جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « بورژوازی » در نشریات گروه « علوم انسانی »
-
شکل گیری سرمایه داری صنعتی با بهره مندی از نیرویی پویا در غرب نقطه عطفی شد که تاریخ جهان را به قبل و بعد از انقلاب صنعتی تقسیم کرد. در وقوع این رخداد، علل و پدیده های گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و فنی موثر بوده است که در رابطه ای پیچیده و چندگانه بسترساز زایش سرمایه داری صنعتی شده است. باهم ستانی این عوامل به گونه ای است که نمی توان یکی از آن ها را در تبیین این مسئله نادیده یا کم اهمیت انگاشت. در این مقاله که از جامعه شناسی تاریخی وبری به مثابه روش و چارچوب نظری استفاده شده است پاسخ به این سوال دنبال شده است که شکل گیری سرمایه داری صنعتی در اروپا چه مراحلی را طی کرد و چه عواملی بسترساز آن شد. جدای از عوامل اقتصادی اجتماعی و سیاسی، گذار از اقتصاد معیشتی به اقتصاد صنعتی در قاموس مفهوم توسعه نتیجه عملکرد بخشی از بورژوازی در غرب بوده است که بعد از سامان دادن به سرمایه داری تجاری و فراهم آوردن شرایط انباشت سرمایه، با گذار از اقتصاد سوداگرایانه، به مرحله سرمایه داری صنعتی گام نهاده شد. ازاین رو، حاملان اصلی دنیای صنعتی در غرب نیروهای بازاری بودند که با گذار از روح سوداگرایانه و مغلوب ساختن پرچمداران این روحیه، زمینه های سرمایه داری صنعتی را در اروپا فراهم آوردند.کلید واژگان: اقتصاد سوداگری, بورژوازی, سرمایه داری تجاری, سرمایه داری صنعتی, فئودالیسم}The formation of industrial capitalism by a dynamic force in the West became an approach that divided history into the period before and after the industrial revolution. Various social, political, economic, cultural and technical causes and phenomena have been effective in the occurrence of this event, which have become the basis for the birth and growth of industrial capitalism in a complex and multiple relationship and none of them can be ignored or underestimated in explaining this issue. In this article, which uses Weber's historical sociology as a method and theoretical framework, the author seeks to answer the question of what stages were confirmed the formation of industrial capitalism in Europe and what factors were formed its foundation. In addition to economic-social and political factors, the transition from subsistence economy to industrial economy in the dictionary of the concept of development has been the result of the action of a part of the bourgeoisie in Europe, which after organizing commercial capitalism and providing the conditions for capital accumulation, with the transition from the speculative economy of capital foundations established an industry. Therefore, the main bearers of the industrial world in Europe were the trade sector, who, by changing from the speculative spirit and defeating the flag bearers of this spirit, provided the grounds for industrial capitalism in Europe.Keywords: Bourgeoisie, Commercial Capitalism, Feudalism, Industrial Capitalism, Mercantile Economy}
-
سکولاریسم به معنای دنیازدگی و جدایی دین از جنبه های مختلف زندگی اجتماعی بشر است. رشد جهان بینی سکولار به گونه ای است که برخی اندیشمندان، سکولاریسم را معضل اول بشریت دانسته اند. سوال این تحقیق آن است که «چه علل و عواملی در شکل گیری و بسط سکولاریسم تاثیر داشته اند»؟ شناخت صحیح علل و عوامل شکل گیری آن می تواند به مواجهه منطقی و علمی با آن کمک شایانی کند. این تحقیق به روش کتابخانه ای به بررسی مهم ترین وقایع تاریخی، معرفتی و اجتماعی شکل گیری و بسط سکولاریسم پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد عواملی همچون فساد کلیسا، تاثیرات بورژوازی، رفورم، انقلاب های علمی و صنعتی، رشد لیبرالیسم، رشد عقلانیت سکولار، تحولات اجتماعی، زمینه ساز و تعدد نظریه پردازهای مروج سکولاریسم به تثبیت و فراگیری سکولاریسم منجر شده است. این اتفاق اگرچه در دنیای مسیحیت ظهور یافته؛ اما همین بسترها در جوامع مسلمان بخصوص کشورمان، قابل مشاهده و ردیابی است و ازاین رو لازم است این ریشه ها از لحاظ نظری و عملی در محیط های دانشگاهی یا فضاهای مجازی پایش شود و پاسخی عینی و علمی به آنها داده شود.
کلید واژگان: دین, ماوراءالطبیعه, سکولاریسم, بورژوازی, عقلانیت سکولار, لیبرالیسم, انقلاب های صنعتی} -
در اواخر قرون وسطی به دنبال تحولات اقتصادی- اجتماعی، اروپا با گذار از مراحل مختلف وارد عصر انقلاب صنعتی شد؛ بدین صورت که با عبور از اقتصاد معیشتی و شکل گیری سرمایه داری تجاری، انباشت ثروت صورت گرفت و با به کارگیری این سرمایه توسط بخش میانی بورژوازی در حوزه صنعت و تولید، اروپا وارد عصر صنعتی شد. در حالیکه در ایران با به قدرت رسیدن صفویان، بازار در وجه اقتصادی و جغرافیایی سامان نو گرفت و با توسعه شبکه های اقتصادی بازار، شرایط برای شکل گیری بورژوازی تجاری فراهم شد. اما با وجود انباشت سرمایه توسط نیروهای بازار، این نیرو بر خلاف بورژوازی در غرب نیروی صنعتی نشد و خصلت تجاری خود را حفظ کرد. لذا این سوال مطرح می شود که در مقایسه با نقش موثر نیروهای بازار و بورژوازی در روند صنعتی شدن در اروپا و غرب چه عواملی موجب گردید نیروهای بازار در ایران وارد مرحله صنعتی نشوند. در این مقاله از روش جامعه شناسی تاریخی- تطبیقی به مثابه روش استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد غلبه روحیه سوداگرایانه بر نیروهای بازار و تداوم این غلبه بر کنش اقتصادی در ایران باعث شد نیروهای بازار تمایلی به سرمایه گذاری در صنعت و حوزه های تولیدی نداشته باشند.
کلید واژگان: نیروهای بازار, سرمایه داری تجاری, بورژوازی, اقتصاد سوداگری, ایران و غرب}In the late Middle Ages, following socio-economic developments, Europe entered the era of the Industrial Revolution through various stages; Thus, with the passage of the subsistence economy and the formation of commercial capitalism, wealth was accumulated, and with the use of this capital by the middle section of the bourgeoisie in the field of industry and production, Europe entered the industrial age. While in Iran, with the rise of the Safavids to power, the Bazar was reorganized economically and geographically, and with the development of Bazar economic networks, conditions were provided for the formation of a commercial bourgeoisie. But despite the accumulation of capital by Bazar forces, this force, unlike the bourgeoisie in the West, did not become an industrial force and retained its commercial character. Therefore, the question arises that in comparison with the effective role of Bazar forces and the bourgeoisie in the process of industrialization in Europe and the West, what factors prevented Bazar forces in Iran from entering the industrial stage. In this article, the method of historical-comparative sociology has been used as a method. Findings show that the dominance of speculative spirit over Bazar forces and the continuation of this dominance over economic action in Iran made Bazar forces reluctant to invest in industry and production areas.
Keywords: Bazar forces, commercial capitalism, bourgeoisie, business economy, Iran, West} -
مسخ برجسته ترین اثر کافکا (1833 - 1924) و از بحث برانگیزترین داستان های معاصر اروپا در قرن بیستم است. این داستان که پس از انتشار (1915) توجه منتقدان را به خود جلب کرده و از زوایای گوناگون بررسی شده، اتفاقی خیالی را در بستری از واقعیت های اجتماعی، در روزگاری روایت می کند که تحولات سیاسی، اجتماعی اروپا به شکل گیری جامعه ی صنعتی انجامیده است؛ جامعه ای که در کنار مزیت هایش، خواه ناخواه پیامدهای ناخوشایندی نیز به دنبال داشت. این پژوهش درصدد است تا با بررسی اوضاع و احوال اجتماعی و اقتصادی اروپا در اوایل قرن بیستم، بر پایه فرضیه گونتر آندرس (Gunter Andres) نشان دهد که حشره ی عظیم الجثه ی داستان مسخ، استعاره ای است که از یک سو به معنای مصطلح و متعارفش در داستان ظاهر شده و ویژگی های واقعی یک حشره را دارد و از سوی دیگر بنا بر قراین مستخرج از متن، یکی از آسیب های جامعه مدرن و صنعتی شده را بازنمایی میکند و استحاله ی انسان به حشره را برابر با وضعیتی انسانی در جامعه بورژوازی قرار می دهد.
کلید واژگان: ادبیات آلمانی زبان, مسخ, استعاره, واقعیت اجتماعی, بورژوازی}Metamorphosis, the most prominent work of Kafka (1833 – 1924), is one of the most controversial contemporary stories in 20th century Europe. After its publication in 1915, the story was the subject of debate for critics, and it was discussed from many perspectives. It narrates an imaginary event occurring in social realities of the time, and it shows an industrial society as a result of political and social changes in Europe. An industrial society, besides its advantages, willy-nilly brought with it unpleasant consequences. The study, explores the social and economic condition of Europe in the early 20th century and explains Gunter Andres theory, attempts to show that huge insect in the story is a metaphor that on the one hand appeared in the story in its common sense and has all the characteristics of an insect. On the other hand, based on the textual evidence, it represents one of the issues of modern and recently industrialized society. It compares the metamorphosis of a human to an insect to the human condition in bourgeoisie society.
Keywords: German Language literature, Metamorphosis, Metaphor, Social reality, Bourgeoisie} -
نشریه زبان شناسی کاربردی و ادبیات کاربردی: پویش ها و پیشرفت ها، سال نهم شماره 1 (Winter-Spring 2021)، صص 185 -202
این مقاله به بررسی نقش دوگانه کافه در تهییج، شکوفایی، و سرکوبیعشق ممنوعه در ملا عام، در رمان «مدراتو کانتابیله» مارگاریت دوراس (1958)، می پردازد. به منظور تحلیل این اثر، دوراس و بررسی قوانین و کدهای اجتماعی تحمیل شده به افراد و نحوه اداره جامعه به واسطه آن ها، از نظریه میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی، درباب شیوه کنترل از طریق(ساختار) سراسربین (Panopticon)بهره جستیم. مقصود از این تحلیل، تاکید بر این نکته است که شیوه ی نوشتاری دوراس همواره نگاه خیره اجتماعی صامتولی تاثیرگذار را در هر ملاقات ممنوعه بین دو شخصیت اول داستان به تصویر می کشد. بدین سان، رمان دوراس،علیرغم کم گویی ظاهری اش، حضور فراگیر و فعال قوانین بورژوایی را نشان می دهدکه در تار و پود جامعه بورژوازی تنیده شده اند. عملکرد موفق این قوانین تحمیلی، که بر اساس گفتمان حقیقت و قدرت در جامعه شکل گرفته اند، از طریق ابزار تفتیش موجود در فضاهای عمومی نظیر کافه (که نقش دوگانه اش به آن اجازه می دهد از یک سو عشق و طلب ممنوعه را رشد دهد و از سوی دیگر شعله هایش را خاموش کند)سرکوبی عشق ممنوعه را تضمین می نماید.
کلید واژگان: «مدراتو کانتابیله», مارگاریت دوراس, بورژوازی, میشل فوکو, سراسربین, عشق و طلب}This article examines the dual role of the café in instigation, development, and termination of the public display of transgressive desire in Margaret Duras’s (1958) Moderato Cantabile. To approach Duras’s narrative this way, we draw on Michel Foucault’s (1977) theories concerning Panopticon to bring into light the sociallyimposed codes and the method of their implementation. Duras’s mode of expression, we intend to discuss, brings to the reader’s attention the dominance of the silent social gaze in each transgressive scene between the two characters. Despite its laconism, therefore, Moderato Cantabile reveals the omnipresent and active bourgeois codes that are interwoven to the very fabric of the bourgeoisie. The effective operation of these codes, set through discourses of truth and power, is guaranteed through the Panopticon present in public spaces like the café, whose dual nature enables it to allow for manifestation of desire on the one hand, and effective inspection and containment of the situation (by imposing norms) on the other.
Keywords: Marguerite Duras’sModerato Cantabile, Bourgeoisie, Michel Foucault, Panopticon, Desire} -
امروزه در دنیا رقابت زیادی بین کشورها روی می دهد اما باید دیدکدام یک از کشورها در ایجاد امنیت اقتصادی و رفاه ملت خود تلاش بیشتری داشته اند. طی دهه های اخیر،احزاب سوسیالیسم و لیبرالیسم بازی گران اصلی عرصه بین المللی بوده اند که در طول تاریخ باهم به رقابت پرداختند ، دراین زورآزمایی بین المللی، کشور های سوسیالیستی به دلایل متعدد دچار فروپاشی شدند ، ولیبرال پیروز میدان شد.امروزه لیبرال با مشکلات متعددی درگیر است. لذا با رویکردآسیب شناسی جامعه ی اقتصادی جهانی ، طرح هایی دراین مورد ارایه گردیده است. امروزه کشور های صنعتی و مدرن دنیا با مشکلاتی نظیر کم بازدهی و هزینه های بالای حقوق کارگران مواجه اند که پیشنهاد می شود؛ روش اول) شرکت های دولتی از انحصارکامل دولت خارج وسهام آن به صورت مساوی بین دولت و کارگران تقسیم شود، سود حاصله آن نیز عادلانه به طور خودکار به وسیله سهام بین دولت وگارگران تقسم شود.با این روش.انگیزه برای تلاش بیشتر می شود و چرخه تولید رشد خواهد کرد دولت نیز از پرداخت های هنگفت حقوق کارگران معاف می گردد، روش دوم) شرکت های بزرگ دنیا به دلیل جلوگیری از ضرر مالی مجبور به تعدیل نیرومی باشند در این موارد دولت ضمن حمایت مالی از این نوع شرکت ها از تعدیل نیروی انسانی جلوگیری وقسمت بزرگ اداره شرکت را بدست کارگران قراردهد در ازای آن تمام کارگران به منظور ایجاد بازار بیشتربا تولید کالاهای ارزان ، تولید و صادرات آن به کشور های جهان سوم را آغاز نمایند، روش سوم) مهمترین زمینه هایی که دولت باید در اجرای آن مداخله کند جلوگیری از اجحاف حق کارگران توسط شرکت ها و جلوگیری از ایجاد بازار سیاه می باشد. همچنین دولت باید از سایر صنایع حیاتی با اعطای وام هایی با بهره کم تفاوتی در مقابل سایر صنایع قایل شود. دولت می تواند از شرکت هایی که افراد زیادی را به اشتغال در آورده اند و برنامه های بیشتری جهت اشتغال بیشتر افراد دارند به منظور حمایت از آن ها مالیات کمتری به نسبت بقیه شرکت ها در یافت کند تا با این کار باعث ایجاد رقابت در بین شرکت ها شود. در پایان باید گفت، جهت حفظ رقابت سالم بین شرکت ها و جلوگیری از تبانی آنان به منظور افزایش قیمت دولت باید همان کالای تولیدی را به صورت انبوه وارد و یا مالیات چند برابری از آنان دریافت نماید تا سایر شرکت ها دست به چنین اقدامات مخربی نزنند.
کلید واژگان: بورژوازی, الیگارشی, تکنوکراسی, فیودال, امپریالیسم, آیین پرده آهنین, انترناسیونالیسم, کاپیتالاسیون} -
مسئله محوری احمد اشرف در بررسی جامعه شناختی تاریخ ایران، تبیین موانع تاریخی تحقق نظام سرمایه داری بورژوازی و جامعه مدنی است. اشرف به منظور توضیح و تبیین مسئله مذکور، ابتدا درصدد شناخت ویژگی ها و سازوکارهای حاکم در تاریخ ایران بر اساس مفاهیم «نظام آسیایی» و «نظام فئودالی» در اندیشه های مارکس و مفاهیم «نظام پاتریمونیال» و «شهر شرقی» در جامعه شناسی ماکس وبر و مفهوم «نظام ملوک الطوایفی» رایج در ادبیات تاریخی ایران، برآمده است. وی در گام بعدی بر اساس مقدمات تحلیلی مذکور، به تبیین موانع تاریخی شکل گیری نظام بورژوازی و سرمایه داری در تاریخ ایران پرداخته است، زیرا اشرف یکی از نمایندگان گفتمان قائل به اصالت الگوی توسعه بر اساس نقش آفرینی طبقه متوسط شهری یا بورژوازی است. بر اساس یافته پژوهش حاضر، دیدگاه اشرف در مورد موانع تاریخی توسعه جامعه ایرانی در سه سطح به هم پیوسته سیاسی، اجتماعی و اقتصادی درخور توجه است. سلطه نظام های آسیایی، پاتریمونیال و ملوک الطوایفی در عرصه سیاسی، پیوستگی های اجتماعات عشایری، روستایی و جامعه شهری در عرصه اجتماعی و وحدت شیوه های تولید کشاورزی و صنایع دستی و پیشه وری در عرصه اقتصادی، ازجمله عواملی است که اشرف به عنوان موانع تاریخی شکل گیری بورژوازی و رشد «سرمایه داری ملی» در تاریخ ایران مطرح کرده است.کلید واژگان: احمد اشرف, بورژوازی, سرمایه داری, توسعه نیافتگی, ایران}The central issue of Ashraf in reviewing Iran's history is to explain the historical obstacles of the formation of the capitalist system of the bourgeoisie and civil society. Ashraf to Description of the above problem has used the concepts of "Asian system" and "feudal system" in Marx's thoughts, and the concepts of “Patrimonialism” and “the Oriental City” in the sociology of Max Weber. As he has used the native concept of the "Muluk-al-Tawaiifi” to analyze some of the characteristics of the social and political life of the nomadic societies and their effects on social and political life of Iran. Ashraf, one of the representatives of the discourse of democratic and capitalist development pattern based on the role of the middle class or bourgeoisie. Ashraf's views on the historical barriers of Iranian society development are remarkable at three levels of political, social and economic interconnectedness. The dominance of Asian systems and the patrimonial and the Muluk al-Tawaiifi in the political arena, Nomadic, rural, and urban community associations in the social arena And the unity of the methods of agricultural production and handicrafts were the factors that Ashraf has raised as historical obstacles to the realization of feudalism and the growth of "national capitalism" in Iranian history.Keywords: Ahmad Ashraf, bourgeoisie, capitalism, underdevelopment, Iran}
-
رمان نفرین زمین از نظر انعکاس آرا و پیشگویی های اجتماعی و مخالفت آل احمد با تجدد، مهم ترین اثر داستانی او است. در این رمان، همت او بیش از اینکه مقصور خلق اثری داستانی باشد، منحصر به ارائه تحلیلی اجتماعی از عصر خود و هشدار از وقوع تجدد است که از دیدگاه او آفت هایی بنیان کن در پی دارد. در این اثر، پدیده اصلاحات ارضی در زنجیره یک تئوری قابل استنباط و بررسی است. از این رو و همچنین به دلیل وفور مضامین اجتماعی، آن را با برخی از مدل های تبیین در علوم اجتماعی تطبیق دادیم تا جایگاه بینش اجتماعی این روشنفکر مطرح و صاحب قلم که آثارش هنوز هم خواننده و طرفدار دارد، در عرصه نظریه پردازی اجتماعی بیش از پیش روشن شود. حاصل این تطبیق آن است که تئوری وی فقط با یک مدل تبیین قابل تطبیق نیست، بلکه برای تبیین آن باید از چند مدل استفاده کرد. تمام نظریات اجتماعی او صائب و قابل دفاع نبوده و برخی با ضعف های اساسی مواجه است.
کلید واژگان: نظریه اجتماعی, روشنفکر, تجدد, فئودالیسم, بورژوازی}Nefrin-e- Zamin (The curse of land) may be regarded as one of the most important novels of Ale-Ahmad, in which he reflects his social predictions and opposition to modernity. In this novel the author’s intention has been to provide the reader with a social analysis of his time. This novel is intended as a warning against the devastating calamities of modernity rather than merely a work of fiction. In this work, the issue of the Shah’s land reform could be analyzed within a special theoretical framework. Ale-Ahmad’s work contains different social concepts which could be explained in comparison with certain other related social views.Keywords: social view, modernity, social concept, novel} -
می توان انتظار داشت تفاوت ها در نوع نگرش به ذات، توانایی ها و خصوصیات بشری سویه هایی گوناگون را در فرجام یک نظام اندیشگی رقم زند و از همین رو آثار چنین مبانی را در بستر فرهنگ سیاسی جوامع نیز می توان جستجو کرد. نوع برداشت و تصور از محدودیت ها و توانایی های بشری و کیفیت سیرت و طبیعت انسانی، سوژه ها را در قبال موقعیت و وضعیت خود در هستی انسانی شان به بصیرتی می رساند که در نحوه ی تصمیم گیری و اندیشه ی آنان در قبال چگونگی عمل ورزی سیاسی اجتماعی شان جهت می بخشد. در جریان این تحقیق با مطالعه ی ده رمان شاخص فرانسوی و انگلیسی قرن نوزدهم و تحلیل محتوای انسان شناختی آنها، رد پای نوع نگاه ماهوی و برداشت از سرشت انسان و در عین حال توالی آن در زیست سیاسی اجتماعی مردمان این کشورها مورد مقایسه قرار می گیرد.
کلید واژگان: انسان, ادبیات, فرهنگ, انقلاب, طبیعت, بورژوازی, اشرافیت, ماهیت بشر}It can be expected that variations in observance of nature, abilities and characteristics of human being will lead to diverse trends in a thinking system ending and thus such principles may be searched among different societies political culture. The way of understanding and appreciation of human being constraints and capabilities and the quality of human nature takes the subjects to a vision about their condition and situation in their human existence that can guide them through their decision making method and mind regarding social-political acting manners.During this research, by studying ten famous English and French novels written in 19th century and analyzing their content, the trace of human being and appreciation of man nature and simultaneously its continuity in social-political existence of these counties people will be compared. -
رمان به عنوان مهم ترین نوع ادبی سده های اخیر با جهان و جامعه، پیوندی ناگسستنی دارد. با ظهور جامعه سرمایه داری، زندگی جدید، فرم ادبی متناسب با خود را جست وجو می کرد. رمان از دل چنین جستجو و اجتماعی برخاست. هگل رمان را حماسه، اما حماسه جامعه مدرن می دانست که جدایی انسان و جامعه را روایت می کند.
به نظر لوکاچ وظیفه اصلی رمان نشان دادن تضادهای جامعه سرمایه داری است. گلدمن نیز کارکرد اصلی رمان را جست و جوی تباه ارزش ها در جامعه ای تباه می دانست. در این مقاله راجع به نکات بالا به تفصیل بحث شده است.
کلید واژگان: رمان, بورژوازی, حماسه, قهرمان مساله دار, وحدت فرد و جامعه, تضاد, جست و جوی تباه, ساختارهای اجتماعی} -
مقاله حاضر درباره رابطه صادق هدایت و حزب توده ایران و تاثیر گفتمان چپ به واسطه این حزب بر آثار دوره دوم هدایت، یعنی آثاری که در دهه 1320 نوشت، به خصوص حاجی آقا است. در این مقاله، نشان می دهیم که چگونه گفتمان حزب توده در زمینه سرمایه داری بر نحوه شکل گیری شخصیت حاجی آقا در مقام تیپ سرمایه دار مؤثر بوده است. به عبارتی، چگونگی برساخته شدن یک شخصیت را از خلال گفتمانی مسلط نشان می دهیم و مشخص می کنیم که آنچه در این رمان خلق می شود، نه بازنمایی آدمی مشخص در واقعیت بیرونی، که بازنمایی قواعد چگونه دیدن چنین آدمی است. در این مقاله، نشان می دهیم که چگونه گفتمان حزب توده در زمینه سرمایه داری بر نحوه شکل گیری شخصیت حاجی آقا در مقام تیپ سرمایه دار مؤثر بوده است. به عبارتی، چگونگی برساخته شدن یک شخصیت را از خلال گفتمانی مسلط نشان می دهیم و مشخص می کنیم که آنچه در این رمان خلق می شود، نه بازنمایی آدمی مشخص در واقعیت بیرونی، که بازنمایی قواعد چگونه دیدن چنین آدمی است.
کلید واژگان: فاشیسم, سرمایه داری, امپریالیسم, حزب توده ایران, گفتمان چپ, بورژوازی}This paper is concerned with the relationship between Sadegh Hedayat and the Tudeh party and the party’s influence on his works written after 1942, particularly Hadji Agha. We aim to show how leftist discourse has influenced Hedayat. In other words, we demonstrate how a character is constructed by an overruling discourse and that what is created in this novel is not a real man in the real world but a representation of the rules which determine how he can be seen. This paper is concerned with the relationship between Sadegh Hedayat and the Tudeh party and the party’s influence on his works written after 1942, particularly Hadji Agha. We aim to show how leftist discourse has influenced Hedayat. In other words, we demonstrate how a character is constructed by an overruling discourse and that what is created in this novel is not a real man in the real world but a representation of the rules which determine how he can be seen -
مجله زبان و ادبیات فارسی، پیاپی 64 (بهار 1388)، صص 125 -148رئالیسم سوسیالیستی، در قلمرو هنر و ادبیات، نوعی زیبایی شناسی سیاسی است که قایل به وحدت مکانیکی اصول ایدئولوژیک و استتیک است. مباحث نظری این مکتب ادبی که پس از انقلاب اکتبر 1917م. در روسیه رخ داد برگرفته از آراء کارل مارکس، فردریش انگلس و ولادیمیر ایچ لنین است و رمان مادر ماکسیم گورکی بهترین الگوی هنری این جریان محسوب می شود. اصول اساسی رئالیسم سوسیالیستی در ماه اوت سپتامبر 1934م. در مسکو تصویب شد و با تاکید بر انعکاس واقع گرایی در جریان تولید محصولات هنری، سه اصل بنیادین: جهت گیری حزبی، نگرش ایدئولوژیک و مردم گرایی را در پی داشت. اگرچه این کنگره، کنگره ای ادبی بود، اصول آن به سایر هنرها نظیر نقاشی، موسیقی، سینما و... تعمیم داده شد. رئالیسم سوسیالیستی بیشتر به ایجاد تحولاتی در محتوای آثار ادبی پرداخت و بر این اساس مفاهیم و مضامینی نظیر مبارزه با سرمایه داری، خوش بینی تاریخی، جنگ، انقلاب، تاریخ گرایی آگاهانه، کارگر، رهبران انقلاب و ارتش سرخ به ادبیات و هنر راه یافت.
کلید واژگان: رئالیسم سوسیالیستی, ماکسیم گورکی, بورژوازی, کارگر, انقلاب, داستان}Social Realism belonging to the domain of art and literature is a type of political aesthesiam affirming the mechanical unity of idealogic and static principles. The post-revolution theoretical discussions of this literary school in Octobr 1917 were inspired by the ideas of Karl Marx, Friedri Engels and Veladimir IIych Lenin. The Mother by Maxim Gorki is the masterpiece written in this era. The basic principles of Social Realism, emphasizing the realistic reflections in the social domain of artistic productions and philanthropy were approved in Moscow, Augest- September 1934. Although this congress was a literary one, but its principles were generalized to other domains of art, i.e. painting, music and cinema etc. Social Realism was rather concerned with making changes in the of literary works.This is why some themes such as fighting capitalism, historical optimism, war, revolution, informed history-orientasion, labourer, revoluton leaders and red army were taken up by literature and art field.Keywords: Social Realism, Maxim Gorki, Bourgeosie, Worker, Story Revolution} -
نمایشنامه ی آدم آدم است نتیجه ی نگرش برتولت برشت به ایدئولوژی مارکسیسم در اواسط دهه ی بیست قرن بیستم است و در راستای مجاب کردن تماشاگر به لزوم تغییر جامعه بر اساس این مکتب قرار دارد. برشت در نمایشنامه ی خود مسخ و استحاله ی شخصیتی را که قادر به گفتن نه نیست، به تصویر کشیده است، فرآیندی که در نهایت منجر به این می شود که او هویت سابق خود را به دست فراموشی بسپارد و من جدیدی را برگزیند. برشت برای نشان دادن لزوم ایجاد تغییرات در جامعه ی سرمایه داری که هر آن چه را با انسانی که قادر به گفتن نه نیست، انجام می دهد– استحاله ی شخصیت اصلی نمایشنامه را به صورت گروتسک به تصویر کشیده است تا تماشاگر را به چالش با این شخصیت فرا خواندو او را وادار کند که با قدرت تفکر خود به مقابله با واقعیت های اجتماعی متجلی بر روی صحنه برخیزد، و در صدد تغییر و تحول اجتناب ناپذیر در جامعه برآید.
کلید واژگان: استحاله, هویت, کمونیسم, سرمایه داری, بورژوازی, جامعه بی طبقه}Man is Man is a reflection of Brecht’s attention towards Marxism in the mid twentieth century. In this drama، he tried to convince the audience that to adhere to Marxism، there must be a social change. In Man is Man Brecht tells the story of the transformation of a character who is not able to say ″No″. In the very long run، this character forgets his identity and selects a new one. In this way، Brecht’s inclination was to create a grotesque of realization in the spectators so that they would launch social and political changes. -
نقد جامعه شناختی تهران مخوفدر نوشته حاضر، رمان تهران مخوف نوشته مرتضی مشفق کاظمی نقد جامعه شناختی شده است. نگارنده ابتدا دیدگاه های منتقدان برجسته ای از قبیل هگل، لوکاچ و لوسین گلدمن را تبیین می کند؛ سپس بر مبنای نظریه های مذکور به نقد رمان تهران مخوف می پردازد. نتیجه به دست آمده از پژوهش حاضر، حاکی از آن است که نویسنده رمان، ساختارهای اثرش را از جریان روشنفکری غالب پس از انقلاب مشروطه و پیش از اقتدار رضاخان گرفته است. در واقع تهران مخوف روایتگر شکست انقلاب مشروطه و حمایت از تفکر استبداد منور و دیکتاتور مصلح به شیوه هنری است. بدیهی است برای روشن شدن این فرضیه، نگارنده ناچار بوده است نگاهی گذرا به حوادث تاریخی مشروطه و کودتای سیدضیا و تمهید مقدمات ظهور دیکتاتور متجدد داشته باشد.کلید واژگان: رمان اجتماعی, ساختگرایی تکوینی, استبداد منور, بورژوازی, قهرمان پروبلماتیک}A Sociological critisim of Tehran-e MakhufIn this paper, the novel ofTehran-e Makhuf, written by Morteza Moshfeghe Kazemi, is critisized from the sociological perspective. The viewpoints of the prominent critics, such as Hegel, Lucas and Goldman are initially presented, and then on the basis of their theories, the criticism of the novel is offered. The conclusion derived from this research demonstrates that the novelist has structured his work based on the prevailing intellectual stream after the Mashrute movement and before Reza Khan's political authority. In fact, Tehran-e Makhof is an artistic narration of the defeat of the Mashrute movement and support of the idea of despotism. To do a more profound investigation, the researcher had to briefly look at the historical events of the Mashrute and the coup of Sayyid Ziya and the initial preparations for the emerge of a modem dictatorship.Keywords: social novel, genetic structuralism, problematic hero despotism, bourgeois}
-
عقل عنصر اصلی فلسفه روشنگری محسوب می شود و از همین رو است که قرن هجدهم را عصر طلایی تفکر عقلانی مذهبی در طول تاریخ فلسفه می نامیم. در قرن هجدهم، نه تنها جایگاه علم تغییر کرد بلکه طبیعت نیز به کمک «عقل» الوهیت را تحکیم بخشید. ادبیات نئوکلاسیک انگلستان که نمودی از فلسفه روشنگری است، ادبیاتی انسان گرا و اخلاقی است که هویت اجتماعی انسان ها را در نظر می گیرد. قرن هجدهم عصر بزرگ طنز، هجو، نقیضه، مقاله و رساله است؛ چرا که این انواع بیشتر از غزل با نگاه عقل و نه نگاه احساس به انسان می نگرد. رمان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و مانند شعر و طنز، تفکر اخلاقی روشنگری را دنبال می کند و سعی می کند در مقابل درگیری ها و تضادهای اجتماعی، الگوهای کمال یافته انسانی را بنا نهد.
کلید واژگان: فلسفه روشنگری, عقل, عقل گرایی, تجربه گرایی, ادبیات نئوکلاسیک, طنز, اخلاق, دئیسم, آرمان گرایی, بورژوازی, بدوی نجیب} -
از منظر اقتصاد سیاسی در جمهوری اسلامی ایران تغییرات مهمی، متفاوت از ماهیت و محتوای انقلاب اسلامی، در حوزه های مختلف صورت گرفته است. این تغییرات طی چهارده دوره، از نوگرایی به بنیادگرایی و سنت گرایی در حوزه فرهنگ و ایدئولوژی، از سرمایه داری صنعتی و جهت گیری بورژوایی در اقتصاد به سرما یه داری تجاری و جهت گیری خرده بورژوایی، و در حوزه سیاسی از دموکراسی لیبرال و کثرت گرایی سیاسی به نوعی دموکراسی توده ای، تئوکراسی و پوپولیسم، صورت گرفته است. مقاله حاضر می کوشد روند شکل گیری جریان های فکری را در پیوند با رویکردهای اقتصادی و ایجاد جناح های سیاسی و بلوک های قدرت، بررسی نماید (رابطه ایده ها با منافع و مواضع سیاسی) و با توجه به ماهیت گفتمان و گروه ها و جابجایی آنها در هرم قدرت، امکان یا عدم امکان تحقق توسعه و دموکراسی در ایران را مورد ارزیابی قرار دهد.
کلید واژگان: ایران, توسعه, دموکراسی, نوگرایی, بنیادگرایی, بورژوازی, خرده بورژوازی, اسلام, جمهوری اسلامی} -
بورژوازی و آیینهای زندگی لیبرال- سرمایه داری که به تدریج در قرون 19 و20 بر زندگی بشر امروز سایه افکند، حاصل کناکنشها و فرآیندهایی بوده است که در طول یک دوره نسبتا طولانی انجام شده است. این مقاله با بررسی اندیشه های دو متفکر برجسته غرب، روسو و مارکس، بر آن است تا ضمن کالبدشکافی این فرآیندها نقاط قوت و ضعف این نوع زندگی را مطالعه کند. روشن است که مارکس به شدت بورژوازی و نظام از سرمایه داری انتقاد کرده است و در مقایسه با روسو که به زحمت آزادمنشی را با قفس تجدد در هم آمیخته است، نگاهی کاملا بدبینانه دارد؛ با وجود این، هر دو در شیوه استدلال و چگونگی پدید آمدن ریشه های نابرابری همسو هستند، هرچند که با توجه به شرایط زمانی و مکانی دو راهکار متفاوت را پیشنهاد می کنند. این مقاله با توجه به شباهتهایی که هر دو متفکر در تحلیل محتوایی دارند، با شواهد و ادله ای که ارائه می کند، فلسفه و غایات نظام سرمایه داری را از دیدگاه این متفکر نقد کرده است.
کلید واژگان: روسو, مارکس, بورژوازی, نظام سرمایه داری}Bourgeoisie and liberal capitalistic ways of life that spread gradually throughout 19th and 20th centuries were the consequences of an almost long process. This article, while analyzing the thoughts of two prominent western philosophers i.e Rousseau and Marx, tries to analyze this process and examine the strengths and weaknesses of this kind of life. Quite obviously, Marx harshly condemned bourgeoisie and capitalism and, compared to Rousseau who strenuously combined liberalism with the restrictions of modernism, he had a pessimistic standpoint. Still, they both have adopted a similar reasoning about the origins of inequality, though they recommend two different tactics following the exigencies of time and place. In regard to these similarities, the article criticizes the philosophy and ultimate ends of capitalism. -
ارنست یونگر، مبلغ، نظریه پرداز و پیشرو حرکت ننوناسیونالیسم در آلمان، خط فکر ناسیونالیستی خود را در دهه بیست، در قالب خاطرات جنگ جهانی اول، بعد متافیزیکی بخشید و با ژرف نگری به پدیده جنگ، پرچمدار شعار «جنگ پدر ناسیونالیسم است،، شناخته شد. اگر چه نگرش گاه بسیار افراطی نویسنده به جنگ و ناسیونالیسم، موج جدیدی از جنبش های ملی را در آلمان ایجاد کرد، اما خود اوبا فاصله گرفتن منطقی از احزاب ناسیونالیستی که به مبارزه افراطی با قدرت حاکم- جمهوری وایمار- پرداخته و در صدد سرنگونی آن بودند، تکروی در مسایل سیاسی پیش گرفت و تنها راه مبارزه را مبارزه ایدئولوژیکی دانست. پرداختن به ادبیات جنگ ارنست یونگر در دهه بیست، بیانگر دوران پر تلاطم و حاکی از روح ماجراجویانه و سرکش فردی است که بر علیه نظام خشک و بی روح بورژوازی آلمان دست به شورش می زند، این شیوه فکری نمودی عینی در آثار نویسنده در دهه بیست که به ادبیات جنگ مشهور است، داشت.
کلید واژگان: ادبیات جنگ, نئوناسیونالیسم, بورژوازی, ویلهلمیسم, جنگ جهانی ا ول, ما جراجوئی} -
کاربست نظریه برینگتون مور در مورد انقلاب اسلامی ایراناین مقاله سعی در کاربست نظریه برینگتون مور بر انقلاب ایران دارد. سؤال اصلی این مقاله آن است که آیا نظریه مور توان تبیین انقلاب ایران را دارد. برای پاسخ به این سؤال ابتدا متغیرهای مورد نظر مور یعنی نوع نظام کشاورزی، روابط دولت / طبقه، توان انقلابی دهقانان و قوت انگیزه بورژوازی برای نوسازی، در مورد انقلاب ایران به کار گرفته شده است. آنگاه امکان وقوع انقلابهای از بالا، دهقانی و بورژوایی در جامعه ایران بررسی شده است.
کلید واژگان: انقلاب, سرمایه داری, فاشیسم, کمونیسم, بورژوازی, دهقان, فئودال, دولت, طبقات اجتماعی}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.