خاطره طالبی
-
رونق گردشگری و جذب گردشگر نیازمند برنامه ریزی و هدایت درست مخاطب برای بهره مندی از حداکثر امکانات و خدمات است. به همین منظور، امروزه در جهان برای افزایش ضریب ماندگاری گردشگران، مسیله طراحی مسیرهای گردشگری مطرح شده است. دامغان ازجمله شهرهای تاریخی ایران است که ارزش ها و پتانسیل های تاریخی و گردشگری شهری و روستاهایی بسیاری دارد. هدف از این پژوهش، تعیین مسیرهای گردشگری با شناسایی و بهره مندی از تمامی شاخص ها و ارزش های موجود در روستاها و شهر دامغان و درنظرگرفتن طول مسیر گردشگری به منظور ارزیابی، امتیازدهی و تعیین بهترین مسیرهای گردشگری و همچنین اولویت بندی آن ها در این منطقه، با به کارگیری روش حل جدید است. روش تحقیق در این پژوهش کمی و توصیفی تحلیلی است. شاخص های در نظر گرفته شده به روش پیمایش محیطی، مطالعات میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده اند که شامل شاخص های فرهنگی تاریخی، طبیعی، مذهبی، کشاورزی، مناسبتی فصلی، رویدادهای تاریخی و خدمات زیرساختی و طول مسیر است. درنظرگرفتن شاخص طول مسیر مسیله را به تحلیل، ارزیابی و تصمیم گیری چندمعیاره چندهدفه (با هدف بازدید از بیشترین جاذبه گردشگری با کمترین طول مسیر گردشگری) تبدیل می کند؛ بنابراین در کمی سازی داده ها از روش حل جدید (همسان سازی و کمترین فاصله از بهترین تصمیم) استفاده شده است. نتایج عددی حاکی از آن است که در الویت بندی مسیرهای گردشگری پیشنهادی، ضریب کمترین فاصله از بهترین تصمیم در بازه ی 1468/0 تا 7688/0 قرار دارد، که مسیر شاهرود دامغان در رتبه اول و مسیر اصفهان دامغان در رتبه دوازدهم قرار گرفت.
کلید واژگان: مسیر گردشگری, اولویت بندی, طول مسیر, روش کمترین فاصله از بهترین تصمیم, شهر دامغانpath length as an effective economic parameter to identify a tourist route by tourist is considered in this paper, which is not considered in previous works about tourist routes determination problem. Considering the path length causes this problem to be converted into a multi-objective multivariable decision making problem because tourist likes paths where there is the maximum number of Tourist Attractions in minimum path length. The introduced problem is more complex than the single-objective multi-variable decision making problem in the solution point of view. The matching technique and the method named "minimum distance from the best decision" are proposed for solving the introduced problem in this paper. Therefore, a new method is used in this paper to find the tourist route where have both the maximum value in different attraction indexes and the minimum path length. The proposed solution method is implemented in the region of Dameghan City, where is a historical city in Semnan steady, to rank all of the paths with the Destination of Damghan. The results show that the proposed method selects the tourist routes where have both the maximum number of tourist attractions and the minimum path length in the Damegan region.
Keywords: tourism route, Ranking, Route Length, Method of Minimum Distance from the Best Decision, city of Damghan -
سیاه چادر نوعی مسکن عشایری است که ساختار آن متناسب با عوامل جغرافیایی و فرهنگی هر ایل تعیین می شود. ساختار سیاه چادر ایل سنگسر (مشهور به گوت) ترکیبی از دست بافته ها با مصالح بنایی است. بسترسازی در سیاه چادرهای سایر ایلات نیز انجام میشود با این تفاوت که در زیرسازی سیاه چادرهای ایل سنگسر (مشهور به گوت کمال) علاوه بر ایجاد حریم و بستری هموار با ایجاد دیواره ها و سکوهایی کوتاه با مصالح بنایی نوعی فضاسازی صورت میگیرد که پس از برچیدن سیاه چادر باقی میماند و در سال بعد با مرمت های جزیی مجددا مورداستفاده قرار میگیرد. در دهه های اخیر با افزایش خانه سازی در ییلاقات استفاده از سیاه چادر کمرنگ شده، لذا شناسایی و مستندنگاری معدود نمونه های باقیمانده فی نفسه ارزنده است. در این مقاله با شناسایی و بررسی 5 نمونه ی موجود از زیرسازی سیاه چادرهای ایل سنگسر به روش توصیفی تحلیلی، یک دسته بندی از ساختار این زیرسازیها ارایه شده است. متغیرهای بررسی شده شامل موقعیت و ویژگی استقرارگاه ها در منطقه، تاثیر توپوگرافی و شرایط جغرافیایی بر طراحی، ابعاد، کاربری، فرم، دسترسی و مصالح است. نتایج نشان میدهند تغییراتی در ابعاد و فرم، نوع مصالح و فضاهای ارتباطی و جابه جایی کاربری ها در نمونه های جدید به وجود آمده است. به نظر میرسد ادامهی این روند، گوتها را از کاربری و کارآمدی اصیل خود دور خواهد کرد.
کلید واژگان: سیاه چادر, ایل سنگسر, گوت ک مال, گوت, عشایرSangsarnomads are one of the most famous nomadic tribes in Iran-Semnan province. In their siah-chador (known as “gut”) there is a special composition of hand woven as tent and masonry material as substructure (known as “gut-ke-mal”). Gut-ke-mal remains in the summer pastures and usually will be applied in next migrations. Application of siah-chador reduced due to building villa housing in the summer pastures of the area in last decades. So it is valuable itself to document the remained examples of gut-ke-mal which are affected by climatic agents year by year. The structure of this plan is more complex and practical in the black tent of Sangsarnomad than other nomads. The article identifies 5 contemporary gut-ke-mals and classifies them through some physical and functional variants (including site situation, topography, dimensions, function, form, access and material) based on descriptive-analytical research method.. Outcomes show that new ones have rectangular interior forms, manufactured material usage and smaller dimensions in compare with the original and changes in the dimensions of the form, the type of materials and communication spaces, and the movement of land uses in the new samples. The trend seems to far gut-ke-mal away from its original function and eventually its original nature
Keywords: siyāh-cādor, (black tent), Sangsar nomads, Gut, gut ke māl -
کمبود آب و بهره برداری ناصحیح از منابع یکی از معضلاتی است که در دهه های اخیر گریبان گیر جامعه و تغییرات اساسی در سکونتگاه های روستایی شده است. این پژوهش به اثرات بلندمدت تغییر در نوع بهره برداری از آب بر ساختار سکونتگاه روستایی، جمعیت، مهاجرت و کشاورزی به عنوان اشتغال اصلی روستاییان در روستای عبدالله آباد دامغان به عنوان یکی از روستاهای آسیب دیده و در معرض نابودی پرداخته شده است. با شناسایی و تحلیل منابع تامین آب شهر دامغان و روستای مذکور در بازه زمانی 50 سال، ترسیم نمودار پیزومتریک چاه های منطقه، شناسایی تغییرات نوع بهره برداری ازآب، تحلیل ساختار بافت و اراضی کشاورزی روستا با تصاویرهوایی سال های 1345، 1366، 1397و تحلیل نتایج آماری جمعیت و مهاجرت، به اثرات محلی و منطقه ای تغییر در نوع بهره برداری آب پرداخته شده است. رویکرد عمده پژوهش به جهت محدودیت منابع مبتنی بر تحلیل و مشاهدات میدانی است شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و مصاحبه های میدانی است که به روش توصیفی - تحلیلی به نگارش در آمده است. در نتیجه پژوهش، تغییر در نوع بهره برداری از قنات (بهره برداری پایدار) به چاه (بهره برداری ناپایدار) سبب ایجاد سه دوره، با شرایط کالبدی، ساختاری و جمعیتی متفاوت در روستا گردید که در پایان به جهت بهره برداری بهینه از اراضی کشاورزی و منابع آب موجود در روستا و همچنین اصلاح زنجیره پیوسته عناصر حیاتی محلی و منطقه ای، طرح پیشنهادی ارایه گردید.
کلید واژگان: مهاجرت روستایی, بهره برداری آب, بافت روستایی, قنات, دامغانIn this paper, the long-term effects of changes in the type of water exploitation on agricultural lands, textures, and lifestyles of the village of Abdullah Abad, Damghan, which has been damaged, are studied. This local and regional effect is examined in this paper by aggregating several analyzing methods such as the village's water supply resources in the Damegan city for over 50 years, drawing piezometric diagrams of regional and village wells, the identification of changes in water resources, analyzing aerial images of the residential and agricultural texture of the village during the years 1966, 1987, and 2018, and the analysis of population and migration statistical results. The main approach adopted in this paper is the description-analysis method based on the analysis and field observation because of reference limitations. As a result, the village's water supply resources conversion from aqueducts (sustainable) to water wells (unsustainable), caused three periods with different texture, structural, and populations conditions. Finally, a rehabilitation plan is proposed in this paper in order to achieve optimal exploitation of agricultural lands and village's water supply resources, and modification of the continuous chain of local and regional vital elements.
Keywords: Rural Migration, water exploitation, Rural Texture, aqueduct, Damghan -
ساباط از عناصر معمارانه فضاهای شهری ایران است که هنوز در گذرهای بسیاری از شهرهای تاریخی مانند نایین یافت می شود. بررسی مطالعات موجود در تحلیل مفهوم و ساختار ساباط نشان می دهد که از یک سو، عمده این مطالعات و نتایج آنها توصیفی بوده و از سوی دیگر، بر پایه های روش شناختی روشنی، استوار نیستند. پژوهش حاضر بر این نکته تکیه دارد که از طریق مورد کاوی ساباط در بافت تاریخی نایین، مبتنی بر تحلیلهای کیفی و کمی، می توان به ابعاد جدید از ماهیت ساباط دست پیدا کرد. در این پژوهش از روش های تفسیری-تاریخی، توصیفی-تحلیلی، تحلیل محتوا و مورد پژوهی استفاده شده است. این مطالعات به کمک اسناد تاریخی، مشاهدات میدانی، مصاحبه مبتنی بر تاریخ شفاهی ساباطها و محلات قرارگرفته در آنها، امکان مدلی ویژه جهت تحلیل ساباطهای بافت تاریخی نایین در قالب مولفه های کمی وکیفی را فراهم آورده است. مولفه های کمی و کیفی در کنار هم واقعیتها را می سازند، اما در این پژوهش به دلیل بررسی دقیق تر و همچنین اهمیت و کمبود مطالعات در زمینه شناخت کالبدی ساباطها، این دو بعد به صورت جداگانه در محله های بافت تاریخی نایین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی این مولفه ها در بخش کیفی مشخص می سازد که با ساخت ساباط و خلق فضای بیشتر به کاربردی نمودن سطح بالای گذر بوده می انجامد که این فضای ایجاد شده توسط ساباط محدود به دو بدنه گذر و در نتیجه متعلق به دو ملکی است که در دو سوی گذر استقرار یافته اند. با ساخت و استفاده از ساباط کارکردهای ثانویه، اجتماعی، اقلیمی و دفاعی بدان مترتب می گردد و از یک عنصر صرفا پوشاننده گذرها به عنصری چند عملکردی تبدیل می شود. یافته های پژوهش در بعد مولفه های کمی نشان می دهد ترکیب حجمی ساباط در تراز بالای گذر بسته به نوع کاربری مد نظر، عرض گذر و ارتفاع بدنه ها به صورت باز (با کاربری پل میان خانههای مجاور ساباط، تعریف ورودی)، بسته (یک یا چند اتاق) با تعبیه بازشو در نما و نیمه باز با قرار گرفتن ایوان در جلو فضای بسته ساباط، طراحی شده است. همچنین ساباط هایی که کشیدگی شرقی- غربی(ده ساباط) دارند، سایه اندازی بیشتری نسبت به ساباط های شمالی-جنوبی(پنج ساباط) دارند.
کلید واژگان: گذر, ساباط, تحلیل کیفی, تحلیل کمی, بافت تاریخی نایینSabbat is one of the architectural elements of Iranian urban spaces, which is still found in the passages of many historic cities such as Naein. The conceptual and structural assessment of the exciting analyses about Sabbat shows that most of them are descriptive and are not provided by a clear methodological principle. However, new dimensions of Sabbat's nature is obtained in this paper by exploring Sabbat via both qualitative and quantitative analyzes in the historical context of Naein. In this research, interpretive-historical, descriptive-analytical methods, content analysis, and case studies have been used for providing a special model to analyze the Sabbats. These analyses are carried out by the historical documents and interviews about the oral history of the Sabbats, field observations. Quantitative and qualitative components have been studied separately in the neighborhoods of Naein historical context, in this study, due to more detailed study and also the importance and lack of studies in the field of physical cognition of Sabbats. The qualitative section results indicate that the construction of Sabbat and the creation of more space has made the high surface of passage more application. This space is limited to two bodies of the passage. Therefore, it belongs to the two properties which are located on both sides of the passages. By constructing and using the Sabbat, secondary, social, climatic, and defensive functions are arranged, and it is transformed from a merely covering element into a multifunctional element. The results in the quantitative section show the volumetric composition of Sabbat in the upper level of the passage has been designed in open, closed forms with opening in the facade and a semi-open with the porch in front of the closed space of Sabbat. Also, the Sabbats with east-west stretches have more shading than the north-south Sabbats.
Keywords: Passage, Sabat, Qualitative analysis, quantitative analysis, Historical context, Naein
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.