محسن کبیری راد
-
ازدواج در ادیان الهی، تنها برای تداوم بقای نسل بشر نبوده بلکه این مکاتب از این طریق به دنبال تعالی معنویت و ترقی بشر و اجتماع بشری هستند. زمانی این سخن زیباتر تبیین می شود که بتوان شواهدی از آن را در لابلای متون و صفحات کتبی که از نظر اهل شریعت، آسمانی قلمداد شده اند؛ پیدا کرد. و نیز میتوان به افرادی که امروزه در دهکده جهانی به دنبال لاابالی گری و یا ازدواج سفید و... هستند و به آن دامن می زنند پاسخ قاطعی داد؛ که این احکام کاملا الهی بوده و تحریف شده یا مختص شیعه نیستند. همچنین در تمام ادیان ابراهیمی قوانین ازدواج و کامجویی جنسی بسیار به هم شبیه و در یک سو هستند. مسیله ای که پژوهش حاضر متکفل بررسی آن است واکاوی مقوله نکاح به صورت تطبیقی در دو شریعت یهود و اسلام امامی (شیعه دوازده امامی) است. با توجه به یافته های پژوهش در قوانین و سنت های ادیان ابراهیمی درباره احکام ازدواج شباهت بسیار زیادی وجود دارد مانند صیغه عقد در اسلام و امضا کتوبا در یهودیت که در صورت نبودن و عدم اجرای صحیح، ازدواجی صورت نمی گیرد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای نگاشته شده است.
کلید واژگان: امامیه, قرآن, کتاب مقدس, نکاحMarriage in the divine religions is not the only way to continue the survival of the human race, and these schools are looking for the spiritual excellence and progress of human beings and human society in this way. This saying will be explained more beautifully when evidence of it can be found in the texts and written pages that are considered heavenly according to the people of Sharia; found The issue that the current research is devoted to investigating - in a descriptive-analytical way - is the analysis of the category of marriage in a comparative way in the Jewish Shari'a and Imami Islam, and it was observed that there is a great similarity in the laws and traditions of Abrahamic religions regarding the rules of marriage, such as the form of marriage in Islam and the signing of the Ketubah in Judaism, which does not take place if there is no proper implementation of marriage. This research has been written using descriptive analytical method and using library resources.
Keywords: Jews, Imamia, Bible, Nikah -
ذهن شناسی فلسفی یکی از مباحث بسیار مهم در معرفت شناسی فلسفی است که می توان گفت نسبت به مسایل دیگر این علم تقدم دارد؛ چراکه تا مسیله ذهن و وجود ذهنی و مطابقت ذهن و عین دقیق بیان نشود، در باب ارزش ادراک و علم و معلومات نتیجه ای سودمند به دست نمی آید و تا زمانی که درباره ارزش معلومات یقین حاصل نشود، بحث از مسایل دیگر فلسفه و حتی دیگر علوم، سودمند و یقین آور نخواهد بود. بنابراین بحث درباره ذهن شناسی و به تبع آن وجود ذهنی و بررسی نقش معرفتی آن اهمیت ویژه ای دارد. نظر ابن سینا، فیلسوف بزرگ اسلامی، در باب ذهن شناسی می تواند ما را از منشا بسیاری از اختلافات در مسیله ارزش علم و معلومات آگاه گرداند. پژوهش حاضر با بررسی توصیفی تحلیلی نظریه ابن سینا و بازخوانی ادله او در اثبات وجود ذهنی و تطبیق آن با وجود عینی قصد دارد به توجیه اختلافات بیرونی حول علم و معلومات از دیدگاه او بپردازد.کلید واژگان: ذهن, وجود ذهنی, وجود عینی, ابن سیناPhilosophical mentalism is one of the most important topics in philosophical epistemology, which can be said to have priority over other issues of this science: until the problem of mind and mental existence and the correspondence of mind and object are not explained precisely, no useful result can be obtained regarding the value of perception, science and information; and until we are not sure about the value of information, discussing other issues of philosophy and even other sciences will not be useful and reliable. Therefore, the discussion about mentalism and consequently mental existence and examining its epistemological role are of special importance. Avicenna’s view, as the great Islamic philosopher, about mentalism can inform us about the origin of many differences on the issue of the value of science and information. Using a descriptive-analytical method, this study aims at justifying the external differences around science and information from Avicenna’s viewpoint by examining his theory and rereading his arguments in proving mental existence and its correspondence with objective existence.Keywords: Mind, mental existence, objective existence, Avicenna
-
در نظر برخی از حدیث پژوهان، روایت«من تعدی فی وضویه کان کناقضه»ممکن است دلالت بر تعداد شستن در وضو یا تعدی در مسح کردن یا تعدی در مقدار آب لازم برای وضو یا شستن به جای مسح کردن داشته باشد. در نوشتار حاضر با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، باید گفت: سند این روایت با توجه به موثق بودن راویان آن،موثقه است واز منظر فقه الحدیث با بررسی آیات قرآن و روایات و حکم عقل به این نتیجه رسیدیم که مراد امام معصوم (ع)، این است که اگر کسی مبتلا به وسواس باشد و چند بار وضو بگیرد، وضویش باطل است؛ بسیاری از روایت ها به صورت صریح و با دلالت تطابقی، و برخی از روایات به دلالت التزامی و به صورت تایید کننده، حرمت تعدی و چند بار وضو گرفتن را بیان می کنند وروایات مخالف را به دقت عرفی می توان به دو صورت جمع کرد که بار دوم را از باب استحباب گرفت همان طور که فقهاء نیز به آن فتوا داده اند یا اینکه گفت: منظور از تعدی که ناقض وضو است، شستن اضافه بر بار دوم یعنی همان بار سوم است که به اجماع همه فقهاء مبطل وضوست.
کلید واژگان: وضو, تعدی, زیاده روی, وسواس, طهارتنشریه مصباح الفقاهه, Volume:4 Issue: 8, 2023, PP 119 -138In the viewpoint of some hadith scholars, the hadith "whoever transgresses in ablution is as its violator" may refers to the number of washings or an excess in ablution or an excess in the amount of water which is required for ablution, not the wipe in ablution. In the present survey, which studies the library sources by a descriptive-analytical method, it is revealed that the hadith is authentic due to the reliability of its narrators, and from the juridical point of view. By studying the verses of the Holy Quran, hadiths, and rational reasoning, it could be concluded Imam (AS) refers to a person who has obsession and performs ablution several times and therefore his ablution is invalid. Many hadiths express the prohibition of transgression in ablution and its performance for several times explicitly, implicitly, and confirmatory. The opposing hadiths can be summed up in two ways: 1) the second time washing could be accepted as a prescribed matter which is in accordance with fatwa or 2) which means transgression, is washing more than two times and refers to third washing, the issues makes the ablution unacceptable according to all jurists' consensus.
Keywords: ablution, transgression, excess, obsession, purity -
این واقعیت که در بسیاری از جوامع، این حاکمان بودند که مسیر فرهنگی جوامع را مشخص می کردند، غیر قابل انکار است اما واقعیت های تاریخی نشان از آن دارد که در برخی جوامع به رغم حاکمیت رهبران صالح، جامعه مسیر انحرافی خود را ادامه داده و در برخی جوامع با وجود تلاش گسترده و طولانی مدت رهبران فاسد برای انحراف جامعه، مردم کم تر تحت تاثیر القاءات آنها قرار گرفتند و باورهای اصیل خود را حفظ کردند. در نوشتار حاضر به روش مساله محور و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، بیان شده است: هر چند روایات متعددی بر نقش مثبت و منفی حاکمان در دین گروی مردم دلالت دارد اما با توجه به روایاتی که عوامل متعددی برای اصلاح فرهنگ یا افساد فرهنگ مردم بر می شمارد، این نتیجه از جمع این دو دسته روایات بر می آید که حاکم تنها عامل اصلاح یا افساد مردم نیست و عوامل دیگری وجود دارد که گاهی باعث خنثی شدن تاثیر حاکمان می شود. در قرآن مجید از فرعون به عنوان حاکم جور نام برده شده و دعوت فرعون پیش از دعوت مردم، درخواست موسی از فرعون برای رهایی بنی اسرائیل و نقش امکانات حاکم در هدایت یا گمراهی مردم، برخی از ویژگی ها و رفتارهای حضرت موسی با فرعون است که قرآن به آنها تصریح یا اشاره کرده و باعث جلوگیری از ایمان آوردن مردم شده یا آن را با دشواری همراه کرده بود.
کلید واژگان: دین گروی, دین گریزی, حاکمان, مردم, حضرت موسیThe fact that in many societies, the rulers determined the cultural direction of the societies is undeniable; however, the historical facts show that despite having righteous leaders, some societies have continued their deviant path, and in some other societies, despite the extensive and long-term efforts of corrupt leaders for deviating the society, people were less influenced by their indoctrination and kept their original beliefs. The current research was carried out through a descriptive-analytical method, followed a problem-oriented approach, and used library sources to collect data. Although many narrations indicate the positive and negative role of the rulers in the religiosity of the people, according to the narrations that mention several factors for reforming or corrupting peoples’ culture, this conclusion comes from the sum of these two categories of narrations that the ruler is not the only factor of leading or corrupting people, and other factors sometimes neutralize the influence of rulers. In the Holy Qur'an, Pharaoh is referred to as a cruel ruler, and Pharaoh's invitation to the religion before peoples’ invitation, Moses' request from Pharaoh for the liberation of the Israelites, and the role of the ruler's facilities in guiding or misleading people are some of the characteristics and behaviors of Prophet Moses with Pharaoh, which are mentioned in the Qur'an, and prevented peoples’ interest in the religion or made it difficult.
Keywords: Religiosity, Apostasy, Effects Of Rulers, Moses, Pharaoh -
در مورد تمثیلی بودن برخی از مسایل و گزاره های قرآن کریم سه دیدگاه وجود دارد: 1. مشهور مفسران با حفظ ظواهر آیات، گزاره های یاد شده را تاریخی دانسته و به تجزیه و تحلیل مفاد آن پرداخته و تمامی عناصر و اجزای گزاره ها را حقیقی دانسته اند؛ 2. برخی دیگر مجموعه داستان های یاد شده اعم از عناصر اصلی و جزییات و ماجراها را حکایت مقام می دانند و به عبارتی از اسطوره ها برمی شمرند؛ 3. گروهی از مفسران هم با تمثیلی یا نمادین دانستن برخی از آیات و داستان ها به تحلیل و تفسیر آیات مورد نظر اقدام کرده اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بیان معنایی جدید در مورد نظریه تفسیر تمثیلی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که: شخصیت ها و عناصر داستان ها واقعی بوده و تحقق خارجی داشته اند و نمی توانند تنها بعنوان مثل یا نماد مورد نظر باشند؛ البته ماجراهای نقل شده دارای معارف عمیقی علاوه بر معنای ظاهری آیه می باشد.
کلید واژگان: تمثیل, تاویل, تفسیر, تفسیر تمثیلی, بطن قرآنThere are three points of view regarding the allegorical nature of some issues and propositions of the Holy Quran: 1. Famous commentators, by preserving the appearances of the verses, considered the aforementioned propositions as historical and analyzed their contents and considered all the elements and components of the propositions to be true. ; 2. Some others consider the above-mentioned collection of stories - including the main elements and details and adventures - to be a legend and in other words, they count them as myths; 3. A group of commentators have analyzed and interpreted some verses and stories by considering them allegorical or symbolic. The current research has expressed a new meaning about the theory of allegorical interpretation with the descriptive-analytical method and has come to the conclusion that: the characters and elements of the stories are real and had an external realization and cannot be intended only as a simile or symbol; Of course, the narrated stories have deep knowledge - in addition to the apparent meaning of the verse.
Keywords: allegory, interpretation, Allegorical interpretation, the heart of the Quran -
نقش حاکمان در دین پذیری یا دین گریزی جامعه، موضوع بحث بسیاری از پژوهشگران مباحث دینی و اجتماعی قرار گرفته است. برخی از آنها بر پایه گزاره «الناس علی دین ملوکهم» حاکمان را تنها عامل تعیین کننده فرهنگ دینی مردم دانسته اند. بررسی پیشینه این عبارت، نشان از آن دارد که به رغم تکرار آن در برخی آثار پژوهشی معاصر، در منابع معتبر شیعه و اهل سنت دیده نمی شود و در اندک آثاری که از آن یاد شده، یا سندی برایش ذکر نشده و یا به صراحت، مثلی رایج دانسته شده است. بررسی محتوایی این حدیث با عرضه آن بر قرآن و با تشکیل خانواده حدیث، گویای آن است که تاثیر منفی یا مثبت حاکمان بر دین و فرهنگ جامعه، پذیرفتنی است و واقعیت های تاریخی آن را تایید می کند؛ اما ازآنجاکه بر پایه برخی دیگر از آیات و روایات، عوامل متعددی در دین داری یا دین گریزی مردم نقش دارند، نمی توان حاکمان را تنها عامل به حساب آورد؛ به ویژه که در برخی جوامع، به رغم حاکمیت رهبران صالح، جامعه مسیر انحرافی خود را ادامه داده و در برخی جوامع، با وجود تلاش گسترده و طولانی مدت رهبران فاسد برای انحراف جامعه، مردم کمتر تحت تاثیر القایات آنها قرار گرفتند و باورهای اصیل خود را حفظ کردند. افزون بر این، امروزه با برداشته شدن انحصار دولت ها در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اطلاع رسانی، و ظهور امپراتوری های رسانه ای فراملی بی مسیولیت، اما قدرتمند، از میزان تاثیرگذاری مثبت و منفی حاکمان ملی در فرهنگ جامعه به شدت کاسته شده است.
کلید واژگان: حاکم, فرهنگ, دین داری, دین گریزیThe role of rulers in religiosity or non religiosity of society has been the subject of discussion by many scholars of religious and social issues. Some of them have considered the rulers as the only determining factor of the religious culture of the people based on the proposition of "people are on the religion of their rulers". An examination of the background of this phrase shows that despite its repetition in some contemporary research works, it is not found in authentic Shiite and Sunni sources, and in the few works mentioned, either its source is not mentioned or it is explicitly considered as a common proverb. Examining the content of this hadith by presenting it on the Qur'an and similar hadiths, shows that the negative or positive impact of the rulers on the religion and culture of society is acceptable and is confirmed by historical facts; But since according to some other verses and hadiths, many factors play a role in the religiosity or non religiosity of the people, the rulers can not be considered as the only factor; Especially in some societies, despite the rule of righteous leaders, society has continued its deviant path and in some societies, despite the extensive and long-term efforts of corrupt leaders to deviate society, people were less influenced by their instincts and maintained their original beliefs. Moreover, today, with the lifting of state monopolies in the political, economic, cultural, and media spheres, and the emergence of irresponsible but powerful transnational media empires, the positive and negative influence of national rulers on the culture of society has been greatly reduced.
Keywords: ruler, culture, religiosity -
زیارت اهل قبور و اهل بیت (علیهم السلام) مانند هر کار دیگری که انسان انجام می دهد آثاری بر روی شخص و اطرافیان او بر جای می گذارد. این تاثیرها گاهی از لحاظ فردی بررسی می شود و گاهی از لحاظ اجتماعی مورد دقت قرار می گیرد و گاهی از دید دیگر ادیان زیارت اهل قبور بررسی می شود.در این جستار برآنیم که ابتدا از باب مقدمه به چرایی انجام زیارات در جهت صحیح اشاره کرده و بیان کنیم که از نظر شرع و عقل چرا نباید از این جهت خارج شد و در نهایت ابعاد تربیتی زیارت را از لحاظ شخصی و اجتماعی و نیز تاثیر آن بر افراد خارج از دین اسلام و تشیع را بررسی کنیم و نیز اثرات منفی و مضر بدعت ها و خرافات را در بحث زیارت مورد واکاوی قرار دهیم؛ همچنین از آنجا که زیارت، آداب و رسوم و بایدهاو نباید های خاص خود را دارد و دارای آثار تربیتی فراوان است در این نوشتار برآنیم تابه مهم ترین ابعاد تربیتی زیارت اهل بیت (علیهم السلام) و اولیای الهی اشاره نماییم.
کلید واژگان: زیارت, آثار تربیتی, اهل بیت(علیهم السلام), اولیای الهی, آثار, ابعادMiqat Hajj, Volume:29 Issue: 116, 2022, PP 53 -71The pilgrimage of the dead people and Ahl-Beit (P.B.U.T) has some effects on the person itself and his/her relatives (entourages) like any other things that a human does. Such effects are sometimes investigated individually and sometimes are subtilized socially and sometimes are studied in terms of the other religions’ viewpoint on these actions. In this research, we are aiming at mentioning firstly an introduction into the reasons why we go on a pilgrimage in the right direction and at stating that why we shouldn’t get out of this direction in terms of sharia and wisdom, and ultimately, we will study the educational aspects of pilgrimage individually and socially as well as its impact on non-Muslim and non-Shiite people. We also will investigate the negative and harmful effects of heresies and superstitions in pilgrimage. Also, since the pilgrimage has its own customs, do’s and don’ts and huge educational effects, we are going to mention the most important educational aspects of Ahl-Beit pilgrimage (P.B.U.H) and divine saints.
Keywords: Pilgrimage, educational effects, Ahl-Beit (P.B.U.T), divine saints, Effects, aspects -
مجله کتاب قیم، پیاپی 24 (بهار و تابستان 1400)، صص 285 -301در برخی روایات، موضوعاتی مطرح شده که شبهاتی را نسبت به دین مبین اسلام به وجود آورده است. از جمله اینکه فقهای آخرالزمان بدترین فقهاء در زیر آسمان و آغاز کننده فتنه دانسته شده اند. در نوشتار حاضر به روش مساله محور و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، در مقام اثبات صدور روایت باید گفت: وثوق صدوری روایت مورد بحث، ثابت است و ازاین رو، حدیث مورد نظر از نظر سند، موثق و از نظر دلالت، صحیح است و با توجه به مویدات قرآنی و روایی قابلیت استناد دارد. از منظر فقه الحدیث هم با بررسی آیات قرآن و روایات در قالب روایات تایید کننده، توضیح دهنده، متعارض و جمع کننده و حکم عقل به این نتیجه رسیدیم که مراد امام معصوم (ع)، عدم تقلید در آخر الزمان یا خدشه وارد کردن به ساحت تمام علماء نیست، بلکه فقط ایشان از مشکلات آخرالزمان و اتفاقات آن یادآور شده و مقصودشان این است که در این زمان نباید از هر فقیهی بدون اینکه هادی بودن وی احراز شود، پیروی کرد و غیر از ملکه فقاهت و علم، موارد دیگری مانند: فریفته نشدن به امور دنیوی، ناامید نکردن مردم از رحمت الهی، متمایل بودن به آخرت، فتوا ندادن بدون بررسی، صداقت و یک رو بودن نیز، از شرایط لازم فقیه است.کلید واژگان: فقهاء, آخر الزمان, اثبات صدور, وثاقت مخبری, وثوق صدوریThe way some Hadith discuss their subjects seems to be inductive of skepticism about the veracity of Islam or its components. A representative Hadith in this regard is the one that statesthe jurisprudents of the end time are the worst ones who will seek evils. Through a descriptive-analytical method, library work and a problem-solving procedure, the present study proves that the Hadith is read and not faked as well as conceptually reliable in accordance with some other Hadiths and the Qur’anic evidence. From a referential point of view, however, the Qur’an and confirming, contrasting and clarifying Hadiths bring one to the logical conclusion that the Imam who made this statement did not mean to undermine the public following of jurisprudents or damage their image; rather, concerning the problems occurring at the end time, he meant to say that every jurisprudent would not be worth following. Those who are worth it are of good guidance and are marked not only with jurisprudential knowledge but also with clearance from worldly temptations, avoidance of disappointing their followers about the mercy of God, inclination for the Hereafter, avoidance of issuing inconsiderate decrees or orders, and sincerity.Keywords: jurisprudents, The end time, Reality of Hadith, Reliability of Hadith narrator, Content validity
-
در برخی از روایات موضوعاتی مطرح شده است که موجب در معرض خدشه قرار گرفتن دین اسلام شده و شبهاتی را در مورد این آیین به وجود آورده است؛ از جمله آن مسائل، که مربوط به مباحث مرتبط با دیدگاه اسلام نسبت به زنان است، روایاتی است که در مورد «جهنمی بودن اکثر زنان» وارد شده است.
در پژوهش حاضر که به سبک مساله محور و با روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است، بیان کرده ایم که: در نگاه اولیه روایات محل بحث از نظر سند قابل اعتنا نمی باشد و با اغماض از ضعف سند روایات، اگر مقصود این روایات آن باشد که اختلافات جنسیتی باعث جهنمی و بهشتی شدن می باشد، چنین برداشتی معارض با قرآن، عقل و دیگر روایات بوده و لذا به دلیل عدم تایید محتوا و دلالت آن ها با ادله محکم تر و صریح تر از آن، باید حکم به طرح آن نماییم؛ اما اگر بخواهیم از باب «قاعده الجمع مهما امکن اولی من الطرح» سعی در جمع این روایات داشته باشیم وجه صحیح در توجیه این روایات آن است که: مراد از این روایات - با توجه به تعلیلاتی که در برخی از روایات محل بحث آمده است - آن است که زنان به دلیل عدم انجام وظایف همسری خود مستوجب ورود به دوزخ و جهنم می شوند و اگر این علت منتفی گردد، دیگر جهنمی بودن ایشان هم منتفی می گردد.کلید واژگان: جهنم, زنان, جمع بین روایات, وثاقت سندی, وثاقت صدوریIn some hadiths, some issues have raised some doubts and questions about Islam, including related subjects about Islam's idea around women. There are some hadiths that say the most women will go to hell. This study, which is based on a question-centered style and secondary research method, stated that: at the first glance, the intended hadiths could not be considered as documented hadiths and, with disregarding their weakness in the chain of narrators, their real meaning must be understood. If this kind of hadiths means that the gender differences lead human's destiny to hell and paradise it is in the conflict with the Holy Quran's teaching, wisdom, and other hadiths. Therefore, due to their unverified implications and authority, they must be ignored. In accordance with the rule of "the possible collecting is preferred as ignoring" to accept these hadiths, their real meaning must be explained: these hadiths say that if women do not fulfill their duties and affairs as wives they will have been leaded to the hell not to salvation. And if they fulfill their duties this fate will change and they have been leaded to salvation.Keywords: hell, women, reconciliation between contractor hadiths, certitude based on Sanad, certitude based on Sodor
- این فهرست شامل مطالبی از ایشان است که در سایت مگیران نمایه شده و توسط نویسنده تایید شدهاست.
- مگیران تنها مقالات مجلات ایرانی عضو خود را نمایه میکند. بدیهی است مقالات منتشر شده نگارنده/پژوهشگر در مجلات خارجی، همایشها و مجلاتی که با مگیران همکاری ندارند در این فهرست نیامدهاست.
- اسامی نویسندگان همکار در صورت عضویت در مگیران و تایید مقالات نمایش داده می شود.