به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
مقالات رزومه:

سیده شیرین حجازی

  • فاطمه میرزایی، سیده شیرین حجازی*
    اعتقاد به خیر بودن زندگی بدون رنج و اینکه بیماری، سختی و حوادث شری اجتناب ناپذیر است که دامن انسان را در دنیا می گیرد، نمونه ای از باورهای بیشتر مردم است؛ باوری که قضاوت و بینش فرد را نسبت به جهان پیرامون خود دچار مشکل می کند. علم روان شناسی شناختی، قضاوت ها و رفتارهای نادرست را ناشی از شکل گیری طرح واره های نادرست در ذهن انسان می داند. هر طرح واره دارای ساختار معینی (مولفه ها) است که با ویژگی های ملازم خود به مفهومی قابل درک تبدیل می شود. تعیین مولفه های خیر و شر بر مبنای معنای لغوی و اصطلاحی آن ها و سپس بررسی ویژگی های این طرح واره ها از دیدگاه قرآن کریم، نشان می دهد که طرح واره های قرآن از مفاهیم خیر و شر با طرح واره هایی که در ذهن و باور مردم نسبت به این مفاهیم ایجاد شده، متفاوت است. مسیری که قرآن کریم از طرح واره های خیر و شر برای انسان ترسیم کرده، بر مبنای درک یا عدم درک ربوبیت خداوند در جهان و به ویژه در زندگی است. تفکر و درک بر مبنای طرح واره های قرآنی در حوزه مفاهیم خیر و شر، سبب می شود که انسان به جای تحصیل دانش در موضوع نظام احسن، خود، احسنیت این نظام را دریابد.
    کلید واژگان: طرح واره های قرآن, مفاهیم خیر و شر, طرح واره نادرست, مولفه های طرح واره, روان شناسی شناختی
    Fatemeh Mirzaei, Seyedah Shirin Hejazi *
    Believing that life without suffering is good, and illness, hardship and accidents are inevitable evils is an example of the beliefs which causes problems in a person's judgment and vision to the world. Cognitive psychology considers incorrect judgments and behaviors as a cause of incorrect schemas formation in the human mind. Each schema has a certain structure (components) that is transformed into an understandable concept with its inherent characteristics.Determining the components of good and evil based on their literal and idiomatic meaning and then examining the characteristics of these schemas from the Holy Qur’an perspective, shows that good and evil schemas concepts in the Holy Qur’an are different from the schemas in people's minds and beliefs. The path that the Holy Qur'an has shown to man about good and evil schemas is based on understanding or not understanding God's Lordship in the world and especially in life. Thinking and understanding based on Qur’anic good and evil schemas, causes a man discover the goodness of this system by himself instead of studying knowledge on the subject.
    Keywords: Holy Qur’an, good, evil, schema, schema components, Cognitive sciences
  • فریده امینی، فاطمه حبیبی*، سیده شیرین حجازی

    بررسی کمی و کیفی پژوهش های انجام شده در هر حوزه مطالعاتی، درک صحیحی از روند انجام پژوهش ها، روش های مورد استفاده و چگونگی پیشرفت در آن زمینه را فراهم می آورد. همسو با انجام فعالیت های پژوهشی به ویژه در مطالعات میان رشته ای، که به دستاوردهای جدیدی انجامیده، ضروری است پژوهش ها با مروری نظام مند مورد ارزیابی قرار بگیرند تا از این طریق، نخست مطالعات پیشین، رویکردها و موضوعاتی که مورد توجه پژوهشگران بوده است، مشخص شود و دوم اینکه درنتیجه این کار سنجه ای برای انجام پژوهش های آینده در آن حوزه در دست باشد که از طریق آن، خلاها و زمینه های مناسب شناسایی و معرفی شود. از میان ابزارهای مطرح شده در حیطه مطالعات میان رشته ای قرآن و حدیث، پژوهش حاضر بر مرورنظام مند و ارزیابی استنادی مطالعات زبان شناسی شناختی متمرکز شده است؛ ازاین رو در این مقاله همه پژوهش های انجام شده در بازه زمانی سال های 1385 تا نیمه اول 1400 در قالب 112 مقاله، نه رساله، پانزده پایان نامه و شش کتاب بررسی شده است. بررسی سیر نشر آثار، نحوه نشر، تعیین پرکارترین نویسندگان و پراستنادترین کتاب ها و مقالات، محاسبه میزان استناد به انواع محمل های اطلاعاتی، تعیین وضعیت پوشش زبانی استنادها، وضعیت مقالات پژوهشی، تعیین میزان و نحوه مشارکت و همکاری محققان در انجام تحقیقات، ارزیابی کیفی آثار از حیث پیکره پژوهش، حیطه پژوهش و ارزیابی محتوایی ازجمله دستاوردهای پژوهش حاضر است.

    کلید واژگان: قرآن کریم, زبان شناسی شناختی, مرور نظام مند, مطالعات میان رشته ای, تحلیل استنادی
    Farideh Amini, Fatemeh Habibi *, Seyedeh Shirin Hejazi

    Quantitative and qualitative research review in particular fields provides better understanding of how research is conducted, how methods are used, and how progress is made. The process of conducting research activities, especially interdisciplinary studies which have resulted in new achievements, should be assessed with systematic review in order to identify previous studies, approaches, and topics that researchers like. Also, it should be a criterion for carrying out future researches, so gaps and appropriate fields can be identified. As a systematic review and citation evaluation of cognitive linguistics studies are among the tools proposed in the field of interdisciplinary studies of Qur’an and tradition, the current study focuses on all the research conducted in the period of 2006 to 2021in the form of 112 articles, 9 treatises, 15 theses, and 6 books. The publication process, determining the most prolific authors and the most cited books and articles, calculation the amount of citation to various information sources, determining the language coverage of citations, assessing researchers’ participation and cooperation, and evaluating the content and quality of works are among the accomplishments of the present study.

    Keywords: Holy Qur’an, Cognitive Linguistics, Systematic review, interdisciplinary studies, Analyzing sources
  • فاطمه میرزایی، سیده شیرین حجازی*، مریم گرمرودی

    شناخت کارکردهای هدایتی آیات و به کارگیری این کارکردها در هدایت انسان ازجمله اهداف درک و فهم قرآن کریم است که غالب پژوهش های تفسیری و تدبری پیرامون آیات قرآن کریم نیز در همین راستا صورت می گیرد. آیه 172 سوره اعراف که به آیه میثاق شهرت دارد یکی از آیاتی است که بیشتر، از جنبه شرح عالم غیب بررسی شده و کمتر به کارکرد هدایتی آن پرداخته شده است. در این جستار، به منظور دست یابی به کارکرد معرفتی و هدایتی آیه میثاق، به روش توصیفی_تحلیلی، عالم ذر و بررسی ماهیت انسان در این عالم، تبیین شده است که نشان می دهد شهود حق در عالم ذر برای انسان صورت گرفته است و انسان در این عالم، عبودیت، مربوبیت و مظهریت را با شعور و ادراک پذیرفته است. همچنین انسان با شهود قلبی می تواند انتساب خود را به ذات خداوند در حیات دنیوی بیابد. آگاهی به این اتصال و مفاد آن که در فطرت انسان نمود ظاهری دارد، به انجام احکام و عبادات دینی، اشتیاق می دهد و ظهور و فعلیت اوصاف حق برای انسان به عنوان تنها راه کسب آرامش و آسایش نمود می یابد.

    کلید واژگان: آیه میثاق, عالم ذر, کارکرد معرفتی, زندگی, هدایت انسان
    Fatemeh Mirzaii, Shirin Hejazi *, Maryam Garmroodi

    Recognition of the guiding functions of the verses and application of these functions in guiding human beings is one of the goals of understanding the Holy Quran, which is the main interpretive and contemplative researchs on the verses of the Holy Quran. The verse 172 of Surah Al-A'raf, which is known as the verse of the Covenant (Mithaaq), is one of the verses that has been studied more in terms of the description of the Unseen World (Alam Al-Ghayb) but its guiding function has been less discussed. In this article, in order to achieve the epistemological and guiding function of the verse of the Covenant, in a descriptive-analytical method, the World of Pre-Existence (Alam Adh-Dhar), and the study of human nature in this world are explained, which shows that the intuition of Divine Truth (Haqq) in the world of pre-existence is done for man and he has accepted in that world his servitude (Uboudiyyat), divine lordship (Marboubiyyat) and being a manifestation of God (Madhariyyat) with consciousness and perception. Also, with heart's intuitive guidance, man can find his attribution to the Divine Essence in worldly life. Awareness of this connection and its contents, which is exist apparently in human nature, encaurages him in order to perform religious rules and worshiping deeds, and the emergence and actuality of the Divine Attributes for man is considered as the only way to reach spritual peace and comfort.

    Keywords: Verse of the Covenant, Particle World, Epistemological Function, Life, Guidance of Man
  • سیده شیرین حجازی*
    بیشتر اندیشمندان اسلامی بر این نکته اتفاق نظر دارند که قرآن کریم درتوصیف مفاهیم انتزاعی، به ویژه مفاهیم مربوط به عوالم بعد از مرگ، از زبان استعاره استفاده کرده است، همچنین آنان بر این عقیده اند که بر مبنای تفسیر سنتی، به کارگیری استعاره در آیات، برای سهولت درک این مفاهیم و زیبایی کلام بوده است. در مقابل، بر مبنای نظریه استعاره مفهومی، استعاره ها علاوه بر درک مفاهیم انتزاعی، در تولید پیام و مقصود کلام نیز به کار می روند. لذا با تحلیل شناختی عبارات استعاری قرآن کریم می توان به پیام نهفته در این عبارات دست یافت. نتایج حاصل از بررسی آیات مربوط به عوالم بعد از مرگ از منظر معناشناسی شناختی و تحلیل داده ها نشان می دهد که مکان مندی عوالم بعد از مرگ، ساختار بیانی آیات بر مبنای حرکت و نتایج آماری حوزه های مبدا و مقصد در آیات، دلیل بر ادامه مسیر زندگی انسان در این عوالم است تا با تغییر و دگرگونی ها، ظرفیت لازم را برای رسیدن به مقصد دریافت نماید. همچنین تحقق هدف و تطابق مقصد بر مبدا در سیر حرکتی انسان از دیگر پیام های عبارات استعاری آیات مورد مطالعه است.
    کلید واژگان: قرآن کریم, استعاره مفهومی, عوالم بعد از مرگ, مکان مندی, حرکت تکامل انسان
    Seyyedh Shirin Hejazi *
    Most Islamic thinkers agree that the Holy Qur'an uses the language of metaphor in describing abstract concepts, especially those related to the afterlife. According to the traditional interpretation, metaphor in Qur’anic verses has been used to facilitate the understanding of these concepts and the beauty of discourse. In contrast, according to conceptual metaphor theory, in addition to understanding abstract concepts, metaphors are used to produce the message and purpose of speech. Therefore, by cognitive analysis of the Holy Qur'an metaphorical expressions, the message hidden in these expressions can be achieved. The results of the study of verses related to the afterlife from the perspective of cognitive semantics and data analysis based on the theory proposed by Lakoff and Johnson (1980), show that the afterlife placiality, the verses' expressive structure based on motion and the verses' expressive structure based on the movement and statistical results of the origin and destination areas in the verses are the reason for human life continuation in these worlds in order to receive the necessary capacity to reach the destination through changes and transformations. Also, the realization of the goal and the destination adaptation to the origin in the human movement course are some other messages of the studied verses metaphorical expressions.
    Keywords: Holy Qur’an, Conceptual Metaphor, after life worlds, placiality, movement
  • سیده شیرین حجازی*، پروین بهارزاده، آزیتا افراشی
    استعاره یکی از عمومی ترین و پرکاربردترین فرآیندهای شناختی است که می تواند بازنمود ویژگی های فرهنگ و ایدیولوژی یک جامعه یا یک مکتب باشد. بر مبنای نظریه "استعاره مفهومی"، در استعاره ها و عبارات زبانی شان، شناخت و فرهنگ با یکدیگر درمی آمیزند و به یک ترکیب مفهومی واحد بدل می شوند و آن چه را که استعاره مفهومی می نامیم به همان اندازه که شناختی است، ماهیت های فرهنگی نیز دارد. براین اساس شکل گیری استعاره های مفهومی قرآن کریم را با فرهنگ عصر نزول مرتبط دانسته و در پژوهش حاضر با روش تحلیلی-تطبیقی، با مقایسه عبارات استعاری در دو بخش اشعار جاهلی و آیات قرآن کریم، تبیین جدیدی از گفتمان ارتباط قرآن و فرهنگ عصر نزول به دست آمده است. قرآن کریم جهت ساخت استعاره های مفهومی خود از فرهنگ عصر نزول بهره گرفته و با تحول در حوزه های مقصد استعاره ها، محوریت دنیا و زندگی مربوط به آن را در استعاره های اشعار جاهلی به محوریت توحید در عبارات استعاری خود تغییر داده و با ترسیم جهان بینی وحی درون استعاره ها، فرهنگ نوینی را پایه گذاری کرده است. از دیگر نتایج این پژوهش این است که نظریه "متاثر بودن وحی از فرهنگ عصر نزول" را نفی می کند.
    کلید واژگان: قرآن کریم, استعاره های مفهومی, اشعار جاهلی, فرهنگ عصر نزول, جهان بینی وحی
    Seyedeh Shirin Hejazi *, Parvin Baharzadeh, Azita Afrashi
    Metaphor is one of the most common and widely-used cognitive processes that can represent the characteristics of the culture and ideology of a society or a school. According to the theory of conceptual metaphor, in metaphors and their linguistic expressions, cognition and culture are intertwined and become a single conceptual combination. What we call conceptual metaphor is as much cognitive as it is cultural in nature. Accordingly, we assume the formation of conceptual metaphors of the Holy Qur’an as related to the culture of the revelation era and in the present analytical-comparative study, by comparing metaphorical expressions in the poems of the Age of Ignorance and ayahs of the Holy Qur’an, a new explanation of the discourse of the relation between the Qur’an and the culture of the revelation era has been obtained. The Holy Qur’an has used the culture of the revelation era and by changing the target domains of metaphors, it has changed the centrality of the world and its related life in the metaphors of the poems of the Age of Ignorance to the centrality of monotheism in its metaphorical expressions, and has thus established a new culture by drawing a worldview of revelation within metaphors. Another finding of this research was that this theory negates "the revelation being influenced by the culture of the revelation era".
    Keywords: the Holy Qur’an, conceptual metaphors, poems of the Age of Ignorance, culture of the revelation era, worldview of revelation
  • سیده شیرین حجازی*، پروین بهارزاده، آزیتا افراشی
    نظم و انسجام در قرآن کریم از دیرباز مورد توجه بسیاری از اندیشمندان جهان اسلام بوده است و تاکنون نظریاتی مانند  "نظریه نظم" و  "نظریه وحدت موضوعی قرآن" در این راستا شکل گرفته است. امروزه نیز برمبنای نظریه انسجام متنی، در مطالعات روش شناسی متن، می توان عواملی که اجزای تشکیل دهنده متن را به هم مرتبط می سازد و سبب انسجام و هماهنگی آن می شود، بررسی کرد. براین اساس، در مقاله حاضر، ابتدا ارتباط عبارات استعاری قرآن برمبنای نظریه استعاره مفهومی، مورد بررسی قرار گرفته و تحلیل شناختی استعاره های مفهومی فاصله، اندازه و حرکت، سه نوع انسجام: انسجام تحت یک استعاره کلان، انسجام میان چند جنبه از یک مفهوم منفرد و انسجام ترکیبی استعاره ها را نشان داده است. سپس بر مبنای نظریه انسجام متن، مشخص شد این استعاره ها به عنوان گره های انسجامی، بیانگر نوعی ارتباط معنایی میان اجزاء متن هستند که آنها را از گسستگی و ناهماهنگی در موضوع حفظ می کند. همچنین هم پوشی موجود میان اهداف استعاره ها نشان داد، چگونه زبان استعاری قرآن همه مفاهیم و اندیشه های خود را در مسیر هدف اصلی خویش انسجام بخشیده است. این انسجام استعاری پیوستگی آیات را از محدوده سوره ها به کل متن تعمیم می دهد و اعجاز ادبی متن قرآن کریم را از زاویه ای جدید بیان می کند.
    کلید واژگان: قرآن کریم, انسجام استعاری, استعاره مفهومی, زبان شناسی, اعجاز ادبی
    Sayedeh Shirin Hejazi *, Parvin Baharzadh, Azita Afrashi
    Order and coherence in the Holy Qur'an have long been considered by many thinkers in the Islamic world, and theories such as "Theory of Order" and "Theory of Thematic Unity of the Qur'an" have been developed in this regard. Even today, based on the theory of textual coherence, in the methodological studies of the text, we can examine the factors that connect the components of the text and cause its coherence and coordination. Accordingly, in the present article, the relationship between the metaphorical expressions of the Qur'an based on the theory of conceptual metaphor was examined and the cognitive analysis of the conceptual metaphors of distance, size and motion, three types of coherence: coherence under one macro metaphor, coherence between several aspects of a concept. Individual and combined coherence showed metaphors. Then, based on the theory of text coherence, it was found that these metaphors, as cohesive nodes, represent a kind of semantic connection between the components of the text that protects them from disruption, inconsistency in the subject. The overlap between the goals of the metaphors showed how the metaphorical language of the Qur'an has integrated all its concepts and ideas in the direction of its main goal. This metaphorical coherence extends the continuity of the verses from the scope of the suras to the whole text and expresses the literary miracle of the text from a new angle.
    Keywords: The Holy Quran, Metaphorical Coherence, Conceptual Metaphor, Linguistics, Literary Miracle
  • سیده شیرین حجازی*، پروین بهارزاده، آزیتا افراشی
    قرآن کریم شامل ظهور گسترده استعاره ها می باشد که در تعریف استعاره سنتی، جنبه زیبایی شناسی دارند. اما امروزه استعاره به عنوان یکی از الگوهای شناختی زبان می تواند عاملی برای مباحث میان رشته ای گردد و نقش بسزایی در تبیین جهان بینی حاکم بر قرآن داشته باشد. قرآن، زندگی انسان را به صورت حرکت به سوی خداوند در قالب استعاره بیان می کند. بر همین اساس برای درک ارتباط مفاهیم حرکتی در قالب استعاره با مفهوم زندگی، استعاره های مفهومی با حوزه مبدا حرکت در قرآن کریم، با رویکرد شناختی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که افعال حرکتی چون جاء، اتی، تاب، ارسل، انزل، هدی و ضلل، به عنوان حوزه های مبدا در درک استعاری حوزه های مقصد مانند: وحی، نبوت، سعادتمندی، گمراهی، قیامت، عذاب، مرگ، تغییر، پذیرش، اعمال و... نقش آفرینی کرده اند. همچنین مشخص شد کاربرد هر یک از افعال حرکتی برای مفاهیم حوزه مقصد، علاوه بر انتقال ویژگی حرکت، ماهیت حرکت را نیز در هر یک از حوزه های مقصد تبیین می کنند. در نهایت استعاره های مفهومی حرکت استخراج شده در این مقاله، تحت پوشش استعاره بنیادی [زندگی سفر است] انسجام می یابند و به عنوان جنبه هایی از مفهوم زندگی از دیدگاه قرآن کریم در خدمت تحقق بخشیدن به هدف قرب الهی قرار می گیرند.
    کلید واژگان: قرآن کریم, استعاره مفهومی حرکت, حوزه مبدا, حوزه مقصد, فعل حرکتی
    Saeedh Shirin Hejazi *, Parvin Baharzadh, Azita Afrashi
    The Holy Qur'an includes the emergence of vast metaphors that have the aesthetic aspect in defining the traditional metaphor. But today metaphor as one of the cognitive patterns of language can be a factor in interdisciplinary discussions and has a significant role in explaining the worldview of the Quran. The Qur'an expresses man's life as a movement to God in the form of metaphor. Accordingly, in order to understand the relationship between the concepts of movement in the form of metaphor and the concept of life, conceptual metaphors with the field of motion in the Holy Qur'an were examined and analyzed by a cognitive approach and it was found that the movement verbs such as Jaye, Eti, Magnus, Arsal, Anzal , Hoody and Dolel, have played a role as the domains of origin in metaphorical understanding of target areas such as revelation, prophecy, happiness, misleading, resurrection, torment, death, change, acceptance, deed, etc. It was also found that the application of each of the verbs for the concepts of the destination domain, in addition to the transfer of the motion attribute, also explains the nature of the movement in each of the destination domains. Finally, the conceptual metaphors of the extracted movement in this paper are covered by the fundamental metaphor and the aspects of the concept of life from the point of view of the Holy Qur'an serve to fulfill the divine goal.
    Keywords: The Holy Qur'an, The concept of movement, The field of origin, The domain of the destination, The verb of the movement
  • سیده شیرین حجازی *
    تحلیل گزاره های اخلاقی در قرآن کریم با استفاده از روش تحلیل محتوا و ارائه ی یک مدل نظام اخلاقی با هدف تعیین و تبیین عوامل موثر در تحقق آنها برای هدایت فرد و جامعه حائز اهمیت است. استخراج مضامین مربوط به عفاف در سوره ی نور و تحلیل آنها در این پژوهش نشان می دهد که این مضامین حوزه های فرد، خانواده و اجتماع را در برگرفته و به منظور ساخت یک مدل و ساختار در حوزه ی عفاف، چهار مولفه ی این نظام، یعنی اصول و مبانی، مقدمات، الزامات و موانع را در این باره تبیین کرده است. مدل ارائه شده، جامعیت نظام اخلاقی حاکم بر سوره ی نور با موضوع عفاف را نشان می دهد. همچنین استفاده از روش تحلیل محتوا در بررسی آیات سوره ی نور نشان می دهد که حجاب از الزامات نظام اخلاقی عفاف است و چون عینی ترین رفتار اخلاقی در این نظام محسوب می شود، می توان به عنوان شاخص به آن توجه کرد.
    کلید واژگان: سوره ی نور, تحلیل محتوا, عفاف, حجاب, نظام اخلاقی
فهرست مطالب این نویسنده: 8 عنوان
  • سیده شیرین حجازی
    سیده شیرین حجازی
نویسندگان همکار
  • دکتر پروین بهارزاده
    : 3
    دکتر پروین بهارزاده
    دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
  • فاطمه حبیبی
    : 1
    فاطمه حبیبی
    دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث- عضو گروه پژوهشی مطالعات میان رشته ای قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س)، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
بدانید!
  • این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شده‌است.
  • مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه می‌کند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایش‌ها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامده‌است.
  • اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال