به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

عبدالله فرجی

  • عبدالله فرجی، محمد کمانگر، سعیده اشرفی*

    تغییرات پوشش برف می تواند اثرات مهمی بر اکوسیستم ها داشته باشد، به ویژه در جاهایی که پراکندگی در پوشش زیاد است و بر شرایط بیوژئوشیمیایی خاک زیرین و همچنین پوشش گیاهی تاثیر می گذارد. در این پژوهش پایش و روند سطوح پوشش برف در بازه زمانی (2020-2001) در غرب ایران برای فصل زمستان با کاربرد تصاویر سنجنده MODIS و شاخص پوشش برف (NDSI) به صورت میانه تصاویر به وسیله الگوریتم نوشته شده در سامانه گوگل ارث اینجین استخراج و نقشه های آن ترسیم شد، سپس سری زمانی تصاویر روزانه استخراج و روند داده ها و الگوسازی آن با کاربرد آزمون تاو کندال و رگرسیون خطی انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان از روند کاهشی در مساحت پوشش برف در فصل زمستان دارد. همچنین با توجه به رفتار سالیانه سینوسی برف می توان بیان کرد که مولفه فصلی بودن بر تمام محدوده حاکم است، که به علت دور بودن نسبی محدوده غرب کشور از استوا، تغییرات دمایی با توجه فصلی بودن در این محدوده نمود دارد. نتایج تحلیل فضایی نشان داد که جهت بیضی مکانی پراکندگی برف در راستای شمال غربی به جنوب شرقی قرار گرفته و به تبعیت از آرایش مکانی ارتفاعات در این راستا گسترش یافته است. نقشه لکه های داغ نشان داد برف سطحی خاک به صورت خوشه ای در راستای غرب و به جنوب شرق و در ارتفاعات بالاتر از 2200 متر قرار دارد. تحلیل لکه های داغ  نشان داد پوشش برف به سمت عرض های بالا و بیشتر به طرف مرزهای غربی الگوی خوشه بندی قراردارد. نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی های مربوط به مدیریت منابع آبی، پیش بینی خشکسالی و برنامه ریزی برای مقابله با آن مورد استفاده قرار بگیرد.

    کلید واژگان: پوشش برفی, روند من کندال, سنجنده MODIS, موران
    A. Faraji, M. Kamangar, S. Ashrafi *
    Introduction

    Snow is a prevalent form of precipitation, particularly in mountainous and high latitude regions, characterized by ice crystals in various microscopic structures. It naturally accumulates in cold and elevated areas through the freezing of air and the unsuccessful melting of water into crystalline form (WMO, 2022). Snow cover plays a crucial role in determining water reserves, especially during warmer seasons. Monitoring snow cover is a specialized field within weather and climatology. Snow cover plays a key role in the balance of energy due to its high albedo. Climatologists and meteorologists, who analyze global climate changes, emphasize the significance of snow monitoring due to its impact on both daily weather patterns and long-term climate shifts (Bashir et al., 2010). Spatial studies of snow cover by using satellite data have become one of the high priority topics in geomatics research due to their applicability and high accuracy. Considering that the snow cover area in many regions of the world, including mountainous regions, affects water resources and meteorology, accurate spatial analysis and investigation of changes in the area of snow cover is very important. In this regard, use of satellite data and new tools in the spatial analysis of the snow cover area, as an efficient method in geomatics research, has received much attention (Cheng et al., 2019).

    Data and Method

    This research examines the changes in snow cover in the western part of Iran from 2001 to 2021. The study area includes the provinces of Kurdistan, Kermanshah, Ilam, Hamadan, and Lorestan, covering a total area of 466,121 square kilometers. The region is located between latitudes 31°51'36" to 36°49'45" N and longitudes 45°27'18" to 50°04'26" E. It encompasses the northern part of the Zagros Mountain range, which serves as the entry point for western weather systems into the country. Snow cover was assessed using Modis satellite images, with the NDSI index used to identify snow. The analysis revealed a trend in snow cover, which was further examined using the Mann-Kendall method. The spatial distribution and changes in spatial components (length, width, and height) were assessed using the G* Index.

    Results and Discussion

     To analyze snow cover in the western region, the snow cover index was calculated by averaging the images for each period. The area of snow cover was then determined for each period. Analysis of the winter snow cover area revealed a decreasing trend. The application of the Mann-Kendall method confirmed this decreasing trend, which is statistically significant at the 95% confidence level. Additionally, considering the annual sinusoidal behavior of snow, it can be concluded that the seasonal component is the dominant factor in the region, with temperature changes primarily driven by seasonal variation due to its relative distance from the equator. Spatial analysis indicated that the distribution of snow cover follows a northwest-southeast direction, as evidenced by the standard deviation ellipse. More than 99% of snowfall is concentrated in high-altitude areas with a specific spatial arrangement. The hotspot map shows that surface snow cover is clustered in the west and southeast directions, predominantly at altitudes above 2200 meters. The clustering pattern of snow cover is more pronounced at higher latitudes and towards the western borders. These findings have important implications for water resource management, drought prediction, and the development of strategies to mitigate droughts.

    Conclusion

     This research demonstrates a decreasing trend in the area of snow cover during the winter season in the western part of Iran. Spatial analysis reveals that the major axis of snow distribution follows a northwest-southeast orientation, aligned with the mountainous terrain in that direction. The hotspot map highlights that surface snow cover is concentrated in the west and southeast directions, particularly at altitudes above 2200 meters. Hotspot analysis indicates that snow cover is clustered towards higher latitudes and more pronounced towards the western borders.

    Keywords: Kendall Trend, Moran, Modis Sensor, Snow Cover
  • بهرام شاه منصوری*، عبدالله فرجی، محسن احدنژاد

    یکی از مشکلات شهرهای پرجمعت آلودگی هوا است. آلودگی هوا در قسمت زیرین وردسپهر یعنی لایه مرزی رخ می دهد. در این پژوهش تغییرات ارتفاع لایه مرزی شهر اراک در ساعت های مختلف شبانه روز با استفاده از آزمون آماری من-کندال و با به کارگیری رگرسیون خطی و غیرخطی بررسی گردید. یافته ها نشان داد که ارتفاع لایه مرزی شهر اراک در دوره آماری 1979 تا 2018 در تمام فصل ها بجز فصل پائیز، روندی افزایشی داشته است. میانگین ارتفاع لایه مرزی تمام فصل ها در شب هنگام 86 متر و در نیمی از روزهای پائیز و زمستان 422 متر است که مستعد برای آلوده شدن است و در مدت کوتاهی آلوده می گردد. به منظور بررسی کیفیت هوای شهر، شاخص کیفیت هوا (AQI) برای پنج آلاینده اصلی هوا محاسبه گردید و آلاینده اصلی، در بیشتر روزها، ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون شناخته شد. به منظور بررسی تاثیر تغییرات ارتفاع لایه مرزی در کیفیت هوا، بین داده های ارتفاع لایه مرزی و داده های پنج آلاینده اصلی هوا در ایستگاه های شهر در سال 2016 ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد. نتایج نشان داد که همبستگی ارتفاع لایه مرزی با منواکسید کربن و دی اکسید گوگرد منفی و با ازن و ذرات معلق 5/2 و 10 میکرون مثبت است.

    کلید واژگان: ارتفاع لایه مرزی, کیفیت هوا, رگرسیون خطی و غیر خطی, شهر اراک
    Bahram Shahmansouri *, Abdola Faraji, Mohssen Ahadnejad
    Introduction

    One of major problems in large and industrial cities, such as Arak, Iran, is reduction of air quality. Variations in the Boundary Level Height (BLH) have a significant impact on air quality. The height and thickness of boundary layer changes at different hours of day and night and also on different days of year. Daily variations in temperature, humidity, wind, pollution and contamination, and turbulence and thickness of the boundary layer occur due to daily warming and nocturnal cooling of the Earth's surface, and a very stable layer with a temperature inversion always plays the role of the boundary layer cap. The present study aims at examining the variations in BLH different times of day over the months and seasons of the statistical term, and the effect of these changes on the reduction or increase of pollutants in Arak city.

    Methodology

    Arak boundary layer daily and monthly data for the Different hours with a spatial resolution of 0.125degree arc from 1979 until the end of 2018, was collected from European Centre for Medium-Range Weather Forecasts. Variations in the Arak BLH over the statistical term were assessed and estimated using linear regression, non-linear regression, and Mann-Kendall statistical test. The air pollutant raw data of three air pollution stations across Arak city were obtained from General Directorate for Environmental Protection of the Markazi Province. After collecting the preliminary data, the air quality index (AQI) relation was calculated for five major air pollutants, namely suspended particulate matter, nitrogen dioxide, surface ozone, carbon monoxide, and sulfur dioxide, and then the responsible pollutant, i.e. the pollutant with the most AQI of other pollutants, was identified. To determine the influence of BLH variations on air quality, Pearson correlation test was administered between the BLH data and the five major air pollutant data.

    Results and discussion

    The results showed that the BLH has an increasing trend in spring, summer and winter at all hours and it does not vary significantly in the autumn. Significant variations in the BLH of Arak city are different at night time and during daylight hours. In spring, on average the BLH increases by 9%, the highest increase being 18h. In this season, the BLH increases more at night than in daylight hours. In summer, on average the BLH increases by 6%, with the highest increase at 24h and the lowest increase at 12h. In this season, The BLH increases more at night than at daylight. The highest BLH occurs in winter, with an average increase of 34%, the highest being at 15h with an increase of 48%. Unlike both spring and summer, in winter the BLH increases more during the day than at night both. Overall, the BLH of the fourth decade increases by 9% in proportion to the average BLH of the whole yearly term, with the highest increase being 18% at 24h. To determine whether fossil fuels increase and land use and land cover changes of Arak city increase the BLH or whether global warming and macro-scale climate change increases the BLH of the cities including Arak, the BLH of four other points, besides those of Arak city center, were examined. The increase in Arak BLH is not much different from that of the rest, that is during the forty-year statistical term, the BLH increases to the same extent for both Arak city and its surrounding lands including the plain and agricultural areas, the mountainous areas, and the suburb. Therefore, it can be inferred that climate change and global warming have a greater impact on variations in the BLH.As stated in the data and methodology sections, the air quality index (AQI) relation was calculated for the five major air pollutants, namely particulate matter, nitrogen dioxide, surface ozone, carbon monoxide, and sulfur dioxide; The pollutants responsible for each days were determined for each station and particulate matter was found to be the pollutant responsible for most days at all stations in the Arak city.

    Conclusion

    The Arak BLH increases significantly in all seasons except autumn. This increase was not the same during daylight hours and months of the year, with the highest increase being related to winter, and the autumn of no significant change. The Arak BLH variations are in line with temperature changes in Arak city and it can be judged that the reason behind the Arak BLH increase is the increase in temperature of this city in the wake of global warming. The fossil fuelconsumption increase and land use change of Arak have a minor effect on the city BLH.The pollutant responsible in Arak city is particulate matter most of the days, originating in automotive fuel, industries in and around the city, and dustparticles. In the seasons when the dust masses do not enter the city, the BLH is negatively correlated with the suspended particles and on the days when the dust masses enter the city, the BLH relationship is positive and significant.The BLH increase in Arak city does not help much to reduce the concentration of pollutants in Arak city, as the BLH increase in some seasons is positively associated with ozone increase and particulate matter, and the mean of BLH is highly lower in winter, autumn, and other season’s nights so that it can naturally become polluted in a short time. As Arak is growing, it is increasingly being polluted and climate change is also occurring, and as urban adjustment and adaptation was repeatedly underlined in the Fifth Intergovernmental Panel on Climate Change. it is expected that the officials and policymakers develop and implement the urban development plans in accordance with natural and climatic features, and with adjustment and adaptation to climate change. The results showed that the correlation of the BLH with carbon monoxide and sulfur dioxide is negative, and with ozone and the suspended particles 2.5 and 10 microns is positive

    Keywords: Boundary Layer Height (BLH), Air Quality, linear, non-linear regression, Arak city
  • حسین عساکره*، رویا پورکریم، عبدالله فرجی، محمود خسروی

    از چرخندهای موثر بر بارش های بعضا فراگیر ایران زمین، سامانه های ادغامی دریای مدیترانه و دریای سرخ می باشند. ازاین رو دستیابی به روند تغییرات شدت ارتفاع ژئوپتانسیل و شیو ارتفاع ژئوپتانسیل هم زمان با الگوهای توام مدیترانه- دریای سرخ به عنوان یکی از عوامل نمودهای این چرخندها و نیز بارش برخی نواحی ایران زمین، از اهمیت شایان توجهی برخوردار است. برای انجام این پژوهش از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 1000 هکتوپاسکال مربوط به مرکز پیش بینی میان مدت جوی اروپایی و نسخه ERA-Entrim به صورت دیده بانی شش ساعته طی بازه زمانی 1979-2018 استفاده شد. برای بررسی وجود جهش و نوسانات در شدت مراکز چرخندی توامان مدیترانه - دریای سرخ در طی دوره آماری از نمایه الکساندرسون موسوم به نمایه آزمون همگنی استاندارد نرمال (SNHT) استفاده گردید. به منظور وارسی و بررسی معنی داری روند بین داده های ارتفاع ژئوپتانسیل و داده های شیو ارتفاع ژئوپتانسیل، آماره ناپارامتری خی دو به کار گرفته شد. به منظور تحلیل و الگوسازی روند بلندمدت از روش پارامتری رگرسیون خطی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاضر بیان گر افزایش ارتفاع ژئوپتانسیل در محل شکل گیری مراکز چرخندی دریای مدیترانه و همچنین کاهش شیو فشار در مقادیر متوسط سالانه می باشد که احتمالا منجر به کاهش ناپایداری و بارش در مناطق تحت تاثیر خواهد شد. داده های شیو ارتفاع ژئوپتانسیل دریای مدیترانه در سال 1996 یک جهش معنی دار داشت که سری زمانی را به دو مقطع زمانی قبل و بعد از جهش تقسیم کرد، نتایج نمایانگر روند صعودی در این دو مقطع زمانی است، اما دوره دوم نسبت به دوره قبل با شیب ملایم تری افزایش پیداکرده است

    کلید واژگان: شدت چرخند, چرخندهای ترکیبی مدیترانه -دریای سرخ, ارتفاع ژئوپتانسیل, شیو ارتفاع ژئوپتانسیل, ایران
    Hossein Asakereh *, Roya Poorkarim, Abdollah Faraji, M. Khosravi

    Among the cyclones that affect the sometimes-widespread rainfall in Iran are the merging systems of the Mediterranean and Red Seas. Therefore, it is very important to obtain the changes in the intensity of the geopotential height and the geopotential height shift of the Mediterranean-Red Sea convection patterns as one of the factors of the manifestations of these gyres, as well as the precipitation in some areas of Iran. To carry out this research, the data of geopotential height level of 1000 hectopascals related to the European Center for Medium-term Atmospheric Forecasting and ERA-Entrim version were used as a six-hour observation during the period of 1979-2018. To investigate the presence of jumps and fluctuations in the intensity of the Mediterranean-Red Sea cyclone centers during the statistical period, the Alexanderson index, known as the Standard Normal Homogeneity Test (SNHT) index, was used. A non-parametric chi-square statistic was exerted to verify and investigate the significance of the trend between geopotential height data and geopotential height tilt data. The parametric linear regression method was used to analyze and model the long-term trend. The findings of the present research indicate the increase of geopotential height in the place of the formation of the circulation centers of the Mediterranean Sea, as well as the decrease of the pressure gradient in the average annual values, which will probably lead to a decrease in instability and precipitation in the affected areas. The geopotential height shift data of the Mediterranean Sea had a significant jump in 1996, which divided the time series into two periods before and after the jump. The results indicate an upward trend in these two time periods, but the second period, with a gentler slope, has increased compared to the previous period

    Keywords: Cyclone intensity, Mediterranean-Red Sea combined cyclones, geopotential height, geopotential height gradient, Iran
  • رویا پورکریم، حسین عساکره*، عبدالله فرجی، محمود خسروی
    مراکز فشار و سامانه های همدیدی گوناگونی اقلیم ایران را تحت تاثیر خود قرار می دهند که تغییرات آن ها می تواند پیامدهای قابل توجه اقلیمی به همراه داشته باشد. در این پژوهش واکاوی روند تغییرات بلندمدت تعداد مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ، به عنوان مراکز چرخندزایی موثر بر اقلیم بارشی ایران، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور داده های ارتفاع ژیوپتانسیل تراز 1000 هکتوپاسکال برای دوره آماری 40 ساله 1987 تا 2018 از مرکز پیش بینی میان مدت جوی اروپا (ECMWF) استخراج شد. درمجموع طی این دوره، 97 مرکز کم فشار چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ بر منطقه مورد مطالعه شکل گرفت. براساس روش ناپارامتری آزمون خی دو روند تغییرات تعداد چرخندهای توامان بررسی شد. نتایج نشان داد که در طی دوره مورد بررسی، تعداد چرخندهای توام دریای مدیترانه-دریای سرخ به لحاظ آماری متغیرهای مورد مطالعه (زمان و تعداد مراکز چرخندی توامان) تغییرات معنی داری به صورت دهه ای و نیز بین دو نیمه دوره آماری تجربه نکرده اند. به منظور بررسی دقیق تر و با احتمال اینکه تغییرات می تواند در مقیاس کوتاه تر رخ دهد، قیاس بین نمونه های متعدد انجام شد و مبنای کار تغییرات دوره های دو و چهارساله قرار گرفت و تغییرات مقطعی در این دوره ها به لحاظ آماری در سطح معنی داری (045/0) مشاهده شد.
    کلید واژگان: مراکز چرخندی, چرخندهای توام دریای مدیترانه-دریای سرخ, ایران
    Roya Poorkarim, Hossein Asakereh *, Abdollah Faraji, Mahmood Khosravi
    Different pressure centers and synoptic systems affect Iran's climate, and their changes can have significant climatic consequences. In this research, the trend of long-term changes in the number of coupled low-pressure of Mediterranean -Red Sea, as coupled low-pressure centers effective on Iran's rainy climate, was investigated. For this purpose, the geopotential height data of 1000 hp for the 40-year statistical period from 1987 to 2018 was extracted from the European Medium-Term Weather Forecast Center (ECMWF). In total, during this period, 97 low-pressure centers of the Mediterranean-Red Sea circulation were formed over the region. Based on the non-parametric method of chi-square test (chi-score), the trend of cyclone frequency changes was investigated. The results showed that during the investigated period, the number of coupled low-pressure of Mediterranean -Red Sea did not experience statistically significant changes in terms of decades and two semi-statistics. In examining changes on a smaller scale, cross-sectional changes were observed in four-year and two-year periods.
    Keywords: low pressure centers, coupled low-pressure of Mediterranean -Red Sea, Iran, Red Sea trough
  • رویا پورکریم، حسین عساکره*، عبدالله فرجی، محمود خسروی

    در پژوهش حاضر از داده های مرکز جوی اروپایی (ECMWF)، از سال 1979 تا پایان سال 2018 تفکیک مکانی 25/. در 25/. به منظور واکاوی تغییرات شمار مراکز چرخندی دریای مدیترانه  استفاده شده است. روش های زیادی برای بررسی تغییرات و وجود روند در بین داده های آماری وجود دارد، که به دو دسته آمار پارامتری و ناپارامتری تقسیم می شود. روش رگرسیون خطی از دسته پارامتری است و معمول ترین روش ناپارمتری آزمون من -کندال می باشد. با برازش مدل من کندال و مدل رگرسیون خطی روند مقدار، فراونی مراکز چرخندی حوضه دریای مدیترانه دردو مقیاس فصلی و سالانه ارزیابی شد. با واکاوی روند تغییرات شمار مراکزچرخندی در مقیاس فصلی فصل های بهار، پاییز و تابستان تداوم های پنج روزه دارای روند معنی دار بوده است. اما در مقیاس سالانه در هیچ کدام از تداوم ها روند معنی دار مشاهده نگردید. با برازش مدل رگرسیون در مقیاس فصلی و سالانه تداوم های یک و دو روزه دارای شیب خط رگرسیون مثبت می باشند.

    کلید واژگان: : مراکز چرخندی, دریای مدیترانه, آماره من - کندال
    Roya Poorkarim, Hossein Asakereh*, Abdollah Faraji, Mahmood Khosravi

    In the present study, the data of the ECMWF for a period of 1979 to 2018 was adopted to analyze the long term changes (trends) of the number of cyclones centers of the Mediterranean Sea.There are many methods (e.g. parametric and non- parametric)  for examining changes and trends in a given dataset. The linear regression method is of parametric category and the most common nonparametric method is Mann-Kendall test. By fitting the Mann-kendall model and the linear regression model, the frequency of the cyclone centers of the Mediterranean basin was evaluated in seasonal and annual time scales. Analyzing the trend of changes of the number of cyclone centers on a seasonal scale showed that the five-day duration have had a significant trend in spring, autumn and summer. Whilest on an annual scale, there was no significant trend in any of the duration. By fitting the regression model on seasonal and annual scale, one- and two-day duration have a positive regression line slop.

    Keywords: Cyclone, Mediterranean Sea, Mann-Kendall test
  • نفیسه رحیمی*، عبدالله فرجی
    هدف

    هدف اصلی این پژوهش، مدل سازی داده های دمای ایستگاه سینوپتیک تبریز به کمک مدل آماری میانگین متحرک خودهمبسته یکپارچه با پوشش زمانی 2020-1951 بود.

    روش و داده: 

    ابتدا پیش پردازش بر روی داده های مورد مطالعه صورت گرفت، در گام بعدی به منظور تجزیه و تحلیل یک سری زمانی و ساختن یک الگوی مناسب از سه روش باکس - کاکس، روش تفاضل گیری مرتبه یک و روش حداقل مربعات برای ایستاسازی استفاده شد تا بر اساس نمودارهای ACF و PACF، کمینه معیار اطلاع آکاییک (AIC) و معیار اطلاع بیزی (BIC) در مورد بهترین الگو تصمیم گیری شود. در ادامه به منظور اطمینان از مناسب بودن بهترین مدل انتخاب شده، از نمودارهای احتمال نرمال، نمودار باقی مانده ها در برابر زمان، ACF و PACF و آزمون کلموگروف - اسمیرنف و معیارهای ارزیابی (MAE)، (MSE)، (RMSE) و (NRMSE) نیز استفاده گردید.

    یافته ها

    ضمن این که مدل های سری زمانی روش مناسبی در مدل سازی پارامترهای اقلیمی هستند، با بررسی کارایی روش های ایستاسازی باکس کاکس، تفاضلی مرتبه یک و حداقل مربعات برای داده های دما به صورت موردی برای ایستگاه سینوپتیک تبریز مشخص شد که روش تفاضلی مرتبه یک به دلیل دارا بودن کمترین شیب خط برازش و حذف کامل خودهمبستگی میان مقادیر دما بهترین روش ایستاسازی برای داده های دمای سالانه ایستگاه سینوپتیک تبریز است.

    نتیجه گیری

    نتایج این پژوهش نشان داد که مدل  ARIMA(0,1,1)Con  مناسب ترین مدل برای پیش بینی دما برای سال های آتی است. لذا دمای متوسط سالیانه ایستگاه سینوپتیک تبریز در 18 سال آینده روند افزایشی خواهد داشت.

    نوآوری، کاربرد نتایج

     با توجه به پیشینه مطالعات صورت گرفته و ضرورت آگاهی از وضعیت دما در تحقیقات مختلف روش های منفرد متفاوتی از جمله روش های تفاضل گیری، حداقل مربعات، تبدیل باکس - کاکس که هر یک به روش خاصی عوامل ناایستایی را حذف می کنند برای حذف روند استفاده شده بود. اما در تحقیق پیش رو، کارایی روش های مختلف ایستاسازی به منظور حذف روند، به طور هم زمان به صورت موردی برای ایستگاه همدید تبریز مورد ارزیابی قرار گرفت، تا با ارزیابی عملکرد روش های مختلف ایستاسازی داده ها و مدل های مختلف خانواده  ARIMA الگوی مناسب جهت پیش بینی دما تعیین گردد و تصویر واضح تری از شرایط دما در آینده حاصل گردد و نتایج آن بتواند در برنامه ریزی های مرتبط مورد استفاده قرار گیرد.

    کلید واژگان: پیش بینی:, تبریز, دمای سالانه, سری زمانی, مدل
    Nafiseh Rahimi *, Abdollah Faraji
    Aim

    The main purpose of this research was to model the temperature data of Tabriz synoptic station with the help of an integrated auto-correlated moving statistical model in time coverage of 1951-2020.

    Material & Method

    First, pre-processing was done on the studied data; in the next step, in order to analyze a time series and build a suitable model were exerted three Box-Cox methods, the first-order difference method and the least square method for stationery to decide on the best model based on the autocorrelation and partial autocorrelation diagrams, the minimum Akaic information criterion (AIC) and the Bayesian information criterion (BIC). Next, in order to ensure the appropriateness of the best-selected model were also applied  normal probability diagrams, residuZ2`2als against time, autocorrelation and partial autocorrelation, Kolmogorov-Smirnov test and evaluation criteria (MAE), (MSE), (RMSE) and (NRMSE).

    Finding

    While time series models are a suitable method for modeling climatic parameters, by examining the efficiency of the Box-Cox, first-order differential, and least squares stationery methods for the temperature data of Tabriz, it was determined that the first-order differential method is the best stationery method for the annual temperature data of Tabriz synoptic station due to having the lowest slope of the fitting line and the complete elimination of autocorrelation between temperature values. 

    Conclusion

    The results of this research showed that the ARIMA (0, 1, 1) Con model is the most suitable model for temperature forecasting of the coming years. Therefore, the average annual temperature of Tabriz synoptic station will increase in the next 18 years.

    Innovation: 

    In this research, the effectiveness of different stabilization methods was simultaneously evaluated for Tabriz Synoptic station in order to remove the trend, so that by evaluating the performance of different data stabilization methods and different models of the ARIMA family, the appropriate model for temperature forecasting can be determined and a clearer picture of the temperature conditions in the future can be obtained and its results can be exrted in related planning.

    Keywords: Predicting, average annual temperature, Tabriz, Time series models
  • عبدالله فرجی، حسین عساکره، سید حسین میرموسوی، سلماز مطلبی زاد*

    بخاطر شهرنشینی سریع، گرمایش شهری در کنار گرم شدن کره زمین به یک مشکل جدی تبدیل شده است. در این پژوهش تاثیر شهرنشینی بر دمای حداقل و حداکثر در نقاط شهری شمال غرب ایران بررسی گردید. به این منظور از داده های هواشناسی (1987-2017) و داده های شهرنشینی حاصل از سرشماری عمومی و نفوس مسکن (1365-1395) استفاده شد و روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون من-کندال به کار برده شد. بر اساس این آزمون روند مثبت و معنی داری در دمای حداقل و حداکثر در میان ایستگاه های شهری مشاهده گردید. تجزیه وتحلیل تغییرات دهه ای نیز نشان از تاثیر شهرنشینی بر آب وهوا است. نتایج ارتباط دمای حداقل و حداکثر با تعداد جمعیت در نقاط شهری مثبت می باشد. میزان همبستگی دمای حداقل در خلخال و خرمدره (شهرهای کوچک) 8/0، در شهرهای مراغه و خوی (شهرهای متوسط) 7/0 و دمای حداکثر در شهر مهاباد 61/0 به دست آمد و در شهرهای بزرگ اردبیل و زنجان ارتباط بسیار زیادی به میزان 7/0، 75/0 اما در ارومیه و تبریز (شهر خیلی بزرگ و کلان شهر) جمعیت با دمای حداقل ارتباط کمی داشت ولی دمای حداکثر در هر دو شهر با ضریب بالای 68/0، 61/0 مشاهده شد که نشان دهنده نقش قابل توجه شهرنشینی در آب وهوای شهری است. در شهرهای کوچک و متوسط و بزرگ تغییرات در دمای حداقل قابل توجه بود. در تمامی ایستگاه ها بررسی تغییرات دهه ای جمعیت و دمای حداقل و حداکثر روند افزایشی نشان داد و تغییرات زیاد در دهه های 1375-1385 و 1385-1395 می باشد که رشد جمعیت افزایشی است.

    کلید واژگان: اثرات شهرنشینی, همبستگی, فراسنج های دمایی, گرمایش شهری, شمال غرب ایران
    Abdullah Faraji, Hossein Asakereh, Hossein Mirmosavi, Solmaz Motalebizad *

    Because of rapid urbanization, urban warming has become a serious problem along with global warming. In this study, the impacts of urbanization on minimum and maximum temperature variations were investigated in Iran's Northwestern urban areas. For this purpose, the meteorological (1987-2017) and urbanization data from the general census as well as the housing population (1365-1395) in conjunction with Pearson Correlation-coefficient and Mann-Kendall Test were used. Based on this test, a positive and significant trend was observed at minimum and maximum temperatures among urban stations. The analysis of decade's changes also shows the impact of urbanization on climate. The results of the relationship between minimum and maximum temperature with the number of population in urban areas are positive.The correlation between the minimum temperature in Khalkhal and Khoramdareh (small towns) was 0.8, in Maragheh and Khoy (average cities) 0.7 and Maximum temperature was 0.61 in Mahabad city and there was a significant relationship between the big cities of Ardebil and Zanjan At 0.7, 0.75, but in Urmia and Tabriz (a very large and metropolitan city), the population with a minimal temperature was relatively small, but maximum temperatures in both cities with a coefficient of 0.68, 0.61, indicating the significant role played by the urbanization on the urban climate. In small and medium-sized towns, significant changes were observed at minimal temperatures. At all stations, the demographic changes and the minimum and maximum temperature increases were observed. Major changes in the decades of 1375-1385 and 1385-1395, in which population growth is increasing.

    Keywords: urbanization, Correlation, Temperature Parameters, Urban warming, Northwest of Iran
  • حدیثه سبزی سرخنی*، عبدالله فرجی، حسین عساکره

    عوامل زیادی بر صنعت گردشگری تاثیر می گذارند که یکی از مهم ترین آن ها آب و هوا است. آب و هوا به عنوان یکی از مهم ترین منابع پایه محلی در صنعت گردشگری نقش ایفا می کند. آگاهی از آسایش اقلیمی، نقش مهمی را در زندگی انسان و فعالیت های او بازی می کند و آسایش فیزیولوژیکی ارتباط تنگاتنگی با فاکتور های آب و هوایی دارد. از این رو مطالعه پارامتر های اقلیمی موثر در آسایش اقلیمی کاری ضروری به نظر می رسد. استان گیلان یکی از استان های گردشگرپذیر کشور است و بررسی و مطالعه آسایش آب و هوایی این استان می تواند در برنامه ریزی برای پذیرش گردشگر و مقتضیات آن گامی مهم به شمار آید. در این مطالعه آسایش اقلیمی استان گیلان مورد بررسی قرار گرفته است برای این منظور از داده های اقلیمی 11 ایستگاه سینوپتیک شامل میانگین ماهانه دما، میانگین حداکثر و حداقل دما به درجه سانتی گراد، میانگین ماهانه ی رطوبت نسبی به درصد، میانگین ساعت آفتابی و تعداد روز های بارندگی طی دوره آماری25ساله(2020 -1995) از سازمان هواشناسی کشور دریافت شده است.  پس از مرتب سازی و تجزیه و تحلیل در نرم افزار های Excell, Spss ، شرایط اقلیمی محدوده ی مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است. به این ترتیب براساس شاخص آسایش آب و هوایی گردشگری (TCCI) نقشه های پهنه بندی استان در نرم افزار GIS ترسیم شد. نتایج بررسی های انجام شده نشان دهنده ی وجود انواع وضعیت های آسایش آب و هوایی گردشگری در استان گیلان است. ماه های می و ژوین در اغلب نقاط استان دارای شرایط کاملا مطلوب و دلپذیر بوده و شرایط اقلیمی برای انواع  فعالیت های گردشگری فراهم است. در فصل سرد سال (ژانویه، فوریه و دسامبر) در تمامی نقاط استان (به ویژه نواحی مرتفع مانند دیلمان و ماسوله و...) شرایط بسیار نامطلوب (سرمایی) حاکم است و در فصل گرم سال (ژوییه و آگوست) شرایط خیلی نامطلوب (گرمایی) در اغلب پهنه های مورد مطالعه (به ویژه نواحی ساحلی به دلیل رطوبت بالا) وجود دارد. در مجموع در این پژوهش انواع فعالیت های گردشگری متناسب با هر فصل و هر منطقه هدف گذاری شده است.

    کلید واژگان: پهنه بندی, اقلیم, آسایش فیزیولوژیک, شاخص آسایش آب و هوایی گردشگری (TCCI), گیلان
    Hadiseh Sabzi Sorkhani *, Abdollah Faraji, Hossein Asakereh
    Introduction

    Climatic conditions have a significant impact on human living conditions and comfort. From the earliest times, humans have reacted to fluctuations in weather conditions  Therefore, it has designed its living environment in accordance with the climatic conditions. One of the most important measures in identifying a comfortable climate is to assess the conditions of the human living environment. Which determines the level of human comfort in the environment.  Meteorological variables and bioclimatic indicators are needed to assess the conditions of human comfort in the environment.. Therefore, urban planners and regional planners need useful and at the same time practical indicators in order to optimize the environment and determine the best time for human comfort. Human comfort conditions provide very good information for planners by evaluating bioclimatic indicators. The information obtained from this research provides appropriate suggestions and strategies for improving the situation in each region. To know the range of comfort climate (optimal and optimal climate) can not be enough to describe the climatic elements of the region, including temperature, humidity, wind and radiation. Rather, the type of climate in terms of comfort or lack of thermal and climatic comfort should be determined quantitatively in the form of a general indicator and a combination of all these climatic elements. Many factors affect the tourism industry, one of the most important of which is the climate. Climate plays a role as one of the most important local resources in the tourism industry. Awareness of climatic comfort plays an important role in human life and activities, and physiological comfort is closely related to climatic factors. Therefore, the study of climatic parameters affecting the climatic comfort of work seems necessary.Gilan province is one of the most populous regions of the country and ranks first in the country in terms of population density. In addition to various economic activities, this province hosts millions of people from all over the country every year due to the existence of various attractions (especially the Caspian Sea). And it is one of the touristic provinces of the country And studying the climate comfort of this province can be an important step in planning for tourist reception and its requirements. In this study, the climatic comfort of Gilan province has been studied.

    Materals and methods

    For this purpose, climatic data from 11 synoptic stations (Rasht, Astara, Anzali, Deilman, Kiashahr, Lahijan, Manjil, Masouleh, Jirandeh, Talesh and Rudsar) including monthly average temperature, average maximum and minimum temperature in degrees Celsius, The monthly average of relative humidity as a percentage, the average of sunny hours and the number of rainy days during the statistical period of 1995 to 2020 have been received from the Meteorological Organization of the country. Then in SPSS software, Excel database was created  And processed the data and calculated the average of all the mentioned parameters on a monthly basis And deficiencies were corrected And through the Tourism Climate Comfort Index (TCCI), the calculations are performed And after sorting and analyzing the climatic conditions, the study area has been studied Thus, based on the Tourism Climate Comfort Index (TCCI), zoning maps of the province were drawn in GIS software . Finally, the results are analyzed and interpreted as maps.

    Results and discussion

    April, south of the province (Manjil), May, center, Caspian Sea coast, part of the northeast and south of the province (Rasht, Anzali, Lahijan, Deilman, Jirandeh), August, east of the province (Rudsar), September, center , East and part of the south of the province (Rasht, Rudsar, Deilman) and October, south of the province (Jirandeh) has pleasant and favorable conditions. All tourism activities are recommended to tourists.

    Conclusion

    The results of the conducted investigations show the existence of various types of comfortable weather conditions for tourism in Gilan province. The months of May and June in most parts of the province have very favorable and pleasant conditions and the climatic conditions are suitable for all kinds of tourism activities. In the cold season of the year (January, February and December) in all parts of the province (especially the high areas such as Dilman and Masuleh, etc.), very unfavorable (cold) conditions prevail, and in the hot season of the year (July and August) the conditions are It is very unfavorable (heat) in most of the studied areas (especially coastal areas due to high humidity). All in all, in this research, all kinds of tourism activities have been targeted according to each season and each region

    Keywords: Zoning, Climate, Physiological Comfort, Water Comfort, Air Tourism Index (TCCI), Gilan
  • هلاله فهیمی، عبدالله فرجی*، بهلول علیجانی
    این پژوهش با هدف بررسی نقش برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره بر بارش های فرین- فراگیر ایران انجام گرفت. به این منظور 9 روز با بارش فرین- فراگیر ایران با معیار شاخص صدکی 95 و رخداد آن ها در 20 درصد ایستگاه ها و بیشتر طی دوره آماری 31 سال (1989-2019) بررسی شد. داده های جو بالای 9 روز انتخابی استخراج و بر اساس آن ها نقشه های سنوپتیکی ترسیم گردید. داده های مورداستفاده ERA5 هستند که در ترازهای زیرین (850 و 800 هکتوپاسکال) و میانی (700،600،500 هکتوپاسکال) استخراج شدند. نقشه های ارتفاع ژیوپتانسل و رودباد، نشان از نفوذ حاره ای عوامل دینامیکی برون حاره دارد که میزان نفوذ آن ها در ترازهای مختلف جو متفاوت است. برهمکنش الگوهای دو ناحیه دو عامل رخداد بارش یعنی رطوبت و ناپایداری جو بر روی ایران را فراهم کرده اند. نفوذ حاره ای سردچال ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی و همسویی آن ها با مراکز پرارتفاع جنب حاره منجر به فرارفت رطوبت حاره به برون حاره می شوند. بر روی ایران به علت نفوذ سردچال ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی شرایط مناسب صعود و ناپایداری جو فراهم است که با ورود رطوبت حاره به ایران، بارش های فرین فراگیر رخ می -دهد. کلمات کلیدی: الگوهای گردشی، مناطق حاره و برون حاره، برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره، بارش فرین فراگیر، ایران.
    کلید واژگان: الگوهای گردشی, مناطق حاره و برون حاره, برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره, بارش فرین فراگیر, ایران
    Helaleh Fahimi, Abdullah Faraji *, Bohloul Alijani
    The effects of theTropical extratropical interaction (TEI) on the extreme and widespread precipitation of IranAbstractThis research was conducted with the aim of investigating the role of the interaction of tropical-extratropical circulation patterns on the extreme and widespread precipitation of Iran. To this end, 9 days with the extreme and widespread precipitation in Iran were investigated the 95th percentile index and their occurrence in 20 percent of stations and more during the statistical period of 31 years (1989-2019). Atmospheric data were extracted over 9 days. The data used are ERA5, which were extracted in the lower (850 and 800 hPa) and middle (700, 600, 500 hPa) levels. Geopotential hight jet stream maps show the tropical influence of extratropical dynamic factors, the amount of which is different in different levels of the atmosphere.Tropical and extratropical interaction have provided two factors for the occurrence of precipitation, i.e. humidity and atmospheric instability over Iran. The tropical influence of the Cut off low ,troughs and polar jet stream currents Their convergence with high-altitude subtropical centers have led to the transfer of tropical moisture to extratropical. On Iran, the influence of cut off low, the western trough and the polar jet stream provide suitable conditions for the ascent and instability of the atmosphere, which, with the entry of the tropical moisture of Iran, widespread and extreme precipitation occur.Key Words: circulation patterns, tropical and extratropical regions, tropical extratropical interaction, extreme widespread rain, Iran
    Keywords: circulation patterns, tropical, extratropical regions, tropical extratropical interaction, extreme widespread rain, Iran
  • هلاله فهیمی، عبدالله فرجی*، بهلول علیجانی، حسین عساکره، کوهزاد رئیس پور

    روزهای 25 و 26مارس سال 2019 به عنوان‏ روزهای بارش فرین و فراگیر ایران به ‏منظور مطالعه انتقال رطوبت حاره به برون‏حاره و نقش آن در بروز بارندگی انتخاب شد. بررسی‏ها نشان‏ دهنده تعاملات حاره- برون‏حاره در روزهای انتخابی و گسترش ابرها از حاره به برون‏حاره تحت عنوان ابرهای پرشار حاره‏ای (TP) است. برای شناسایی ابرها از تصاویر ماهواره‏ای متیوست IR استفاده شد. به‏ منظور بررسی شرایط سینوپتیکی همراه با TP، نقشه‏ های سینوپتیکی ارتفاع ژیوپتانسیل، رودبادهای جبهه قطبی، و جنب حاره در ترازهای 300 و 200 هکتوپاسکال تهیه شد. تصاویر ماهواره‏ای نشان از دو باند TP با دو منشا اقیانوسی و قاره‏ای دارد. نتایج نشان داد عوامل صعود دینامیکی عرض میانی و جنب حاره که به مناطق حاره نفوذ کرده‏اند به انتقال ابرها به مناطق برون‏حاره منجر شده ‏اند. TPها توسط ناوه غربی اقیانوس اطلس و ناوه غربی شرق مدیترانه و رودبادهای مستقر در منطقه واگرایی آن‏ها به عرض‏های برون‏حاره انتقال می‏یابند. ایران تحت نفوذ منطقه واگرایی ناوه غربی و هسته ‏های سرعت رودبادهای جنب‏ حاره و جبهه ‏قطبی است که باعث شده‏اند ابرها ایران را پوشش دهند و به‏ عنوان یک منبع رطوبتی حاره‏ای تحت تاثیر شرایط ناپایداری حاکم بر ایران به رخداد بارش منجر شوند.

    کلید واژگان: ابر پرشار حاره‏ای, بارش فرین و فراگیر, تعاملات حاره‏- برون‏حاره, مناطق حاره‏- برون‏حاره
    Helaleh Fahimi, Abdollah Faraji *, Bohlol Alijani, Hossein Asakereh, Koohzad Raispour
    Introduction

    The interactions of circulation patterns are the interference or synergies of different circulation patterns from different latitudes and at different atmospheric levels. When interacting with circulation patterns, they will have different effects on the environmental phenomena of the Earth's surface than when acting individually. The mechanics of moving the telescopic link between the tropical zone and the subtropics is a major issue in geographical research. Considerable evidence suggests a dynamic relationship between tropical regions and mid latitudes. Tropical-extratropical interactions occur in a wide range of processes and at different scales.Tropical cloud plumes, reflects tropical- extratropical interaction in relation to the transfer of moisture from tropical to extratropical. TP was first defined by McGregor et al. (1984); a continuous strip of upper and middle clouds that are at least 2000 km long . clouds with minimum latitude of 20 degrees and maximum longitude of 5 degrees are in the tropical region. considers tropical cyclones as long bands of mid- and upper-level clouds moving from the tropical region to the polar-eastern direction to the subtropical region, especially continued by a tropical jet and a trough in its eastern part. TPs are relatively narrow at low latitudes (20–15 degrees) and widen at about 30 degrees north latitude. Studies of TP have expanded since the advent of satellite imagery in the 1960s. Prior to satellite imagery, McGurick et al. Described the development of TP in adaptation to a deep trough in subtropical jets and the turbulence of tropical winds, which ceases whenever this alignment is lost. The location and time of occurrence of plum clouds have been reported differently in different studies. In this study, we seek to investigate the Plum tropical clouds and the dynamic climbing factors that lead to their transfer to the midlatitude as a source of tropical moisture that leads to rainfall in Iran.

    Methodology

    In order to investigate the role of TP event as an important factor in tropical-extraterrestrial interactions and as a source of moisture in the days with inclement rainfall, the 25th, 26th days of 2019 that Iran has experienced extreme precipitation were selected. The data used in this study are satellite imagery and atmospheric data. Since TPs are clouds that can only be seen in satellite imagery, IR Meteosat satellite imagery was used. Required daily atmospheric data, geopotential height (in meters), wind speed (in meters per second) and wind direction were used on an hourly time scale. The origin, path and direction of the clouds were identified using satellite images. In order to identify synoptic patterns at the time of TP occurrence, synoptic maps of geopotential height and jet stream for atmospheric indices (200 and 300 hPa) were drawn in GRADS environment using ERA5 data. Also, combined images of clouds with geopotential height and tornadoes were used for better investigation.

    Results and discussion

    On March 25, at 0:00 a.m., the TP oceanic strip reaches 17 degrees along the North Atlantic cut-off low divergence zone, and along the orbital currents of westerly winds entering the tropics below the equatorial equator the subtropical jet stream is flowing. The bifurcation of TP corresponds to the bifurcation of polar front and subtropical jet streams. TPs correspond exactly to the kernels of jet stream. Jet stream core has not reached the east, southeast and parts of the northwest, so TP is not observed in these areas. The widening of the clouds occurred in the divergence zone of western trough over Iran and in the cut-off divergence zone of the Atlantic Ocean over western North Africa. At 06.00, with most of the jet stream core entering the northeastern and northern regions of Iran, TP has entered these areas. At 0:12, the wind speed of the core of jet stream has several degrees of southward displacement, which has led to the entry of TP into the southern and southwestern regions of Iran. At 0:18 East and TP continents originate from the Central African equator and enter Iran in the direction of the divergence zone of west trough and jet stream. Jet stream entered Iran in a more southerly direction, which prevented TP from entering northwestern Iran. On March 26, the subtropical jet stream is not orbital, unlike the day before. This factor can prevent the transmission of the TP orbit of the oceanic band to the east. The TP oceanic band reaches the Mediterranean with a south-north direction in the direction of the cut-off divergence of the Atlantic Ocean. Due to the location of jet stream core on the southwest-northeast diameter of Iran, the highest volume and extent of TP is observed in these areas of Iran. The entry point of TP corresponds to the entry point of jet stream core. At 18:00, the presence of the highest TP on the northeast of Iran indicates the presence of a speed core on these areas. On March 26, we see the southern transfer of TP in the direction of southwest-northeast diameter, which is in line with the southward displacement of the jet stream core to more southern widths.

    Conclusion

    On March 25 and 26 ,2019 The tropical intrusion of the extratropical dynamic factors has occurred. These factors are the deep extratropical western troughs and polar front jet streams. Their tropical intrusion has led to the transfer of tropical moisture to the extratropical region. The place of penetration of the western troughs into the tropics has determined the origin of the formation of clouds in the tropics. Also, the path and direction of the clouds from the tropics to the subtropics have been determined by the western trough divergence zone and the polar front jet stream at the level of 300 hPa and the subtropical jet stream at the level of 200 hPa. TP has entered Iran with both oceanic and continental origins and through the Red Sea and the Arabian Peninsula along the western trough divergence zone and speed core of the subtropical jet stream and polar fronts in a southwest-northeast direction. Two cloud bands merge on the Red Sea, Which lead to an increase in the Cloud moisture capacity on Saudi Arabia and Iran. With Transfers of clouds over Iran due to insufficient instability, clouds have led to precipitation. Tropical Plume clouds can be a source of moisture for offshore precipitation Tropical plume clouds can be a source of moisture for precipitation in extratropical. The presence of such a moisture source along with lower level moisture sources can increase the capacity of moisture, which in the presence of instability and lifting factors, cause more precipitation.

    Keywords: Extra, Tropical interactions. Extreme rain . Tropical plume cloud. Tropical, etratropical region
  • عبدالله فرجی، نفیسه رحیمی*

    برای جلوگیری از گسترش همه‎گیری بیماری COVID-19، محدودیت‎هایی همانند «قرنطینه» در سطح جهان اعمال شده است که این امر منجر به تغییرات قابل توجهی در محیط‎زیست، به‎خصوص هوا گردیده است. هدف از این پژوهش، واکاوی توزیع زمانی - مکانی آلاینده (CO) و تاثیر محدودیت‎های ناشی از کرونا بر آن است. بدین منظور داده‎های CO از ماهواره MERRA-2 با گام های زمانی ماهانه و مکانی 625/0x 5/0 درجه با پوشش زمانی 2020-2015 استخراج شد و سپس توزیع داده‎ها به کمک نرم‎افزار ArcGIS تحلیل شد. در این تحقیق به‎منظور سنجش تاثیر اعمال محدودیت‎های کرونایی روی سطح آلاینده CO داده‎های مربوط به دوره اعمال محدودیت‎های کرونایی (ژوییه 2020) با ماه‎های مشابه مربوطه در دوره پایه (ژوییه 2019-2015) مقایسه شد، سپس تاثیر کنترلی سامانه‎های همدید و عوامل جوی بر توزیع و پراکندگی این آلاینده در استان‎هایی که بیشینه این آلاینده را در ایران داشتند، بررسی شد. نتایج نشان داد میانگین ماهانه این آلاینده نه تنها در استان‎هایی که آنومالی بیشینه CO را داشتند کاهش داشت، بلکه بر فراز کل جو ایران نیز این کاهش دیده شد. نتایج حاصل از عوامل همدیدی ارتفاع ژیو پتانسیل و حرکت قایم هوا در تراز 500 هکتوپاسکال نشان داد که در هر دو دوره شرایط همدید بر فراز اتمسفر استان‎های تهران، اصفهان و خوزستان یکسان بود، لذا عوامل همدید مورد بررسی در این کاهش نقش نداشته است. با بررسی تعطیلی کارخانه و وضعیت متوسط تردد وسایل نقلیه در برخی از راه‎های پرتردد این استان‎ها کاهش در حمل ونقل نیز دیده شد، لذا کاهش سطح CO در دوره اعمال محدودیت‎های کرونایی را می‎توان پیامد مثبت COVID-19 بر کیفیت هوا دانست.

    کلید واژگان: COVID-19, ایران, اتمسفر, منو اکسید کربن
    Abdullah Faraji, Nafiseh Rahimi *

    To prevent the spread of COVID-19 epidemics, restrictions such as "quarantine" have been imposed worldwide led to significant changes in the environment, especially the air. The purpose of this study is to investigate the temporal-spatial distribution of pollutants (CO) and the effect of corona constraints on it. For this purpose, CO data was extracted from MERRA-2 satellite with monthly and spatial time steps of 0.5 x 0.625 with time coverage of 2015-20. Then, the data distribution was analyzed by ArcGIS software. In this study, in order to measure the effect of applying corona restrictions on the level of CO pollutants, the data related to the period of applying corona restrictions (July 2020) were compared with the corresponding months in the base period (July 2015-2019), then the control effect of synoptic systems and atmospheric factors for the distribution and dispersion of this pollutant were studied in the provinces that had maximum of this pollutant in Iran. The results showed that the monthly average of this pollutant decreased not only in the provinces that had the maximum CO anomaly, but also over the whole atmosphere of Iran. The results of synoptic factors of geo-potential height and vertical air movement at the level of 500 hPa showed that in both periods, synoptic conditions were the same above the atmosphere of Tehran, Isfahan and Khuzestan provinces, so the studied synoptic factors have no role in this decrease. Examining the factory closure and the average condition of vehicle traffic in some of the busiest roads of these provinces, a decrease in transportation was also observed. The decrease in CO during periods of economic restrictions can be seen as a positive message of COVID-19 for air quality.

    Keywords: COVID-19, Iran, Atmosphere, Carbon monoxide
  • عبدالله فرجی، مهدی چراغی*، لیلا مظفری

    زیرساخت ها یکی از الزامات اساسی برای رشد و توسعه فعالیت های گردشگری در همه نقاط اند. هدف از این پژوهش شناخت توزیع فضایی و رتبه بندی میزان کارایی نسبی زیرساخت های گردشگری شهرستان های استان زنجان است. پژوهش از نوع کاربردی و با ماهیت است. اطلاعات با روش کتابخانه ای گردآوری شده و تجزیه و تحلیل نیز با روش های توصیفی و استنباطی (تحلیل پوششی داده ها) انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از رتبه بندی کارایی زیرساخت های گردشگری در شهرستان های استان زنجان، میانگین کلی کارایی زیرساخت های گردشگری این استان برابر با 440/0 است که در سطح ضعیف قرار دارد. هیچ کدام از شهرستان های استان وضعیت مطلوب ندارند. شهرستان های زنجان، ابهر و خرم دره در سطح متوسط، خدابنده و طارم و سلطانیه در سطح ضعیف و ماه نشان و ایجرود فاقد کارایی هستند. در سطح شاخص های موردمطالعه، بالاترین سطح کارایی در شاخص حمل ونقل، اقامتی، فرهنگی، مذهبی، بهداشتی  درمانی و تجهیزات تغذیه مربوط به شهرستان زنجان، در شاخص تفریحی شهرستان خرم دره و در شاخص تجهیزات تغذیه مربوط به شهرستان طارم است.

    کلید واژگان: توسعه گردشگری, زیرساخت, توزیع فضایی, استان زنجان
    Abdollah Faraji, Mehdi Cheraghi *, Liela Muzaffari

    Infrastructure is one of the basic requirements for the development and development of tourism activities in different locations. The aim of the present study was to recognize the spatial distribution and ranking of the relative efficiency of tourism infrastructure in Zanjan province.From among the provincial cities, none of the cities has a favorable situation. The cities of Zanjan, Abhar andو Khoram Darreh are moderate, and the za komekKhodabandeh, Tarom and Soltanieh at low levels and in the moon kk and Eidrud are lacking in efficiency. At the level of the studied indices, the highest level of efficiency in the transport, efficiency in the transport, accommodation, cultural, religious, health and nutrition indexes related to Zanjan city, is in the recreational index of Khoramdereh city and in the index of nutrition related to Tarom city.The cities of Zanjan, Abhar and Khoram Darreh are moderate, Khodabandeh, Tarom and Soltanieh at low levels and in the moon and Eidrud are lacking in efficiency. At the level of the studied indices, the highest level of efficiency in the transport, accommodation, cultural, religious, health and nutrition indexes related to Zanjan city, is in the recreational index of Khoramdereh city and in the index of nutrition related to Tarom city.Infrastructurestudy was to recognize the spatial distribution and ranking of the relative efficiency of tourism infrastructure in Zanjan province.From among the provincial cities, none of the cities has a favorable situation.

    Keywords: Tourism Development, infrastructure, spatial distribution, Zanjan Province
  • عبدالله فرجی*، علی اکبر شمسی پور، سپیده بارزمان

    از آنجا که تاب‏ آوری به توانایی یک مجموعه برای بازگشت به شرایط طبیعی پس از وقوع بلا دلالت دارد، هدف از مطالعه حاضر سنجش و ارزیابی سطح تاب‏آوری شهر ورامین در مواجهه با مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی از دیدگاه شهروندان آن است. این مطالعه توصیفی- تحلیلی، با مشارکت 393 نفر از شهروندان ورامین در پاسخ به پرسش‏نامه‏ای با آلفای کرونباخ 89/0، که بر اساس مولفه‏ های چهارگانه محیطی، اقتصادی- اجتماعی، زیربنایی، و نهادی طراحی شده بود، انجام شده است. تحلیل آمار توصیفی و استنباطی هر یک از مولفه ‏ها و شاخص‏های آن‏ها در نرم‏ افزار SPSS21 با استفاده از آزمون One Sample T-test محاسبه و با استفاده از آزمون فریدمن اولویت‏بندی شد. نتایج حاصل از سنجش میزان تاب‏آوری شهر ورامین با تاکید بر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی نشان داد که میزان تاب‏آوری از دیدگاه شهروندان 15/2 بوده که از متوسط مطلوب پایین‏تر است و بیانگر این است که شهروندان ورامین را در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی آسیب‏پذیر می‏دانند. همچنین، از دیدگاه شهروندان، مولفه‏ های اقتصادی- اجتماعی و زیربنایی میزان تاب‏آوری بالاتری نسبت به مولفه‏ های محیطی و نهادی دارند. بنا بر پیشنهادهای به‏دست‏آمده از شهروندان، همکاری دولت، نهادهای محلی، و سازمان‏های آموزشی برای آگاهی‏دادن به افزایش مشارکت‏ شهروندی در کاهش و سازگاری با اثرهای تغییرات آب‏وهوایی و بهبود تاب‏آوری شهری موثر است.

    کلید واژگان: تاب‏آوری, تغییرات اقلیمی, توسعه پایدار, سازگاری, ورامین
    Abdollah Fraji *, Aliakbar Shamsipour, Sepideh Barzaman
    Introduction

    Over the last decades, urbanization developmenting and weakness in accurate and comprehensive planning to develop and rapid population growth have caused many challenges for cities. Urban sprawl beginning in the developed countries around 1950 is currently experienced in almost all countries. Many studies on the effects of urban sprawl indicate the emergence of harmful effects of this phenomenon. One of the most important environmental effects is the changes in climate. Most urban settlements are prone to future shocks and tensions due to climate changes, lack of energy and global population growth. Urban managers and planners’ responses to these shocks and what cities should do to adapt to accidents and dangers are now discussed in “resilient cities” topic. Many cities have not yet addressed climate risks due to lack of relevant city policies and action plans, outmoded regulations on urban planning, lack of capacity to respond to climate disasters, and lack of public awareness. The Urban Climate Resilience practice area represents the intersection between WRI Ross Center for Sustainable Cities and World Resources Institute’s Climate Resilience Practice. The urbanization trends in Iran during last decades had been accelerated by high rate of rural-urban migration along with rapid socio-economic and political changes that formed unbalanced urban growth in Iran. Since resilience refers to the ability of a system to return to its natural conditions after an accident, the purpose of the present study is to test and evaluate the level of resilience of Varamin City in the face of climate changes from its citizens’ viewpoint. Materials and

    Methodology

    In the present research, two types of data have been used. The first type of data includes the climate components gathering the Varamin weather station (annual average rainfall, temperature, etc.). The second set corresponds to components relevant to urban sprawl, among which, urban area, population density and urban population. These parameters were obtained by questionnaires which have been filled out by varamin citizens. This descriptive analytical study was conducted with the participation of 393 citizens of Varamin City. The research tool used for data collection was a 35-item researcher-made questionnaire based on previous studies containing the appropriate items to test each of the components. To conform to the research population, the questionnaire was investigated and reviewed by professors and experts in multiple steps and its face validity and content validity were confirmed. In order to assess the reliability of the questionnaires, first, 30 copies of the questionnaire were completed by the citizens of Varamin in a preliminary research. The obtained information entered SPSS 21 and each response was assigned a score of 0-5. After the analysis, the reliability of the questionnaire was estimated by Cronbach’s alpha to be 0.89 that was designed based on the environmental, socio-economic, infrastructure, and institutional components. Analysis and prioritization of the descriptive and inferential analytical statistics the resilience of each of the components and their indices were calculated by SPSS 21 using the one sample T-test and then they were prioritized by Friedman test.

    Results and Discussion

    Today, the relationships between human societies and their natural environment has been strongly affected by urbanization and urban development. Cities can be considered as ecological units and studied within the framework of a data-retrieval system. That is, to meet various needs of citizens, the city needs inevitable to provide massive data in key inputs, the most important of which are energy, food and water. Results of measuring resilience of Varamin City with an emphasis on climatic aspects showed that from the citizens’ viewpoint, the resilience was 2.15, which was lower than the desirable average level. It indicates that the citizens consider Varamin vulnerable to climate hazards. Results of investigating resilience components of Varamin City showed that the environmental component and its indices were lower than the average level and according to the citizens intensified drought and changes in temperature have the most negative effects on the environmental condition of resilience in Varamin City. Moreover, according to the citizens, Varamin City is vulnerable to the increase in temperature and drought and these two indices need to be taken into consideration to increase the urban resilience. Although, they believed that the socio-economic and infrastructure components had higher resilience levels compared to the environmental and institutional ones. The socioeconomic component and most of its indices were above the average level and according to the citizens, helping the citizens in case of critical situations and kinship are most significant in the socioeconomic resilience of Varamin City when faced with climate changes. Results of investigating the infrastructural component showed that this component and most of its indices were lower than the average level. Therefore, it can be stated that this city is not in a good condition in infrastructural aspect and is vulnerable in this regard. Furthermore, according to the citizens, the index of “access to health centers” was the most significant infrastructural index. Investigation of the resilience level of the institutional component, it was found that all the indices of the institutional component were lower than the average and the scores of Friedman Test showed that from the citizens’ viewpoint, the municipal services in creating green space and satisfaction from the performance of the organizations in charge of informing to face hazards had the highest significance in the institutional resilience of Varamin City. Although apart from the socioeconomic components, other components in the present study were lower than the average level, since the environmental and institutional components were the least resilient components, respectively, strengthening them should be placed in the priorities of the urban development plans of Varamin City.

    Conclusion

    Since climate change and its effects are increasing more than before in human societies, especially in urban communities, investigation of the indices ad components of resilience and evaluating them when urban communities face future climate crises and preventive measures are very effective and essential. Furthermore, the increase of the general knowledge regarding the climate changes motivates people to investigate the effects of this issue even more. Therefore, the serious cooperation of the government, local entities, educational organizations, municipal and media in increasing the citizens’ awareness will make the citizens respond significantly to reduce and adapt with the consequences of climate changes through citizen participation.

    Keywords: resilience, climate change, Compatibility, Sustainable Development, Varamin
  • الهام محمد علیزاده فرد*، سید حسین میرموسوی، جمشید یاراحمدی، عبدالله فرجی
    این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات مکانی-زمانی بارندگی تحت تاثیر احتمالی تغییر اقلیم در سطح حوضه دریان در شمال دریاچه ارومیه انجام گرفته است. باتوجه به عدم وجود ایستگاه-های هواشناسی با دوره آماری بلندمدت در نزدیکی منطقه مطالعاتی، امکان استفاده از داده های (CRU) به عنوان داده های مشاهداتی با بررسی وجود همبستگی بین این داده ها با داده های ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک موجود در منطقه انجام گرفت. نوسانات آتی بارش در دوره (2020-2050) با استفاده از پنج مدل های اقلیمی(GCM) و در قالب دو سناریوی انتشارRCP2.6 وRCP8.5 با استفاده از بسته نرم افزاری CCT پیش بینی شده است. انتخاب مناسب ترین مدل اقلیمی هر ایستگاه براساس مقدار RMSE انجام گرفت. نقشه های توزیع مکانی بارندگی در دوره های پایه و آتی به روش IDW در محیط GISتهیه شده است. وجود همبستگی معنی دار در سطح اطمینان 01/0 داده های (CRU) با ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک مجاور آنها، بیانگر امکان استفاده از آنها به عنوان داده های مشاهداتی بالاخص در مناطق فاقد ایستگاه هواشناسی می باشد. پیش بینی می شود درصد تغییرات وزنی بارش حوضه دریان در سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 به ترتیب (3/6+) (4/16-) نسبت به دوره پایه پیش-بینی شده است. متوسط وزنی بارش حوضه دریان در دوره پایه و سناریوهای یاد شده به ترتیب 7/312، 319 و 296 میلیمتر در سال برآورد گردید. علیرغم وجود عدم قطعیت در مطالعات تغییر اقلیم، نتایج حاصله در این تحقیق می تواند تصویر کلی از روند آتی بارندگی منطقه ارایه کرده و این اطلاعات می توند در برنامه ریزی منابع آب منطقه که ارتباط مستقیمی با حجم بارندگی ها دارند مفید واقع شود.
    کلید واژگان: تغییر اقلیم, بارش, دریان, CCT
    Elham Alizadeh *, Hossein Mousavi, Jamshid Yarahmadi, Abdollah Faraji
    Introduction Climate change is one of the most important phenomena of the present century, which has created many problems and challenges both globally and regionally and nationally. In the second half of the twentieth century, global warming relative to The first half of this century has increased and it is predicted that this increase in temperature will continue in future periods, resulting in changes in the level of climatic conditions in different parts of the world. Due to the lack of atmospheric precipitation, due to the increase in temperature, the rate of evaporation has increased significantly and can greatly affect the aggravation of water shortage conditions in surface currents, especially evaporation from the surface of lakes behind dams. Percentage by evaporation leads the country to higher values ​​(Farajzadeh and Ghasemifar, 1398). Regarding the changes in Iran's water resources in the horizon of 2100, few studies have been done and most have been case studies (Fahmi, 1393). Although the results of these studies, based on the climatic models and different scenarios used, sometimes show contradictions, so it is necessary to do more studies in this field. 
      Methodology The present research has been done in three specific sections and the output of each section has been used as the input of the next section. In the first part, climate change in the form of precipitation variables in the study area is detected and subsequently, rainwater runoff in the Daryan catchment is simulated. Then, while identifying the characteristics of hydrological drought periods in the basin, the probability of occurrence, intensity and duration of hydrological drought periods are calculated based on the fit of different statistical distributions for different return periods in the third section. 
     
    Results and discussion
    Climate change is one of the most important environmental problems of this century. Thus, evaluating the phenomenon of climate change and reducing its effects on both global and regional scales has attracted the attention of many researchers, planners and legislators (Yohe et al., 2007). Proper assessment of these effects requires the existence of climatic information with appropriate spatial distribution and long-term time series, as well as a thorough understanding of its future trends at the regional and local scale. Despite the fact that today the output of public circulation models (GCM) are the main sources of future climate data production. One of the most important consequences of climate change includes changes in the hydrological cycle and river flow regime of watersheds. Therefore, the present study aimed to investigate the possible effects of climate change on rainfall and runoff in the Daryan catchment area north of Lake Urmia. In this study, statistical method (SDSM) and data of CanESM2 Canadian climate model in the form of three scenarios RCP2.6, RCP4.5 and RCP8.5 in order to micro-scale the precipitation data of five synoptic stations adjacent to the sea basin and changes Its future is used. Here, the basic period (1961-2005) and future periods (2049-2020), (2079-2050) and (2080-2100) were selected. In this research, the threshold level method has been used to identify hydrological drought periods and extract its characteristics. The results of the analysis of the last 35 years of hydrological droughts in the Daryan Basin showed that 44 drought events occurred in this basin, which in total, led to a reduction in surface flow volume of about 140 million cubic meters in this basin.
    Conclusion The simulation results of SWAT model showed that the annual average runoff of the sea basin in the first period (2020-49) in all three scenarios increases by 3.7 and 6%, respectively, compared to the base period. While in the rest of the periods of all scenarios, runoff reduction is predicted compared to the base period. Accordingly, a decrease in surface runoff compared to the base period is predicted for five months of the year (April to August) and an increase in the remaining months. Future changes in precipitation at Tabriz station, which is the basis for modeling runoff in the Daryan basin, are not very noticeable compared to the base period, and only in the period (2049-2020) all three scenarios are predicted to increase by 5, 2 and 8%, respectively, compared to the base period. In the other periods, in all three scenarios, a decrease in rainfall is predicted compared to the base period. Results of evaluating the effects of climate change on rainfall and surface runoff in the Daryan Basin with the results of other researchers in the catchment area of ​​Lake Urmia, including: Goodarzi and Fatehifar (2010) in the Azarshahrchai Basin, Qaderpour et al. (2016), Dariane et al. (2019) ), Sobhani et al. (2015), Goodarzi et al. (2015) and Salehpour and Malekian (2019) are consistent.
    Keywords: Climate Change, RCP, Daryan
  • عبدالله فرجی، محمد کمانگر*، فیروزه قادری
    زمینه و هدف

    سلامت جسمی و روحی انسان تا حد زیادی به شرایط آب و هوایی مکان زیست او بستگی دارد. شناسایی عوامل محیطی ایجاد یا تشدیدکننده بیماری ها در بهینه کردن تصمیم گیری برای پیشگیری و کنترل می تواند مفید باشد. هدف از این تحقیق تحلیل مکانی بیماری های تنفسی و ارتباط آن با عوامل محیطی به منظور شناخت توزیع مکانی، کشف خوشه ها و مدل سازی پیش بینی مکانی است.

    روش بررسی

    جمعیت موردمطالعه افراد دارای بیماری های تنفسی مراجعه کننده بین بازه زمانی1386 تا1396به مراکز درمانی و محدوده موردمطالعه استان کردستان است. با توجه به پراکندگی بیماران از آماره بیضوی انحراف استاندارد مکانی، میانه مکانی و شاخص موران جهت بررسی و برای مدل سازی با استفاده از متغیرهای مستقل گردوغبار، ارتفاع، جهت شیب و دما از روش رگرسیون مکانی استفاده شد.

    یافته ها: 

    یافته ها نشان داد که جهت بیضوی مکانی سه برابر انحراف استاندارد شمال غربی جنوب شرقی است که نشان می دهد بیش از 99 درصد این بیماری ها در این راستا گسترش دارد. شاخص 82/0 موران نیز نشان دهنده وجود خودهمبستگی مکانی و تعداد بیماری در سطح معناداری 99 درصداست. در مدل سازی مکانی جهت پیش بینی پراکندگی مکانی بیماری علامت مثبت ضرایب به دست آمده برای گردوغبار و دما با بیماری نشان دهنده ارتباط مستقیم و ضرایب منفی بین ارتفاع و شیب نشان دهنده رابطه غیرمستقیم با بیماری است. همچنین مدل سازی نشان داد که گردوغبار مهم ترین پارامتر در پیش بینی بیماری است.

    بحث و نتیجه گیری:

     مقدار 82/0 R2= بیانگر این است که مدل استخراج شده قادر است به طور کامل متغیر وابسته یعنی بیماری تنفسی در استان کردستان را با در نظر گرفتن متغیرهای مستقل محیطی پیش بینی کند. با استفاده از نقشه پیش بینی به دست آمده می توان مناطق در معرض ابتلا به بیماری تنفسی را در راستای بهبود فرآیند تصمیم گیری تخصیص و توزیع مکانی خدمات بهتر شناسایی کرد.

    کلید واژگان: گردوغبار, بیماری تنفسی, تحلیل مکانی, شاخص موران, کردستان
    Abdolah Faraji, Mohamad Kamangar *, Firozeh Ghaderi
    Background and Objective

    Human physical and mental health greatly depends on the climatic conditions of its bio-location. Identifying environmental factors creating or exacerbating diseases can be useful in optimizing decision making for prevention and control. The purpose of this study is to determine the spatial resolution of respiratory diseases and its relation with environmental factors in order to understand spatial distribution, cluster discovery and spatial prediction modeling.

    Method

    The population of patients with respiratory diseases referred to the medical centers and the study area of ​​Kurdistan province between 2007 and 1396. Regarding the dispersion of patients from spatial and moron standard deviations, we used spatial regression method to determine the spatial and morphometric variability of the samples using independent variables of dust, height, direction of inclination and temperature.

    Findings

    The results showed that the area of ​​the ellipsoid is three times the standard deviation of the northwest of the southeast, indicating that more than 99% of these diseases are spreading in this direction. Moran index 0.82 also indicates spatial autocorrelation and disease numbers at a significant level of 99%. In spatial modeling to predict the spatial dispersion of a positive symptom disease, the coefficients obtained for dust and temperature with the disease indicate a direct relationship and the negative coefficients between elevation and slope indicate an indirect relationship with the disease. Modeling also showed that dust is the most important parameter in predicting the disease.

    Discussion and Conclusion

    The value of R2 = 0.88 indicates that the extracted model is able to fully predict the dependent variable, respiratory disease, in Kurdistan province, taking into account independent environmental variables. Using the prediction map, the regions with respiratory disease can be better identified in order to improve the decision-making process for allocating and distributing spatial services.

    Keywords: dust, Respiratory Disease, Spatial Analysis, Moran Index, Kurdistan
  • مسعود جلالی، غلامرضا مقامی مقیم، عبدالله فرجی، علی محمد منصورزاده، سید محمود حسینی صدیق*

    امروزه در برنامه ریزی های راحتی و سلامت انسان، بررسی وضعیت تنش های فیزیولوژیک حرارتی، نقش مهمی را ایفا می کند. در این خصوص می توان در برنامه ریزی های بلندمدت از آب و هوا و در برنامه ریزی کوتاه مدت از شرایط جوی کمک گرفت. در تحقیق حاضر با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک تنش حرارتی(PET) اقدام به تهیه اطلس آسایش اقلیم ایران در مقیاس ماهانه گردید. مقادیر محاسبه شده برای 40 ایستگاه کشور با طول دوره آماری مشترک 52 سال (1338-1390) نقشه های تنش فیزیولوژیک حرارتی تهیه شد. بر اساس نقشه های ترسیم شده نقش ارتفاعات در شکل دهی شرایط تنش های فیزیولوژیک حرارتی بسیار پررنگتر از طول و عرض جغرافیایی است. از لحاظ شرایط بدون تنش حرارتی فروردین ماه با 47/7درصد از مساحت ایران در رتبه اول قرار دارد و مطلوبترین شرایط آب و هوایی بدون تنش را داراست. در همین ارتباط دی ماه با 3/75 درصد از کشور دارای تنش سرمایی است و بعد از آن مرداد ماه با تنش گرمایی 99/9درصد از کشور، بدترین شرایط تنش فیزیولوژیک حرارتی آب و هوایی را دارا است. بیشترین و کمترین ضرایب تغییرات مکانی تنش فیزیولوژیک حرارتی ایران به ترتیب مربوط به دی و تیر ماه است. در ادامه با توجه به نمرات شاخص، گروه بندی ایستگاه ها با اعمال روش خوشه ای سلسله مراتبی با روش ادغام وارد (Ward) انجام گرفت. نتایج نشان داد هفت ناحیه اصلی تنش فیزیولوژیک حرارتی برای اطلس ایران قابل تشخیص است که در هر یک از این ناحیه، شرایط تنش حرارتی از ویژگی های همسان برخوردار است.

    کلید واژگان: تنش های حرارتی, PET, پهنه بندی, ایران
    Masoud Jalali, Abdullah Faraji, Ali Mohammad Mansourzadeh, Sayyed Mahmoud Hosseini Seddigh*


    Human health is influenced by weather variables in all circumstances, including atmospheric pressure, humidity and temperature around them. Based on climate hazard and climate changes, different parts of human life and economic and social strategies such as health, hydrological pollutants And agriculture had a profound effect, including the discussion of the effects of thermal stress on human health over the last few decades, and has become a major issue in the world's scientific circles. Heat and cold stresses, the exposure of humans to extreme heat and cold, are part of the extreme events, often encountered by people during daily activities or in the workplace, and affecting human physical activities. It is important that, if the body is not cooled through transpiration or cooling mechanism, severe deaths are inflicted on human health; therefore, the person has to reduce his activity in order to reduce the adverse effects of heat stress. Hence, many researchers consider the thermal stress component more important than other components in assessing human health.
    In this study, using the physiological equivalent thermometer of PET thermal stress assessment and zoning of human thermal physiological stresses in Iran, with the length of the common statistical period from 1959 to 2011, and for the arsenal of thermal physiological stresses of Iran Forty stations have been used as representatives of Iranian cities. To calculate the physiological equivalent thermal temperature, all the effective meteorological elements in the human energy bill are measured at an appropriate height of climate biology, such as 1/5 meters above the Earth's surface. Data on climatic elements are provided by the Meteorological Organization of Iran. In the absence of data for some courses, linear regression method was used to reconstruct these missing data. After calculating the indices, the frequencies were also monitored and finally, using the GIS technique, the Kriging method of the study area was based on the frequency of occurrence of the indicators. Therefore, in order to achieve the results and objectives of the present study, software such as SPSS for data normalization as well as missing data was analyzed and analyzed using Ray Man's model based on meteorological elements to calculate the equivalent thermal physiological temperature of humans. Also, using the GIS software and Ordinary Kriging method, the best interpolation method was used to zon the human cysiological stresses.
    Today, in the planning of human health and comfort, the study of the physiological thermal stress plays an important role. In this regard, weather conditions can be used in the long-term planning of climate and in the short term planning of atmospheric conditions. In the present study, using the thermophysical Thermal Equivalent Thermal Index (PET), the climate climatic Atlas of Iran was prepared on a monthly basis. Calculated values for 40 stations in the country with a total statistical period of 52 years (1959-2011) were prepared. The results of this study showed that the spatial distribution of the physiological equivalent thermal temperature index in the country follows the altitudes, roughness and latitude. Accordingly, the low values of the indicator, which relate to the stresses of the cold, are consistent with the high and mountainous regions as well as the high latitudes, and vice versa, the thermal stresses occur in low and low elevations, as well as low latitudes, which of course, severe heat stresses occurred in the summer. Because throughout this season, the entire country of Iran is dominated by high tidal altitudes at high and low levels of ground pressure (1000 hp) with its warm and dry air, causing extreme heat and The term effects of heat waves on humans, heat loss, thermal contraction of the muscles and skin dryness, infectious or skin diseases, inflammation, sunburn, dizziness, fatigue, and mortality due to an increase in allergies can be mentioned. Significant differences in the environmental conditions of the mountainous masses of Kerman, Yazd and Sistan and Baluchestan provinces with their surrounding areas or low and low northern areas, and especially the Moghan Plain and Sarakhs plain, located in the upper latitudes of the country The issue is that the role of elevation in spatial distribution of the country's climate is much more colorful than factors such as latitude and longitude. The results of the analysis of the monthly thermal physiological stress maps showed that in terms of the area without tension, the march of the month with 47/8% of the area (778424/2km2) is in the first place and has the most favorable environmental conditions, The moon with 43/5 percent of the area (709275/2km2) is in the second position and also in March with 22.6 (359128/9km2) in the third, August and the last month. The highest thermal stresses (29 <PET) occur in August. In this month, 99/9 percent of the country has a thermal stress. The months of July with 90/4% are in the second, June and September respectively with 90% and 70% in the following ranks; Azar and Bahman, respectively, with 69 and 65/1% in the second and third places respectively have. The study of spatial variation coefficient of thermal physiological equivalent temperature index in different months showed that July with a change coefficient of 13/12% had the least spatial variation in the country, and in the month of January, the amount of these changes even reaches 55/55%. Also, based on clustering in Iran, there are twenty three distinct subfield thermal physiological stresses. The geographical dispersion of the territory of these tensile areas shows that the difference in Iran's thermal stress is mainly due to latitude and elevation. This difference becomes more apparent when we ignore the slight differences in these thermal stress areas and categorize them in larger groups. In this case, seven major physical physiological stresses are observed in Iran. The main thermal physiological stress regions differ in terms of seasonal stresses, while the subsoil physiological stress regions reflect differences in the received stress ratios on a monthly scale.

    Keywords: thermal stress, PET, zoning, Iran.thermal stress, Iran
  • عبدالله فرجی، مهدی دوستکامیان، فاطمه قهرمانی، زهرا ربیعی، احسان رشید بیگی
    هدف از این مطالعه، ناحیه بندی و تحلیل چرخه های بارش نواحی مرکزی کشور است. بدین منظور از 29 متغیر اقلیمی برای72 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی، طی دوره آماری از سال های 1359 تا 1390 استفاده شده است. برای دست یابی به این هدف، ابتدا با استفاده از روش های زمین آمار، پایگاه داده ای به ابعاد 29× 3673 کیلومتر تشکیل شده است. سپس به منظور ناحیه بندی اقلیمی از روش های تحلیل خوشه ایو تحلیل ممیزی بهره گرفته شده است. به منظور آشکارسازی چرخه های نهان و آشکار بارش هریک از نواحی، از تحلیل طیفی (تحلیل همسازه ها) استفاده شده است. داده های حاصل از متغیرهای اقلیمی انتخاب شده به روش تجزیه خوشه ایادغام وارد6، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت که پس از ترسیم دندروگرام چهار پهنه اقلیمی (1- ناحیه ای بارش زیاد، دمای بسیار کم و رطوبت زیاد؛ 2- بارش متوسط، دمای کم و رطوبت متوسط؛ 3- بارش بسیار کم، دمای بسیار زیاد و رطوبت بسیار کم؛ 4- بارش کم، دمای زیاد و رطوبت کم) شناسایی شد. به منظور ارزیابی نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، از روش تحلیل ممیزی و آزمون تفاضل میانگین استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل ممیزی نشان داد که 87/98 درصد از ایستگاه ها به طور صحیح در گروه مربوط به خود قرار گرفته اند. نتایج حاصل از اعمال تحلیل چرخه های بارش هر یک از این نواحی نشان داد که در هر چهار گروه، بیشتر چرخه های کوتاه مدت 2 تا 4 ساله حاکم بوده است؛ با وجود این، متنوع ترین چرخه ها در ناحیه یک، به دلیل عواملی مانند مجاورت با آب های خلیج فارس و قرارگیری در سایه ناهمواری های زاگرس، رخ داده است.
    کلید واژگان: ناحیه بندی, بارش, زمین آمار, تحلیل تشخیص
    Dr. Abdullah Faraji, Mehdi Doostkamian, Fateme Ghahramani, Zahra Rabiee, Ehsan Rashidbegi
    The purpose of this study is zoning and analyzing the precipitation cycles in central areas of Irna. For this purpose, 29 climatic variables for 72 synoptic and climatology stations during the statistical period of (1980-2011) have been uses. To this end, by using geostatic methods, a data base of dimension 29×3673 km was formed. Then for climatic zoning, cluster analysis method and discriminant analysis have been used. For detecting hidden or visible precipitation cycles at each area, spectrum analysis have been used. Data obtained from selected climatic variables have been reviewed and analyzed by Ward incorporation cluster analysis method that after drawing Dan Degram, four climatic areas(1- the area with high precipitation, 2-very low temperature and high humidity, 3- very low precipitation, very high temperature and very low humidity 4- low precipitation, high temperature and low humidity) have been recognized. To evaluate the results of the cluster analysis, discriminant analysis method was used to test the mean difference. The results of discriminant analysis showed that 98.87 of the stations are located correctly in their respective groups.The results obtained from using analysis of precipitation cycles of each of these areas showed that short cycles of 2-4years have been mostly dominant in the both four groups. However, the most variable cycles are located in area No.1 due to different factors including vicinity with Persian Gulf waters and locating in the shadow of Zagros mountains.
    Keywords: Geo, statistical Methods, Regionalization, Discriminant analysis, Iran
  • عبدالله فرجی، مهدی دوستکامیان، زهرا صفری
    توفان های تندری یکی از پدیده های آب و هوایی هستند که به دلیل همراهی با تندر، آذرخش، جست باد و بارش شدید افزون بر پیامدهای مثبتی که می توانند داشته باشند، موجب آسیب های فراوانی در نقاط مختلف دنیا می شوند. با توجه به تنوع شرایط آب و هوایی ایران، رخداد این پدیده در نقاط مختلفی مشاهده شده است. شمال غرب ایران به خصوص استان زنجان نیز از این پدیده در امان نبوده است. در این پژوهش جهت بررسی شرایط آماری و همدیدی پدیده تندر در استان زنجان از داده های روزانه ی توفان تندری ایستگاه های همدید استان زنجان در یک دوره آماری 16 ساله (2009-1994) استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد میانگین فراوانی بارش تندری مربوط به قسمت های شمال شرقی، مرکزی و جنوب و جنوب شرقی استان بوده است و بیشترین ضریب تغییرات نیز منطبق بر این نواحی می باشند. قسمت های غربی و شرقی استان کم ترین میانگین تندر را داشته اند و پایین ترین ضریب تغییرات را نیز دارا می باشند. با این تفاسیر در ماه های اسفند و فروردین که ماه های انتقالی گرم (بهار) هستند، به دلیل گرم شدن سطح زمین و لایه های زیرین جو (افزایش طول روز و نزدیک شدن خورشید به خط قائم) و بالا بودن رطوبت جو، ناپایداری زیاد شده و جریان های همرفتی شدت یافته و تحت شرایط مناسب، ابرهای همرفتی رشد کرده و درنتیجه توفان تندری می شود. در فصل انتقالی سرد (پاییز) نیز فرارفت هوای کاملا سرد از عرض های بالاتر بر روی مناطق گرم جنوبی تر باعث صعود لایه های زیرین و ناپایداری می شود. البته به علت کمتر بودن رطوبت هوای پاییز نسبت به بهار، شدت وقوع توفان تندری در فصل پاییز به مراتب از فصل بهار کمتر است. نتایج واکاوی نقشه ها در ترازهای مختلف جوی نشان می دهد که مهم ترین سامانه های سینوپتیکی حاکم بر منطقه در روزهای نماینده، زبانه هایی از کم فشارهای مدیترانه ای و سودانی که دریای مدیترانه و دریای سیاه و سرخ در تقویت آن نقش داشته اند به سمت شمال غرب کشور و استان زنجان گسترش یافته اند. قرارگیری محورهای فرود بادهای غربی همراه با بریده های کم فشار در این مناطق عامل اصلی ناپایداری های شدید و توفان تندری در استان زنجان بوده است. بدین صورت که با فرارفت هوای گرم و مرطوب در سطح زمین و هوای سرد سطوح فوقانی همراه با وزش دمایی سرد منجر به اختلاف دمای شدید بین سطح زمین و ترازهای بالا شده که صعود توده هوای سطح زمین و ناپایداری را به دنبال داشته است.
    کلید واژگان: تحلیل همدیدی, تحلیل خوشه ای, توفان های تندری, استان زنجان
    Abdullah Faraji, Mehdi Doostkamian, Zahra Safari
    Thunderstorm a weather phenomenon that due accompanied by thunder, lightning, wind and rain, intense search in addition to the positive impact that they can cause a lot of damage in different parts of the world. Due to the variety of weather conditions, the occurrence of this phenomenon is observed in different regions. North West of the province, especially not immune from this phenomenon. To study the phenomenon in terms of statistical and synoptic data daily thunderstorms Thunder in the province of Zanjan synoptic stations in a 16-year period (2009-1994) were used. The results of this study showed that the average frequency of precipitation Thunder northern parts of eastern, central and south of the province with the highest coefficient of variation are also based on these areas. The eastern and western parts of the province had the lowest average and the lowest coefficient of variation Thunder also have. With this interpretation in the months of March and April are the months of heat transfer (Spring), are due to the warming of the Earth's surface and lower layers of the atmosphere (the rise of the sun during the day and close to the vertical) and high atmospheric moisture, instability and flow convection intensified under the right conditions, convective clouds grow and so will thunderstorms. Cold transitional season (autumn) also Frat cool air from higher latitudes to the southern temperate zones than the underlying causes of instability are required. However, due to the lower humidity in the fall than in the spring, the intensity of thunderstorms in the spring and autumn much less. Analysis results show weather maps at different levels-the most important synoptic systems represent the region on the tab of Mediterranean and the Black Sea and the Mediterranean and Red Sudanese have strengthened the role of the North West the country and the province. West winds around the landing position with the main cause of instability in the region Low pressure cut off by severe thunderstorms in the province.
    Keywords: Synoptic analysis, Cluster analysis, Thunderstorm, Zanjan
  • مهناز رستمیان *، عبدالله فرجی، حسن لشکری
    تصادفات جاده ای یکی از اصلی ترین عوامل مرگ ومیر و صدمات شدید جانی و مالی محسوب می شود که عوامل متعددی در وقوع آن نقش دارند. یکی از این عوامل مهمی که در ایمنی عبور و مرور موثر است، متغیرهای محیطی و نامناسب بودن شرایط جوی و اقلیمی است. از میان عواملی که در بروز سوانح جاده ای نقش دارند، سهم پدیده های اقلیمی چون یخبندان، بارش، هوای صاف (آفتابی) و... کم نیست. در این مقاله برای اولین بار تاثیر آب و هوا بر تصادفات جاده ای در آزاد راه زنجان – ابهر (که قسمتی از آزاد راه مهم تهران – تبریز) و یکی از محورهای مواصلاتی مهم و پرتردد ایران بوده و نقش زیادی در ارتباط مرکز به شمال غرب کشور، هم چنین اتصال اروپا به آسیای میانه دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور از دادهای تصادفات روزانه در سال-های 1388- 1387 و هم چنین وضعیت های جوی (ابری، آفتابی، بارانی و برفی) موجود در فرم های کام 113 و 114 مورد بررسی قرار گرفته و براساس فراوانی تصادفات در هر قطعه و در هر یک از شرایط اقلیمی، نقشه پهنه بندی میزان خطر تصادفات با استفاده از ArcGIS ترسیم شده است. طول آزاد راه زنجان – ابهر، 104 کیلومتر است. نتایج حاصل از پهنه بندی و ضریب اهمیت نشان می دهد که 82 درصد تصادفات در شرایط آفتابی، 13/1 درصد در شرایط ابری، 2/8 درصد در شرایط برفی و 1/98 درصد در شرایط بارانی به وقوع پیوسته است. هم چنین کیلومترهای 60 تا 80 و صفر تا 20 دارای بیشترین میزان خطر وقوع تصادفات در اغلب شرایط جوی بوده است. از نظر ساعتی اغلب تصادفات در ساعات 17 تا 19 (مقارن غروب آفتاب و زاویه مایل تابش آن) اتفاق افتاده اند و بیشتر تصادفات در این ساعات به ترتیب از نوع خسارتی، جرحی و فوتی بوده است.
    کلید واژگان: قطعات حادثه خیز, آزادراه زنجان - ابهر, شرایط اقلیمی, سامانه اطلاعات جغرافیایی, تصادفات جاده ای
    M. Rostamian*, A. Faraji, H. Lashgari
    Road accidents are one of the main causes of mortality and serious injuries. Several factors may play a role on the occurrence of accidents. One of the important factors which in flounce on the traffic safety is unsuitable condition of climate. Among the factors that have role on a road accident، the share of climate phenomena، such as frost، rain، clear (sunny) weather is more than others. In this article effect of climate on road accident in Highway of Zanjan- Abhar (a part of freeway or Tehran- Tabriz) that is one of the most important roads in Iran، and connects the Capital city and northwest of Iran. For this purpose the daily traffic data for the years1388-1387، as well as weather conditions (clouds، sun، rain and snow) in the form of COM113 and 114 have been studied and on the frequency of accidents in each and every piece of climate zoning map the risk of accidents have been drawn using ArcGIS. Length of freeway of Zanjan- abhar is 104 Km. Results of classification and important factors show that %82 of accidents in sunny weather، %13. 1 in cloudy weather، %2. 8 in snowy weather and %1. 98 in rainy condition occurred. Also between 60-80 km and between 0-20 km have most amount of danger of accidents in most of climatic condition. Most of accidents occurred between 17-19 o''clock (simultaneous with sunset and oblique angle of radiation) and most of accident in these times was damaging، mayhem and deadly in type.
    Keywords: Accident, Prone Compenents, Zanjan, Abhar Freeway, Climatic Conditions, Geographic Information System
  • یدالله بلیانی، زهرا حجازی، عبدالله فرجی، علی بیات
  • عبدالله فرجی، مجید زاهدی، علی اکبر رسولی
    یکی از مباحث مهم در مطالعات اقلیمی به ویژه ساختمان و محیط مسکونی، معمارهای همساز با اقلیم و برنامه ریزی های مصرف انرژی، مسئله گرم کردن آن ها در فصل سرد و سرد کردن در دوره های گرم سال برای رسیدن به حدود آسایش گرمایی انسان است، مقدار نیاز در یک دوره معین N روزه به درجه – روزهای سرمایش و گرمایش که به CDD و HDD موسوم اند و برای محاسبه آن ها روابط کلی به این گونه (T-Ө2)∑ = CDD و (Ө1- T) ∑ = HDD، که در آنT میانگین روزانه دما و Ө1 و Ө2 آستانه های دمایی به سانتی گراد می باشند. منطقه آذربایجان در شمال غرب کشور واقع گردیده و از نظر توپوگرافی کوهستانی و از نظر آب و هوایی جزو مناطق سردسیر ایران محسوب می شود. براساس آمار سال 1381 بالغ بر456/357/7 نفر در منطقه مذکور زندگی می کنند. با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی ویژه و جمعیت ساکن سالانه نیاز به مقادیر زیادی انرژی و سوخت جهت گرم کردن محیط مسکونی در منطقه مورد مطالعه وجود دارد. در این مقاله درجه- روزهای نیاز به گرمایش و سرمایش ماهانه و سالانه برای ایستگاه های منطقه مورد مطالعه محاسبه سپس اقدام به پردازش داده ها در محیطGIS و با استفاده از نرم افزارView-Arc، نقشه های پهنه بندی سالانه و ماهانه درجه- روزهای نیاز گرمایش و سرمایش به صورت رقومی و رنگی مدل سازی و ترسیم شده اند.
    کلید واژگان: درجه, روز, گرمایش و سرمایش, پهنه بندی, آذربایجان, سیستم اطلاعات جغرافیایی
  • مجید زاهدی، علی اکبر رسولی، عبدالله فرجی

    آب وهوا یکی از عوامل اصلی محیط طبیعی است که تاثیر بسیار زیادی بر دیگر عوامل محیطی و فعالیتهای انسان دارد. عناصر آب وهوایی به طور مستقیم و غیرمستقیم در زندگی بشر تاثیر ویژه ‏ای دارند. نوع آب وهوای هر منطقه معرف پوشش گیاهی، خاک، زندگی جانوری، وضعیت آب و تا حدود زیادی فعالیتهای اقتصادی انسان شامل فعالیتهای صنعتی، کشاورزی، جهانگردی و... تحت کنترل عناصر آب وهوایی می‏ باشند.(Hobbs 1981) استفاده از عناصر و پارامترهای آب وهوایی در اغلب برنامه ریزی های عمران منطقه‏ ای کاربرد دارند. بدون توجه به عناصر اقلیمی و مطالعه دقیق آنها، مسلما اغلب برنامه ریزی های ناحیه‏ ای با مشکل مواجه خواهند شد. یکی از بهترین روش های شناخت عناصر آب وهوایی یک منطقه داشتن اطلاعات جامع و پایه ‏ای از این عناصر و پهنه بندی آنها می ‏باشد. پهنه بندی عناصر آب وهوایی نظیر تابش، دما، بارش، رطوبت، فشار و... و تهیه نقشه ‏های پهنه بندی آنها می‏ تواند به عنوان ابزاری مورد استفاده برنامه‏ ریزان باشد. امروزه تکنولوژی سیستم‏های اطلاعات جغرافیایی (GIS) کمک زیادی به علم جغرافیا کرده است. نرم ‏افزارهای دقیق و پیشرفته (GIS) (مانند...,Arc/info,Arc/view,Arc/GIS) و سخت افزارهای مدرن (رایانه‏ های سریع، اسکنرها، پلاترها، چاپگرهاو...) علاوه براینکه کار جغرافیدانان را در مطالعه و تجزیه و تحلیل موضوعات مختلف علمی آسان‏ تر کرده، دقت و سرعت عمل آنها را نیز بالا برده است. درحال حاضر اغلب شاخه ‏های دانش جغرافیا ازGIS در تحلیل و مطالعات شهری، روستایی، ناحیه‏ ای، ناهمواری های زمین، هیدرولوژی، آب وهواشناسی، محیط زیست و... سود می ‏برند. منطقه بزرگ آذربایجان (آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل) در شمال غرب کشور یکی از مناطق با تنوع اقلیمی کشور می‏ باشد، به دلیل شرایط توپوگرافی متفاوت و عبور توده ‏های هوای غربی، شرایط خاص آب وهوایی بر منطقه حاکم گردیده است. در این پژوهش عناصر آب وهوایی آذربایجان مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرارگرفته و سپس با استفاده از نرم‏ افزار Arc/view پهنه بندی شده و درنهایت نقشه‏ های پهنه بندی اقلیمی منطقه برای هر کدام از پارامترها ترسیم گردیده است .

    Majid Zahedi, AliAkbar Rasuli, Abdollah Faraji

    Water is one of the main factors of natural environment which has a great influence on other environmental factors and human activities. Climate elements have direct and indirect impact on human life. The climate type of each region represents vegetation, soil, animal life, water status, and, to a large extent, human economic activities including industrial, agricultural, tourism, etc. are controlled by the elements of the climate (Hobbs 1981) Climatic elements and parameters have applications in most of regional construction plans. Without attention to climatic elements and their exact study, most regional planning will certainly face difficulties. One of the best methods for recognizing the climatic elements of a region is having a comprehensive and basic information about these elements and their zoning. The zoning of climatic elements such as radiation, temperature, precipitation, humidity, pressure, etc. and preparation of their zoning maps can be used as a tool for planners. Today, Geographic Information System (GIS) technology is instrumental in geography. Accurate and advanced software of GIS (such as Arc / info, Arc / view, Arc /... GIS) and modern hardware (fast computers, scanners, plotters, printers, etc.), have, in addition to facilitating the work of geographers in the study and analysis of various scientific issues, increased the accuracy and speed of their operation. Currently, most branches of the science of geography utilize the GIS in urban, rural, regional, land lay, hydrologic, meteorological, environmental, etc. analyses and studies. The large region of ​​Azerbaijan (East Azerbaijan, West Azerbaijan and Ardebil) in the northwest of the country is one of the regions of the country with climatic diversity. Due to different topographical conditions and passage of western air masses, special climatic conditions have dominated the region. In this study, the elements of the Azerbaijan climate were analyzed and zoned using Arc / View software. Finally, the climatic zoning maps of the area were drawn up for each of the parameters.

بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال