی 52 خانوار به ازای هر تیم بود. در طول اجرای طرح، 3065/3 تست PCR و 3,596/7 تست سریع به ازای هر 100000 نفر جمعیت انجام شده است که 15/5 درصد آنها مثبت بود. متوسط رهگیری افراد در معرض تماس نزدیک 4/9 نفر به ازای هر بیمار با تست مثبت بود.

    نتیجه گیری

    پاندمی کووید-19 تمام سیاست گذاری های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی را به چالش کشید و ضعف دولت ها را نمایان کرد. با توجه به آمار و شواهد، اقدامات انجام یافته در ایران در راستای مدیریت و کنترل کووید- 19 ، مفید و موثر بوده، اما ادامه این روند بستگی به ادامه سیاست ها و رعایت پروتکل ها از سوی دولت و مردم دارد.

    کلید واژگان: کووید-19, رهگیری تماس, مراقبت در منزل, پاندمی, ایران
    Ardeshir Khosravi, Elham Rashidian, Alireza Raeisi, Seyed Hossein Wassegh, Azizollah Atefi, Batoul Rabbani, Mahin Sadat Azimi, Jafar Sadegh Tabrizi, Saeid Ghalehei, Mohammad Assai Ardakani, Amin Ataey *
    Background

    In December 2019, a new disease was reported in China that spread rapidly worldwide. This disease is called COVID-19, a viral infection of the coronavirus family. COVID-19 has caused health, social and economic problems around the world. In Iran, the first disease cases were reported in February 2020. This article aimed to describe the results of the fourth step of the National Mobilization Plan against the COVID-19 pandemic.

    Methods

    The information used in this cross-sectional-descriptive study is based on the data recorded in the computer program (Portal) of the Network Management Center of the Ministry of Health and Medical Education.The fourth step was devised to manage and control the COVID-19 pandemic with public participation and coordination between departments. It comprised four teams, including contact tracing, home care, supervisory, and support teams. Excel 2016 software was used to analyze the present study's data, and ArcMap software version 10.8 was applied to draw thermal maps.

    Results

    In this study, every contact-tracing team consisted of 3.2 members. This number was equal to 3.2, 2.9, and 3.8 people per team for supportive, home care, and supervisory teams, respectively. Also, on average, the contact-tracing teams tracked 135.9 cases per team. This number was 518.6 visits per team for supervisory teams, 75.3 for home care teams, and 52.2 households for support teams. During the program's implementation, 3065.3 PCR tests and 3596.7 rapid tests were taken per 100,000 population, of which 15.5% were positive. The average contact tracing in people with close contact with the infected people was 4.87 per patient with a positive test.

    Conclusion

    The COVID-19 pandemic challenged all political, economic, social, and health policies and revealed the governments’ inadequencies. Statistical evidence suggests that the measures taken to manage and control COVID-19 in Iran have been valuable and effective. Still, this process depends on the persistence of policies and protocols by the government and society.

    Keywords: COVID-19, Contact Tracing, Home Care, Pandemy, IRAN
  • حامد فتاحی، علیرضا رئیسی، جعفرصادق تبریزی، بابک فرخی، محمدرضا رهبر *
    زمینه

    از ابتدای رخداد پاندمی کووید-19 در بهمن ماه 1398 در ایران، نظام بهداشتی و درمانی ایران در راستای رسالت خود اقدام به برنامه ریزی با تمرکز بر موضوع پیشگیری و کنترل پاندمی نمود. در این راستا گام ها و برنامه های مختلف بسیج ملی مبارزه با کووید- 19 با هدف ایجاد پوشش خدمات برای آحاد افراد جامعه و مخصوصا افراد بیمار و در معرض خطر و ارتقای دانش، درک و مهارت مردم در خصوص بحران کووید-19 شکل گرفت. با توجه به نقش و اهمیت فعالیت های نیروهای انسانی بهورز و مراقب سلامت، این مطالعه با هدف بررسی نقش و جایگاه آن ها در پیشگیری و کنترل پاندمی کووید-19 انجام شد.

    روش کار

    مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی- مقطعی است. با استفاده از روش سرشماری تعداد 30,034 نفر نیروی بهورز و 22,573 نفر نیروی مراقب سلامت شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز از طریق سامانه های پرونده الکترونیک سلامت و پورتال مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استخراج گردید و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها

    در طول اجرای پنج گام بسیج ملی مقابله با کووید-19، در گام اول، 78 میلیون نفر، در اجرای گام دوم بیش از 42 میلیون نفر و در طی گام سوم بیش از 59 میلیون نفر غربالگری شدند. همچنین تا پایان گام چهارم بسیج ملی 4,278,899 فرد در معرض تماس نزدیک رهگیری شدند. با اجرای گام پنجم (تا تاریخ 1400/06/13 براساس گزارش سامانه سلامت): 28,073,777 دوز واکسن توسط این نیروها تزریق شده است.

    نتیجه گیری

    باتوجه به امکانات و قابلیت های شبکه های بهداشتی و درمانی به منظور ارائه خدمات پیش گیری، تشخیصی و درمانی بصورت سطح بندی شده، فعالیت مرکز مدیریت شبکه و کلیه واحدهای تابعه از ابتدای بروز این پاندمی در اجرای برنامه بسیج ملی قابل ملاحظه می باشد. کاستی های موجود در زمینه تعداد نیروی انسانی، منابع مالی و برنامه ریزی آموزشی باید مورد ملاحظه قرار گیرد.

    کلید واژگان: مرکز مدیریت شبکه, بهورز, مراقبین سلامت, کووید-19, کارکنان بهداشتی چند پیشه
    Hamed Fattahi, Alireza Raeisi, Jafar Sadegh Tabrizi, Babak Farrokhi, Mohamadreza Rahbar, *
    Background

    The outbreak of COVID-19 in Iran in February 2019 prompted the Iran’s health system to plan for pandemic prevention and control. The national mobilization program (NMP) against COVID-19 was devised to support the sick and vulnerable and promote community awareness and skills regarding the crisis. This study aimed to investigate the role of community health workers (CHWs) in preventing and controlling the COVID-19 pandemic.

    Methods

    The present study is a descriptive cross-sectional study. The census method was used to study 30,034 rural health workers (RHW) and 22,573 urban health workers (UHW) working in medical universities. The required data were extracted using the integrated health system and the portal of the Ministry of Health and Medical Education's Primary Health Network Management Center and were analyzed using descriptive and analytical statistical methods.

    Results

    More than 78 million people were screened during the first phase of the NMP , more than 42 million during the second phase, and more than 59 million during the third phase. In addition, by the end of the fourth phase of the NMP, 4,278,899 highly vulnerable individuals were screened. According to the health system's report, CHWs administered 28,073,777 vaccines since the implementation of the fifth step (until 04.09.2021)

    Conclusion

    Considering the facilities and capabilities of primary health care networks in providing prevention, diagnostic, and treatment services, the activity of the primary health network management center and all affiliated units in the implementation of the NMP has been significant since the beginning of this pandemic. Inadequacies in human resources, financial resources, and training planning should all be considered.

    Keywords: Network Management Center, Behvarz, Health Caregivers, COVID-19, Multi-Disiplinary Health Workers
  • علیرضا رئیسی، جعفر صادق تبریزی *، اردشیر خسروی، امین عطایی، معصومه ابراهیمی توانی، حسین غلامی، امیر مسعود آزاد، الهه کوشا، سید حسین واثق، سالار محمددخت
    زمینه

    یکی از موثرترین راه های مقابله با کووید-19 پیشگیری فعال از طریق واکسیناسیون عمومی در سطح مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اقدامات صورت گرفته در ایران در شش ماه ابتدایی سال 1400 انجام گردید.

    روش کار

    مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد که در بازه زمانی فروردین تا شهریور سال 1400 و در سطح ملی ایران انجام گرفته است. در مطالعه حاضر، داده های مرتبط با واکسیناسیون کووید-19، خدمات پیشگیری، مراقبتی و درمان سرپایی از سامانه های پرونده الکترونیک سلامت سطح اول (سیب، سینا، ناب و پارسا)، پورتال مرکز مدیریت شبکه، پورتال مرکز مدیریت بیماری های واگیر و رصدخانه سلامت (مشتمل برCorona Hub و Vaccine Hub) جمع آوری گردید. جمعیت هدف مطالعه حاضر دانشگاه / دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور بودند. روش نمونه گیری در مطالعه حاضر به صورت تمام شماری بود که طی آن تمامی 63 دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی کشور وارد مطالعه شدند. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار 16SPSS- مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

    یافته ها

    در گام پنجم بسیج ملی مقابله با همه گیری کووید-19 که در شش ماه اول سال 1400 اجرا گردید، 1228 پایگاه تجمیعی واکسیناسیون با 6490 ایستگاه تزریق واکسن در شهرهای با جمعیت بالای 20 هزار نفر کشور راه اندازی شد. در طول این مدت بیش از 47 میلیون دوز واکسن کووید-19 براساس اولویت بندی برنامه ملی واکسیناسیون تزریق گردید. در گام پنجم بیش از 15میلیون نفر از افراد در معرض تماس نزدیک با بیماران مبتلا به کووید-19مورد رهگیری قرار گرفتند. در هریک از مراکز منتخب کووید-19 یک تیم مراقبت در منزل مستقر بود که برای 532.551 نفر مراقبت در منزل ارائه شد. تیم های نظارتی تعداد 1.015.831 مورد اخطار برای واحدهای صنفی، صنعتی یا اداری صادر کردند که منجر به پلمب شدن 73.443 واحد شد. در این گام بیش از 6 میلیون تست سریع کووید در منازل و واحدهای بهداشتی انجام گردید. در مدت مشابه، تعداد 30.843 خانوار آسیب دیده از کووید-19 بسته های حمایتی دریافت کردند.

    نتیجه گیری

    گام پنجم برنامه بسیج ملی مقابله با همه گیری کووید-19 در ایران با تمرکز بر نظام مراقبت های بهداشتی اولیه و جلب مشارکت جامعه و سایر بخش ها، تجربه موفقی از تقویت نظام سلامت به منظور توسعه واکسیناسیون و پیشگیری فعال می باشد که باعث کاهش روند فزاینده ابتلا به عفونت کووید-19 می گردد.

    کلید واژگان: کووید-19, واکسیناسیون, پیشگیری فعال, مراقبت های بهداشتی اولیه
    Alireza Raeisi, Jafar Sadegh Tabrizi *, Ardeshir Khosravi, Amin Ataey, Masoumeh Ebrahimi Tavani, Hossein Gholami, Amir Masoud Azad, Elaheh Koosha, Seyed Hossein Wassegh, Salar Mohammaddokht
    Background

    One of the most effective ways to prevent coronavirus disease 2019 (COVID-19) is to perform general vaccination and actively prevent the outbreak at the primary health care level. The present study aimed to review the measures against COVID-19 in Iran from April to September 2021.

    Methods

    A cross-sectional and descriptive study was conducted at the national level from April to September 2021. Data related to COVID-19 vaccination, prevention, care, and outpatient services was collected from databases, including first level electronic health record systems, the portal of Network Management Center, the portal of Infectious Diseases Management Center, and the portal of Health Observatory. The target population of the study included medical universities and schools in Iran. Using a census sampling method, all 63 medical universities and schools in the country were included in the study. The Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 16 was utilized to analyze the collected data.

    Results

    In the fifth step of the national mobilization program against COVID-19 epidemic, a total of 1,228 vaccination centers with 6,490 stations were established across the country from April to September 2021. In these centers, more than 47 million doses of the COVID-19 vaccines were injected. At this step, over 15 million people exposed to close contact with infected people were intercepted. A home care team was deployed at each selected health center for COVID-19, providing 532,551 home care services. At the fifth step, the monitoring teams issued 1,015,831 warnings to trading, industrial, or administrative units, which led to the sealing of 73,443 units. Also, more than six million rapid tests were performed in homes and health units. During the same period, 30,843 vulnerable households received support packages.

    Conclusion

    The national mobilization program to combat COVID-19 in Iran focused on the community and primary health care system. The program was successful in strengthening the health system to expand vaccination and actively prevent COVID-19 epidemic.

    Keywords: COVID-19, Vaccination, Active Prevention, Primary Health Care
  • Jafar Sadegh Tabrizi, Alireza Raeisi *, Saeed Namaki

    The Islamic Republic of Iran's health system is divided into three levels: the first level is the Primary Health Care (PHC) system, the second level includes specialized polyclinics/clinics, general and specialized hospitals, and the third level is the sub-specialized hospitals. Based on the available evidence, Iran's HS has evolved and progressed since 1984, becoming a comprehensive, public-centered, responsive, and cost-effective system, (Figure 1) (1,2).  
    During the COVID-19 pandemic, countries reacted differently based on their HS infrastructure and structure, available primary resources (financial and human resources), and the severity of the disease spread. Evidence reveals that most countries relied on their hospitals and health systems to combat the COVID-19 epidemic. However, the health system’s response was slightly different in the Islamic Republic of Iran. Since the early days of identifying cases and preparing hospitals for admission and treatment of COVID-19 patients, the PHC system initiated a comprehensive reaction to combat the COVID-19 pandemic as the first line and the first point of the HS's contact with the community. In this regard, the PHC system determined the principal policies for combating COVID-19 as follows (3):- General vaccination based on the priorities in the national document Provision of active and essential healthcare and services (in-person/remotely)
    - Early identification of COVID-19 cases and tracing their close contacts (family/workplace)
    - Protection and isolation of vulnerable populations (reverse quarantine
    - Ensuring compliance with isolation and quarantine rules (hotel quarantine and house quarantine)
    - Development and improvement of outpatient COVID-19 treatment
    Different solutions and strategies have been devised to implement and fulfill the determined policies, which can be divided into three general categories:a) Modifying the structure of service delivery
    b) Modifying the programs and procedures
    c) Improving the methods of service provision
    Strategy 1: The first strategy is to make structural changes in the PHC system (Figure 2), which occurred in the first week of the outbreak in the Iran’s PHC system. Through alterations in structure, human resources, duties, and function, 1200 comprehensive urban (1099) and rural (111) health centers were designated as COVID -19 centers for suspected COVID-19 outpatients from rural health houses, urban health posts, rural/urban comprehensive health service centers, and other private centers.

    Keywords: COVID-19, Health Service, Primary Health Care
  • علیرضا رئیسی، جعفرصادق تبریزی، نیما اختردانش، الهه کاظمی، محمد اسلامی، حسین کاظمینی، سعیده آقامحمدی، پریسا رضانژاداصل *
    زمینه

    در اواخر سال 2019 میلادی شیوع بیماری کووید-19 با علایمی مشابه سرماخوردگی و یا بیماری های شدید تنفسی اضطرار و بحرانی برای سلامت عمومی در جهان ایجاد کرد. در راستای کنترل و مدیریت این بیماری کشورها و سازمان جهانی بهداشت استراتژی ها و تصمیمات متفاوتی را اتخاذ نمودند. هدف از این مطالعه، تشریح اقدامات اولیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جمهوری اسلامی ایران با محوریت معاونت بهداشت در قالب بسیج ملی مقابله با همه گیری کووید-19 است.

    روش کار

    یک مطالعه تلفیقی شامل مرور مستندات دپارتمان های مختلف معاونت بهداشت در امر مدیریت و کنترل همه گیری کووید-19 (کیفی) و توصیفی مقطعی (کمی) در فاصله زمانی اسفند 98 تا فروردن 99 انجام شد. در این مطالعه داده های و اطلاعات مربوط به تمامی 63 دانشگاه/ دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور از سامانه های پرونده الکترونیک سلامت و پورتال مرکز مدیریت شبکه جمع آوری و به کمک نرم افزار EXCEL تحلیل شد.

    یافته ها

    در گام اول بسیج ملی مقابله با کووید-19 حدود 1200 مرکز خدمات جامع سلامت منتخب کووید-19، سامانه خودارزیابی salamat.gov.ir و تلفن های مشاوره و آموزش از راه دور کووید-19 (4030-190-1666) راه اندازی شد. حدود 98 درصد افراد ثبت نام شده در سامانه های پرونده الکترونیک سلامت (78.315.029 نفر) مورد غربالگری شفاهی و ارزیابی قرار گرفتند که از این تعداد 6,220,603 نفر سالمند، 262,717 نفر مبتلا به دیابت، 3.356.131 مبتلا به فشار خون بالا، 29.201 نفر با BMI بالای 40، 517.696 نفر مادر باردار و 2.722.659 نفر تبعه خارجی بودند. از دیگر نتایج مهم اجرای گام اول بسیج ملی کاهش قابل توجه بار مراجعه به بیمارستان ها و مدیریت بیماران سرپایی در سطح اول نظام سلامت (مراقبت های بهداشتی درمانی اولیه) بود.

    نتیجه گیری

    همه گیری کووید-19 یک بحران جدی در جهان به وجود آورد که مدیریت آن در راس فعالیت های بهداشتی دنیا قرار گرفت. حوزه بهداشت ایران نیز با استفاده از ظرفیت ساختار نظام شبکه و نیروهای ارائه دهنده خدمت، سیاست هایی مناسب در امر مدیریت و کنترل این بیماری تدوین نمود. یکی از این سیاست ها غربالگری شفاهی است که موجب مدیریت بهینه همه گیری و هدایت مناسب بیماران شده است.

    کلید واژگان: کووید-19, همه گیری, غربالگری شفاهی, بهداشت عمومی
    Alireza Raeisi, Jafar Sadegh Tabrizi, Nima Akhtardanesh, Elaheh Kazemi, Mohammad Eslami, Hossein Kazemeini, Saeedeh Aghamohammadi, Parisa Rezanejad Asl *
    Background

    In late 2019, the outbreak of COVID-19 disease, with symptoms like the common cold or severe respiratory illness, caused a global public health crisis. In order to control and manage this disease, countries and the World Health Organization (WHO) have adopted various strategies and decisions.This study aimed to describe the initial measures of the Ministry of Health and Medical Education of the Islamic Republic of Iran with a focus on the Deputy Minister of Health in the framework of the national mobilization plan to combat COVID-19.

    Methods

    A mixed method study, including reviewing the documents of different departments of the Deputy Minister of Health in the management and control of the COVID-19 epidemic (qualitative) and descriptive cross-sectional (quantitative) study was conducted between March 2020 and April 2020. In this study, data and information related to all 63 universities / medical schools in the country were collected from the electronic health record systems and the portal of the Network Management Center and analyzed using EXCEL software.

    Results

    The first step in the national mobilization against COVID-19 was to establish 1200 comprehensive health centers for COVID-19, provide self-assessment portal at salamat.gov.ir, and dedicate telephone lines (406,190, and1666) for COVID-19 distance counseling and tips. About 98% of the people registered in the electronic health record systems (78,315,029 people) were orally screened and evaluated, including 6,220,603 elderly, 262,717 people with diabetes, 3,356,131 individuals with high blood pressure, 29,201 obese people, 517,696 pregnant women and 2,722,659 foreign nationals. Another significant aspect of the implementation of the first step of the national mobilization was a significant reduction in the burden of hospitalization and management of outpatients in the first level of the health system (primary health care).

    Conclusion

    The COVID-19 epidemic caused a global health crisis, the management of which became the top of the world's health activities. The health sysntem in Iran, using the capacity of the health network system structure and service providers, developed appropriate policies for the management and control of the disease. One of these policies is the verbal screening to combat COVID-19, which has led to the optimal management of this epidemic.

    Keywords: COVID-19, Pandemics, Screening, Public Health
  • مهدی افکار، پریسا رضانژاد اصل، علیرضا مهدوی هزاوه، فروزان اکرمی، سهند ریاضی اصفهانی، نیلوفر پیکری، مولود پیاب، علیرضا مغیثی، الهام یوسفی، منصور رنجبر، مرضیه سلیمانی نژاد، کریستف هملمن، اسلیم اسلاما، جعفر صادق تبریزی، باقر لاریجانی، علیرضا رئیسی، افشین استوار*
    زمینه و هدف

     پاندمی بیماری کووید-19 اختلال قابل توجهی در ارایه خدمات پیشگیری و مدیریت بیماری های غیر واگیر در بسیاری کشورها ایجاد نموده است و بیم آن می رود که این اختلال، بروز عوارض این بیماری ها در طولانی مدت را درپی داشته باشد؛ این مطالعه با هدف تحلیل کمی وضعیت برخی خدمات پیشگیری و مدیریت بیماری های غیر واگیر در نظام مراقبت های اولیه سلامت ایران در پاندمی کووید-19  انجام شده است.

    مواد و روش ها

    در این پژوهش، داده های جاری تعداد 8 خدمت مربوط به پیشگیری و مدیریت بیماری های غیر واگیر موجود در سامانه یکپارچه بهداشت (سیب) طی مدت 10 ماهه پس از بروز همه گیری کووید-19 بررسی و با بازه زمانی مشابه سال گذشته مقایسه شد.

     یافته ها

    خدمات پیشگیری و مدیریت بیماری های غیر واگیر در مقایسه با بازه مشابه سال گذشته به طور متوسط 18/89 درصد کاهش داشته است؛ این کاهش در ابتدای دوره همه گیری بسیار شدیدتر (تا 75 درصد در برخی خدمات) و در خدمات ارایه شده توسط پزشک، بیش از خدمات ارایه شده توسط غیر پزشک بوده است. همچنین در بررسی سیر خدمات انتخاب شده طی این دوره پس از دوره کاهش اولیه، سیر جبران تدریجی مشهود است.

    نتیجه گیری

    اثر همه گیری کووید-19 بر خدمات پیشگیری و مدیریت بیماری های غیر واگیر در نظام مراقبت های اولیه سلامت ایران نیز همانند سایر مناطق درگیر در پاندمی قابل توجه بوده است و هرچند در خصوص برخی خدمات، سیر جبرانی امید بخش بوده است، برای احیای برخی دیگر از برنامه  ها، توجه و تلاش بیشتری مورد نیاز است.

    کلید واژگان: پاندمی کووید-19, بیماری های غیر واگیر, خدمات اساسی, نظام خدمات اولیه سلامت, ایران
    Mehdi Afkar, Parisa Rezanejad Asl, Alireza Mahdavi Hezaveh, Forouzan Akrami, Sahand Riazi-Isfahani, Niloofar Peykari, Moloud Payab, Alireza Moghisi, Elham Yousefi, Mansour Ranjbar, Marzeyeh Soleymani Nejad, Christoph Hamelmann, Slim Slama, Jafar Sadegh Tabrizi, Bagher Larijani, Alireza Raeisi, Afshin Ostovar*
    Background and Aim

    Covid-19 pandemic has caused significant disruptions in the provision of non-communicable disease prevention and management services in many countries and there is a concern that this disorder will lead to long-term complications of these diseases; This study aimed to quantitatively analyze the status of some prevention and management services of non-communicable diseases in the primary health care system of Iran during the Covid-19 pandemic.

    Materials and Methods

    In this study, the routine data of 8 services related to the prevention and management of non-communicable diseases in the integrated electronic health record system (SIB) within 10 months after the outbreak of Covid-19 were compared to the same period last year.

    Results

    Non-communicable disease prevention and management services have decreased by an average of 18.89% compared to the same period last year; this decrease was much more severe at the beginning of the epidemic period (up to 75% in some services) and more in the services provided by physicians than in the services provided by non-physicians. Also, observation of the course of selected services during this period showed that after the initial reduction of services, a process of gradual compensation is evident.

    Conclusion

    like other areas involved in the pandemic, the effect of the Covid-19 epidemic on non-communicable disease prevention and management services in the primary health care system of Iran, has been significant and although partial compensation of some services is promising, more attention and effort is needed to revive the other programs.

    Keywords: Covid-19 pandemic, non-communicable diseases, essential services, primary health care, Iran
  • صابر اعظمی آغداش*، جعفرصادق تبریزی، حسین عبداللهی، مهدی نوری
    مقدمه

    تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد اختصاصی برای بیمارستان های تابعه اداره کل درمان مستقیم تامین اجتماعی و اندازه گیری آن ها می تواند برای ارتقای عملکرد این بیمارستان ها موثر باشد. ازاین رو هدف مطالعه حاضر تدوین و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی عملکرد اختصاصی برای بیمارستان های تابعه اداره کل درمان مستقیم سازمان تامین اجتماعی ایران است.

    روش کار

    برای تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد بیمارستان های تامین اجتماعی از چهار مرحله مرور متون شامل مقالات علمی، کتاب ها، گزارش های سازمانی و سایر منابع، نظرخواهی از صاحب نظران (10 نفر)، دو راند فن دلفی و داوری توسط متخصصین و صاحب نظران کلیدی تامین اجتماعی استفاده گردید. برای تمامی شاخص ها «شناسنامه شاخص» نوشته شد.

    یافته ها

    از جست وجوی متون 4563 شاخص شناسایی شد. بعد از غربالگری اولیه شاخص ها توسط دو نفر از محققان به صورت مستقل، در نهایت 790 شاخص انتخاب گردید (غربالگری اولیه). در مرحله بعد هر دو محقق در مورد شاخص های انتخاب شده بحث کردند که در نتیجه این مرحله 126 شاخص به دلیل تکراری و مشابه بودن حذف گردید (غربالگری ثانویه). در نهایت 664 شاخص برای اصلاح اولیه شاخص ها به 10 نفر صاحب نظر ارسال گردید (غربالگری ثالثیه). بعد از چند دور نظرخواهی از افراد صاحب نظر و تحلیل نظرات آن ها در نهایت 60 شاخص انتخاب و وارد فاز دلفی شد. پس از انجام دو مرحله فن دلفی (دور اول 24 نفر، دور دوم 8 نفر)، 50 شاخص انتخاب شدند. بر اساس نتایج داوری صاحب نظران تامین اجتماعی، 2 شاخص حذف و یک شاخص اضافه شد. در نهایت 49 شاخص در چهار حیطه دروندادی (5 شاخص)، فرایندی (11 شاخص)، بروندادی (18 شاخص) و عملکرد مالی (15 شاخص) نهایی شد.

    نتیجه گیری

    مدیران ارشد تامین اجتماعی می توانند با استفاده از شاخص های تدوین شده در این مطالعه نسبت به ارزیابی بیمارستان های خود اقدام کنند تا ضمن شناسایی نقاط ضعف، برای برنامه ریزی و ارتقای عملکرد بیمارستان های خود اقدام نمایند.

    کلید واژگان: شاخص, بیمارستان, ارزیابی عملکرد, سازمان تامین اجتماعی
    Saber Azami Aghdash *, Jafar Sadegh Tabrizi, Hossein Abdolahi, Madi Nouri
    Introduction

    Developing specific performance evaluation indices for hospitals affiliated to Iran's Social Security Organization and measuring them can be effective in improving hospitals’ performance. The aim of the present study is to develop and validate specific performance evaluation indicators for hospitals affiliated to Iran’s Social Security Organization.

    Methods

    To formulate specific performance indices for Social Security Hospitals, four steps of literature review (academic papers, books, organizational reports and other resources), expert opinion polls (from 10 experts), two rounds of Delphi, and peer reviews by key social security experts were done.

    Results

    4563 indices were identified from text searches. After initial screening of the indices by two independent researchers, finally 790 indices were selected (initial screening). In the next step, both researchers discussed selected indices, which resulted in the elimination of 126 indices due to being repetitive or similar (secondary screening). Then 664 indices were sent to 10 experts for initial modification (tertiary screening). Finally, 60 indices were selected and entered the Delphi phase. After performing two stages of Delphi technique (first round 24 people, and second round 8 people), 50 indices were selected. Finally, 49 indices were finalized in four domains:  input (5 indices), process (11 indices), output (18 indices) and financial performance (15 indices).

    Conclusion

    Using the indices developed in the present study, senior managers can attempt to evaluate their own hospitals to identify weaknesses and plan and improve their performance.

    Keywords: Index, Hospital, Performance Evaluation, social security organization
  • همایون صادقی بازرگانی، جعفر صادق تبریزی، محمد اصغری جعفرآبادی، رضا یوسفی، مهدی محمدزاده، اسد احمدی*، مسعود محمدی
    زمینه و هدف

    ایدز یک بیماری نوپدید و به عنوان بلای قرن شناخته شده است، این پژوهش بر آن است تا اپیدمیولوژی 10 ساله ایدز  (Human immunodeficiency viruses (HIV)/ Acquired immunodeficiency syndrome (AIDS در استان آذربایجان شرقی را جهت تشخیص، درمان و مراقبت بیماران ارایه دهد.

    روش بررسی

    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی و شامل داده های تمامی بیماران HIV-positive (HIV+) یا مبتلا به ایدز گزارش شده از سال 1383 تا 1393 دانشگاه علوم پزشکی تبریز می باشد. داده های در نرم افزار Stata, version 11.0 (Stata Corp., College Station, TX, USA) تحلیل و سپس در نرم افزار ArcGIS, version 10.7.1 (ESRI Inc., Redlands, CA, USA) نمایش داده شد.

    یافته ها

    براساس نتایج این مطالعه بیشترین مبتلایان با 89/9% جنس مرد، 28/9% در سنین زیر 36 سال و32/3% دارای تحصیلات ابتدایی بودند. بیشترین روش انتقال با 42/3% از طریق تزریق مشترک بوده است.

    نتیجه گیری

    براساس نتایج این مطالعه بیشترین شیوع ایدز در مردان گروه سنی زیر 36  سال و در تحصیلات ابتدایی و کم سواد و در شهر تبریز و مراغه مشاهده شده است.

    کلید واژگان: سندرم نقص ایمنی اکتسابی, اپیدمیولوژی, سیستم های اطلاعات جغرافیایی, HIV, ایران
    Homayoun Sadeghi Bazargani, Jafar Sadegh Tabrizi, Mohammad Asghari Jafar Abadi, Reza Yousefi, Mehdi Mohammadzadeh, Asad Ahmadi*, Masoud Mohammadi
    Background

    AIDS is an emerging disease, and despite the fact that it has not been recognized for the first half-century since its inception, it has been known as a century-old disaster. This disease, by proliferation in immune cells and ultimately by weakening the immune system, makes people vulnerable to diseases. Our study seeks to examine existing cases of HIV/AIDS patients in East Azerbaijan province in Iran and provides useful guidance for patient diagnosis, treatment, and care.

    Methods

    This is a descriptive-analytic study in which the target group includes all HIV-positive or AIDS patients identified or reported from 2004 to 2014 in Tabriz Medical Sciences or Health Centers of East Azerbaijan province. The demographic information of all patients were recorded by a researcher-made questionnaire during visiting the disease-management counseling centers. All data including transmission of the illness (including all possible ways), the diagnostic date, the onset of treatment and the date of death were collected, and then entered into the software Stata, version 11.0 (Stata Corp., College Station, TX, USA). The information were imported in the ArcGIS software, version 10.7.1 (ESRI Inc., Redlands, CA, USA), maps were created, and geographic and spatial data were analyzed.

    Results

    According to the results of this study, most patients with 89.9% were male, 28.9% were under the age of 36 years, 32.3% had elementary education, and the most common way of transmission with 42.3% is through the shared infusion.

    Conclusion

    According to the results of this study, the highest prevalence of AIDS in East Azerbaijan province was observed in men under the age of 36 years and primary and lower secondary education in Tabriz and Maragheh cities.

    Keywords: acquired immunodeficiency syndrome, epidemiology, geographic information systems, HIV, Iran
  • جعفر صادق تبریزی، وهاب اصل رحیمی، شبنم ایزدی *، کمال قلی پور، مینا عزیززاده
    زمینه و اهداف

    هدف از این مطالعه ارزیابی عملکرد نظام جامع ارجاع اورژانس های اجتماعی در شهر تبریز است.

    مواد و روش ها

    مطالعه ی حاضر یک مطالعه ی تلفیقی (کمی و کیفی) می باشد. نظرات صاحبنظران در خصوص وضعیت برنامه با مصاحبه گروهی و مصاحبه فردی و پرسشنامه ی نیمه ساختار یافته مصاحبه جمع بندی و با روش تحلیل محتوایی تحلیل شد. داده های مربوط به عملکرد و خدمات ارائه شده بر اساس اطلاعات ثبت شده در مجتمع سلامت شهید چمران و مرکز بهداشت استان آذربایجان شرقی استخراج و در قالب آمار توصیفی (تعداد و درصد) گزارش شد.

    یافته ها

    بر اساس یافته های مطالعه از بین افراد آسیب پذیر ارجاع داده شده 84درصد مربوط به اعتیاد و 16درصد مربوط به سایر آسیب ها بود. همچنین از 11 آسیب اجتماعی شناسایی شده بعد از اعتیاد بیشترین آمار مربوط به طلاق، همسر آزاری و بازماندگان از تحصیل می باشد و بیشترین ارجاع به سازمان بهزیستی بود. مهم ترین نقاط قوت برنامه، شناسایی افراد آسیب پذیر و هدایت آنها جهت دریافت خدمات حمایتی و فعال شدن سازمان های مردم نهاد و مهم ترین نقاط ضعف آن همکاری ناقص سازمان ها عنوان شد. همچنین در راستای پیشبرد برنامه باید پتانسیل همکاری خوب بهزیستی، هلال احمر و کمیته امداد و از سوی دیگر ضعف همکاری استانداری و شهرداری مورد توجه قرار گیرد.

    نتیجه گیری

    با توجه به یافته ها، یکی از مهم ترین موضوعاتی که باید در راستای ارتقای عملکرد و گسترش نظام ارجاع اورژانس اجتماعی در تبریز در نظر گرفته شود، بهبود مشارکت و همکاری تمامی ذینفعان و سازمان های مرتبط به منظور افزایش اعتماد عمومی به برنامه و همچنین ارتقای عملکرد آن می باشد.

    کلید واژگان: تجویز غیراستاندارد دارو, دانشجویان داروسازی, راهکارهای بهبود استاندارد, تبریز
    Jafar Sadegh Tabrizi, Vahab Asl Rahimi, Shabnam Iezadi, Kamal Gholipour*, Mina Azizzadeh
    Background and Objectives

    The aim of this study was to assess the performance of Social Emergency Referral System (SERS) in Tabriz.

    Material and Methods

    This was a mix-method study (quantitative and qualitative). The opinions of the experts regarding SERS were summarized by interview and semi-structured questionnaire and analyzed by content analysis method. Performance indicators and service provision were extracted based on recorded data in the health center of Shahid Chamran and the health center of East Azerbaijan province and presented in descriptive statistics.

    Results

    According to the findings of the study, among vulnerable people, 84% were related to addiction and 16% were other problems. Of the 11 detected social harms, after drug addiction, the highest rates refer to divorce, spouse abuse and students who dropeed out of schools and was the largest share of referrals to the welfare organization. The most important strengths of the SERS were identifying vulnerable people and guding them to receive support services and activation of NGOs and the most important weaknesses were the weak cooperation of organizations. Also, for SERS progress, the potential of close cooperation of welfare organization, the Red Crescent and the Relief Committee and the lack of cooperation between provincial government and the municipality should be considered.

    Conclusion

    According to the study findings, in order to improve the performance and expansion of the SERS in Tabriz, one of the most important issues that should be considered, is to improve the participation and cooperation of all stakeholders and related organizations in order to increase public trust in the program and improving its performance.

    Keywords: Social Emergency, Referral System, Social Harms, Tabriz, Performance, Assessment
  • جعفرصادق تبریزی*، رعنا غلامزاده نیکجو
    مقدمه

    حاکمیت مراقبت های بهداشتی اولیه، از سال 1999با ورود پزشکان خانواده به گروه های مراقبت های اولیه محلی در نظام سلامت کشور انگلستان مطرح گردید. این مفهوم به دنبال تضمین استفاده ی گروه های مراقبت اولیه از پزشکی مبتنی بر شواهد و کاهش نوسانات دسترسی به مراقبت های اولیه در جهت ارتقای پیامدهای خدمات سلامت و استاندارد خدمات ارائه شده به مشتریان است. مطالعه ی حاضر با هدف اعتبارسنجی مدل حاکمیت مراقبت های بهداشتی اولیه کشور ایران انجام پذیرفت.

    روش کار

    مطالعه ی حاضر از نوع کیفی است. ارکان و مولفه های حاکمیت مراقبت های بهداشتی اولیه حاصل از بررسی متون، جلسات بحث گروهی متمرکز و مصاحبه، از طریق فرم دلفی به 40 نفر از متخصصین واجد شرایط ارسال گردید و بر اساس نمره ی میانه ی کسب شده، با برگزاری 4 جلسه نشست متخصصین، مدل تایید گردید. شاخص های سنجش مدل به دنبال بررسی متون و نشست متخصصین پیشنهاد گردید و با ارائه ی این شاخص ها در کنار سایر اجزای مدل در قالب پرسش نامه ی دلفی به 30 نفر از متخصصین، با محاسبه ی شاخص های  CVR و CVI در دو راند دلفی، مدل نهایی تایید گردید.

    یافته ها: 

    مدل پیشنهادی حاکمیت مراقبت های بهداشتی اولیه، با رکن زیربنایی رهبری و 5 رکن اصلی مدیریت کیفیت، مشارکت جامعه، مدیریت اطلاعات سلامت، توسعه ی نیروی انسانی، پایش و ارزشیابی، 22 مولفه و 64 شاخص سنجش مدل با هدف کاهش این نقاط ضعف و چالش ها، با تکیه بر نقاط قوت و فرصت های موجود در سیستم، طراحی شد.

    نتیجه گیری:

     مدل حاکمیت مراقبت های بهداشتی اولیه ی کشور ایران، پتانسیل ارتقای کیفیت و بهبود پاسخ گویی در نظام سلامت کشور را داشته و هم چنین، توان ارزیابی پیشرفت سیستم مراقبت های بهداشتی اولیه به سمت تعالی را دارا می باشد.

    کلید واژگان: مراقبتهای بهداشتی اولیه, حاکمیت, مدیریت کیفیت, مشارکت جامعه, پایش و ارزشیابی
    Jaafarsadegh Tabrizi*, Raana Gholamzadeh Nikjoo
    Introduction

    Primary care governance has been in force since 1999 with the introduction of general practices into local primary care groups in the United Kingdom. The aim of primary health care (PHC) governance is to ensure the use of evidence-based medicine in PHC groups and to reduce the variability in access to PHC services to improve health outcomes and promote the standards of services provided to customers. This study was conducted to validate the primary health care governance model of Iran.

    Methods

    This is a qualitative study. The primary health care governance model components came from the literature review, focus group discussions, and interviews were sent to 40 qualified professionals through the Delphi form. Based on the median score and by holding four experts’ panel sessions, the model was approved. Evaluation indicators of the model were proposed through literature review and expert meetings. By sending these indicators along with other components of the model in the Delphi questionnaire to 30 qualified specialists, the final model was confirmed with the calculation of CVR and CVI in two Delphi rounds.

    Results

    Proposed Iran’s PHC governance model, with a fundamental pillar, leadership, five main pillars (quality management, community involvement, health information management, human resource development, monitoring and evaluation), 22 components, and 64 assessment indicators, was designed to reduce the weaknesses and challenges by relying on strengths and opportunities of the system.

    Conclusion

    Iran’s primary health care governance model has the potential to improve the quality and increase accountability level in the health system of the country and to evaluate the progress of the health care system toward the excellence.




    Keywords: Primary Health Care, Governance, Quality Management, Community Participation, Monitoring, Evaluation
  • عباس دانش کهن، احسان زارعی، جعفر صادق تبریزی، فاطمه رنجبر*
    مقدمه

    تضمین مراقبت های با کیفیت بالا برای بیماران دیابتی، از چالش نظام های مراقبت سلامت در سراسر جهان است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط کیفیت خدمت ارائه شده به بیماران دیابتی نوع دو با خودارزیابی در مراکز خدمات جامع سلامت بود.

    روش بررسی

    این مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی در سال 1397 در ده مرکز خدمات جامع سلامت واقع در جنوب شهر تهران و بر روی 203 نفر از بیماران مبتلا به دیابت نوع دو که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه اندازه گیری جامع کیفیت در سلامت بود. از آزمون های آماری T-Test، آنالیز واریانس و رگرسیون لجستیک برای تحلیل داده ها استفاده شد. داده ها در نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 وارد شدند.

    یافته ها:

     از دید بیماران، میانگین امتیاز کیفیت خدمات 7/47 بود. بالاترین میانگین امتیاز کیفیت خدمات مربوط به اعتماد و استمرار خدمت بود و گروه حمایتی و پیشگیری کمترین میانگین امتیاز را کسب کردند. ارتباط آماری معنادار بین کیفیت خدمت و خودارزیابی کنترل دیابت در 12 ماه گذشته وجود داشت ( P= 0.007). همچنین بین کیفیت خدمت با عارضه دیابتی رابطه معنادار یافت شد ( P = 0.04). با افزایش هر یک واحد کیفیت خدمت، شانس ویزیت طبق استاندارد به میزان 27 درصد افزایش معنادار داشت (P = 0.013 ).

    بحث و نتیجه گیری: 

    طراحی و اجرای مداخلاتی به منظور افزایش حمایت اجتماعی از بیماران و تبادل تجربیات آن ها با یکدیگر و نیز آموزش گروه سلامت به منظور بهبود بعد پیشگیری و بعد ایمنی در مراقبت ها ضروری است.

    کلید واژگان: کیفیت خدمت, دیابت نوع دو, مراکز خدمات جامع سلامت, اهمیت, عملکرد
    Abbas Daneshkohan, Ehsan Zarei, Jafar SadeghTabrizi, Fatemeh Ranjbar*
    Background & Objectives

    Ensuring high quality care for diabetic patients is a challenge for healthcare systems throughout the world. The aim of this study was to evaluate the relationship of quality of services provided to type 2 diabetic patients with self- assessment in comprehensive health service centers.

    Methods

    This descriptive-analytic cross-sectional study was conducted on 203 patients with type 2 diabetes referred to ten comprehensive health service centers of south Tehran/ Iran in 2018 selected through convenience sampling method. Data collection tool was a questionnaire for comprehensive assessment of quality of health services. Data were analyzed through SPSS22 and using t-test, ANOVA and logistic regression statistical tests.

    Results

    From the perspective of patients, mean score of quality of services was 7.47. Among different health services, the highest mean score of quality was related to trust and continuity of service while, support and prevention gained the lowest mean score of quality. There was a significant statistical relationship between the quality of service and self-assessment of diabetes control in the past 12 months (P= 0.007). Also, a significant relationship was found between the quality of service and diabetes complication (P = 0.04). With each unit increase of the quality of service, the odds of a standard visit increased by 27% (P = 0.013). 

    Conclusion

    Design and implementation of interventions in order to increase the social support of patients and sharing their experiences with each other as well as improving the dimensions of prevention and safety in care are essential.

    Keywords: Service quality_Type 2 diabetes_Comprehensive health service centers_Importance_Performance
  • جعفر صادق تبریزی، نجیبه خوشمرام *، لیلا دشمنگیر، الهام شکیبازاده
    زمینه و اهداف
    برخی از رفتارهای ارتقاء دهنده یا مخرب سلامت، در دوران نوجوانی شکل می گیرند و اغلب تا سنین بزرگسالی باقی می مانند. لذا، مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با رفتارهای خود مراقبتی ارتقاءدهنده سلامت در نوجوانان انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه توصیفی-تحلیلی در بین 426 نفر از دانش آموزان شهر تبریز در سال 1395 انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ارتقای سلامت نوجوان (AHP) استفاده شد. داده ها در نرم افزار Spss 16 وارد و با استفاده از روش های آمار توصیفی، تی مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین نمره کلی رفتارهای خودمراقبتی در نوجوانان 69.83 بود. از بین شش بعد رفتارهای ارتقاءدهنده سلامتی، مسئولیت پذیری سلامت و تحرک بدنی در نوجوانان وضعیت مناسبی نداشتند. نوجوانان در بعد رشد معنوی از نمره بالایی (80.62) برخوردار بودند. ازنظر وضعیت خودمراقبتی بین نوجوانان دختر و پسر، تفاوت معناداری وجود داشت (0.05≥p). بین خودمراقبتی با سن، بعد خانوار و رتبه تولد، ارتباط معنادار یافت نشد (0.05<p). بین تحصیلات پدر و بعد خانوار با رفتارهای تغذیه ای نوجوانان، تفاوت معنادار وجود داشت (0.05≥p).
    نتیجه گیری
    مطالعه حاضر نشان داد، مسئولیت پذیری سلامت در نوجوانان کم بوده و از تحرک بدنی کافی برخوردار نبودند، که به دست-اندرکاران سلامت هشدار می دهد برنامه های سلامت در مدارس را جدی بگیرند، تا منجر به ارتقای رفتارهای خودمراقبتی در نوجوانان شود.
    کلید واژگان: ارتقای سلامت, خود مراقبتی, نوجوان
    Jafar Sadegh Tabrizi, Najibeh Khoshmaram*, Leila Doshmangir, Elham Shakibazadeh
    Background and Objectives
    Health promoting behaviors are formed during adolescence and often remain until adulthood. This study aimed to explore related factors to health promoting self-care behaviors among adolescents.
    Material and Methods
    A cross-sectional study was conducted in 2016 among 426 adolescents living in Tabriz. Adolescent Health Promotion (AHP) questionnaire was used to collect data. Data were analyzed using descriptive statistics, t-test, Pearson and Spearman correlation coefficients applying SPSS v.16.
    Results
    The mean score of the health promoting behaviors was 69.83. Among six healthpromoting behaviors, physical activity and health responsibility were not in good conditions among the students. Adolescents had a high score in the dimension of life appreciation (80.62). There was a significant difference in self-care score between male and female participants (p≥0.05). There were no significant relationships between self-care with age, family size, and birth rank (p≥0.05). There was a significant difference between father education level and family size with nutritional behaviors of the adolescents (p≥0.05).
    Conclusion
    This study showed that the health responsibility among adolescents was low and their physical activities were not sufficient. These results are a warning to policy-makers to pay attention seriously to promoting school health programs in order to promote self-care behaviors among adolescents.
    Keywords: Health Promotion, Self-Care, Adolescent
  • علی بهاری، سودابه مارین، لیلا نیک نیاز، جعفر صادق تبریزی، محمدحسن صاحبی حق، علی فخاری، مطهره علامه، معصومه آرشین چی، عالیه فراهانی، مینا طباطبایی، ریحانه سنایی، اصغر محمدپور اصل*
    بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت مصرف دخانیات، کماکان اولین عامل قابل پیشگیری مرگ ومیر در دنیا است. درحالی که در کشورهای با درآمد بالا، فراوانی مصرف دخانیات رو به کاهش گذاشته است. در کشورهای با درآمد کم و متوسط این فراوانی رو به افزایش است. در ایران روزانه 920 میلیون و چهارصد هزار تومان و سالانه هزار و 740 میلیارد تومان صرف خرید سیگار می شود و نظام سلامت کشور برای درمان عوارض ناشی از سیگار، حدود 5 هزار و دویست و بیست میلیارد تومان می پردازد. این مطالعه با هدف تعیین برنامه ها و مداخلات کارآمد پیشگیری کننده و کاهش دهنده مصرف دخانیات در جوامع انجام شد. پایگاه های اطلاعات پزشکی جست و جو، مطالعات مرتبط بازیابی، محتوای آنها بررسی و طبقه بندی شدند. برنامه ها و مداخلات پیشگیری کننده و کاهش دهنده مصرف دخانیات در شش حیطه طبقه بندی شدند. این حیطه ها شامل «مطالعات در سطوح مختلف سنی و گروه ها» ، «مطالعات در محیط فیزیکی و سطح اجتماع» ، «مطالعات مالیات و قیمت» ، «مطالعات سیگار الکترونیکی» ، «مطالعات کاهش آسیب» و «راهکارهای تسهیل مداخلات» می باشند. نتایج حاصل از این مطالعه، «فرهنگ سازی، وضع و اعمال قوانین» ، «مداخلات با رویکرد تمرکز بر گروه های خاص» ، «آموزش در تمامی سطوح و مداخلات» ، «برگزاری دوره های آموزشی و تاکید بر نقش خانواده در حمایت از نوجوانان» و «دارو درمانی رایگان» را به عنوان راهکارهایی مناسب و متناسب با فرهنگ و توانایی های سیستم بهداشتی کشور، پیشنهاد می دهد.
    کلید واژگان: مداخلات پیشگیری کننده, پیشگیری از دخانیات, مداخلات مبتنی بر جامعه, سیگار, قلیان
    Ali Bahari, Soudabeh Marin, Leila Nikniaz, Jafar Sadegh Tabrizi, Mohammad Hasan Sahebihagh, Ali Fakhari, Motahare Allame, Masoumeh Arshinchid, Aliyeh Farahani, Mina Tabatabaie, Reyhaneh Sanayie, Asghar Mohammadpoorasl
    According to the World Health Organization’s report, tobacco use is the first preventable leading cause of deaths in the world.While the prevalence of tobacco use is declining in high-income countries, this prevalence is increasing in the low-income and middle-income countries. Daily, 205 thousand USD and 386 million USD annually spent on cigarette purchasing in Iran, and the health system of the country pays about 1 billion and one hundred and sixty million USD to cure the complications of cigarette smoking. The present study aimed at determination of effective programs and interventions applied in prevention and reduction of tobacco use in societies. Medical databases were searched, related studies retrieved and their content reviewed and classified. According to the results of this study, programs and interventions for prevention and reduction of tobacco use were categorized in six domains including: "studies at different levels of age and groups," "studies in the physical and community environment," "tax and price studies," "electronic cigarette smoking studies," "harm reduction studies," and "interventions facilitating solutions." The results of the study, suggests the followings as appropriate strategies that fit the culture and abilities of the Iranian health system: "culture, the establishment and application of rules", "interventions with a focus on specific groups", "education at all levels and interventions," "organizing training courses and emphasizing the role of the family in protecting adolescents" and “free drug therapy ".
    Keywords: Preventive Interventions, Tobacco Prevention, Community-Based Interventions, Smoking, Hookah
  • برنامه ها و مداخلات کارآمد پیشگیری کننده و کنترل کننده مصرف مشروبات الکلی در جامعه: یک مطالعه مروری
    سودابه مارین، علی بهاری، لیلا نیک نیاز، جعفر صادق تبریزی، محمدحسن صاحبی حق، علی فخاری، مطهره علامه، معصومه آرشین چی، عالیه فراهانی، مینا طباطبایی، ریحانه سنایی، اصغر محمدپور اصل *
    مصرف مشروبات الکلی بر کل اندام های بدن تاثیرمی گذارد و موجب طیف وسیعی از بیماری ها مانندسرطان ها، اختلالات روانی و رفتاری های خشونت آمیزمی شود. آمار دقیقی از شیوع مصرف مشروبات الکلی در کشور وجود ندارد. با این وجود تخمین زده می شود بیش از یک میلیون نفر سوء مصرف کننده مشروبات الکلی در کشور وجود داشته باشد. برنامه ها و مداخلات متنوعی جهت پیشگیری از مصرف و سوء مصرف مشروبات الکلی و همچنین کاهش آسیب ناشی از مصرف آن در جوامع مختلف انجام شده است. مطالعه مرور روایتی حاضر باهدف تعیین استراتژی ها و برنامه-های کارآمد به کاررفته در این زمینه و تعیین راهکارهای متناسب با شرایط کنونی ایران انجام شد. پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی توسط تیم تحقیقاتی مورد ارزیابی قرار گرفت و مطالعات مرتبط با موضوع، بازیابی و پس از بررسی کیفی دسته بندی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که برنامه های کارآمد درزمینه ی پیشگیری و کاهش آسیب ناشی از مصرف مشروبات الکلی را می توان در شش حیطه ی کلی تقسیم بندی کرد که عبارت اند از: آموزش و اطلاع رسانی، برنامه های بخش بهداشت و سلامت، برنامه های در سطح اجتماع، قوانین و سیاست های رانندگی حین مستی، سیاست های مرتبط با دسترسی، برنامه های مرتبط با کاهش آسیب.
    کلید واژگان: مصرف الکل, کنترل, پیشگیری, مداخله
    Effective Programs and Interventions in Prevention and Reduction of Alcoholic Beverages Consumption in Communities: A Review Study
    Soudabeh Marin, Ali Bahari, Leila Nikniaz, Jafar Sadegh Tabrizi, Mohammad Hasan Sahebihagh, Ali Fakhari, Motahare Allame, Masoumeh Arshinchi, Aliyeh Farahani, Mina Tabatabaie, Reyhaneh Sanayie, Asghar Mohammadpoorasl *
    Alcoholic beverages consumption affects all body organs and causes wide range of diseases such as cancers, psychopathy and violent behaviors. There is no precise statistics on alcohol consumption prevalence in Iran. Nevertheless, it is estimated that there are more than one million abusers of alcoholic beverages in the country. Various programs and interventions have been conducted to prevent and reduce alcohol consumption in different nations. The current narrative review study aimed at determining the effective strategies and programs applied in other societies and identifying appropriate approaches to the current situation of Iran. National and international databases were assessed by the research team and related studies were retrieved and categorized after quality assessment. Results of this study indicated that effective programs in prevention and reduction of alcohol consumption can be categorized in six general parts as follows: education and training, health-sector programs, community programs, regulations and policies regarding driving under the influence of alcohol, access-related policies and harm-reduction programs.
    Keywords: Alcohol Drinking, Control, Prevention, Intervention
  • رحیم خدایاری زرنق، جعفر صادق تبریزی، حبیب جلیلیان *، هیمن خزمه، حسن جعفری، محمد کیهان سجادی
    زمینه و هدف
    عادات غذایی ضعیف و تغذیه ناسالم به همراه سطح فعالیت فیزیکی از علل عمده افزایش وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان می باشد. با توجه به اهمیت سلامت مدارس و تغذیه کودکان و نوجوانان، این مطالعه با هدف ارزیابی برنامه های بهداشت مدارس در حوزه رژیم غذایی و تغذیه سالم با استفاده از پروفایل سلامت مدارس از دیدگاه مدیران و مربیان مدارس شهر تبریز انجام شد.
    روش پژوهش: مطالعه ی حاضر، مطالعه ای مقطعی- کاربردی است که در سال 1396 در شهر تبریز انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران و مربیان سلامت مدارس بود. نمونه گیری در مرحله ی اول به روش طبقه ای و در مرحله ی دوم به صورت تصادفی ساده انجام شد. تعداد 93 مدرسه وارد پژوهش شدند. ابزار جمع آوری داده ها پروفایل سلامت مدارس ویژه مدیران و مربیان سلامت مدارس بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 و از طریق آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار تحلیلی (من- ویتنی و کروسکال والیس) تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    بر اساس یافته ها، 9/84 درصد مدارس دارای فروشگاه، غذا خوری یا بوفه برای تهیه میان وعده های غذایی، نوشیدنی ها و سایر خوراکی ها بودند. فعالیت های ترویجی از قبیل تشویق دانش آموزان به نوشیدن آب (6/94 درصد)، ترویج استفاده از میوه جات و سبزیجات در مدرسه و فراهم کردن اطلاعات مفید و ضروری برای دانش آموزان و خانواده های آنان (3/76 درصد) توسط اکثر مدارس اجرا می شد. 3/90 درصد مدارس مانع تبلیغات آبنبات و شیرینی، فست فود و نوشابه گازدار در محیط مدرسه شده بودند و 3/75 درصد مانع تبلیغات آبنبات و شیرینی، فست فود و نوشابه گازدار در نشریات و کوریکولوم آموزشی مدرسه شده بودند.
    نتیجه گیری
    اکثر مدارس در زمینه فراهم نمودن مواد غذایی و خوراکی های سالم و اختصاص فضایی مناسب جهت صرف صبحانه و میان وعده های غذایی فعالیت زیادی ندارند. عملکرد بیشتر مدارس در خصوص فعالیت های ترویجی و آموزشی، منع تبلیغات مواد غذایی مضر و دسترسی به منبع رایگان آب آشامیدنی سالم مناسب بوده است. یافته های این مطالعه می تواند به مدیران و مسئولان بهداشتی کمک نماید تا با شناخت وضعیت موجود، برنامه ها و اقدامات لازم را در راستای حل مشکلات و رفع نقاط ضعف انجام دهند.
    کلید واژگان: بهداشت مدارس, سلامت مدارس, تغذیه سالم, پروفایل سلامت, سیاست تغذیه
    Rahim Khodayari-Zarnaq, Jafar Sadegh Tabrizi, Habib Jalilian *, Himan Khezmeh, Hasan Jafari, Mohammad Keihan Sajadi
    Background
    Poor nutritional habits along with physical activity levels are among the main causes of obesity and overweight in children and teenagers. Considering the importance of school health and nutrition for children and teenagers, this study was conducted to assess school health activities and programs in the field of healthy diet and nutrition.
    Methods
    This cross-sectional and applied study was conducted in 2017. The statistical population consisted of all school health principals and teachers in Tabriz city. Sampling was done in the first stage by stratified method and in the second stage; a simple random sampling was utilized on 93 schools. The data collection tool was the school health principals and teachers profile. Data were analyzed by SPSS 22 software using descriptive statistics (percentage and frequency/mean ± SD) and analytical tests (U Mann Whitney and Kruskal-Wallis Tests).
    Results
    According to the findings, 84.9 percent of schools had a store, dining room or buffet for snacks, drinks, and other meals. Promotional activities such as encouraging students to drink water (94.6 %), promoting the use of fruits and vegetables in schools, and providing useful and necessary information for students and their families (76.3 %) were conducted by most schools. 90.3 % of schools prevented the advertisement of candy, sweets, fast food and carbonated soft drinks in the school environment, and 75.3 % prevented the advertisement of candy, sweets, fast food and carbonated drinks in publications and school curriculum.
    Conclusion
    Most schools do not have much activity in providing healthy food and allocating space for breakfast and meals. Most schools have a good performance profile in terms of educational and training activities, the prohibition of harmful food promotions, and the availability of clean drinking water. Findings of this study can help health managers and health authorities to take the necessary steps to solve the problems based on the status quo.
    Keywords: School health, Healthy nutrition, Health profile, Nutrition policy
  • جعفرصادق تبریزی، فرید غریبی*، مرضیه کامکاری
    مقدمه
    مجوز دهی از رویکردهای ارزشیابی در نظام سلامت به شمار می آید که اهمیت ویژه ای در کسب حداقل الزامات مورد نیاز مراکز بهداشتی در شروع فعالیت و استمرار عملکرد آن ها دارد. مطالعه حاضر با هدف ممیزی مطب دندان پزشکان عمومی شهر تبریز بر اساس استانداردهای مجوز دهی کشور انجام شد.
    روش بررسی
    مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود که در 197 مطب دندانپزشکی عمومی شهر تبریز که به صورت تصادفی انتخاب شدند انجام شد. داده های موردنیاز با استفاده از چک لیست محقق ساخته ای که دارای 75 سوال در 7 بعد اصلی شامل فضای فیزیکی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات غیرپزشکی، نیروی انسانی، مدارک پزشکی و اطلاع رسانی، رعایت قانون و بخشنامه ها و نیز بهداشت و کنترل عفونت بود جمع آوری گردید. داده ها در نرم افزار آماری SPSS نسخه 19 وارد شدند و جهت تحلیل داده ها از آزمون های آماری T-test، ANOVA و Tukey استفاده گردید.
    یافته ها
    به طورکلی میزان رعایت استانداردها در مطب دندان پزشکان 78/5% بود که بیشترین تطابق مربوط به محور مدارک پزشکی و اطلاع رسانی با 92/3% و کمترین میزان انطباق مربوط به محور تجهیزات غیرپزشکی با 66/4% بود. بین سابقه کار دندان پزشکان با وضعیت مطب ها در حیطه های رعایت قانون و بخشنامه های ابلاغی ارتباط معنی داری وجود داشت، بدین معنا که با افزایش سابقه کاری، میزان رعایت این موارد بیشتر بود.
    بحث و نتیجه گیری
    علیرغم قابل قبول بودن وضعیت مطب های دندانپزشکی موردبررسی در برآورده نمودن الزامات مجوز دهی، هنوز کاستی هایی در برخی ابعاد مشاهده می شود. بی تردید، نتیجه مطالعه حاضر می تواند به مدیران در ارتقای وضعیت مطب دندان پزشکان و افزایش رضایت مندی جامعه کمک کند.
    کلید واژگان: مجوز دهی, ممیزی, مطب, دندان پزشکان عمومی
    Jafar Sadegh Tabrizi, Farid Gharibi*, Marzieh Kamkari
    Background and Objectives
    Licensure is a healthcare evaluation approach which has particular importance in compliance with minimum requirements of healthcare centers for getting started and continuing their performance. The aim of this study was auditing of Tabriz general dentistry offices based on licensure standards.
    Methods
    This descriptive- analytical study was done in 197 general dentistry offices in Tabriz city selected randomly. The required data were gathered using a researcher-made checklist with 75 questions in 7 main dimensions including physical environment, medical equipment, nonmedical equipment, human resources, medical records and informatics, policy consideration, and hygiene and infection control. Data analysis was done using t-test, ANOVA and Tukey statistical tests and through SPSS19 software package.
    Results
    The total rate of compliance with licensure standards in Tabriz dentistry offices was 78.5%. The highest and lowest rates of compliance were respectively in dimensions of “medical records” (92.3%) and “non-medical equipment” (66.4%). There was significant relationship between “job experience of dentists” and standards compliance score in “law and policy consideration” and “hygiene and infection control” dimensions; so that, more job experience was associated with higher compliance score in these dimensions.
    Conclusion
    Despite acceptable status of the assessed dentistry offices in regard to licensure requirements, there are still shortcomings in some dimensions. No doubt, the obtained results could help authorities to improve the status of dentistry offices and increase community satisfaction.
    Keywords: Licensure, Audit, office, General dentists
  • فتح الله پورعلی، زهرا عبدالهی، لیلا روفه گری نژاد، جعفر صادق تبریزی، احمد کوشا
    بیماری های غیرواگیر (NCDs) نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای درحال توسعه به یک مشکل عمده سلامت تبدیل شده اند، به طوری که بیماری های قلبی عروقی، علت اصلی مرگ ومیر در جهان بشمار می روند. رژیم غذایی ناسالم، فعالیت بدنی ناکافی و همچنین مصرف دخانیات، تعیین کننده های اصلی NCDs در جهان هستند. بر اساس گزارش ها، مصرف روزانه نمک در ایران بیش از توصیه های سازمان جهانی بهداشت است، درحالی که مصرف بیش ازحد آن بر سلامت انسان ها تاثیر منفی می گذارد و سازمان جهانی بهداشت کاهش نمک جمعیت را به عنوان یکی از مقرون به صرفه ترین اقدامات برای بهبود سلامت عمومی می شمارد. علی رغم اینکه کاهش مصرف نمک در جامعه دشوار است، اما با انجام اقدامات و استراتژی های خاص ازجمله: 1) پیروی از رژیم غذایی محدود از سدیم و پایش محتوای سدیم مواد غذایی 2) بسیج ها و پویش های اطلاع رسانی (استراتژی رسانه ها و ارتباطات) 3) برچسب گذاری و توسعه علامت های شناسایی محصولات کم نمک 4) استراتژی انگلستان-کاهش تدریجی سدیم 5) استراتژی صنعت غذا (فرمولاسیون مجدد) و 6) وضع مالیات و افزایش قیمت مواد غذایی ناسالم، کاهش بخش عمده ای از نمک دریافتی جمعیت امکان پذیر است و کشورهای موفق در کاهش مصرف نمک از طریق همین راهکارها مصرف نمک در جامعه را کاهش داده اند.
    کلید واژگان: بیماری های غیرواگیر (NCDs)سدیم نمک طعام استراتژی کاهش نمک
    Fathollah Pourali, Zahra Abdollahi, Leila Roufegarinejad, Jafar Sadegh Tabrizi, Ahmad Kousha
    Non-communicable diseases (NCDs) have become a major public health problem not only in developed countries, but also in developing countries; as cardiovascular disease is considered to be the leading cause of death in the world. Unhealthy diet, insufficient physical activity and smoking are the main determinants of NCDs in the world. According to the reports, daily intake of salt in Iran is above the recommendations of the World Health Organization (WHO), while taking too much salt affects the human health negatively and WHO regards reducing population salt intake as one of the most cost-effective measures to improve public health. Despite the fact that reducing salt intake in the population is difficult, but with specific actions and strategies, reducing most of the population's salt intake is possible. These actions and strategies include: 1) sodium-restricted diet and monitoring sodium content of foods, 2) awareness campaigns (media and communications strategy), 3) labeling and development of symbols identifying low-salt products, 4) United Kingdom strategy-gradual reduction of sodium, 5) food industry strategy (re-formulation), and 6) taxation on and rising prices of unhealthy food. Successful countries in reducing salt intake have followed these practices.
    Keywords: Non-Communicable, Diseases (Ncds), Sodium, Salt Salt Reduction Strategy
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال