به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

عبدالوهاب عبدالهی

  • رضا حق پرست*، مظفر روستائی، عادل جهانگیری، عبدالوهاب عبدالهی، موسی صالحی، رضا محمدی، مهدی گراوندی، علی رسائی، خشنود علیزاده
    مقدمه

    نخود در رتبه سوم حبوبات مهم جهان بعد از لوبیا و سویا قرار دارد ولی چون تولید آن در شرایط دیم در اقلیم نیمه خشک کشور امکان پذیر است، بنابراین با رتبه نخست حبوبات ایران، محصولی بسیار مهم تر از لوبیا و سویا در کشور به شمار می رود. تغییرات اقلیمی و گرمایش غیر طبیعی کره زمین یکی از بزرگ ترین چالش هایی است که امروزه همه کشورها با آن مواجه هستند. این چالش نه تنها پیامدهای زیست محیطی، بلکه اقتصادی و اجتماعی نیز به دنبال دارد و خطر بلایای طبیعی مرتبط با آب و هوا را افزایش داده است که معیشت، امنیت غذایی، منابع آب و شرایط بهداشتی را به مخاطره انداخته است. در این شرایط بحرانی از کمبود منابع آب، تولید و مصرف بیش از حد محصولات پرآب بر نظیر نان، گوشت، قند و برنج، مشکلات را سخت تر می کند و نیاز به یک الگوی کشت سازگار به اقلیم خشک و نیمه خشک کشور است که در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد.

    روش شناسی:

     در این مقاله تحلیلی- مروری بر اساس منابع معتبر علمی و تجربیات موجود و آمار تولید محصول و سرانه مصرف سالیانه محصولات کشاورزی، الگوی رایج کشت توسط کشاورزان و الگوی رایج مصرف غذا توسط مردم ایران با تاکید بر محصول نخود، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد و توصیه های راهبردی ارائه می گردد.

    یافته های پژوهش:

     مصرف بیش از حد تولیدات با ارزش غذایی کم و پر آب بر مانند نان و عدم توجه کافی به محصولات ارزشمندی نظیر نخود باعث شده است که در الگوی کشت رایج در زراعت دیم در ایران تناسب اصولی سطح زیر کشت محصولات رعایت نگردد. مشارکت مردم برای پذیرش عادت غذایی سازگار با شرایط اقلیم خشک و نیمه خشک ایران و اصلاح الگوی کشت و مصرف بر اساس آن، برای حفظ امنیت غذایی و ارتقا سلامت جامعه بسیار ضروری است. برای این منظور، لازم است یک ستاد مشترک توسط وزارتخانه ها و نهادهای مرتبط تشکیل و برنامه های آموزشی و ترویجی اصلاح عادت غذایی سازگار با شرایط کشور عملیاتی گردد.

    کلید واژگان: الگوی کشت, امنیت غذایی, تغییرات اقلیمی, سرانه مصرف نخود
    Reza Haghparast *, Mozafar Roustaei, Adel Jahangiri, Abdolvahab Abdulahi, Moosa Salehi, Reza Mohammadi, Mahdi Geravandi, Ali Rasaei, Khoshnood Alizadeh
    Introduction

     Chickpea is the third important pulse after bean and soybean in the world however, it is first in Iran because of its capability for dryland farming in the country. Climate change and abnormal global warming is one of the biggest challenges that all countries are facing today. This challenge has not only environmental, but also economic and social consequences, and has increased the risk of weather-related natural disasters, which have jeopardized livelihoods, food security, water  resources and health conditions. In this critical situation of water shortage, excessive consumption of products such as bread, meat, sugar and rice with low nutritional value and high water consumption needs, have made the problem more difficult. In this article, the cultivation pattern adapted to the dry and semi dry climate of Iran is discussed.

    Methodology

    In this analytical-review article based on reliable scientific reports and the statistics of crop production and annual per capita consumption of agricultural products, the common pattern of cultivation by farmers and the common pattern of food consumption by the people of the country are reviewed and recommendations are made emphasizing on chickpea and a strategy is presented, finally.

    Research findings

    The excessive consumption of low nutritional value and high water consuming products such as bread and short attention to valuable crops including chickpea, has caused that the suitable proportion of the cultivated area of crops has not been considered in the current cultivation pattern of dryland farming in Iran. People's participation through adopting dietary habits compatible with dry and semi dry climate and modifying the cultivation and consumption pattern based on it, is very necessary to maintain food security and improve the health of the society. For this purposes, it is required that the relevant ministries and organizations form a joint headquarter for execution of needed extension and education programs for adopting dietary habits compatible with the country conditions.

    Keywords: Cultivation Pattern, Food Security, Climate Change, Consumption Per Capita, People Participation
  • سهیلا پورحیدر غفاربی*، علی رسایی، جعفر جعفرزاده، عبدالوهاب عبدالهی، غلامرضا قهرمانیان، رویا فردوسی

    برای بررسی کارایی چند علف کش پیش وپس رویشی جهت کنترل علف های هرز در کشت پاییزه نخود دیم، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقه سرارود کرمانشاه در سال زراعی 1400-1399 اجرا شد. کرت های اصلی شامل دو نظام خاک ورزی (خاک ورزی مرسوم  و عدم خاک ورزی) و کرت های فرعی شامل 12 تیمار علف کشی (تری فلورالین، تری فلورالین + بتانال پروگرس، ایزوکسافلوتل، ایزوکسافلوتل + بتانال پروگرس، اکسی فلورفن، اکسی فلورفن + بتانال پروگرس، ایمازاتاپیر، ایمازاتاپیر + بتانال پروگرس، فلوروکلریدون، فلوروکلریدون + بتانال پروگرس، متری بیوزین، متری بیوزین + بتانال پروگرس) و دو تیمار شاهد آلوده به علف هرز و عاری از علف هرز بود. بیشترین کاهش وزن خشک علف هرز در تیمارهای خاک ورزی+ فلوروکلریدون، خاک ورزی +  ایزوکسافلوتل، خاک ورزی + اکسی فلورفن و عدم خاک ورزی + فلوروکلریدون به ترتیب با 51، 48، 46 و 45 درصد مشاهده شد. بیشترین افت تراکم علف های هرز مربوط به تیمارهای خاک ورزی + فلوروکلریدون، خاک ورزی + اکسی فلورفن + بتانال پروگرس، خاک ورزی + متری بیوزین + بتنال پروگرس و خاک ورزی + فلوروکلریدون + بتانال و به ترتیب با 47، 47، 43 و 40 درصد بود. خاک ورزی تراکم و وزن خشک علف های هرز را کاهش داد، اما این کاهش فقط برای وزن خشک علف های هرز از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه ی نخود در تیمارهای خاک ورزی + وجین، وجین، خاک ورزی + تری فلورالین+ بتانال پروگرس، خاک ورزی + اکسی فلورفن و عدم خاک ورزی + تری فلورالین + بتانل پروگرس به ترتیب 846، 664، 528، 502 و 498 کیلو گرم در هکتار ثبت شد. موثرترین علف کش ها در کنترل علف های هرز شامل فلوروکلریدون، ایزوکسافلوتل و اکسی فلورفن بودند و بیشترین عملکرد نخود نیز برای اکسی فلورفن ثبت شد.

    کلید واژگان: بیوماس, تراکم, کنترل زراعی, کنترل شیمیایی, کشت پاییزه
    Soheila Porheidar Ghafarbi *, Ali Rasaei, Jafar Jafarzadeh, Abdolvahab Abdulahi, Gholamreza Gahramanian, Roya Ferdosi

    In order to survey the efficacy of several pre-and post-emergence herbicides on weed control in the autumn cultivation of chickpeas, a split-plot experiment was conducted in a randomized complete block design with four replications in the Sararoud region during 2021–2022. The main plots contain two tillage systems (conventional tillage and no-tillage). The subplots include 12 herbicide treatments (Trifluralin, Trifluralin + Bethanal progress, Isoxaflutole, Isoxaflutole + Bethanal progress, Oxyfluorfen, Oxyfluorfen + Bethanal progress, Imazethapyr, Imazethapyr + Bethanal progress, Fluorochloridone, Fluorochloridone + Bethanal progress, Metribuzin, Metribuzin + Bethanal progress, and two controls (weed-free and weed-infested)). The maximum decline in weed dry weight was observed in tillage + Fluorochloridone, tillage + Isoxaflutole, tillage Oxyfluorfen, and no-tillage + Fluorochloridone at about 51%, 48%, 46%, and 45%, respectively. The greatest decrease in weed density is for tillage + Fluorochloridone and tillage + Oxyfluorfen + bethanal progress, tillage + Metribuzin + bethanal progress, tillage + Fluorochloridone + bethanal and tillage + Imazethapyr were registered with 47, 47, 43 and 40% reduction respectively. Conventional tillage reduced the density and dry weight of weeds, but this reduction was statistically significant for the dry weight of weeds. The highest yield of chickpea seeds in tillage + weeding, weeding, tillage + Trifluralin + bethanal progress, conventional tillage + Oxyfluorfen and no-tillage + Trifluralin + bethanal progress treatments are 846, 664, 528, 502 and 498 kg per hectare, respectively. The most effective herbicides in controlling weeds were Fluorochloridone, Isoxaflutole and Oxyfluorfen, and the highest yield of peas was recorded for Oxyfluorfen.

    Keywords: Autumn cultivation, biomass, Density, Chemical control, mechanical control
  • عبدالوهاب عبدالهی*، رضا حق پرست، علی رسایی
    به منظور بررسی تاثیر علف کش های مختلف بر کنترل علف های هرز در ارقام مختلف نخود، آزمایشی در دو منطقه سنقر و سرپل ذهاب در استان کرمانشاه در قالب پروژه امنیت غذایی ایران-ایکاردا در قالب طرح آماری استریپ پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. در سنقر تیمارهای کنترل علف های هرز شامل پندیمتالین 2 و 4 Li/ha قبل از کاشت (pp)، 2- پرسوییت 5/0 Li/ha (pp)، سنکور 1 Kg/ha قبل از کا(pp)، فلومت سولام 20 g/ha (pp)، مرلین فلکس 2/0 Li/ha قبل و بعد از سبز شدن، اکسی فلورفن 2/0 Li/ha (pp)، شاهد بدون کنترل علف هرز و شاهد وجین بود که در سرپل ذهاب تیمارهای اکسی فلورفن و پندیمتالین 2/0 لیتر در هکتار اجرا نشدند. ارقام نخود عراقی، ازبک6، ازکان، آنا، سارال، عادل و منصور در سنقر و آزاد، ازبک1، ازبک6، آکسو، ازکان، عادل و منصور در سرپل ذهاب بودند. نتایج نشان داد که اثر اصلی فاکتورهای کنترل علف هرز و رقم بر عملکرد دانه معنی دار بود اما اثر متقابل آن ها بر عملکرد دانه معنی دار نبود. در سنقر تیمار وجین دستی بالاترین عملکرد دانه و سپس تیمارهای علفکش مرلین فلکس، پندیمتالین و پرسوییت قرار داشتند و ارقام آنا و عادل برترین رقم ها بودند. در سرپل ذهاب نیز بیشترین عملکرد دانه مربوط به وجین دستی، علفکش پندیمتالین و مرلین فلکس بود و رقم عادل برترین رقم بود. در مجموع نتایج نشان داد علفکش های پندیمتالین، پرسوییت و مرلین فلکس بعد از وجین دستی تا حدودی باعث کاهش رشد علف های هرز و افزایش عملکرد نخود نسبت به شاهد بدون کنترل علف هرز شدند.
    کلید واژگان: کشاورزی حفاظتی, کشت پاییزه, کنترل شیمیایی
    Abdolvahab Abdulahi *, Reza Haghparast, Ali Rasaei
    This research was conducted in three places in Kermanshah province in 2017-18 cropping season in order to study effect of different herbicides on weeds in chickpea varieties. Experiment layout was strip split plot based on RCBD with two replications. Horizontal factor was included weed control treatments (1. Pendimethalin 4 lit.ha-1 Pre-Planting, 2. Pursuit 0.5 lit.ha-1PP, 3. Sencor 1 lit.ha-1 PP, 4. flumetsulam 20 gr.ha-1 PP, 5. Merlin flex 0.2 lit.ha-1 PP, 6. Merlin flex 0.2 lit.ha-1 Pre-Emergence, 7. Oxyflurofen 0.2 lit.ha-1, 8. Pendimethalin 2 lit.ha-1 PP , 9. No control, and 10. Hand weeding) and vertical factor was included chickpea varieties (1. Azad, 2. Ozbek1, 3. Ozbek6, 4. Akso, 5. Azkan, 6. Adel and 7. Mansour) in Sarpol site, and (1.Iraqi, 2. Ozbek6, 3. Azkan, 4. Ana, 5. Saral, 6. Adel, and 7.Mansour) varieties in Sonqor. Results of ANOVA for grain yield showed significant effect of weed control and variety in Sonqor and Sarpol zahab. In Sonqor grin yield of hand weeding was the highest and merlinflex , pendimethalin and persuit were in next class and higher than no control check. Ana and Adel varieties had the highest yield. In Sarpol zahab, highest yield produced by hand weeding, pendimethalin and merlinflex, respectively. In term of varieties Adel had highest grain yield and Akso and Mansour were located in second class. In Sarab nilofar because of sever hailstone in May 2018 the experiment destroyed.
    Keywords: Conservation agriculture, Autumn planting, Chemical control
  • عبدالوهاب عبدالهی*، اسعد رخزادی، مختار داشادی، سعید صالحی

    به منظور بررسی خاک ورزی، بقایای گیاهی (تناوب گندم) و مصرف فسفر بر عملکرد دانه نخود در شرایط دیم، آزمایشی بصورت استریپ اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سه سال زراعی(96-1393) در سه محل ماهیدشت (محیط1، سال اول)، سرفیروز آباد (محیط2، سال دوم) و سرارود (محیط3، سال سوم) کرمانشاه اجرا شد. سه سطح بقایای گیاهی به عنوان فاکتور افقی (بدون بقایا، 1 و 2 تن در هکتار بقایای گندم)، سه سطح خاک ورزی به عنوان کرت اصلی (بدون خاک ورزی، کم خاک ورزی (شخم چیزل) و خاک ورزی مرسوم (شخم برگرداندار) و دو سطوح کود فسفر (0 و 30 کیلوگرم در هکتار P2O5) به عنوان کرت فرعی بصورت عمودی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه نخود با افزایش بقایای گندم افزایش یافت و عملکرد دانه نخود در تیمارهای 1 و 2 تن در هکتار بقایا بطور معنی داری بیشتر از تیمار بدون بقایا بود. خاک ورزی در محیط های با شرایط آب و هوایی متفاوت اثر متفاوتی بر عملکرد دانه نخود داشت. مقایسه میانگین عملکرد دانه نخود نشان داد که مصرف 30 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار باعث افزایش عملکرد دانه نخود نسبت به عدم مصرف کود فسفردار گردید. بررسی اقتصادی نیز نشان داد که بیشترین نسبت منفعت به هزینه از تیمار کم خاک ورزی با یک تن بقایای گیاهی و بدون استفاده از کود فسفری با نسبت منفعت به هزینه 82/3 به دست آمد.

    کلید واژگان: مدیریت بقایا, کشاورزی حفاظتی, سوپر فسفات تریپل, نخود دیم
    Abdolvahab Abdulahi *, Asad Rokhzadi, Mokhtar Dashadi, Saeed Salehi

    This experiment was conducted in strip split plot based on randomized complete block design (RCBD) with three replications in three cropping seasons 2014-17 in Three regions in Kermanshah province (Mahidasht in first year, Sarabnilofar in second year and Sararood in third year). Plant residual was horizontal factor with three levels: No residual, 1 and 2 ton.ha-1 plant residues, tillage system contains three levels No-tillage (direct planting), Minimum tillage (by chisel plow) and conventional tillage (by Moldboard plow) was main plot and phosphorous fertilizer with two levels (no fertilizer and 30kg.ha-1 P2O5) was sub plot that were vertical factors. Results showed that chickpea grain yield increased by increasing plant residues so grain yield of one and two tone.ha-1 of plant residues treatments had higher grain yield than no residual treatment. Effect of tillage system on chickpea grain yield was different in years with different climatically conditions. Mean comparison of phosphorous fertilizer levels showed grain yield of chickpea in apply 30kg.ha-1 P2O5 was higher than no application of phosphorous. Economic analysis showed the highest benefit to cost ratio (3.82) obtained by minimum tillage (chisel) with 1 ton.ha-1 plant residue and no application of phosphorous treatment.

    Keywords: Residue management, Conservation agriculture, Triple superphosphate, Chickpea Rainfed
  • فرشید خدادوست، بابک پاساری*، عبدالوهاب عبدالهی، اسعد رخزادی، خسرو محمدی
    این آزمایش به منظور بررسی سیستم های خاک ورزی رایج و حفاظتی و مقادیر مختلف کاشت بذر بر واکنش ارقام جدید گندم در شرایط دیم طی دو سال زراعی متوالی 98-1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه صورت گرفت. آزمایش در قالب بلوک های نواری بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو سایت کنار هم به صورت خاک ورزی حفاظتی و خاک ورزی رایج اجرا گردید. عامل اول ارقام گندم (باران و ریژاو) به صورت افقی و عامل دوم میزان بذر: 75، 100، 125، 150، 175، 200، 225 و 250 کیلوگرم در هکتار به صورت عمودی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که در بین صفات مورد بررسی، شاخص نرمال شده پوشش گیاهی، شاخص اسپاد، شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سال اول افزایش معنی‎ داری نشان دادند. عملکرد دانه به عنوان مهمترین صفت مورد بررسی 7/28 درصد نسبت به سال دوم آزمایش، افزایش نشان داد. عملیات خاک ورزی رایج نیز در مقایسه با خاک ورزی حفاظتی کلیه صفات مورد بررسی را افزایش داد منتهی این افزایش معنی دار نبود. به طوری که عملکرد دانه در خاک ورزی رایج 25/22 درصد افزایش یافت. کاربرد مقادیر مختلف بذر نیز صفات شاخص نرمال شده پوشش گیاهی، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه را به طور معنی دار تحت تاثیر قرار داد و حداکثر مقادیر این صفات در 250 کیلوگرم و حداکثر شاخص اسپاد در 75 کیلوگرم حاصل گردید. نهایتا با اعمال تراکم بذر150 کیلوگرم در مقایسه با 75 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه 42/15 درصد افزایش نشان داد.
    کلید واژگان: تراکم, شخم, کلروفیل, گندم
    Farshid Khodadoost, Babak Pasari *, Abdolvahab Abdulahi, Asad Rokhzadi, Khosro Mohammadi
    This experiment was carried out in order to investigate the conventional and conservation tillage systems and different seeding rates on the response of new wheat cultivars in rainfed conditions during two consecutive growing years of 2016-18 in Sararood Dryland Agricultural Research Center, Kermanshah. The experiment was performed in the form of strip blocks based on a randomized complete block design with three replications at two adjacent sites as conservation tillage and conventional tillage. The first factor was wheat cultivars (Baran and Rijaw) horizontally and the second factor was seed rate: 75, 100, 125, 150, 175, 200, 225 and 250 kg / ha vertically. The results of the combined analysis showed that among the studied traits, Normalized difference vegetation index, SPAD index, leaf area index, plant growth rate, grain yield and harvest index in the first year showed a significant increase. Grain yield as the most important trait was increased 28.7% compared to the second year of the experiment. Conventional tillage operations also increased all the studied traits in comparison. So that grain yield increased by 22.25% in conventional tillage. The application of different amounts of seeds also significantly affected the Normalized difference vegetation index, leaf area index and plant growth rate, and the maximum values of these traits were obtained in 250 kg and the maximum SPAD index in 75 kg/ha. Finally, by applying seed densities of 150 kg/ha the grain yield increased by 15.42%, compared to 75 kg / ha.
    Keywords: Chlorophyll, Plant density, Tillage, Wheat
  • عبدالوهاب عبدالهی، هادی خرسندی*، رویا فردوسی
    اهداف

    مطالعه به منظور بررسی اقتصادی اثر کم خاک ورزی و بدون خاک ورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در عملکرد گندم در تناوب با نخود در شرایط دیم اجرا گردید.

    مواد و روش ها: 

    آزمایشی با 8 تیمار به روش آماری کرت های خرد شده براساس طرح بلوک های کامل تصادفی به مدت 4 سال از پاییز 1393 تا پاییز 1397 در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه اجرا گردید. فاکتور اصلی خاک ورزی در 2 سطح بدون خاک ورزی و کم خاک ورزی و فاکتور فرعی کود نیتروژن در 4 سطح بدون مصرف کود نیتروژن و مصرف 30، 45 و 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند.

    یافته ها: 

    نتایج نشان داد که اثرات خاک ورزی و مصرف کود نیتروژن روی درصد کربن آلی، پایداری خاکدانه و درصد نیتروژن کل معنی دار نبود. بیشترین مقدار عملکرد در تیمار سال دوم، کم خاک ورزی و مصرف 45 کیلوگرم در هکتار نیتروژن اتفاق افتاد. نتایج ارزیابی اقتصادی نشان داد که هر تیمار به تنهایی از لحاظ اقتصادی سودآور است و در بین تیمارها، تیمار کم خاک ورزی و بدون مصرف کود نیتروژن دارای بیشترین نسبت منافع به هزینه ها است.

    نتیجه گیری: 

    در هر دو نظام بی خاک ورزی و کم خاک ورزی ملاحظه شد که با افزایش میزان مصرف نیتروژن نسبت ارزش حال منافع به ارزش حال هزینه ها کاهش یافت. در نهایت، با توجه به نسبت تفاضل ارزش حال منافع به تفاضل ارزش حال هزینه ها، تیمار  یعنی کشت گندم در تناوب نخود و سیستم کم خاک ورزی و مصرف 45 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن، به عنوان برترین تیمار از لحاظ اقتصادی در منطقه سرارود کرمانشاه شناخته شد.

    کلید واژگان: تناوب, نخود, خاک ورزی, دیم, سردمعتدل
    Abdolvahab Abdulahi, Hadi Khorsandi *, Roya Ferdosi
    Background and Objective

    In this study, the effects of different levels of tillage and nitrogen fertilizer on wheat yield in rotation with chickpea were studied.

    Materials and Methods

    An experiment with 8 treatments in a split plot design based on randomized complete block design with two factors of tillage type including T0= low tillage and T1= no tillage and quantities of different nitrogen fertilizer application at four levels including N0= without nitrogen application, N30= 30, N45= 45 and N60= 60 kg.ha-1 pure nitrogen for 4 years in 3 replicates from 2015 to 2019 in moderate-cold region of Kermanshah was conducted.

    Results

    Finally evaluated treatments technically and economically were. The highest amount of organic carbon (0.703%) belonged to T0N45 treatment. The results of soil analysis showed that the effects of tillage and nitrogen fertilizer application. The results showed that the highest yield occurred in the second crop year in T1N45 treatment. The results of economic evaluation showed that each treatment alone was economically profitable and among the treatments, T1N0 treatment had the highest benefit-to-expenditure ratio.

    Conclusion

    In both no tillage and low tillage systems, it was observed that the ratio of present value to interest expense decreased with increasing nitrogen use. Finally, considering the ratio of present benefit - cost ratio difference showed that T1N45 treatment, namely rainfed wheat cultivar with low tillage and 45 kg/ ha nitrogen fertilizer, be known as the best economically treatment in Sararood region of Kermanshah.

    Keywords: Chickpea, Dryland, Moderate Cold, Rotation, Tillage
  • سعید قزوینه، سید علیرضا ولدآبادی*، عبدالوهاب عبدالهی، سعید سیف زاده، حمیدرضا ذاکرین

    این پژوهش به منظور بررسی واکنش ارقام گندم دوروم نسبت به تاریخ کاشت و تراکم های مختلف بذر تحت شرایط دیم طی آزمایشی در سال های 95-1393 در سرارود کرمانشاه به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سه ژنوتیپ گندم دوروم (SAJI، BCR و STJ) در سه تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر (مقدار و زمان وقوع بارندگی موثر به ترتیب 2/33 و 5/34 میلی متر و 26 مهر و 5 آبان ماه در دو سال آزمایش بود)، 15 روز بعد از بارندگی موثر و 30 روز بعد از بارندگی موثر و در چهار تراکم 250، 350، 450 و 550 بوته در متر مربع ارزیابی شدند. صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد نور دریافتی، درصد پروتیین دانه و محتوای کلروفیل اندازه گیری شدند. نتایج مقایسه میانگین های اثرات ساده نشان داد که تعداد سنبله در متر مربع در تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بیشتر بود. مقایسه میانگین های اثرات متقابل نشان داد که ژنوتیپ STJ در تراکم 250 دانه و تاریخ کاشت 15 روز بعد از بارندگی موثر بیشترین وزن هزار دانه، رقم SAJI در تراکم 550 دانه و تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر بیشترین عملکرد دانه و رقم SAJI در تراکم 450 دانه و تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر بیشترین عملکرد بیولوژیک را داشتند. بالاترین میزان کلروفیل کل و درصد پروتیین دانه از تراکم 350 بوته در مترمربع به دست آمد. کمترین میزان کلروفیل از تاریخ کاشت 30 روز بعد از بارندگی موثر حاصل شد.

    کلید واژگان: بارندگی موثر, درصد پروتئین دانه, ژنوتیپ, عملکرد دانه و نور جذب شده
    Saeid Ghazvineh, AliReza Valadabadi *, Abdol Vahab Abdolahi, Saeed Seyfzadeh, HamidReza Zakerin

    The present study was conducted to investigate the response of durum wheat cultivars to different planting dates and densities under rainfed conditions during the years 2014-2016 in Sararood, Kermanshah, using a split plot factorial experiment based on randomized complete block design with four replications. Three durum wheat genotypes (SAJI, BCR and STJ) with three sowing dates, prior to effective rainfall (the amount and time of effective rainfall were 33.2 and 34.5 mm, and 26 October, and 5 November for two years of experiment, respectively). 15 days after effective rainfall and 30 days after effective rainfall were evaluated for four densities of 250, 350, 450 and 550 plant per square meter. Traits like number of spikes per square meter, 1000 kernel weight, seed and biological yield, harvest index and absorbed radiation percentage were measured. The results of mean comparisons of simple effects showed that the number of spikes per square meter in the planting date before rainfall was more effective than two other planting dates. Biological yield and absorbed radiation percentage were 26.9 and 12.9 percent higher respectively in second year of experiment as compared to the first year. Comparison of interactions means showed that STJ genotype under 250 seeding density and 15 days sowing date after effective rainfall, produced highest 1000 kernel weight, while SAJI cultivar at 550 seeding density and planting date before effective rainfall showed the highest kernel yield. The SAJI cultivar showed highest biological yield under 450 seeding density and planting date before effective rainfall. For all three genotypes, the highest percentage of radiation absorption was observed when sowing date used before rainy season using 450 and 550 seeding densities. In this study all genotypes showed the highest traits values at first planting date and under 450 seeding density. The highest values of protein and chlorophyll content were observed using 350 seeding density.

    Keywords: Absorbed radiation, Effective rainfall, Grain yield, Wheat genotypes, Protein content
  • هادی خرسندی*، رویا فردوسی، عبدالوهاب عبدالهی
    به منظور بررسی فنی و اقتصادی اثرات عملیات خاک ورزی و کود نیتروژن در عملکرد گندم در شرایط تناوب با نخود، آزمایشی در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور شامل خاک ورزی (کم خاک ورزی و بدون خاک ورزی) و مقادیر مختلف کاربرد کود نیتروژن (عدم کاربرد و کاربرد 30، 45 و 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) در 3 تکرار به مدت 4 سال در شرایط دیم سردسیری مراغه اجرا گردید. نتایج نشان داد تیمار خاک ورزی اثر معنی دار بر افزایش عملکرد دانه نداشت. اثر تیمار خاک ورزی بر رطوبت خاک معنی دار بود و در تیمار  بی خاک ورزی رطوبت خاک نسبت به تیمار کم خاکورزی بیشتر بود. نتایج ارزیابی اقتصادی نشان داد تیمار بدون خاک ورزی با مصرف 60 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن خالص  با نسبت تفاضل ارزش حال منافع به تفاضل ارزش حال مخارج معادل 6/43، به عنوان برترین تیمار از لحاظ مالی شناخته شد. این نسبت در تیمار بدون خاک ورزی و مصرف 45 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار  معادل 2/41 بود و در رتبه دوم قرار گرفت. در مجموع جهت افزایش پایداری و بهره وری تولید محصولات سالم و با کیفیت بالا، تیمار بدون خاک ورزی با مصرف 45 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن خالص به عنوان اقتصادی ترین تیمار از نظر مالی و محیط زیست برای مناطق سردسیر دیم پیشنهاد می گردد.
    کلید واژگان: تناوب نخود, ارزیابی اقتصادی, کشاورزی حفاظتی
    Hadi Khorsandy *, Roya Ferdosi, Abdolvahab Abdulahi
    In order to investigate the effects of different levels of tillage and nitrogen fertilizer on wheat yield in rotation with chickpea and introduce best economic treatment, a split plot experiment based on  randomized complete block design with 3 replicates during 4 years were conducted. tillage methods (minimum tillage and no tillage) were located in main plots and different nitrogen fertilizer application (without nitrogen application, 30, 45 and 60 kg/ha pure nitrogen) was located in sub plots. The results showed that tillage treatment did not have a significant effect on grain yield. The effect of tillage treatment on soil moisture was significant and in without tillage, soil moisture was higher than low tillage. The results of the economic evaluation showed that no tillage treatment with 60 kg/ha of pure nitrogen fertilizer with The ratio of the difference in the present value of the interest to the difference in the present value of the expenses, equivalent 43.6 was recognized as the best financial treatment. In the treatment without tillage and 45 kg/ha of pure nitrogen this ratio was 41.2 and was ranked second. Finally, due to the importance of designing cultivation systems and with respect to environmental principles and ecosystem services and in order to increase the sustainability and productivity of production and production of healthy and high quality products, without tillage treatment and consumption of 45 kg/ha Nitrogen (T0N45) as the most economical treatment in areas Cold rain is recommended.
    Keywords: Chickpea rotation, Economic evaluation, Conservation agriculture
  • مختار داشادی*، شهرام گودرزی، عبدالوهاب عبدالهی

    با توجه به اهمیت کلزا در تولید روغن بررسی نهاده های مختلف تولید این محصول از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و به مدت دو سال زراعی (82 و 83) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا گردید. در این طرح سه دور آبیاری شامل 50، 75 و 100 میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان کرت اصلی و کود نیتروژن از منبع اوره در سه سطح 112، 160  و 208 کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت فرعی در نظر گرفته شد. بذر استفاده شده رقم Regent × Cobra بود. نتایج نشان داد که حداکثر عملکرد دانه مربوط به تیمارهای 50 و 75 میلی متر با میزان عملکرد به ترتیب 3146 و 3165 کیلوگرم بر هکتار بود که با تیمار 100 میلی متر با میزان عملکرد 2684 کیلوگرم بر هکتار اختلاف معنی داری را در سطح 1% نشان دادند همچنین بیشترین تعداد دانه در غلاف و غلاف در بوته از تیمار 50 میلی متر به دست آمد. بیشترین کارایی مصرف آب در تیمار 100 میلی متر با میزان 0.394 کیلوگرم در مترمکعب بود که با سایر تیمارها در سطح 1% اختلاف معنی دار داشت. تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه بر صفات اندازه گیری شده از قبیل کارایی مصرف آب، عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه معنی دار شد. اثرات متقابل آبیاری و کود نیتروژن بر همه شاخص های اندازه گیری شده معنی دار شد و بیشترین عملکرد از تیمار 75 میلی متر و 112 کیلوگرم در هکتار اوره با میزان 3498 کیلوگرم در هکتار و کمترین میزان از تیمار100 میلی متر و 112 کیلوگرم در هکتار اوره با میزان 2401 کیلوگرم در هکتار به دست آمد؛ بنابراین جهت افزایش عملکرد محصول کلزا تحت شرایط آب و هوایی بروجرد مصرف کود نیتروژنه به میزان 0.7 برابر توصیه موسسه تحقیقات خاک و آب و دور آبیاری بر اساس 75 میلی متر تبخیر تجمعی توصیه می گردد.

    کلید واژگان: تنش آبی, درصد روغن, عملکرد دانه, نیتروژن
    Mokhtar Dashadi *, Shahram Godarzi, Abdulwahab Abdulah
    Introduction

    In regard to importance of rape seed in production of vegetable oil, it is necessary to pay attention factors of production including water period and N-fertilizer. Rapeseed needs to much N-fertilizer،In the other hands water restriction is preventative factor in rape seed plant. Therefore determination of irrigation period with N-formulation that cause increasing rape seed yield is needed.

    Materials and methods

    The trial was conducted as a split plot factorial experiment in randomized complete blocks design with 4 replications and tow crop years at Broujerd Agricultural Research station. In this design, Irrigation period was I1=50 mm, I2=75mm and I3=100mm collective evaporation from pan A as main plot and three rate of urea via N1=0.7R=112 kg.ha-1, N2=R=160 kg.ha-1 and N3=0.3R= 208 kg.ha-1 (R: Was determined base on recommendation Department of Nutrition, Institute of Soil and Water Research) was subplot. N fertilizers were consumed in three stage Contains planting, Stems and flowering. In this research was used from Regent X Cobra cultivar.

    Results and Discussion

    The results obtained indicated that among irrigation treatments, the most of seed yield Related to I1 (50 mm collective evaporation from pan A) and I2 (75 mm collective evaporation from pan A) treatments with amount of seed yield 3146 and 3164 kg.ha-1 respectively which was significantly different to I3 (100 mm collective evaporation from pan A) with seed yield of 2684 kg.ha-1 Also maximum number of seeds per pod and pod per plant were obtained I1 treatment. There was a positive correlation among seed yield, plant height, number of seeds per pod and pod per plant. Maximum water use efficiency was obtained by I3 treatment(100 mm collective evaporation from pan A) with amount of 0.394 kg.m-3 which was significantly different with other treatments at a probable level of 1%. The effects amount of nitrogen on water use efficincy, seed yield, the number of seed per pod, the number of pod per plant,plant height and 1000 of seed weight was significantly. Among interaction effect of irrigation and N rates, the most of seed yield was obtained by I2N1 treatment with 3498 kg.ha-1 and the lowest seed yield was obtained by I3N1 with 2401 kg.ha-1.

    Conclusion

    According to the results, irrigation from the beginning of April to the maturity, with irrigation interval of 75 mm, collective evaporation from pan A, is suitable and nitrogen fertilizer consumption with 0.7 amount of recommended by the plant nutrition research department of the soil and water research institute by splitting in three stages during planting, stemming and flowering stage in similar region of Borujerd, is recommended. Therefore, in order to increase the yield of rapeseed under Borujerd weather conditions, the use of nitrogen fertilizer is 0.7 times recommended by the Institute for Soil and water research and irrigation with irrigation intervals based on 75 mm cumulative is recommended as a result of that an effective step towards optimal use of agricultural inputs and ultimately achieving sustainable agriculture.

    Keywords: Canola, Grain yield, nitrogen, Oil seed, Water Stress
  • رضا محمدی*، رضا حق پرست، مهدی گراوندی، عبدالوهاب عبدالهی، رضا ملک حسینی، خداداد یارکرمی
    به منظور ارزیابی پتانسیل عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک تعدادی از ارقام موجود و لاین های امید بخش جو  در شرایط بی خاکورزی، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در پایگاه های نوآوری ارتقای امنیت غذایی در مزارع دیم زارعین مناطق سرد (شهرستان سنقر) و نیمه گرمسیری (سرپل ذهاب) در استان کرمانشاه در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. در منطقه سرد میانگین عملکرد ژنوتیپ های مورد مطالعه از 2818 برای رقم سهند تا 5864 کیلوگرم در هکتار برای لاین پیشرفته G4 در نوسان بود. در منطقه نیمه گرمسیری سرپل ذهاب آزمایش با تنش شدید خشکی و گرما مواجه بوده و بین ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود نداشت و میانگین عملکرد ژنوتیپ ها از 208 کیلوگرم در هکتار مربوط به رقم فراز، تا 335 کیلوگرم در هکتار برای ارقام بهدان و محلی در نوسان بود. بر اساس نتایج بای پلات ژنوتیپ × صفت، در منطقه سرد ژنوتیپ های G4 و G6 از نظر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شمار دانه در سنبله و تعداد روز تا گلدهی برترین ژنوتیپ ها بودند و در منطقه نیمه گرمسیری ارقام محلی و بهدان از لحاظ عملکرد دانه و وزن هزار دانه بعنوان برترین ژنوتیپ ها تعیین گردید. نتایج بررسی روابط بین صفات با استفاده از تجزیه همبستگی و تجزیه بای پلات ژنوتیپ × صفت نشان داد الگوی روابط صفات در دو اقلیم مذکور متفاوت بود.
    کلید واژگان: جو, عملکرد دانه, بی خاکورزی, شرایط دیم, صفات زراعی و فیزیولوژیکی
    Reza Mohammadi *, Reza Haghparast, Mahdi Geravandi, Abdolvahab Abdulahi, Reza Malekhosseini, Khodadad Yarkarami
    In order to evaluate the productivity potential of some barley varieties and promising lines under no-till condition an experiment was conducted in cold (Sonqor) and warm (Sarpol-e Zahab) dryland regions of Kermanshah province during 2017-18 cropping season. In the cold condition, seven winter genotypes and in the semi-warm condition seven spring genotypes were evaluated for grain yield and some agro-physiological traits. The results of ANOVA in the cold condition indicated significant differences (P<1%) days to heading, chlorophyll content (SPAD), days to physiological maturity and grain yield. In the semi-warm condition the genotypes were significantly differed (P<5%) for normalized difference vegetation index (NDVI) and canopy temperature (CT). In cold condition, grain yield of genotypes varied from 2818 (Sahand variety) to 5864 kgha-1 (belong to breeding line G4). In the semi-warm condition, due to severe drought and terminal heat stress the grain yield of genotypes varied from 208 (Faraz cultivar) to 367 kgha-1 (local variety). Based on genotype × trait biplot analysis, in cold region genotypes G4 and G6 was the best for grain yield (YLD) with 1000-kernel weight (TKW), number of grain per spike (NGPS) and days to heading; and in semi-warm condition genotype G3 had the best results for both YLD and TKW. The profiles of trait associations were relatively different in cold and semi-warm conditions. The positive correlations of NGPS and TKW with grain yield showing the importance of these traits to enhance yield productivity under dryland conditions.
    Keywords: Barley, Grain yield, No-till, dryland condition, agro-physiological traits
  • رضا محمدی*، مهدی گراوندی، رضا حق پرست، رحمان رجبی، عبدالوهاب عبدالهی، رضا ملک حسینی، خداداد یارکرمی، بهزاد شهسواری

    به منظور ارزیابی تعدادی از ارقام و لاین های امید بخش گندم نان از نظر پتانسیل تولید در شرایط بدون شخم دو آزمایش مجزا در مزارع دیم زارعین مناطق سرد (شهرستان سنقر) و گرم (شهرستان سرپل ذهاب) استان کرمانشاه در سال زراعی
    97-1396 اجرا شد. در منطقه سرد 12 ژنوتیپ پاییزه و در منطقه گرم 32 ژنوتیپ بهاره از لحاظ عملکرد دانه و اجزاء آن، صفات مورفولوژیکی، دمای کانوپی، میزان کلروفیل (SPAD) و شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی ارزیابی شدند. در منطقه سرد ژنوتیپ ها از نظر طول پدانکل خارجی، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه، طول پدانکل و عملکرد دانه تفاوت معنی دار داشتند. عملکرد ژنوتیپ ها از 2849 تا 4274 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در رقم سرداری و ژنوتیپ G10 متغیر بود و چهار ژنوتیپ شامل G2، G4، G10 و G12 به صورت معنی داری از رقم شاهد (آذر2) عملکرد بیشتری داشتند. در منطقه گرم ژنوتیپ ها از نظر ارتفاع بوته، طول پدانکل خارجی، طول پدانکل، وزن هزاردانه، SPAD و روز تا گلدهی تفاوت معنی دار داشتند. عملکرد ژنوتیپ ها از 364 تا 1159 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در ژنوتیپ هایG22  و G8 متغیر بود و ژنوتیپ های G8 و G10 به ترتیب 89 و 61 درصد از رقم شاهد (آفتاب) عملکرد بیشتری داشتند. نتایج بررسی روابط بین صفات با استفاده از تجزیه همبستگی و تجزیه بای پلات ژنوتیپ × صفت حاکی از متفاوت بودن الگوی روابط صفات در دو اقلیم مذکور بود. همبستگی مثبت و معنی دار شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی با عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه و همبستگی منفی و معنی دار آن با دمای کانوپی در اقلیم گرم سرپل ذهاب بیانگر اهمیت این شاخص در شناسائی ژنوتیپ های مناسب برای کشت در مناطق واجد تنش خشکی بود.

    کلید واژگان: گندم نان, عملکرد دانه, شرایط دیم, تجزیه بای پلات ژنوتیپ × صفت
    Reza Mohammadi*, Mahdi Geravandi, Reza Haghparast, Rahman Rajabi, Abdolvahab Abdulahi, Reza Malekhosseini, Khodadad Yarkarami, Behzad Shahsavari

    In order to evaluate the productivity potential of some bread wheat varieties and promising lines under no-till rainfed condition two different on-farm trials were conducted in cold (Sonqor) and warm (Sarpol-e Zahab) regions of Kermanshah province during 2017-18 cropping season. In the cold condition, 12 winter genotypes and in the warm condition 32 spring genotypes were evaluated for grain yield and its components, morphological traits, canopy temperature, relative chlorophyll content (SPAD) and normalized difference vegetation index (NDVI). In the cold condition, the genotypes were significantly different for peduncle extrusion length, number of grain per spike, number of spike per m2 and thousand-kernel weight, peduncle length and gain yield. Grain yield of genotypes varied from 2849 (Sardari) to 4274 (G10) kgha-1 and four genotypes (G2, G4, G10 and G12) had higher yield than check variety (p < 0.05). In the warm condition, the genotypes were different for SPAD, plant height, peduncle extrusion length, peduncle length, 1000-kernel weight and days to heading. Grain yield of genotypes varied from 364 (G22) to 1363 (G8) kgha-1, and G8 and G10 were superior to the check variety (Aftab) by 89% and 61%, respectively. The profiles of trait associations were relatively different in cold and warm conditions. NDVI was positively correlated with grain yield, number of kernel per spike and 1000-kernel weight and negatively correlated with canopy temperature in the warm region. These results showing the importance of NDVI in identifying productive wheat genotypes for dryland conditions.

    Keywords: Bread Wheat, Grain Yield, Rainfed Condition, Genotype-By-Trait Biplot Analysis
  • عبدالوهاب عبدالهی
    این مطالعه با هدف بررسی اثرات تناوب های مختلف بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط دیم انجام گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در دو قطعه زمین مجاور هم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود- کرمانشاه به مدت شش سال از پاییز 1385 تا تابستان 1391 اجرا گردید. تیمارها شامل پنج تناوب دو ساله گندم-گندم، آیش-گندم، نخود-گندم، ماشک–گندم و گلرنگ-گندم بود. در قطعه زمین اول در سال اول گندم کشت گردید و در قطعه زمین دوم سایر گیاهان زراعی که در تناوب با گندم قرار می گرفتند کشت شدند، به طوری که در هر سال هر دو جز تناوب وجود داشتند. برای بررسی اثر تناوب های زراعی بر صفات مختلف مورد بررسی در گندم در هر سال از داده های مربوط به قطعه زمینی که تمام تیمارها در آن سال گندم بود استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سال بر ارتفاع بوته و اجزا عملکرد دانه گندم معنی دار بود که حاکی از شرایط مختلف آب و هوایی در سال های آزمایش بود. اثر متقابل تناوب در سال نیز بر ارتفاع بوته و تعداد سنبله در متر مربع معنی دار بود و در آخرین دوره تناوب ها (سال 91-1390) اثر کشت مداوم گندم بر تعداد سنبله در متر مربع نمایان شد به طوری که در این سال کمترین تعداد سنبله در متر مربع در تیمار کشت متوالی گندم در مقایسه با سایر تناوب ها به دست آمد. نتایج عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم نیز نشان داد که اثر سال و تناوب زراعی بر آن ها معنی دار بودند و تیمار گندم- گندم کمترین عملکرد را تولید نمود و سایر تناوب ها در کلاس بالاتر قرار گرفتند. طبق نتایج فوق کشت مداوم گندم باید به طور کلی در منطقه حذف گردد و تناوب گندم با هر کدام از گیاهان نخود (Cicer arietinum L.)، ماشک (Vicia dasycarpa Ten.) و گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) با در نظر داشتن اهمیت تنوع زراعی و عملکرد اضافی این محصولات نسبت به آیش در منطقه کرمانشاه و سایر مناطق اکولوژیکی مشابه توصیه می گردد.
    کلید واژگان: آیش, کشت متوالی, گلرنگ, ماشک, نخود
    Abdolvahab Abdulahi
    Introduction Crop sequencing with a particular arrangement in a 2-3 or more yearly period is known as crop rotation. Considering crop diversity and soil fertility crop rotation is essential because it prevents soil degradation which is a result of sequential cultivation of one crop causing nutrients imbalance, exudation of different compounds and antibiotics from crop roots. Determining crops sequencing, affects crops yield and its quality. It was reported by many researchers that including the forage crops and legumes as a winter crop in rotation either for forage production or green manuring, i.e. growing two or three crops annually was a necessary practice for improving the soil fertility as well as increasing the annual revenue. So, this study was conducted to investigate effects of different crop rotations on grain yield and some agronomic traits of wheat in dryland conditions.
    Materials and methods The experiment was carried out based on randomized complete block design (RCBD) with four replications in two neighbor sites in dryland agricultural research sub-institute Sararood - Kermanshah during six years from autumn 2006 fall to 2012 summer. Treatments were concluded five crop rotations as wheat (Triticum aestivum L.) - wheat, fallow - wheat, chickpea (Cicer arientinum L.) - wheat, vetch (Vicia dasycarpa Ten.) - wheat and safflower (Carthamus tinctorius L.) - wheat. All crop rotations were included wheat so in one site the first year wheat was cultivated in all plots and in other site the other components of crop rotations were cultivated. Plot area was 10×20 m2. Plant height (10 randomized plants), number of spikes per meter square, number of seeds per spike, thousand seeds weight, biologic yield and grain yield were analyzed.
    Results and discussion Main effect of year on wheat plant height and yield components were significant and showed different climatically conditions in experiment years. Interaction effect of rotation × year was significant on wheat plant height and number of spikes per m2, and in the end of rotation period (2011-12) effect of continuous wheat appeared on number of spikes per m2 as in this year the lowest number of spikes per m2 in continuous wheat observed compare to other rotations. Ghaffari (2002) considered the rotation of chickpea, sunflower (Helianthus annuus L.) and fallow with wheat and reported no significant effect on plant height of wheat in three period of rotation. The results of thousand kernel weight showed non significance difference among rotations and year × rotation interaction that were similar to results of Dogan et al. (2008) in two rotation period of wheat and sunflower, canola (Brassica napus L.), chickpea and forage pulses. Results of composite ANOVA for biologic and grain yield of wheat showed significant effect of year and treatment × year on these traits; and continuous wheat had the lowest yield and other rotations were located in higher classes. Continuous wheat treatment at the last year had the lowest spikes per meter square among rotations. Stevenson and Kessel (1996) stated an increasing trend in wheat grain yield in pea (Pisum sativum L.) – wheat rotation compared to continuous wheat due to breaking of diseases cycles and availability of potas, phosphorous and sulfur. Correlation between wheat grain yield in different rotations with total precipitation showed that in all rotations except continuous wheat, there was a positive significant correlation between precipitation and wheat grain yield. So, it can be concluded that continuous wheat has reduced the potential usage of optimum growing conditions.
    Conclusion Rotation of wheat with each of these crops (chickpea, vetch and safflower) can be proposed, considering the importance of crop diversity and additional yield of these crops.
    Keywords: Chickpea, Fallow, Safflower, Sequential cultivation, Vetch
  • عبدالوهاب عبدالهی *، عادل دباغ محمدی نسب، صفر نصرالله زاده
    کشت مخلوط به عنوان یک روش موثر استفاده از منابع، موجب افزایش عملکرد و پایداری محصول در مقایسه با کشت خالص می شود. به منظور ارزیابی الگوهای مختلف کشت مخلوط گندم و نخود تحت مدیریت کود نیتروژن، آزمایشی در قالب فاکتوریل- کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود-کرمانشاه به مدت دو سال زراعی (89-1387) اجرا شد. مدیریت نیتروژن در سه سطح (1- بدون کود نیتروژن، 2- 60 کیلوگرم در هکتار اوره برای گندم و 20 کیلوگرم در هکتار اوره برای نخود و 3- کود زیستی نیتراژین + 30 کیلوگرم در هکتار اوره برای گندم و بدون اوره برای نخود) و کنترل علف های هرز در دو سطح (1- بدون وجین و 2- وجین علف های هرز) به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و ده ترکیب کشت مخلوط شامل 1- کشت خالص گندم، 2- کشت خالص نخود، 3- کشت درهم-ردیفی با نسبت 1:1 گندم: نخود، 4- کشت درهم-ردیفی با نسبت 1:2 گندم: نخود، 5- کشت مخلوط ردیفی با نسبت 1:1 گندم: نخود، 6- کشت مخلوط نواری با الگوی 5:1:5:2 نخود: گندم: نخود: گندم، 7- کشت مخلوط نواری با الگوی 7:2 نخود: گندم، 8- کشت مخلوط نواری با الگوی 2:7 نخود: گندم، 9- کشت مخلوط نواری با الگوی 9:4 نخود: گندم و 10- کشت مخلوط نواری با الگوی 4:9 گندم: نخود در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت گندم تحت تاثیر رقابت بین گونه ای (الگوهای کاشت)، سال و برهم کنش آنها قرار گرفت. در رقابت بین گونه ای، گندم در جذب و استفاده از منابع توانایی بیشتری داشت. الگوهای کاشت نواری با عرض کمتر نوار گندم و عرض بیشتر نوار نخود (الگوهای 8 و 10) و الگوی ردیفی (الگوی 5) در بیشتر صفات مورد بررسی از جمله ارتفاع بوته در سال اول، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح اشغالی، شاخص برداشت و دریافت نور بهتر از کشت خالص گندم بودند. الگوی کاشت ردیفی در سال دوم باعث کاهش بیوماس علف های هرز در نخود شد که علاوه بر برتری نسبت به کشت خالص، با بررسی بیشتر می تواند به عنوان رهیافتی جهت کنترل علف های هرز نخود مورد استفاده قرار گیرد.
    کلید واژگان: رقابت, کشت مخلوط ردیفی, کشت مخلوط نواری, PAR
    Abdolvahab Abdulahi*, Adel Dabbagh Mohammadinasab, Safar Nasrolahzadeh
    Intercropping is known to improve the utilizing resources and increasing yield and yield stability as compare with monoculture. To evaluate wheat-chickpea intercropping، an experiment in factorial split plot based on randomized complete block design with three replications was carried out in Dryland Agricultural Research Institute، Sararoud، Kermanshah، Iran، during two years (2008-10). Two factors، N fertilizer in three levels (1. No fertilizer; 2. 60 kg. ha-1 urea for wheat and 20 kg. ha-1 for chickpea and 3. Nitragin as a biofertilizer + 30 kg. ha-1 urea for wheat and no urea for chickpea) and weed control in two levels (no weeding and weeding) were placed as factorial in main plots. In the sub-plots were also placed ten intercropping patterns including: 1. Wheat monoculture، 2. Chickpea monoculture، 3. Mixed-row intercropping with 1:1 ratio of wheat: chickpea، 4. Mixed-row intercropping with 2:1 ratio of wheat: chickpea، 5. Row intercropping with 1:1 ratio of wheat: chickpea، 6. Strip intercropping with 2:5: 1:5 ratio of chickpea: wheat: chickpea: wheat، 7. Strip intercropping with 2:7 ratio of chickpea: wheat، 8. Strip intercropping with 7:2 ratio of chickpea: wheat، 9. Strip intercropping with 4:9 ratio of chickpea: wheat and 10. Strip intercropping with 9:4 ratio of chickpea: wheat. Results showed that number of grain per spike، number of spike per m2، grain yield، plant height، biological yield and harvest index of wheat were affected by inter-specific competition (cropping pattern)، year and their interaction effect. Wheat had higher competition ability to uptake and use the resource than chickpea. Strip intercropping patterns with lower width of the wheat strip and more width of chickpea strip (patterns 8 and 10) and row intercropping (pattern 5) were better than the wheat monoculture in most studied traits like plant height in first year، biological and grain yield، harvest index and light absorption. The row intercropping in second year reduced weed biomass in chickpea which not only was superior to monoculture، but it can be used as an approach to weed control in chickpea
    Keywords: Competition, PAR, Row intercropping, Strip intercropping
  • عبدالوهاب عبدالهی
    تاریخ کاشت و تراکم از عوامل زراعی تعیین کننده عملکرد بهینه گیاهان زراعی هستند بنابراین آزمایشی جهت تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب در ژنوتیپ های پیشرفته گندم نان در شرایط دیم اجرا گردید. این بررسی در قالب آزمایش فاکتوریل و طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود- کرمانشاه طی سه سال زراعی از 86-1385 تا 88-1387 اجرا گردید. فاکتورها شامل تاریخ کاشت با دو سطح (قبل از بارندگی موثر و بعد از بارندگی موثر)، تراکم با سه سطح (250، 400 و 550 بذر در متر مربع) و ژنوتیپ با چهار سطح (V1: Ww33G/Vee«S»//Mrn/4/HD2172/Bloudan //Azd/3/San/Ald«s»//Avd،V2 : (ریژاو)PATO/CAL/3/7C//BB/CNO/5/ CAL//CNO ،V3 : (اوحدی)14 Gene bank و V4: سرداری) بودند. نتایج نشان داد که در سال با تنش خشکی شدیدتر، اثر عامل های تاریخ کاشت و تراکم و اثر مقابل آنها با ژنوتیپ بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد گندم قابل ملاحظه می باشد. با در نظر گرفتن عملکرد دانه بطور کلی تاریخ کاشت قبل از بارندگی موثر در کرمانشاه توصیه می گردد و با توجه به عدم اثر معنی دار تراکم بر عملکرد دانه میزان بذر 400-250 بذر در متر مربع می تواند استفاده شود. بررسی میانگین عملکرد ژنوتیپ ها در سال های آزمایش نشان داد که رقم ریژاو در سال های خوب ژنوتیپ برتر و در سال های خشک عملکرد قابل قبول در مقایسه با رقم شاهد سرداری داشت.
    کلید واژگان: تاریخ کاشت, تراکم, دیم, عملکرد دانه, گندم
    A. Abdulahi
    Planting date and plant density are effective factors for optimum yield. Hence, an experiment was conducted to determining the best planting date and plant density of advanced genotypes of bread wheat in dryland conditions. The experiment was conducted in factorial based on randomized complete block design with four replications in Sararood research station (Kermanshah) during three cropping seasons 2006-2009. The treatments were planting date with 2 levels (before and after effective rainfall), plant density with 3 levels (250,400 and 550 seed/m2) and 4 bread wheat genotypes (Ww33G/Vee"S"//Mrn/4/HD2172/Bloudan, Rizhaw, Awhadi and Sardari). The results showed that under intense drought stress, the effects of plant density, and planting date and their interactions with genotypes were significant on grain yield and its components. Planting before effective rainfall is recommended in Kermanshah along with 250-400 seed/m2. According to mean yield, Rizhav variety had better performance than Sardari especially under severe drought conditions.
    Keywords: Planting date, žPlant density, Dryland, Grain yield, Bread wheat
  • عبدالوهاب عبدالهی، عادل نعمتی، غلامرضا ولیزاده
    این تحقیق با هدف بررسی اقتصادی و برخی خصوصیات خاک در تناوب های زراعی مختلف گندم در شرایط دیم سرارود- کرمانشاه به مدت شش سال زراعی از پاییز 1385 تا تابستان 1391 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو قطعه زمین مجاور هم اجرا شد و تیمارها شامل پنج تناوب زراعی گندم - گندم، آیش - گندم، نخود -گندم، ماشک -گندم و گلرنگ -گندم بود. نتایج نشان داد درصد کربن آلی خاک در ابتدا و انتهای دوره آزمایش متفاوت بود و تیمار ماشک -گندم با 18/0 درصد افزایش نسبت به اول دوره، بیشترین افزایش درصد کربن آلی را در میان تیمارها داشت. تناوب های گلرنگ-گندم و آیش-گندم به ترتیب کمترین و بیشترین میزان فشردگی خاک را در عمق 30-20 سانتیمتری خاک داشتند ولی در عمق های 20-0 و 40-30 سانتیمتری بین تیمارها از لحاظ میزان فشردگی خاک تفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج همچنین نشان داد میزان نفوذپذیری خاک در پایان آزمایش در تیمارهای گلرنگ-گندم و آیش-گندم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را داشتند. همچنین نتایج بررسی اقتصادی نیز نشان داد تناوب نخود-گندم در مقایسه با تیمار های دیگر اقتصادی تر است. تناوب گلرنگ-گندم بعداز نخود-گندم در مقایسه با سایر تیمار ها دومین تیمار اقتصادی است. از این مطالعه نیتجه گیری می شود اعمال تناوب نخود، ماشک و گلرنک در افزایش و حفظ حاصلخیزی خاک موثر بوده و عملکرد اقتصادی را افزایش می دهد و برای تولید پایدار و اقتصادی اعمال این تناوب ها ضروری است.
    کلید واژگان: بهره وری آب, تناوب زراعی, دیم, فشردگی خاک, نفوذپذیری خاک
    A. Abdolahi, A. Nemati, G.R. Valizadeh
    This study was conducted to investigate economic aspect and some soil properties in different crop rotations of wheat in dryland conditions in Sararood - Kermanshah during six years 2006-2012. The experiment carried out based on randomized complete block design (RCBD) with four replications in two neighbor sites. Treatments were wheat-wheat، fallow - wheat، chickpea-wheat، vetch-wheat and safflower-wheat. Soil organic carbon percentage in vetch - wheat treatment increased (0. 18%) in the end of rotation period in compare to the first of period. Mean comparison of soil compaction in 20-30 cm depth of soil showed fallow - wheat treatment had highest and safflower - wheat the lowest soil compaction. Soil permeability results in the end of experiment period showed effect of crop rotation was significant and safflower- wheat and fallow-wheat had the highest and the lowest permeability، respectively. Results of economical analysis showed the most economical treatment was chickpea-wheat and after that safflower-wheat was economical. Therefore، in Kermanshah province continuous wheat couldn’t be recommend but to increase and reserve soil productivity and to access higher income biannual rotation of wheat with vetch، chickpea or safflower crops can be proposed.
    Keywords: Crop rotation, Dryland, Economical performance, Soil Organic Carbon, WUE
  • عبدالوهاب عبدالهی*، خسرو مرادی، رضا محمدی
    با توجه به هزینه بالا و اثرات زیان آور زیست محیطی استفاده از علف کش ها، جهت کاهش خسارت علف های هرز شناسایی لاین ها و ارقام با توانایی رقابت بالا ضروری می باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی لاین های امید بخش جو در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز و همچنین اثر تراکم در توانایی رقابت آنها با علف های هرز انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم-سرارود به مدت سه سال زراعی (86-1383) اجرا گردید. عوامل شامل ژنوتیپ (چهار لاین امیدبخش جو و رقم شاهد سرارود-1)، تراکم با سه سطح (350، 400 و 450 بوته در متر مربع) و علف هرز با دو سطح (وجین و عدم وجین علف هرز) بودند. نتایج نشان داد که لاین شماره 4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168.4) با عملکرد دانه 3938 کیلوگرم در هکتار به طور معنی داری برتر از رقم شاهد آزمایش بود، اما لاین شماره 1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) دارای عملکرد دانه معادل شاهد و سایر لاین ها عملکرد کمتری نسبت به شاهد داشتند. نتایج نشان داد که در سال اول آزمایش (نامطلوب از لحاظ شرایط رشد) تفاوت عملکرد ژنوتیپ ها در سطوح تراکم و علف هرز معنی دار نبود ولی در سال دوم و سوم (شرایط رشد مطلوب تر) تفاوت عملکرد ژنوتیپ ها در سطوح مختلف تراکم و علف هرز متفاوت بود. بالاترین عملکرد دانه را ژنوتیپ شماره 4 در سال دوم و در تراکم 400 بذر در متر مربع و در شرایط بدون علف های هرز تولید نمود. از نظر شاخص تحمل تداخل علف هرز لاین های شماره 4 و 1 از سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. بنابراین، لاین شماره 4 به دلیل عملکرد دانه بیشتر و داشتن شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و لاین شماره 1 به دلیل شاخص تحمل تداخل علف هرز بالا و عملکرد معادل شاهد جهت کشت در شرایط طبیعی (عدم کنترل علف های هرز) قابل توصیه می باشد. در تراکم 450 بوته در متر مربع ژنوتیپ ها از شاخص تحمل تداخل علف هرز بالاتری برخوردار بودند. بنابراین با توجه به افزایش شاخص تحمل تداخل علف هرز در تراکم های بیشتر، افزایش تراکم تا 450 بوته در متر مربع می تواند به عنوان راهی برای کنترل علف های هرز جو در شرایط دیم توصیه گردد.
    کلید واژگان: جو, رقابت, شاخص تحمل تداخل علف هرز, شرایط دیم, علف هرز
    A. Abdulahi*, Kh Moradi, R. Mohammadi
    Regarding the high cost and environmental pollution usage of herbicides، new approaches to identify new genotypes with high competitive ability in order to decrease the damage of weeds are required. This study was undertaken to evaluate the promising barley genotypes under weedy (weed interference; WI) and weed free (WF) conditions and to identify the effect of seeding rates in their competitive ability with the weeds. A factorial experiment based on RCBD with 4 replications was conducted for three cropping seasons (2004-2007) at Dryland Agricultural Research Sub-Institute (DARSI)، Sararood station، Kermanshah، Iran. Factors were included: genotypes (four promising barley genotypes and one check cultivar (Sararood-1)، seeding rates (350، 400 and 450 plant/m2)، and weed conditions (WI and WF). Results showed that promising line G4 (Lignee 131/3/4679/105/YEA168. 4) with grain yield production equal to 3938 kg/ha significantly was better than the check. No significant difference was observed in grain yield between promising line G1 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) and the check، while the other promising lines were out-yielded by the check. The results indicated that no significantly differences were observed among the genotypes for the levels of seeding rate and weed conditions in first cropping season (with unfavorable growth condition)، while in two next cropping seasons (with favorable growth conditions) significant differences were observed among the genotypes based on both seeding rate and weed conditions factors. The highest grain yield productivity was found for the genotype 4 in 400seeds/m2 and under weed control condition in second cropping season. According to weed interference tolerance index (WITI)، promising lines G4 and G1 were better than the others، thus G4 and G1 due to high yield performance and high WITI can be recommended for cultivation under natural conditions (without weed control). High WITI values were observed in 450 plant/m2seeding rate. Regarding to increasing of WITI in higher seeding rates، increasing of seeding rate until 450 plant/m2 can be recommended as an approach to control of weeds for barley genotypes under rainfed condition.
    Keywords: Barley, Competition, Rainfed Condition, Weed, Weed Interference Tolerance Index
  • عبدالوهاب عبدالهی*، صفر نصرالله زاده، عادل دباغ محمدی نسب، سعید زهتاب سلماسی، سید سعید پورداد
    به منظور ارزیابی کشت مخلوط گندم و نخود در شرایط دیم و مدیریت کود نیتروژن و کنترل علف های هرز، آزمایشی در قالب فاکتوریل اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (89-1387) در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود -کرمانشاه اجرا شد. فاکتورهای مدیریت نیتروژن در سه سطح (1- بدون کود نیتروژن، 2- kg/ha60 اوره برای گندم و kg/ha 20 اوره برای نخود و 3- نیتراژین + kg/ha 30 اوره برای گندم و نخود بدون اوره) و کنترل علف هرز با دو سطح (1- عدم وجین علف هرز و 2- وجین علف هرز) بصورت فاکتوریل در کرت های اصلی قرار گرفتند. فاکتور فرعی شامل10 سطح سیستم های کشت گندم و نخود که عبارت از: P1: کشت خالص گندم، P2:کشت خالص نخود، P3:کشت درهم-ردیفی با نسبت 1:1 گندم:نخود، P4:کشت درهم - ردیفی با نسبت 1: 2 نخود:گندم، P5:کشت مخلوط ردیفی با نسبت 1: 1 نخود:گندم، P6:کشت مخلوط نواری با الگوی5:1:5:2 نخود:گندم:نخود:گندم، P7:کشت مخلوط نواری با الگوی 7:2 نخود:گندم، P8:کشت مخلوط نواری با الگوی 2:7 نخود:گندم، P9:کشت مخلوط نواری با الگوی 9:4 نخود:گندم، P10: کشت مخلوط نواری با الگوی 4:9 گندم:نخود بودند. نتایج نشان داد که در سیستم کشت مخلوط بیشتر صفات مورد بررسی در نخود تحت تاثیر فاکتورهای اعمال شده و رقابت بین گونه ای قرار گرفتند. در رقابت بین گونه ای، گندم در جذب و استفاده از منابع رشد توانایی بیشتری داشت. الگوهای کاشت نواری با عرض کمتر نوار گندم و عرض بیشتر نوار نخود (P8 و P10) دارای نسبت برابری زمین (LER) بیشتر از یک و پایدار طی سالهای آزمایش بودند. طبق نتایج بدست آمده برتری کشت مخلوط در شرایط عدم مصرف و یا مصرف کمتر کود اوره و عدم کنترل علفهای هرز فراهم گردید که این می تواند کمکی به تولید ارگانیک این گیاهان باشد.
    کلید واژگان: دیم, گندم, علف هرز, نسبت برابری زمین, نخود
    A. Abdulahi*, S. Nasrolahzadeh, A. Dabbagh Mohammadi, S. Zehtab Salmasi, Ss Pourdad
    In order to evaluating wheat-chickpea intercropping in dryland condition with diferent levels of nitrogen fertilizer and weed free and weed iterference conditions an experiment in factorial split plot based on randomized complete block design (RCBD) with three replications carried out during two years (2008-09 and 2009-10) in dryland agricultural research sub-institute Sararood - Kermanshah. The main plots contained factorial plots of N fertilization with 3 levels (N1: no fertilization, N2: 60 kg ha-1 urea for wheat and 20 kg ha-1 for chickpea, and N3: nitragin as a biofertilizer + 30 kg ha-1 urea for wheat, and chickpea no urea); and weed conditions with 2 levels (weed infested and weed free). The third factor as sub-plots arranged in main plots was cropping patterns with 10 levels (P1: wheat sole crop (wh.SC), P2: chickpea sole crop (ch.SC), P3: wh./ch. mixed intercropping (wh./ch.MIC) in 1:1 ratio, P4: wh./ch. MIC in 2:1 ratio, P5: row intercropping (RIC) 1row wh.:1row ch., P6: strip intercropping (SIC) 5wh.1ch.5wh.2ch, P7: SIC 7wh.:2ch., P8: SIC 2wh.:7ch., P9: SIC 9wh.:4ch., and P10: SIC 4wh.:9ch.). Results showed in intercropping system most of studied traits in chickpea were affected by applied factors and interspecific competition. Wheat had higher competition ability to use resources and was dominant on chickpea. Strip intercropping patterns with wider chickpea strip and narrower wheat strip (P8 and P10) had land equivalent ratio (LER) higher than one, and were stable during years. According to results superiority in intercropping drived in low or no application of urea and no weed control, so these results help to organic production of the crops.
    Keywords: Chickpea, Dryland, LER, Weed, Wheat
  • تاثیر تراکم بوته بر درصد روغن و عملکرد دانه گلرنگ در حضور و عدم حضور علف های هرز در شرایط دیم
    عبدالوهاب عبدالهی، رضا محمدی
    افزایش توانایی رقابت محصول با علفهای هرز از طریق به زراعی که بتوان خسارت علفهای هرز را کاهش داد، به عنوان راهی اگرواکولوژیک در این خصوص مطرح است. بنابراین اثر تراکم بوته گلرنگ برای کنترل علف های هرز و همچنین تعیین میزان بذر و فاصله ردیف مناسب در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح آماری استریپ بلوک فاکتوریل با چهار تکرار به مدت سه سال (89-1386) در شرایط دیم اجرا گردید. فاکتور علف هرز با دو سطح: (1) وجین علف های هرز و (2) عدم کنترل علفهای هرز، به عنوان فاکتور افقی و فاکتورهای فاصله ردیف با چهار سطح: 15، 30، 45 و 60 سانتی متر و تعداد بوته با چهار سطح: 40، 70، 100 و 130 بوته در متر مربع، به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال بر روی عملکرد دانه معنی دار است که این نتیجه با توجه به متفاوت بودن شرایط آب هوایی بود. همچنین فاکتورهای علف هرز و فاصله ردیف بر عملکرد دانه اثر معنی داری داشتند به طوری که تیمار بدون علف هرز با میانگین 334 کیلوگرم دانه در هکتار و تیمار فاصله ردیف های کاشت 15 و 30 سانتی متر به ترتیب با میانگین 8/348 و 4/329 کیلوگرم دانه در هکتار نسبت به سایر تیمارها بیشترین عملکرد را داشتند. نتایج نشان داد که میزان درصد روغن دانه در تیمار بدون علف هرز با میانگین 9/30 درصد در مقایسه با تیمار بدون کنترل با میانگین 2/29 درصد به طور معنی دار بیشتر بود. اثر متقابل فاصله ردیف و علف هرز نیز بر درصد روغن دانه معنی دار بود و بیشترین درصد روغن دانه در فاصله ردیف های 30 و 45 سانتی متر در شرایط بدون علف هرز به دست آمد. همچنین مقایسه میانگین درصد روغن دانه برای سطوح مختلف تعداد بوته نشان داد که تیمارهای 40 و 70 بوته در متر مربع به طور معنی داری درصد روغن دانه بیشتری نسبت به تیمارهای 100 و 130 بوته در متر مربع داشتند. بر اساس نتایج حاصل جهت تولید عملکرد دانه و درصد روغن بیشتر در گلرنگ فاصله ردیف کمتر (15 سانتی متر) و تراکم بوته متوسط (70 بوته در متر مربع) توصیه می گردد.
    کلید واژگان: تراکم بوته, درصد روغن, دیم, علفهای هرز, عملکرد دانه, گلرنگ
    Effects of plant density on seed yield and oil percentage of rainfed safflower under weedy and weed-free conditions
    A. Abdollahi, R. Mohammadi
    Increasing crop competitiveness against weeds through crop management has been proposed as an agro-ecological approach. In this research، the effect of plant density on weed control، and determining proper seeding rate and row spacing was investigated. This experiment was conducted in a factorial strip-block in a randomized complete block design (RCBD) with four replications. The experiment was repeated in three cropping seasons (2007- 2010) under rainfed condition. Weed conditions with two levels (weedy and weed free) was considered as horizontal factor and plant density (40، 70، 100 and 130 plant m-2) and row spacing (15، 30، 45 and 60 cm) were combined as factorial treatments and considered as vertical factor. Results of combined ANOVA showed that the seed yield was significantly influenced by year، which showing diverse environmental conditions in the experiment. The weed and row spacing treatments had significant effects on grain yield، where weed-free treatment with 334 kg/ha، 15 cm row spacing with 349، and 30 cm row spacing with 329 kg ha-1 had the best yield production among the treatments. The results indicated that oil seed percentage in weed-free condition with mean value of 30. 9% was significantly higher than weedy condition with mean value of 29. 2%. Interaction between weed condition and row spacing was significant and the highest oil percentage was achieved in 30 and 45 cm row spacing under weed-free condition. Mean comparison for oil percentage based on plant density showed that the treatments of 40 and 70 plant m-2 had significantly higher oil percentage than the treatments of 100 and 130 plant m-2. It can be concluded that less row spacing (15 cm) and medium seed rate (70 plant m-2) can be recommended for higher seed yield and oil production in safflower.
    Keywords: Weed, row spacing, oil percentage, Rainfed
  • عبدالوهاب عبدالهی، رضا محمدی

    به منظور ارزیابی توانایی رقابت ژنوتیپ های گندم نان با علف های هرز در شرایط دیم آزمایشی با 26 ژنوتیپ گندم نان و دو رقم سرداری و آذر 2 به عنوان شاهد در قالب طرح کرت های خرد شده نواری (اسپلیت بلوک) با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار درسال 82-1381 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود- کرمانشاه) انجام گرفت، شرایط حذف و عدم حذف علف های هرز به عنوان فاکتور افقی و ژنوتیپ ها به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، تعداد خوشه و عملکرد دانه گندم، تعداد و وزن خشک علف های هرز در متر مربع و شاخص های تحمل تداخل علف هرز و شاخص رقابت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ژنوتیپ ها نشان داد که ژنوتیپ های شماره 13، 1، 26 و 8 دارای میانگین عملکرد بیشتری نسبت به شاهدهای آزمایش (ارقام سرداری و آذر 2) در هر دو شرایط وجود و عدم وجود علف هرز بودند. این ژنوتیپ ها هم چنین دارای بیشترین مقدار شاخص تحمل تداخل علف هرز نسبت به شاهدها بودند. بر اساس شاخص رقابت، ژنوتیپ های شماره 1، 9، 13، 26 و 27 به همراه شاهدهای آزمایش از توان رقابت بالایی با علف های هرز برخوردار بودند. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون نشان داد که متغیرهای ارتفاع بوته، تعداد ساقه و تعداد دانه در سنبله گندم تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان تحمل ژنوتیپ ها در تداخل با علف هرز دارند. بنابراین بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری و با توجه به اهمیت صفات عملکرد دانه در هر دو شرایط وجود و عدم وجود علف هرز و شاخص تحمل تداخل علف هرز، ژنوتیپ های شماره 13، 26، 1 و 8 قابل گزینش هستند، که در شرایط مبارزه با علف های هرز عملکرد بیشتری از شاهدها داشتند و در شرایط عدم کنترل علف های هرز عملکرد قابل قبولی داشتند.

    کلید واژگان: گندم, تداخل علف هرز, شرایط دیم, شاخص تحمل, شاخص رقابت
    A. Abdulahi *, R. Mohammadi

    The response of bread wheat genotypes to weed interference was evaluated under dryland conditions. An experiment was conducted with 26 genotypes of bread wheat and two known cultivars, Sardari and Azar2, as checks in a strip plot (Split block) arrangement based on Randomized Complete Block Design (RCBD) with four replications in 2002-03 at Dryland Agricultural Research Institute, Srarood, Kermanshah. Weed-free and weedyconditions were assigned to horizontal factor with genotypes as vertical factor. Plant height, number of seeds per spike, number of spikes per square meter, grain yield, weed density and dry matter, and indices of Weed Interference Tolelance Index (WITI) and Competition Index (CI) were recorded. Mean comparison showed that genotypes 13, 1, 26 and 8 had higher grain yield than those of checks under both weed-free and weedy conditions. These genotypes also had higher WITI in comparison with the checks. According to CI values, genotypes No. 1, 9, 13, 26 and 27 including checks had a high potential of weed competition. Results of stepwise regression analysis based on WITI as the dependent variable indicated that the number of spike, plant height and number of seed per spike had positive and significant effects on WITI. On the wole, considering WITI and grain yield as two main attributes, genotypes 13, 26, 1 and 8 were selected as appropriate since they showed a high weed competitive ability and also produced higher grain yields under both weedy and weed-free conditions.

    Keywords: Wheat, Weed interference, Competition, Dryland condition
سامانه نویسندگان
  • عبدالوهاب عبدالهی
    عبدالهی، عبدالوهاب

اطلاعات نویسنده(گان) توسط ایشان ثبت و تکمیل شده‌است. برای مشاهده مشخصات و فهرست همه مطالب، صفحه رزومه ایشان را ببینید.
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال