محمدرضا فریدونی
-
آموزه «شفاعت» از عقاید اسلامی است که از قرن ها پیش تا امروز آرای مختلفی در باب آن ابراز شده و حکما و عرفای مسلمان با نگرش های متفاوتی که به آموزه های وحیانی داشته اند به تفسیر آن پرداخته اند. نهج البلاغه در مقام یکی از مهم ترین متن های اسلامی که از لسان معصوم صادر شده شامل فقراتی ارزشمند و حائز اهمیت در باب مقوله شفاعت است که تاکنون در تحقیقات و پژوهش ها از این منظر مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفته است. عدم التفات به تعالیم وحیانی با تفسیر معصوم در مکتب اهل بیت و مغفول ماندن مبانی عارفانه در نحوه مواجه با آموزه های دینی، به بدنه حقایق وحیانی آسیب می رساند و معارف الهی را یا به سطح ذهن و زبان عوام تنزل می دهد یا در مدار بسته تعصبات می اندازد؛ همانند فهم سلفیون یا شبه سلفیون از شفاعت که با شبهه افکنی، آن را موجب تحدید قدرت مطلقه خدا و نوعی جانبداری از دوستان و میانجی گری معنا کرده اند. مقاله حاضر با تکیه و تاکید بر فرمایشات امام علی (ع) در نهج البلاغه نشان می دهد که شفاعت با دو مقوله «محبت» در این جهان و «تجسم اعمال» در یوم الحشر نسبت و پیوندی ناگسستنی دارد؛ زیرا محبت، عمل صالحی است که انسان از این جهان مادی با خود به دار آخرت می برد و از آن به نحو شفاعت که صورت باطنی محبت است، برخوردار می شود؛ و تجسم اعمال، ظهور جسمانی و تعین یافته صورت ظاهری و ملکوتی انسان در جهان آخرت است.
کلید واژگان: امام علی, نهج البلاغه, شفاعت, تجسم اعمال, محبت, عرفان اهل بیتیThe doctrine of intercession is one of the beliefs of Islam about which different opinions have been expressed since centuries ago. Nahj al-Balagha, as one of the most important Islamic texts which has been issued by one of the infallible Imams, contains valuable verses about intercession, which have not been investigated and evaluated from this point of view in previous research. Failure to pay attention to the revelation teachings with the interpretations of the Imams in the school of Ahl al-Bayt, and neglecting the mystical foundations when dealing with religious teachings harms the revealed truths and either lowers the divine knowledge to the level of the mind and language of the common people, or puts it in the closed loop of bigotry as in the understanding of the Salafists or pseudo-Salafists about intercession, which, by casting doubts, have limited God's absolute power and interpreted intercession as a kind of favoritism towards friends and intermediation. This research, relying on the statements of Imam Ali (a.s.) in Nahj al-Balaghah, shows that intercession has an inseparable relationship and connection with the two categories of "love" in this world and "manifestation of deeds" in the hereafter (Al-Hashr) because love is a good deed that a person takes with them from this world to the afterlife and benefit from it in the form of intercession, which is the inner form of love. The manifestation of deeds is the physical and objectified form of the human and heavenly appearance in the hereafter.
Keywords: Imam Ali, Nahj Al-Balagha, Intercession, Manifestation Of Deeds, Love, Mysticism Of Ahl Al-Bayt -
ساختار و شگردهای روایی و بلاغی و ادبی قرآن چنان گسترده است که از منظرهای متفاوتی می توان به ارزیابی آن پرداخت. مقاله حاضر بر آن است تا ساحتی از جامعیت متن قرآن کریم را از زاویه روایی و فنون نوین قصه خوانی آشکار کند. در دهه های اخیر نظریه پردازانی همچون تیم مورفی و جک کانفیلد و دیکون توجهی ویژه به شگردهای قصه خوانی داشته اند. جامعیت قرآن این فرضیه را تقویت می کند که کلام الهی نمی تواند خالی از هنر ترسیم قصه و اجرای آن باشد و تحلیل متن قرآن با نظریه های مدرن روایی می تواند ساحاتی مغفول مانده از این کتاب عظیم را آشکار کند که تاکنون در پژوهش های قرآن شناسی بدان التفاتی نشده است.این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و تعمق در آیات شریف و با هدف کشف و طبقه بندی فنون نوین قصه خوانی نشان می دهد که قرآن کریم از شگردهای واگویه، تلخیص، درگیری احساسی مخاطب، بازخوردگیری و شیوه هایی دیگر برای جلب قلوب و تالف دل های مهیا برای پذیرش هدایت الهی تا رسیدن به لقای معبود بهره برده است.
کلید واژگان: قرآن, قصه خوانی, واگویه, بیان مجدد, بازخوردگیریThe structure and narrative, rhetorical and literary methods of the Qur'an are so wide that it can be evaluated from different perspectives. The present article aims to reveal an aspect of the comprehensiveness of the text of the Holy Quran from the perspective of narration and modern storytelling techniques. In recent decades, theorists such as Tim Murphy, Jack Canfield, and Deacon have paid special attention to storytelling techniques. The completeness of the Qur'an strengthens the hypothesis that the divine word cannot be devoid of the art of drawing a story and its execution, and analyzing the text of the Qur'an with modern narrative theories can reveal neglected areas of this great book that have not been addressed in the researches of Qur'an studies.This research, relying on the descriptive-analytical method and meditating on the noble verses and with the aim of discovering and classifying new storytelling techniques, shows that the Holy Qur'an is prepared by the methods of eloquence, summary, emotional involvement of the audience, feedback and other ways to attract hearts and prepare hearts for Acceptance of divine guidance has benefited until meeting God.
Keywords: Qur`An, Storytelling, Restate, Recapitulation, Feedback -
مذاهب مختلف اسلامی به ویژه شیعیان در قرون مختلف، مقبره سازی و زیارت قبر اولیای الهی را یکی از سنت های شرعی خود دانسته و آن را مورد توجه قرار می دادند. در سده های اخیر برخی مذاهب اسلامی این عادت دیرینه مسلمانان را بر خلاف آموزه های دین و کلام پیامبر دانسته و در یک قرن اخیر برخی مستشرقان آن را مخالف با اندیشه اسلامی بیان کرده اند. رابرت هیلن براند از مستشرقانی است که در حوزه معماری اسلامی صاحب نظر بوده و در کتاب "معماری اسلامی"، به دفعات ساخت مقبره را مخالف با آموزه های اسلامی معرفی می کند و در نوشته های خود آورده است که طبق قوانین اسلامی قبر نباید هیچگونه برآمدگی نسبت به زمین داشته باشد و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) از هر کوششی برای علامت گذاری قبر به ویژه قبر خودش جلوگیری کرده است. ایشان معتقد است روایات متعدد نشان دهنده این نهی می باشد و در انتها نتیجه گیری کرده که بسیاری از مسلمانان پس از درگذشت پیامبر از سنت ایشان و دستورات اولیه اسلام تخطی کرده و به این عمل غیر دینی خود رنگ و بویی مذهبی داده اند. پژوهش حاضر بر آن است تا اشکالات آرای هیلن براند در خصوص مقبره سازی بر قبور اولیای الهی را بیان نماید و از آن جایی که آثار او از منابع مهم معماری اسلامی محسوب می شود و بر دیدگاه پژوهشگران معماری اسلامی تاثیر به سزایی دارد به تحلیل و بررسی و نقد آرای ایشان پرداخته تا درستی یا نادرستی دیدگاه های او نمایان شود. این مقاله از نظر نوع رویکرد جز پژوهش های کیفی قرار می گیرد و با استفاده از روش کتابخانه ای مقبره سازی از سه منظر آیات قران کریم، روایات اولیای الهی و سیره مسلمانان در ادوار اولیه اسلام مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت نتیجه گرفته شد که ساخت مقبره بر مزار اولیای الهی نه تنها هیچگونه تعارضی با اصول آیین اسلام ندارد بلکه مورد تاکید قران و روایات بوده است.
کلید واژگان: مقبره سازی, معماری, هیلن براند, زیارت قبور, آموزه های اسلام -
اصطلاح تربیت درباره انسان در منطق اندیشمندان مسلمان بیش از هر چیز به معنای پرورش روحی و معنوی به کار می رود، چراکه برای انسان، هدفی بالاتر و برتر از تربیت معنوی که در راستای خلقت و بعثت و آغاز و انجام او باشد، وجود ندارد. اما آنچه که در تربیت معنوی اساس و محور قرارگرفته ، فقر ذاتی انسان است . بدین معنا که انسان بالذات از خود چیزی ندارد و فقیر محض است و هرگاه فقر ذاتی انسان درک و وجدان شود، نسبت بین خلق و حق تبیین گردیده و مراتب قرب انسان از چنین درکی حاصل می گردد.در43 درصد از ادعیه صحیفه سجادیه به عنوان منشور تربیت معنوی بر اساس آموزه های وحیانی اسلام، به صورت مستقیم از کلمات مبتنی بر فقر ذاتی انسان در برابر خالق خویش استفاده شده و در بسیاری فرازهای دیگر از نیایش های این کتاب بی همتا به صورت غیرمستقیم به مفهوم فقر ذاتی اشاره شده است . معارف صحیفه سجادیه در این زمینه از ارزش و اهمیت والای تربیت معنوی بر پایه فقر ذاتی حکایت دارد.کلید واژگان: تربیت اسلامی, تربیت معنوی, فقر, فقر ذاتی, صحیفه سجادیه
-
نشریه تاریخ، پیاپی 67 (زمستان 1401)، صص 268 -295یکی از کاستی های موجود در مبحث حدیث و روایت، کمبود اطلاعات کافی از سیر تاریخی احادیث است. آگاهی بر شواهد تاریخی احادیث و این که حدیث در قرون اولیه در منابع اسلامی وجود داشته است یا خیر می تواند به ارزیابی اعتبار احادیث کمک کند. مسلک های مختلف اسلامی اهتمام ویژه ای به احادیث معصومین (ع) نشان داده اند. از جمله اهل عرفان نیز به این مهم پرداخته اند و در آثار خود ضمن اشاره به احادیث معصومین (ع) مبانی خود را بر این پایه بنا نهاده اند. عارفان مسلمان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با سایر مسلک های اسلامی موجب گردیده است گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شوند. توجه به سیر تاریخی احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش های علمی می تواند راهگشای فهم قواعد و مبانی ایشان در برخورد با احادیث باشد. این تحقیق به بررسی سیر تاریخی هفت حدیث مورد اهتمام عارفان مسلمان در یکصد و ده منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است سیر تاریخی و فراوانی این احادیث با بهره گیری از روش های تحقیق نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد برخی احادیث عرفانی در قرون اولیه کم شمار و نادر بوده اند و در قرون اخیر مورد اقبال اهل عرفان قرار گرفته است. اما برخی از احادیث از صدر اسلام در آثار عرفانی ظهور داشته و دارند.کلید واژگان: تاریخ حدیث, حدیث پژوهی, عرفان اسلامی, احادیث عرفانیJournal of History, Volume:17 Issue: 67, 2023, PP 268 -295One of the shortcomings in the subject of hadith and narration is the lack of sufficient information about the historical course of hadiths. Knowledge of the historical evidence of hadiths and whether hadiths existed in Islamic sources in the early centuries can help assess the validity of hadiths. Different Islamic sects have shown special attention to the hadiths of the Infallibles. Among mystics, they have also addressed this issue and in their works, while referring to the hadiths of the Infallibles (AS), they have based their foundations on this basis. Muslim mystics have their own principles in dealing with hadith. The difference between their basis and other Islamic sects has sometimes caused mystics to be attributed to forgery and distortion of hadiths. Paying attention to the historical course of hadiths by mystics with scientific methods can be a way to understand their rules and principles in dealing with hadiths. This research has examined the historical course of seven hadiths considered by Muslim mystics in one hundred and ten mystical sources. An attempt has been made to quantitatively and qualitatively analyze the historical course and frequency of these hadiths using modern research methods. Research findings show that some mystical hadiths were few in number in the early centuries and have been favored by mystics in recent centuries. However, some hadiths have appeared in mystical works since the beginning of Islam.Keywords: History of Hadith, Hadith Studies, Islamic Mysticism, Mystical Hadiths
-
از دیدگاه مسلمانان پس از قرآن کریم، احادیث معصومین (ع) مهم ترین میراث دین مبین اسلام است. این گنجینه گران بها مورد توجه نحله های مختلف اسلامی از جمله عارفان مسلمان است. اهل عرفان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با علمای حدیث باعث بروز اختلافاتی شده است. گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شده اند. به نظر می رسد تجزیه و تحلیل احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش های دقیق علمی راهگشای فهم مبانی و قواعد ایشان در مواجهه با احادیث باشد. این تحقیق به بررسی هفت حدیث مورد اهتمام عارفان مسلمان در 110 منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است این احادیث با بهره گیری از روش های تحقیق نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد برخی از احادیث عرفانی بیشتر مورد توجه اهل عرفان بوده و استناد به این احادیث در منابع عرفانی به وفور دیده می شود.
کلید واژگان: متون عرفانی, حدیث, عرفان اسلامی, احادیث عرفانی, ادبیات عرفانیFrom the point of view of Muslims, after the Holy Quran, the hadiths of the Infallibles (AS) are the most important heritage of Islam. This precious treasure is considered by various Islamic sects, including Muslim mystics. Mystics have their own principles in dealing with hadith. In some cases, differences in their basis with the scholars of hadith have caused differences. So that sometimes mystics have been attributed to forging and distorting hadiths. It seems that the analysis of hadiths by mystics with accurate scientific methods paves the way for understanding their principles and rules in the face of hadiths. This study examines seven hadiths considered by Muslim mystics in 110 mystical sources. Attempts have been made to analyze these hadiths quantitatively and qualitatively using modern research methods. The findings of the research show that some mystical hadiths are more considered by mystics and citation of these hadiths is abundant in mystical sources.
Keywords: Mystical texts, hadith, Islamic mysticism, mystical hadiths, mystical literature -
نشریه تاریخ، پیاپی 64 (بهار 1401)، صص 388 -407
یکی از کاستی های موجود در حدیث شناسی، فقدان اطلاعات کافی از سیر تاریخی احادیث است. وقوف بر شواهد تاریخی احادیث به ارزیابی اعتبار احادیث کمک شایانی می کند. اهل عرفان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با علمای حدیث موجب گردیده گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شوند. به نظر می رسد تجزیه و تحلیل سیر تاریخی احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش-های دقیق علمی راهگشای فهم مبانی و قواعد ایشان در مواجهه با احادیث است. این تحقیق به بررسی سیر تاریخی حدیث «کنت کنزا مخفیا» در 110 منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است تاریخ بکارگیری و فراوانی این حدیث با بهره گیری از روش های علمی و نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد در مقاطع مختلف تاریخی این حدیث مورد توجه اهل عرفان بوده است. این اطلاعات می تواند در بررسی اعتبار سند حدیث کنز راهگشا باشد.
کلید واژگان: تاریخ حدیث, حدیث پژوهی, عرفان اسلامی, کنز مخفیJournal of History, Volume:17 Issue: 64, 2022, PP 388 -407One of the shortcomings of hadith studies is the lack of sufficient information about the historical course of hadiths. Knowing the historical evidence of hadiths helps to evaluate the authenticity of hadiths. Mystics have their own principles in dealing with hadith. The difference of their basis with the scholars of hadith has caused mystics to be sometimes attributed to forgery and distortion of hadiths. It seems that the analysis of the historical course of the hadiths by the mystics with precise scientific methods paves the way for understanding their principles and rules in the face of the hadiths. This study examines the historical course of the hadith "Konto Kenzan Makhfiia" in 110 mystical sources. An attempt has been made to analyze the history of use and frequency of this hadith quantitatively and qualitatively using modern scientific methods. The research findings show that in different historical periods, this hadith has been considered by mystics. This information can be helpful in examining the validity of the Keynesian hadith document.
Keywords: History of Hadith, Hadith Studies, Islamic Mysticism, Secret Treasures -
چالش بین درمانگر و مراجعان مذهبی در روان شناسی مساله ای کاملا جدی است که به جهت اختلاف در بینش و نحوه نگاه به خداوند، انسان و جهان بین درمانگر و مراجع به وجودمی آید. دیدگاه ناباورانه درمانگر به مسایل معنوی و حقایق مذهبی، حجاب ضخیمی از بی اعتمادی را در بین او و مراجعان مذهبی می گستراند که روند درمان را تحت تاثیر قرارمی دهد. روان شناسی فردی آدلر از جمله مکاتب مهم در روان شناسی است که به دیدگاه معنوی و مذهبی مراجعان اهمیت می دهد. در روان شناسی آدلری، همت و اراده، همنوع انسانی، عشق و محبت و برخی شاخصه های دیگر وجوددارد. همین مفاهیم در عرفان اسلامی از ترقی و ساحت وجودی خاصی برخوردار است. این زمینه مشترک بین روان شناسی فردی آدلر و عرفان اسلامی مسئله قابل توجهی است که ضرورت پژوهش در تقارب محتوایی آموزه های روان شناسی و عرفان اسلامی را ایجاب می کند. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- توصیفی سرانجام یافته است؛ دستاوردش استخراج پاره ای افکار مرکزی در دو ساحت روان شناسی آدلری و عرفان اسلامی بوده است. وجود چنین مباحثی ظرفیت عرفان اسلامی را در ساحت درمانگری به خوبی نشان می دهد.
کلید واژگان: آدلر, روانشناسی فردی, عرفان اسلامی, عشق و محبت, همنوع انسانی, همت و ارادهThe challenge between the therapist and religious clients in psychology is a serious issue that arises due to differences in the vision and the way of looking at God, man, and the world between the therapist and the client. The therapist's unbelievable view of spiritual issues and religious truths spreads a thick veil of mistrust between him and his religious clients, which influences the healing process. Adler's psychology is one of the important schools in psychology that pays attention to the spiritual and religious views of clients. Benchmarks of Adlerian psychology are will, human kindness, love, etc. These concepts have a special development and existential field in Islamic mysticism. Such a common ground between Adler's psychology and Islamic mysticism is a significant issue that necessitates research into the content convergence of the teachings of Islamic psychology and mysticism. The present study, which has been done in the analytical-descriptive method extracts some central ideas in the two fields of Adlerian psychology and Islamic mysticism. The existence of such discussions shows the capacity of Islamic mysticism in the field of healing.
Keywords: Adler, individual psycology, Islamic Mysticism, love, fellowman, Will -
کسب اطلاعات کمی و کیفی از احادیث کمک شایانی به فهم مبانی حدیثی دانشمندان اسلامی می‌کند. مسلک‌های مختلف اسلامی اهتمام ویژه ای به احادیث معصومین نشان داده اند. از جمله اهل عرفان نیز به این مهم پرداخته اند و در آثار خود با اشاره به احادیث معصومین (ع) اصول خود را بر این پایه بنا نهاده اند. ایشان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با علمای حدیث موجب گردیده گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شوند. به نظر می‌رسد تجزیه و تحلیل فراوانی احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش‌های دقیق علمی راهگشای فهم مبانی و قواعد ایشان در مواجهه با احادیث باشد. این تحقیق به بررسی فراوانی حدیث «قرب نوافل» در 110 منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است تاریخ بکارگیری و فراوانی این حدیث با بهره گیری از روش‌های علمی و نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد در مقاطع مختلف تاریخی این حدیث مورد توجه اهل عرفان بوده است. این اطلاعات می‌تواند در بررسی اعتبار سند حدیث قرب نوافل راهگشا باشد.
کلید واژگان: فهم حدیث, حدیث پژوهی, عرفان اسلامی, قرب نوافل -
صحیفه سجادیه از مهم ترین میراث مکتب اهل بیت(ع) است. امام سجاد(ع) با استفاده از تعابیرکنایی و ظرفیت آن، مباحث کلامی از جمله صفات خداوند را در دعاهای این صحیفه ارجمند عرضه نموده اند. این مقاله تاثیر مفاهیم کنایی در تبیین صفات خداوند در صحیفه سجادیه را می کاود و نشان دهد که کدام یک از اغراض آن کاربرد بیشتری دارند. داده ها برای دستیابی به لایه های درونی و عمیق مفاهیم، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. یافته های تحقیق نشان می دهد که استفاده از مفهوم کنایه در صحیفه سجادیه سبب مجسم نمودن مفاهیم انتراعی صفات، ایجاد تکاپوی ذهنی برای درک حقیقت و سهولت دستیابی مخاطبان به لایه های زیرین معنا می گردد و از مجموع 123 کنایه در صحیفه سجادیه، 12 مورد آن درباره صفات ثبوتیه ذاتی و فعلی و خبری خداوند است.
کلید واژگان: تحلیل کنایه, صحیفه سجادیه, معرفت دینی, صفات خدا, معناییSahifah Sajjadiyeh is one of the most important heritage of the Ahlul Bayt school. Imam Sajjad (a.s.), using his interpretations and capacity, has offered theological topics including the attributes of God in the prayers of this magnificent Sahifah. This article explores the impact of the concepts of God in explaining the attributes of God in the Sahifeh Sajadiyyah and demonstrates which of its implications are most applicable. The data are analyzed using descriptive-analytical method to achieve deeper layers of concepts. Research findings show that using the concept of oblique remark in Sahifiyyah Sajjadiyah leads to imagine abstrac meanings of the Attributes, to a mental strive to understand the truth and facilitates the reach of the audience to the lower layers of meaning. Out of 123 oblique remarks in Sahifeh, 12 cases are about the Divine essential Attributes, action Attributes and statement Attributes.
Keywords: Analysis of Oblique Remark, Sahifeh Sajjadiyyah, Religious Knowledge, Attributes of God, Semantic -
پژوهشنامه نهج البلاغه، پیاپی 28 (زمستان 1398)، صص 119 -136
مقاله ی حاضر بر آن است تا نشان دهد، در سیر و سلوک عرفانی، مسئله ی زمان از چه جایگاهی در آموزه های نهج البلاغه برخوردار است. با واکاوی آموزه های این کتاب شریف، معلوم می گردد که توجه به زمان تا چه اندازه می تواند در ترقی و تدلی سالکان در مراتب قرب موثر باشد. غفلت سالک از مسئله ی زمان، آفات سلوکی بسیاری برای او دربردارد، لذا توجه به معارف حضرتش به خصوص دستورالعمل هایی که برای سالکان در جهت بهره گیری از زمان توصیه فرموده اند، بسیار ضروری به نظر می رسد. نتیجه این مقاله که به روش توصیفی، تحلیلی سامان یافته، آن است که مبحث زمان در تاملات توحیدی امام علی(ع)، واقعیت خارجی داشته و حضرتش سالک را در زمان گذشته به عبرت گیری از آن و در زمان حال به غنیمت شمردن فرصت ها و در زمان آینده به پرهیز از آرزو های دور و دراز ملزم می داند. نکته بدیع، این که امام علی(ع) نیت را در محدوده زمانی خاصی منحصر ندانسته و آن را در تمامی ادوار زمان برای سالک در سریان و جریان دانسته است. بر این اساس می توان گفت از منظر نهج البلاغه در نسبت نیت سالک و زمان محدودیتی وجود نداشته و سالک براساس حصه وجودی خویش در تمامی زمان ها سلوک دارد.
کلید واژگان: امام علی(ع), زمان, سیروسلوک, عرفان شیعی, نهج البلاغهThis paper aims to show how, in the mystical journey, “time” can promote a seeker’s level of closeness to Allah, based on the Alawi Teachings in Nahj al-Balagha. Also, how Nahj al-Balagha as a rich source of Shia mysticism, approaches this issue. So far, no research has been done on this issue. This paper is descriptive and analytical research. The results show that the issue of time is visible in the monotheism reflections of Imam Ali (AS). Imam Ali (AS) orders seekers to pay special attention to the past and the learnings from it, and the present and taking advantage of its opportunities, and the future and the avoidance of long ambitions. The remarkable point is that Imam Ali (AS) does not limit intention to a specific time frame and has considered it to be present in all time frames.
Keywords: Imam Ali (as), time, mystical journey, Shia mysticism, Nahj al-Balaghah -
کسب منافع حداکثری از منابع حداقلی اعم از فیزیکی، مالی و فکری یکی از مهم ترین اهداف پژوهشی و اجرایی مدیریت بوده و هست. اکثر تحقیقات صورت گرفته در این زمینه با اجتناب از متافیزیک مسائل مدیریت را صرفا از منظر عوامل مادی مورد بررسی قرار داده اند. این در حالی است که آموزه های دینی و شواهد عملی نشان می دهد که این تنها اراده انسان نیست که بر تلاش هایش اثر می گذارد؛ بلکه عوامل غیرمادی دیگر و در صدر آن ها اراده الهی که محیط بر همه اراده هاست نیز در جمیع امور جریان و تاثیر دارد. این پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل توصیفی-استنباطی علاوه بر ارائه شواهد این مدعا به دنبال تبیین تاثیر اراده الهی در سازمان است. برای این منظور میزان و نوع اراده الهی تحت تاثیر دو عامل خدا خواهی انسان و مشیت الهی در قالب یک الگوی مفهومی تبیین شده و سایر عوامل محیطی و خارج از اراده انسان به عنوان واسطه های اجرای اراده الهی در نظر گرفته می شود؛ بنابراین ادعا می شود به هر میزان که اهداف سازمان و مدیریت در راستای بندگی خدا باشد خداوند تبارک وتعالی بیشتر سررشته امور سازمان را بر عهده گرفته و بر اساس مشیتش در امور دخالت می فرمایند که از آن به برکت در عرصه سازمان تعبیر شده است. در نهایت بر اساس قرآن و روایات زمینه هایی که موجب نزول برکت در فعالیت های سازمانی می شود، ارائه می گردد.کلید واژگان: مشیت خدا, اراده انسان, برکت, زمینه سازها, محروم سازهاGaining maximum benefits from limited resources including physical, intellectual and financial is one of the main objectives of the researchers and managers. Most of the research done in this area has overlooked metaphysics and has exclusively studied organizational issues in terms of material factors. However, both religious instructions and practical evidence show that human will is not the only factor that affects his efforts and non-material factors and God's will par excellence are at work. Based on descriptive analysis and library studies this paper is seeking to explain the impact of God's will on the organization. For this purpose, the degree and type of God's will, which arises from human God-seeking nature and Divine Providence, is explained within a conceptual pattern, and other peripheral factors or the ones outside the realm of human will act as intermediaries in the hand of Divine Providence. Thus it is claimed that God will bestow His assistance upon the organization based on the extent of the latter's willingness to serve Him; a condition which is referred to as organizational blessing. Finally, the conditions leading to receive those blessings have been extracted from the Quran and Hadiths.Keywords: Divine Providence, Human Will, Blessing, Underlying Conditions, Depriving Conditions
-
امروزه در هنر داستان خوانی، فنون نوینی به کار گرفته می شود که در بازبینی دقیق آیات قرآن کریم در ساحت قصه و داستان، همین فنون در بالاترین سطح آن تجلی یافته است.
شایسته ی توجه است، در آن عصری که غلبه اوهام بر فرهنگ آن سامان سیطره داشته و داستان خوانی صرف نظر از محتوای آن در قالبی بسیار ساده و سنتی به اجرا درمی آمده، حق تعالی در نزول آیات قرآن نه تنها به بیان قصه اکتفا نکرده، بلکه قصه را با همراهی سبک روایت به نحوی درهم تنیده که برخلاف شیوه های سنتی داستان خوانی آن زمان و حتی عصر حاضر چنین فنونی در آیات قرآن تجلی نموده است.
در این مقاله گوشه ای از ویژگی های ممتاز سبک قرآن کریم در حوزه ی قصه و داستان تبیین گردیده است.
کلید واژگان: قرآن کریم, قصه, فنون نوین قصه خوانی, واگویه, بیان مجددToday، the art of reading a story، novel techniques are employed in a careful review of the verses of the Holy Quran stories at its highest level manifestations of the same techniques. Worthy of note، in an era dominated culture has overcome illusions and reading the story، regardless of its content in the most simple and traditional implements fitted، God ''s revelation not only to the expression of the story content، the story of the company the narrative style is so intertwined that unlike traditional reading story time and even contemporary audience for such techniques is presented. In this paper the corner of the distinctive features of the style of the Quran has been explained in terms of stories.Keywords: Quran, story, modern technique of storytelling, reflection, restatement -
این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی با روش کتابخانه ای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است و در پی بیان نظریه ای جدید است که میان اختلاف دیدگاه ها در مورد نسبت ادیان، داوری نماید. قرآن، به کلمه مساوی (کلمه سواء) دعوت می کند. این کلمه مساوی «اسلام» است، اما اسلام نه به معنای ظاهری، بلکه به معنای تسلیم و پرستش بی شریک خدا. به شرط آن که این حرکت تحت هیمنه و شهادت رسول خاتم(ص) و امت وسط او باشد. در این پژوهش چنین نتیجه گرفته می شود که علی رغم طرح نظریات مختلف در باب وحدت یا کثرت ادیان، قرآن مستقلا دارای بیانی متفاوت و ویژه در باب مناسبات میان ادیان است که می توان آن را «وحدت متعالی دین»، نام گذاری نمود که ویژگی های منحصر به فردی دارد که عبارتند از لزوم رسوخ در دین و دعوت ادیان به توحید از مسیر دینی منحصر به هر یک از آن ها، مبارزه با انحصارگرایی و لزوم تعالی مسلمانان برای وحدت، بیان نقش شیعه در تحقق وحدت ادیان، پس از تفسیر حداقلی از امت و بیان عمودی بودن شهود امت بر مردمکلید واژگان: وحدت, کثرت, ادیان, اسلام
-
قرآن کریم کتابی پر برکت و هدایت آور است که حق تعالی بر رسول خدا(ص) نازل نموده تا همگان در آیات اش تدبر و اندیشه کنند و اهل خرد به حقایق آن متذکر شوند. یکی از شیوه های شگفت انگیز و نیکو در جهت انتقال باطن ژرف و عمیق قرآن بهره مندی از قصه است. نغزترین ادبیات داستانی، دل انگیزترین هنرهای قصه نویسی در عرصه ای گسترده هم از لحاظ فرم و ساختار و هم از نظر محتوا و معنا در قرآن جلوه نموده است. قابل توجه این که در داستان نویسی مدرن امروزه تکنیک هایی به کار می رود که در دهه های اخیر در شیوه کلاسیک آن و همین طور در تاریخ قصه پردازی مطرح نبوده و اکنون در راستای جذاب تر نمودن و دلنشین کردن داستان مورد استفاده قرار می گیرد. این مقاله بر آن است تا پاره ای از تکنیک های داستان نویسی مدرن را در تطبیق با قصه های قرآن کریم بیان نماید تا که عظمت این کتاب بیش از پیش در ساحت ادبیات داستانی هویدا گردد.کلید واژگان: قرآن کریم, اعجاز, داستان نویسی, تکنیک های مدرنQuran is a book full of blessings and guidance, May God blessings be upon the Messenger of Allah (PBUH) has been sent down to meditate and think about all the revelations and wisdom from the facts that are mentioned. One of the most surprising and good practices in order to convey profound inner Quran is the enjoyment of the story. The most mot literature, the most enchanting art of writing fiction in a vast arena in terms of form and structure are manifesting. The note is that the techniques that are applied in today's modern fiction writings were not of importance in recent decades in the classical style of storytelling The present paper aims to express some of the techniques of modern fiction writing compared to the stories of the Holy Quran in order to clarify Quran's greatness versus fiction literature.Keywords: Holy Quran, Miracle, Fiction writing, modern techniques
-
از جمله مهم‌ترین مسایل فکری مطرح در دنیای معاصر، بررسی مناسبات میان ادیان است. قرآن کریم دارای ایده‌ای متفاوت در این زمینه بوده و دارای ظرفیتی است که می‌تواند ارایه دهنده راهکارهای تحقق وحدت فراگیر ادیان را ارایه نموده، بدین‌وسیله در پیشرفت و تکامل جوامع انسانی نقشی به‌سزایی را ایفا نماید. هدف این مقاله بررسی راهکار اسلام جهت هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و تعامل با پیروان سایر ادیان است. در همین راستا سوال اصلی تحقیق این است که: اسلام که به‌عنوان دین خاتم معرفی شده است در میانه تضارب عقاید مختلف ادیان معاصر، چه راهی را برای ایجاد روابط صحیح و هدایت کننده میان ادیان معرفی می‌کند. می‌توان وحدت ادیان را، با محوریت اسلام حقیقی انتظار داشت به شرطی که اقدامات ذیل در نظر گرفته شوند: مبارزه با انحصارگرایی افراطی، لزوم تعالی مسلمانان در راستای وحدت ادیان، تبیین نقش شیعه در تحقق وحدت ادیان؛ پیروی از آیین ابراهیم (ع)، و سرانجام تکیه بر راهکارهای تحقق عملی این نظریه (عوامل وحدت بخش ادیان). این راهکارها به طور خلاصه عبارتند از: 1. تکیه بر اصل توحید 2. پیروی از آیین ابراهیم (ع) 3. تکیه بر اصول و مبانی مشترک.
کلید واژگان: توحید, اسلام, وحدت ادیان -
مراحل سیر و سلوک سالک در پرتو مراقبه که یکی از اساسی ترین مقولات عرفان عملی است، پی ریزی می شود. این مقوله مهم، یکی از محوری ترین تعالیم امام خمینی است و آیت الله محمد بهاری همدانی از عرفای معاصر نیز در مراسلات خویش، برآن تاکید داشته اند. مقاله حاضر، به تبیین شباهت ها و تفاوت های آرای این دو بزرگوار در باب مراقبه می پردازد. ابتدا تعریف جامعی از مراقبه بیان می گردد، سپس اهمیت مراقبه و نظریه تشکیکی بودن و مراتب متعدد آن از دیدگاه امام خمینی و آیت الله بهاری همدانی تشریح می شود. در ادامه، خداشناسی به عنوان عامل معرفتی موثر بر حدوث مراقبه و توبه به عنوان عامل فعلی موثر بر مراقبه طرح و بحث می شود. همچنین تفکر و تضرع - که از مفاهیمی است که در ادبیات عرفانی عرفا، مورد غفلت واقع شده است - به عنوان عامل موثر بر بقای مراقبه معرفی می شود. در پایان، به دو آفت اصلی مراقبه از دیدگاه این دو عالم بزرگ یعنی خارج شدن از مسیر شریعت و توقف در مقام کشف و شهود پرداخته می شود.
کلید واژگان: مراقبه, محاسبه, مشارطه, معاتبه, توبه, تضرع -
علامه سید محمدحسین طباطبایی از مفسران بزرگ معاصر با رویکرد توحیدی خاص و از تربیت یافتگان مکتب مرحوم سید علی قاضی، ضمن تفسیر آیات قرآن کریم در پاره ای مواضع، به مساله ای مهم در معرفت ربوبی با عنوان وجدان فقر ذاتی پرداخته است. نوشتار حاضر به تحلیل این مساله از نگاه مرحوم علامه می پردازد. لذا در ابتدا متذکر شرافت و عظمت مساله توحید می شویم. آنگاه به ارتباط توحید و وجدان فقر ذاتی می پردازیم و با طرح پاره ای از اوصاف الاهی، تاثیر آن در افعال و نگرش انسان را بررسی می کنیم.
کلید واژگان: توحید, فقر ذاتی, مالکیت الاهی, اراده و مشیت الاهی, ولایت الاهی, هدایت الاهی, رزاقیت الاهیAs a great contemporary interpreter with a particular monotheistic approach and an educated scholar in the late seyyed Ali Qazi's school, Allameh Tabatabyi when interpreting some verses has presented an important problem on the knowledge of God under the title of perceiving existential poverty. This paper has intended to study the problem analytically. At first the high position and dignity of monotheism has been brought into eyes, and then the relation between existential poverty and monotheism has been made clear. Finally, referring to some of Divine qualities, it has been shown that how perceiving existential poverty affects one's action and thought.
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.