فهرست مطالب عبدالرحمن برزگر
-
جریان ترجیحی با ایجاد مسیری مستقیم و سریع برای انتقال آلاینده ها، آلودگی آب های زیرزمینی را به دنبال دارد. به همین منظور، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه برخی شاخص های کمی و کیفی جریان ترجیحی در ساختمان های مختلف خاک، در استان لرستان صورت گرفت. مطالعه به صورت آزمایشگاهی و بر روی ستون های دست نخورده با سه نوع ساختمان مختلف (دانه ای، مکعبی و فشرده) و یک خاک دست خورده در قالب طرح کاملا تصادفی (CRD) و با 3 تکرار صورت گرفت. به منظور رسم منحنی رخنه در هر ساختمان خاک، تزریق بروماید با غلظت 50 میلی گرم بر لیتر توسط دستگاه نفوذسنج مکشی تحت مکش 15- میلی متر به ستون های خاک صورت گرفت. منحنی رخنه بروماید ساختمان های مختلف رسم و بر اساس آن، شاخص های کمی جریان ترجیحی از قبیل شاخص میانگین زمان منحنی رخنه () و شاخص چولگی منحنی رخنه (S) محاسبه شدند. همچنین به منظور بررسی کیفی و مشاهده مسیرهای جریان ترجیحی، آزمایش نفوذ ماده ردیاب رنگی و پردازش تصاویر در ستون های مختلف خاک انجام شد. نتایج نشان داد که نوع ساختمان خاک تاثیر معنی داری بر وقوع جریان ترجیحی در خاک های مختلف مورد مطالعه داشت. مقایسه شکل منحنی های رخنه ساختمان های مختلف، وقوع جریان ترجیحی را در خاک های با ساختمان مکعبی و دانه ای و عدم وقوع این پدیده را در خاک های با ساختمان فشرده و دست خورده به خوبی نشان داد. همچنین شاخص میانگین زمان رخنه (2/0 و 39/0) و شاخص چولگی منحنی رخنه (17/1 و 45/1) به ترتیب در ساختمان های مکعبی و دانه ای تایید کننده وقوع جریان ترجیحی در این خاک ها بودند. نتایج حاصل از پردازش تصویر نشان داد که عمق نفوذ ماده ردیاب رنگی در خاک با ساختمان مکعبی به ترتیب 29، 62 و 70 درصد بیشتر از خاک های با ساختمان دانه ای، فشرده و خاک دست خورده بود که نقش نوع و توسعه ساختمان را در ایجاد جریان ترجیحی نشان داد.
کلید واژگان: شاخص چولگی, ماده ردیاب رنگی, میانگین زمان رخنه}Study of some quantitative and qualitative indices of preferential flow in different soil structuresThe preferential flow is enhanced by the nature of the soil structure and by providing a direct and rapid flow for transferring pollutants, leads to pollution of groundwater. Therefore, the purpose of this study was to investigate and compare some quantitative and qualitative preferential flow indices in different soil structures in Lorestan province. The study was conducted on un distributed soil columns with three different structures namely: (Granular, Blocky, and Massive) and a distributed soil with 3 replicate in a completely randomized design. In order to the plot breakthrough curve in each soil structure, injections of bromide at a concentration of 50 mg/L were carried out using a tension infiltrometer device under tension of 15-millimeter to soil columns. The breakthrough curve of different structures was plotted and accordingly the quantitative parameters of the preferential flow such as the mean time of breakthrough curve ( ) and the skewness index of the breakthrough curve (S) were calculated. For the study the paths of preferential flow, the infiltration of the dye tracer and image processing in different soil columns were performed. The results showed that soil structure had a significant effect on preferential flow occurrence in different soils. The comparison of breakthrough curve shape for different structures, showed the occurrence of preferential flow in blocky and granular soils and non-occurrence of this phenomenon in massive and disturbed soils. Also, the index of mean breakthrough time (0.2 and 0.39) and the skewness of breakthrough curve (1.17 and 1.45), in blocky and granular structures respectively confirmed the occurrence of preferential flow in these soils. The results of image processing showed that the infiltration depth of the tracer material in blocky structure was 29, 62 and 70% higher than granular, massive and disturbed structures, which demonstrated the role of type and enhancement of structure on occurrence preferential flow.
Keywords: Dye tracer, Mean breakthrough time, Skewness index} -
ساختمان خاک به عنوان یکی از شاخص های اصلی کیفیت خاک نقش بسیار مهمی در خصوصیات هیدرولیکی دارد. این مطالعه با هدف اندازه گیری خصوصیات هیدرولیکیدر ساختمان های مختلف خاکدر استان لرستان صورت گرفت. مطالعه در شرایط آزمایشگاهی بر روی نه ستون دست نخورده با سه نوع ساختمان مختلف دانه ای، مکعبی و فشرده انجام شد.پارامترهای هیدرولیکی از نظیر شدت جریان پایدار (Q)، هدایت هیدرولیکی اشباع(Ks) و غیراشباع ((h)K)، طول ماکروسکوپی مویینگی (λc) و تعداد منافذ فعال هدایت کننده آب () با استفاده از دستگاه نفوذسنج مکشی و در مکش های مرز ورودی یک، چهار، ده و 14 سانتی متر اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ساختمان خاک به طور معنی داری بر پارامترهای هیدرولیکی تاثیر داشت. خاک های با ساختمان دانه ای و خاک های با ساختمان فشرده به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد منافذ درشت و متوسط بودند. متوسط تعداد منافذ درشت و متوسط در خاک های با ساختمان دانه ای به ترتیب 93 درصد و 89 درصد بیشتر از خاک های با ساختمان فشرده بود. در همه ساختمان ها شدت جریان پایدار، هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع با کاهش مکش (از 14 به یک سانتی متر) افزایش یافتند.هدایت هیدرولیکی اشباع نسبت به هدایت هیدرولیکی غیراشباع در مکش های دیگر، دارای تغییرپذیری بیشتری بود. میزان اختلاف هدایت هیدرولیکی اشباع بین خاک های با ساختمان دانه ای و خاک های با ساختمان فشرده به طور متوسط 91 درصد محاسبه شد. خاک های با ساختمان فشرده با بیشترین میزان طول ماکروسکوپی مویینگی کمترین پتانسیل وقوع جریان ترجیجی آب در خاک را داشتند. به طور میانگین طول ماکروسکوپی مویینگی در خاک های با ساختمان فشرده نسبت به خاک های با ساختمان دانه ای و مکعبی به ترتیب 20 درصد و 14 درصد بیشتر بود.کلید واژگان: طول ماکروسکوپی مویینگی, شدت جریان پایدار, هدایت هیدرولیکی}As one of the main indicators of soil quality, structure is related to hydraulic parameters which plays a significant role in predicting and estimating them (Pachepsky et al., 2008). Mohawesh et al, (2017) stated that hydraulic properties are key factors in the movement of water and the transport of pollutants, and the soil structure has a significant effect on the storage and movement of water in the soil. Tension infiltrometer is an effective tool to measure infiltration rate and the flow of water into pores using suctions less than 0 cm, where the macro and meso pores have highest rate of hydraulic activities for water and solution transportation. The measurement of hydraulic conductivity in different suctions is important for characterizing different aspects of unsaturated and near-saturated water in the soil. Although the hydraulic properties of the soil have been investigated from different aspects and by different methods, the role of soil structure specifically from comparison viewpoints of different types of structures and their effects on hydraulic properties has not yet been studied. The aim of this study was to measure and evaluate the hydraulic properties and quantitative parameters describing the water conductive active pores using tension infiltrometer in near-saturated condition of different soil structures.Keywords: Hydraulic conductivity, macroscopic capillary length, Steady uniform flow}
-
سالانه سطوح قابل ملاحظه ای از اراضی با ارزش در سطح جهان در اثر ضعف مدیریت از حیز انتفاع ساقط شده و دچار پسرفت می شود. پسرفت خاک، شامل هرگونه کاهش قدرت محصول دهی خاک یا از هدررفت مواد غذایی مورد نیاز گیاه به وسیله فرسایش می باشد. این پژوهش، با هدف بررسی پسرفت کیفیت خاک و تهیه نقشه آن، در حوزه آبخیز هنام استان لرستان اجرا شد. با استفاده از دو روش TMU و Geopedology، محدوده مطالعاتی به واحدهای همگن از نظر پسرفت خاک تقسیم و هر یک از این واحدها به عنوان واحدهای کاری در نظر گرفته شد. برای هریک از خصوصیات خاک در واحدهای TMU و Geopedology، نمودار کنترل کیفیت ترسیم، شاخص پسرفت خاک محاسبه و به کمک مدل GLASOD در هر واحد نقشه، نوع، دلیل، درجه، وسعت و شدت پسرفت مشخص و نقشه پسرفت خاک تهیه شد. به منظور مقایسه دو نقشه پسرفت خاک در واحدهای کاری TMU و Geopedology با نقاط شاهد، مقایسه آماری با استفاده از دو آزمون ویلکاکسن و مقایسه های زوجی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد، در نقشه واحدهای کاری TMU، 46 نوع واحد وجود دارد که در 61 مکان قرار گرفته اند. این تعداد در نقشه واحدهای کاری Geopedology، 45 نوع است که در 94 مکان مشاهده می شود. صحت نقشه های پسرفت تهیه شده به روش TMU و Geopedology به ترتیب 3/66 و 9/68 درصد و از نظر دقت، ضریب تغییرات صحت واحدهای کاری در نقشه حاصل از روش TMU، 58/25 و در نقشه Geopedology، 26/30 درصد می باشد. نتایج در هر دو آزمون نشان داد، بین درجه پسرفت حاصلخیزی نقاط شاهد و نقشه TMU از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود ندارد. هم چنین، نتایج نشان داد در هر دو آزمون، بین نقاط شاهد و نقشه Geopedology از نظر آماری اختلاف معنی دار وجود دارد. این امر با نتایج به دست آمده در بررسی دقت در هر دو نقشه پسرفت هم خوانی داشت.کلید واژگان: زیرحوزه هنام, فرسایش خاک, کنترل کیفیت, واحد کاری, GLASOD}Some noticeable areas of valuable land resources are degraded every year, due to improper management of land use activities. Soil degradation includes reduction of soil productivity or its nutrients loss by soil erosion. This research was executed in Honam sub-basin, located in Lorestan Province to study the soil quality degradation and mapping. The study area was segmented to unique soil degraded polygons, as working units, using TMU and Geopedology methods. Soil was sampled in each working unit and their organic carbon, total nitrogen, available phosphorus and potassium, bulk density and micronutrients such as Iron, Zinc, Manganese and copper were measured. Quality control charts were drawn for all measured soil specifications in each working unit. Soil degradation indices and their types, causes, degrees, extents and severities were determined by GLASOD model and consequently, soil degradation map were provided. For statistical comparison, soil degradation maps resulted from TMU and Geopedology work units were compared with ground control points using Vilkaksen and paired comparison tests. Results demonstrated that there are 46 types of working units at 61 locations in TMU working units map. These numbers are 45 types at 94 locations in Geopedology working units map. The accuracy of soil degradation maps provided from TMU and Geopedology methods were 66.3 and 68.9 percent, respectively. From precision view of point, coefficient of variation in work units of TMU and Geopedology methods were 25.58 and 30.26 percent, respectively. Results showed that there are no significant difference between fertility degradation degree of ground control points and TMU working units in both tests. Also, results showed that there are significant difference between fertility degradation degree of ground control points and Geopedology working units in both tests.Keywords: GLASOD, Honam sub-basin, Quality control, Soil erosion, Working unit}
-
موضوع مهم و اصلی در مطالعه تراکم، اندازه و نوع منافذ خاک است. در اثر تراکم حجم منافذ خاک، نفوذ آب به خاک و قابلیت دسترسی گیاهان به آب و هوا کاهش یافته و مجموع اثرهای مذکور باعث کاهش کیفیت خاک می گردند. به همین منظور مطالعه مزرعه ای جهت ارزیابی تاثیر تراکم بر منافذ فعال در حرکت آب (منافذ متوسط و درشت) در دانشگاه شهید چمران اهواز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در پنج تیمار و سه تکرار انجام شد. بافت خاک لوم و تیمارها شامل تراکم حاصل از یک، دو، چهار، هشت بار عبور تراکتور و همچنین بدون عبور تراکتور (شاهد) بودند. تعداد منافذ (در دو دسته متوسط و درشت) و درصد جریان عبوری از آن ها، تخلخل موثر و هدایت هیدرولیکی (اشباع و غیراشباع)، در چهار پتانسیل (0 ، 3- ، 5- ، 15- سانتی متر) توسط نفوذ سنج صفحه ای اندازه گیری شدند. در همه تیمارها تعداد منافذ متوسط چندینبرابر منافذ درشت بود. با ایجاد تراکم تعداد منافذ هر دو دسته کاهش یافتند. تعداد منافذ درشت و متوسط در تیمار هشت بار عبور تراکتور که دارای بیشترین سطح فشردگی بودند، به ترتیب 85 و 5/62 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش یافتند. عمده اثر تراکم بر منافذ درشت خاک بود، زیرا با ایجاد تراکم منافذ درشت با وجود کمتر بودن تعداد این منافذ در خاک، بیشتر از منافذ متوسط تحت تاثیر قرارگرفتند.کلید واژگان: تخلخل موثر, تعداد منافذ, درصد جریان عبوری از منافذ, هدایت هیدرولیکی}The major topic in the study of the compaction is the soil pore size and type. Soil compaction can be significantly reduced with changes in soil pore volume, water infiltration and availability of plants to air and water. Sum effects of the above may lead to reduced soil quality. Therefore a field study was performed to evaluate the effect of soil compaction on movement of water in the pores (coarse and medium size pores) of loamy soil. A completely randomized block was designed with three replications, applying blank (No teraffic passing), once, twice, three times, four times and eight times of tractor passings. Number of pores and percent flow through them with effective porosity and hydraulic conductivities (saturated and unsaturated), was determined in the field using disc infilterometer in four potentials (0, -3, -5 and -15 cm of water). Our results revealed thatin all of the treatments medium size pores were many times of large ones hence, both sizes decreased with compaction. Results of disc Infilterometer showed that coarse and medium size pores (macro and meso pores) of eight times tractor passings relative to control decreased 85 and 62.5 percent respectively. The majoreffect of compaction was onthelarge size pores. The mediumpore sizewasmore impressed than large pore size. Number of medium poresin the soil was less than large ones.Keywords: Effective porosity, Number of pores, Ppercent flow through pores, Hydraulic conductivity}
-
ارزیابی کمی تراکم خاک به منظور بهبود روش های مدیریتی کشاورزی جهت کاهش مشکلات ناشی از تراکم در محیط زیست و سیستم های تولید محصول ضروری می باشد. تراکم خاک با تغییر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک، نفوذ آب به خاک و قابلیت دسترسی گیاهان به آب و هوا را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش داده که مجموع اثرات مذکور باعث کاهش کیفیت خاک می گردند. بنابراین این مطالعه به منظور بررسی اثر تراکم بر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی یک خاک لومی در استان خوزستان صورت گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با پنج تیمار (شاهد (بدون عبور)، یک بار، دو بار، چهار بار و هشت بار عبور تراکتور) و در سه تکرار انجام شد. پارامترهای فیزیکی از قبیل جرم مخصوص ظاهری، تخلخل کل، شاخص میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، منحنی مشخصه رطوبتی در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. پارامترهای هیدرولیکی شامل هدایت هیدرولیکی (اشباع و غیراشباع)، تعداد منافذ، درصد جریان عبوری از منافذ و تخلخل موثر با استفاده از دستگاه نفوذسنج صفحه ای در چهار پتانسیل (0، 3-، 5- و 15- سانتی متر آب) در مزرعه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در اثر تراکم ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی خاک به طور معنی داری تغییر یافتند (p)
-
تراکم حاصل از عملیات کشاورزی می تواند باعث تغییر منافذ هدایت کننده آب در خاک شود. فشردگی منافذ خاک باعث تخریب ساختمان خاک، کاهش ارتباط روزنه ها به یکدیگر و در نتیجه کاهش کیفیت خاک و جمعیت های گیاهی و ریز جانداران می گردد. مطالعه ای به منظور بررسی مسیرهای نفوذ آب در خاک و کمی کردن میزان نفوذ آب بر اساس مساحت رنگی در سطوح مختلف فشردگی در یک خاک لومی در اهواز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با پنج تیمار (شاهد (بدون عبور)، یک بار، دو بار، چهار بار و هشت بار عبور تراکتور) و در سه تکرار انجام شد. در مزرعه، محلول ردیاب رنگی بریلیانت بلو سی اف سی به طور یکنواخت توسط باران ساز با سرعت پنج میلی متر در ساعت و به مدت هشت ساعت به هر تیمار اضافه گردید. مسیرهای جریان رنگی با استفاده از دوربین های دیجیتال عکس برداری شدند. تصاویر دیجیتالی توسط تکنیک پردازش تصویر تجزیه و تحلیل شده و توزیع مکانی ماده ردیاب رنگی به صورت کمی در هر تیمار مشخص گردید. نتایج این مطالعه نشان داد ویژگی های فیزیکی و هیدرولیکی خاک در اثر تراکم ایجاد شده به طور معنی داری تحت تاثیر قرار گرفتند. بیشترین اثر تراکم در عمق 20-0 سانتی متر بود و از این عمق به بعد تغییراتی در خصوصیات فیزیکی خاک در اثر تراکم ایجاد شده مشاهده نگردید. همچنین نتایج حاصل از پردازش تصاویر نشان دادند که میزان نفوذ ماده ردیاب رنگی (به عنوان شاخص نفوذ آب در خاک) در بیشترین سطح فشردگی خاک (تیمار هشت بار عبور تراکتور) نسبت به تیمار شاهد 5/77 درصد کاهش داشت. در تیمار شاهد نفوذ ماده ردیاب رنگی یکنواخت بوده در صورتی که در تیمارهای چهار و هشت بار عبور تراکتور میزان نفوذ سطحی بسیار کم ولی در عمق های پایین تر به علت جریان ترجیحی نفوذ ماده ردیاب رنگی دیده شد. تراکم تعیین شده با اندازه گیری های آزمایشگاهی هم خوانی خوبی با نتایج حاصل از اندازه گیری های نفوذ ماده ردیاب رنگی داشت. الگوهای جریان نه تنها اطلاعاتی در مورد اثرات تراکم ارائه می دهد بلکه نشان می دهد که تراکم چگونه جریان آب در خاک را تغییر می دهد.
-
نفوذ سنج صفحه ای یکی از جمله وسایلی است که در سال های اخیر برای اندازه گیری هدایت هیدرولیکی خاک ها بر اساس نمونه دست نخورده استفاده شده است. برای تحلیل داده های برداشت شده بوسیله نفوذ سنج صفحه ای روش های گوناگونی که بر اساس تحلیل های وودینگ پایه گذاری شده است معرفی شده است. هدف از این تحقیق مقایسه اعداد بدست آمده برای خصوصیات هیدرولیکی در دو روش آنکنی و ویر می باشد. برداشت داده با نفوذ سنج صفحه ای با شعاع دیسکت 10 سانتی متر در 3 بافت مختلف خاک انجام گردید. در خاک لوم سیلتی به ترتیب از مکش های 15، 10،7، 3 و 1 سانتی متر، در خاک لوم شنی به ترتیب از مکش های 10، 7، 5، 3 و1 سانتی متر و در خاک شنی نیز به ترتیب از مکش های 30، 25، 21 و 17 سانتی متر ارتفاع آب استفاده شد. میانگین اعداد جذب 065/0، 175/0 و 192/0 cm-1 به ترتیب برای خاک های لوم شنی، شنی و لوم سیلتی بدست آمد. همچنین تمام ضرایب هدایت هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع بدست آمده برای هر سه بافت توسط معادلات آنکنی بزرگتر از اعداد بدست آمده توسط معادلات ویر است به این صورت که در خاک لوم شنی که شعاع دیسک کوچک محسوب شده است 5/7 درصد، در خاک سیلتی لوم 29 درصد و در خاک شنی 45 درصد معادلات آنکنی ضرایب هدایت هیدرولیکی اشباع بزرگتری را نسبت به ویر تخمین زده است. و می توان نتیجه گیری نمود که اعداد بدست آمده از معادلات آنکنی به واقعیت نزدیک تر بوده و فاقد نتایج بی معنی می باشد.
کلید واژگان: معادلات آنکنی, معادلات ویر, نفوذسنج صفحه ای, هدایت هیدرولیکی غیراشباع و اشباع}Disc infiltrometer is one of those devices that used in recent years in measurement of hydraulic conductivity of entire soil. In order to analyze the data taken by Disc infiltrometer a variety of methods based on Wooding’s base analyze have been introduced. The objective of this study was to compare the performances of Ankeny and Weir methods for predicting soil hydraulic properties using disc data. The study was conducted using a 10 cm radius disc infiltrometer in three different soil texture. The water infiltration was measured for silty loam soil using 15, 10, 7, 3, 1 cm tensions, for loamy sand using 10, 7, 5, 3, 1 cm tensions, and for sandy soil using 30, 25, 21, 17 cm tensions, respectively. The average calculated sorptive number was 0.065, 0.175, and 0.192 cm-1 for loamy sand, sandy, and silty loam soils, respectively. All the unsaturated- saturated hydraulic conductivity coefficients obtained for three soil textures using Ankeny analyze were bigger than the values obtained using modified Weir equation so that the predicted saturated hydraulic conductivity coefficients using Ankeny analyze for sandy loam soil 7.5%, for silty loam soil 29%, and for sandy soil 45% were greated than Weir estimates. -
قارچهای اندومیکوریزی آربسکولار (AM) از مهمترین همزیستهای گیاهان زراعی هستند که دارای گسترش جهانی می باشند. گیاهان مختلف به علت داشتن خصوصیات منحصربفرد از جمله مشخصات مرفولوژیک ریشه دارای شدت همزیستی متفاوتی با این قارچها می باشند به همین علت کارایی این همزیستی برای هر گیاه با دیگری متفاوت است. اهمیت این قارچها در مورد جذب عناصر غیر متحرک نظیر فسفر بارزتر می باشد. میزان فسفر موجود در خاک نیز با توجه به نوع گیاه دارای اثرمتفاوتی بر شدت این همزیستی می باشد. به منظور مقایسه تاثیرگونه گیاه و مقدار فسفر خاک بروابستگی میکوریزی شبدر، سه عامل شامل قارچ (در دو سطح، کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزی (Glomus intraradices))، فسفر (درسه سطح 0، 5 و 25 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع KH2PO4 وگونه شبدر(شبدر زیرزمینی (Trifolium subterraneum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum)) مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار به منظور تعیین وابستگی میکوریزی دوگونه شبدر، درصد کلنیزاسیون ریشه، جذب فسفر، پتاسیم و بیوماس گیاهی انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان دادند که طول ریشه در دو گونه شبدر تفاوت داشت و در شبدر زیرزمینی طولانی تر از شبدر برسیم بود. درصد وابستگی میکوریزی و درصد کلنیزاسیون ریشه در شبدر T.alexandrinumبیشتر از شبدر T.subterraneum بود. ارتباط منفی بین افزایش میزان فسفر و درصد کلنیزاسیون ریشه و وابستگی میکوریزی مشاهده گردید بگونه ای که بیشترین درصد کلنیزاسیون ریشه در شبدر T.alexandrinum و در حالت عدم دریافت فسفر برابر 55% و کمترین درصد کلنیزاسیون ریشه در حالت دریافت 25 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک و برابر8% بود. در حضور قارچ میکوریزی و افزایش غلظت فسفر در خاک وزن خشک اندام هوایی و ریشه نسبت به تیمار شاهد افزایش قابل توجه یافت ولی در غلظت های بالای فسفر (25میلی گرم بر کیلوگرم خاک) این اختلاف ناچیز بود. همچنین در تیمارهای شاهد (بدون حضور قارچ و فسفر) وزن خشک ریشه در شبدر T.subterraneum بیشتر از شبدر T.alexandrinum بود. ارتباط معنی داری بین میزان پتاسیم در گیاه ومیزان فسفر مصرفی و کلنیزاسیون قارچ میکوریزی مشاهده گردید.
کلید واژگان: کلنیزاسیون ریشه, فسفر, وابستگی میکوریزی, شبدر زیرزمینی T, subterraneum, شبدربرسیم T, alexandrinum, Glomus intraradices} -
به علت حساس بودن گیاه نیشکر به شرایط شوری و سدیمی، اکثر خاک های خوزستان برای کشت نیشکر باید اصلاح گردند. به دلیل بالا بودن سطح آب زیرزمینی، سنگین بودن بافت خاک و ضعیف بودن زهکشی درونی و طبیعی، اصلاح این خاک ها باید همراه با ایجاد سیستم زهکشی باشد. تشخیص توانایی خاک در انتقال زه آب از طریق اندازه گیری هدایت آبی امکان پذیر می باشد. در بعضی از مزارع نیشکر جنوب اهواز، بعد از شستشوی املاح لکه هایی در سطح خاک ظاهر می شود که در اراضی حاوی این لکه ها، شور و سدیمی بودن نسبت به خاک مجاور بسیار بالا است. برای بررسی علل پایین بودن آبشویی هدایت آبی، رس پراکنده مکانیکی، پایداری ساختمان و جرم مخصوص ظاهری خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق هدایت آبی با استفاده از دستگاه نفوذسنج گلف در سه مزرعه لکه دار A (خاک بکر)، B (خاکی که یک سال قبل شخم عمیق خورده بود) و C (خاک تحت کشت نیشکر با شخم معمولی) از مزارع واحد میرزا کوچک خان واقع در جنوب اهواز تا عمق 120 سانتی متری در 4 لایه 30 سانتی متری در خاک لکه دار و خاک مجاور آن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که هدایت الکتریکی عصاره اشباع (ECe) و نسبت جذب سدیم (SAR) در خاک های لکه دار بسیار بیشتر از خاک بدون لکه می باشد. میانگین وزنی قطر خاکدانه های (MWD) خاک بدون لکه در لایه های یاد شده به ترتیب برابر با 0.058, 0.035, 0.063 و 0.062 میلی متر و برای خاک های لکه دار به ترتیب 0.014, 0.012, 0.006 و 0.013 میلی متر به دست آمد (p<0.01). در خاک های بدون لکه همبستگی نسبتا خوبی (R2 = 0.67) بین هدایت آبی و میانگین هندسی قطر ذرات (dg) به دست آمد ولی در خاک لکه دار این رابطه معنی دار نبود. مقادیر چگالی ظاهری در اعماق یاد شده خاک های بدون لکه به ترتیب برابر با 1.39, 1.28, 1.45 و 1.38 تن بر متر مکعب و برای خاک بدون لکه به ترتیب 1.46, 1.47, 1.35 و 1.57 تن بر متر مکعب به دست آمد (p<0.01). هدایت آبی خاک محل لکه ها خیلی کمتر از خاک بدون لکه بود. نود درصد مقادیر هدایت آبی خاک لکه دار سه مزرعه کمتر از 10 درصد در حالی که در خاک بدون لکه فقط 38 درصد مقادیر هدایت آبی کمتر از 10 سانتی متر در روز به دست آمد. بنابراین عدم شستشوی خاک محل لکه ها با توجه به نتایج، به دلیل پایین بودن هدایت آبی خاک محل لکه ها و پایین بودن هدایت آبی به علت بالا بودن چگالی ظاهری و ناپایداری ساختمان خاک می باشد.
کلید واژگان: هدایت آبی, خاک های شور و سدیمی, میانگین وزنی قطر خاکدانه ها, میانگین هندسی و انحراف معیار قطر ذرات} -
-
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال پنجم شماره 2 (پیاپی 16، تابستان 1380)، صص 55 -64
کاربرد کودهای شیمیایی، بقایای گیاهی و لجن فاضلاب از جمله مواردی است که باعث تجمع کادمیم در خاک و گیاه می گردد. در استان خوزستان و در اراضی زیر کشت نیشکر، میانگین کود مصرفی شامل 400 کیلوگرم دی آمونیوم فسفات و همین میزان اوره می باشد. از چهار کشت و صنعت هفت تپه، کارون، شعیبیه و غزالی، با سابقه کشت 36، 20، 2 و 1 سال، تعداد 101 نمونه خاک از عمق صفر تا 30 سانتی متری برداشت گردید. نمونه های خاک از این ایستگاه ها، به تفکیک از کف جوی، روی پشته و خاک های کشت نشده و مجاور، به فاصله تقریبی 100 متر برداشت، و غلظت کادمیم، کلر، قابلیت هدایت الکتریکی، درصد رس و مواد آلی اندازه گیری گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با افزایش کلر، درصد رس و ماده آلی، میزان تجمع کادمیم در خاک افزایش می یابد. میزان این عنصر در جوی حداقل، و در کنترل (کشت نشده) حداکثر می باشد. هم چنین، نتایج نشان داد که غلظت این عنصر در خاک هفت تپه 02/0 میلی گرم در کیلوگرم و در کارون 03/0 میلی گرم در کیلوگرم کاهش داشته است.
کلید واژگان: رس, ماده آلی, قابلیت هدایت الکتریکی, کودهای فسفره}The main sources of cadmium in soil-plant continuum in amounts that might present a hazard are liquid and solid wastes of sewage sludge, farm manures and fertilizers. In the southwest of Iran (Khuzestan Province) over 50,000 ha of land is under sugarcane (Saccarum officinarum) cultivation and more than 80,000 ha will be under sugarcane by the end of the year 2000. In these sugarcane fields, about 400 kg ha-1 diamonium phosphate (DAP) and 400 kg ha-1 urea are applied annually. There is no data available to show the fertilizers impact on soil, water and plant contaminations in Iran with respect to cadmium. The objective of this research was to compare the extractable cadmium of virgin soils with that of soils under sugarcane. Four sugarcane growing stations viz. Haft-tapeh, Karoon, Shoeibieh and Ghazali with cultivation histories of 36, 20, 2 and 1 year, respectively, were selected. In each site, along a transect soil samples from 0-30 cm of both furrows and ridges of cultivated soils and of virgin soils were collected. Electrical conductivity (EC), pH, clay and organic carbon contents, CI and Cd of 101 soil samples were measured according to standard methods. Results showed that increasing either EC or CI increased Cd concentration with its maximum in virgin soils and its minimum in furrows. Results also indicated a slight decrease in the Cd content of cultivated soils.
Keywords: Clay, Organic matter, Electrical conductivity, Phosphorus fertilizers, Sugarcane, Cadmium}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.