قاسم شبان نیاء
-
واکاوی نظریه سیاسی اسلام در اعصار گوناگون و توسط محققان مختلف، ظهور بدعت ها و نسبت هایی ناصواب به متفکران اسلامی -خصوصا فقیهان شیعه- را به دنبال داشته است؛ از جمله این نسبت ها می توان به نظریه سلطنت مشروعه به معنی حقانیت حکمرانی شاه اشاره نمود. نسبت این نظریه به برخی از فقیهان شیعه از جانب آقای محسن کدیور مطرح شده است. مسیله این پژوهش، اعتبار سنجی ادعای مذکور است؛ بر این اساس صحت این مدعا را که سلطنت در اسلام از سوی برخی فقیهان شیعه پذیرفته شده است؛ به بحث گذاشته شده است. مقاله ی حاضر با روش توصیفی -تحلیلی مدعای مذکور را در سه محور یا بخش مورد بحث قرار داده است؛ همخوانی سلطنت با اندیشه حکمرانی اسلامی در بخش اول، بررسی ادله و قایلین به ترتیب بخش دوم و سوم. نتایج این پژوهش نشان می دهد نظریه سلطنت مشروعه با اصول حکمرانی اسلامی ناسازگار است و دارای ناهمخوانی درونی از جهت علمی می باشد، همچنان که دارای دلیل متقن فقهی_کلامی نبود و بلکه هیچ فقیهی آن را قبول ندارد. بنابراین آنچه از سوی جناب کدیور مطرح شده، نوعی تحمیل رای و اراده بر اندیشه فقهیان مورد بحث است بوده و فاقد وجاهت علمی است.
کلید واژگان: سلطنت, ولایت فقیه, مشروعیت, سلطان عادلThe presence and interaction of jurists with the sultans of their time has led to the emergence of a new reading called the legitimacy of the monarchy, which means the legitimacy of the king's rule by some contemporary writers. Examining the evidence shows that the traditions of praising and obeying the sultans have a weak document and a taqiyyah direction of issuance and have a meaning other than the legitimacy of the monarchy. Just as predestination, reducing the authority of the jurist in limited matters and social necessity does not imply the legitimacy of the royal monarchy, no evidence was found for this issue either. Allameh Majlisi, Mirzai Qomi, Seyyed Kashfi, Sheikh Fazlullah Nouri and Haeri Yazdi emphasized on the authority of the jurist, taking into account the necessities of the context and the time, they dealt with the actions of the authority as much as possible, and they based their interaction with the kings on the basis of expediency in commanding good and forbidding. Just as this theory does not have internal coherence in Islam, it is not compatible with Islamic political principles and foundations.The claim of consensus on the validity of the jurisprudence throughout the history of Shia jurisprudence shows the invalidity of legitimate monarchy, while the contradiction of political principles in Shia jurisprudence has prevented this formalization, the pillars of legitimate monarchy and internal ambiguities and inconsistencies. An important part of the interaction of jurists with the rulers of the time, if not out of necessity and piety, is based on the expediency of enjoining good and forbidding evil and has nothing to do with the officialization of the royal institution. .
Keywords: Guardianship, jurist, king, Justice, Shia, king King -
امروزه تقنین در حوزه های مختلف، با اتکا بر سیره های عقلایی مستحدث، یکی از رویه های معمول در جهان و نیز کشورهای اسلامی است و تابعیت ملی نیز مبتنی بر همین انگاره پذیرفته شده است. پرسشی که در این زمینه مطرح میشود این است که از منظر شرعی/ فقهی، آیا سیره و رویه تقنینی عقلا و تقنین و پذیرش تابعیت ملی مشروعیت داشته و امکان تصحیح شرعی دارد؟ در این زمینه دو اندیشه انکار و اثبات وجود دارد. اندیشه اثبات معتقد است سیره های مستحدث عقلایی و قوانین موضوعه بشری، ازجمله قانون تابعیت ملی، مشروط به اینکه مخالف با احکام و ضرورتهای شرعی نباشد و در چهارچوب ضوابط نقلی و یا عقلی شرعی باشد، از مشروعیت برخوردار است و برای تصحیح شرعی این نوع قوانین، راهکارهایی از قبیل «اثبات حجیت و مشروعیت سیره های مستحدث عقلایی»، «تحلیل، پیشینه کاوی، واکاوی، پسینه کاوی سیره های عقلایی مستحدث» وغیره را ارایه کردهاند. مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر روش فقهی اجتهادی به این نتیجه رسیده است که امکان توجیه شرعی سیرههای تقنینی عقلا و مبتنی بر آن، زمینه توجیه و پذیرش شرعی تابعیت ملی، مبتنی بر مبانی فقهی و اصولی، به عنوان حکم اولی وجود دارد.
کلید واژگان: تقنین, سیره عقلا, سیره های مستحدث, تابعیت ملیToday, legislation in various fields, relying on newly established rational manners, is one of the common practices in the world as well as in Islamic countries, and national citizenship is accepted based on this notion. The question that arises in this regard is whether, from the religious / jurisprudential point of view, the legislative practice of the intellectual and the legalization and acceptance of the national citizenship have legitimacy or not and that is it possible to correct it according to the shari’a or not. There are the two ideas of denial and prove in this regard. The idea of prove believes that the newly established rational manners and the statutory principles written by mankind, including the law of national citizenship, have legitimacy, provided that it does not contradict with the rules and necessities of Shari’a and is within the framework of narrative or rational Shari’a criteria. Actually, for making these types of laws legitimate, solutions such as "proving the authority and legitimacy of the newly established rational manners", "analyzing, history analysis, analysis, future analysis of the newly established rational manners" and so on have been provided. Using the descriptive-analytical method and based on the jurisprudential-ijtihad method, the present study has come to the conclusion that it is possible to have a religious justification of the rational legislative manners. Therefore, based on jurisprudential principles, the legal justification and acceptance of national citizenship as a first law is possible.
Keywords: Legislation, Rational Manners, Newly Established Manners, National Citizenship -
فصلنامه سیاست متعالیه، پیاپی 34 (پاییز 1400)، صص 137 -154پژوهش حاضر بر آن است تا براساس استنباط از منابع نقلی و با بهره گیری از بیانات فقهای امامیه، ضمن تبیین اهمیت و جایگاه سه قاعده حایز اهمیت در حوزه سیاست و حکومت، اولویت این قواعد را نسبت به برخی از قواعد دیگر در حوزه سیاست و حکومت نشان دهد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که در تراث فقهی، ضوابطی برای رتبه بندی قواعد نسبت به یکدیگر وجود دارد، ولو آنکه هر یک از آنها به تنهایی تعیین کننده نباشد، لیکن از مجموع آنها می توان به ملاکاتی دست یافت. همچنین در فقه سیاسی شیعه، سه قاعده حفظ بیضه اسلام، حفظ نظام، حفظ حرمت دماء و نفوس، بر سایر قواعد در این عرصه حاکمیت دارند؛ هرچند که در میان این قواعد سه گانه نیز قاعده حفظ بیضه اسلام بر دو مورد دیگر حکومت دارد. علی رغم وجود ضوابطی برای رتبه بندی قواعد، در برخی سطوح، شرایط و اقتضایات زمانی و مکانی می تواند در تقدم و تاخر هر یک از قواعد بر یکدیگر، تاثیرات عمیقی بر جای بگذارد.کلید واژگان: فقه سیاسی شیعه, اولویت بندی, بیضه اسلام, حفظ نظام, حرمت دماء و نفوس, قواعد فقهیهBased on inferences from narrative resources and statements by Imāmiyah jurists, the present study aims to explain the significance and position of three important principles in the realm of politics and government, and also display their priority over some other principles in this regard. The method of study is descriptive analysis and the results showed that in juristic heritage, there are some regulations to set the hierarchy of principles compared to one another and although each of them per se cannot be determinative, a set of them can lead us to some criteria. Besides, in Shi’ite political jurisprudence, three principles named maintenance of the epicenter of Islam (Beyzat al-Islam), maintenance of Islam, and maintenance of blood and life have priority over some other ones in the realm of governance; however, the first mentioned principle is dominant over the two others. Although there are some regulations for the prioritization of principles, time and place circumstances and requirements in some levels can have profound impact on this hierarchy.Keywords: Shi’ite Political Fiqh (Jurisprudence), Prioritization, Beyzat al-Islam (Epicenter of Islam), Maintenance of Islam, Sanctity of Blood, life, Jurisprudential Principles.
-
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر حکمت و مصلحت، بر اصل عزت بنا شده است. تحقق این اصل برآمده از فقه اسلامی، مستلزم تغییرات اساسی در سطوح ساختاری و رفتاری است. این نوشتار، بر آن بخش از استلزامات اصل عزت تمرکز یافته است که حیث رفتاری داشته و در مواجهه با کنش های بازیگران روابط بین الملل مطرح است. نتایج به دست آمده با بهره گیری از روش استنباط از منابع اولیه اسلامی و نیز استفاده از مویداتی؛ همچون مفاد قانون اساسی و بیانات رهبران فکری- سیاسی انقلاب اسلامی، نشان گر آن است که عزت جمهوری اسلامی در گرو آن است که در حوزه رفتاری در مواجهه با بازیگران روابط بین الملل، نظام جمهوری اسلامی، از یک سو در حوزه روابط میان کشورهای اسلامی، به سیاست هایی روی آورد که منجر به تحکیم و افزایش قدرت آنان در برابر تهدیدات بیرونی شود و از سوی دیگر، در مواجهه با بازیگرانی از روابط بین الملل، که در دایره کفر قرار می گیرند، سیاست هایی در پیش گیرد که در نهایت منجر به استقلال و نفی هرگونه وابستگی یک جانبه نسبت به آنها شود.
کلید واژگان: اصل عزت, نظام جمهوری اسلامی, سیاست خارجی, استلزامات, رفتارینشریه فقه و سیاست, Volume:1 Issue: 2, 2021, PP 89 -115The foreign policy of the Islamic Republic of Iran, in addition to wisdom and expediency, is based on the principle of dignity. The realization of this principle derived from Islamic jurisprudence requires fundamental changes at the structural and behavioral levels. The current paper focuses on the behavioral part of the necessities of the principle of dignity that has behavioral aspect and considers international relations in the face of the actions of the actors. The findings obtained by using the method of inference from primary Islamic sources as well as the use of evidence such as the provisions of the constitution and the statements of the intellectual- political leaders of the Islamic Revolution, show that the dignity of the Islamic Republic depends on the fact that in the field of behavior in the face of the actors of international relations, the system of the Islamic Republic, on the one hand, in the arena of relations between Islamic countries, turned to policies that lead to consolidation and increase their power against external threats, but on the other hand, in the face of actors in international relations who fall into the class of infidelity, adopts policies that ultimately lead to independence and the denial of any unilateral dependence on them.
Keywords: The principle of dignity, the system of the Islamic Republic, foreign policy, necessities, behavioral -
امنیت یکی از مسایل حیاتی بشر قلمداد میشود که انسانها همواره به دنبال تامین آن بودهاند. طی جنگ جهانی اول و دوم، نظریهپردازان مختلف برای ایجاد امنیت در سطح بینالملل سعی و تلاش فراوانی کردهاند. نظرات متعددی برای ایجاد امنیت بینالملل ارایه شده است؛ ولی همچنان جهان از ناامنی و هراس رنج میبرد. نویسندگان معتقدند که منشا اصلی ناامنی و هراس در نظام بینالملل را باید در ساختار مستبدانه و سلطهگرایانه نظام بینالملل جستوجو کرد و همین ساختار موجب چالش در نظام بینالملل شده است. بخشی از این ساختار توسط بازیگران، اعم از دولتها و سازمانهای بینالمللی ایجاد شده است. نوشته پیشرو، با روش توصیفی تحلیلی درصدد واکاوی چالشهای امنیتی اعم از سلطهگری و سلطهپذیری که توسط بازیگران دولتی ایجاد شده و براساس فقه اسلامی درصدد ارایه راهکارهایی همچون احترام متقابل دولتها، اتحاد و همکاری میان ملتها، مبارزه با دولتهای ظالم و سلطهگر، احیا روحیه عزت و اقتدار ملتها، حمایت از مستضعفان و محرومان و دفاع مشروع برای نفی سلطهگری و سلطهپذیری و ایجاد امنیت بینالملل براساس عدالت و اتحاد میان دولتها و ملتهاست.
کلید واژگان: ساختار, امنیت بین الملل, دولت ها, فقه اسلامیSecurity is considered to be one of the vital human issues. During World War I and World War II, various theorists made great efforts to establish international security. Numerous views have been made on international security; But the world still suffers from insecurity and fear. Scholars believe that the main source of insecurity and fear in the international system should be sought in the authoritarian and hegemonic structure of the international system. Part of this structure has been created by players, including governments and international organizations. Using a descriptive-analytical method, this paper studies the challenges of international security system and solutions of Islamic jurisprudence. Some of the solutions of Islamic jurisprudence to provide international security are mutual respect between governments, unity and cooperation between nations, fighting against oppressive and domineering governments, reviving the spirit of dignity and authority of nations, supporting the oppressed and deprived nations and legitimate defense to deny domination and creating international security based on justice and unity between states and nations.
Keywords: structure, international security, governments, Islamic jurisprudence -
ارتقای کارآمدی نظام جمهوری اسلامی از مسایل حائز اهمیت در دهه پنجم است. دو دستاورد کلان نظام جمهوری اسلامی «جمهوریت» و «اسلامیت»، وجه تمایز آن از رژیم پهلوی است. در چهار دهه گذشته شاهد دستاوردهای عظیمی از این دو مولفه بوده ایم، اما به منظور بهره وری بیشتر از این دو ظرفیت، لازم است در دهه پنجم، تاملاتی در این زمینه صورت پذیرد. در این نوشتار، عنوان «جمهوریت» مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا به این سوال پاسخ داده شود که از این ظرفیت، در دهه پنجم انقلاب، چگونه می توان برای کارآمدی بیشتر نظام بهره گرفت؟ با بهره گیری از اسناد بالادستی جمهوری اسلامی و به شیوه تحلیلی تجویزی نشان داده شده است که در آینده نظام جمهوری اسلامی هم باید تحولاتی در امر نظارت و مشارکت مردم، هم خدمت گذاری به مردم و هم تقویت نهادهای رابط مردم و حکومت صورت پذیرد.کلید واژگان: کارآمدی, جمهوری اسلامی, جمهوریت, دهه پنجم, نظارت, مشارکتImproving the effectiveness of the Islamic Republic of Iran is one of the key issues in the fifth decade. The two great achievements of the Islamic Republic, namely "its states of being republic and Islamic", have made it distinctive of the Pahlavi regime. During the past four decades, we have witnessed the great achievements of these two components, but in order to exploit these two capacities more, it is necessary in the fifth decade to come up with some reflections on this. In this paper, the title "republicanism" has been discussed to answer this question, how can this capacity be used in the fifth decade of the revolution for more efficiency in the system? Using the high-level documents of the Islamic Republic and the prescriptive analytical method, it has been shown that in the future of the Islamic Republic, changes in the monitoring and participation of the people, both serving the people and strengthening the institutions of the people and government should be established.Keywords: Efficiency of IR System, Republicanism, Fifth Decade, Monitoring, Participation
-
اصل «وحدت سرزمینی» از جمله اصول بنیادین در فقه و نظام سیاسی اسلام است. این اصل، که خود منبعث از رسالت جهانی اسلام است، استلزامات عملی در فقه سیاسی بر جای می گذارد. از جمله مهم ترین استلزامات آن می توان به اصل «وحدت امام» و نیز اصالت نداشتن مرزهای جغرافیایی، اعم از مرزهای قراردادی و اعتقادی اشاره کرد. در این نوشتار، از طریق استنباط در منابع معتبر و تحلیل نصوص اسلامی، نشان داده شده است که اصل وحدت سرزمینی ریشه در رسالت جهانی اسلام دارد. در نتیجه، اولا، به رسالت دولت اسلامی در قبال کل جامعه بشری اشعار دارد. ازاین رو، اولا جامعه بشری براساس اهداف متعالی اسلام، تعددپذیر نیست و بدین روی اصل «وحدت امام یا خلیفه» از اصول ضروری بسیاری از مذاهب اسلامی است. ثانیا، هرگونه مرزبندی میان سرزمین ها، چه اعتقادی و چه قراردادی، غیر قابل توجیه قلمداد می گردد. البته اصل «وحدت سرزمینی» ، «اصل وحدت امام» و اصل «نفی هرگونه مرزبندی در میان جوامع بشری» ، نگاه آرمانی اسلام در حوزه روابط بین الملل را به تصویر می کشد، لیکن اسلام برای وضعیت موجود بین الملل نیز بدیلی ارائه می دهد که در آن، تعدد سرزمینی و وجود مرزبندی های جغرافیایی، تحت شرایطی پذیرفته می شود. اما این مرزبندی ها اولا، رسالت فراملی دولت اسلامی را از دوش آن برنمی دارد. ثانیا، ملاک ارزش گذاری افراد قرار نمی گیرد. ثالثا، مانع اولویت دادن شیعیان بر سایر مسلمانان و نیز مسلمانان بر غیر آنان و همچنین اهل کتاب بر کفار و مشرکان نمی گردد.
کلید واژگان: فقه, اصل وحدت سرزمینی, وحدت امام, مرزهای اعتقادی, مرزهای قراردادیThe principle of "territorial unity" is among the fundamental principles in jurisprudence and Islamic political system. This principle, which rooted in the universal mission of Islam, causes practical implications in the political jurisprudence, among the most important implications of this; one can refer to the principle of the "unity of the Imam", as well as the lack of originality of the geographical boundaries, including contractual boundaries and beliefs. Using inference from authoritative sources and analysis of Islamic texts, this paper implies that, the principle of territorial unity is rooted in the universal mission of Islam. Therefore, it refers to the mission of the Islamic government towards the entire human community. So, firstly, human society is not multiform based on the transcendental goals of Islam, thus, the principle of "unity of Imam or Caliph" is an essential principle of many Islamic sects. Secondly, any types of boundary between lands, whether beliefs or contracts, is unjustifiable. Of course, the principle of "territorial unity", "the principle of the unity of the Imam" and the principle of "negation of any delimitation among human societies" depicts the idealistic view of Islam towards the international relations, but Islam also provides an alternative to the current international status in which territorial multiplicity and geographical delineations are accepted under conditions. But these boundaries, firstly, do not negate the international mission of the Islamic government. Secondly, it does not count as a criterion for valuing individuals. Thirdly, it does not negate the priority of the Shiites over the other Muslims, as well as the priority of Muslims over the others, and also the priority of the People of the Book over the infidels and to the polytheists.
Keywords: jurisprudence, the principle of territorial unity, unity of Imam, the boundaries of belief, the contractual boundaries -
این مقاله به دنبال تحلیل رفتار و ملاک های رفتاری کنشگران بین الملل در تعامل با یکدیگر است. ازآنجاکه بازیگران بین المللی در ساختاری پیش ساخته به تعامل می پردازند. مقاله با روش تحلیلی توصیفی تلاش می کند رابطه میان رفتار کنشگران با اهداف آنان و تاثیر پذیری از ساختار موجود را از منظر آیت الله جوادی آملی ارزیابی کند. از این طریق می توان به طبقه بندی، سطح تحلیل جامع و پیش بینی مطلوبی درخصوص رفتار بازیگران دست یافت. نوشتار حاضر معتقد است نگرش دینی کامل ترین رویکرد تبیینی است، بدین روی، اساس محتوای نوشته متون به دست آمده از یکی از بزرگ ترین تحلیل گران دینی است که در زمینه روابط بین الملل صاحب نظر است. بازیگران مستکبر با حذف ارزش های دینی و انسانی، ساختاری مبتنی بر منافع و امنیت شخصی از طریق سلب امنیت و منافع دیگر کنشگران پدید آورده اند. کنشگران سلطه ستیز با محوریت ارزش های دینی و انسانی به دنبال بنا نهادن ساختار جدیدی هستند که تامین کننده منافع و امنیت عادلانه برای همه کنشگران جهانی باشد.کلید واژگان: آیت الله جوادی آملی, بازیگران, مستکبران, مستضعفان, ساختار بین الملل موجود, دین, فطرتMarifat, Volume:27 Issue: 9, 2018, PP 81 -91This paper seeks to analyze the behavior and behavioral criteria of the international actors in interacting with each other. International actors engage in a pre-made structure. Using descriptive-analysis method, this paper seeks to evaluate the relationship between the behavior of the actors with their goals, and their being-effected by the existing structure of the international relations from the viewpoint of Ayatollah Javadi Amoli to comprehend and classify the behavior of the actors. Concentrating his idea, as a well-known scholar in this field, this paper implies that, religious attitude is the most complete explanatory approach. Arrogant actors have created a structure based on personal interests and security through the deprivation of security and interests of the other actors to eliminate the religious and human values. Emphasizing religious and human values, anti-arrogant actors seek to build a new structure, which provides justice and security for all global actors.Keywords: Ayatollah Javadi Amoli, actors, the arrogant, the oppressed, current international structure, religion, nature
-
«حقوق شهروندی» در هر مسلک و مرامی، مبتنی بر مجموعه ای از اصول است که بنیان های اصلی هریک از آن حقوق به شمار می روند. در اسلام نیز حقوق شهروندی مبتنی بر اصول بنیادینی است که شناخت آنها می تواند چارچوب دقیقی از آن به دست دهد. نگارندگان این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع اسلامی، مهم ترین این اصول را استخراج کرده و منطق حاکم بر آن حقوق را نشان داده است. اصولی از قبیل اصل «حاکمیت مطلق الهی» ، «توجه به مصالح اخروی بر دنیوی و تقدم حق حیات معنوی» ، «کرامت انسانی» ، «عدالت» ، «تناسب رفتاری» ، «مصلحت» و «تلازم حق و تکلیف» ، تاثیری بنیادین بر ترسیم حقوق شهروندی دارند. دولت اسلامی موظف است در راستای چارچوب بندی حقوق شهروندی و عملی ساختن آنها در صحنه جامعه، تمام این اصول را لحاظ کند؛ زیرا لحاظ نکردن حتی یکی از این اصول حقوق شهروندی را به مخاطره خواهد انداخت.کلید واژگان: اصول, حقوق شهروندی, حاکمیت الهی, عدالت, تناسب رفتاری, مصلحت, تلازم حق و تکلیف, کرامت انسانیMarifat, Volume:27 Issue: 9, 2018, PP 27 -34Citizenship rights in every platform are based on a set of principles, which are the main foundations of each of those rights. Civil Rights in Islam are based on fundamental principles, whose recognition can give us a precise framework. Using the descriptive-analytical method and referring Islamic resources, this paper extracts the most important of these principles, and then exposes its ruling logic. The foundations such as the principle of "the Absolute Divine Sovereignty", "preferring the otherworldly interests to the worldly one", "the priority of the spiritual life", "human dignity", "justice", "appropriating behavior", "expediency" and "correlation of right and duty" have a fundamental impact on the citizenship rights. The Islamic government is responsible to pay attention to these principles in the framework of framing the rights of citizenship and putting them into practice in society, because neglecting these principles would undermine civil rights.Keywords: principle, citizenship rights, Divine Sovereignty, justice, appropriating behavior, expediency, correlation of right, duty, human dignity
-
باورها و اعتقادات مشترک، ظرفیتها و فرصتها و همچنین، محدودیت ها و چالش ها، عناصر تعیین کنندۀ منافع ملی کشورها هستند. باتوجه به اینکه منافع ملی از مفاهیم نوپدید در عرصۀ سیاست خارجی دولت هاست، این سؤالات مطرح است که آیا می توان در دولت اسلامی از منافع ملی سخن گفت؟ چنانچه پاسخ مثبت است، گسترۀ آن تا کجاست؟ در ترسیم منافع ملی نظام جمهوری اسلامی، چگونه ابعاد فراملی مسئولیت های دولت اسلامی، مورد توجه قرار گرفته است؟ با بهره گیری از منابع اسلامی و همچنین به شیوۀ تحلیلی- اجتهادی، به دست آمد که می توان، به رغم رسالت جهانی و منطقه ای دولت اسلامی، از منافع ملی در آن سخن گفت؛ اما منافع ملی با منافع اسلامی و بشری در هم تنیده است و قابل انفکاک نیست. در چنین وضعیتی، منافع ملی دولت اسلامی، محدود به منطقۀ جغرافیایی خاص نخواهد گردید و به تبع جهانی بودن رسالت دولت اسلامی، منافع ملی نیز گسترۀ جهانی می یابد. قانون اساسی و همچنین، بیانات و سیرۀ عملی رهبران نظام جمهوری اسلامی، حاکی از آن است که مسئولیت های فراملی دولت اسلامی، در ترسیم منافع ملی جمهوری اسلامی، مورد توجه قرار گرفته و مصالح بشری و اسلامی، جزء لاینفک منافع ملی نظام جمهوری اسلامی قلمداد شده است.کلید واژگان: منافع ملی, مصالح بشری, مصالح اسلامی, دولت اسلامی و جمهوری اسلامیCommon beliefs, capabilities, opportunities, as well as limitations and challenges are the determining factors of the national interests of all countries. Regarding the fact that national interests are among the new concepts in the realm of foreign policy, the following question is raised: Can national interests be talked about in the Islamic government? If the answer is yes, what is its scope? How are the supranational dimensions of the responsibilities of the Islamic government considered in determining the national interests of the Islamic Republic of Iran? Using Islamic sources and analytical-Ijtihadi method, it was concluded that national interests can be talked about despite the global and regional mission of the Islamic government; however, national interests and Islamic and human interests are intertwined and cannot be separated. In such a condition, the national interests of the Islamic government are not restricted to a specific geographical region and they will gain global scope as the result of the global mission of the Islamic government. The Constitution and also the speeches and the practical conduct of the leaders of the Islamic Republic show that the supranational responsibilities of the Islamic government are considered in determining the national interests of the Islamic Republic and Islamic and human interests are regarded as the inseparable parts of the national interests of the Islamic Republic.Keywords: National Interests, Human Interests, Islamic Interests, Islamic Government, The Islamic Republic
-
فرهنگ جهادی یک فرهنگ پیشرو و غیرایستا در جامعه اسلامی است و در صورت تحقق، می تواند موانع مقابل انقلاب، نظام و جامعه اسلامی را از میان بردارد. برای تحقق این مهم، باید شاخص های مطلوب آن را ارزیابی کرد و بعد از شناسایی، به عرصه اجرا درآورد. از مهم ترین شاخص های فرهنگ جهادی، می توان به بصیرت، عمل بهنگام، اخلاص، استقامت، تکلیف مداری و اطاعت از رهبری اشاره کرد. این نوشتار کوشیده است تا با تاکید بر فرمایش های مقام معظم رهبری و با روش «توصیفی تحلیلی»، این شاخص ها را بررسی کند. هدف این پژوهش استخراج شاخص های «فرهنگ جهادی» از فرمایش های رهبر انقلاب است تا الگویی برای رفتارهای اجتماعی در نظام اسلامی، به ویژه در بخش سیاسی، قرار گیرد. برای نمونه، اگر الگوی فرهنگ جهادی وارد حوزه فرهنگ سیاسی ما شود شاخص های فرهنگ سیاسی و مشارکت عمومی به گونه ای چشمگیر رشد خواهد داشت. نتیجه اینکه شاخص های گفته شده، که از مهم ترین شاخص های فرهنگ جهادی در نگاه مقام معظم رهبری است می تواند نظام و جامعه اسلامی را برای رسیدن به سطح مطلوب یاری رساند.کلید واژگان: فرهنگ, جهاد, فرهنگ جهادی, شاخص هاJihadi Culture is a leading and non-stationary culture in Islamic society so that it is able to eliminate the existing obstacles in the Islamic society as well as the Islamic revolution. Therefore, we should analyze its desirable indicators to enable us to accomplish and fulfill it in real scopes.
The most important indicators of Jihadi Culture are insight, timely action, sincerity, endurance, duty-based and obedience to leadership. Emphasizing the Supreme Leader's remarks, this article will study the mentioned indices by an analytical descriptive method. The purpose of this study is to extract the indicators of "Jihadi Culture" from the supreme leader's remarks in order that to be a model for social behavior in the Islamic system, especially in the political sector. For example, if pattern of Jihadi Culture impacts on our political culture, the indicators of political culture and public participation will increase dramatically. As a result, the mentioned indicators; which are the most important indicators of Jihadi Culture from the viewpoint of the Supreme Leader, can help the Islamic system and society to reach the desired level.Keywords: Culture, Jihad, Jihadi Culture, Indicators -
اسلام، «مذاکره» را به عنوان یکی از ابزار تحقق اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی به رسمیت شناخته است. از مباحث مهم در مذاکرات، بهره گیری از فنون، ضوابط و مهارت هایی است که تحقق اهداف کشورها را از ورود به مذاکرات تسهیل می کند. فقه اسلامی، با ارائه برخی ضوابط برای مذاکره دولت اسلامی با سایر دولت ها، تلاش دارد تا نتیجه مذاکرات را به سمت تحقق اهداف دولت اسلامی سوق دهد. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با استنباط از منابع معتبر فقهی، نشان می دهد که پیش از آغاز مذاکرات، مذاکره کنندگان باید در عین استقبال از پیشنهاد صلح، از موضع اقتدار مذاکره، و با تحلیل دقیق وضعیت طرفین، وارد مذاکرات شوند. در حین مذاکره نیز بر رعایت اصولی همچون تناسب رفتاری، تاکید بر مشترکات، گفت وگوی حکیمانه، موقعیت شناسی، کتمان دشمنی، عدم خودباختگی در عین انعطاف در موارد لازم، بیان صریح مفاد پیمان و کتبی کردن نتایج مذاکرات تاکید شده است. در مرحله پس از مذاکرات، لازم است ضمن حفظ هوشیاری نسبت به فریب کاری دشمن، به مفاد پیمان ناشی از مذاکره پایبند باشند. در صورت نقض عهد توسط طرف دیگر، باید مقابله به مثل نمود.کلید واژگان: مذاکره, دولت اسلامی, فقه, ضوابط, قبل از مذاکره, حین مذاکره, بعد از مذاکرهNegotiation is one of the means of achieving foreign policy in Islam. Using techniques, ground rules and skills to the speedy achieving of negotiation goals, are of the important issues discussed. Presenting some ground rules, Islamic jurisprudence tries to lead the results of the negotiation towards the manifestation of Islamic state`s goals. Using a descriptive-analytic method and inferring reliable jurisprudence resources, this study attempts to show that before negotiations, negotiators must welcome suggesting peace; they must negotiate from the position of authority and enter into the talks by a precise analysis of the parties. Behavior balance, emphasis on commonalities, philosophical dialogue, understanding the position, concealing hostility, not losing oneself while being flexible when necessary, expressing the provisions of the treaty and writing the results of the talks are highly recommended during the negotiations. After negotiations, it is necessary to maintain awareness to the deception of the enemy, be high-minded to the treaty, and retaliate in cases each party violates the treaty.Keywords: negotiation, Islamic state, jurisprudence, principles, pre, negotiation, during negotiation, post-negotiation
-
با آمدن اسلام و پس از آن، مذاکره، اهمیت خود را در حل منازعه با مخالفان نشان داد،اما همواره درباره توانایی مذاکره، در رفع منازعات، اختلاف بود،(مسئله) موضوعی که به دلیل عدم توجه جدی به شاخصه های مذاکره مطلوب اسلامی، همچنان به مثابه مسئله ای قابل توجه، باقی ماند. از این رو، با این پرسش مواجه ایم:اسلام برای نیل به اهداف و آرمان های الهی-انسانی، چه شاخصه هایی برای مذاکره، میان دولت اسلامی و دول دیگر قرار داد؟(سوال) گمان بر آن است:کاربست این شاخصه ها، تنها به منظور رفع اختلافات و یا نیل به توافق نیست؛ بلکه همه کشورها می توانند براساس آن، به اهداف دست یابند(فرضیه). این مقاله در پی آن است با استخراج شاخصه های مذاکره مطلوب اسلامی اولا کارگزاران در فرایند مذاکرات با دولت ها، آن را مطمح نظر قرار دهند؛ و ثانیا شهروندان مسلمان بتوانند قضاوت منصفانه ای از مذاکرات داشته باشند (هدف). نیل به این هدف، با روش توصیفی تحلیلی و با استنباط از منابع معتبر اسلامی صورت می گیرد (روش). نتایج تحقیق نشان می دهد: این شاخصه های ایجابی یا سلبی به تامین آرمان ها می انجامند در نتیجه، می توان آن ها را در عزت طلبی، حکمت ورزی و مصلحت گرایی، و در نهایت، عدالت طلبی خلاصه کرد (یافته).کلید واژگان: اسلام, شاخصه, مذاکره مطلوب, دولت اسلامی و منازعهWith the emergence of Islam and after that, negotiation showed its importance in solving conflicts with opponents, however; there have always been disagreements about the capability of negotiation in settling down conflicts, (Problem) an issue which has remained significant due to the lack of attention to the criteria of a desired Islamic negotiation. Thus, we face this question: What criteria did Islam assign for negotiation between Islamic government and other governments in order to reach divine-human goals and ideals? (Question) It is assumed that: applying these criteria is not just for solving disputes or reaching an agreement; rather all countries can reach their goals based on it. (Hypothesis) The present article seeks to extract the criteria of the desired Islamic negotiation, so that, first, government officials consider them in the process of negotiating with other governments; and second, Muslim citizens be able to have a fair judgment about negotiations. (Objective) Reaching this goal is done through using descriptive-analytical method and interpreting authentic Islamic sources. (Methodology) The results show that these affirmative (Ijabi) and privative (Salbi) criteria result in the fulfillment of ideals and as a result they can be summarized in seeking honor, being wise, pragmatism, and finally, seeking justice. (Finding)Keywords: Islam, Criterion, Desired Negotiation, Islamic Government, Conflict
-
مذاکره، به عنوان مهمترین و موثرترین ابزار دیپلماسی، نقش بی بدیلی در تامین اهداف سیاست خارجی کشورها ایفاء می کند. اسلام نیز که در پی تحقق صلح و امنیت جهانی بر پایه ارزش های متعالی الهی است، بر مشروعیت مذاکره کشور اسلامی با سایر دولت ها صحه گذاشته است. از جمله مباحث حائز اهمیت در مساله مذاکره، کارکردهای مذاکره در تحقق اهداف سیاست خارجی کشور اسلامی است. در این پژوهش تلاش گردیده تا با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع معتبر و اصیل اسلامی، نشان داده شود که حکومت اسلامی می تواند از طریق مذاکره زمینه ساز تحقق اهداف متعالی ای همچون تحقق آرمان های جهانی اسلام، هدایت، اتحاد، تثبیت امنیت، صلح و همزیستی مسالمت آمیز، رفع اختلافات، حفظ نظام، ثبات نظام بین الملل، انعقاد معاهدات و تضعیف جبهه طاغوت گردد.کلید واژگان: کاربست, مذاکره, دیپلماسی, کشور اسلامیNegotiation as the most important and effective means of diplomacy plays a unique role in meeting the objectives of a nations foreign policy. Seeking to establish world peace and security on the basis of divine transcendent values, Islam gives its support to the legitimacy of negotiations between Islamic states and other [non-Islamic] states. The issue of functional aspects of negotiations in meeting the objectives of Islamic foreign policy is of utmost importance. In this research work, an attempt has been made to show that an Islamic government can set the stage for accomplishing the principal objectives such as the ideals of the Islamic world, guidance, unity, establishing and promoting peace and security and peaceful coexistence, settlement of disagreements, safeguarding peoples own elected system of government, preserving international (world) order, making contracts and undermining the illegitimate sovereignty (rulers) front (ÔaghÙt).Keywords: application, negotiation, diplomacy, Islamic nation
-
در خصوص سیاست خارجی دولت اسلامی، هریک از نظریاتی که اصالت را به صلح یا جنگ داده اند دچار ابهام ها و اشکال های جدی هستند. بدین روی، نوشتار حاضر کوشیده است تا با بهره گیری از منابع معتبر اسلامی، به ویژه آیات و روایات و نیز مدد گرفتن از کلام فقها و مفسران، پس از بررسی اجمالی دیدگاه های مذکور، اثبات کند که هیچ یک از این اصول نمی تواند راهگشای دولت اسلامی برای تدوین سیاست خارجی و تعیین محدوده ها و ضوابط حاکم بر سیاست خارجی باشد. و چون اصالت جنگ یا صلح، اصالتی ذاتی و اولی نبوده و تابع قواعد و احکام دیگر است، ناگزیر باید اصل مبنایی حاکم بر جنگ و صلح را یافت. این نوشتار درصدد اثبات این ادعاست که اصل تحقق عبودیت خداوند می تواند مبنایی برای تعیین چارچوب ها و ضوابط دقیق سیاست خارجی دولت اسلامی، از جمله تعیین ضوابط و محدوده های احکام و قواعد مربوط به جنگ و صلح باشد.کلید واژگان: اصل, سیاست خارجی, دولت اسلامی, صلح, جنگ, عبودیت خداوندIn the foreign policy of Islamic state, all the theories about the principality of peace or war have serious ambiguities and drawbacks. Therefore, referring to authentic Islamic sources, especially the Quranic verses and traditions, as well as the words of Muslim jurists and commentators and reviewing the mentioned perspectives, the paper proves that none of these principles can be of any help to the Islamic state to formulate the foreign policy and determine the rules and regulations governing the foreign policy. Since the principality of war or peace is not an inherent one, and should observe other rules and laws, we have to look for the basic principle which governs war and peace. This paper seeks to prove that the principle of devotional service of God can be the basis for setting the coherent frameworks and strict conditions of the foreign policy of Islamic State, including the terms and limits of the rules and regulations which govern war and peace.Keywords: principle, foreign policy, Islamic state, peace, war, devotional service of God
-
هرچند همواره در مکاتب مختلف، دغدغه حفظ و ارتقای کرامت انسانی، مطرح بوده و هریک سازوکارهایی بدین منظور ارائه داده اند، اما فقه اسلامی در این زمینه، رویکردی متعالی داشته و بعضا راهکارهایی بی بدیل ارائه داده است. این تحقیق، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، برخی از ساز و کارهای مهم و کلی فقه اسلامی برای تثبیت کرامت انسانی را ارائه نموده است. توسعه تفکر توحیدی در سطح جوامع بشری، اولویت دادن به امور معنوی، برخوردار کردن همه انسان ها از محیط پاک و معنوی، صیانت از حرمت جان، مال و آبروی انسان ها، اقامه قسط و عدل در میان همه ابنای بشر و تامین نظم، امنیت، رفاه و آسایش شهروندان، ازجمله احکام متعالی اسلام می باشند که کرامت انسانی را به کامل ترین شکل ممکن، به ارمغان می آورند. در این نوشتار، رابطه این دسته از احکام الهی با کرامت انسانی به روشنی تبیین شده است.
کلید واژگان: فقه اسلامی, کرامت انسانی, جامعه بشری, ساز و کارهاAlthough different schools are always concerned with preserving and promoting human dignity and each school provides certain modus operands to achieve this end, Islamic fiqh has a transcendent approach in this regard, and in some cases it provides unique modus operands. Using a descriptive-analytical method, the present paper provides a number of important modus operands which Islamic fiqh presents for preserving human dignity. Expanding monotheistic thought in human societies; giving priority to spiritual affairs, providing every man with a pure and spiritual environment, preserving one's life, property and good reputation; treating all human beings fairly and equitably, and bringing order, security, welfare and tranquility to citizens are among the transcendent injunctions of Islam, which contribute to preserving human dignity in its best form. The relationship between these divine injunctions and human dignity is clearly explained in this paper.Keywords: Islamic fiqh, human dignity, human society, modus operands -
یکی از مولفه هایی که به منظور ارزیابی نظریه های سیاسی مورد توجه قرار میگیرد، نحوه مواجهه نظریه با مصالح عمومی است. مفهوم مصلحت عمومی از مولفه هایی است که میتواند به منظور ارزیابی ظرفیت نظریه های سیاسی در باب کارآمدی سیاسی مورد توجه قرار گیرد؛ کما اینکه اندیشه ورزی و تاکید فیلسوفان سیاسی گویای این امر است. مصلحت عمومی، مسالهای است که از دیر باز در فلسفه سیاسی، نظر پژوهشگران را به خود معطوف داشته است و امروزه نیز یکی از مباحث اصلی فلسفه سیاسی به شمار میآید. این مفهوم در عرصه عمل سیاسی نیز به عنوان یک شاخص بسیار مهم در ارزیابی عملکرد گروه های مختلفی که به گونه ای با سیاست سروکار دارند، به کار میرود. تحقق مصلحت عمومی در زمره اهداف میانی حکومت اسلامی، امری است که مورد توجه و تاکید نظریه پردازان ولایت فقیه و محققین اندیشه سیاسی اسلام قرار گرفته است. مراجعه به آثار امام خمینی، علامه طباطبائی، شهید صدر و آیه الله مصباح یزدی و دیگر نظریه پردازان، ما را به این امر مهم رهنمون میسازد. اما همین مقدار برای تحقق چنین امر خطیری کافی به نظر نمیرسد و باید در جهت نشان دادن عملیات یبودن این تاکیدات، سازوکارهایی پیشبینی شود. در راستای پاسخگویی به این دغدغه، بررسی سازوکارهای موجود در نظریه ولایت فقیه، ضروری می باشد.
کلید واژگان: کارآمدی, نظریه, ولایت فقیه, فلسفه سیاسی و مصلحت عمومیIn order to evaluate political theories, one of the contributing factor that has to be taken into account is the way in which a theory is confronted with common interests. The concept of common interests is one of the components thatcan be taken into consideration in assessing the capacity of political theories in terms of political efficiency.The emphasis and views of the political philosophers on this issue are a case in point. Common interest is a question in political philosophy that has been for long a major concern of scholars and researchers and nowadays is considered as one of the chief questions in political philosophy. This concept is also used within the context of political activity as a very important index in evaluating the functions of various groups that are in one way or other concerned with politics. How common interests as one of the middle aims of Islamic government are safeguarded is a major concern of those who theorize on the concept of the guardianship of Muslim jurist and those who makes research on the political thought of Islam. Referring to the works of Imam Khomeini, AllamehTabatabai, Shahid Sadr and Ayatollah Mesbah Yazdi and of the other theorists on the issue in question bear evidence to this fact this issue is of utmost importance. However, in spite of all these emphases and rigorous viewpoints on this important question, much has to be done to show that there are mechanisms whereby these emphases can come to fruition. To alleviate these concerns, it seems necessary to look at the existing mechanisms in the theory of the guardianship of Muslim jurist.Keywords: efficiency of the theory of the guardianship of Muslim jurist, political philosophy, common interests -
هر انقلابی، چه تا قبل از پیروزی آن و چه بعد از تبدیل شدن به یک نظام سیاسی، مراحل مختلفی را طی می کند. دیدگاه اندیشمندان این حوزه مطالعاتی در این مبحث مختلف و متنوع بوده است. از میان این دیدگاه ها، نظریه کرین برینتون که از آن به نظریه ترمیدور یا نظریه چرخشی انقلابها یاد می شود، از اهمیت برخوردار است؛ چرا که وی تلاش نموده با تحلیل چهار انقلاب بزرگ دنیا، نتیجه ای کمابیش مشابه آنها در سایر انقلابها بگیرد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، ضمن تبیین و تحلیل این نظریه براساس آثار این اندیشمند، این نظریه به نقد و ارزیابی گذاشته شود وآنگاه با تطبیق این نظریه بر جمهوری اسلامی ایران، نارسایی این نظریه در تحلیل وقایع انقلاب اسلامی ایران، بویژه با توجه به تحولات پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان داده شود.
کلید واژگان: انقلاب, برینتون, نظریه چرخشی, ترمیدور, مطالعه تطبیقی, جمهوری اسلامی ایرانEvery revolution, before its victory or after transformation into a political system, passes through different stages. Scholars who are interested in this field of study have proposed different views on this issue. One of the important views is Crane Brinton's theory which is called the theory of themidor or cycle of revolution, because he has tried to give a similar idea about other revolutions through the conclusion he has reached after analyzing four great revolutions in the world. Using a descriptive-analytical method and analyzing Brinton's theory in the light of his works, the present paper tries to criticize and evaluate this theory and point out its defect in analyzing the events of the Islamic Revolution of Iran, especially with regard to the developments that took place after the victory of Islamic Revolution, by conforming it to the Islamic Republic of Iran.Keywords: revolution, Brinton, cyclic theory, thermidor, comparative study, the Islamic Republic of Iran -
حکومت اسلامی به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که در ساختار خود دارد، مناسب ترین الگوی حکومتی برای تحقق حقوق واقعی و متعالی بشر است. ساختار حکومت اسلامی به گونه ای طراحی شده است که با برخورداری از ضمانت های قوی اجرایی، می تواند نظام حقوقی اسلام را که دربرگیرنده والاترین حقوق انسانی برای بشر است، محقق سازد، با توجه به ویژگی های مهم ساختار حکومت اسلامی، همچون توحیدمحوری، ولایت محوری، مردم سالاری، انعطاف و پویایی، و نیز ویژگی های در نظر گرفته شده برای کارگزاران حکومت اسلامی، همچون برخورداری از تقوا و عدالت، علم به قوانین الهی، کفایت و کاردانی، امانت داری و مردم داری، نظام حقوقی اسلام می تواند حقوق والای انسانی را محقق سازد.
کلید واژگان: حکومت اسلامی, حقوق متعالی بشر, ساختار, ویژگی های ساختار, ویژگی های کارگزارانIslamic government is the most appropriate model for realizing real and transcendent human rights due to the unique features of its structure. The structure of Islamic government is designed in such a way that it can, with the sanctions it has, realize Islam's legal system which includes the most excellent human rights with the sanctions it enjoys. The present paper confirms this point, taking into consideration the main features of Islamic government, such as theocentricism, guardianship-orientation, democracy, flexibility, and dynamism, as well as the characteristics which the personnel’s of Islamic government enjoy, such as piety, justice, knowledge of divine law, efficiency, expertise, trustworthiness, and sociability.Keywords: Islamic government, transcendent human rights, structure, the features of structure, personnel's characteristics -
آثار صلح آمیز جهاد در روابط بین الملل / بر اساس آیات قرآن کریمجهاد، از مفاهیمی است که به دلیل عدم توجه به ماهیت واقعی آن، جنبه صلح آمیز آن در روابط بین الملل کمتر مورد توجه قرار گرفته است. جهاد ابتدایی اساسا هدف دعوت دیگران به سوی اسلام را دنبال می کند و در صورت ممانعت سران طاغوت از چنین دعوتی، قتال با آنان صورت می گیرد. شرط وجوب دعوت تفصیلی پیش از قتال، آشکار می سازد که آنچه در جهاد از اهمیت برخوردار است، ابلاغ کلام الهی به مردم است. در عرصه سیاست خارجی دولت اسلامی، این دعوت در قالب های مختلفی همچون اصل تالیف قلوب و اصل احسان خود را نشان می دهد. احکام صلح آمیز اسلام در مباحث عقد ذمه و امان نیز، که مترتب بر جهاد مطرح می گردند، شاهدی بر این مطلب است که اسلام با هر کس در هر آیینی همزیستی مسالمت آمیز دارد و در قبال وظایفی که برای آنها برمی شمارد، حقوقی را برای آنها در نظر می گیرد و مسلمانان را در برابر چنین حقوقی مکلف می سازد.
این تحقیق با رویکرد تحلیلی اسنادی تلاش می کند تا با بهره گیری از منابع معتبر اسلامی، مطالب فوق اثبات گردد.
کلید واژگان: جهاد ابتدایی, روابط بین الملل, صلح, دعوت, اصل تالیف قلوب, اصل احساس, عقد ذمه, عقد امانJihad is among the concepts whose peaceful impact on international relations has not been well recognized due to the misunderstanding of its real nature. Preliminary jihad is basically intended to invite others to Islam and in case such an invitation is rejected, war will be declared against those who reject. The condition of the necessity of the elaborate pre-war invitation indicates that the main aim of jihad is to convey the divine words to people. In the foreign policy of the Islamic government, this invitation is manifested in different ways; such as adopting the principle of promoting cordial relations and the principle of benevolence. The peaceful rules of Islam concerning such issues as Zimmi contract and security contract is evidence to the fact that Islam has a peaceful coexistence with the people of all religions, grants them rights for the duties that have been appointed to them, and which Muslims have to observe.Using an analytical – documentary approach and relying on reliable Islamic resources, the present paper tries to prove the aforementioned views.Keywords: preliminary jihad, international relations, peace, call, principle of promoting cordial relations, principle of benevolence, Zimmi contract, security contract -
از جمله موضوعات حائز اهمیت در مباحث مربوط به حقوق بشر، نوع حکومت مطلوبی است که می تواند حقوق بشر را تحقق بخشد. حکومت اسلامی، به دلیل ویژگی های منحصربه فردی که دارد، مطلوب ترین نوع حکومت برای تحقق حقوق بشر است. از جمله مشخصه های حکومت اسلامی که آن را از سایر حکومت ها متمایز می سازد، ابتنای آن بر مشروعیت الهی است. اعتقاد به مشروعیت الهی حکومت، متضمن حاکمیت مطلق خداوند، نفی حکومت های طاغوتی، کنترل زمامداران و نظارت بر ایشان، به منظور عدم دخالت اغراض و منافع شخصی، مسوولیت پذیری زمامداران و صاحب منصبان و مواردی نظیر آن است. تمام این امور، کمک شایانی به تحقق حقوق بشر در جوامع بشری خواهد نمود. در این نوشتار، تلاش کردیم این رابطه متقابل را تبیین نموده و با استناد به منابع اصیل فقه اسلامی و همچنین برخی متون برگرفته از آن منابع، این مساله را به اثبات رسانیم.
کلید واژگان: حکومت اسلامی, حقوق بشر, مشروعیت, طاغوت, کنترل حاکمان, مسوولیت پذیری حاکمانAmong the important subjects related to human rights is the question of the good government which can safeguard human rights. Islamic government is the best type of government that can safeguard human rights becaue of the unique characteristics it enjoys. One of the distinctive characteristics of Islamic government which distinguishes it from other types of governments is its being based on the legitimacy granted by God.The belief in the God-given legitmacy of government includes absolute divine authority, negation of tyrannical governments, statesmen's taking control over it and supervising its work to prevent involvement in personal interests and accomplishment of personal objectives, statesmen's readiness of assuming responsibility and so on. All these cantribute to establishing human rights for human societies.We have tried in this article to prove this mutual relationship by relying on the authentic sources of Islamic fiqh and some texts taken from these sources.Keywords: Islamic government, human rights, legitmacy, tyrant, ruler's control, readiness of assuming responsibility -
نظریه تساهل از جمله دستاوردهای نظری مغرب زمین به شمار می رود که بیش از یک دهه است وارد گفتمان سیاسی و فلسفی جریان شبه روشنفکری کشورهای جهان سومی شده است. ریشه های این نظریه در جهان معاصر را باید در دوران موسوم به نوزایی و سده های پس از آن جست. جان لاک از اولین فیلسوفانی است که به نگارش رساله ای مستقل در این باره پرداخته است. وی در این رساله می کوشد ضمن تبیین دلایل و چرایی لزوم برخورد متساهلانه حاکم مدنی با فرقه های مختلف، دامنه تساهل و سازوکارهای بسط آن در حیات اجتماعی را تشریح کند.
این مقاله درصدد است با تبیین زمینه های مطرح شدن این نظریه در جهان غرب، مبانی نظری این موضوع را نقد و بررسی کند. تفصیل در بیان این مبانی، نه به معنای پذیرش آن، بلکه برای فهم بهتر از پیش زمینه های فکری ای است که لاک و دیگر نظریه پردازان تساهل را بر ارائه و ترویج آن برانگیخته است.کلید واژگان: تساهل, دولت, کلیسا, نسبیت گرایی, تکثرگرایی, گستره دین, سکولاریسمThe tolerance theory is one the theoretical achievements of the West which has been part of the political and philosophical discourse of pseudo-intellectual trend in the Third World countries for more than a century. The roots of this theory in the contemporary world must be sought in the Renaissance and the following centuries. John Locke is one of the first philosophers who wrote an independent treatise on this subject. In this treatise, he tries to expound the reasons and causes of necessity of civil ruler's tolerant treatment with different social classes explaining the scope of tolerance and mechanisms to extend it to social life.Expounding the grounds for the appearance of this theory in the Western world, the present paper tries to analyze and criticize its theoretical principles. Giving detailed explanation of these principles does not mean accepting them; rather, it aims at understanding the intellectual backgrounds that encouraged Locke and other theorists of tolerance to present it and promote it.
-
از جمله مشخصه های حکومت اسلامی، که آن را از سایر حکومت های سیاسی متمایز می سازد، اهداف و غایاتی است که بر اساس آن حکومت اسلامی شکل می گیرد. این مقاله با رویکرد نظری و تحلیلی، به بررسی حقوق بشر در پرتو اهداف حکومت اسلامی می پردازد. با توجه به هدف غایی، اهداف میانی و اهداف مقدمی حکومت اسلامی، نشان داده شده است که حکومت اسلامی در درون خود ماهیتی کاملا حقوق بشری دارد و اساسا تحقق اهداف سه گانه مزبور در گرو تحقق حقوق متعالی بشر است.
کلید واژگان: حکومت اسلامی, حقوق بشر, اهداف میانی اهداف مقدمیOne of the features of Islamic government, which distinguishes it from other political governments, is the aims and ends according to which Islamic government is formed. The present paper investigates human rights in the light of the aims of Islamic government, using a theoretical-analytical approach. Considering the long-term, medium-term, and short-term aims of Islamic government, the author proves that the nature of Islamic government is completely human-rights oriented, and that achievement of the stated threefold aims chiefly depends on the achievement of the transcendent human rights. -
طرح گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینی، که در دهه چهارم انقلاب اسلامی مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفت، مستلزم شناخت مناسبی از روابط میان عدالت و پیشرفت است، در صورتی دولت، مصداقی از عدالت به معنای «وضع کل شیء فی موضعه» یا «اعطاء کل ذی حق حقه» را محقق می سازد که به وظایف خود جامه عمل پوشاند؛ عدالت به همین معنا، نه تنها با پیشرفت در تضاد نیست، با آن همسو است به طوری که در دولت اسلامی عدالت محور، باید بیشترین افراد به بهترین کمالات دست یابند. در واقع، اگر دولت همه تلاش خود را صورت دهد تا بیشترین افراد به بالاترین سطح کمالات، به ویژه کمالات اخلاقی، فرهنگی، معنوی و الهی دست یابند، در این صورت، چون حق مردم را به آنان داده است، عدالت را محقق ساخته است. بنابراین، اگر پیشرفت به مفهوم اسلامی آن در نظر گرفته شود و شامل پیشرفت های معنوی نیز گردد و عدالت هم به معنای اعطای حق به هر گروه یا فرد محق در نظر گرفته شود، در این صورت، یکی از حقوق، فراهم ساختن زمینه ها و امکانات لازم برای نیل به پیشرفت های معنوی جامعه است. در اینجا نه تنها تزاحمی میان پیشرفت و اعدالت پیش نمی آید، بلکه پیشرفت در جهت عدالت قرار می گیرد.
کلید واژگان: عدالت, پیشرفت, رابطه, دولت دینی, کمال مادی, کمال معنویThe discourse of justice and development, on which the supreme leader lays special emphasis in the fourth decade of the Islamic Revolution history, demands a proper perception of the relationship between justice and development. Justic in the sense of "locating every thing in its proper place" or "giving every one the right he/she deserves" is administered, only whene government fulfills it own duties.The idea of justice implies that, in an Islamic government justice is never inconsistent with development and it goes side by side with development paving the way to people to attain high degrees of perfection.When government's hard efforts are centred on divine, moral and educational values thus, paving the way to most people to reach high levels of perfection we can say, justice has been achieved because such a government has fulfilled its duties towards its people properly. Therefore, if the Islamic concept of development-which stresses the idea of spiritual development and defines justice as a means of giving each individual or group the rights he/she deseves is-observed, then one of people's rights is achieving spiritual development. In this case, both development and justice will go side by side, and so there is no cortradiction between them.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.