به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

حمیدرضا غفارزاده

  • مهدی فرمهینی فراهانی، امیر حسین جاوید*، زهرا عزیزی، حمیدرضا غفارزاده، سارا نهیبی

    جهان در حال تغییر و تحول اساسی است. پیش بینی ها حاکی از آن است جمعیت شهرها در سال 2030 میلادی به 5/06 میلیارد نفر (60 درصد) خواهد رسید. رشد کاربری اراضی شهری و انسان ساخت به ویژه در شکل نامطلوب آن، به سبب اثرات منفی بر محیط زیست، سلامت انسان و مسایل اجتماعی و اقتصادی نکوهش شده است. توسعه بی رویه کاربری شهری در مناطق ساحلی که یک اکوسیستم حساس به تغییرات است، سبب تخریب و انقطاع زیستگاه های طبیعی این ناحیه می گردد. به منظور بررسی کاربری اراضی شهری و انسان ساخت در محدوده مورد مطالعه از تصاویر ماهواره لندست 8 استفاده شد که برای سه زمان (سال 2013، 2017 و 2021 میلادی) دریافت گردید. بعد از انجام تصحیحات لازم، برای استخراج دقیق خط ساحلی بندر خمیر از شاخص بهینه شده آب (MNDWI) استفاده شد. سپس از خط ساحلی به سمت خشکی به ترتیب سه فاصله 2، 4 و 6 کیلومتر در نظر گرفته شد که برای تفکیک هر محدوده از ابزار Buffer در محیط ArcMap بهره گیری گردید. به منظور استخراج کاربری اراضی شهری (انسان ساخت) شاخص NDBI به کارگیری گردید. در نهایت میزان رشد کاربری اراضی شهری در سه نقطه ی زمانی و فواصل مختلف از خط ساحلی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد از سال 2013 تا 2021 میلادی کاربری اراضی شهری و انسان ساخت افزایش پیدا کرده است. افزایش مساحت کاربری انسان ساخت از سال 2013 تا 2021 برای فواصل 2، 4 و 6 کیلومتر از خط ساحلی به ترتیب 120/1، 110/3 و 65/8 هکتار به دست آمد. از آن جاکه نزدیک شدن و نفوذ کاربری اراضی شهری به نوار ساحلی باعث تخریب و تکیه تکیه شدن زیستگاه های ساحلی می گردد، هم چنین سیستم های هیدرولوژیک را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا این مهم به خصوص در شهرستان خمیر که دارای اکوسیستم هایی نظیر تالاب های دریایی می باشد باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد و تمامی تغییرات کاربری اراضی پایش گردند.

    کلید واژگان: خط ساحلی, شهرستان خمیر, کاربری اراضی شهری, لندست 8, هرمزگان
    Mehdi Farmahini Farahani, Amir Hossein Javid *, Zahra Azizi, Hamidreza Ghaffarzadeh, Sara Nahibi

    The world has undergone a fundamental change and the population density in cities is very high. Forecasts indicate that the population of cities will reach 5.06 billion people (60%) in 2030. The growth of urban and man-made land use, especially in its unfavorable form, has been condemned due to its negative effects on the environment, human health, and social and economic issues. Irregular urban development in coastal areas, which are a sensitive ecosystem, leads to the destruction and disruption of natural habitats in this area. In order to study the urban and man-made land use in the study area, Landsat 8 satellite images were used, which were received for three times (2013, 2017 and 2021). After making the necessary corrections, the Modified Normalized Difference Water Index (MNDWI) was used to accurately extract the coastline of Khamir port. Then, from the coastline to the mainland, three distances of 2, 4 and 6 km were considered, respectively, which Buffer tool was used to separate each area in ArcMap environment. Normalized Difference Built-up Index (NDBI) was used to extract urban land use. Finally, the growth rate of urban land use was measured at three time points and different distances from the coastline. The results showed that from 2013 to 2021, urban and man-made land use has increased. The increase in man-made land area from 2013 to 2021 for distances of 2, 4 and 6 km from the coastline was 120.1, 110.3 and 65.8 hectares, respectively. Since the proximity and influence of urban land use to the coastline causes the destruction and reliance of coastal habitats, it also affects the hydrological systems, so this is especially important in the city of Khamir, which has ecosystems such as wetlands. Should be seriously considered and all land use changes monitored.

    Keywords: Coastline, Khamir County, urban land use, Landsat 8, Hormozgan
  • عبدالامیر فرضی دیری*، امیرحسین جاوید، حمیدرضا غفارزاده، فرهاد حسین زاده لطفی

    شهرداری تهران با ایجاد و استقرار تسهیلات مورد نیاز از جمله غرفه های بازیافت در تبلور عینی تفکیک پسماند در جهت حفظ محیط زیست و اهداف توسعه پایدار نقش موثری را ایفا می نماید. آمار جمع آوری روزانه پسماندهای خشک توسط 460 دستگاه غرفه بازیافت حدود 40 تن در سطح شهر تهران می باشد که از این میزان حدود 32% آن(12/8تن در روز) از طریق 81 دستگاه غرفه بازیافت مناطق غربی از شهروندان دریافت می گردد. هدف این پژوهش، مدلسازی مدیریت پسماند خشک غرفه های بازیافت در مناطق غربی شهر تهران بوده است. ابزاری که برای مدلسازی چنین تحلیلی به کار گرفته می شود نرم افزار ARC GIS است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. به دلیل خصیصه فضایی مکانیابی و به خاطر ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسایل شهری، مبنای کار این پژوهش تهیه لایه های اطلاعاتی بر مبنای عوامل و معیارهای موثر در مکان گزینی غرفه بازیافت و تلفیق و همپوشانی آنها در محیط نرم افزاری ARC GIS با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و استنتاج منطق فازی است. بررسی نتایج مدل تدوین شده نشان می دهد حدود 50% از سطح کل مناطق 5، 9، 21 و 22 شهرتهران پتانسیل بهره وری مطلوب برای مکان گزینی غرفه بازیافت را دارد حال آنکه هم اکنون 74% غرفه های بازیافت از بهره وری مطلوب برخوردار نمی باشند. بیشترین و کمترین درصد بهره وری مطلوب غرفه های بازیافت موجود به ترتیب مربوط به مناطق 5 (39%) و 22 (4%) شهرداری می باشد.

    کلید واژگان: مدیریت پسماند خشک, مکانیابی, غرفه بازیافت, تحلیل سلسله مراتبی, منطق فازی
    Abdolamir Farzi Dayeri *, Amirhossein Javid, Hamidreza Ghaffarzadeh, Farhad Hosseinzadeh Lotfi

    By installing the required facilities such as recycling booths, Tehran municipality can play an important role in the promoting waste separation in order to protect environment and the goals of the sustainable development. The rate of the collection of daily dry wastes by 460 recycling booths is about 40 tons throughout the city of Tehran, out of which about 32% (12.8 tons daily) is received from the citizens by means of 81 recycling booths placed in the western areas. The aim of this article is to produce a model for dry waste management of the recycling booths placed in the western parts of Tehran. The instruments used for the purpose is the ARC GIS software. The method used in this article is descriptive-analytical and applied method. Due to the spatial characteristic of locating and lack of finality of urban problems, the basis of this research is to prepare layers of information based on the factors influential in locating recycling booths and their incorporation and overlapping in the ARCGIS software domain, using AHP and Fuzzy logic inference. A study of the results indicates that around fifty percent of the zones 5, 9, 21, and 22 of Tehran are considered useful for locating recycling booths, while around 74% of the existing recycling booths are not used properly. The maximum and minimum efficiencies among the existing recycling booths belong to municipality zones 5 (39%) and 22 (4%), respectively.

    Keywords: Dry waste management, Locating, recycling booths, AHP, Fuzzy logic inference
  • هانیه کاظمی موید، مهدی جلیلی قاضی زاده*، مصطفی پناهی، زهرا عابدی، حمیدرضا غفارزاده
    سابقه و هدف

    لجن تولید شده در پالایشگاه تولید کننده روغن، به دلیل حجم قابل توجه و پیچیدگی در ترکیبات، بسیار مضر بوده و دفع معقول آن برای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد.  طی فرآیند تصفیه پساب در پالایشگاه روغن، لجن صنعتی آلوده و حاوی مواد سمی تولید می شود که شامل ترکیبات پلی آروماتیک هیدروکربن بوده و در گروه پسماندهای خطرناک طبقه بندی می شود.
     

    مواد و روش ها

    در این تحقیق ارزیابی چرخه حیات روش های دفع در دو سناریوی لندفیل و سوزاندن بر روی لجن صنعتی پالایشگاه روغن در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس با استفاده از نرم افزار ارزیابی چرخه حیات، openLCA با مدل ارزیابی اثرات CML-Baseline ، طبقات مختلف اثرات زیستمحیطی بررسی و با استفاده از روش وزن دهی و بی بعد کردن هر یک از طبقات اثر در دو سناریوی تعریف شده، بهترین سناریو از لحاظ محیط زیستی شناسایی گردیده است.

     نتایج و بحث

    نتایج از فهرست نویسی 11 طبقه اثر شامل اسیدی شدن، تغییر اقلیم، کاهش منابع غیر زیستی، در دو بخش سوخت های فسیلی و عوامل موثر در ذخایر نهایی،سمیت در سه بخش (آب آشامیدنی، آب دریایی، سمیت خاک)، اختناق دریاچه ای، مسمومیت انسان، تخریب لایه ازون، مه دود فتوشیمیایی ارزیابی بدست آمده است. نتایج نشان داده است، کمترین اثرات زیست محیطی بر روی شاخص های سلامت انسان و گونه های گیاهی، مربوط به سناریوی لندفیل می باشد. سناریوی سوزاندن لجن، که مستقیما به زباله سوز ارسال می شوند با انتشار بیشترین میزان دی اکسید کربن، متان و اکسیدهای نیتروژن به محیط به عنوان سناریو بدتر انتخاب شده است.

    نتیجه گیری

    نتایج بی بعد سازی در دو سناریوی مورد مطالعه نشان داد، سناریو 1 (لندفیل) با  مقدار  (6-)10×2.94 و سناریوی 2 (سوزاندن پسماند) با عدد (5-)10×5.42 ، به ترتیب کمترین اثر تخریبی در محیط زیست را داشته اند.

    کلید واژگان: ارزیابی چرخه حیات, نرم افزار openLCA, شاخص CML-Baseline, طبقات اثر زیست محیطی, لجن صنعتی پالایشگاه روغن
    Hanieh Kazemi Moayed, Mahdi Jalili Ghazizadeh Khayat *, Mostafa Panahi, Zahra Abedi, Hamid Reza Ghafarzadeh
    Introduction

    The sludge produced in the oil refinery is very harmful due to the significant volume and complexity of the compounds, and its reasonable disposal is very important for environmental protection and sustainable development. During the effluent treatment process in the oil refinery, contaminated industrial sludge containing toxic substances is produced, which contains poly-aromatic hydrocarbon compounds and is classified in the group of hazardous wastes.

    Materials and methods

    In this study, the life cycle evaluation of disposal methods in two scenarios of landfill and incineration on industrial sludge of oil refinery in Iran has been investigated. Regarding, using life cycle assessment software, openLCA with CML-Baseline Impact Assessment Model, different environmental impact categories are examined and using weighting and dimensionless method of each effect class in the two defined scenarios, the best scenario has been identified in terms of the environment.

    Results and discussion

    The results from 11 categories including acidification, climate change, reduction of Abiotic, in two parts of fossil fuels and factors affecting final reserves, toxicity in three parts (drinking water, seawater, and soil toxicity), Eutrophication, Human toxicity, ozone Layer depletion, and photochemical oxidation have been evaluated. The results show that the least environmental effects on human health indicators and plant species are related to the landfill scenario. The sludge incineration scenario, which is sent directly to the incinerator, has been selected as a worse scenario with the highest emissions of carbon dioxide, methane and nitrogen oxides into the environment.

    Conclusion

    The results of dimensionlessness in the two studied scenarios showed that Scenario 1 (Landfill) with a value of 2.94 × 10 -6 and Scenario 2 (waste incineration) with a number of 5.42 × 10 -6 the least destructive effect on the environment, respectively.

    Keywords: Life cycle assessment, openLCA software, CML-Baseline index, environmental impact classes, industrial sludge of oil refinery
  • امیرنوید سلیمانی، حمیدرضا غفارزاده*
    زمینه و هدف

    پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ویژگی های اقتصادی خانوار بر میزان مصرف انرژی (مطالعه موردی، خانوارهای ساکن در شهر یزد) انجام شده است.

    روش بررسی

    تعداد 383 خانوار به عنوان نمونه، به روش تصادفی ساده انتخاب و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون های من ویتنی، کراسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.

    یافته ها

     نتایج نشان داد که بین تحصیلات، درآمد، شغل و نوع منزل و مصرف انرژی رابطه معنی داری وجود دارد و در مجموع وضعیت اقتصادی خانواده تاثیر زیادی بر میزان مصرف انرژی خانوار دارد.

    بحث و نتیجه گیری

    بر اساس نتایج، بین تحصیلات و مصرف انرژی رابطه معنی داری وجود دارد و با بالا رفتن تحصیلات مصرف انرژی نیز بیشتر شده است، همچنین کارمندان در مقایسه با افراد دارای شغل آزاد انرژی بیشتری مصرف می کنند و افراد بازنشسته و کارگران، انرژی کمتری مصرف می کنند، خانوارهای با درآمد بالای 90 میلیون تومان در ماه در مقایسه با خانوارهایی که در آمد بین یک تا سه میلیون تومان در ماه داشته اند، انرژی خیلی بیشتری مصرف کرده اند، خانوارهایی که در مناطق مرفه ساکن هستند انرژی بیشتری مصرف می کنند و افرادی که در حومه و مناطق محروم زندگی می کنند انرژی کمتری مصرف می کنند.

    کلید واژگان: مصرف انرژی, ویژگی های اقتصادی, نرم افزار SPSS
    Amirnavid Soleymani, Hamidreza Ghaffarzadeh *
    Background and Aim

    This study has been done in order to investigate the effects of household economic characteristics on energy consumption (case study, households living in Yazd).

    Methods

    383 households were selected as a sample by simple random sampling and the required information was collected through a questionnaire. Data were analyzed using SPSS software and Mann-Whitney, Kruskal-Wallis and Spearman correlation coefficients.

    Results

    The results showed that there is a significant relationship between education, income, job and type of home and energy consumption. In general, the economic situation of the family has a great impact on household energy consumption.

    Discussion and Conclusion

    According to the results, there is a significant relationship between education and energy consumption, and with increasing education, energy consumption has increased. Also, employees consume more energy compared to people with freelance jobs, and retirees and workers consume less energy. Households with incomes above 9 million Tomans per month have consumed much more energy than households with incomes between one and three million Tomans per month, households living in affluent areas consume more energy and people who live in the suburbs and deprived areas consume less energy.h 383 households were selected as a sample by simple random sampling and the required information was collected through a questionnaire. Data were analyzed using SPSS software and Mann-Whitney, Kruskal-Wallis and Spearman correlation coefficients. The results showed that there is a significant relationship between education, income, job and type of home and energy consumption. According to the results, there is a significant relationship between education and energy consumption, and with increasing education, energy consumption has increased. Also, employees consume more energy compared to people with freelance jobs, and retirees and workers consume less energy. Households with incomes above 9 million Tomans per month have consumed much more energy than households with incomes between one and three million Tomans per month, households living in affluent areas consume more energy And people who live in the suburbs and deprived areas consume less energy, in general, the economic situation of the family has a great impact on household energy consumption.

    Keywords: Energy consumption, economic characteristics, energy consumption in the household
  • عبدالامیر فرضی دیری، امیرحسین جاوید*، حمیدرضا غفارزاده، فرهاد حسین زاده لطفی
    اهداف

    مدیریت تفکیک از مبدا پسماند خشک با ارایه روش‌های اجرایی و ایجاد تسهیلات مناسب به منظور خدمت‌رسانی و جلب حداکثری مشارکت‌های مردمی در جهت حفظ محیط زیست و اهداف توسعه پایدار، حایز اهمیت است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی مدل مدیریت تفکیک از مبدا با روش‌های مراجعه به درب مبادی تولید و به‌کارگیری دستگاه خوددریافت پسماند خشک در مناطق غربی شهر تهران بود.

    روش‌شناسی

    این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-پیمایشی بود که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمیخته (کیفی-کمی) در سال 1399 در مناطق 5، 9، 21 و 22 شهرداری تهران انجام شد. به دلیل خصیصه فضایی مکان‌یابی و ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسایل شهری، اساس کار این پژوهش تهیه لایه‌های اطلاعاتی بر مبنای عوامل و معیارهای موثر در توزیع فضایی مدل مدیریت تفکیک از مبدا در روش‌های مراجعه به درب مبادی تولید و استقرار دستگاه‌های خوددریافت پسماند خشک و تلفیق و همپوشانی آنها در محیط نرم‌افزاری ARC GIS 10.7 با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی و استنتاج منطق فازی انجام شد.

    یافته‌ها

    بررسی نتایج تطبیقی مدل مدیریت بازیافت پسماند خشک مناطق غربی شهر تهران نشان داد که در روش‌های مراجعه به درب مبادی تولید و مکان‌گزینی دستگاه‌های خوددریافت پسماند خشک به ترتیب 5 و 9 معیار در مدل مدیریتی تاثیرگذار بوده و برای اجرای تفکیک پسماند خشک از مبدا با روش مراجعه به درب مبادی تولید و روش استقرار دستگاه خوددریافت به ترتیب 87% و 66% از سطح کل مناطق مورد مطالعه، بهره‌وری مطلوب داشتند.

    نتیجه‌گیری

    با توجه به اهمیت و لزوم بهره‌وری تفکیک در مبدا پسماند، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که اجرای مدل مدیریت پسماند خشک به روش مراجعه به درب مبادی تولید نسبت به روش استقرار دستگاه خوددریافت پسماند خشک در سطح مناطق مورد مطالعه از کارآیی، اثر بخشی و گستردگی بیشتری برخوردار است.

    کلید واژگان: مدل مدیریت, تفکیک از مبداء, پسماند خشک, دستگاه خود دریافت
    A. Farzi Dayeri, A.M Javid *, H.R. Ghaffarzadeh, F. Hosseinzadeh Lotfi
    Aims

    Management of separation of dry waste from the source by providing executive methods and creating appropriate facilities to attract maximum public participation to preserve the environment and sustainable development goals, is important. The main purpose of this study was to compare the source separation management model with the methods of referring to the source of production and using the reverse vending machine in the western regions of Tehran.

    Methodology

    This research is applied in terms of purpose and in terms of nature and descriptive-survey method, which was conducted to analyze information from the mixed method (qualitative-quantitative) in 2020 in areas 5, 9, 21, and 22 of Tehran Municipality. Due to the spatial nature of the location and due to the inherent uncertainty of urban issues, the basis of this study is to prepare information layers based on factors and criteria affecting the spatial distribution of origin separation management model in the methods of referring to the door of production bases and setting up their devices. Dry waste was collected and combined and overlapped in ARC GIS 10.7 software using hierarchical analysis and fuzzy logic inference.

    Findings

    Comparative results of the dry waste recycling management model in the western regions of Tehran showed that in the methods of referring to the door of production bases and location of reverse vending machines, 5 and 9 criteria, respectively, are effective in the management model and to implement dry waste separation. From the origin with the method of referring to the source of production and the method of setting up the reverse vending machine, 87% and 66% of the total studied area, respectively, had the optimal productivity.

    Conclusion

    Considering the importance and necessity of efficient separation of waste from the source, the results of this study show that the implementation of the dry waste management model by referring to the source of production compared to the method of setting up the reverse vending machine It has more efficiency, effectiveness, and scope.

    Keywords: Management model, Seperation from source, Dry waste, Reverse vending machine
  • گل آذین رادین مجد، سید علی جوزی*، رخشاد حجازی، محمدجواد امیری، حمیدرضا غفارزاده
    مقدمه

    کشف تغییرات الگوی سیمای سرزمین در مناطق شهری برای حفظ امنیت محیط زیست و تشویق به توسعه پایدار از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان، با توجه به ظرفیت سنجه‏های فضایی برای توصیف ساختار سیمای سرزمین، این سنجه ها می‏توانند ابزاری ارزشمند برای شناسایی الگوهای رشد در کلان شهرها باشند.

    هدف

    هدف از این تحقیق تحلیل گرادیانت شهری روستایی سنجه ‏های سیمای سرزمین در کلان شهر تهران در سال 2018 و آنالیز روند تغییرات آن ها، به منظور بررسی تغییرات مکانی زمانی الگوی سیمای سرزمین، بود.

    روش

    برای محاسبه سنجه ‏ها روش پنجره متحرک در دو سطح سیمای سرزمین و کلاس به کار گرفته شد. برای این منظور از تصاویر ماهواره لندست 8 استفاده و پوشش زمین در چهار طبقه انسان‏ ساخت، اراضی باز، پوشش گیاهی، و آب به صورت نظارت شده دسته‏ بندی شد. برای تحلیل گرادیانت ترانسکت‏هایی با ابعاد Km4Km*4 در چهار جهت مرکز شمال شرق، مرکز جنوب غرب، مرکز شمال غرب، و مرکز جنوب غرب به مرکزیت منطقه 12 شهرداری تهران، در نرم افراز GIS 10.2، هدایت شد.

    یافته ها

    یافته ‏ها نشان داد در سطح سیمای سرزمین با نزدیک شدن به مرکز تجاری کلا‏ن‏شهر تهران تعداد و تراکم لکه ‏ها افزایش و به سمت روستا شاخص متوسط شکل سیمای سرزمین تغییرات نسبتا یکنواختی دارند. در سطح کلاس نیز با افزایش فاصله از مرکز تجاری کلان‏شهر تهران درصد سیمای سرزمین لکه‏های انسان‏ساخت و اراضی باز در حال افزایش و لکه‏های پوشش گیاهی در حال کاهش است.

    نتیجه

    توسعه شهری موجب افزایش تراکم لکه‏ ها در سیمای سرزمین شده است؛ طوری که در ترانسکت مرکزی پیوستگی سیمای سرزمین کاهش و ازهم گسیختگی اجزای ساختاری سیمای سرزمین افزایش یافته است. تغییر کاربری‏ اراضی باعث گسترش شهر به سمت روستا و تاثیر منفی بر پوشش گیاهی و منابع آبی شده است.

    کلید واژگان: تغییرات مکانی زمانی, تهران, کاربری اراضی, گرادیانت شهری روستایی
    Golazin Radyn Majd, Seyed Ali Jozi *, Rokhshad Hejazi, MohammadJavad Amiri, Hamidreza Ghaffarzadeh

    The detection of urban landscape changes in urban areas is of utmost importance for the maintenance of the safety of environment and the promotion of sustainable development. To this end, the consideration of the spatial metrics capabilities to describe the landscape structure can be a valuable move to identify the growth models in metropolises. The purpose of this study was to provide the urban-rural gradient analysis of the landscape metrics in Tehran metropolis in the year 2018 as well as the analysis of their change trend in order to investigate the spatial-chronological changes in the landscape. In order to analyze the metrics, the moving window method was used at landscape and class levels. To this end, Landsat 8 satellite images were used, and the landcover was divided into human-made, open, vegetation, and water lands in a supervised manner. As with the gradient analysis, transects with 4km*4km dimensions at four directions – namely center-northeast, center-southeast, center-northwest, and center-southwest were directed from District 12 of Tehran Municipality in GIS 10.2 software. The results showed that at the landscape level, the closer we go to the business center of Tehran Metropolis, the number and density of patches increase, while the closer we go to rural areas the average index of landscape shape has relatively uniform changes. At the class level, the more distant we get from the business center of Tehran metropolis, the percentage of human-made patches and open lands increases and that of the vegetation patches decreases. Then, it might be concluded that urban development has brought about an increase in the density of patches in landscape, such that in the central transect, the continuity of landscape is reduced, and the fragmentation of the structural elements of landscape is increased. The land use changes have led to the expansion of the city toward the country and have negatively affected the vegetation and water resources.

    Keywords: Urban-rural gradient, Land use, Spatial-temporal Changes, Tehran
  • عبدالامیر فرضی دیری، حمیدرضا غفارزاده*، امیر حسین جاوید، فرهاد حسین زاده لطفی

    در کلان شهر تهران، مدیریت بازیافت پسماند شهری با تولید روزانه بیش از 6500 تن شامل 42% پسماند خشک، حایز اهمیت می باشد. یکی از مراکز خدمت رسانی جلب مشارکت های مردمی و تبلور عینی اجرای تفکیک پسماند خشک در جهت حفظ محیط زیست و اهداف توسعه پایدار، غرفه بازیافت است. در این پژوهش استفاده از نظرات صاحب نظران با هدف مدلسازی معیارهای موثر مکانیابی غرفه بازیافت شهر تهران با رویکرد اثر بخشی و کارایی آن مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. به دلیل خصیصه فضایی مکانیابی و به خاطر ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسایل شهری، جهت مشخص نمودن پارامترهای موثر بر مکان گزینی غرفه بازیافت از روش دلفی فازی و برای تعیین وزن معیارها و زیر معیارها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد 5 معیار اصلی و 16 زیر معیار از شاخص های بارز محسوب می شوند و معیارهای «مرکزیت» ، «کارایی و همپوشانی» ، «عوامل و ویژگی های بومی» ، «سازگاری» و «ناسازگاری» و زیر معیارهای «تراکم جمعیت» ، «قابلیت دسترسی» ، «پتانسیل اقتصادی غرفه» ، «مشارکت مردمی» و «عدم همجواری با مراکز نظامی و امنیتی» به ترتیب در الویت های اول تا پنجم مولفه های موثر در مدل مکانیابی غرفه بازیافت پسماند خشک شهر تهران می باشند.

    کلید واژگان: مدلسازی, مکانیابی, غرفه بازیافت, دلفی فازی, AHP فازی
    Abdolamir Farzi Dayeri, Hamidreza Ghaffarzadeh, Amirhossein Javid, Farhad Hosseinzadeh Lotfi

    In the metropolis of Tehran, municipal waste recycling management with produce more than 6500 tonnes per day, consisting of 42% of dry waste, is important. One of the centers pertaining to waste separation is recycling booth. An attempt is made in the present article to use the view points of the concerned experts with the aim of the modeling the criterions affecting the location of recycling booth through effectiveness and usefulness approach. The method used in the article is analytical -descriptive. Due to the spatial characteristic of locating process, and the Inherent uncertainty of urban issues, in order to determine the parameters affecting the location of recycling booth Fuzzy Delphi method, and to calculate weight of criteria, the Fuzzy Analytic Hierarchy Process is used. The results indicate that five main criteria and 16 sub-criteria are considered as prominent characteristic, such criteria like “centrality”, “efficiency and overlap”, “native characteristics and factors”, “adoptability”, “inadaptability”, and sub-criteria like “population density”, “accessibility”, “economic Potential of the booth”, “public participation” and “lack of neighborhood with military and security centers” are considered as the first to fifth priorities of components effective in the model of locating recycling booth in Tehran city.

    Keywords: Modeling, Locating, Recycling Booth, Fuzzy Delphi, FAHP
  • حمیدرضا شریفیان، زهرا عابدی، مجید عمیدپور*، امیرهومن حمصی، حمیدرضا غفارزاده

    در این تحقیق تاثیر پارامتر های مختلفی از قبیل جامل های انرژی ورودی، انرژی خروجی، مقدار API  و نفت خام ورودی مورد بررسی قرار گرفت. معیار مصرف انرژی واحد و معیار استاندارد به ترتیب 2/30 و 3/06 گیگاژول بر تن به دست آمد که مصرف ویژه انرژی کل 24/83 درصد کمتر از معیار استاندارد  است. استفاده از فناوری های نوین در راستای اهداف بهره وری سبز و افزایش درجه پیچیدگی، مهمترین پارامترهای موثر بر کاهش ردپای انرژی، افزایش معیار مصرف انرژی و استاندارد سازی پالایشگاه آبادان می باشد.

    کلید واژگان: ردپای انرژی, بهره وری سبز, چگالی نفت خام, درجه پیچیدگی عملیات, سیستم مدیریت انرژی
    Hamidreza Sharifian, Zahra Abedi, Majid Amidpour*, Amirhooman Hemmasi, Hamidreza Ghaffarzadeh

    The aim of this article is to analyze SEC critically in relation to refinery industrial energy efficiency. In this study, the effect of various parameters such as input energy carriers, output energy, API value, and input refining oil was investigated. Specific energy consumption of unit and standard criterion was obtained 2.30 and 3.06 Gj/ton, respectively, that the total specific energy consumption is 24.83% less than the standard criterion. The use of a high-tech process for promoting Green Productivity and increasing the degree of complexity is the most important parameter affecting the reduction of energy footprint, improvement of energy consumption criteria, and standardization of the Abadan oil refinery.

    Keywords: Energy Footprint, Green Productivity, API, Process Complexity Index, Energy Management System
  • گل آذین رادین مجد، سید علی جوزی*، رخشاد حجازی، محمدجواد امیری، حمیدرضا غفار زاده
    زمینه و هدف

    گسترش شهری موجب تغییرات زیربنایی در ساختار و کارکرد بوم شناسی سیمای سرزمین و تغییر تدریجی ساختار مکانی و الگوی سیمای سرزمین می شود. با توجه به اهمیت درک اجزای محیط زیست شهری و چگونگی تعاملات بین این اجزا، هدف از این مطالعه تحلیل گرادیانت شهری- روستایی کلان شهر تهران با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین برای کمی کردن الگوی سیمای سرزمین می باشد.

    مواد و روش ها

    اطلاعات تحقیق در سال 1398 گردآوری و از ترکیب آنالیز گرادیانت و سنجه های سیمای سرزمین برای کمی سازی الگوی سیمای سرزمین تهران استفاده شد. نقشه های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 7 و 8 مربوط به سال های 2008 و  2018 در نرم افزار ENVI 5.3به طبقات انسان ساخت، اراضی باز، پوشش گیاهی و آب طبقه بندی شدند. ترانسکت هایی با ابعاد Km4Km* 4 در چهار جهت اصلی، با عبور از منطقه 12 طراحی و برای محاسبه سنجه های تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم لبه، درصد سیمای سرزمین، میانگین مساحت لکه ها و متوسط شاخص شکل در سطح سیمای سرزمین و کلاس از روش پنجره متحرک استفاده شد.

    یافته ها

    از سال 2008 تا سال 2018 توسعه شهری موجب افزایش تراکم لکه ها در سیمای سرزمین شده است. به طوری که در ترانسکت مرکزی پیوستگی سیمای سرزمین کاهش و از هم گسیختگی اجزای ساختاری سیمای سرزمین افزایش یافته است. در سطح سیمای سرزمین تعداد لکه ها و تراکم لبه  افزایش و میانگین مساحت لکه ها و متوسط شاخص شکل کاهش یافته است. در سطح کلاس نیز میانگین مساحت لکه های اراضی باز و انسان ساخت افزایش یافته است.

    بحث و نتیجه گیری

    در طول ترانسکت ها علاوه بر تغییرات کاربری ها، شکل و تراکم لکه ها نیز تغییر کرده و روند این تغییرات در طول ترانسکت ها از هم متفاوت است. درصد اراضی انسان ساخت ماتریس غالب در ترانسکت های نزدیک به مرکز تجاری تهران می باشند و مساحت لکه های پوشش گیاهی و آبی از سال 2008 تا 2018 کاهش یافته است.

    کلید واژگان: گرادیانت شهری- روستایی, بوم شناسی سیمای سرزمین, سنجه های سیمای سرزمین, کلان شهر تهران
    Golazin Radyn Majd, Seyed Ali Jozi *, Rokhshad Hejazi, MohammadJavad Amiri, Hamidreza Ghaffarzadeh
    Background and Objective

    Urban expansion causes fundamental changes in the ecological landscape structure and function and a gradual change in the spatial structure and pattern of the landscape. Due to the importance of understanding the components of urban environment and how to understand the interactions between these components, the aim of this study is the urban-rural gradient analysis of Tehran using landscape metrics to quantify the landscape pattern.

    Method

    Research data were collected in 2019 and the combination of gradient analysis and landscape metrics has been used to quantify the pattern of Tehran landscape. Land use maps of Tehran were classified using Landsat 7 and 8 satellite images related to 2008 and 2018 in ENVI 5.3 in categories of built-in land, open land, vegetation land and water. For the gradients analysis, a number of 4km×4km transects were designed in the four main directions, and passing through region 12 of Tehran. To calculate the mestrics of Number of Patches, Patch Density, Edge Density, Percentage of Landscape, Mean Patch Size and Mean Shape Index on both landscape and class levels used the moving-window technique.

    Findings

    From 2008 to 2018, urban development has increased the Patch Density in the landscape. So in the central transect the continuity of the landscape has decreased and the fragmentation of the structural components has increased. At the level of the landscape, the Number of Patches and the Edge Density have increased dramatically. However, the Mean Patch Size and the Mean Shape Index have decreased. At the class level, the Mean Patch Size of open lands and built-in land has increased.

    Discussion and Conclusion

    Along transects in addition to land use changes, Shape and Patch Density have also changed, and the process of these changes along transects is different. The percentage of built-in lands is the dominant matrix in transects near the commercial center of Tehran, and the area of vegetation lands and water has decreased from 2008 to 2018.

    Keywords: Urban-rural Gradient, Landscape Ecology, Landscape metrics, Tehran Metropolitan
  • ابراهیم صفی زاده، داریوش کریمی*، حمیدرضا غفارزاده، سید عباس پورهاشمی
    اهداف و زمینه ها

     هدف از این تحقیق، بررسی ابعاد محیط زیستی مرتبط با آلودگی های رودخانه ارس است.

    روش شناسی

    در ابتدا ویژگی های فیزیکو شیمیایی آب رودخانه در مجاورت با صنایع سنجش شد. در ادامه با بررسی قوانین و اسناد فرادستی در خصوص جنبه های حقوقی و محیط زیستی آن بحث گردید. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش پیمایشی و از طریق نمونه برداری و انجام مطالعات آزمایشگاهی انجام شده است. نمونه برداری از اوایل سال 1397 تا اواسط سال 1398 و در ایستگاه های منتخب انجام شد. در هر ایستگاه 3 نمونه آب برداشت شد. اندازه گیری فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی انجام و غلظت نیترات، نیتریت و کل مواد جامد با دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. غلظت کلسیم، سدیم و پتاسیم با دستگاه Flame Photometer و مابقی موارد نیز با دستگاه های تخصصی سنجش شدند. تمامی نمونه برداری ها چهاربار تکرار شدند و عدد میانگین برای هر ایستگاه اعلام شد.

    یافته ها

     نتایج بیانگر آن بوده است که کمترین میزان هدایت الکتریکی در نمونه های اندازه گیری شده 0.789 و بیشترین آنها ds/m2.346 است که نشانگر محدودیت بالای خاک و آب برای آبیاری گیاهان است. کل مواد جامد نیز با mg/l1211 نشانگر محدودیت متوسط برای شوری است. درباره pH میانگین ثبت شده 8.17 است که در محدوده مجاز ملی و استاندارد سازمان بهداشت جهانی است، نیترات و نیتریت، بالاتر از محدوده مجاز قرار دارند. پتاسیم، در محدوده استاندارد قرار دارد. کلسیم، با توجه به میانگین حاصله (mg/l 64) می توان عنوان نمود که این پارامتر در محدوده مجاز و استاندارد قرار دارد. سرب (μg/l 0.09) در محدوده استاندارد قرار دارد. کادمیوم (μg/l 0.8)، نیز در محدوده مجاز و استاندارد قرار دارد.

    نتیجه گیری

    ورود فاضلاب کشاورزی، صنعتی و شهری در بالادست منطقه مطالعاتی، بزرگ ترین تهدید برای محیط زیست پایین دست به شمار می رود.

    کلید واژگان: آلودگی محیطی, ویژگی‌های فیزیکو شیمیایی, فلزات سنگین, رودخانه ارس
    Ebrahim Safizadeh, Daryoush Karimi*, HamidReza Ghafarzadeh, Seyed Abbas Poorhashemi
    Aims & Backgrounds

    The purpose of this study is to investigate the environmental impacts of Aras River pollution.

    Methodology

    First, the physicochemical properties of river water were measured in the vicinity of industrial zones. This is an applied survey carried out through sampling and laboratory experiments. Sampling was performed from mid-2018 to mid-2019 and at selected stations. Three water samples were taken at each station. Atomic absorption spectroscopy. The concentrations of Nitrate, Nitrite, and TDS were measured with a spectrophotometer. Calcium, Sodium, and Potassium concentrations were measured using Flame Photometer and the remainder were measured by professional devices. All sampling process was repeated four times and the average number was recorded for each station.

    Findings

    The results showed that the lowest recorded electrical conductivity was 0.789 while the highest was 2.346 ds / m, unsuitability of soil, and water for irrigation. The measured total solids content was 1211 mg / l indicates a moderate limitation in terms of salinity. The average recorded pH was 8.17, which is within the national permitted range and standard of the World Health Organization. The concentration of Nitrate and Nitrite is more than the maximum amount of the permitted range. The concentration of Potassium is in the standard range. According to the obtained mean (64 mg / l), the concentration of Calcium and Cadmium is within both national permitted range and international standard range, eith64mg/1, and 0.8 μg/1, respectively. While that of Lead (μg / l 0.09) is just within the standard range.

    Conclusion

    Discharge of agricultural, industrial, and municipal wastewater into the river in upper parts of the study area is the biggest threat to the lower parts environment.

    Keywords: Environmental Pollution, Physico-Chemical Properties, Heavy Metals, Aras River
  • رحمت الله نیاکان لاهیجی *، هومان لیاقتی هومان لیاقتی، نغمه مبرقعی دینان، حمیدرضا غفارزاده، علیرضا وفایی نژاد
    یکی از ملزومات مدیریت منابع طبیعی، آمار به هنگام از تغییرات کاربری اراضی است که انسان از طریق آن، محیط زیست خود را تحت تاثیر قرار داده است. پژوهش ح‍اض‍ر ب‍ا اس‍ت‍ف‍اده از مدل LCM به آشکارسازی و پیش بینی ت‍غ‍ی‍ی‍رات ک‍ارب‍ری اراضی شهرستان لاهیجان در استان گیلان در بازه زمانی 1984 تا 2020 پرداخته است. ابتدا تصاویر ماهواره لندست سال های 1984، 2000 و 2016 در پنج کلاس جنگل، مرتع، کشاورزی، مناطق انسان ساخت و منابع آبی طبقه بندی شدند. سپس پیش بینی کاربری اراضی سال 2016 با نقشه های کاربری سال های 1984 و 2000 انجام شد. از متغیرهای ارتفاع، شیب، بارش، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از اراضی کشاورزی، فاصله از مراتع، فاصله از حاشیه جنگل و فاصله از جاده به عنوان عوامل موثر بر تغییرات استفاده شد. ارزیابی صحت پیش بینی براساس نقشه های کاربری اراضی 2016 واقعیت زمینی و 2016 پیش بینی انجام شد که مقادیر موفقیت خنثی، موفقیت، هشدار خطا و خطا به ترتیب 04/88 درصد، 65/2 درصد، 45/8 درصد و 28/4 درصد به دست آمد که نشان دهنده انطباق قابل قبول تصویر پیش بینی شده با تصویر واقعیت زمینی است. در ضمن در تحقیق حاضر مقدار خطای حاصل از پیش بینی مدل حدود 6/12 درصد بود که کارایی و توانایی مدل را تایید می کند. طبق نتایج طی سال های 1984 تا 2016 سطح چشمگیری از پوشش جنگلی کاسته شده که با ادامه روند کنونی تغییر کاربری در آینده شاهد ادامه جنگل زدایی خواهیم بود. با توجه به روند جنگل زدایی منطقه مورد مطالعه، اجرای مطالعات آمایش سرزمین به منظور کاهش آثار منفی تغییر کاربری اراضی پیشنهاد می شود.
    کلید واژگان: استان گیلان, جنگل زدایی, مدل تغییر زمین, شبکه عصبی مصنوعی, زنجیره مارکوف
    Rahmatollah Niakan Lahiji*, Houman Liaghati, Naghme Mobarghaee Dinan, hamidreza Ghaffarzadeh, Alireza Vafaeenezhad
    Updated land use change information is one of the necessary requirements for natural resource management. This research used LCM mol to tect and predict land use changes in Lahijan city in Guilan province during 1984-2020. Initially, Landsat satellite images of 1984, 2000, and 2016 were categorized into five classes of forest, rangeland, agriculture, human ma areas and water resources. Then elevation, slope, precipitation, distance from resintial areas, distance from agricultural lands, distance from rangeland, distance from forest margin and distance from roads were used as affecting factors on land use changes. Mol accuracy assessment was done by comparison of actual and predicted map of 2016. Accuracy assessment of prediction mol was done by comparison of actual and predicted maps of 2016. The values of Null success, Hits, Misses and False Alarms were 88.04, 2.65, 8.45 and 4.28%, respectively. Meanwhile, in the present study, the error of the prediction mol was about 12.6%, which confirmed the efficiency and ability of the mol. Results from 1984 to 2016 indicated that a significant area of forest cover was creased and the forestation will continue according to these observations. Regarding the process of forestation in the study area, the implementation of land use planning to reduce the negative effects of land use change is proposed.
    Keywords: Guilan province, Forestation, Land change moler, Artificial neural network, Markov Chain
  • مجید احمدیان، زهرا عابدی، حمیدرضا غفارزاده، الهه کاشف
    امروزه نگرش بلندمدت و سیستمی به پایداری محیط زیست، به دغدغه سیاست گذاران و برنامه ریزان در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و حتی محلی در کشورهای توسعه یافته، بدل شده است. هر چند چالش های زیست محیطی متعددی را می توان برشمرد، اما دامنه گسترش و حساسیت دو چالش زیست محیطی کم آبی و آلودگی هوا، فراگیرتر از سایر چالش هاست. توسعه شهرنشینی در کنار تغییر الگوی زندگی و تبدیل شدن اتومبیل از یک کالای لوکس به یک کالای ضروری در سبد مصرفی خانوارها و افزایش تقاضا برای فراورده های نفتی، اهمیت توجه به عامل اصلی افزایش مصرف انرژی و منشا ایجاد آلودگی – به ویژه در کلان شهرها- را دوچندان می نماید، هرچند موضوع حمایت از خودروهای تولید داخل، سبب شده تا دو مسئله محوری کارایی انرژی و کارایی زیست محیطی به موضوعاتی حاشیه ای و کم اهمیت بدل شوند. آلودگی خودروها شامل دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و هیدروکربن های سوخته نشده است که می تواند تاثیرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. این مهم سبب شده تا کشورهای توسعه یافته، سیاست های متعددی را برای کاهش این آلاینده ها مورد استفاده قرار دهند که یکی از این سیاست ها تمرکز بر ساخت خودروهایی است که از کارایی زیست محیطی بالاتری برخوردارند.
    این پژوهش در نظر دارد تا در گام نخست با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از مراکز معاینه فنی تهران از 1 9 خودروی مورد بررسی در بازار داخلی کشور در سال 1 3 9 3 ، چند مدل مختلف برای محاسبه ناکارایی زیست محیطی مولفه ای و ناکارایی زیست محیطی کل، طراحی و حل نماید. نتایج حاصل از کاربرد رهیافت تحلیل پوششی داده ها در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی مولفه ای نشان می دهد که اتومبیل ام وی ام 1 1 0 ناکاراترین خودرو از حیث تولید دی اکسید کربن، اتومبیل پراید، ناکاراترین خودرو از حیث هیدروکربن های سوخته نشده و اتومبیل روآ ناکاراترین خودرو از حیث مونوکسید کربن تولیدی بوده اند. همچنین در ارزیابی ناکارایی زیست محیطی کل، اتومبیل روآ، ناکاراترین و اتومبیل زانتیا کاراترین خودرو در بین خودروهای مورد بررسی در پژوهش بوده اند.
    کلید واژگان: شکست بازار, ناکارایی زیست محیطی, اتومبیل, تهران
  • سیدعلی اکبر مطهری*، مجید احمدیان، زهرا عابدی، حمیدرضا غفارزاده
    در این تحقیق اثر سیاستهای آزاد سازی قیمت تمام شده انرژی در مقرون به صرفه شدن نیروگاه های بادی نسبت به نیروگاه های گازی مورد بررسی قرار گرفته است. برای محاسبه هزینه تمام شده تولید برق از منابع مختلف شامل انرژی باد و سوخت های فسیلی از روش «هزینه همتراز شده» به عنوان مقبول ترین روش اقتصادی برای مقایسه بین انواع فناوری های تولید برق استفاده شده است. به علاوه در محاسبات مربوط به هزینه تمام شده برق، نرخهای مختلف ارز، فناوری های مختلف نیروگاه های بادی و قیمت های متفاوت انواع سوخت در نظر گرفته شده است. براساس نتایج این تحقیق مشخص شد که با هدفمند کردن قیمت سوخت در کشور، نیروگاه های بادی کاملا مقرون به صرفه بوده و با توجه به هزینه فرصت استفاده از گازوییل در کشور، احداث این نیروگاه ها می تواند امکان صادرات این سوخت را فراهم کند. همچنین این صرفه با تولید تجهیزات ارزبر در داخل کشور افزایش پیدا می کند. نکته مهم آن که با توجه به تغییرات نرخ ارز، سیاست کلان بایستی به سمت بومی سازی صنعت توربین بادی با اولویت قطعات و بخش های ارزبر آن باشد. این سیاست باعث تداوم مقرون به صرفه بودن این نوع از نیروگاه ها در کشور و همچنین اشتغال متخصصین در کشور می شود.
    کلید واژگان: نیروگاه بادی, نیروگاه گازی, آزاد سازی قیمت انرژی, هزینه همتراز شده
    Seyed Ali Akbar Motahari*, Majid Ahmadian, Zahra Abedi, Hamidreza Ghaffarzadeh
    In this paper, we study the effects of energy price liberalization policies on the development of wind power usage in Iran. The economics of energy production from wind and gas power plants are compared. The Levelized Cost of Energy (LCOE) is used as an index to compare the plants’ cost of electricity production. LCOE is a well-known index to measure the economics of a plant once all the factors such as cost of air pollutants and exchange rates are to be considered. We show that by removing subsidies from conventional fuels in Iran, wind power plants are completely cost effective. Due to the opportunity cost of gasoline, power generation from wind can provide the ability to export gasoline. The benefit increases by designing and constructing of infrastructures required to develop the technology inside the country. It is worth mentioning that due to changes in exchange rates, policies should be directed towards developing the wind turbine technology inside the country which in turn provides job opportunities.
    Keywords: Wind Power Plant, Gas Power Plant, Liberalization of Energy Prices, Levelized Cost of Energy
  • سیده شعله حسینی، حمیدرضا غفارزاده، زهرا عابدی، نیما شیری
    هدف از این مطالعه، بررسی پدیده تغییر اقلیم در حوضه آبریز گرگان رود قره سو و تاثیرات این پدیده بر تغییر کاربری اراضی آن و بیان رهنمود موثر در مدیریت و حفظ کاربری اراضی طبیعی منطقه است. تجزیه و تحلیل داده های بارش، دمای متوسط و رطوبت نسبی 9 ایستگاه سینوپتیک این حوضه، با پایه زمان مشترک سی ساله، برای بررسی همگنی داده ها، تعیین روند تغییرات و SPI صورت گرفت. علاوه بر این، برای رقومی سازی نقشه ها، تهیه نقشه های خروجی و مقایسه تغییرات درصد کاربری اراضی از نرم افزارهایILWIS 3.3 و Arc GIS 9.3 استفاده شد. یافته ها نشان داد که با گذشت سال های آماری مطالعه شده (30 سال)، مقدار بارندگی به جز نواحی مرکزی این حوضه، به طور سالیانه افزایش داشته و در بیشتر ایستگاه های این حوضه وضعیت رطوبتی بهبود یافته و فراوانی سال های پر باران و مرطوب از دو دهه پیش تا حد زیادی بیشتر شده است. بر اساس نوسانات فصلی دما تغییرات صعودی دما در نیمه شرقی حوضه در حال افزایش و در بخش های مرکزی و غربی در حال کاهش بوده است. همچنین تغییرات صعودی رطوبت در بخش شرقی و همچنین بخش غربی حوضه در حال افزایش بوده، ولی به طور پراکنده روند های نزولی رطوبت هوا در قسمت های مختلف این حوضه دیده شده است. یافته های حاصل از نقشه ها نشان داد که تغییرات در این دامنه زمانی به سمت کاهش اراضی مرتعی و جنگلی، و همچنین افزایش اراضی زراعی باغی و زمین های بایر در سطح حوضه پیش رفته است. وقوع خشکسالی در برخی قسمت های این حوضه به شکلی سالانه یا فصلی است که نشان دهنده اثر تغییرات اقلیمی بر تغییر کاربری اراضی است.
    کلید واژگان: تغییر اقلیم, حوضه آبریز گرگان رود, کاربری اراضی, SPI
    Seyede Shole Hosseini, Hamid Reza Ghaffarzadeh, Zahra Abedi, Nima Shiry
    The objective of this study is to investigate of climate change in Gorgan river-gharesoo basin and these impacts of this phenomenon on regional land use change، as well as provide guidance on the effective management and conservation of natural land area. Analysis of climate data including rainfall، average temperature and relative humidity of nine synoptic stations in this area from East to West، with a subscriber base of 30 years (1981 to 2011)، to examine the homogeneity of data and determine trends of changes in the time series of meteorological variables and calculation of the standardized precipitation index (SPI) based on rainfall recorded this time. In addition، to digitize maps of land use obtained from the cartography of the country (at two time) and convert into vector maps by ILWIS 3. 3 software، although، in order to analyze the land use maps، prepare the output maps and finaly compare of user specified percentage changes utilized by Arc GIS 9. 3 was used. Results indicated، during the study (30 years) the annual rainfall than central areas of the basin، has increased and rainfall could increase the occurrence of floods probe and be effective in this area. Based on seasonal temperature fluctuations، temperature changes in the eastern half of the rising and in the central and western parts declined. Also، changes of humidity in the eastern and the western parts of the basin were rising but the downward trends humidity scattered in different parts of this area. The annual average temperature and relative humidity of these regions have increased. Moreover، Findings from SPI indicated that almost in all stations of this basin، humidity has also improved and frequency of rainy and wet years of last two decades significantly has increased. In other words، changes in normal conditions of meteorological variables were climate changes actually and this phenomenon has occurred in Gorgan river-gharesoo basin. Results from output maps showed that changes during this period (10 years) have been reduced ranges and forests and have been increased agricultural and arid lands in this basin. Since the greatest changes in land use during this time period، converting more lands to agricultural land has been، thus، the population growth has been one of the most effective agents. Meanwhile، converting some lands to arid lands indicate that the effects of climate change on the land use change.
    Keywords: Climate Change, SPI, Land Use, Gorgan River Basin
  • حمیدرضا غفارزاده، نازلی هنربخش
    دریای خزر به سبب تنوع گونه ای منحصر به فرد، دارای ارزش های اکولوژیک و اقتصادی بسیاری می باشد و حاشیه نشینان خزر از این دارایی محیط زیستی به عنوان یک منبع درآمد استفاده می کنند. صید و صیادی و در صنایع وابسته به آن، در حاشیه خزر به دلیل کمبود فرصت های شغلی دیگر حایز اهمیت می باشد. هجوم شانه دار Mnemiopsis leidyi به این زیست بوم باعث عدم پایداری در آن و کاهش در دستیابی به خدمات حاصل از آن شده است. با بررسی تبعات اقتصادی این هجوم از طریق ارزشگذاری آن به روش «ارزشیابی بر مبنای قیمت بازار» میزان اهمیت مساله تبیین گردیده و امکان ارتقاء گفتمان سیاسی – مدیریتی مرتبط به حل این مساله به سطوح بالاتر ملی و منطقه ای فراهم می آید.
    نتایج و اطلاعات حاصل از این تحقیق، با روش نظری و از طریق مطالعه کتابخانه ای، مطالعه و بررسی گزارش ها و مستندات موجود در سطح ملی و منطقه ای، استفاده از دستاوردهای علمی به روز موجود در سایت های معتبر بین المللی و نیز مصاحبه و نشست های پرسش و پاسخ با مسوولین و تصمیم گیران فعالیت های شیلاتی و چنان که بیان شد به روش ارزشیابی بر مبنای قیمت بازار در خصوص خدمات اکوسیستم ها به دست آمده است.
    بر اساس این پژوهش، رابطه علی بین کاهش ذخایر کیلکا و حضور شانه دار مهاجم در خزر غیر قابل انکار می باشد. صنعت صید و صیادی در سواحل جنوبی خزر در سال های 83-1379، متحمل خسارتی بالغ بر 962.5 میلیارد ریال گردیده است. این خسارت مبلغ هنگفتی است که بر جامعه ساحل نشین و سرمایه گذاران در این بخش و نیز دولت تحمیل شده است. همچنین به دنبال آن تبعات اجتماعی از قبیل بیکاری، مهاجرت و... نیز در جامعه رخ نموده است. بنابراین اقدام سریع جهت کاهش اثرات این تهاجم به طور خاص و در کل تبیین و اجرای قوانین عملی جهت مبارزه با تهاجم گونه های غیربومی به اکوسیستم های دریایی ضرورت دارد.
    کلید واژگان: ارزش های اکولوژیک و اقتصادی, Mnemiopsis leidyi, ارزشیابی بر مبنای قیمت بازار, کیلکا
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال