صادق کریمی مقدم
-
نشریه دعاپژوهی، پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1400)، صص 139 -162
یکی از ادعیه ماه رجب، دعای رجبیه امام صادق (علیهالسلام) است که با عبارت «یا من ارجوه» آغاز میگردد. ازاینرو، به همین عبارت نیز مشهور گردیده است. در این جستار به بررسی نقلهای گوناگون این دعا، آداب و زمانهای خواندنش، شان صدورهای آن و نهایتا به معانی لغات و عبارات آن پرداخته شد. سرانجام نشان داده شد که این دعای رجبیه، علاوهبر وجود برخی اشکالات سندی، ضعف برخی از راویانش و اختلاف نقلهای آن، میتوان با توجه به وجود اسانید متعدد، جبران اسنادی برخی نقلها، نقل محدثان بزرگی همچون کلینی، کشی و سید بن طاووس در آثار خود و نیز علو معانی آن، صدور این دعا از غیر معصوم را دور از حقیقت مینمایاند. بنابراین، دعای مورد بحث، معتبر و قابل استناد به امام معصوم است.
کلید واژگان: امام صادق (علیه السلام), دعای رجبیه, حدیث مزید متنی, حدیث مقلوب, حدیث مشهور“Isnad-Matn of The Imam Sadiq`s (as) Prayer of Rajabiyyah: An Analytical Study” One of the prayers of the month of Rajab is the Imam Sadiq`s (as) Prayer of Rajabiyyah which begins with the phrase "O who I hope him", Hence, it is also known by the same phrase. In this article, the various narrations of this prayer, the etiquette and times of its recitation, the cause of its issuance and the meanings of its words and phrases have been examined. Finally, it was shown that this Prayer of Rajabiyyah, in addition to some Isnad`s defects, weakness of some of its narrators and differences in it`s narrations, can be compensated by the existence of several Isnads for the Prayer, the mendings of some it`s Isnads, citation of great narrators of Hadith such as Kulaini, Kashshi and Sayyid Ibn Tawus in their works, as well as its higher meanings, possibles the utterance of this prayer from the infallible Imam. Therefore, the prayer in question is valid and could was issued by the Imam.
Keywords: Imam Sadiq (as), The Prayer of Rajabiyyah, extra textual hadith, inverted hadith, famous hadith -
پیروی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) به عنوان اسوه و الگو برای همه مسلمانان فرضی است که از سوی قرآن کریم به آن اشاره شده است. از این رو سیره عملی ایشان که از آن به سنت تعبیر می گردد، می تواند در بسیاری از سبک زندگی فردی و کنش های اجتماعی مسلمانان راهگشا باشد. در این میان، سیره پیامبر گرامی اسلام (ص) در شهر مدینه و چگونگی تعامل ایشان با ناهمسویان دین اسلام همانند اهل کتاب (یهودیان و مسیحیان) می تواند به مثابه شیوه ای شایسته، سرلوحه منش اجتماعی، سیاسی و اخلاقی اسلامی قرار گیرد. در این مقاله ابتدا با بررسی منابع تاریخی به نوع سیره پیامبر (ص) در مواجهه با یهودیان و مسیحیان پرداخته شد، سپس با رویکردهای نوین پژوهشی به تطبیق آن نمونه ها با تکیه بر فرضیه گفتمان صلح و مدارا در سیره پیامبر اکرم (ص) در چگونگی شیوه تعامل ایشان با اهل کتاب پرداخته شد، و این نتیجه به دست آمد که گفتمان ایشان را می توان بر اساس مصالحه و مدارا در برخورد با اهل کتاب دانست.
کلید واژگان: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم), صلح, مدارا, گفتمان, اهل کتابFollowing the Holy Prophet (peace and blessings of Allaah be upon Him and His Household) as a model for Muslims is a presumption mentioned by the Holy Quran. Hence, his Sira, which is interpreted as Tradition, can be a guide in many individual and social actions of Muslims. In the meantime, the Prophets (pbuh) manners in the city of Medina and how he treated the dissidents of Islam, such as the People of the Book, can be considered as a proper method, the headline of Islamic political and moral character. In this article, first, by reviewing historical sources, the Prophet's behavior in the face of Jews and Christians was dealt with, then with new research approaches to apply those examples based on the hypothesis of peace and tolerance discourse in the Prophets Sira in His treatment with the People of the Book was discussed, and it was concluded that his discourse can be considered based on compromise and tolerance in dealing with the People of the Book.
Keywords: The Holy Prophet (peace, blessings of Allaah be upon him, His Household), peace, tolerance, discourse, People of the Book -
مساله خاستگاه اسناد حدیث و تاریخ گذاری آن در طی یک سده گذشته از مباحث مهم میان دانشمندان مسلمان و حدیث پژوهان غربی بوده است. در این باره، هر دو دسته غالبا با استناد به گفته ای از محمد بن سیرین(110ق) که در آن آغاز اسناد دهی برای حدیث به سبب وقوع یک فتنه دانسته شده است، تاریخ گذاری های متفاوتی را ارائه نموده اند. محدثان اهل سنت، فتنه مورد نظر را قتل خلیفه سوم در سال 35 ق دانسته و زمان آغاز به کارگیری اسناد را نیز در اوایل سده نخست هجری بر شمرده اند؛ اما برخی محققان غربی، تاریخ خاستگاه اسناد را مرتبط با رویدادهای اوایل سده دوم هجری برشمرده اند. در این میان، حدیث پژوه هلندی خوتیر ینبل، با در نظر گرفتن شورش عبدالله بن زبیر در مقابل امویان در طی سال های 63-73 ق به عنوان اولین واقعه موسوم به فتنه، خاستگاه بکارگیری اسناد را دهه هفتاد از سده نخست هجری در نظر می گیرد. در این جستار، با نقد دیدگاه های ینبل به وسیله بررسی اخبار و گزارش های مستند و معتبر در منابع حدیثی و تاریخی کهن، شورش ابن زبیر در مقابل امویان به عنوان اولین فتنه، نادرست دانسته شد. به علاوه، روشن گردید که منظور ابن سیرین از فتنه با دوران قیام مختار ثقفی(66-67 ق) در کوفه انطباق بیشتری دارد؛ بنابراین می توان تاریخ گذاری خاستگاه رسمی و نظام یافته اسناد را مربوط به این دوران قلمداد نمود.کلید واژگان: تاریخ گذاری, اسناد, ابن سیرین, فتنه, خوتیر ینبلThe issue of the origin of Hadith Isnad and its dating over past century has been an important topic among Muslim scholars and Western hadith scholars. In this regard, both categories are often based on citations of Muhammad ibn Sirin(110 AH.), in which the initiation of Isnad for the hadith was considered as a result of a riot, has given different dates. Hadith Scholars, considered the intrigue to be the murder of the third caliph in 35 AH., and the time when Isnad began to be used in the early part of the first century AH., but some Western scholars have cnsidered the origin of Isnad as related to the events of the early second century AH. In the meantime, G.H.A. Juynboll, a Hadith scholar from the Netherlands, considered the origin of the use of Isnad in the seventies since the first century, considering the rebellion of Abd-allah ibn Zubayr against the Umayyads during the years of 63-73 AH. as the first act known as Fitna. In this essay, through criticizing the views of Juynboll by reviewing traditions and authoritative reports in ancient hadith and historical sources, the rebellion of Ibn Zubayr against the Umayyads was considered as the first riot. In addition, it became clear that the purpose of Ibn Sirin from riot with the period of the al-Mukhtar Thaqafi`s (66-67 AH.) uprising was more consistent in Kufa; therefore, the historical and systematic origins of Isnad could be regarded as related to this period.Keywords: Dating, Isnad, Ibn Sirirn, riot, G.H.A. Juynboll
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.