کامبیز سلطانی نژاد
-
مقدمه
نوویچوک ها به عنوان نسل چهارم سلاح های شیمیایی و از دسته عوامل اعصاب محسوب می شوند. این دسته از عوامل اعصاب در دوران جنگ سرد و در اتحاد جماهیر شوروی(سابق) تولید شدند. با توجه به محرمانه بودن فرآیند ساخت این عوامل، اطلاعات کمی در رابطه با خصوصیات این ترکیبات وجود دارد. مانند سایر عوامل اعصاب، نوویچوک ها از دسته ترکیبات ارگانوفسفره می باشند که دارای خاصیت مهار غیررقابتی و برگشت ناپذیر آنزیم استیل کولین استراز می باشند. اطلاعات اولیه قدرتی بیش از 8-5 برابر از عامل VX را برای این ترکیبات ارایه نمودند. اگرچه این ترکیبات تاکنون به عنوان سلاح شیمیایی در نبردها مورد استفاده قرار نگرفته اند، با این وجود استفاده از این عوامل در حملات تروریستی شیمیایی در سال های اخیر، سبب شد که لزوم آشنایی هر چه بیشتر با مخاطرات و جنبه های سم شناسی این عوامل برای گروه پزشکی اهمیت بیشتری یابد. در این مقاله ضمن مروری بر تاریخچه توسعه و تولید، ساختار شیمیایی، مکانیسم اثر، توکسیکوکینتیک و سم شناسی این عوامل، به بررسی آخرین اطلاعات در رابطه با روش های تشخیص و درمان مسمومیت با این عوامل نیز پرداخته خواهد شد.
نتیجه گیریبر خلاف اطلاعات اولیه، به نظر می رسد مسمومیت ناشی از نوویچوک مانند سایر عوامل ارگانوفسفره می باشد و با انجام اقدامات درمانی سریع و مناسب قابل مدیریت می باشد. با توجه به وجود تهدید جهانی در زمینه حوادث تروریستی با این عوامل، آشنایی گروه پزشکی با این سموم جهت تشخیص و درمان بهینه قربانیان، ضروری می باشد.
کلید واژگان: نوویچوک, سلاح های شیمیایی, عوامل اعصاب, سم شناسیForensic Medicine, Volume:26 Issue: 3, 2021, PP 185 -197IntroductionNovichoks are considered as the fourth generation of chemical weapons and nerve agents (NA) category. NAs were produced and developed during the Cold War in the (former) Soviet :union:. Due to the confidentiality of the manufacturing process of these agents, there is little information about the properties of these compounds. Like other NA, novichoks are organophosphorus compounds that have non-competitive and irreversible inhibitory effects on the Acetylcholinesterase. Preliminary data described a high potency as 5-8 times more than VX for these agents. Although these compounds have not yet been used as chemical weapons on battlefields, the use of these agents in chemical terrorist attacks in recent years has made it necessary for medical professionals to become more familiar with the dangers and toxicological aspects of these agents. In this article, in addition to reviewing the history of development and production, chemical structure, mechanism of action, toxicokinetics, and toxicology of these agents, the latest information on of diagnosis and treatment of poisoning with these agents will be reviewed.
ConclusionContrary to the initial data, it seems that the poisoning caused by Novichok is like other organophosphate agents and can be managed successfully by performing the rapid and appropriate treatment measures. Due to the global threat of terrorist incidents with these agents, the medical team is familiar with these poisons for optimal diagnosis and treatment of victims.
Keywords: Novichok, Chemical weapons, Nerve agents, Toxicology -
اهدافاستفاده از روش های میکرواستخراج ساده و ارزان قیمت با بهره دهی بالا برای آماده سازی نمونه ها در سم شناسی قانونی مورد توجه هستند. امروزه می توان از کمومتریکس با تعیین عوامل مهم و تاثیرگذار بر پاسخ، برای بهینه سازی روش های استخراج استفاده نمود. هدف از این مطالعه، طراحی و بهینه سازی یک روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی (DLLME) برای استخراج کلرپیریفوس از ادرار با استفاده از روش کمومتریکس بود.
مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، ابتدا روش DLLME به منظور آماده سازی ادرار برای آنالیز کلرپیریفوس طراحی شد. سپس از مدل تاگوچی برای غربالگری و بررسی نقش عوامل تاثیرگذار بر استخراج کلرپیرفوس از ادرار استفاده شد و برای بررسی برهم کنش این عوامل، یک طرح مرکب مرکزی مورد استفاده قرار گرفت. پس از اعتبارسنجی داده های اخذشده، کلرپیریفوس با استفاده از روش بهینه شده DLLME از ادرار استخراج و توسط روش کروماتوگرافی بالا با ردیاب آرایه دیود نوری (HPLC-PDA) شناسایی و تعیین بهره دهی شد.
یافته ها: روش DLLME-HPLC-PDA بهینه شده در محدوده غلظتی 5/0 الی 4میکروگرم بر میلی لیتر، خطی بود و ضریب R2 برابر 9996/0 محاسبه شد. حداقل مقادیر قابل تشخیص و قابل اندازه گیری به ترتیب برابر 082/0 و 25/0میکروگرم بر میلی لیتر تعیین شد. بهره دهی روش در شرایط بهینه 95.6% محاسبه شد.
نتیجه گیری: از روش بهینه شده DLLME-HPLC-PDA می توان به عنوان یک روش ساده، سریع، ارزان قیمت، حساس و دقیق برای آنالیز کلرپیریفوس در نمونه های ادرار در آزمایشگاه های سم شناسی بالینی و قانونی استفاده نمود.کلید واژگان: کلروپیرفوس, کمومتریکس, میکرواستخراج مایع- مایع, کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالاForensic Medicine, Volume:25 Issue: 2, 2019, PP 121 -129AimsThe use of simple, low cost, high-efficiency microextraction methods are considered for sample preparation in forensic toxicology. Nowadays, the chemometrics technique can be used to determine the important and influencing factors on the response, to optimize the extraction methods. The aim of this study was to design and optimize a dispersive liquid-liquid microextraction (DLLME) method for the extraction of chlorpyrifos from the urine using a chemometrics method.
Materials &MethodsIn this experimental study, at first, a DLLME method for the extraction of chlorpyrifos in the urine sample was designed. Then, the Taguchi model was used for screening and investigating the role of effective factors on the extraction of chlorpyrifos from the urine and a central composite design was used to examine the interaction of these factors. After validation of the extracted data, chlorpyrifos was extracted from the urine using an optimized DLLME method and it detected and quantified using the high-performance liquid chromatography with photodiode array detector (HPLC-PDA).FindingsThe optimized DLLME-HPLC-PDA method was linear in the range of 0.5 to 4μg/ml, and the R2 coefficient was 0.9996. The minimum rates of detection and quantification were calculated by 0.08 and 0.25μg/ml, respectively. The profitability of the method in the optimal condition was calculated by %95.6.ConclusionThe optimized DLLME-HPLC-PDA method can be used as a simple, fast, inexpensive, sensitive and precise method for chlorpyrifos analyzing in urine specimens in clinical and forensic toxicology laboratories.Keywords: Chlorpyrifos, Chemometrics, Liquid-Liquid Microextraction, High Performance Liquid Chromatography -
زمینه و هدفریسین گلیکوپروتیینی است که از دانه های گیاه کرچک به دست می آید و یکی از مهلک ترین سموم گیاهی محسوب می شود. وجود انواع مسمومیت های تصادفی، جنایی و بیوتروریسم ناشی از ریسین سبب شده که این مسمومیت از دیدگاه سم شناسی قانونی دارای اهمیت بالایی باشد. هدف از این مقاله مروری بر تاریخچه، منشا، بیوشیمی، سم شناسی پایه، تظاهرات بالینی و روش های شناسایی ریسین در موارد بالینی و قانونی است.نتایجسمیت بالا، فراوانی و دسترسی آسان به گیاه، سهولت و ارزان بودن استخراج سم، غیر اختصاصی بودن تظاهرات بالینی مسمومیت و عدم وجود پادزهر اختصاصی سبب شده که از ریسین در مسمومیت های جنایی و بیوتروریسم استفاده شود. در سال های اخیر، کشف آزمایشگاه های زیرزمینی تهیه ریسین متعلق به القاعده در افغانستان و برخی از کشورها و ارسال نامه های آغشته به ریسین به دفتر رییس جمهور آمریکا خود گویای اهمیت تهدید بیوتروریستی با ریسین می باشد. آنالیز ریسین در انواع نمونه های زیستی و غیر زیستی جهت تایید علت مسمومیت به ویژه در موارد جنایی ضروری است. از روش های ایمنوآسی برای غربالگری و از تلفیق روش های کروماتوگرافی و طیف سنجی جرمی برای تایید موارد مسمومیت استفاده می شود.نتیجه گیریبا توجه به وجود تهدیدات دایمی و احتمال به کارگیری ریسین در حملات بیوتروریستی در کشور، لزوم آشنایی کلیه شاغلین گروه پزشکی از جمله متخصصان پزشکی قانونی و سم شناسی قانونی با مسمومیت های ناشی از ریسین و روش های تشخیص آن در موارد بالینی و قانونی ضروری می باشد.
کلید واژگان: ریسین, مسمومیت, بیوتروریسم, سم شناسی قانونیBackgroundRicin is a glycoprotein and one of the most toxic produced plant toxins derived from the castor plant. Accidental and criminal poisoning and bioterrorism due to ricin have been considered as the most important type of intoxications in forensic toxicology. In this article, the origin, history, biochemistry, toxicity and analytical procedures for determination of ricin in clinical and forensic cases are reviewed.FindingsDue to a high toxicity, the relative ease of production and availability of plant, economic methods for extraction of ricin from plant, non-specific clinical presentations and lack of specific antidote for treatment of the poisoning, ricin has been used in criminal poisoning and bioterrorism. In recent years, many Al Qaeda's illegal clandestine laboratories for production of ricin in Afghanistan and other countries have been detected. Also, sending of ricin-contaminated letters to some governmental important people such as USA president has been reported. This fact represents the importance of continuous threat due to ricin bioterrorism. Analysis of ricin in biological and non-biological samples is necessary for confirmation of poisoning especially in forensic cases. Immunoassay techniques have been used for screening of samples and combination of high tech chromatographic and mass spectrometric methods could be used for confirmatory analysis in clinical and forensic cases.ConclusionDue to continuous threat of our country by terroristic groups and possibility of use of ricin in modern terroristic acts, there is a necessity for continuous medical education of health care providers and forensic medicine specialists about ricin poisoning from medical and forensic aspects.Keywords: Ricin, Poisoning, Bioterrorism, Forensic Toxicology -
زمینه و هدفبرنامه ریزی دقیق جهت ارتقاء کمی و کیفی آزمایشگاه های سم شناسی قانونی کشور نیازمند آگاهی از ساختار و چگونگی عملکرد آزمایشگاه های معتبر مشابه در کشورهای پیشرفته جهان است. این مطالعه، با هدف بررسی ساختار و عملکرد آزمایشگاه های منتخب سم شناسی قانونی اروپا و مقایسه آنها با آزمایشگاه های سم شناسی قانونی کشور انجام شد.روش بررسیپژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی می باشد. آزمایشگاه های منتخب سم شناسی قانونی اروپا بر اساس عضویت آزمایشگاه در شبکه موسسات علوم قانونی اروپا مورد بررسی قرار گرفتند و داده های مورد نظر در مورد ساختار و عملکرد آزمایشگاه سم شناسی قانونی در فرم های ثبت اطلاعات طراحی شده وارد گردید. داده های بدست آمده با اطلاعات موجود از آزمایشگاه های سم شناسی قانونی کشور مقایسه و مورد بررسی قرار گرفتند. از نرم افزار MS-Excel 2007 برای رسم نمودارها استفاده گردید.نتایجدر این مطالعه اطلاعات مربوط به 18 آزمایشگاه سم شناسی قانونی از 17 کشور اروپایی بدست آمد. از نظر ساختاری، بیشتر آزمایشگاه ها (39%) تحت نظر وزارت دادگستری و تنها 6 % آنها به صورت مستقل اداره می شوند. از نظر روش های آنالیز دستگاهی مورد استفاده، روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی در تمامی آزمایشگاه ها متداول می باشد. سیستم قضایی در تمامی کشورها به عنوان بیشترین گیرنده خدمات و مراکز خصوصی و بیمارستان ها با 1/11%، به عنوان کمترین میزان مشتریان این آزمایشگاه ها محسوب می شوند. تمامی این آزمایشگاه ها دارای گواهینامه مدیریت کنترل کیفی ISO 17025 بوده و یا در حال اخذ آن می باشند.نتیجه گیریبا توجه به نتایج این مطالعه، به نظر می رسد که آزمایشگاه های سم شناسی قانونی کشور در مقایسه با آزمایشگاه های مشابه اروپایی از نظر ساختاری، نیروی انسانی فنی و تجهیزات تخصصی در جایگاه مناسبی قرار دارند. با این وجود، انجام اقدامات عملی جهت رفع موانع موجود در اخذ گواهینامه های معتبر مدیریت کنترل کیفی آزمایشگاه ضروری به نظر می رسد.
کلید واژگان: آزمایشگاه سم شناسی قانونی, ساختار, اروپا, ایرانBackgroundA detailed plan for improving of the quality and quantity of Forensic Toxicology Laboratories of Iran required understanding of the structure and function of same accredited laboratories in developed countries in the world. The aim of this study is to investigate that the structure and function of selected forensic toxicology laboratories in Europe and comparison them with Legal Medicine Organization (LMO) of Iran forensic toxicology labs.MethodThis is a descriptive study. The selected European forensic toxicology laboratories have been evaluated as a member of the European Network of Forensic Science Institutes (ENFSI). The present study is based on questionnaire for data collection. Data was obtained from selected ENFSI’s Forensic laboratory and then were compared with LMO’s forensic toxicology laboratory. MS-Excel 2007 software was used to plot graphs.FindingsIn this study، data from 17 European countries and 18 forensic toxicology laboratory were reviewed. In terms of structure، the most of these laboratories (39%) have been affiliated under the Ministry of Justice، and only 6% of them are independent. Gas chromatography - mass spectrometry is the most common equipment used in all laboratories. In all countries، judicial system is as the largest recipient of the specialized services and private centers and hospitals (11. 1%)، were the least common customers of these laboratories. All these laboratories had ISO17025 certificate or are getting it.ConclusionAccording to these results، it seems that the LMO forensic toxicology laboratories have a proper position in comparison with the same ENFSI laboratories based on the structural، technical and specialized equipments. However، practical measures for getting of quality control management system certificates for LMO forensic toxicology laboratories seem necessary.Keywords: Forensic Toxicology Laboratory, Structure, Europe, Iran -
فسفیدهای فلزی در کشور ما شناخته شده هستند. فسفید آلومینیوم در مناطق مختلف ایران خصوصا شمال ایران، تحت عنوان قرص برنج مورد استفاده قرار می گیرد که هر ساله سبب بروز مسمومیت و مرگ و میر می شوند. فسفیدهای آلومینیوم و روی به عنوان فومیگانت و جونده کش کاربرد داشته و به علت پتانسیل سمی بالا، ارزان و در دسترس بودن موجب شده، مسمومیتهای عمدی و تصادفی در اثر مصرف این عوامل در کشور گزارش گردد. علایم و نشانه های مسمومیت حاد خوراکی در اثر این عوامل شامل اختلالات گوارشی، قلبی - عروقی کبدی، کلیوی و عصبی بوده و به علت عدم وجود پادزهر اختصاصی، درمان های علامتی - حمایتی دارای نقش مهمی می باشند. با توجه به موارد یاد شده، هدف از مقاله حاضر آشنایی هر چه بیشتر همکاران گروه پزشکی با جنبه های مختلف سم شناسی فسفیدهای فلزی می باشد.
کلید واژگان: قرص برنج, فسفید آلومینیوم, فسفید روی, مسمومیت -
زمینه و هدفاعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک معضل جهانی مطرح است و تشخیص موارد سو مصرف ناشی از آن در جهت ارایه راهکارهای پیشگیرانه و درمانی جهت حفظ سلامت جامعه نقش بسیار مهمی را ایفا می نماید. آزمون های غربالگری متداول جهت شناسایی موارد سو مصرف مواد مخدر عبارتند از روش ایمونوکروماتوگرافی و کروماتوگرافی نازک لایه. این روش ها علیرغم دارا بودن مزایایی نظیر سرعت و ارزان قیمت بودن، دارای معایبی نظیر تهاجمی بودن (نیاز به اخذ نمونه های خون یا ادرار) و نیاز به معرف های شیمیایی می باشند. در چند سال اخیر استفاده از تکنولوژی رفلکسومتری مردمک چشم که پایه و اساس آن بررسی و ثبت ویدیویی حرکات مردمک چشم به دنبال تحریک های نوری و تفسیر آن توسط رایانه می باشد، در تشخیص موارد سو مصرف مواد مخدر مطرح شده است. از مزایای عنوان شده برای این روش عدم نیاز به نمونه های بیولوپیک (نظیر خون و ادرار) مصون ماندن جواب های آزمایش از دستکاری های عمدی، سرعت عمل بالا در حصول و نتایج و تعیین سو مصرف مواد مخدر تا 21 روز بعد از قطع مصرف می باشد که موارد عنوان شده به ویژه در سم شناسی قانونی دارای اهمیت بالایی می باشد از این رو هدف از مطالعه حاضر ارزیابی کارآیی این روش در تشخیص موارد سو مصرف مواد مخدر و مقایسه آن با روش های رایج است.روش بررسیاین مطالعه از نوع بررسی روش و بر روی 158 نفر از مراجعین به آزمایشگاه سم شناسی سازمان پزشکی قانونی کشور انجام شد. ابتدا برای هر فرد پرسشنامه ای شامل اطلاعات راجع به سن، جنس، سابقه بیماری های چشمی و عصبی، تاریخچه داروهای مصرفی و اعمال جراحی انجام شده تکمیل شد و جهت آزمایش، ابتدا هر فرد به مدت 15 دقیقه در شرایطی آرام و دور از هر گونه صدا و نور شدید قرار می گرفت. در این مطالعه جهت بررسی رفلکس مردمک چشم از دستگاه (Iritech, DM-2010) استفاده گردید. جهت بررسی نتایج حاصله با روش های متداول، از هر فرد نمونه ادرای اخذ گردید و به روش های ایمونوکروماتوگرافی و کروماتوگرافی نازک لایه مورد بررسی قرار می گرفت.یافته هااز 158 فرد مطالعه شده 117 نفر (74.05%) مذکر و 41 نفر (25.95%) مونث بودند. میانگین سنی افراد 0.8± 35.6 سال و محدوده سنی 69-22 سال بود. نتایج حاصل با استفاده از روش رفلکسومتری مردمک چشم در 70 مورد (44.30%) عدم نیاز به انجام آزمون های تکمیلی جهت بررسی مواد مخدر را نشان داد (پاسخ های منفی) و در 88 مورد (55.70%) نیاز به آزمون های تکمیلی پیشنهاد گردید (پاسخ های مثبت). بررسی نمونه های ادراری به روش های ایمونوکروماتوگرافی و کروماتوگرافی نازک لایه، در آن دسته از افرادی که طبق روش رفلکسومتری مردمک چشم نیازی به آزمون های تکمیلی نداشتند نشان داد که در 3 مورد (4.28%) مواد مخدر یافت گردیده بود (منفی کاذب) در حالی که از 88 موردی که در روش رفلکسومتری مردمک چشم نیاز به انجام آزمون های تکمیلی برای آنها پیشنهاد شده بود در روش ایمونوکروماتوگرافی و کروماتوگرافی نازک لایه تنها در 9 مورد (10.23%) مواد مخدر یافت گردیده بود.نتیجه گیریاستفاده از روش رفلکسومتری مردمک چشم جهت غربالگری موارد سو مصرف مواد مخدر در افراد، تنها در مواردی که در آنها عدم نیاز به آزمون های تکمیلی اعلام می شود دارای اعتبار بوده و جواب های مثبت این روش به علت تداخلات متعدد در موارد قانونی نیازمند آزمون های تکمیلی نظیر کروماتوگرافی نازک لایه جهت تشخیص موارد سو مصرف می باشد.
کلید واژگان: رفلکسومتری مردمک, مواد مخدر, غربالگری, سم شناسی قانونی -
بررسی اثر عصاره تام گیاه سنبل الطیب به عنوان درمان افزودنی در بیماران مبتلا به تشنج سمپنوماتیک مقاوم به درمانسابقه و هدفصرع مقاوم به درمان از دیرباز به عنوان یک معضل درمانی برای پزشکان و بیماران مطرح بوده است. عصاره گیاه سنبل الطیب در طب سنتی ایران به عنوان درمان ضد اضطراب، بیخوابی و همچنین ضد تشنج مورد استفاده قرار گرفته است. تاکنون بررسی بالینی دقیق بر روی اثر ضد تشنجی عصاره گیاه فوق انجام نگرفته است.مواد و روش هااین مطالعه بر روی 13 بیمار مبتلا به صرع مقاوم به درمان جنرالیزه انجام گرفت. عصاره تام گیاه سنبل الطیب بصورت درمان افزودنی جهت بیماران فوق تجویز شد. بررسی بصورت Open Lable و در سه فاز پایه، افزایش دوز تا حد مورد نظر و فاز نگهدارنده انجام شد.یافته ها11 بیمار تحقیق را به پایان رساندند که از این تعداد 8 بیمار (%72.72) تعداد حملات بشکل معنی داری کاهش یافت (p<0.05). در این تعداد از بیماران حداقل %25 کاهش در تعداد حملات تشنج دیده شد.نتیجه گیریبا توجه به نتایج فوق به نظر می رسد که عصاره تام گیاه سنبل الطیب می تواند در کاهش تعداد حملات تشنج در بیماران مبتلا به صرع مقاوم به درمان اثر قابل قبولی داشته باشد. مطالعات تکمیلی بیشتر جهت بررسی اثر گیاه فوق توصیه می شود.
کلید واژگان: سنبل الطیب, صرع مقاوم به درمان, والرنیک اسید -
تعیین مقدار سرب در تریاک به روش طیف سنجی جذب اتمی شعله ایزمینهناخالصی های موجود در مواد مخدر می تواند باعث بروز یا تشدید علائم و نشانه های مسمومیت های حاد و مزمن ناشی از این مواد گردد. سرب به عنوان یکی از ناخالصی های یافت شده در تریاک می تواند سبب ایجاد مسمومیت های حاد و مزمن در مصرف کنندگان تریاک گردد. از این رو شناسایی و تعیین مقدار این فلز سمی در نمونه های تریاک از نظر سم شناسی بالینی و قانونی دارای اهمیت است. هدف از این مطالعه استفاده از روش طیف سنجی جذب اتمی شعله ای جهت تعیین مقدار سرب در تریاک می باشد.روش هادر این مطالعه از روش هضم مرطوب با استفاده اسید نیتریک جهت آماده سازی نمونه های تریاک استفاده شد. بعد از رسم منحنی استاندارد، مقدار سرب در نمونه های تریاک توسط دستگاه طیف سنج جذب اتمی شعله ای اندازه گیری شد. سپس دقت در یک روز، دقت در بین چند روز، حداقل میزان قابل اندازه گیری و حداقل میزان قابل شناسایی در این روش مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته هادر این روش می توان مقدار سرب موجود در تریاک را در محدوده غلظت های 5-40 ppm اندازه گیری نمود. میزان دقت در یک و بین چند روز در این روش به ترتیب 0.8 و 1.2 درصد بود. حداقل میزان اندازه گیری و حداقل میزان قابل شناسایی در این روش به ترتیب 5 ppm و 2 ppm بود.نتیجه گیریاز روش طیف سنجی جذب اتمی شعله ای به عنوان یک روش حساس، دقیق و تکرارپذیر جهت آنالیز کمی سرب در نمونه های تریاک می توان استفاده نمود.
کلید واژگان: سرب, تریاک, طیف سنجی جذب اتمی شعله ای -
یکی از مهمترین دلایل به وجود آمدن سمیت در انسان، گیاهان سمی هستند. با اینکه خیلی از مسمومیت های گیاهی از نظر درجه سمیت در حد خفیف هستند ولیکن در مواردی می توانند حتی کشنده نیز باشند. در این مقاله مروری سعی بر این بوده است که عوارض جانبی و خواص سمی گیاهان و مواد تشکیل دهنده آنها را در سیستم های بیولوژیک مشخص کرده و با درمان و کنترل مسمومیت با آنها آشنا شویم.
کلید واژگان: گیاهان سمی, سمیتPoisonous plants are one of the most important causes of poisonings in human. Although most of plant-induced poisonings are mild in terms of severity but they may be life-threatening. Regarding compositions of toxic plants, most of them can induce toxicity on many biological systems including central nervous system, cardiovascular, hematopoietic sytem and etc.In this brief review, we tried to summarize demonstrations of toxicity and adverse effects of poisonous plants and their active substances on biological systems, and thir clinical management.Keywords: Poisonous plants, Poisoning, Human
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.