محمدرضا شالبافان
-
مقدمه
اختلال افسردگی اساسی علاوه بر مشکلات خلقی به همراه نقایص شناختی متعددی از جمله ضعف در حافظه خود زندگینامه ای و تفکر آینده نگر رویدادی است که روش های درمانی متعددی برای بهبود آنها به کار گرفته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش برحافظه خود زندگینامه ای، تفکرآینده نگر رویدادی و افسردگی در بیماران دارای اختلال افسردگی اساسی است.
روش کاراین پژوهش یک طرح شبه آزمایشی تصادفی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با فاصله سه ماهه بود. تعداد 30 نفر با دامنه سنی 18 تا 60 سال (22 زن و 8 مرد) با روش نمونه گیری در دسترس از میان مراجعان درمانگاه روان پزشکی انیستیتو تهران در سال های 1400 و 1401، با رعایت معیارهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار مطالعه شامل مصاحبه ساختاریافته SCID برای تشخیص افسردگی، آزمون حافظه خود زندگینامه ای، آزمون تفکرآینده نگر رویدادی و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) بود. گروه آزمایش درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش برای 8 جلسه دریافت کرد که جلسات به صورت فردی هفته ای یک نوبت 30 دقیقه ای برگزار شد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس درون گروهی_بین گروهی مختلط توسط نرم افزار SPSS-26 استفاده شد.
یافته هانتایج تحلیل واریانس درون گروهی_بین گروهی مختلط نشان داد، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش تاثیر معناداری بر ارتقای حافظه خود ز ندگینامه ای و تفکرآینده نگر رویدادی و کاهش علایم افسردگی در مرحله پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل داشته است (0/05>P).
نتیجه گیریبر اساس نتایج این مطالعه با توجه به اثربخش بودن درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش و ماندگاری اثر آن در پیگیری سه ماهه، این روش درمانی برای بهبود نقایص شناختی مانند بیش کلی گرایی حافظه خود زندگینامه ای و تفکرآینده نگر رویدادی و کاهش علایم افسردگی اساسی توصیه می شود.
کلید واژگان: اختلال افسردگی اساسی, حافظه خود زندگی نامه ای, تفکرآینده نگر رویدادی, درمان مبتنی برتعهد و پذیرشIntroductionMajor depressive disorder, in addition to mood problems, along with several cognitive defects, such as weakness in autobiographical memory and episodic future thinking, is an issue that many treatment methods have been used to improve. The present study aims to investigate the effect of acceptance and commitment therapy (ACT) on autobiographical memory, episodic future thinking, and depression in patients with major depressive disorder.
MethodsThis research was a randomized quasi-experimental design of pre-test, post-test, and follow-up with a three-month interval. A number of 30 people, ranging from 18 to 60 years (22 women and 8 men) were selected using the available sampling method among the clients of the psychiatric clinic of Tehran Institute in 1400 and 1401, following the entry and exit criteria, and selected randomly in two experimental groups (15 people) and control (15 people) were replaced. The study tools included a SCID structured interview to diagnose depression, an autobiographical memory test, episodic future thinking, and a DASS-21 stress-anxiety-depression questionnaire. The experimental group received treatment based on ACT for eight sessions the sessions were individually held once a week for half an hour, and the control group did not receive any training. For data analysis, a mixed intragroup-intergroup analysis of variance test was used by SPSS-26.
ResultsThe results from the mixed intra-group and inter-group variance analysis revealed that ACT significantly improved autobiographical memory and episodic future thinking (P<0.05). Additionally, ACT was noted to reduce depressive symptoms during both the post-test and follow-up stages in the experimental group, outperforming the control group.
ConclusionBased on the results of this study, considering the effectiveness of treatment based on ACT and the durability of its effect in the three-month follow-up, this treatment method is recommended for improving cognitive defects such as overgeneralization of autobiographical memory, episodic future thinking, and reducing symptoms of major depression.
Keywords: Major depressive disorder, Autobiographical memory, Episodic future thinking, Acceptance, commitment therapy -
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال بیست و هشتم شماره 3 (پیاپی 110، پاییز 1401)، صص 346 -359
اهداف:
این مطالعه وضعیت نگرش و پذیرش دارویی و کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به اختلالات نوروتیک روا ن پزشکی مراجعه کننده بار اول به درمانگاه روا ن پزشکی بزرگسالان انستیتو روا ن پزشکی تهران را ارزیابی می کند.
مواد و روش ها:
این مطالعه به صورت مقطعی و با پیگیری 6 ماهه بر روی بیماران مبتلا به اختلالات نوروتیک روا ن پزشکی که برای بار اول به درمانگاه روا ن پزشکی انستیتو روا ن پزشکی تهران مراجعه کرده اند انجام شد. در این مطالعه بیمارانی که برای بار اول مراجعه کردند و شرایط ورود به مطالعه را داشتند وارد مطالعه شدند و در ابتدای مطالعه، ماه های 1 و 6 تحت سنجش با پرسش نامه های جمعیت شناختی، کیفیت زندگی 26 سوالی و پرسش نامه 10 سوالی نگرش به دارو جهت سنجش نگرش دارویی قرار گرفتند. همچنین پذیرش دارویی ایشان با استفاده از فرمول میزان تبعیت از درمان دارویی در ماه های 1 و 6 ارزیابی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 26 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج برای متغیرهای کمی به صورت میانگین و انحراف استاندارد و برای متغیرهای کیفی طبقه ای به صورت فراوانی و درصد فراوانی بیان شدند. در بررسی متغیرهای کیفی از آزمون کای دو و مک نمار استفاده شد. همچنین جهت مقایسه متغیرهای کمی در صورت نرمال بودن توزیع از آزمون تی مستقل و جهت مقایسه نمرات در ابتدا و پیگیری مطالعه جهت متغیرهای زوجی از آزمون تی زوجی استفاده شد و درمورد متغیرهایی که در 3 مرحله ارزیابی شده اند از آنالیز واریانس با مقادیر تکراری استفاده شد. در صورت نرمال نبودن توزیع از آزمون غیرپارامتریک من یو ویتنی استفاده شد. همچنین به منظور محاسبه همبستگی از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون در شرایط پارامتریک و ضریب همبستگی اسپیرمن در شرایط غیرپارامتریک استفاده شد.
یافته ها:
100 بیمار مطالعه شدند. پذیرش دارویی در ماه ششم نسبت به ماه اول به طور معنی داری افزایش یافت. در مقایسه بین نمره کلی کیفیت زندگی در ماه های 1 و 6 نسبت به نمرات ابتدای مطالعه و همچنین ماه 6 به ماه 1، بهبودی معنی دار مشاهده شد (P<0/001). در بررسی زیرمقیاس های پرسش نامه کیفیت زندگی، سلامت روان و سلامت عمومی در هر برهه نسبت به ارزیابی پیشین به صورت معنی داری بهتر شده بود (P<0/001). میانگین زیر مقیاس سلامت جسمانی به صورت معنی داری افزایش یافت (P<0/001)، اما در مقایسه دو به دو، تنها اختلاف ماه اول و ششم معنی دار بود (P<0/001). میانگین زیرمقیاس روابط جتماعی نیز روند صعودی معنی داری داشت (P<0/05) اما در بررسی دوبه دو تنها اختلاف ماه های صفر و 1 معنی دار بود (P=0/001). تغییرات میانگین شاخص سلامت محیطی نمایانگر اختلافی معنی دار بود (P=0/019) اما این شاخص تنها در ماه اول نسبت به ماه صفر افزایش داشت و پس از آن ثابت باقی ماند. همچنین در مقایسه میانگین نمره پرسش نامه نگرش دارویی در ماه نخست با ماه ششم، نشان داده شد که نگرش بیماران به درمان به صورت معنی داری بهبودی پیدا کرد (P<0/001).
نتیجه گیری :
نتایج پژوهش نشان داد در یک دوره 6 ماهه پس از مراجعه بار اول به درمانگاه روا ن پزشکی، کیفیت زندگی و برخی ابعاد آن و پذیرش درمان دارویی و نگرش بیماران به درمان دارویی در بیماران افزایش یافت. البته تفاوت معنی داری بین نمره کیفیت زندگی بیماران بر اساس پذیرش دارویی ایشان در این مطالعه یافت نشد.
کلید واژگان: نتیجه درمان, بیماری روانی, پذیرش درمانیObjectivesThis study aims to investigate the attitude towards medication, medication adherence, and quality of life (QoL) in outpatients with neurotic disorders referred for the first time to the psychiatric clinic of Tehran Psychiatric Institute in Iran.
MethodsIn this study, participants were adult outpatients with neurotic disorders referred to the psychiatric clinic of Tehran Psychiatric Institute for the first time, who had met the inclusion criteria (age 18-60 years, having a neurotic disorder diagnosed by the psychiatrist, and consent to participate in the study). At baseline and in one and six months after the first visit, they completed a demographic form, the World Health Organization Quality of Life-BREF (WHOQOL-BREF) and the drug attitude inventory (DAI-10). Their medication adherence was assessed using the medication possession ratio.
ResultsOf 100 participants, 76 were females and had a mean age of 35.9 years. Favorable medication adherence significantly increased in the sixth month compared to the first month, and the number of patients with favorable medication adherence increased from 38 to 63. In comparing the overall score of QoL, a significant improvement was observed in the 1st and 6th months compared to baseline and in the sixth month compared to the first month (P<0.001). Regarding the domains of the QoL, mental health and general health in the first and sixth months were significantly increased compared to the baseline (P<0.001). Physical health domain was significantly increased in the sixth month compared to the first month (P<0.001). Social relationships domain was significantly increased in the first month compared to the baseline (P= 0.001). Environmental health domain was significantly increased in the first month compared to the baseline (P=0.019). Comparison of the QoL score between patients with favorable and unfavorable medication adherence showed no significant difference (P=0.6). Attitude towards medication was significantly improved from baseline to the sixth month (P<0.001).
ConclusionThe QoL and its some domains as well as medication adherence and attitude towards medication in outpatients with neurotic disorders seem to be improved after six months of follow-up. There is no significant difference in QoL between outpatients with favorable and unfavorable medication adherence.
Keywords: Treatment outcome, Mental disorders, Treatment compliance -
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال بیست و هفتم شماره 4 (پیاپی 107، زمستان 1400)، صص 556 -559
ویکی پدیا یکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی در فضای مجازی است که قابلیت ویرایش تقریبا توسط هرکسی در هر موردی را دارد و ویژگیهای دانش نامه های عمومی و تخصصی و سالنامه ها را در خود ترکیب کرده است. هدف ویکی پدیا انتشار اطلاعات عمومی به صورت آزاد برای عموم است. با این حال این تغییر پذیری نیز منجر به بی اعتمادی بسیاری از افراد نسبت به آن به عنوان یک منبع قابل اطمینان اطلاعات شده است. اگرچه تلاش های زیادی برای توسعه معیارها برای کمک به کاربران در مورد اعتبار محتوا صورت گرفته است، اما مشخص نیست که چه میزان این اقدامات می تواند بر روی این سیستم تاثیرگذار باشد.
کلید واژگان: سلامت, روان, اینترنت, ویکی پدیاWikipedia is one of the most important online sources of information that can be edited by any one. About 80% of people in developed countries use the Internet to search for mental health information, which generally includes disease symptoms, illnesses, and treatment methods. Existing studies have reported varying degrees of quality for mental health information on the Wikipedia website. To our knowledge, there is no study on the quality of information on the Persian version of Wikipedia, especially in the field of mental health. Due to the importance of Wikipedia for Internet users, the main purpose of this letter is to present a brief report on the Iranian authors' efforts in improving the quality and quantity of mental health information on the Persian Wikipedia. This can a step to promote the general knowledge of the community about the mental health.
Keywords: Mental, Health, Wikipedia, Internet -
محیط فیزیکی نقش مهمی در رفتار انسان ها دارد. در هر محیط ساخته شده، ارزیابی فرد از احتمال دستگیری، در تصمیمش برای خلافکاری اثر دارد. بنابراین می توان با طراحی مناسب محیط از خلافکاری پیشگیری نمود. "پیشگیری از خلافکاری از راه طراحی محیط" نوعی معماری است که در ارتقاء امنیت اجتماعی موثر است. این راهبرد با طراحی مناسب محیط ساخته شده، ارزیابی فرد از احتمال شناسایی و دستگیری را افزایش و لذا انجام خلاف را کاهش می دهد. امکان دیده بانی، مدیریت ورودی ها، حس قلمرو، بهداشت محیط و گسترش گذرگاه های پیاده و دوچرخه، مهم ترین راه کارهای این روش است.هرچند این روش تنها راه پیشگیری از خلافکاری نیست ولی می تواند ابزاری عصبی روان شناختی برای بازداری از آن باشد.
کلید واژگان: امنیت, پیشگیری, خلافکاری, طراحی محیط, محیط ساخته شدهPhysical environment has an important role in altering the behavior of human beings. In each built environment, the mental decision to offend is significantly influenced by perceived risk of being caught. Appropriate environmental design can prevent criminal behavior. Crime Prevention through Environmental Design (CPTED) is an architectural method for built environment design, which is effective in deterring criminal behavior and improving social security. CPTED strategies enhance the mental perceived risk of apprehension by appropriately designing the built environment. Guardianship, access control, territorial reinforcement, environmental health, and development of pedestrian and bicycle paths are the most important CPTED strategies.However, it is not a panacea for preventing criminal behavior, but can be a neuropsychiatric and cognitive tool in deterring them, and increasing social security.
Keywords: Security, Prevention, Crime, Environmental Design, Built Environment -
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 101، تابستان 1399)، صص 240 -256اهداف
جهت برنامه ریزی متناسب با نیاز های بیماران روان پزشکی این نیاز وجود دارد که ابعاد مختلف پدیده انگ اجتماعی در ایران در گروه های هدف مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که دسترسی به پرسش نامه های سنجش انگ به زبان فارسی در حال حاضر محدود است، ما در این مطالعه که بر اساس یک مرور مفهومی است، بر آن شدیم پرسش نامه های طراحی یا ترجمه شده به زبان فارسی جهت سنجش انگ را مورد بررسی قرار دهیم.
مواد و روش هانوع مطالعه مرور مفهومی است و هدف تحقیق، جمع آوری پرسش نامه های طراحی یا ترجمه شده به زبان فارسی جهت سنجش انگ است. به منظور یافتن مطالعات و منابع مرتبط با انگ اجتماعی در نظام سلامت، پس از مرور گسترده منابع، مقالات و پایان نامه های مرتبط با مفهوم، وارد مطالعه شدند. جامع آماری در این منابع شامل کارکنان نظام سلامت و دانشجویان، مراقبت کنندگان یا خانواده های بیماران، بیماران روان پزشکی، مادران دارای فرزند مبتلا به اتیسم، مادران دارای فرزند مبتلا به سندرم داون و جمعیت عمومی بود که با روش نمونه گیری تصادفی یا نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. بر این اساس اطلاعات و ساختار پرسش نامه های فارسی مورد استفاده در مقالات استخراج شد و طی تماس و ارسال نامه الکترونیک به نویسندگان مقالات مورد نظر، اطلاعات تکمیلی و متن کامل پرسش نامه ها جمع آوری شد.
یافته هابر اساس یافته های مطالعه حاضر، 21 پرسش نامه برای سنجش انگ به زبان فارسی مورد استفاده قرار گرفته اند که امکان دسترسی و تحلیل متن کامل 19 پرسش نامه فراهم شد. بیشتر پرسش نامه های در دسترس به زبان فارسی برای سنجش انگ اجتماعی، ترجمه پرسش نامه هایی به زبان دیگر هستند و تنها چهار پرسش نامه توسط محققین فارسی زبان به وجود آمده و اعتباریابی شده اند.
نتیجه گیریبرخلاف آنچه در سایر زبان ها و مطالعات کشورهای مختلف یافت شد (مبنی بر اینکه بیشتر پرسش نامه های انگ اجتماعی برای ارزیابی این پدیده در جمعیت عمومی و سپس بیماران به وجود آمده و به کار برده می شوند) در ایران و به زبان فارسی، عمده پرسش نامه ها جهت استفاده در ارایه دهندگان خدمت و دانشجویان و سپس مراقبت کنندگان یا خانواده های بیماران تهیه شده و مورد استفاده قرار گرفته است و پرسش نامه های سنجش انگ اجتماعی استفاده شده در جمعیت عمومی و بیماران محدود است. همچنین پرسش نامه ای برای سنجش انگ در کودکان و نوجوانان به زبان فارسی یافت نشد.
کلید واژگان: انگ اجتماعی, بیماری روانی, پرسش نامهObjectivesIn order to plan according to the needs of psychiatric patients, there is a need to study different aspects of social stigma in target groups. Due to the limited access to questionnaires used for assessment of social stigma in Persian, this study aims to review all of the tools available for assessment of social stigma, which have been designed in Iran or have been translated to Persian.
MethodsThis is a conceptual review study. After extensive review of resources, articles related to social stigma in the health system and conducted on health care staff, students, caregivers or patientschr('39') families, psychiatric patients, mothers with children with autism, mothers with children with Down syndrome, and the general population were included in the study. We extracted the information of Persian questionnaires used in the reviewed articles. The questionnaires and additional information were collected by contacting the authors of the articles via E-mail.
ResultsThere were 21 questionnaires for assessing social stigma in Persian language. Of these, 19 questionnaires could be accessed and analyzed. Most of the questionnaires were the translated version of other tools, and only 4 questionnaires had been developed and validated in Persian.
ConclusionMost of the questionnaires in Persian are used to measure social stigma in health care staff and students followed by caregivers or patientschr('39') families. There is limited number of questionnaires for the assessment of social stigma in general population and patients. This is in contrast to the other languages that have mainly focused on assessment of stigma in general population and patients. To date, no questionnaire in Persian exists for the assessment of social stigma in children and adolescents.
Keywords: Social stigma, Mental disorders, Questionnaires, surveys -
داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) از رایج ترین دسته داروهای روانپزشکی به شمار می روند که برای درمان اختلالات مختلف عصبی- روانی از جمله افسردگی و اختلال وسواسی جبری (OCD) مورد تایید قرار گرفته اند. همچنین از گروه داروی ضد افسردگی سه حلقه ای، کلومیپرامین به علت تاثیر قابل توجه بر سیستم سروتونرژیک، تنها داروی تایید شده از این دسته دارویی در درمان اختلال وسواسی جبری است. ترکیب یک SSRI و کلومیپرامین در درمان های روانپزشکی معمول نیست زیرا ریسک سندروم سروتونین را افزایش می دهد و نشانه های آن شامل حرکات میوکلونیک، سردرد، تهوع، گیجی، اسهال، رعشه و بی قراری است. با این وجود، این استراتژی می تواند برای درمان بیمارانی که از OCD مقاوم به درمان رنج می برند، مفید باشد.در این مطالعه سه مورد از بیماران مبتلا به OCD که با ترکیب SSRI و کلومیپرامین درمان شده بودند را توصیف می کنیم. در موارد گزارش شده این مطالعه، هیچ یک از نشانه های سندروم سروتونین به جز اختلال حرکتی کوتاه مدت مشابه حرکات میوکلونیک مشاهده نشد. علاوه بر این با این ترکیب، بیماران ما بهبودی مناسبی یافتند که تا حداقل دوره 6 ماهه پیگیری بیماران ادامه یافت و حرکات غیرعادی ذکر شده در مدت کم تر از یک هفته پس از شروع ترکیب از میان رفتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که حرکات میوکلونیک پیش بینی کننده قطعی سندروم سروتونین نیستند. همچنین این ترکیب می تواند رویکرد قابل توجهی برای درمان OCD مقاوم باشد.
کلید واژگان: داروی سروتونرژیک, کلومیپرامین, میوکلونیک, اختلال وسواس فکری- عملیSelective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRIs) are the most popular psychiatric medications that are approved for several neuropsychiatric conditions such as depression and obsessive-compulsive disorder (OCD). On the other hand, clomipramine is a tricyclic anti-depressant which is the only approved medication, among this class, to treat OCD due to its substantial effects on serotonergic system. Combination of SSRIs and clomipramine is uncommon in routine psychiatric practice because it can increase the risk of serotonin syndrome which is characterized by myoclonus, headache, nausea, confusion, diarrhea, tremor, twitching muscles, and agitation. However, it could be useful in patients suffering from treatment-resistant OCD.Here, we describe three cases of OCD patients, treated by combination of SSRIs and clomipramine who showed only myoclonic movements in initial week without any other manifestations of the serotonin syndrome. In less than one week after initiation of medication, abnormal movements disappeared, and in six month follow-up evaluation, the patients were observed with considerable improvements. Indeed, myoclonic movements is not a predictor of full-blown serotonin syndrome when combination of SSRIs and clomipramine is used. Therefore, the combination could be a considerable approach in treatment of refractory OCD.
Keywords: Serotonergic Agents, clomipramine, Myoclonic Jerk, Obsessive-Compulsive Disorder -
اختلالات روانپزشکی از جمله شایع ترین بیماری ها و مسایل سلامت عمومی در همه جوامع از جمله ایران هستند به گونه ای که در آخرین پایش کشوری 23.44% از جمعیت عمومی ایران مبتلا به اختلالات روان پزشکی در نظر گرفته شدند (1). لذا داروهای روان پزشکی در حال حاضر از پرفروش ترین و پراستفاده ترین داروها به شمار میروند که نه تنها توسط روان پزشکان، بلکه توسط سایر متخصصان و پزشکان عمومی تجویز می شوند.
یکی از عوارض قابل توجه تعدادی از داروهای روانپزشکی، گالاکتوره به شمار می رود که به ویژه برای زنان جوان که درصد قابل توجهی از مبتلایان به اختلالات روان پزشکی را شامل می شوند می تواند بسیار آزاردهنده باشد. گالاکتوره که به ترشح شیر در افرادی به جز زنانی که در حال شیردهی هستند تعریف می شود از تظاهرات تقریبا شایع در بدتنظیمی هورمونی بدن است که به طور شایع متعاقب مصرف داروها و آدنوم های هیپوفیز رخ می دهد. البته عواملی چون کم کاری تیروئید، بارداری و مشکلات کلیوی نیز در رده های بعدی می توانند علت این مشکل باشند. گالاکتوره در صورت تداوم می تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله آمنوره، اختلال در میل جنسی و مشکلات باروری بشود و ممکن است توسط جراح عمومی، متخصصان داخلی یا فوق تخصص زنان تشخیص و مورد ارزیابی قرار گیرد (2). لذا با توجه به تجویز بالای این داروها و همچنین احتمال مراجعه بیماران به متخصصان رشته های مختلف متعاقب این عارضه، آشنایی پزشکان با این عارضه و داروهایی که می توانند چنین مشکلی را ایجاد کنند اهمیت فراوانی دارد.
داروهای ضد روان پریشی یا آنتی سایکوتیک ها که به رغم نامشان ممکن است در اختلالات مختلفی از جمله اسکیزوفرنیا، اختلال دوقطبی و افسردگی تجویز شوند، به واسطه اثر کاهنده بر نوروترانسمیتر دوپامین که مهارکننده ترشح پرولاکتین در مسیر توبرواینفاندیبولار مغزی است به طور شایعی می توانند منجر به افزایش پرولاکتین و در نتیجه گالاکتوره شوند. این داروها به دو دسته اصلی نسل اول و نسل دوم تقسیم می شوند. داروهای نسل اول که از آن جمله می توان به هالوپریدول، کلرپرومازین، تریفلوپرازین، پرفنازین، تیوتیکسن، تیوریدازین و فلوفنازین اشاره کرد، به عنوان مهم ترین اثر، منجر به کاهش زیرگروهی از دوپامین به نام D2 می شوند و افزایش پرولاکتین که به همراه گالاکتوره میتواند منجر به عوارضی چون کاهش میل جنسی، آمنوره و ناباروری شود را منجر شود. نکته قابل توجه برای پزشکان در هنگام بررسی وضعیت مصرف داروهای بیماران آن است که تعدادی از این داروها دارای فرم تزریقی طولانی اثر هستند که به صورت 2-4 هفته یک بار در بیماران تجویز می شوند (3).
ضد روان پریشی های نسل دوم که از آن جمله می توان به ریسپریدون، کلوزاپین، الانزاپین، کوئتیاپین و آریپیپرازول نام برد عملکرد متفاوتی بر نوروترانسمیترهای مغزی دارند. ریسپریدون مهارکننده D2 و یکی از زیرگروه های سروتونین به نام 5HT2A است و در میان ضد روان پریشی های نسل دوم و حتی مجموع داروهای این دسته بیشترین احتمال عوارض جنسی و همچنین گالاکتوره را به خود اختصاص می دهد (3، 4) سایر داروهای ضد روان پریشی نسل دوم به واسطه اثر کمتر بر دوپامین با احتمال کمتری از این عارضه مواجه هستند و نکته جالب توجه این است که داروی آریپیپرازول در این دسته که به عنوان آگونیست نسبی دوپامین شناخته می شود می تواند منجر به کاهش پرولاکتین و گاهی بهبودی نسبی گالاکتوره شود (5).
ضد افسردگی ها که مصرف بسیار بالایی در میان داروهای روان پزشکی دارند بیش از سایر نوروترانسمیترها بر سروتونین و نوراپینفرین موثرند و بر این اساس تغییر پرولاکتین و گالاکتوره از عوارض رایج این داروها به شمار نمی رود. البته گزارشات مختلفی از گالاکتوره با داروهای مختلف ضد افسردگی از جمله پاروکستین، سیتالوپرام، ونلافاکسین و دولوکستین ارایه شده است (6). سایر داروهای روان پزشکی از جمله لیتیم، سدیم والپروات، کاربامازپین، بوسپیرون و داروهای خواب آوری چون بنزودیازپین ها به ندرت با عارضه گالاکتوره همراه هستند و پیشنهاد می شود در صورت مشاهده این مشکل در بیمارانی که در حال مصرف این داروها هستند در ابتدا به علل دیگر توجه شود (6).
در نهایت پیشنهاد می شود که در صورت مواجهه با عارضه گالاکتوره در بیمارانی که در حال مصرف داروی روان پزشکی هستند ضمن اندازه گیری سطح سرمی پرولاکتین، اندازه گیری هورمون های تیروئید، عملکرد کلیه و احتمال بارداری مدنظر قرار گیرد و در صورت غیرطبیعی بودن آزمایشات، ضمن ارجاع بیمار به پزشک فوق تخصص غدد جهت ارزیابی بیشتر و مداخله درمانی، به ویژه در صورت احتمال آدنوم هیپوفیز جهت ارزیابی و انجام MRI ارجاع به جراح اعصاب نیز مد نظر قرار گیرد و توسط همه پزشکان ارزیابی کننده به احتمال بروز این عارضه متعاقب مصرف داروهای روان پزشکی توجه شود (2). البته موکدا پیشنهاد می شود به ویژه در بیمارانی که به علت مشکلات عمده روان پزشکی از جمله اسکیزوفرنیا، اختلال دو قطبی و افسردگی توسط روان پزشک برای آنها داروی متهم تجویز شده است، کاهش یا تعویض دارو به روان پزشک واگذار شود.
کلید واژگان: گالاکتوره, پرولاکتین, داروهای روان پزشکی, ضد روان پریشی هاPsychiatric disorders are one of the most common health problems among different communities including Iran. According to the latest national-width survey, the prevalence of psychiatric disorders among Iranian general population is 23.44% by (1). Therefore, psychotropics, which are prescribed by psychiatrists, other specialists, and general practitioners, are among the most popular and best-selling medications.
Galactorrhea is one of the noticeable side effects of some psychotropics, which can be annoying, especially, for young women. Galactorrhea is defined as the secretion of breast milk without being pregnant or breast feeding. It is a common manifestation of hormonal dysregulation which can be induced by medications or pituitary adenomas. Other causes such as hypothyroidism, pregnancy and renal failure should also be considered. Several symptoms like amenorrhea, decrease in sexual desire and infertility may be present in patients with galactorrhea. This complication may be diagnosed by surgeons, internists or gynecologists (2).
As rates of prescription of medications which can cause galactorrhea continue to increase, it is important for specialists to have knowledge about this side effects.
Antipsychotics, used in a broad range of disorders such as schizophrenia, bipolar disorders and depression, are a common cause of prolactin increase and galactorrhea. They decrease dopamine which inhibits prolactin through tuberoinfundibular pathway. This agents are divided into two main groups: First Generation Antipsychotics (FGAs) and Second Generation Antipsychotics (SGAs). The main effect of FGAs like haloperidol, chlorpromazine, trifluoperazine, perphenazine, thiothixene, thioridazine and fluphenazine includes the reduction of D2 level, a subtype of dopamine, and therefore it causes increasing of Prolactin which may cause decreased sexual desire, amenorrhea and infertility. It is important for physicians to take the drug history because some of these medications have long-acting injectable forms which are injected every 2-4 weeks. (3)
SGAs such as risperidone, clozapine, olanzapine, quetiapine, aripiprazole act in a different way on neurotransmitters. Risperidone inhibits both D2 and 5-hydroxy-tryptamine 2A (5HT2A) receptors and is mostly likely to cause sexual side effects as well as galactorrhea among antipsychotics (3, 4). Other SGAs have lower risk of this adverse effect due to less affinity to dopamine. Interestingly aripiprazole, which is a dopamine partial agonist, can reduce prolactin and, subsequently, cause relative improvement of galactorrhea (5).
Antidepressants, which are one the most popular psychiatric medications, do not have significant effects on dopamine receptors, so, they don`t cause, usually, dysregulation of prolactin or galactorrhea (6). Nevertheless, there are several case reports of galactorrhea induced by some antidepressants such as paroxetine, citalopram, venlafaxine and duloxetine.
Other psychotropics like lithium, sodium valproate, carbamazepine, buspirone and sedative agents such as benzodiazepines rarely show galactorrhea as an adverse effect, therefore consideration of other causes is a plausible approach to galactorrhea and use of these medications concurrently. (6)
Finally, evaluation of serum prolactin level as well as thyroid hormones, renal function and possibility of pregnancy should be considered as cause of galactorrhea among psychiatric patients. Subsequently, if results of laboratory test show abnormal findings, referring to endocrinologist for further investigations and treatments as well as neurosurgeon to more assessment and perform Magnetic Resonance Imaging (MRI), more specifically, in probable pituitary adenomas cases should be considered (2). Whereas, there is an absolute suggestion that reduction or replacement of causative agents should be performed by psychiatrist, more specifically, about patients who suffer from major psychiatric disorders such as schizophrenia, bipolar disorder and depression.Keywords: Galactorrhea, Prolactin, Psychotropic Drugs, Antipsychotics -
نگاهی به مجموعه شعر «تا آخر دنیا برایت می نویسم»
-
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.