به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

mahdi frotan

  • روحیه جلیلی، برومند صلاحی*، بتول زینالی، مهدی فروتن
    به منظور پایش طوفان های گرد و غباری استان خوزستان ابتدا داده های آماری از اداره هوا شناسی کل اخذ شد و روز هایی که گزارش گرد و غبار با حداقل دید افقی کم تر از 10 کیلومتر داشته اند به عنوان روز های فرین انتخاب شدند. نتایج پهنه بندی و نقشه میانگین تراکم گرد و غبار با فراخوانی داده های ماهواره مودیس در گوگل ارث انجین مشخص نمود تراکم رخداد این پدیده در نواحی غربی، جنوب غربی و مرکزی استان بوده است. برای بررسی سینوپتیکی این پدیده شدید ترین گرد و غبار ها برای 9 ایستگاه سینوپتیکی انتخاب و با ترسیم نقشه های سینوپتیکی به تحلیل این روز ها پرداخته شد؛ و مسیر حرکت و منشا برخاست این پدیده و تراکم آن از طریق مدل HYSPLIT نمایش داده شد. نتایج حاکی از آن بود در اغلب رخداد طوفان های گرد و غبار در جنوب ایران سامانه های کم فشار حرارتی فعالیت داشته و در اروپا سیستم پرفشار حاکم بوده و شیب گرادیان فشار بین این دو سامانه منجر به هدایت جریانات غربی با سرعت شدید باد در ارتفاعات بالا به سمت منطقه مطالعاتی شده و وضعیت چرخندی حاکم بر منطقه به ناپایداری هوا افزوده است باد های غربی نیز به موازات کانال ناوه واقع در غرب ایران از روی بیابان های شمال آفریقا، شمال شبه جزیره عربستان، عراق و سوریه گذر نموده و هوای گرم و خشک این مناطق را بر جو منطقه هدایت نموده اند. هم چنین در اتمسفر منطقه در اغلب موارد واگرایی رطوبتی رخ داده و از میزان رطوبت جو کاسته شده و همه این موارد منجر به برخاست ذرات گرد و غبار از سمت نواحی مذکور شده است.
    کلید واژگان: تحلیل سینوپتیکی, HYSPLIT, گرد و غبار, خوزستان
    Rohiye Jalili, Bromand Salahi *, Batool Zeynali, Mahdi Frotan
    In order to monitor dust storms in Khuzestan province, statistical data were first obtained from the General Meteorological Department, and the days with dust reports with minimum horizontal visibility of less than 10 km were selected as free days. The results of zoning and the average dust concentration map by calling MODIS satellite data in Google Earth Engine revealed that the density of this phenomenon was in the western, southwestern and central regions of the province. For the synoptic investigation of this phenomenon, the most intense dust storms were selected for 9 synoptic stations and these days were analyzed by drawing synoptic maps; And the movement path and origin of this phenomenon and its density were displayed through the HYSPLIT model. The results indicated that in the majority of dust storms in the south of Iran, thermal low-pressure systems were active, and in Europe, high-pressure systems prevailed, and the slope of the pressure gradient between these two systems led to the direction of westerly currents with high wind speed at high altitudes towards the study area. And the prevailing rotating situation in the region has added to the instability of the air. The western winds have also passed through the deserts of North Africa, the north of the Arabian Peninsula, Iraq and Syria, parallel to the Nave canal in the west of Iran, and have led the hot and dry air of these regions to the atmosphere of the region.
    Keywords: Synoptic Analysis, HYSPLIT, Dust, Khuzestan
  • بهروز سبحانی*، مهدی فروتن
    سیلاب به عنوان یکی از بلایای طبیعی با داشتن بیش ترین فراوانی نسبی وقوع همواره زندگی بشر را تهدید نموده است. هدف از انجام این تحقیق کشف روابط الگو های گردش جوی با سیلاب های حوضه آبخیز بالیخلو چای اردبیل به منظور جلو گیری از مخاطرات آن با رویکرد محیطی به گردشی است. برای این کار داده های دبی برای سه ایستگاه پل الماس، نیر، گیلانده از سال (1353-1392) از اداره آب منطقه ای استان اردبیل اخذ شد و با استفاده از روش خوشه بندی سلسله مراتبی ward دو مورد از سیلاب رخداده در تاریخ 16 اسفند 1388 و 17 آذر 1389 به عنوان فرین انتخاب و تحلیل گردید. داده های مربوط به سطوح فوقانی جو از سایت مرکز ملی پیش بینی محیطی (NCEP-NCAR) تهیه شد و نقشه های ترکیبی فشار تراز سطح دریا با ارتفاع ژیوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال، بردار باد با آب قابل بارش، امگا با تاوایی و هاف مولر رطوبت ویژه در محیط نرم افزار گردس ترسیم گشت. نتایج تحلیل سینوپتیکی نشان داد حاکمیت سامانه کم فشار حرارتی مدیترانه ای و پر فشار حرارتی چین عامل مهمی در اغتشاش جوی بوده و در کنار آن قرار گیری منطقه موردمطالعه در جلوی محور فرود ناوه ی شرق مدیترانه حرکات چرخندی هوا را در پی داشته و وضعیت سرعت قایم هوا و تاوایی روی منطقه موردمطالعه بیانگر جوی ناپایدار بوده است. مقدار نم ویژه نیز از روز قبل از وقوع سیل در لایه های پایینی اتمسفر افزایش یافته و شار رطوبت دریای مدیترانه از طریق باد های غربی جنب حاره ای بر جو منطقه موردمطالعه در ایجاد بارش های سیل آسا نقش مهمی داشته است.
    کلید واژگان: تحلیل همدید, سیل, حوضه بالیخلوچای, اردبیل
    Behrouz Sobhani *, Mahdi Frotan
    Flood as a natural disaster with the highest relative frequency of occurrence has always threatened human life. The purpose of this study was discovering the relationship between atmospheric circulation patterns and floods in the Balikhlochai watershed of Ardabil in order to prevent its dangers with an environmental approach to circulation. For this purpose, discharge data for three stations of Almas, Nir, and Gilandeh from the period 2009-2017 were obtained from the regional water department of Ardabil province. Using the ward hierarchical clustering method, two floods occurred on March 7, 2010 and December 8, 2010 were selected and analyzed. The data related to the upper levels of the atmosphere were obtained from the National Center for Environmental Prediction (NCEP-NCAR) website and combined maps of sea level pressure with geopotential height of 500 hectopascals, wind vector with precipitable water, omega with tawai and half-molar specific humidity in Gardes software were drawn. The results of the synoptic analysis showed that the dominance of the Mediterranean thermal low pressure system and the Chinese thermal high pressure system were important factors in the atmospheric disturbance, and besides that, the location of the studied area in front of the landing axis of the Eastern Mediterranean fleet resulted in rotating air movements. And the vertical air velocity of the studied area showed an unstable atmosphere. The specific humidity has also increased since the day before the flood in the lower layers of the atmosphere, and the flow of moisture from the Mediterranean Sea through the western subtropical winds on the atmosphere of the studied area has played an important role in causing torrential rains.
    Keywords: Synoptic Analysis, Flood, Balikhlochai Basin, Ardabil
  • مهدی فروتن، برومند صلاحی

    در جهت اجرای این تحقیق از داده‌های پارامتر بارش و سرعت و جهت باد روزانه و سه ساعته برای دوره زمانی 13 ساله (2009-2021) برای 11 ایستگاه سینوپتیکی اردبیل استفاده گشت. بر حسب صدک 95% روز‌های فرین برای هر ایستگاه به دست آمد. برای تحلیل آماری و همدیدی شرط انتخاب روز نماینده برای هر ایستگاه وقوع همزمانی بارش و باد حدی ملاک قرار گرفت و به علت رعایت اختصار به تحلیل یک واقعه در ایستگاه مشکین‌شهر پرداخته شد. با استفاده از داده NETCDF ماهواره TRMM تراکم بارش در نرم‌افزار GIS نمایش داده شد و با نرم‌افزار گلباد جهت باد نشان داده شد هم‌چنین با استفاده از داده‌های NCEP نقشه‌های سینوپتیکی ترسیم گردید نتایج آماری برای ایستگاه مشکین‌شهر نشان داد بیشینه فراوانی باد با 56% در فصل زمستان و اسفند ماه رخ داده که اغلب از سمت جنوب وارد شهر شده است اما بیش‌تر بارش در فصل بهار با (41%) و ماه اردیبهشت پر‌بارش‌ترین ماه بوده است. نتایج تحلیل همدیدی نشان داد سیستم حاکم بر روی منطقه مورد مطالعه کم‌فشار روی دریاچه آرال بوده و شرایط چرخندی صعود هوا را در پی داشته است. در شرق دریای مدیترانه و شمال دریای سیاه سامانه‌های پر‌فشاری تشکیل یافته و با حرکت برونگرد خود باعث هدایت جریانات غربی به سمت منطقه شده است. هم‌چنین منطقه مورد مطالعه در جلوی محور فرود غرب ایران قرار گرفته و چرخندگی مثبت هوا منجر به تقویت واگرایی در وورد‌سپهر شده است. سرعت حرکت افقی هوا به سرعت رود‌باد رسیده و با در بر داشتن رطوبت دریای مدیترانه مقدار 2/1 گرم در کیلو‌گرم رطوبت را بر آتمسفر منطقه تزریق نموده است. پیامد آن تشکیل هسته‌هایی از آب قابل بارش به میزان 8 کیلو‌گرم در یک متر‌مربع و هسته‌ای از همگرایی رطوبت در شمال‌غرب ایران بوده و وزش شرق‌سوی باد‌های غربی باعث شار آن به سمت منطقه مطالعاتی شده است.

    کلید واژگان: Trmm, گلباد, تحلیل آماری و همدیدی, اردبیل
    mahdi frotan, Bromand Salahi

    In order to carry out this research, the daily and three-hourly data of precipitation parameters and wind speed and direction were used for a period of 13 years (2009-2021) for 11 Ardabil synoptic stations. Percentile 95% free days were obtained for each station. For statistical analysis and consensus, the condition of choosing a representative day for each station was the simultaneous occurrence of rain and wind as a criterion, and for the sake of brevity, an event was analyzed at Meshkinshahr station. Using TRMM satellite NETCDF data, precipitation density was displayed in GIS software, and wind direction was shown using Golbad software, and synoptic maps were drawn using NCEP data. The statistical results for Meshkinshahr station showed the maximum wind frequency with 56% in the winter season. And the month of March occurred, which often entered the city from the south, but most of the rain was in spring with (41%) and May was the rainiest month. The results of synoptic analysis showed that the prevailing system over the studied area was low pressure over the Aral Lake and the rotating conditions of the air ascent followed. In the east of the Mediterranean Sea and the north of the Black Sea, high-pressure systems have formed, and with their outward movement, they have led the western currents towards the region. Also, the studied area is located in front of the descent axis in the west of Iran, and the positive rotation of the air has led to the strengthening of the divergence in the vorticosphere. The speed of the horizontal movement of the air has reached the speed of the wind and by containing the moisture of the Mediterranean Sea, it has injected 1.2 grams per kilogram of moisture into the atmosphere of the region.

    Keywords: Trmm, Golbad, statistical analysis, consensus, Ardabil
  • مهدی فروتن، برومند صلاحی

    برای بررسی همدیدی، داده‌های ‌میانگین دما از اداره آب‌وهواشناسی استان اردبیل اخذ شد و روز‌های با دمای زیر 10- درجه سانتی‌گراد طی دوره آماری (1400-1355) به عنوان فرین انتخاب شدند سپس روند سری زمانی فراوانی روز‌های یخبندان با روش کم‌ترین مربعات خطا در الگوی رگرسیون خطی مشخص شد و نتایج آن روند کاهشی را از سال 1370 به بعد نشان داد. سر‌انجام برای تحلیل همدید عوامل جوی، روز 25 دی‌ماه 1386 به عنوان نماینده از طریق روش خوشه‌ای سلسله‌مراتبی ward انتخاب گردید. در ادامه داده‌های سطوح فوقانی جو از وب‌سایت (NCEP/NCAR) دریافت شد و نقشه‌های سینوپتیکی در گردس ترسیم شد. نتایج حاصل از تحلیل این نقشه‌ها نشان دادند سیستم پر‌فشار حرارتی سیبری نقش موثری در انتقال هوای سرد عرض‌های شمالی به سمت منطقه موردمطالعه داشته است. در کنار این پدیده قرارگیری منطقه مطالعاتی در جلوی پشته اروپا شرایط چرخندگی منفی هوا را در پی داشته است که نتیجه آن تقویت جریانات نزولی و کاهش دمای هوا بوده است. به‌منظور برآورد دوره‌های بازگشت امواج سرما از مدل آماری Hyfran-plus استفاده شد و نتیجه آن نشان داد آزمون ایستایی (wald-wolfowitz) و توزیع آماری Normal دقت بیش‌تری در تعیین دوره‌های بازگشت امواج سرما داشته است. و نتایج حاصل از آزمون Chi-Squared نیز نشان داد که می‌توان در سطح معنی‌دار 5 درصد به استخراج نتایج حاصل از آن اطمینان کرد. در وهله آخر به منظور پیش‌بینی تغییرات پارامتر دما با استفاده از مدل گردش عمومی CanESM2 تحت سه سناریوی RCP2.6 و RCP4.5 و RCP8.5 چشم انداز آتی دوره (2050-2020) بررسی گردید. نتایج آن نشان داد مدل توانایی لازم را در همانند‌سازی میانگین دما داشته است بر اساس نتایج بدست آمده از داده های مدل CanESM2 روند تغییرات سری زمانی متوسط دمای سالانه افزایش نسبی دما را طی دوره‌های آتی نسبت به دوره پایه در هر سناریو نشان داد.

    کلید واژگان: موج سرما, واکاوی همدیدی, Hyfran-plus, Sdsm, شهر اردبیل
    mahdi frotan, Bromand Salahi

    To check the consensus, the average temperature data was obtained from the Meteorological Department of Ardabil Province and the days with temperature below -10°C during the statistical period (1355-1400) were selected as cold days, then the trend of the time series of the frequency of freezing days with the least square error method in the model Linear regression was determined and its results showed a decreasing trend from 2010 onwards. Finally, for the simultaneous analysis of atmospheric factors, 25 January 2016 was selected as a representative through the ward hierarchical clustering method. Next, the data of the upper levels of the atmosphere were received from the website (NCEP/NCAR) and synoptic maps were drawn in Gardes. The results of the analysis of these maps showed that the Siberian thermal high pressure system played an effective role in transferring cold air from northern latitudes to the studied area. In addition to this phenomenon, the location of the study area in front of the European Ridge has resulted in negative air circulation conditions, which resulted in the strengthening of downward currents and a decrease in air temperature. Hyfran-plus statistical model was used to estimate the return periods of cold waves, and the result showed that the stationarity test (Wald-Wolfowitz) and the normal statistical distribution were more accurate in determining the return periods of cold waves. And the results of the Chi-Squared test also showed that it is possible to ensure the extraction of the results at a significant level of 5%. Finally, in order to predict changes in the temperature parameter, using the CanESM2 general circulation model, under three scenarios RCP2.6, RCP4.5, and RCP8.5, the future perspective of the period (2020-2050) was examined. Its results showed that the model had the necessary ability to simulate the average temperature.

    Keywords: Cold wave, synoptic analysis, Hyfran-plus, Sdsm, Ardabil city
  • امیرحسام پاسبان، موسی عابدینی *، مهدی فروتن

    نوع و شدت فرسایش خاک در یک منطقه، تابع شرایط اقلیمی، پستی و بلندی زمین، خاک و کاربری اراضی است که در این میان اهمیت کاربری اراضی به دلیل نقش موثر انسان بر آن نسبت به دیگر عوامل زیادتر است. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل میزان فرسایش خاک در حوضه آبخیز بالیخلوچای با استفاده از مدل تجربی RUSLE در استان اردبیل است. به‌منظور اجرای این تحقیق ابتدا تصویر ماهواره‌ای منطقه مورد مطالعه مربوط به سال‌ 1400 و ماه خرداد از مرکز تحقیقات زمین‌شناسی آمریکا دریافت و پس از تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک با استفاده از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده به شیوه ماشین بردار پشتیبان اقدام به تهیه نقشه کاربری اراضی شد. سپس به‌منظور برآورد میزان فرسایش از مدل RUSLE استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل و تولید نقشه‌ها در اجرای این تحقیق نیز از نرم‌افزارهای SPSS 21، Excel، ArcGIS 5.4، Archydro و ENVI 5.3 استفاده شد. لایه‌ پارامترهای مدل RUSLE شامل لایه فرسایندگی باران، لایه خاک، لایه توپوگرافی، لایه پوشش گیاهی و عامل حفاظتی خاک هم‌چنین آمارهای مختلف مربوط به ایستگاه‌های باران‌سنجی، هیدرومتری، نقشه‌های توپوگرافی 1:50000، زمین‌شناسی 1:100000 هم‌چنینDEM (20 متر منطقه) و نیز بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و سنجش ‌از دور استفاده ‌شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که مقدار متوسط فرسایش سالانه خاک برای کل حوضه در دامنه بین 65/6- تا 75/14 تن در هکتار در سال متغیر است. هم‌چنین بررسی روابط رگرسیونی بین فاکتورهای مدل RUSLE و مقدار فرسایش سالانه خاک نشان داد که فاکتور توپوگرافی (LS) با بالاترین مقدار ضریب تعیین R^2=0/95 بیش‌ترین اهمیت را در برآورد فرسایش سالانه خاک به‌وسیله مدل RUSLE دارد.

    کلید واژگان: کاربری اراضی, فرسایش, ماشین بردار پشتیبان, بالیخلوچای, مدل تجربی راسل
    AmirHesam Pasban, Mousa Abedini *, mahdi frotan

    The type and intensity of soil erosion in a region depends on climatic conditions, lowland and elevation of the land, soil and land use, among which the importance of land use is greater than other factors due to the effective role of humans on it. The purpose of this research is to evaluate and analyze the amount of soil erosion in the Balikhlochai watershed using the RUSLE experimental model in Ardabil province. In order to carry out this research, first, the satellite image of the studied area from the year 1400 and the month of June was obtained from the US Geological Survey Center, and after atmospheric and radiometric corrections, a land use map was prepared using the supervised classification method using support vector machine. Then the RUSLE model was used to estimate the erosion rate. SPSS 21, Excel, ArcGIS 5.4, Archydro and ENVI 5.3 software were used to analyze and produce maps in this research. RUSLE model parameter layer including rain erosion layer, soil layer, topography layer, vegetation layer and soil protection factor as well as various statistics related to rain gauge stations, hydrometry, topographic maps 1:50000, geology 1:100000 as well as DEM (20 meters area) and GIS geographic information system and remote sensing have been used. The results of this study showed that the average amount of annual soil erosion for the whole basin ranges from -6.65 to 14.75 tons per hectare per year. Also, the investigation of regression relationships between the factors of RUSLE model and the amount of annual soil erosion showed that the topography factor (LS) with the highest coefficient of determination R^2=0.95 is the most important in the estimation of annual soil erosion using the RUSLE model.

    Keywords: Land Use, Erosion, Support Vector Machine, Ballykhlochai, RUSLE Experimental Model
  • بتول زینالی، مهدی فروتن، سحر اخوت

    یخبندان یکی از حوادث طبیعی است که رخداد زود رس و دیر رس آن می تواند جنبه های مختلف زندگی بشری را تحت تاثیر قرار دهد؛ بنابراین این پژوهش با هدف پیش بینی عوامل جوی رخداد این پدیده با رویکرد محیطی به گردشی انجام گرفته است. برای این کار داده های محیطی مربوط به دمای کمینه روزانه سال های 2001-2017، برای 9 ایستگاه سینوپتیکی واقع در استان های اردبیل، ارومیه و تبریز از سازمان هواشناسی کل کشور اخذ گردید و روز های با دمای زیر صفر درجه سانتی گراد که 40 درصد پهنه موردمطالعه را دربرگرفته بودند انتخاب شدند و با استفاده از روش خوشه ای سلسله مراتبی ward که بر روی نقشه های میانگین فشار تراز دریا مربوط به روزهای یخبندان اعمال شده بود طبقه بندی روز های فرین انجام گرفت. به منظور تعیین نماینده هر طبقه با استفاده از اسکریپت نویسی در محیط متلب، همبستگی لوند بین نقشه های روزهای مختلف هر طبقه 2 تا 5 گروهی با ضریب 5/0 محاسبه شد؛ و روز هایی که ضریب همبستگی 5/0 و بیشترین شباهت را با اکثر روز های آن طبقه داشت نماینده گروه معرفی شد. پس از تعیین روز نماینده داده های جوی از سایت نووا تهیه گردید و نقشه های فشار تراز سطح دریا، ارتفاع ژیوپتانسیل، بردار باد، دمای تراز 500 هکتوپاسکال و ضخامت جو در نرم افزار گردس ترسیم گردید. نتایج 4 الگو برای روز های یخبندان نشان داد بیش ترین سامانه های موثر بر روی شمال غرب ایران سامانه های پرفشار سیبری، کم فشار جنب قطبی و پرفشار اروپای شمالی بوده است و مناطق موردمطالعه در قسمت جلوی فراز واقع گشته و چرخندگی منفی هوا شرایط پایداری را به ارمغان آورده است. در بیش تر این الگو ها باد های غربی که در کانال تاوه قطبی حرکت داشته اند هوای سرد عرض های شمالی را وارد جو مناطق مطالعاتی کرده اند و دمای پایین هوا را موجب شده اند.

    کلید واژگان: تحلیل همدید, یخبندان, رویکرد محیطی به گردشی, شمال غرب ایران
    Batool Zeynali, Mahdi Frotan, Sahar Okhovat

    Frost is one of the natural events whose early and late occurrence can affect different aspects of human life. Therefore, this research has been carried out with the aim of predicting the atmospheric factors of this phenomenon with an environmental approach. For this purpose, the environmental data related to the daily minimum temperature of 2001-2017 for 9 synoptic stations located in Ardabil, Urmia and Tabriz provinces were obtained from the Meteorological Organization of the whole country and the days with temperature below 0 degrees Celsius that cover 40% of the studied area in were selected and using the ward hierarchical clustering method that was applied on the average sea level pressure maps related to ice days, the classification of the free days was done. In order to determine the representative of each class using scripting in the MATLAB environment, Lund's correlation was calculated between the maps of different days of each class of 2 to 5 groups with a coefficient of 0.5; And the days that had a correlation coefficient of 0.5 and the most similarity with the majority of days of that class were introduced as the representative of the group. After determining the representative day, atmospheric data was prepared from the Nova site and maps of sea level pressure, geopotential height, wind vector, temperature of 500 hPa and atmospheric thickness were drawn in Gurdes software. The results of the 4 patterns for ice days showed that the most effective systems on the northwest of Iran were high pressure systems in Siberia, low pressure systems near the Arctic and high pressure systems in Northern Europe, and the studied areas were located in the front of Faraz and the negative circulation of air brought stable conditions. In most of these patterns, the western winds that have moved in the polar ice channel have brought cold air from the northern latitudes into the atmosphere of the study areas and caused low air temperatures.

    Keywords: Colloquial analysis, glaciation, environmental approach to circulation, northwest of Iran
  • مهدی فروتن، برومند صلاحی*

    پهنه بندی اقلیمی و شناخت عوامل و عناصر موثر اقلیمی در تعیین پتانسیل های اقلیمی می تواند بسیار موثر واقع شود. هدف از این پژوهش نیز توجه به این اصل بوده تا توان های محیطی و محدودیت ها شناخته شود و در مقابل حوادث طبیعی مقابله شود. در این راستا به پهنه بندی اقلیمی استان اردبیل با استفاده از روش های نوین پرداخته شد. ابتدا برای 11 ایستگاه سینوپتیکی این استان، 22 پارامتر مهم هواشناسی برای دوره آماری 12 ساله (2009-2021) از اداره کل هواشناسی دریافت گردید. در مرحله بعد میانگین سالانه این متغیر ها برای هر ایستگاه به دست آمد و چون مقیاس اندازه گیری آن ها متفاوت بود اقدام به استانداردسازی آن ها در محیط نرم افزار Spss شد. سپس در همین نرم افزار تحلیل عاملی روی این داده ها انجام گرفت و نتایج خروجی آن 5 عامل اصلی بود که عبارت اند از: عامل اول حرارتی با درصد واریانس 89/31، عامل دوم فشار-بخار با درصد واریانس 08/21، عامل سوم نمناکی با درصد واریانس 61/18، عامل چهارم بارشی با درصد واریانس 05/14و عامل پنجم بادی-تابشی با درصد واریانس 48/7 که در مجموع 12/93 درصد رفتار اقلیمی منطقه را تبیین نمودند. در مرحله بعد با توجه به خروجی عوامل 5 گانه، از روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی Ward، سه ناحیه اقلیمی مشابه از هم متمایز گشتند. همچنین برای نشان دادن قلمرو فعالیت هر کدام از این عوامل، در محیط نرم افزار Gis و با استفاده از روش درونیابی Idw اقدام به پهنه بندی اقلیمی شد. با توجه به نقشه نهایی به دست آمده بیشتر تمرکز این عوامل در شهرستان های پارس آباد، بیله سوار، نمین، سرعین و گیوی بوده است. مطابق طبقه بندی اقلیمی دومارتن نیز تشخیص داده شد اقلیم استان اردبیل جزء اقلیم نیمه خشک محسوب می شود.

    کلید واژگان: پهنه بندی, تحلیل عاملی و خوشه ای, درونیابی IDW, اردبیل
    Mahdi Frotan, Bromand Salahi *

    Climatic zoning and knowledge of effective climatic factors and elements can be very effective in determining climatic potentials. The purpose of this research is to pay attention to this principle in order to know the environmental capabilities and limitations and to deal with natural disasters. In this regard, the climatic zoning of Ardabil province was discussed using modern methods. First, for 11 synoptic stations of this province, 22 important meteorological parameters for the 12-year statistical period (2009-2021) were received from the General Meteorological Department. In the next step, the annual average of these variables was obtained for each station, and since their measurement scale was different, they were standardized in the Spss software environment. Then, in the same software, factor analysis was performed on these data and the output results were 5 main factors, which are: the first thermal factor with 31.89% variance, the second pressure-steam factor with 21.08% variance, the third moisture factor with 18.61 variance, the fourth precipitation factor with 14.05 percent variance and the fifth wind-radiation factor with 7.48 percent variance, which in total explained 93.12 percent of the climatic behavior of the region. In the next step, according to the output of the 5 factors, three similar climatic regions were distinguished from each other using Ward's hierarchical cluster analysis method. Also, to show the scope of activity of each of these factors, climate zoning was done in Gis software environment and using Idw interpolation method. According to the final map obtained, most of these factors were concentrated in the cities of Parsabad, Beilesawar, Nemin, Serain and Givi. According to Dumarten's climate classification, it was also recognized that the climate of Ardabil province is part of the semi-arid climate.

    Keywords: Zoning, factor, cluster analysis, IDW interpolation, Ardebil
  • مهدی فروتن، بتول زینالی*

    هماهنگی بین تغییرات زمانی دو نقطه دور از هم که عمدتا برای تغییرات فشار به کار می رود اصطلاحا پیوند از دور گفته می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییر پذیری پارامتر دما و بارش ایستگاه های اردبیل، مشگین شهر، سراب و هریس از دو الگوی پیوند از دور شاخص نوسان اطلس شمالی و شاخص چند دهه ای اقیانوس آرام با استفاده از روش همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل همدیدی می باشد. بدین منظور داده های مربوط به دو شاخص مذکور از سایت نووا برای دوره 2009-2018 تهیه شد. هم چنین برای این دوره آماری داده های مربوط به پارامتر دما و بارش نیز از اداره کل هوا شناسی اردبیل اخذ شد. در ادامه پس از استاندارد سازی دما و بارش، با استفاده از روش همبستگی پیرسون برای شاخص NAO مشخص شد دمای تمام ایستگاه ها در ماه های خرداد و مهر و بارش بهمن ماه ایستگاه اردبیل بیشترین همبستگی معنی دار مستقیمی در سطح اطمینان 99 و 95 درصد با این شاخص داشته است. شاخص AMO نیز تنها با دمای دی ماه ایستگاه هریس با 5 درصد احتمال خطا رابطه مستقیمی را نشان داد. به منظور بررسی همدیدی تاثیر این الگو ها بر پارامتر های مورد بررسی داده های NETCDF میانگین ماهانه فشار تراز سطح دریا، ارتفاع ژیوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال، دما و آب قابل بارش از سایت نووا اخذ شد و در محیط نرم افزار گردس نقشه های سینوپتیکی ترسیم گردیدند. نتایج نشان داد زمانی که شاخص NAO در فاز منفی و شاخص AMO در فاز گرم بوده سیستم غالب بر مناطق مورد مطالعه کم فشار حرارتی بوده و شرایط چرخندی بر آن حاکم شده و دما و بارندگی افزایش یافته و ترسالی به وقوع پیوسته است برعکس زمانی که شاخص NAO در فاز مثبت و شاخص AMO در فاز سرد بوده با حاکمیت سامانه های پر فشار و شرایط وا چرخندی در مناطق مورد مطالعه دما و بارندگی کاهش یافته و شرایط خشکسالی را رقم زده است.

    کلید واژگان: پیوند از دور, NAO, AMO, سبلان
    Mahdi Frotan, Batol Zeynali *

    Coordination between the temporal changes of two distant points, which is mainly used for pressure changes, is called remote connection. The purpose of this study is to investigate the variability of temperature and precipitation parameters of Ardabil, Meshginshahr, Sarab and Harris stations from two remote connection models of North Atlantic Oscillation Index and Pacific Decades Index using Pearson torque correlation method and synoptic analysis. For this purpose, data related to the two mentioned indicators were prepared from the Nova site for the period 2009-2018. Also, for this statistical period, data related to temperature and precipitation parameters were obtained from Ardabil Meteorological Department. Then, after standardization of temperature and precipitation, using Pearson correlation method for NAO index, it was found that the temperature of all stations in June, October and February precipitation of Ardabil station had the highest significant direct correlation with 99 and 95% confidence level with this index. The AMO index also showed a direct relationship with the January temperature of Harris station with only 5% probability of error. In order to investigate the effect of these patterns on the studied parameters of NETCDF data, monthly mean sea level pressure, geopotential level of 500 hPa, temperature and rainfall water were obtained from Nova site and synoptic maps were drawn in Gardes software environment. The results showed that when NAO index is in negative phase and AMO index is in hot phase, the dominant system in the studied areas is low thermal pressure and rotational conditions prevail and temperature and rainfall increase and wetting occurs, unlike when NAO index is in phase. The AMO index is positive in the cold phase, with the dominance of high-pressure systems and rotation conditions in the study areas, the temperature and rainfall have decreased and the drought conditions have been determined.

    Keywords: Remote link, NAO, AMO, Sabalan
  • مهدی فروتن، برومند صلاحی*

    بارش های سنگین حاصل از الگو های جوی بسته به وسعت فعالیت و بازه ی زمانی رخداد آن می تواند حوادث و پیامدهای ناگواری مانند وقوع سیل به همراه داشته باشند. پژوهش حاضر به منظور تحلیل همدید بارش سنگین 5/171 میلی متری منجر به سیل در شهر مینودشت روز 28 اسفند ماه سال 1397 نگارش یافته است. دیدگاه این تحقیق محیطی به گردشی بوده و نخست مقدار بارش ایستگاه زمینی مینودشت مشخص شد و با دریافت داده های سطوح فوقانی اتمسفر از وب سایت مرکز ملی پیش بینی محیطی (NCEP/NCAR) و تحلیل آن ها علت رخداد بارش سنگین آشکار شد. به منظور بررسی شرایط همدید، با استفاده از محیط نرم افزار گردس به ترسیم نقشه های فشار سطح تراز دریا، و در سطوح فوقانی جو، ارتفاع ژیوپتانسیل، بردار باد، تاوایی، امگا، ضخامت، پیچانه و وزش رطوبتی (تراز 500 هکتوپاسکال) پرداخته شد. نتایج حاصل از تحلیل نقشه ها نشان دادند در زمان وقوع بارش سنگین سامانه های پرفشار ی در مغولستان و جنوب چین تشکیل یافته و شیب گرادیان فشار و جبهه شدیدی با سیستم کم فشار حاکم بر روی مینودشت ایجاد کرده است. در سطوح فوقانی جو وجود بلوکینگ کم فشار بریده همچون مانعی بر سر راه باد های غربی قرارگرفته و باعث ریزش جریان باد های غربی به سمت منطقه موردمطالعه شده است. علاوه بر این ضخامت زیاد جو منطقه موردمطالعه و حاکمیت مقدار پیچانه منفی به ناپایداری هوا منجر شده و وجود هسته های مثبت تاوایی و امگای منفی نشان دهنده جوی ناپایدار در روز های مورد بررسی در منطقه موردمطالعه بوده است. هم چنین تغذیه رطوبتی از منابع رطوبتی مانند دریای خزر، آرال، دریای سیاه و مدیترانه شرایط ویژه ای را برای ریزش شدید بارش فراهم آورده است.

    کلید واژگان: تحلیل همدید, بارش سنگین, مینودشت
    Mahdi Frotan, Bromand Salahi *

    Heavy rain resulting from atmospheric patterns, depending on the extent of activity and the time period of its occurrence, has adverse events and consequences such as floods. The present study was conducted in order to synoptic analysis of 171.5 mm heavy rainfall (March 19, 2017) leading to flood in Minoodasht city. The view of this study is a circular to environmental and first, the amount of rainfall at Minoodasht station was determined and by receiving upper atmosphere data from the website of the National Center for Environmental Prediction (NCEP / NCAR) and analyzing them, the causes of heavy rainfall was revealed. In order to study the synoptic conditions, using the Gardes software, sea level pressure maps were drawn, and in the upper atmosphere, geopotential height, wind vector, vorticity, omega, thickness, eddy and humidity (500 hPa level) were studied. The results of map analysis showed that during heavy rains, high pressure systems were formed in Mongolia and southern China and were caused a pressure gradient & strong front with prevailing low pressure system in Minoodasht. In the upper atmosphere, the presence of cut-off low-pressure blocking has been placed as a barrier to the west winds and has caused the flow of west winds to the study area. In addition, the high thickness of the atmosphere in the study area and the dominance of the amount of negative eddy, led to air instability and the presence of positive virtuosity cores and negative omega, indicates an unstable atmosphere on the days in the study area. Also, the inflow of moisture from moisture sources such as the Caspian Sea, the Aral Sea, the Black Sea and the Mediterranean Sea has provided special conditions for severe rainfall.

    Keywords: Synoptic Analysis, heavy rainfall, Minoodasht city
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال