bayzid yousefi
-
بمنظور بررسی روابط عملکرد گل و اجزای آن و تجزیه علیت، 49 ژنوتیپ گل محمدی (Rosa damascena) برای عملکرد گل و 16 صفت فنولوژیکی و مورفولوژیکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای87- 1383در نهالستان زاله سنندج ارزیابی شدند. نتایج موید وجود تنوع ژنتیکی معنی دار (p≤0.01) بین ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد بررسی بود. همبستگی صفات فنولوژیکی با عملکرد گل منفی و معنی دار اما همبستگی صفات مورفولوژیکی با آن مثبت و معنی دار بود. نتایج تجزیه های کلی و تکمیلی علیت نشان داد که تعداد و وزن گل (با اثر مستقیم به ترتیب P=0.979** و P= 0.334**) اجزای اصلی عملکرد گل در پایه و سطح کل سبز و قطر تاج پوشش گیاه (با اثر مستقیم به ترتیب 0.569** و 0.282*) اجزای اصلی تعداد گل در پایه و همچنین تعداد و سطح برگ (با اثر مستقیم به ترتیب 1.024** و 0.085*) اجزای اصلی سطح کل سبز پایه بودند. بنابراین در گزینش های غیر مستقیم برای بهبود عملکرد گل در ژنوتیپ های گل محمدی می توانند مورد توجه قرار بگیرند. سایر صفات اثرات غیر مستقیم خود را بر عملکرد گل به طور عمده از طریق تعداد گل در پایه (صفات فنولوژیکی به صورت منفی و صفات مورفولوژیکی به صورت مثبت) اعمال نمودند.
کلید واژگان: عملکرد گل, گل محمدی(Rosa damascena), تجزیه همبستگی, تجزیه علیتIranian Journal of Rangelands Forests Plant Breeding and Genetic Research, Volume:31 Issue: 1, 2023, PP 100 -115Background and objectivesFlower yield in Rosa damascena is a complex trait that is affected by many traits and environmental factors. Therefore, studying the relationships among traits can be an essential step in selection to improve flower yield. Path analysis by identifying the main components of yield with a high direct effect plays an important role in the selection success, especially indirect selections through yield components. Due to the lack of resources in this regard, the present research aims to identify and determine the effective traits in flower yield, estimate the relationships among traits, and analyze the causality to identify their direct and indirect effects on flower yield via path analysis.
MethodologyThe germplasm used in this research included 49 genotypes of Rosa damascena Mill.) belonging to different regions of Iran. One-year saplings of the genotypes were planted in April 2004 in the Zaleh research station, Sanandaj (Kurdistan province, Iran), based on the randomized complete block design (RCBD) with three replications and three plants in each plot with three meters of planting distance. Irrigation of the field was carried out in drip form for 15 days. The investigated morphological traits (plant height, number of flowers, etc.) in 2008 were measured on a 5-year old plant, and for the phenological traits (days until leaf opening, flower opening, etc.) the average of three years (2006 to 2008) was used. Data variance analysis was done based on RCBD design. Phenotypic correlation among traits was estimated, and path analysis was done in three steps of estimation of direct, indirect and residual effects of traits on flower yield.
ResultsThe results showed significant differences (p≤0.01) among the genotypes for studying traits. The correlations of phonological traits with flower yield (FY) were significantly negative, while its relationships with morphological traits were significantly positive. The results of path analysis showed that the number of flowers per plant (FN) and fresh flower weight (with the direct effects of P=0.97** and P=0.33**, respectively, and residual effects of R=0.195) were the main components of flower yield. The total green surface of the plant (TGS) and plant crown diameter (with the direct effects of P=0.56** and P=0.28*, respectively, and R=0.395) were the main components of FN. Also, the number of leaves per plant and average leaf area (with the direct effects of P=1.02** and P=0.085*, respectively, and R=0.237) were the main components of TGS.
ConclusionThus, FN and FFW can be used in indirect selections for FY improvement in Rosa damascena. The other studied traits affected FY indirectly via FN mainly (phonological traits negatively and morphological traits positively). Although the correlation of the height and crown diameter of the plant with FY was positive and very significant, the direct effects of the supplementary stages and the causality analysis sequence showed that the crown diameter (horizontal growth) is more effective than its height (vertical growth) in the reproductive processes of the rose. In other words, the genotypes with higher flower yield usually rise up to a certain height and spread leaves after that.
Keywords: flower yield, Rosa damascena, Correlation Analysis, sequential path analysis -
با هدف برآورد تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات در گون های علفی چندساله، تعداد 10 جمعیت متعلق به گونه هایAstragalus vegetus ،A. brevidens ،A. brachyodontus ، A. effususو A. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در مزرعه در آبان 1397 و صفات روی بوته های دوساله در آخر اردیبهشت 1399 اندازه گیری گردید. بین جمعیت ها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلافات معنی داری در سطوح احتمال 1% و 5% وجود داشت. میانگین کل استقرار گیاهان برابر 26%، تعداد شاخه اولیه2/3 عدد، میانگین ارتفاع، طول بلندترین ساقه و قطر تاج به ترتیب 9/16، 2/19 و 4/15سانتی متر، طول و عرض ریشه به ترتیب 4/17 و 2/6 سانتی متر، وزن تر کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن به ترتیب 3/2، 9/1 و 4/0، وزن خشک کل بوته، بخش هوایی و ریشه آن به ترتیب 9/0، 7/0 و 2/0 گرم، نسبت وزن خشک به تازه بوته برابر 38/0، طول و عرض برگ و طول و عرض برگچه به ترتیب 5/7 ، 7/3 ، 3/2 و 5/0 سانتی متر با متوسط 7/7 برگچه در برگ بود. جمعیت A. effusus دره شهداء و سه جمعیت گونه A. vegetus (زرشک ، سارال و قره باغ) جمعیت های برتر برای عملکرد علوفه بودند. وزن بوته با درجه شادابی، طول و عرض برگ دارای همبستگی مثبت در سطح 05/0 و با ارتفاع و قطر تاج بوته، تعداد شاخه های اولیه، طول و عرض ریشه و وزن بخش هوایی و ریشه دارای رابطه مثبت و معنی دار (01/0 ≥ p) بود. مطابق نتایج رگرسیون گام به گام عملکرد علوفه بر سایر صفات، وزن بوته، درصد استقرار گیاه، ارتفاع و قطر تاج در سطح 1% و طول ریشه و برگ در سطح 5% با ضریب تبیین بالا (1/91 %= R2adj) اجزای عملکرد علوفه بودند، از این رو برای دستیابی به علوفه بالاتر باید بدنبال گزینش گیاهان با بخش هوایی حجیم تر و ریشه های عمیق تر بود.کلید واژگان: رگرسیون گام به گام, عملکرد علوفه, گون (Astragalus spp.), همبستگی صفاتTo evaluate the genetic diversity and relationships among traits of herbaceous milkvetch, 10 genotypes belong to five species including Astragalus vegetus. A. brevidens, A. brachyodontus, A. effusus and A. cyclophyllus in Sanandaj in a randomized complete block design with three replications were studied. Seed sowing was done in November 2018 and morphological traits of plant in spring 2020 were measured. Analysis of variance released significnant (p≤0.01 and 0.05) difference for milkvetch populations (G) for all studied traits. In 2020 (two years old plants), the mean of plant establishment was about 26%, the number of primary branches was 3.2, plant height, the tallest stem length and crown diameter were 16.9, 19.2 and 15.4 cm respectively, the length and width of the root were 17.4 and 6.2 cm, respectively, the average of fresh weights of the whole plant, arial and root parts were 2.3, 1.9 and 0.4 g and the average of dry weights of the whole plant, arial and root parts were were 0.9, 0.7 and 0.2 g respectively, average dry to fresh weight ratio was 0.38. Average of leaflet per leaf was 7.7, so mean of length and width of leaf and leaflet were 7.5, 3.7, 2.3 and 0.5 cm respectively. Up to this stage, the accession of A. effusus Darreh Shohada (West Azerbaijan) and three accession of A. vegetus (Zereshk of Qazvin, Saral of Kurdistan and Qarehbagh of West Azerbaijan) were superior ones in terms of forage production and other studied traits. The weight of the plant was positively correlated with plant vigor, length and width of leaf (p≤0.05) and with plant height, crown diameter, number of primary branches, length and width of root, arial and root weight at 1% probality level. The results of stepwise regression of forage yield on other traits showed that plant weight, establishment percentage, plant height and crown diameter at 1% and the length of leaf and root at 5% probality level (R2adj = 91.1%) were forage yield components. Therefore, in order to achieve higher forage, the genotypes with larger aerial parts and deeper roots should be selected.Keywords: Astragalus spp, Correlation, forage yield, stepwise regression
-
ارزیابی سازگاری محیطی جزو مهم ترین نیازهای ژنوتیپ های گل محمدی (Rosa damascena) به عنوان یکی از گونه های معطر و دارویی مهم کشور است. این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد گل و اسانس پنج ژنوتیپ برتر (KR2، IS3، IS4، IS8 و YZ2) به مدت پنج سال (1390-1394) تحت دو شرایط اقلیمی سرد نیمه خشک (سقز) و نیمه مرطوب (مریوان) در کردستان بصورت کرت های خرد شده با سه تکرار اجراء شد. نتایج تفاوت معنی داری از لحاظ صفات عملکرد گل و اسانس بین مکان ها (L)، سال ها (Y) و ژنوتیپ ها (G) و نیز اثرات متقابل آنها نشان داد. میانگین کل بازده اسانس 02/0 درصد و عملکرد گل و اسانس برابر 2/757 کیلوگرم و 9/188 گرم در هکتار بود. عملکرد گل و اسانس ژنوتیپ ها در سقز بیشتر از مریوان، اما درصد اسانس آنها در مریوان بیشتر بود که موید آن است که در مناطق خنک تر، عملکرد گل بیشتر ولی نسبت اسانس گل کمتر است. در مجموع، سه ژنوتیپ KR2، IS8 و IS4 برای کاشت در کردستان و مناطق مشابه توصیه می شوند. با توجه به تنومندی و عملکرد بالای گل، ژنوتیپ KR2 با منشا کردستان برای اهداف تولید گل و ژنوتیپ های گروه اصفهان مانندIS8 و IS4 برای تولید اسانس اولویت دارند. در کل، با لحاظ توام صفات عملکردی تولید گل و اسانس ژنوتیپ هایIS8، IS4 و KR2 برای مناطق سرد و نیمه خشک مانند سقز و IS4 و KR2 برای مناطق نیمه مرطوب مانند مریوان سازگاری بیشتری داشته و برای کاشت و توسعه گل محمدی توصیه می گردند.
کلید واژگان: سازگاری, گل محمدی (Rosa damascena), مناطق نیمه خشک سرد, مناطق نیمه مرطوبEnvironmental compatibility assessment is the most important needs of Rosa damascena genotypes as one of the most important aromatic and medicinal species in the country. The present project was conducted with the aim of evaluating the flower and essential oil yield of five superior genotypes for five years (2011-2015) under two climatic conditions of cold semi-arid (Saqez) and semi-humid (Marivan) in Kurdistan as split plot with three replications. The results showed significant difference for flower and essential oil yield between locations (L), years (Y) and genotypes (G), and their interactions. The total mean of essential oil ratio was 0.02 % and flower and essential oil yield were 757.2 kg/ha and 188.9 g/ha. The flower and essential oil yield of Saqez was more than Marivan, but essential oil ratio was more in Marivan, then it seems that flower yield to be higher in the cooler areas but essential oil ratio to be higher in warmer areas. In general, the genotypes of KR2, IS8 and IS4 are recommended for planting in Kurdistan and similar regions. Regarding to the fluctuation and high flower yield, KR2 genotype is recommended for the purpose of flower production, but Isfahan group of genotypes, such as IS8 and IS4 for essential oil purpose. With consideration of the combined yields of flowers and essential oils, the genotypes of IS8, IS4 and KR2 are recommented for cold and semi-arid areas such as Saqez, and the genotypes of IS4 and KR2 for the semi-humid regions similar to Marivan.
Keywords: adaptation, cold, semi-arid area, Rosa damascena, semi-humid area -
گون ها (Astragalus spp.) از جنبه های تولید علوفه، حفاظت خاک و غیره ارزشمند هستند. به منظور ارزیابی استقرار و رشد گون های علفی، تعداد 10 اکسسشن متعلق به گونه هایAstragalus vegetus ،As. brevidens ،As. brachyodontus ، As. effususو As. cyclophyllus در سنندج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردیدند. کاشت بذور در آبان 1397 و صفات درصد استقرار گیاه، شادابی عمومی، متوسط ارتفاع و قطر تاج بوته، تعداد شاخه در بوته، متوسط وزن تر و خشک بوته و نسبت وزن خشک به تر بوته در سال های 1399 و 1400 اندازه گیری گردید. مطابق نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثرات ژنوتیپ و سال برای تمام صفات و اثرمتقابل سال × ژنوتیپ هم باستثنای درصد استقرار و درجه شادابی برای سایر صفات در سطح یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که جوانه زنی بذر گون احتمالا بواسطه خواب بذر یا نوعی مکانیسم تحمل تنش های محیطی تدریجی بود و در سال 1400 میانگین درصد استقرار گیاهان 37%، تعداد شاخه اولیه 3/7 عدد، ارتفاع و قطر تاج به ترتیب 2/35 و 9/35 سانتی متر، وزن تازه و خشک بوته به ترتیب 2/68 و 1/39 گرم و نسبت وزن خشک به تر بوته 58/0 بود. در تجزیه به مولفه های اصلی(PCA)، دو مولفه اصلی PC1 وPC2 حدود 80% واریانس کل را توجیه و در بای پلات مربوطه ژنوتیپ های با مقادیر بالای شادابی، ارتفاع و قطر تاج و وزن گیاه و بنابراین عملکرد بالای علوفه به طور عمده در ناحیه سوم با مقادیر PC1 منفی و مقادیر کوچک و غالبا مثبت PC2 قرار داشتند. در کل، مطابق نتایج مقایسه میانگین ها و تجزیه PCA، اکسسشن As. effusus دره شهداء (آذر غربی) و سه اکسسشن گونه As. vegetus (زرشک قزوین، سارال کردستان و قره باغ آذر غربی) به عنوان اکسسشن های با عملکرد و اجزای عملکرد علوفه بالا و سازگار برای احیای مراتع مخروبه استان کردستان و مناطق مشابه معرفی می گردد.
کلید واژگان: گون (Astragalus spp.), استقرار گیاه, عملکرد علوفه, مرتعAstragalus spp. are valuable in forage production, soil protection, etc. To evaluate the establishment and growth of herbaceous milkvetch, 10 genotypes, belonging to five species, including Astragalus vegetus. As.brevidens, As. brachyodontus, As. effusus and As. Cyclophyllus, were studied in Sanandaj in a randomized complete block design with three replications. Seed sowing was done in November 2018, and traits of plant establishment percentage, vigor, height and diameter of plant crown, number of branches per plant, average fresh and dry weight of the plant, and the ratio of dry to wet weight of the plant in 2019 and 2020 years was measured. According to the combined analysis of variance, the effects of genotype and year for all studied traits and the interaction of year × genotype were significant (p≤0.01) except for the percentage of establishment and the plant vigor for other traits. Results showed that seed germination, probably caused by seed dormancy or a stress tolerance mechanism, was gradual. In 2020, the mean of plant establishment was about 37%, the number of primary branches was 7.3, plant height and crown diameters were 35.2 and 35.9 cm, respectively, plant fresh and dry weight were 68.2 and 39.1g, and the dry to fresh weight ratio was 0.58. Results of principal component analysis (PCA) showed that two main components (PC1 and PC2) determined 80% of total variance and genotypes with high forage yield located in the third zone of bi-plot with a negative value of PC1 and mainly positive for PC2. In addition, the accession of As. effusus (West Azerbaijan) and three accessions of As. vegetus (Qazvin, Kurdistan and West Azerbaijan) in terms of adaptation and forage production are introduced as high forage yield and adaptable ones for rehabilitation of rangelands in Kurdistan and similar areas in the country.
Keywords: Astragalus spp, plant establishment, forage yield, rangeland -
به منظور دستیابی به مدل های مناسب تشخیص پایداری، عملکرد گل 35 ژنوتیپ گل محمدی (Rosa damascena) به مدت دو سال (87-1386) در هشت منطقه (کردستان، همدان، کرمان، فارس، خوزستان، همدان، اصفهان، مرکزی و خراسان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. اختلاف معنی داری (01/0p≤) از لحاظ عملکرد گل بین ژنوتیپ ها (G)، مکان ها (L)، محیط ها (E) و نیز برای اثرهای متقابل ژنوتیپ × مکان (GL) و ژنوتیپ× محیط (GE) مشاهده شد. ژنوتیپ های پایدار (Stable) و سازگار (Adaptable) با برخی آماره های دارای مفهوم استاتیک پایداری مانند واریانس محیطی (S2) و ضریب رگرسیون (b ≈ 0) دارای عملکرد اندک اما با برخی دیگر مانند ضریب تغییرات محیطی (CV)، عملکرد متوسط و بالایی داشتند. ژنوتیپ های پایدار با مدل ابرهارت و راسل و مفهوم دینامیک پایداری (1≈ bi، 0≈ Sdi2∑ و Ῡi بالا) عملکرد گل متوسط و بالاتر داشتند. با استفاده از شاخص برتری (P) ژنوتیپ های پرمحصول به عنوان سازگار (پایدار در مکان) معرفی شدند. ژنوتیپ های پایدار با کمترین واریانس اثر متقابل سال در مکان (MSY/P)، حداقل گل را تولید کردند. رابطه عملکرد گل با آماره های S2، b و MSY/P مثبت و معنی دار (01/0≤ p)، با P و CV منفی و معنی دار و با Sd2 مثبت و غیرمعنی دار بود. در نهایت با در نظر گرفتن عملکرد گل و پایداری عملکرد به صورت توام ژنوتیپ های یزد2، اصفهان5، اصفهان8، اصفهان4 و خوزستان1 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری عمومی، ژنوتیپ اصفهان9 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری خصوصی با مناطق نیمه خشک و خشک و همچنین ژنوتیپ اصفهان7 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری خصوصی با مناطق نیمه معتدل و سردسیری بودند. نتایج نشان داد که یک ژنوتیپ می تواند همزمان دارای پایداری استاتیک، دینامیک و عملکرد گل بالا باشد. در مجموع آماره ضریب تغییرات (CV)، جنبه دینامیک آماره های رگرسیون (b ≈ 1, Sd2 ≈ 0) و شاخص برتری (P) به عنوان پارامترهای مطلوب برای ارزیابی جنبه های مختلف (استاتیک و دینامیک) پایداری اسانس در گل محمدی پیشنهاد شدند.
کلید واژگان: اثر متقابل ژنوتیپ× محیط, پایداری استاتیک و دینامیک, گل محمدی(Rosa damascena), سازگاریIranian Journal of Rangelands Forests Plant Breeding and Genetic Research, Volume:29 Issue: 1, 2021, PP 64 -78In order to determination of appropriate stability parameters, the flower yields of 35 Rosa damascena genotypes in eight regions of Iran (Kurdistan, Hamedan, Kerman, Fars, Khuzestan, Isfahan, Markazi, and Khorasan) were evaluated for two years (2007-2008) using randomized complete block design with three replications. Significant differences (P≤0.01) were observed for flower yield among genotypes (G), locations (L), environments (E), and also for genotype× location (GL) and genotype× environment (GE) interactions. The stable and adaptable genotypes with some static concepts of stability parameters such as environmental variance (S2) and regression coefficient (b ≈ 0) had low yield, but with environmental coefficient of variation (CVE) had high performance. The stable genotypes according to Eberhart and Russell model and the concept of stability dynamics (bi ≈ 1, ∑ Sdi2 ≈ 0, and high Ῡi) had moderate to high flower yields. According to the superiority index (P), high yielding genotypes were determined as compatible (stable in location). The stable genotypes with the lowest year by location (YL) variance had the lowest flowers yield. The flower yield was positively correlated with S2, b and MSY/L (p<0.01) and negatively correlated with superiority index (P) and CVE (p<0.01). Based on both flower yield and stability, it was found that genotypes of Yazd 2, Isfahan 5, Isfahan 8, Isfahan 4, and Khuzestan 1 had high flower yield, stability, and general adaptation over locations. The genotypes Isfahan 9 and Isfahan 7 had high flower yield, stability, and specific adaptation with semi-arid and arid areas and also the genotype of Isfahan7 had high flower yield, stability and specific adaptation with semi temperate and cold areas in Iran. It was concluded that a genotype can demonstrate both static and dynamic stability with a high flower yield at the same time. In addition, coefficient of variation (CV), statistics regression (b ≈ 1, Sd2≈ 0), and superiority index (P) suggested as desirable parameters to evaluate different aspects (static and dynamic) of flower yield in R. damascena.
Keywords: genotype × environment interaction, Static & dynamic stability, Rosa damascene, Adaptation -
پایداری تولید اسانس گل در ژنوتیپ های گل محمدی به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر ایران، هنوز کاملا بررسی و مستند نشده است. به منظور مقایسه آماره های تشخیص پایداری عملکرد اسانس، شش آماره متفاوت برای 35 ژنوتیپ گل محمدی (Rosa damascena) کشور، کاشت شده به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت استان (کردستان، مرکزی، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان) و دو سال (2007 و 2008) ارزیابی شد. اختلاف معنی داری (01/0P<) از لحاظ بازده اسانس بین ژنوتیپ ها (G)، مکان ها (L)، محیط ها (E) و نیز برای اثرات متقابل ژنوتیپ × مکان (GL) و ژنوتیپ× محیط (GE) مشاهده شد. همبستگی مثبت بین واریانس محیطی (S2)، ضریب تغییرات (CV) و ضریب رگرسیون عملکرد بر محیط (b) با بازده اسانس دلالت داشت که فقط ژنوتیپ های با اسانس پایین فنوتیپ مشابهی را در محیط های مختلف دارند که این همان پایداری استاتیکاست. ژنوتیپ پایداری با مفهوم استاتیک رگرسیون(b ≈ 0) وجود نداشت و ژنوتیپ های پایدار (Stable) با S2 هم اسانس بسیار اندکی داشتند، اما برخی ژنوتیپ های سازگار با CV (مانند KM1) همزمان عملکرد بالا و پایداری عملکرد داشتند. ژنوتیپ های پایدار با مفهوم دینامیک (b ≈ 1 و 0≈Sd2 واریانس انحرافات از خط رگرسیون برابر صفر) عملکرد اسانس متوسطی داشتند. شاخص برتری(P) ژنوتیپ های با بالاترین اسانس را به عنوان سازگار معرفی نمود. ژنوتیپ های پایدار با کمترین واریانس سال در مکان (MSY/P)، حداقل اسانس را تولید کردند. می توان نتیجه گرفت که ژنوتیپ گل محمدی می تواند همزمان دارای پایداری استاتیک، دینامیک و عملکرد اسانس بالا باشد. در مجموع آماره ضریب تغییرات (CV)، جنبه دینامیک آماره های رگرسیون (b ≈ 1, Sd2≈ 0) و شاخص برتری (P) به عنوان پارامترهای مطلوب برای ارزیابی جنبه های مختلف (استاتیک و دینامیک) پایداری اسانس در گل محمدی پیشنهاد می شوند.
کلید واژگان: سازگاری, اسانس, گل محمدی (Rosa damascena Mill, ), آماره پایداریThe essential oil yield stability of damask rose (Rosa damascena Mill.) as an important medicinal and aromatic plant in different environments has not been well documented. In order to determine appropriate stability parameters, six statistics were studied for essential oil stability of 35 Rosa damascena landraces in seven locations (Sanandaj, Arak, Kashan, Dezful, Stahban, Kerman, and Mashhad) and two years (2007-2008) in Iran, using a randomized complete blocks design with three replications. Significant differences (P<0.01) were observed in essential oil ratio among landraces (G), locations (L), and environments (E) and in landrace × location (GL) and landrace × environment (GE) interactions. The positive correlation of environmental variance (S2), coefficient of variation (CV), and regression coefficient of yield over environments (b) with essential oil suggest that only low-yield landraces develop a similar phenotype over a range of environments and show static stability. Although there were not any stable landraces by b (b ≈ 0) and all of the stable ones by S2 produced very low yields, some of the adaptable ones by CV (e.g. KM1) showed high essential oil ratios and stability simultaneously. The stable landraces according to the dynamic stability concept (b ≈ 1, Sd2 or variance due to deviation from regression ≈ 0) produced moderate essential oil. Superiority index (P) determined some of the highest essential oil as adaptable landraces. The stable landraces with the least variance of the years within places (MSY/P) produced the least essential oil. It could be concluded that a genotype can demonstrates both static and dynamic stability with high essential oil content. In addition, CV, dynamic view statistics (b ≈ 1, Sd2≈ 0), and P are proposed as desirable parameters for the evaluation of essential oil stability with different concepts in damask rose genotypes.
Keywords: Adaptation, Essential oil, Rosa damascena Mill, Stability parameter -
این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های محلی گل محمدی استان کردستان برای عملکرد گل و اجزای آن در گلستان تحقیقاتی زاله سنندج در سال 1393انجام گردید. صفات بر روی پایه های چهار ساله 12 ژنوتیپ محلی کاشت شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و سه پایه در هر کرت در زمان مقتضی اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که بین اکسسشن ها از لحاظ عملکرد گل و اجزای آن شامل ارتفاع گیاه، تعداد برگ در پایه، متوسط طول و عرض، تعداد گل در پایه، میانگین قطر گل، متوسط وزن تازه و خشک گل و گلبرگ و نسبت وزن گلبرگ به گل اختلاف معنی دار (1% p≤) وجود داشت که این می تواند زمینه اقدامات اصلاحی برای بهبود عملکرد گل را فراهم نماید. میانگین کل عملکرد گل 2/965 گرم در پایه و اکسسشن های کامیاران1، بانه2، سقز1 و سروآباد1 به ترتیب با 35/1518، 91/1334، 43/1316 و 88/1262 گرم گل در پایه دارای بیشترین عملکرد بودند. عملکرد گل با تعداد گل، ارتفاع گیاه، تعداد و طول و عرض برگ، قطر گل، وزن تازه و خشک گل و گلبرگ همبستگی مثبت و معنی دار نشان داد. گروه بندی حاصل تجزیه خوشه ای (CA)، با تفکیک بر مبنای عملکرد گل و خصوصیات اکولوژیکی مناطق منشا ژنوتیپ ها مطابقت نسبی داشت. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) با نتایج CA مطابقت بالایی نشان داد اما از لحاظ عملکرد گل، تفکیک ژنوتیپی آن واضح تر بود. در مجموع، اکسسشن کامیاران1 به عنوان اکسسشن برتر برای توسعه گل محمدی با ژنوتیپ های محلی استان کردستان توصیه می شود.
کلید واژگان: تنوع ژنتیکی, ژنوتیپ, گل محمدی (Rosa damascena Mill, ), صفات مورفولوژیکیThis research was carried out to investigate the genetic diversity among local Rosa damascena Mill. genotypes of Kurdistan province for flower yield and its components in Zale research station in 2014. Studied traits was measured on the 4 years old plants that were planted in a randomized complete blocks design with three replications and three plants in plot at appropriate times. Results showed significant difference (p≤0.01) among the genotypes, for flower yield and its components, plant height, number of leaves in plant, leaf length and width, number of flowers in plant, diameter of flower, fresh and dry weight of flowers and petals and the ratio of petal to flower weight, that could provide a basis for improvement of flower yield. Total mean of flower yield was 965.2 g in plant and the accessions of Kamyaran 1, Baneh 2, Saqez 1 and Sarv Abad1 with 1518.55, 1334.91, 1316.43 and 1262.88 g/plant respectively produced the highest flower yield. Flower yield showed a positive and significant correlation with flower number, plant height, number and length and width of leaves, flower diameter, fresh and dry weight of flowers and petals. Results of cluster analysis (CA) classification was in accordance with flower yield and ecological characteristics of genotypes. Results of principal component analysis (PCA) showed a high consistency with the CA result, but in terms of flower yield, its genotypic separation was more clear. In general, the accessions of Kamyaran1 is recommended as a superior genotype for development of Rosa damascene in Kurdistan province.
Keywords: Genetic diversity, genotype, morphological traits, Rosa damascena Mill -
در پژوهش پیش رو، سازگاری و ویژگی های رویشی 10 جمعیت بیدمشک (Salix aegyptiaca L.) بومی و غیربومی موجود در کلکسیون ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گریزه سنندج در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی هفت سال (1397-1391) بررسی شد. تجزیه واریانس صفت ها در سال هفتم نشان داد که بین جمعیت های بیدمشک ازنظر صفت های رویشی و درصد زنده مانی درختان، اختلاف های معنی دار وجود داشت (01/0 ≥ p). میانگین کل قطر یقه، ارتفاع و قطر تاج درختان هفت ساله به ترتیب 5/6، 5/379 و 6/418 سانتی متر، رتبه شادابی درختان 7/3 (از 5)، متوسط زنده مانی حدود 77 درصد و نسبت قطر تاج به ارتفاع درخت 1/1 بود. به جز ارتفاع درخت، صفت های دیگر در گروه جمعیت های بیدمشک کردستان بیشتر از گروه ارومیه بود، اما اختلاف بین این دو گروه فقط برای صفت های قطر تاج، شادابی و درصد زنده مانی معنی دار بود (01/0 ≥ p). درمجموع، جمعیت های بیدمشک کردستان 6، کردستان 4 و کردستان 3 باتوجه به برتری قابل توجه در صفت های رویشی و با درصد زنده مانی زیاد (بیشتر از 80 درصد) به عنوان سازگارترین جمعیت ها به شرایط بوم شناختی سنندج و مناطق مشابه شناسایی شدند. این جمعیت ها می توانند به منظور توسعه کاشت بیدمشک در راستای ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی، افزایش درآمد بهره برداران، کاهش فشار بر جنگل و جلوگیری از تخریب گسترده آن به ویژه در ناحیه زاگرس استفاده شوند.کلید واژگان: ارتفاع درخت, درصد زنده مانی, قطر تاج, ویژگی های رویشیConsidering the important practical properties of musk willow (Salix aegyptiaca L.) as a multipurpose species, this research was carried out in order to evaluate its growth and survival percentage with 10 musk willow populations (from Kurdistan and West Azerbaijan provinces in Iran) in agricultural and natural resource research station of the Gerizah – Sanandaj (Kurdistan-Iran). The analysis was conducted in three replications based on the randomized complete blocks design (RCBD) during 2013-2018. The results showed significant difference (p ≤ 0.01) among musk willow populations for studied traits. The total mean of tree collar diameter (D0), tree height (TH) and crown diameter (CD) and the mean of CD/TH ratio of 7 years old plants were 6.5, 379.5, 418.6 cm, and 1.1, respectively. In addition, the mean of trees vitality degree was 3.7 (1-5) and the mean of survival percentage was ca. 77%. With exception of the tree height, all studied traits of Kurdistan group of populations were higher than those of West Azerbaijan group. However, their differences were significant (p ≤ 0.01) only for crown diameter, vitality degree and survival percentage. Therefore, the musk willow populations of the Kurdistan 6, Kurdistan 4 and Kurdistan 3 could be introduced as higher growth and adaptable with survival percentages of more than 80% for establishment of musk willow cultivation and its related industries in the Sanandaj (Kurdistan Province) and similar ecological conditions of Iran.Keywords: crown diameter, Growth Characteristics, survival percentage, tree height
-
با توجه به تغییرات اقلیمی و خشک سالی های اخیر، ارزیابی توان رشد و تولید ارقام صنوبر (Populus spp) در شرایط تنش خشکی ضروری است. این پژوهش با 14 کلن تاج بسته صنوبر (P. nigra L) با فاصله کاشت 3×3 متر از سال 1380 به مدت هفت سال در سنندج اجرا شد. کاشت نهال کلن ها در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در فروردین 1381 انجام شد. مزرعه در سال 1386 به دلیل عدم امکان تامین آب تا دهم تیر تحت تنش خشکی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشکی موجب زردی و خزان برگ ها، حمله چوب خوار (Melanophylla picta) و درنهایت خشک شدن تعدادی از درختان شد. تنش، ضمن افزایش دامنه تغییرات صفات، رشد کلن های صنوبر را به شدت محدود کرد، به طوری که درختان در معرض خشکی نتوانستند سرعت و مقدار رشد بالقوه خود را نشان دهند. پاسخ به تنش خشکی در بین کلن های صنوبر تنوع قابل ملاحظه ای نشان داد، به طوری که در کلن های P. nigra M و P. nigra 42/53 درصد تلفات صفر بود، اما در برخی مانند P. nigra 63/135 حدود نیمی از درختان از بین رفتند.میانگین تلفات کلن ها 20/49 درصد بود و دو کلن P. nigra 56/52 و P. nigra 56/75 با تولید چوب به ترتیب 61/25 و 8/24 متر مکعب در هکتار در سال و خسارت متوسط (25 تا 30 درصد) جزء کلن های دارای بهترین عملکرد و به نسبت متحمل به خشکی بودند. نتایج تجزیه ضریب های همبستگی، تجزیه خوشه ایو تجزیه به مولفه های اصلی، تاثیر منفی تنش خشکی را بر عملکرد چوب و اجزای آن نشان دادند، بدین شکل که کلن های کوچک تر و دارای تعداد و اندازه برگ کمتر با ظرفیت حفظ آب گیاه و کاهش سطح تبخیر، قابلیت تحمل خشکی بیشتری داشتند. همچنین، وجود تنوع ژنتیکی از نظر تحمل تنش در بین کلن های صنوبر و الگوی تفکیک آن ها در تجزیه خوشه ایو نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، بیانگر دخالت عامل های ژنتیکی در کنترل آن و امکان دسترسی به کلن های پایدار و سازگار با شرایط خشک کشور از طریق دورگ گیری بود.کلید واژگان: تلفات, تنوع ژنتیکی, عملکرد, کلنRegarding the effects of climate change and the recent drought in Iran, it is necessary to assess the growth and producion of poplar varieties under drought stress. In this research, 14 clones of black poplar (Populus nigra L.) were studied during 2001-2008 in Sanandaj, Kurdistan province. Cuttings were planted in early March of 2000, and the samplings were transplanted in early April of 2001 in 3m × 3m spacing and a Randomized Complete Block Design (RCBD) with 3 replications. The yearly field works included uniformly-applied irrigation, weeding and pruning. However, they were subjected to drought stress in 2007 due to the impossibility of providing water by the tenth of July (103 days). The results showed that drought caused leaf yellowing and fall, as well as mildew (Melanophylla picta) outbreak and finally drying of a number of trees. Moreover, simultaneous drought and increase the range of traits changes limited the growth of poplar clones, so that the trees could not show their potential growth rate. Responses to drought stress among poplar clones showed a significant variation, so that P.n.M and P. n. 42/53 showed zero percentage, while P. n. 63/135 showed about 50% damage caused by drought. The average loss of drought in the clones was 20.49%. In addition, the P. n. 56/52and P. n. 56/75cloneswith 25.61 and 24.80 m3/ha per year wood yield and moderate (25-30%) damage caused by drought were defined as high-yield and relatively tolerant clones. The results of multivariate statistical analysis (correlation coefficients, cluster analysis, and principal component analysis- PCA) showed a negative effect of drought stress on the wood yield and its components. They also showed that smaller clones with fewer leaf sizes have higher drought tolerance by more water maintaining potential and lower evaporation levels. Finally, the presence of genetic diversity in terms of stress tolerance among poplar clones as well as their segregation pattern in cluster analysis and PCA biplot indicated the interference of genetic factors in its control and the availability of stable clones that can be compatible with dry conditions of the country via their hybridization.Keywords: Clone, function, genetic diversity, loss
-
مرزه جنگلی (Satureja mutica Fisch. & C. A. Mey.)یکی از گونه های انحصاری تیره نعنا (Lamiaceae) است که در رویشگاه های طبیعی نواحی شمال و شمال شرق ایران پراکنش دارد. در این تحقیق به منظور بررسی امکان کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد موثره آن در حالت زراعی، آزمایشیدر قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1388 تا 1391 به اجرا در آمد. در آغاز بذر پنج توده یا نمونه (اکسشن) ازاین گونه از رویشگاه های طبیعی استان های خراسان (دو نمونه)، مازندران، گیلان (دو نمونه) گردآوری و در گلخانه کشت و نشا تولید شد. نشاها در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه گریزه سنندج کشت شد. سپس سرشاخه های گل دار آن ها طی دو تا سه سال متوالی پس از کشت در مرحله گلدهی کامل به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس ها با استفاده از دستگاه های فام نگار (کروماتوگرافی) گازی و گاز فام نگارمتصل به طیف سنج جرمی و با محاسبه شاخص بازداری تجزیه و شناسایی شدند.در شمار پنج نمونه بانک ژنی مورد بررسی گونه S. mutica ترکیب های عمده اسانس در سال اول تیمول (5/8-7/51 درصد)، پارا-سیمن (8/9-2/16 درصد )، گاما- ترپینن (0/10-2/23 درصد) و کارواکرول (7/3 -7/49 درصد) و در سال دومتیمول (5/3-1/34 درصد)، پارا-سیمن (0/17 -0/39 درصد )، گاما-ترپینن (6/15-3/22 درصد) و کارواکرول (6/3-2/44 درصد) بود و در سال سوم تیمول (4/26-9/28 درصد)، پارا-سیمن (8/19 -8/21 درصد)، گاما-ترپینن (2/17-8/17 درصد) و کارواکرول (9/20-0/27 درصد) بود. بازده اسانس توده های مورد بررسی این گونه به تدریج با رشد گیاه در سال دوم و سوم افزایش یافت. مجموع دو ترکیب فنلی تیمول و کارواکرول اسانس در سال دوم نسبت به سال اول در همه نمونه ها کاهش یافت و بیشترین میزان تیمول در سال اول بود. به طورکلی می توان گفت گیاهان دو ساله و سه ساله بازده اسانس بالاتر و گیاهان یک ساله کیفیت اسانس بالاتری داشتند. بازده اسانس در سال سوم نسبت به سال دوم افزایش و کیفیت اسانس در نمونه خراسان 1 افزایش و در نمونه خراسان 2 کاهش یافت.کلید واژگان: تیمول, کارواکرول, کشت, گاما-ترپینن, پارا-سیمن, مرزه جنگلیThe genus Satureja L. (Lamiaceae) contains 16 species which are distributed all over Iran and 10 of which are endemics. Investigation on essential oils content and composition of five accessions of S. mutica Fisch. a native species in Iran, have been subject to our research. The seeds of five accessions of S. mutica were collected from their natural habitats in Khorasan (2 accessions), Mazandaran and Gilan (2 accessions) provincesin this study. The seeds were planted inside the green house, and then the seedlings were transplanted into the field in Grizeh-Sanandaj research station in 2010 and 2011. An experiment was undertaken to determine the oil production of S. mutica in complete randomized block design with three replications. The aerial parts of each accession were collected in full flowering stages in three consecutive years. The essential oils were obtained by hydro-distillation and analyzed by GC and GC/MS. The oil yields were increased for 5 accessions in the second year. The main constituents of the essential oils during three consecutive years were thymol (51.7 and 3.5%), p-cymene (39.0 and 9.8%), γ-terpinene (23.2 and 10.0%) and carvacrol (49.7 and 3.6%). Although the main components of all the oils were similar, but there were some differences between the percentages of major components and also minor constituents. It is remarkable that the most important phenolic compound, thymol, was decreased in the oils in the second year for most accessions.Keywords: Carvacrol, Kurdistan, p-cymene, planting, thymol, ?-terpinene
-
In present study, essential oil content and compositions of 49 Iranian landraces of Damask rose (Rosa damascena Mill.) was investigated. Essential oils were isolated with distillation method and component composition was determined with gas chromatography–mass spectrometry (GC/MS). Twenty main compounds were identified in the essential oil representing about 90% of the total oil. The major components were found to be n-nonadecane (with seasonal range of 32.4-36.1%), n-heneicosane (20.3-22.1%), citronellol (6.6-10.3%), n-hexadecanol (6.4-6.7%) and n-tricosane (5.9-7.0%). The percentages of citronellol and geraniol as the two important compounds of the rose oil quality in 2008 were more than their percentages in 2007. Therefore, it can be inferred that dry conditions increased the aliphatic compounds percentages and reduced alcoholic compounds in the rose oil. Despite the differences in origin sites, climates and ecological conditions among landraces, the results of cluster analysis (CA) revealed that all of the landraces of Damask rose with exception of KB1 and AK1 showed more than 90% similarity in their major oil composition. The result of principal component analysis (PCA) revealed that the landraces with the highest percentage of citronellol and geraniol components usually show extreme values (positive or negative) of PC1 and PC2.Keywords: Rosa damascena Mill, essential oil composition, semi-arid conditions, geraniol, citronellol
-
این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ گل محمدی کردستان با استفاده ازصفات مرفولوژیکی گل محمدی در مزرعه تحقیقاتی ژاله وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی استان کردستان انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار سه پایه از هر ژنوتیپ صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه، اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% درصد وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین بیانگر تنوع وسیع برای صفات مورد بررسی در ژنوتیپ های مختلف بود. . همبستگی بین صفات نشان داد که صفات تعداد گل، ارتفاع گیاه، متوسط عرض، متوسط طول و متوسط تعداد برگ، میانگین قطر گل و نسبت وزنی گلبرگ به گل با عملکرد گل در پایه دارای همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال 1% درصد است. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای 12 ژنوتیپ گل محمدی در چهار گروه مجزا بر اساس صفات متفاوت تقسیم شدند. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از آزمایش برای معرفی ژنوتیپ برتر می توان ژنوتیپ های کردستان3 و کردستان2 را معرفی کرد. ژنوتیپ کردستان3 دارای عملکرد بالای گل در هکتار و تعداد گل بالا در بوته و ژنوتیپ کردستان2 دارای بیشترین قطر گل بوده است.کلید واژگان: قطر گل, ژنوتیپ, صفات مورفولوژیکی, تعداد گلThis study was conducted to assessthegenetic variety of 12 damask rosegenotypes of Kurdistan using morphological traits in Zaleh Research Farm affiliated to Kurdistan Province Agriculture Research Center. The experiment was carried out as a randomized complete block design with three replications and each replication included three stocks in each genotype. Results of analysis of variance showed significant differences among the studied genotypes at the probability level of 1%. Results of mean comparison showed a wide variety for studied traits in different genotypes. Relationship between traits showed that the number of flowers, plant height, average width, average length, average number of leaves, mean flower diameter, and petal to flower weight ratio per stem had positive and significant correlation at 1% probability level. Based on cluster analysis, 12 genotypes of damask rose were divided into four distinct groups according to different traits. Thus, according the results, genotypes Kurdistan 3 and Kurdistan 2 can be introduced as superior genotypes. Kurdistan 3 had high yield in flower per hectare and the number of flowers in per bush, and Kurdistan 2 had the highest flower diameter.Keywords: Flower diameter, Genotype, Morphologic traits, Number of flower
-
پژوهش پیش رو با هدف ارزیابی برخی صفات مهم میوه بنه (Pistacia atlantica) دردو رویشگاه استان کردستان شامل مازوان بند (بانه) و دزلی (مریوان) در سال 1387 اجرا شد. در هر رویشگاه تعداد 30 پایه ماده انتخاب و شماره گذاری شد و موقعیت آنها ثبت شد. در انتهای مهرماه از هر درخت 10 نمونه 200 گرمی میوه رسیده برداشت شد و صفات مورد نظر بر روی آنها اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین دو رویشگاه ازنظر تمام صفات مورد بررسی و همچنین بین پایه های بنه درون رویشگاه ازنظر تمام صفات به استثنای اندازه میوه اختلاف معنی داری (01/0p≤) وجود داشت. میانگین کل صفات قطر برابر سینه درختان بنه 69/7 سانتی متر، درصد میوه پوک در خوشه 20/83 درصد، متوسط طول و عرض میوه به ترتیب 5/41 و 6/33 میلی متر، اندازه میوه (عرض در طول میوه) معادل 34/48 میلی مترمربع، متوسط وزن میوه کامل، میوه پوک، بذر و دانه به ترتیب 2/15، 1/46، 1/47 و 0/51 گرم، نسبت وزن دانه به وزن میوه برابر 0/24 و درصد روغن میوه معادل 26/86 درصد بود. میانگین تمام صفات مورد بررسی به استثنای قطر درختان و درصد روغن میوه در بانه بیشتر از مریوان بود. نتیجه تجزیه رگرسیون درصد روغن میوه بر سایر صفات نشان داد که ضریب رگرسیون درصد روغن میوه بر صفات وزن بذر و دانه مثبت و بسیار معنی دار (01/0p≤)، بر صفات درصد میوه پوک در خوشه و وزن میوه پوک منفی و بسیار معنی دار (01/0p≤) و بر نسبت وزن دانه به میوه مثبت و معنی دار (05/0p≤) بود، اما بر سایر صفات غیرمعنی دار بود. بنابراین می توان با گزینش پایه های بنه با صفات متوسط وزن میوه کامل، بذر، دانه و نسبت وزن دانه به میوه ببیشتر، نسبت به بهبود صفت درصد روغن میوه بنه اقدام کرد.
کلید واژگان: بنه, عملکرد روغن, کردستان, ویژگی های میوهTo evaluate a number of important traits of wild paistachio (Pistacia atlantica) fruit, this study was conducted in two of of its natural habitats in Kurdistan province, including Mazevanband (Baneh) and Dezli (Sarvabad) during 2007-2008. In each habitat, a total number of 30 uniform trees were selected. From each sample tree, 10 fruit samples each weighting 200 g were taken in late October. The traits were measured in labratory. Analysis of variance (ANOVA) using nested method was followed by Duncan test to compare the means. ANOVA results revealed significant differences (P ≤ 0.01) between habitats (Sarvabad and Baneh) across all the studied traits, as well as across trees within each habitat for all traits except fruit size. The average diameter at breast height (D) was 69.7 cm, seedless fruit percentage (SLFP) accounted for 20.83%, the average fruit length (FL) and fruit width (FWi) were 5.41 and 6.33 mm respectively, fruit size (fruit width × length) (FWi×FL) was equivalent to 34.48 mm2, the mean weight of complete fruit (FW), seedless fruit (SLFW), backless fruit (fruit without peel) (BLFW) and seed (SW), were 2.15, 1.46, 1.47 and 0.51 g respectively. In addition, seed weight to fruit weight ratio (SW/FW) was 0.24, and mean percentage of oil content (OC%) was 26.86 %. The average of all studied traits except tree diameter and fruit oil in Baneh was generally more than in Sarvabad. Moreover, the regression analysis of oil content on the other traits as independent variables revealed that the regression coefficient of oil content on backless fruit weight (fruit without skin) (BLFW) and seed weight (SW) were positive and significant (P ≤ 0.01), while they were negative and significant(P ≤ 0.01) for seedless fruit percentage (SLFP) and seedless fruit weight (SLFW), as well as positive and significant (P ≤ 0.05)for ratio of seed weight to fruit weight (SW/FW). Thus, the oil content percentage of trees is concluded to be improved by selection of the individuals featuring higher fruit and seed weights.Keywords: Pistacia atlantica, oil content, Kurdistan, fruit's characteristics
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.