حسن زندیه
-
در دوره قاجاریه به علت وجود مشکلات و معضلات عدیده، زمینه و موجبات رواج خرافه در جامعه بسیار فراهم بود. خرافه پذیری و گرایش به آن، به ویژه در جامعه زنان، فراگیر و مستمر بود و عملی عموما زنانه تعریف می شد. این مسئله پیامدها و آثاری برای جامعه به دنبال داشت. بر این اساس، پژوهش حاضر درپی بررسی چرایی و چگونگی باور و گرایش زنان به خرافه در این دوره است. برای این منظور، از روش دیرینه شناسی در توصیف و تشریح فضای گفتمانی که زنان را به اعمال و باورهای خلاف عقل وا می داشت، استفاده شد و تبیین هایی صورت گرفت که مبتنی بر پارادایم خرافات است و از این زاویه به این مسئله توجه می کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که زنان در مناسبات نظام سنتی جامعه، مسیر تعیین شده ای را می پیمودند که خروج یا عدم موفقیت در آن، مشکلات و مصائب بی شماری را برای آن ها به دنبال داشت. زنان در این چارچوب تنها می توانستند در جایگاه همسر و مادر نقش ایفا کنند. نظام خانواده، هنجارهای اجتماعی و نظام حقوقی برآمده از این فضای گفتمانی، زنان را با چالش های بسیاری مواجه می ساخت. ترس، احساس ناامنی از موقعیت خود، عدم استقلال مالی و عاطفی، عدم هویت فردی، بی سوادی و ناآگاهی، از جمله مواردی بودند که زنان پیوسته با آن درگیر بودند. از این رو، گرایش به خرافات، جبران ناتوانی عملی و اجتماعی زنان بود.کلید واژگان: خرافه, زنان, مردسالاری, طلسم, علوم غریبه, قاجاریهJostarha-ye Tarixi, Volume:15 Issue: 1, 2024, PP 145 -174In the Qajar period, since there were many problems and issues, the spread of superstition raised in the society and it spread rapidly, women were susceptibility to superstition and they showed a-lot tendency towards it. It was inclusive among them and continuous. The practice was generally defined as feminine. This issue had consequences and effects for the society. According on this, the present research investigates the reasons and how women believe and tend to superstition in this period. For this purpose, The ancient method has used. Science was used to describe the discourse environment that forced women to act and believe contrary to reason, and explanations were made based on the paradigm of superstition and it pays attention to this issue from this side. The findings indicate that women in the relations of the traditional system, the society followed a determined path, which resulted in countless problems and sufferings for them if they left or did not succeed in it. In this framework, women could only play the role of wife and mother, the family system, social norms and the legal system arising from this discourse environment, women faced many challenges, the feeling of insecure about their position, lack of financial and emotional independence, lack of identity, illiteracy and ignorance were among the things that women were constantly dealing with them. So, the willing towards superstitions was to compensate for women's practical and social incapacity.Keywords: Superstition, Women, Patriarchy, Strange Sciences, Qajar
-
این پژوهش با هدف بررسی شبکه گسترده تجاری محمدابراهیم ملک التجار، یکی از برجسته ترین تجار ایرانی در اواخر دوره قاجار، انجام شده است. و، با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و بررسی اسناد و مدارک موجود در آرشیو خصوصی محمدابراهیم ملک التجار، در پی پاسخ به این پرسش است که مهم ترین شرکای تجاری وی چه کسانی بوده اند و چه کالاهایی بین آنها مبادله می شده است؟ اسناد موجود در انگورستان، که به عنوان محل سکونت و کار ملک التجار شناخته می شود، طیف گسترده ای از موضوعات را پوشش می دهند؛ ازجمله نامه های اداری، مکاتبات شخصی، روزنامه ها و اسناد تجاری. این اسناد افزون بر مطالب ارزشمند اقتصادی، حاوی داده های غنی در زمینه های سیاسی، فرهنگی و زبانی نیز هستند. پژوهش حاضر به بررسی محتوای اسناد مرتبط با تجارت خارجی این تاجر پرداخته است. اسناد به دست آمده نشان می دهند که محمدابراهیم ملک التجار روابط تجاری گسترده ای با شرکت های خارجی و تاجران داخلی برقرار کرده بود. وی با کمپانی هایی همچون ساسون [1]، لینچ [2]، لیونگستن میور [3]، دیکسن [4]، رابرت ونکهاوس [5] و هاتس و پسر [6] در اروپا و تاجرانی مانند میرزا محمدشفیع اصفهانی در عثمانی، میرزا علی محمد موسوی و میرزا مهدی اصفهانی در هند همکاری می کرد. بااین حال، باتوجه به احتمال کشف اسناد جدید، این یافته ها ممکن است در مطالعات آتی تکمیل و یا اصلاح شوند.
کلید واژگان: تجارت خارجی, محمدابراهیم ملک التجار, اصفهان, قاجار, شرکای تجاریThis research investigated the extensive commercial network of Mohammad Ibrahim Malek al-Tojjar, a prominent Iranian merchant during the Qajar period. Based on documents located in England where Malek al-Tojjar resided and conducted business, it was clear that he had established significant commercial relationships with renowned foreign companies, such as Sassoon and Lynch, as well as influential domestic merchants in the Ottoman Empire and India. His trade spanned a diverse array of commodities. The accompanying diagram illustrates the volume and variety of these commercial transactions. The documents analyzed provided valuable insights into economic, political, cultural, and linguistic contexts. By examining the content related to Malek al-Tojjar's foreign trade, this research addressed the question of his key trading partners and the goods exchanged between them. While these findings are significant, the potential discovery of additional documents may further enrich this research in the future.
Keywords: Foreign Trade, Mohammad Ibrahim Malek Al-Tojjar, Isfahan, Qajar -
فصلنامه تاریخ اسلام، پیاپی 95 (پاییز 1402)، صص 173 -209
اسناد به عنوان یکی از منابع دست اول، نقش مهمی در پژوهش های تاریخی ایفا می کنند. اسناد متعه به عنوان گونه ای از اسناد شرعی برآمده از فقه اسلامی، اصول و چارچوب معینی دارند که اطلاعات فراوانی در زمینه فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و آداب و رسوم مردمان گذشته از آن ها به دست می آید. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که متعه نامه های دوران قاجار (12101343ق)، از نظر محتوایی چه مضامین و مطالبی در خود دارند؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که متعه نامه های دوران قاجار، از نظر محتوایی، متاثر از قوانین شرعی و عرفی بوده اند و جایگاه اجتماعی افراد در چگونگی تنظیم و تحریر آن موثر بوده است.
کلید واژگان: سندپژوهی, دوران قاجار, تاریخ اجتماعی, ازدواج, متعه نامهHostory of Islam, Volume:24 Issue: 95, 2024, PP 173 -209Documents, as one of the first-hand sources, play an important role in the historical researches. As a type of Shari'ah documents arising from Islamic jurisprudence, concubine documents have certain principles and frameworks from which a lot of information can be obtained in the field of culture, society, economy and customs of the past people. The main question of the current research is what were the themes and content of the concubine license in Qajar era (1210 -1343 A. H). The findings of the research clarify that concubine license in Qajar period were influenced by Sharia and customary laws in terms of content and the social status of people was effective in the way they were written.
Keywords: documentary research, Qajar era, social history, marriage, concubine license -
شکل گیری نهاد آموزشی مدرن در ایران موجب شد؛ زنان به موضوعی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی دولت نوگرای پهلوی تبدیل شوند. از آن جا که دولت پهلوی با حمایت نخبگان و روشنفکران با هدف نوسازی ایران تشکیل یافت؛ از همان ابتدای امر زنان را به عنوان یکی از ارکان دستیابی به این هدف، مورد توجه قرار داد. در نتیجه، آموزش زنان در صدر برنامه های نوسازی دولت قرار گرفت. از این رو، رویکردهای آموزشی برای تربیت دختران، همسو با ایده ها و اهداف حاکمیت، در مدارس طرح و الگوی جدیدی از زن مطلوب، ترسیم شد. سوال اصلی مقاله این است که برنامه های آموزشی زنان در متون درسی عصر رضاشاه از چه رویکرد و ماهیتی برخوردار بوده است؟ طبق یافته های پژوهش، ایده آل های جدید برای زنان در این دوره، مبتنی بر مولفه ها و معیارهای گفتمان «ایران نو» استوار بود؛ در منظومه ی چنین گفتمانی، مفهوم «آزادسازی زنان» به عنوان شالوده ی اصلی برنامه های آموزشی زنان شکل گرفت که در پیوست نقش های سنتی زن و در محدوده ی خانه و خانواده تعریف می گردید. از این رو، تحقیق حاضر با هدف توضیح چگونگی هویت یابی زن مدرن در جریان مدرنیزاسیون ایران و تبیین سیاست ها و برنامه های آموزشی زنان و کارکردهای نوین آن در این فرایند، با روش توصیفی تحلیلی و در چارچوب مفهوم سنتی پیوستگاری در تاریخ، مسئله آموزش زنان را مورد بررسی قرار داده است.کلید واژگان: آموزش زنان, ایران نو, زن مدرن, سیاست های آموزشی, برنامه ریزی آموزشیThe formation of modern educational system in Iran brought women to the front of policy making and educational programs for the Pahlavid government. Since the Pahlavid government was supported by the elite and the intellectuals for the modernization of Iran, it considered women as a target of modernization. Therefore, women education became pivotal for the government in its modernization policy. Therefore, the educational approaches for girls, in line with the ideas and purposes of the government were discussed in the schools and a new picture was presented of the ideal woman. The new ideals were based on the discourse of “New Iran”. This discourse meant for women emancipation as a basis of women educational system and was opposed to the traditional role of woman in home and family.In this study, the approaches, designs and the nature of women’s educational materials are discussed through an interpretive – analytical approach by emphasizing an explanation of the modernization of Iran and the explanation of the policies and educational programs for women.Keywords: Women Education, New Iran, Modern Woman, Educational Policies, Educational Programs
-
در دوره ی قاجار به علت ظهور و گسترش سرمایه داری و جهانی شدن اقتصاد، دروازه های مرزی به روی سایر کشورها گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به عنوان یکی از مهمترین مسیرهای مرزی کشور، سهم بسزایی داشت. و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. ورود نمایندگان کشورهای خارجی (تجار، مستشرقین، مسیونرهای مذهبی،و...) تاسیس اداراتی چون (تلگراف، بانک، کنسولگری و...) واردات کالاهای غربی (پارچه های انگلیسی، دخانیات ترکیه، آبجوهای دانمارکی و...) سبب شد تا مظاهر فرهنگ غربی در این ایالت رواج یابد. ساختار جدید شهری و معماری، زمینه های گسترش بیشتر تشیع، معرفی آثار باستانی در سطح جهانی و... از دیگر پیامدهای فرهنگی این روابط بود. این پژوهش، به استناد سفرنامه ها، خاطرات، وسایر منابع به روش تحلیلی - توصیفی و کتابخانه ای انجام شده است. هدف از این پژوهش بررسی تحولات فرهنگی ایالت کرمانشاهان در پیوند با روابط خارجی در یکی از مهم ترین ادوار تاریخ ایران می باشد. یافته ها نشان می دهد مناسبات خارجی ایران با کشورهای اروپایی و عثمانی، سبب بروز تحولات فرهنگی دیگری از جمله ارتقاء بهداشت، تاسیس مدارس با محتوای آموزشی جدید ، شکل گیری گویش کرمانشاهی و...گردید.
کلید واژگان: قاجاریه, روابط خارجی, کرمانشاهان, تحولات فرهنگی, عثمانیDuring the Qajar period, due to the emergence and expansion of capitalism and the globalization of the economy, the country's border gates were opened to other countries. In the meantime, Kermanshah, as one of the most important border routes in the country, had a significant share. And in confrontation and interaction with the Ottoman government and through it, in contact with other European countries. The arrival of representatives of foreign countries (merchants, Orientalists, religious missionaries, etc.), the establishment of offices such as the Telegraph, the bank, the consulate, etc. The import of Western goods (British fabrics, Turkish tobacco, Danish beers, etc.) led to Manifestations of Western culture are prevalent in this state. The new urban structure and architecture, the grounds for further expansion of Shiism, the introduction of antiquities at the world level, etc. were other cultural consequences of these relations. This research has been done based on travelogues, memoirs, documents, and other sources in an analytical-descriptive and library method. The purpose of this study is to investigate the cultural developments in Kermanshah province in relation to foreign relations in one of the most important periods of Iranian history. Findings show that Iran's foreign relations with European and Ottoman countries, caused other cultural developments such as health promotion, the establishment of schools with new educational content, the formation of the Kermanshah dialect and
Keywords: Qajar, Foreign Relations, Kermanshah, Cultural developments, Ottoman -
به دنبال رویارویی نواندیشان با مدرنیته، آرای معترضان حجاب، به عنوان تمهید الزامات روشنفکری و نوگرایی مطرح شد. مقاله حاضر به روش اسنادی تحلیلی، در پی بررسی تحول نظریات منتقدان حجاب، در بازه زمانی (1227 1320ش) است تا با تشریح باور و عملکرد آنها، عوامل موثر بر گسترش انتقاد تحول گرا به پوشش سنتی زنان ایران را تبیین کند. نتایج این بررسی نشان می دهد که هسته مرکزی آرای تحول خواه با گذر از دوره ناصری و سپس مشروطه، در اعتراض به اشکال حجاب سنتی شکل گرفت. پس از آن تغییر نگرش درباره حدود و نوع پوشش در فرایند آموزش انعکاس و رشد یافت. سپس در آستانه تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی، با دال مرکزی اعتراض بر حجاب، دو نگرش حداقلی و حداکثری مطرح شد. نگرش حداقلی بر مدرن پوشی و حجاب اختیاری و نگرش حداکثری بر حذف حجاب سنتی تاکید داشت. رویکرد حداکثری در دوره پهلوی اول به حذف حجاب عمومی متمایل شد و در نتیجه تقابل این دو نگرش نواندیشان دین گرا و تجددمآب با مشخصه الگو محوری زن غربی نمود پیدا کردند.
کلید واژگان: پهلوی اول, تجددگرایی, حجاب, عصر ناصری, کشف حجابFollowing the confrontation of modern thinkers with modernity, the votes of the hijab protestors were raised as preparation of intellectualism and modernity requirements. The present article by using a documentary-analytical method investigates the development of the hijab critics’ theories during the 1227 to 1320 period by describing their beliefs and performances to explain the influential factors on the revolutionary criticism development to the traditional clothing of Iranian women. Findings indicate that the central core of reformist votes was formed after the Naserid and the constitutional period in protest against the traditional forms of hijab. After that, the change of attitude about the limits and kind of coverage was reflected and developed in the education process. Then, by changing the monarchy from Qajar to Pahlavi aiming to protest against hijab, two minimal and maximal attitudes were proposed. The minimal attitude emphasized modern wearing and optional hijab, and the maximal attitude emphasized removing the traditional hijab. The maximal approach in the first Pahlavi period tended to remove the public hijab, and as a result of the confrontation between these two attitudes, modern religious and reformist thinkers with the characteristic of the western women central model appeared.
Keywords: Andalusia, Historia Arabum, Historia Gothica, Razi, Rodrigo Jimenez. -
Japan was an important and influential trade partner of Iran during the Pahlavi II era. However, no studies have been conducted on the effects of this country and its trade relations with Iran. The present study attempts to deal with the ups and downs in Japan’s trade relations with Iran during that era and evaluate its political impacts based on available documents. Furthermore, the discussions also include the types of cargo, their amount, their value and the dimensions of the trade between the two countries. According to the results of the study, the ideological affiliation of Iran and Japan to the Western bloc was effective in the development of trade relations between the two countries. Thus, Japan became the main importer of Iran’s oil and Iran employed Japanese experts for its economical and industrial activities. Therefore, several contracts were signed between the two nations. Nevertheless, the trade balance was in Japan's favor. The Iranian government’s efforts to balance the scales were successful in a few instances; however it failed in the long run. In conclusion, Japan became Iran’s third trade partner in this era.
Keywords: Iran, Japan, Trade Relations, Pahlavi II, Mohammad Reza Shah -
با سقوط امپراتوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول، بخشی از سرزمین های این امپراتوری میان متفقین تقسیم شد و به تاسیس چندین کشور انجامید که عراق یکی از آنها بود. ایران از دوران کهن، بخشی از سرزمین عراق تا مرز رود فرات را جزو قلمرو خود می دانست و قرن ها به خاطر همین هدف با عثمانی درگیر شده بود. پس از پایان جنگ، در کنگره صلح ورسای فرصت را آماده دید و این خواسته را مطالبه کرد اما قدرت های بزرگ به ویژه انگلیس برای عراق سرنوشت دیگری ترسیم کرده بودند و عراق در قالب یک کشور در همسایگی غرب ایران قرار گرفت. بدیهی است که از این مقطع به بعد، سیاست ایران در قبال عراق تازه تاسیس، با تاثیرپذیری از پیشینه تاریخی گذشته شکل گرفت و باعث شد تا چند سال دولت ایران از به رسمیت شناختن این کشور امتناع کند. این مسیله باعث شد دولت عراق با تحریک انگلیس و در جهت تحکیم نفوذش با اقداماتی از قبیل تبعید علمای ایرانی مخالف با قیمومیت انگلیس، لغو کاپیتولاسیون شهروندان ایرانی در عراق و همچنین مسایل مرزی، کشور ایران را زیر فشار قرار دهد و سرانجام این بحران در کنار دیگر مشکلات داخلی و بین الملل، ایران را واداشت تا به ناچار عراق را به رسمیت بشناسد. از این رو، مسیله پژوهش حاضر این است که بدانیم چرا و چگونه ایران کشور تازه تاسیس عراق را پس از چند سال به رسمیت شناخت. همچنین این پژوهش با روشی توصیفی و با تکیه بر اسناد و منابع فارسی و عربی سعی دارد تا فرآیند به رسمیت شناختن عراق توسط ایران در بازه زمانی مورد نظر را مطالعه و علل و عوامل تاثیرگذار بر این مناسبات و تغییر و تحولات آن را بررسی کند.
کلید واژگان: ایران, عراق, رضا شاه, به رسمیت شناختن, کشورWith the collapse of the Ottoman Empire following World War I, a part of its territory was split among the Allies, leading to the formation of many countries, including Iraq. Iran regarded the territory of Iraq up to the Euphrates as a part of its territory since ancient time and had clashed with the Ottomans for centuries to achieve this goal and saw the Versailles Peace Congress to raise this demand after the conclusion of the war. However, the great powers, particularly Britain, had envisaged a different destiny for Iraq, and as a consequence, Iraq became Iran's western neighbor. Therefore, it is clear that, from this point on, Iran's stance toward the newly created Iraq was impacted by a historical backdrop which caused the Iranian government to refuse to recognize this country for years. This prompted the Iraqi government, fomented by the British Empire and seeking to consolidate its influence, to exert pressure on Iran through measures such as the deportation of Iranian religious scholars who criticized British trusteeship, canceling the capitulation of Iranian citizens in Iraq, as well as border disputes. Finally, this turmoil, combined with other national and international issues, compelled Iran to recognize Iraq. As a result, the problem of the present research is to know why and how the newly established Iraq was recognized by Iran after many years. Also, this research employs a descriptive approach, drawing on Persian and Arabic texts and sources from the historical era in question to study and explain the causes or factors impacting these relationships, as well as their shifts and evolutions.
Keywords: Ottoman Empire, Iraq. World War I -
با تشکیل سلسله پهلوی، آموزش نوین زنان ایران از ضرورت های پروژه ی نوسازی ایران تعریف شده بود. در نتیجه، آموزش زنان در فضای گفتمانی نوسازی و نوگرایی که حکومت پهلوی خود را منادی آن می دانست، قرار گرفت. با از میان رفتن انسداد سیاسی پس از خروج رضاشاه از ایران، آموزش نوین زنان دچار آشفتگی رویکردی و گفتمانی شد. با قدرت گیری گفتمان های رقیب حکومت و امکان کنش گری آن ها در عرصه قدرت، فضای گفتمانی مسلط بر نظام آموزشی زنان، یکپارچگی و انسجام خود را از دست داد و دال مرکزی نوگرایی که پیش تر در عصر رضاشاه، طرح ها و برنامه های آموزشی زنان را حول خود شکل داده بود، از میان رفت؛ این مسیله منجر به شکل گیری، الگوی «زن مسلمان» در کنار «زن مدرن» شد. از طرفی، این برهه ی تاریخی، از حیث مسیله ی آموزش زنان، دوره ی تکوین اولیه ی سیاست ها و برنامه های آموزشی است که نهایتا منجر به انقلاب آموزشی در 1345 ش شد. این پژوهش با استفاده از مفهوم سنتی پیوستگاری در تاریخ و روش توصیفی تحلیلی در پی بررسی رویکردها ، طرح ها و آهنگ تغییرات برنامه های آموزشی دختران در کتاب های درسی دبیرستان، برای تشریح چگونگی هویت یابی زنان، نقش و جایگاه آنان در فرایند مدرنیزاسیون ایران است.
کلید واژگان: آموزش زنان, نوسازی, سیاست های آموزشی, برنامه ریزی آموزشی, محمدرضاشاهWith the rise of the Pahlavid dynasty, the modern education of women became a necessity for the innovation project in Iran. Therefore, women education became pivotal in the discourse of modernization advocated by the Pahlavid dynasty. Due to the political standoff as a result of Reza Shah’s exit from Iran, the modern education for women underwent discourse turmoil. With the empowering of the rival discourses and their arrival on the political scene, the dominant discourse for women education lost its vigor and the central focus of innovation which was predominant in Reza Shah’s era lost its force. This led to the formation of the concept of “Muslim Woman” versus “Modern Woman”. This historical era, regarding the education of women, is the time of the formation of policies and educational programs which finally led to the educational revolution in 1345 S.H. This Study employing the traditional continuity concept in history through a descriptive – analytical approach intends to survey the plans, and the pace of the changes in girls’ educational programs as reflected in high school text books, in order to identify the identity of women and their role in the modernization of Iran.Key Terms: Women education, Innovation, Educational policies, Mohammad Reza Shah
Keywords: Women education, Innovation, Educational policies, ., mohammadreza shah -
گام دوم مدرنیزاسیون در ایران با تدوین مبانی و اصول انقلاب سفید آغاز گشت. تعلیم وتربیت زنان که پیش تر بخشی از برنامه نوسازی ایران تلقی می شد، در این دوره نیز، اهمیت یافت و مورد نقد و بازبینی قرار گرفت. گفتمان نوگرایی عصر رضاشاه که به مفهوم آزادی زن شکل داده و برنامه های تربیتی زنان را حول این منظومه تنظیم کرده بود؛ متاثر از فلسفه ی انقلاب سفید و تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این دوران بود. «آموزش ملی و میهنی» به عنوان اساسی ترین سیاست آموزشی این دوره در کنار مفهوم آزادی زن به طرح ها و برنامه های آموزشی زنان شکل داد؛ از این رو، تغییر رویکرد سیاست های آموزشی زنان در این دوران از محدوده ی خانه و خانوداه به جنبه های فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آنان بود. این پژوهش بدیع، با استفاده از مفهوم سنتی پیوستگاری در تاریخ و با روش توصیفی تحلیلی به بررسی رویکردها ، طرح ها و آهنگ تغییرات برنامه های آموزشی دختران در کتاب های درسی این دوره، جهت تشریح چگونگی هویت یابی زن مدرن و کارکردهای آن در فرایند مدرنیزاسیون ایران می پردازد.کلید واژگان: آموزش زنان, ایران نو, آموزش ملی و میهنی, زن مدرن, سیاست های آموزشی, برنامه ریزی آموزشیThe second phase of modernization in Iran began with the compilation of the fundamentals and principles of the White Revolution. The education of women which was formerly considered a part of Iranian innovation program gained momentum and went under consideration and investigation. The innovative discourse of the Reza Shah era that was formed under women emancipation and included the education of women was also affected by the White Revolution and the political, social and economic situations of that period. “National education” as the most significant educational policy of this period along with the concept of women emancipation led to the formation of the programs and plans for women education. Therefore, in this period. the education policy of women’s education was a movement from house and family to social and economic and political aspects. This new study employing the traditional continuity concept in history and through a descriptive analytical approach, follows the plans and programs for women education in the textbooks of this period in order to illuminate the identity of the modern woman and the application of this identity in the process of modernization in Iran.Keywords: Women education, New Iran, Education, Modern Woman, Educational policies, Educational programs
-
ایرانیان عصر صفوی، علاوه بر درمان های طبیعی، به درمانگری ماوراء الطبیعی نیز اعتقاد داشتند؛ به طوری که اکثر اقشار جامعه، به این سبک از درمان ها باور داشته و در زندگی روزمره ی خود از آن ها استفاده می کردند. تبیین این سبک از درمانگری با تکیه بر گزاره های تاریخ اجتماعی، برای شناخت وضعیت درمانگری این دوران که علاوه بر راهکارهای مرسوم طبابت، از شیوه های دیگری نیز استفاده می شده؛ از موضوعات شایسته ی پژوهش است؛ بعدی از درمانگری که کمتر به آن پرداخته شده؛ درحالی که در اجتماع دوران صفوی، دامن گیر مردمان آن روزگار بوده و اغلب لایه ها از آن بهره می جستند. داده های پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع دست اول تاریخی و برخی پژوهش های جدید، با روش کتابخانه ای و سپس با شیوه ی کیفی، به توصیف و تحلیل این سبک از درمانگری پرداخته است که نشان می دهد ایرانیان در این برهه، علاوه بر شیوه های درمانگری طبیعی، از اسلوب درمانگری ماورایی نیز برای درمان استفاده می کردند.یافته های این پژوهش نشان می دهد، در میان طبقات مختلف اجتماع عصر صفوی، روش های درمانگری ماورایی بسیار کاربرد داشته؛ مانند دعانویسی و تعویذ، طلسم و جادو، جن و پری، زیارت و توسل، استشفاء به نیروی شاهی، نذر درمانی، صدقه درمانی، نیایش درمانی و استشفاء به قرآن کریم ازجمله آن ها هستند.
کلید واژگان: درمانگری ماورایی, پزشکی عصر صفوی, تاریخ اجتماعی, دعانویسی و تعویذ, طلسم و جادو, درمانگری اسلامیIn addition to natural treatments, Iranians in the Safavid era also believed in supernatural therapies; In a way that the majority of society believed in this type of treatment and use it in their daily lives. Explaining this method of therapy based on the propositions of social history, to understand the therapeutic status of this era, which in addition to conventional medical strategies, other methods were used; Is one of the worthy topics of research; A lesser-known dimension of therapy; Whereas in the society of Safavid era, it was widespread among the people of that era and most of layers used to apply it. The present study, using first-hand historical sources and some new researches, has described and analyzed this style of therapy with a library method and then a qualitative method and shows Iranians at this era, in addition to natural therapy methods, also have been using transcendental healing methods for therapy.The findings of this study show that transcendental therapy methods have been widely used among the different classes of society In Safavid era; Such as writing prayer and amulet, spell and magic, jinn and fairy, pilgrimage and recourse, healing by the royal force,
Keywords: Transcendental therapy, Medicine in the Safavid era, social history, Writing prayer, amulet, Spell, magic, Islamic Therapy -
انجام کودتا علیه دکتر محمد مصدق با حمایت قدرت های خارجی، در 28 مرداد 1332ش، آغازگر دور تازه ای از تاریخ پارلمانی ایران بود. بعد از این رخداد، مجلس و انتخابات به طور کامل در نظارت دولت و ماموران آن قرار گرفت. استان کرمانشاه واقع در غرب ایران، به دلیل موقعیت جغرافیایی و اهمیت ویژه ای که داشت و شعبه ای از شرکت نفت ایران و انگلیس در آن فعالیت می کرد، از بروز این کودتا، به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و این امر خواه ناخواه کنش سیاسی فعالان این شهر را نیز به دنبال داشت. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر منابع، اسناد و مدارک موجود، درصدد پاسخ به این پرسش است که روند برگزاری هجدهمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی در حوزه انتخابیه کرمانشاه چگونه بود و چه نتیجه ای به دنبال داشت؟ نتایج پژوهش، نشان می دهد که مشارکت سیاسی مردم و فعالیت سابق کنشگران این شهر در انتخابات، بعد از براندازی دولت ملی، کاهش پیدا کرده و با انزوای آن ها، نتیجه انتخابات را دولت و متنفذین محلی وابسته به حاکمیت مشخص کردند. انتخابات این دوره، نخستین مرحله انتخابات کاملا فرمایشی و دولتی بوده است که تا پایان دوره پهلوی تداوم یافت.کلید واژگان: انتخابات, مجلس دوره هجدهم, کرمانشاه, نادعلی کریمی, عزیز اعظم زنگنه, عبدالحسین امیر احتشامی, ابوالفتح دولتشاهیThe coup against Dr. Mohammad Mossadegh supported by foreign powers on August 19, 1953, was the beginning of a new era in Iran's parliamentary history of Iran. After this incident, the parliament and elections were completely under the supervision of the government and its officials. The province of Kermanshah, located in the west of Iran, due to its geographical location and special importance, and a branch of the British and Iranian Oil Company was operating there, was greatly affected by this coup, and this, willy-nilly, also led to the political action of the city's activists. The present article, with a descriptive-analytical method and relying on available sources, documents, and official papers, attempted to answer the question: “what was the process of holding the 18th National Assembly elections in the Kermanshah constituency, and what was the result?” The results of the research show that the political participation of the people and the former activities of this city in the elections decreased after the overthrow of the national government, and with their isolation, the result of the elections was determined by the government and local influential related to the government. The elections of this period have been the first stage of complete governmental and legislative elections, which continued until the end of the Pahlavi period.Keywords: 18th parliamentary elections, Kermanshah, Nadali Karimi, Aziz Azam Zanganeh, Abdolhossein Amir Ehteshami, Abolfath Dolatshahi
-
نشریه پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 51، پاییز و زمستان 1401)، صص 218 -252سکه شناسی به عنوان دانش شناخت، بررسی و تبیین ویژگی های شکلی و ماهوی نقود ملموس، از علوم جدیدی است که طی دهه های اخیر، مورد توجه ویژه پژوهشگران ایرانی قرار گرفته و از این رهگذر، آثار برجستهای در باب معرفی مسکوکات تاریخی کشور نگارش یافته است. در این میان، کتابهای تالیف شده درباره سکه های مضروب از دوره صفوی به بعد، متنوع تر هستند. بی شک یکی از مهمترین آثار مزبور، کتابی با عنوان سکه های مسی ایران، فلوس دورههای صفوی تا قاجار است که در سال 1391ش به قلم بهرام علاءالدینی نگارش شده است. نگارندگان این پژوهش درصدد هستند که با رویکرد توصیفی تحلیلی، جوانب علمی و تحقیقاتی اثر مذکور را بررسی کنند تا به این پرسش اصلی پاسخ دهند که مهمترین خصوصیات مثبت و منفی این کتاب، شامل چه مواردی است؟ یافته های این مقاله نشان میدهد که بهرام علاءالدینی به واسطه برخورداری از تجربیاتی چندین ساله در سکه شناسی، موفق به نگارش کتابی مرجع درباره مسکوکات مسین چکشی ایران طی دوره تاریخی معاصر شده که از امتیازاتش، معرفی فلوسهای متنوع مضروب در تقریبا پنجاه مورد از دارالضربهای ایران، درج اوزان دقیق مسکوکات و تلاش متعهدانه نویسنده در راستای خوانش صحیح مندرجات آنهاست. با این حال، بی اعتنایی علاءالدینی به امر ضروری ارجاع دهی علمی، عدم معرفی سکه های مسین برخی از شهرهای جنوبی کشور همچون «کنگان» و «لنگه» و نهایتا اتکای بیش از حد نویسنده به مجموعه شخصی خود و غفلت او از منابع معتبری مانند کتابهای «انتشارات کراوس» و گنجینه های «انجمن سکه شناسی آمریکا» و «موزه آشمولین» دانشگاه آکسفورد، اصلیترین نقیصه های اثر وی هستند.کلید واژگان: سکه شناسی, مسکوکات, فلوس, بهرام علاءالدینی, دارالضربهای ایران"Numismatics", defined as the knowledge of cognition, study and explanation of the structure and essence of tangible currencies, is one of the emerging sciences that has received special attention from Iranian researchers, particularly in recent decades, and prominent works on the introduction of the country's historic coins have been written as a result of their efforts. Among these works, the books written about coins minted from the Safavid period onwards are the most varied. Undoubtedly one of the most important of these publications is Persian Copper Coins, From Safavids to Qajars written by Bahram Alaedini in 1391 SH. The authors of this research are trying to investigate the scientific and research aspects of the mentioned work with a descriptive-analytical approach to answer this main question: what are the most important positive and negative features of this book? According to our research, Bahram Alaedini, due to his many years of numismatic experience, has succeeded in writing a reference book about the Iranian hammered coinage during the contemporary historical period. The advantages of this book are as follows: introducing the various coins minted in approximately 50 Iranian mints, recording the exact weight of the coins as well as the author's diligent effort to correctly read the contents of the coins. However, there are some flaws in Alaedini's book, including the following: ignoring scientific referencing which is essential, his failure to refer to the copper coins of some southern cities such as "Kangan" and "Lengeh", and finally the author's overreliance on his personal collection and neglect of reliable sources such as books published by "Krause Publications", collections of the "American Numismatic Society" and the "Ashmolean Museum" at Oxford University.Keywords: Numismatics, Coins, Falus, Bahram Alaedini, Iranian mints
-
شناسایی افراد از بدو پیدایش کلام وجود داشته و با شکل گیری اجتماعات بشری، انسان های اولیه در جستجوی هویت خود، قبایلشان را با عاج فیل، شاخ گوزن و پوست حیوانات از همدیگر متمایز می ساختند. حکومت ها همواره برای کسب مشروعیت سیاسی، یکپارچه سازی میهنی، استقرار و تحکیم نظام دیوانسالاری و حفظ تمامیت ارضی قلمرو خود، اقدام به هویت سازی و هویت بخشی جمعی می نمودند. مقاله حاضر قصد دارد به بررسی سیر تاریخی پدیده شناخت، هویت و انتساب عمومی و اختصاصی ایرانیان قبل از تشکیل دولت مدرن و مهم ترین عوامل شکل دهنده این امر بپردازد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه ی منابع کتابخانه ای و آرشیوی و با رویکرد تاریخی به موضوع پرداخته است. بر اساس نتایج این پژوهش قبل از ایجاد دولت مدرن در ایران، تشکیلات منظم و انسجامی فراگیر در ثبت اسامی و شناخت ساکنان این سرزمین، محلی از اعراب نداشت و این مقوله (انتساب و هویت حقیقی) تابع القاب یا عناوین و بیشتر با ثبت مهر مالکیت انجام می گرفت.کلید واژگان: انتساب, القاب, مهر, هویتJournal of Social-Political Studies of Iran's Culture and History, Volume:1 Issue: 4, 2022, PP 37 -59Identifying people has existed since the beginning of the word, and with the formation of human communities, early humans, in search of their identity, distinguished their tribes with elephant tusks, deer horns, and animal skins. In order to gain political legitimacy, national integration, establishing and consolidating the bureaucratic system, and maintaining the territorial integrity of their territory, the governments always used to create collective identity. This article aims to investigate the historical course of the phenomenon of recognition, identity and general and specific attribution of Iranians before the formation of the modern state and the most important factors shaping this. This article deals with the subject with a descriptive-analytical method based on library and archival sources and with a historical approach. According to the results of this research, before the establishment of the modern government in Iran, there was no place for the Arabs to register the names and recognition of the inhabitants of this land, and this category (attribution and true identity) was subject to titles or titles and more with the registration of the seal of ownership.Keywords: Attribution, Titles, Stamp, identity
-
ازدواج در دین اسلام به دو صورت دایم و موقت می باشد؛ در عصر قاجار ازدواج دایم و موقت نیز انجام می گرفت؛ در شرایط و دوره های مختلف تاریخی ممکن بود ازدواج موقت کارکرد های مختلفی داشته باشد و برحسب مقتضیات جامعه ازجمله نبود امنیت، قحطی، مشکلات اقتصادی و یا صلح و آرامش و بهبود وضعیت اقتصادی، کارکرد های متنوعی داشته باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که کارکرد های اجتماعی ازدواج موقت در دوره ی قاجار چه بوده است؟ به عبارت دیگر، ازدواج موقت در دوره ی قاجار به چه عللی انجام می گرفت؟ مدعای اصلی این است که کارکرد های اصلی ازدواج موقت در این دوره بنا به علل گوناگونی ازجمله ارضای نیازهای جنسی؛ کسب درآمد و تامین نیاز های اولیه زنان؛ سفرهای زیارتی؛ نازا بودن زن عقدی مرد؛ بیرون آمدن از زندگی یکنواخت مرد؛ یادگیری آداب همسرداری؛ نگاه ابزاری مرد به زن به عنوان زینت خانه و چشم و هم چشمی بین مردان ثروتمند؛ خدمت به زن عقدی یا برای کمک در کارهای کشاورزی؛ مصالح سیاسی و اقتصادی صورت می گرفت.کلید واژگان: سند, ازدواج موقت, کارکرد اجتماعی, دوره قاجارIn Islam, marriage can be categorized into two groups: temporary (Nikah mut'ah) and permanent. The former was ubiquitous during the Qajar dynasty, always existing in Iranian history and continued when the Qajar dynasty ruled over Iran. Generally speaking, it may be noted that temporary marriage was established in the history of Iran. Depending on various social conditions such as insecurity, famine, economic crises, or peace and quiet and improved economic situations, this type of marriage probably had various functions under different circumstances and historical periods, however. Based on this, the main question of this research is that what were the social functions of temporary marriage seen in marriage contracts during the Qajar dynasty? That is, why did temporary marriage occur during this period? The major claim is that the practice of temporary marriage stemmed from different reasons including to sexual appeal, earning income and addressing women’s basic needs, taking religious tips, female infertility, escaping everyday life, learning marriage etiquettes, the instrumental view of a man toward a woman as an ornament of the house, prosperous men’s efforts on keeping up with the Joneses, females’ contributions in agriculture, and political and economic interests.Keywords: Document, temporary marriage, Social Function, Qajar period
-
از دوره رضاشاه در نظام اداری ایران تغییراتی به وجود آمد و دیوانسالاری در مقایسه با دوره قاجار، به رغم تداوم برخی از نواقص و کاستی ها، تغییرات رو به رشدی را تجربه کرد؛ اما تحولات شهریور 1320 و بی سامانی نظام اداری، نشان از ناکارآمدی و عدم تحول بنیادین دیوانسالاری داشت. در این دهه پر فراز و فرود، تشکیلات اداری دچار بی نظمی گردید و این موضوع تا سال های بعد تداوم یافت. در پایان این دهه اقدماتی برای اصلاح و نظارت بر نظام اداری انجام شد؛ ازجمله قانون تصفیه کارمندان دولت در کابینه های ساعد، منصور و رزم آرا که بررسی ابعاد و ماهیت آن، مسیله مقاله حاضر است. این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای، اسناد و روزنامه ها، درصدد پاسخ به این پرسش است که علل و روند و ماهیت تصویب قانون تصفیه کارمندان دولت چه بود؟ یافته ها نشان می-دهد با تصویب و اجرای این قانون به عنوان نخستین تلاش دوره پهلوی دوم برای نظارت بر عملکرد کارمندان، کمیسیون پاکسازی به بررسی وضعیت کارکنان ارشد وزارتخانه ها و ادارات مهم پرداخت و بعد از یک سال، تنها پرونده 900 نفر از 150000 پرسنل دستگاه های دولتی را بررسی کرد و در شرایطی که مشمولین این قانون از رجال صاحب نفوذ بودند، رزم آرا همچون کابینه های سابق نخواست و یا نتوانست این قانون را درباره آنها اعمال کند و در نتیجه فساد و ناکارآمدی نظام اداری تداوم یافته و کاستی ها همچنان باقی ماند.کلید واژگان: نظام اداری, فساد, تصفیه کارمندان دولت, ساعد, منصور, رزم آراA few changes occurred in Iran’s bureaucratic system and this system began to grow gradually compared to the Qajar dynasty in spite of some short coming. However, the happenings and events in Shahrivar 1320, displayed the defects and problems of this bureaucratic system. The official and governmental systems became full of problems which persisted for a long time. At the end of this decade, some measures were taken to improve this system one of which was the sacking of corrupt and disqualified employees in the cabinet members of Saed, Mansour, and Razmara. This study deals with these sacking measures. This study employs a descriptive-analytical approach by relying on the documents, newspapers, and library sources and attempts to probe into the reasons for the laws of sacking the employees. Findings display that by the implementation of this law as an attempt by Pahlavi (II), a sacking commission began to investigate the performance of the high-ranking officials in ministries and governmental offices. After one year, only the files of 900 employees out of the 150000 personals of the governmental offices were investigated and in cases where the law hit the important and influential officials, Razmara, similar to his processors was not able or did not intend, to investigate the cases. Therefore, the corruption and the inefficiency of the bureaucratic system persisted as before.Keywords: influential officials, the corruption, the inefficiency of the bureaucratic system persisted as before.influential officials, Razmara, similar to his processors was not able or did not intend, to investigate the cases. Therefore, the corruption, the inefficiency of the bureaucratic system persisted as before
-
اسناد به عنوان یکی از منابع دست اول، نقش مهمی در پژوهش های تاریخی دارند. در این میان، اسناد متعه به عنوان اسناد شرعی برآمده از فقه اسلامی، اصول و چارچوب معینی دارند که اطلاعات فراوانی در زمینه فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و آداب و رسوم مردمان گذشته ارایه می دهند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که متعه نامه های دوره پهلوی اول از نظر شکلی و محتوایی دارای چه ساختاری هستند؟ و قوانین جدید چه تاثیری بر محتوای این اسناد گذاشته اند؟ مدعای اصلی پژوهش براساس بررسی اسناد، بر این اساس قرار گرفت که متعه نامه های نیمه اول دوره سلطنت پهلوی اول، از نظر شکل و هم محتوا، متاثر از قوانین شرعی و عرفی، سنت سندنویسی دوران قاجار و همچنین براساس جایگاه اجتماعی و طبقاتی افراد تنظیم و تحریر می شده اند. اما در نیمه دوم سلطنت پهلوی اول، با تصویب قوانین جدید مربوط به ازدواج، جنبه های فقهی این اسناد همچنان باقی و بر جنبه های عرفی و قانونی آن ها افزوده شد؛ دوم آن که تغییراتی در ساختار محتوایی این اسناد به وجود آمد، اما از نظر شکلی همچنان مانند گذشته بود. به منظور اثبات مطالب فوق، لازم دانسته شد که این اسناد از نظر محتوایی و شکلی، بررسی و همچنین تاثیر قوانین جدید دوره رضاشاه بر این اسناد، مشخص شود.
کلید واژگان: سند, سند شرعی, پهلوی اول, قوانین جدیدAs primary sources, documents play a significant role in historical research. In this regard, as religious documents derived from Islamic jurisprudence, temporary marriage certificates have certain principles and frameworks, providing a wealth of information on the culture, society, economy, and customs of the past. The main question of the present study was what form and content did the temporary marriage certificates in Pahlavi I era have? And what effect did the new laws have on the content of such documents? The main claim was that the temporary marriage certificates in the first half of the Pahlavi I era, in terms of form and content, were influenced by religious and customary laws, the Qajar tradition of document-drafting, and the social and class status of individuals. However, in the second half of the Pahlavi I era, new marriage laws were adopted. As a result, first, the jurisprudential aspects of such certificates were decreased and their customary aspects were increased.
Keywords: Diplomatics, Temporary Marriage Certificate, pahlavi l, New Rules -
فصلنامه شیعه شناسی، پیاپی 76 (زمستان 1400)، صص 87 -118وقف نامه ها از اسناد باارزش و جزو اسناد شرعی به شمار می روند. اسناد موقوفات زنان در دوره قاجار از مهم ترین منابع برای ترسیم اوضاع اجتماعی، فرهنگی و مذهبی هستند. در این دوره، بیشتر اقشار جامعه با گرایش های گوناگون فکری به وقف توجه داشتند. با توجه به رواج وقف، زنان در این امر مشارکت داشتند و این یکی از بسترهای حضور و مشارکت اجتماعی زنان عصر قاجار بود. در این دوران، وقف نامه های زنان و مردان چندان فرقی با یکدیگر نداشت، اما وقف نامه های زنان از لحاظ مصرف و رقبات، گاهی متفاوت از مردان بود و این تفاوت جزیی به شمار می رود. پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد تاریخی و استفاده از اسناد ذی ربط به نگارش درآمده و به رغم ضرورتی که این موضوع در تاریخ معاصر ایران دارد، تاکنون تحقیق مستقلی درباره وقف نامه زنان شیعی در دوره قاجار صورت نگرفته است. این مقاله سعی دارد تا به بررسی شکلی و محتوایی وقف نامه های زنان دوره قاجار بپردازد. داده ها از 36 وقف نامه، از «آرشیو ملی ایران»، «مرکز اسناد و کتابخانه آستان قدس رضوی»، تارنمای دنیای زنان قاجار و منابع کتابخانه ای گردآوری، استنساخ و بازخوانی شده و با رویکرد «توصیفی- تحلیلی» سامان یافته است.کلید واژگان: وقف نامه, زنان, قاجار, وقف نامه زنان, سندشناسیShiite Studies, Volume:19 Issue: 76, 2022, PP 87 -118The endowment letters are among the valuable documents and religiously legal vouchers. The endowment documents of the women in Qajar period are among the most important sources for delineating the social, cultural and religious conditions of the time. In that period, most sections of society with various intellectual leanings would pay attention to endowment. Considering the commonality of endowment, women would also participate in it, and this was one of the contexts for the social participation of the women in Qajar period (Werner, 1378). In that period, endowment letters of men and women were not so much different, but the women's endowment letters were sometimes different for those of men in their use and raqaba, which are minute difference. The present study makes use of a historical approach and the related documents to be composed. Despite the necessity of this issue in Iran's contemporary history, there has been no independent study on the Shiite women's endowment letters in Qajar period. This article seeks to investigate the form and content of the women's endowment letters in Qajar period. The data were gathered from 36 endowment letters extracted from the National Archive of Iran, Astan Quds's Center of Documents and Library, the website of World of Qajar Women, and other library sources and organized with a descriptive-analytical approach.Keywords: endowment letters, Women, Qajar, women's endowment letters, studying documents
-
طی سده ها و هزاره های متمادی، اصحاب قدرت از ازدواج سیاسی به عنوان راهکاری برای دستیابی به اهداف موردنظر خود استفاده کرده اند. مهم ترین کارکردهای ازدواج سیاسی، پایان دادن به جنگ ها و منازعات، انعقاد پیمان اتحاد میان دو نیروی سیاسی، تثبیت جانشینی در میان خاندان ها، بهره بردن از توانایی نظامی طرفین درجهت حفظ منافع و مواردی از این قبیل بوده است. خاندان اردلان، در نواحی غربی ایران، به کرات از این راهکار درجهت پیشبرد اهداف خود استفاده نمود، که نقطه اوج آن به سده سیزدهم قمری بازمی گردد. در این سده حاکمان اردلان، با خاندان قدرتمند قاجار و خاندان محلی «وزیری» پیمان ازدواج منعقد کردند. مقاله پیش رو برآن است که به تاثیرات ازدواج های سیاسی بر تحولات تاریخ اردلان در گستره زمانی مذکور بپردازد. سوال مقاله پیش رو عبارت است از اینکه ازدواج های سیاسی درنهایت چه تاثیری بر تحولات تاریخ سیاسی اردلان ها داشته است؟ به نظر می رسد راهکار ازدواج سیاسی برای خاندان اردلان به صورت دوپهلو عمل نموده است؛ به گونه ای که در کوتاه مدت، منافع موردنظر این خاندان را در سطوح گوناگون تامین نمود، اما در درازمدت به یکی از مهم ترین عوامل اضمحلال و سقوط نهایی این حکومت در کردستان تبدیل شد.
کلید واژگان: ازدواج سیاسی, امان الله خان, خسروخان, خاندان وزیری, قاجار, اردلان, حسن جهان خانم, طوبی خانمFor centuries and millennia, those in power used political marriage as a means to achieve their goals. The most important functions of political marriage were to end wars and conflicts, seal an agreement or alliance between two political forces, establish succession among dynasties, take advantage of military capabilities of the parties to preserve their interests, etc. The Ardalan Dynasty, in the western regions of Iran, repeatedly used this strategy to pursue its goals, culminating in the thirteenth lunar century. In that century, the rulers of Ardalan entered a marriage contract with the powerful Qajar Dynasty as well as the local Vaziri Dynasty. The present article intends to use a descriptive-analytical method on the effects of political marriages on the development of Ardalan history in the mentioned time period. It seems that the political marriage strategy worked ambiguously for the Ardalan family. Thus, in the short term, it provided the desired interests of this family at various levels, but in the long run became one of the most important factors in the annihilation and eventual collapse of this government in Kurdistan.
Keywords: Keywords Political Marriage, Amanullah Khan, Khosro khan, Vaziri Family, Qajar, Ardalan, Hosn-e Jahan Khanum, Touba Khanum -
این پژوهش، به بررسی یکی از کتابچه های مالی در دوره قاجاریه می پردازد. هدف از این پژوهش استنساخ و بازخوانی کتابچه، بررسی محتوایی و تحلیل آماری آن، ترسیم اقتصاد محلی و نیز تعیین الگوی تهیه شده این سند می باشد. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی-تحلیلی و با رویکرد مطالعه اسناد است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این اسناد در دوره قاجار بر اساس اصول و چارچوب دیوانی و فن استیفا تهیه می شده و محتوای این کتابچه نشان می دهد که بیشتر سنگینی مالیات بر عهده مردمان، از جمله روستاییان بود. این در حالی بود که اکثر این درآمدها، نه تنها برای حکومت مرکزی فرستاده نمی شد، بلکه عمده آن، صرف هزینه های اضافی می شد و هزینه کمی هم صرف آبادانی ایالت می گردید. همچنین با بازخوانی این کتابچه، می توان به شیوه حکمرانی عبدالله علاءالملک در همدان و نیز ترسیم و تبیین بخش کوچکی از تاریخ اقتصادی-اجتماعی دوره قاجار، در ایالت همدان پی برد، به مصداق مشت نمونه خروار، گویای نسبی وضعیت مالی بقیه ایالات ایران هم هست.
کلید واژگان: اسناد و متون مالی, سیاق, کتابچه جمع و خرج همدان و قراگوزلو, عبدالله, علاءالملکThis study examined one of the financial instructions in the Qajar era. The purpose was to transcribe and review the instruction, study its content, analyze it statistically, present an overview of its local economy, and determine its drawn up model. This descriptive-analytical was carried out through a desk study. The findings indicated that such documents were provided during the Qajar era based on administrative principles and debt-collection techniques. The instruction content showed that the taxation burden was mostly borne by the people, including the peasants. This was done while most of such revenues were not sent to the central government, but most of them were spent on additional expenses and merely a small amount was spent on state development. The review of the instruction showed how Abdullah Alaa al-Molk had ruled in Hamedan. It also explained a small section of the socio-economic history of the Qajar dynasty in Hamedan, which can be generalized to the financial status of other Iranian states in the said period.
Keywords: Financial Papers, style, Revenue, Expenditure Instruction of Hamedan, Qaraguzlu, Abdullah, Alaa al-Molk -
اختلافات قضایی جامعه در دوره مشروطه شامل دعاوی حقوقی و کیفری، بیانگر واقعیاتی است که در بستر اجتماعی، اداری و سیاسی جامعه در ایران، ایجاد شده بود. این نوشتار بر آن است، به روش توصیفی - تحلیلی دعاوی و شکایت های قضایی مردم تهران در حوزه حقوقی، از میان منابع به ویژه اسناد عدلیه به جای مانده از آن دوران، استخراج و بررسی نماید. در حوزه دعاوی حقوقی در این زمان می توان به اختلافات ملکی، مالی، ارث و وقف اشاره کرد. یافته ها نشان می دهد که در این حوزه بیشترین چالش میان افراد، مسایل مالی بوده است. رژیم نوپای مشروطه نیز از همان بدو تاسیس دچار بحران های فزاینده مالی بود. این امر علل زیادی داشت که بیشتر از عملکرد ناصحیح حکومت پیشین قاجاریه در مواجهه با مشکلات اقتصادی ناشی می شد. در این دوره ارزش پول ایران در قبال ارزهای معتبر خارجی بسیار تنزل کرد. از سوی دیگر نقدینگی موجود کشور هم به رغم نوسانات شدید پولی تا مدت مدیدی نمی توانست پاسخ گوی نیازهای داخلی کشور باشد. این وضعیت بر مردم هم تاثیر گذاشته و عمده شکایت های قضایی آنان در حوزه مسایل مالی بود.
کلید واژگان: ایران, تهران, مشروطه, نظام قضایی, دعاوی حقوقیJudicial disputes of the society in the Constitutional period including legal and criminal lawsuits represent events which occurred in the social, administrative and political context in Iran.This analytic-descriptive study seeks to explore the lawsuits and legal claims among the sources especially the judicial documents left from the people of Tehran in the Constitutional period. Property and financial disputes, inheritance and endowment are mentioned in the field of litigation of that period.The findings prove that financial issues were the most problematic ones for the people. The fledgling constitutional regime had growing financial crises since its inception.Among the many reasons for this was the improper performance of the former Qajar government facing economical problems. The value of Iran's currency fell severely in comparison to the other credible foreign currencies.Furthermore, despite the severe monetary fluctuation, the existing liquidity of the country could not meet the domestic needs of the country. This situation affected people and led to many financial lawsuits and legal claims.Furthermore, despite the severe monetary fluctuation, the existing liquidity of the country could not meet the domestic needs of the country. This situation affected people and led to many financial lawsuits and legal claims.Furthermore, despite the severe monetary fluctuation, the existing liquidity of the country could not meet the domestic needs of the country. This situation affected people and led to many financial lawsuits and legal claims
Keywords: : Qajar period, Zemmeh, Zemmehnameh, Physical Structure, content structure -
بخش درخور توجهی از تولید و بازنشر محتوای ایدیولوژیک گفتمان پهلویسم از طریق مطبوعات به ویژه موسسه های مطبوعاتی اطلاعات و کیهان انجام می گرفت. در این حال، پژوهش منسجمی درباره ی نقش مطبوعات یادشده، در کشاکش گفتمان اسلام سیاسی با پهلویسم انجام نشده است. ازاین رو، در تحقیق پیش رو به این مسئله توجه گردیده و این پرسش ها مطرح شده است که تولید یا بازنشر محتوای ایدیولوژیکی در اطلاعات و کیهان چگونه بود و چرا با واکنش حاملان گفتمان اسلام سیاسی روبرو شد و واکنش آن ها شامل چه مواردی بود؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که حضور مدیران ارشد این دو موسسه در ارکان حکومتی پهلوی و پذیرش منصب سناتوری مجلس و افزون بر آن، برخی تولیدات ایدیولوژیک این دو موسسه، همچون انتشار تقریبا هرروزه ی تصاویر شاه و نمادهای سلطنتی همراه با مقالات متعدد، پذیرش و تبلیغ برنامه های انقلاب سفید به ویژه از سوی مبلغان مذهبی دو موسسه که دین را در راستای اهداف حکومت به خدمت گرفته بودند، سبب موضع گیری و تولید محتوای ایدیولوژیک از سوی حاملان گفتمان اسلام سیاسی شد.
کلید واژگان: اسلام سیاسی, پهلویسم, مطبوعات, گفتمان -
هدف
فرایند صدور مجوزهای چاپ و نشر و بررسی ساختار شکلی و محتوایی آن ها، از ابتدای دوره ناصرالدین شاه تا پایان حکومت قاجار در این مقاله گزارش شده است.
روش/ رویکرد پژوهشداده ها از منابع کتابخانه ای و آرشیوی (عمدتا آرشیو ملی ایران) استخراج شده است.
یافته ها و نتیجه گیریآثار چاپی به ویژه روزنامه ها برای انتشار در دوران مذکور روند اداری خاصی را طی می کردند. این اسناد در اکثر موارد از ساختاری مشخص پیروی می کردند، ولی در برخی از مجوزهای چاپ و نشر به علت تکمیل نشدن مدارک توسط شخص متقاضی، می توان تفاوت و تمایزی را در ساختار و محتوای اجازه نامه ها مشاهده کرد.
کلید واژگان: اسناد تاریخی, مجوز, چاپ و نشر, ساختار ظاهری, ساختار محتواییPurposeTo analyze the process of issuing printing and publishing licenses and to study its formal and content structure from the beginning of Nasser al-Din Shah to the end of the Qajar rule.
Method and Research DesignThe data are extracted from library and archival sources and mainly from the archives of the National Documents Organization, and considering the nature of this type of documentary research, the research method will be descriptive and analytical.
Findings and ConclusionPublishing licenses are of special importance as the initial stage of publishing a magazine and a book. Books and especially newspapers in this period went through a special administrative process for publication. Examining the relevant licenses along with the laws and administrative procedures affecting the licensing process is one of the main and important issues in this article. It should be noted that these documents, in most cases, followed a specific structure, but in some from publishing licenses due to non-completion of documents by the applicant, it is possible to see differences and distinctions in the structure and content of licenses.
Keywords: historical documents, License, Publishing, Appearance structure, content structure -
«کارکرد» در میان مفاهیم جامعه شناختی به معنای نتیجه و اثر واقعه یا حرکت تعریف شده است و «کژکارکرد» هنگامی معنا پیدا می کند که نتایج مطلوب و آثار عینی و مشاهده پذیر نهادها در عرصه اجتماعی ظهور و بروز نداشته باشد. پرسش این پژوهش این است که: در میان اهتمام مردم ایران در عصر قاجار به برگزاری آیین های مذهبی، به خصوص شعایر محرم، این مناسک دینی در عرصه های اجتماعی چه نتایج منفی ای داشته است؟ و این کژکارکردها به چه دلیل در آیین های مذهبی وارد شده است؟ برای پاسخ به این پرسش، شعایر مذهبی را از ابعاد مختلف، اعم از فردی و اجتماعی، بررسی کرده ایم، و نتیجه گرفته ایم که ایجاد کژکارکردها در شعایر مذهبی عموما به دلیل پیرایه هایی بوده که به دست مردم، و به دلیل بی توجهی به متولیان مذهبی درباره این اضافات، ظاهر شده است.کلید واژگان: کژکارکردها, کارکردها, قاجار, روحانیت, مذهب"Function" is defined among sociological concepts to mean the result and effect of an event or movement, and "dysfunction" is meaningful when the desired results and objective and observable effects of institutions do not appear in the social arena. The question of this research is: Among the efforts of the Iranian people in the Qajar era to hold religious rituals, especially Moharram rites, what negative results have these religious rituals had in social areas? And why are these dysfunction included in religious rites? To answer these questions, we have examined religious rites from various dimensions, both individual and social, and have concluded that the creation of dysfunctions in religious rites is generally due to changes that have occurred by the people ignoring the religious authorities.Keywords: Dysfunctions, Functions, Qajar, clergy, religion
-
همزمان با شروع جنگ اول جهانی، کشور ایران دچار مصایب و مشکلات فراوانی شد و مناطق مرزی در غرب و شمال غرب، مورد تاخت و تاز عثمانی و روسیه قرار گرفت. در این دوره، ایالت آذربایجان، خصوصا شهرهای غرب دریاچه ارومیه، دچار مشکلات عدیده ای شدند. شهرهای ارومیه و سلماس و خوی بیش از دیگر مناطق مورد غارت و کشتار و چپاول قرار گرفتند. اما آنچه مهم است، اینکه در این دوره، مسیحیان ساکن در این منطقه، اعم از آشوری و ارمنی در پی استقلال خواهی و ایجاد سرزمین مستقل برآمدند. کوچ اجباری مسیحیان ساکن شرق عثمانی که به جیلو معروف بودند، از علل مهم ایجاد اندیشه تفکر استقلال خواهی بود. تنوع قومی و زبانی، زندگی عشیره ای و ایلیاتی، حضور فعال میسیونرهای مذهبی و جبهه بندی های سیاسی و سرزمینی دولت های درگیر در جنگ اول جهانی، به ویژه کشورهای همسایه ایران؛ روسیه و عثمانی از عوامل موثر در ظهور ایده و اندیشه استقلال و جدایی طلبی مسیحیان غرب دریاچه ارومیه بود. این پژوهش، در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که چرا مسیحیان ساکن غرب دریاچه ارومیه به فکر استقلال افتادند و رویای ایجاد سرزمین آشور را در سر پروراندند و به همدستی با جیلوها و روس ها پرداختند.
کلید واژگان: جنگ اول جهانی, سرزمین آشور, مسیحیان, غرب دریاچه ارومیه, متفقین, جیلوها, تعامل
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.