جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "جانوران" در نشریات گروه "علوم انسانی"

باورها و اعتقادات، بخشی از فرهنگ عامه مردم است که باورهای خرافی، طبی، نجومی، باورهای مربوط به جانوران و... را در بر می گیرد. بخش قابل توجهی از آثار شعرا به باورهای مربوط به جانوران اختصاص یافته است. نظامی از این دسته شاعران است که در خمسه وی، این باورها را منعکس نموده است. وی برای زیبا نمودن و جذابیت این باورها، از عناصر صور خیال بهره برده است. از همین رو در این پژوهش باورهای عامیانه جانوران؛ یعنی حیوانات و به همراه عناصر موثر در زیبایی مربوط به تصاویر این جانوران، در خمسه نظامی بررسی می شود. روش کار در این پژوهش توصیفی تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای است. نتایج نشان می دهد که نظامی تحت تاثیر فرهنگ عصر خویش از باورهای مربوط به جانوران آگاهی داشته و بسیاری از حیوانات و پرندگان را دستمایه خلق مضامین متنوع قرار داده است. ضمن اینکه از تشبیه، استعاره، کنایه و تمثیل در زیباتر نمودن این باورها بهره جسته است.

عناصر فلکی و جانوران، پدیده هایی هستند که زلالی خوانساری با تکراری گسترده، در شعر خود از آن ها بهره گرفته که هرکدام از آن ها می توانند به تنهایی یا هم زمان، تصویر مرکزی واقع شوند و پیرامون خود، مجموعه ای از تصاویر وابسته به وجود آورند. بر این اساس، این پژوهش با هدف بررسی وابسته های تصویری عناصر فلکی و جانوران در شعر زلالی خوانساری انجام شد. در این راستا، نخست ابیات مورد نظر به روش کتابخانه ای گردآوری شده و با روش تحلیل کیفی، محتوای متن در سطح بیت بررسی گردیدند و در سه دسته وابسته های تصویری عناصر فلکی، وابسته های تصویری جانوران و وابسته های تصویری مشترک عناصر فلکی و جانوران به عنوان تصاویر مرکزی جای گرفتند. با توجه به یافته های این پژوهش، وابسته های تصویری عناصر فلکی در شعر زلالی خوانساری بر اساس تکراری که در دیوان وی دارند، به ترتیب، رنگ، نمایش سخنوری، توصیف زیبایی، تاثیر بر سرنوشت، قدرت، نور و روشنایی، گفتن از می و متعلقات آن و حرکت چرخشی، وابسته های تصویری جانوران به ترتیب، انعکاس دانایی، توصیف زیبایی، گفتن از می و متعلقات آن، میل به آتش، نمایش کینه و حیله، نمایش تیره روزی، گفتن از سخنوری، توصیف قدرت و رنگ و وابسته های تصویری مشترک میان عناصر فلکی و جانوران به ترتیب، توصیف قدرت ممدوح، رنگ، نور و روشنایی، گفتن از سخنوری، توصیف زیبایی و نمایش چرخش و حرکت هستند. همچنین در تصویرسازی های وی از عناصر فلکی و جانوران، نوآوری هایی دیده می شود.

جانوران در ادب فارسی همواره نقش پر رنگی داشته‌اند و شاعران و نویسندگان در زمان‌های گوناگون و بر حسب مقتضیات روزگار به جانوران اشاره کرده‌اند. فروغ فرخزاد از جانوران همچون بسیاری پدیده‌های دیگر بهره گرفته و مطالب خود را بیان کرده است. در اوایل که شخصیت شعری مستقل و خاص وی شکل نگرفته (دفاتر اسیر و دیوار)، تشبیه قدیمی و تکراری شخص (شاعر، عاشق) به مرغ را بسیار ذکر نموده و خود را مرغی اسیر و گرفتار در دام عشق دیده است. به‌تدریج و در اثر مطالعات و تجربه‌های بیشتر، شخصیت شعری فرخزاد شکل می‌گیرد و در دفترهای شعر بعدی، فروغی دیگر ظاهر می‌گردد؛ بدین معنی که اندیشه او دگردیسی یافته و من شخصی وی به من اجتماعی و انسانی مبدل شده است. بر همین اساس نگاه او به جانوران تغییر کرده است و جانوران دیگری نیز نظیر مار، کلاغ، موش و...در شعرش مجال بروز یافته‌اند. در نوشتار پیش‌رو با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی - تحلیلی به نشانه‌های آشکار حضور جانوران در شعر فروغ فرخزاد پرداخته شده است.

طبیعت و بخش های مختلف زیست بوم به علت بی توجهی انسان، به سرعت در حال تخریب و نابودی هستند و پژوهش ها در راستای ارزش نهادن به جانوران و حفظ حقوق آنان ضروری است. اخلاق محیط زیست از شاخه های مهم بحث حفاظت از محیط زیست است و هدف از این تحقیق، ارایه رویکرد اخلاقی صوفیان در احترام و ارزش نهادن به حیوانات است تا به عنوان الگوی اخلاقی عملی، قابل طرح و کاربرد باشد. در شرح حال صوفیان، تذکره های عرفانی و آثار و روایات عرفانی نوشته ها و حکایات بسیاری از سیره قولی و فعلی آنان در شفقت، ارزش گذاری و علاقه مندی به جانوران مشاهده می شود، که نشان از علاقه و احترام ژرف صوفیان نسبت به جانوران است. دوستداری و ارزش نهادن به جانوران در این مقاله شامل چند عنوان اصلی می شود که به آن پرداخته شده است: همنشینی با جانوران اهلی و غیراهلی، پندگیری از جانوران، اجتناب از آزار جانوران و ترک گوشت خواری، الفت و شفقت با جانوران، موانست و خدمت جانوران به عارفان، گفتار و نصایح عارفان در تکریم جانوران، گفتار عارفان در باب رعایت حقوق جانوران، اثر ایجابی نیکی و ستم به جانوران و اثر سلبی نیکی و ستم به جانوران. روش انجام این تحقیق کتابخانه ای است و توصیف و تحلیل داده های جمع آوری شده نشان می دهد که صوفیان جزء گروه خاصی از دینداران بوده اند که از دیرباز در رفتار اخلاقی خود، به حیوانات علاقه ویژه ای داشته و به حقوق آن ها احترام گذاشته و ارزش ذاتی برای آنان قایل بوده اند.

در این تحقیق چگونگی تاثیرگذاری اسطوره خورشید بر جانوران مرتبط با این اسطوره در دوره ایران باستان مورد بررسی قرار می گیرد. سوال اساسی که در این خصوص مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که تاثیر گذاری اسطوره خورشید بر جانوران مرتبط با این اسطوره چگونه بوده و چه عواملی در این امر دخیل بوده است ؟ این تحقیق تاریخی و روش گرد آوری مطالب کتابخانه ای بوده و شیوه ی تدوین و نگارش مقاله توصیفی - تحلیلی بوده است . نتایج تحقیق حاکی ست که اسطوره خورشید، نمادی از سلطنت بوده و جانوران مرتبط با این اسطوره نیز نشان دهنده همین امر بوده که قدرت و سلطنت و پیروزی روشنی بر تاریکی و نور و زندگی، بن مایه خورشیدی بودن جانوران را حکایت می کند که در کنار مذاهب مختلف ایران باستان در تعیین اثرگذاری اسطوره خورشید در قبال جانوران خورشیدی و سلطنتی نقش مهمی را ایفا می کند.

خاقانی شاعری است که تمایل زیادی به تصویر سازی دارد. برای این کار از طیف گسترده ای از عناصر مادی و انتزاعی بهره برده است. یکی از عناصری که کاربرد زیادی درساخت تصاویر قصاید وی دارد،گونه های مختلف جانوران است. دراین تحقیق که به صورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، جایگاه جانوران در قصاید خاقانی،بررسی شده است. بایدگفت وی در مجموع بر اساس کاربرد86 نوع مختلف ازجانوران،1177تصویرارایه کرده است. دراین میان به ترتیب بسامد، مرغ به طور مطلق، اسب، سگ، شیر و مار  بیشترین کاربرد را داشته اند. استفاده شاعراز تصویر جانوران قالبی ومتعارف نیست، بلکه گاه درباره حیواناتی از جمله شیر،سگ و فیل، اوصاف تازه و غیرمتعارفی درنظرگرفته که تاحدود زیادی سبب برجستگی مضامین اشعارش شده است. سوال اصلی تحقیق، بررسی ارتباط تصویر جانوران با عواطف، روحیات و باورهای شاعر است.

اژدها موجودی افسانه ای و عجیب که تقریبا به شکل سوسمار و یا مار غول پیکر تصویر شده و در تمامی اساطیر جهان نقش پررنگی دارد. این موجود اساطیری در فرهنگ تمام ملل به جز چین، نماد پلیدی و ناپاکی است که از دهانش آتش بیرون می جهد و دشمن انسان و موجودات دیگر است، و قصد دارد که انسان را از بین ببرد و جهان را نابود کند و در این نقش جنبه اهریمنی و دیوخویی آن بیش تر نمایان می شود. بر همین اساس، در افسانه ها و اساطیر جهان، قهرمانان و پهلوانان پیوسته با این حیوان بدسرشت، در نبرد هستند تا جهان را از وجود آن پاک کنند. حاصل پژوهش نشان می دهد که این حیوان بدسرشت و اهریمنی، نه تنها با قهرمانان نبرد می کند، بلکه با موجودات و جانوران دیگر هم رابطه خوبی ندارد و شواهد و تصاویر به جا مانده از گذشته حکایت از آن دارد که با حیوانات افسانه ای دیگر نظیر سیمرغ و شیر هم در حال نبرد بوده است. در تصاویر به جا مانده، حتی نبرد دو اژدها نیز دیده شده است.

مقاله حاضر به بررسی و مقایسه مولکول های معنایی نام 35 جانور در بوشهر و 35 جانور در شهرکرد بر اساس رویکرد معنایی- شناختی هسییه (2006) می پردازد. داده های پژوهش از پاسخ 100 گویشور بوشهری و 100 گویشور شهرکردی و بررسی منابع نوشتاری هم چون کتاب های ضرب المثل، شعر، داستان و مانند آن به دست آمد. در این پژوهش ابتدا نام های پرکاربرد در گفتار روزمره از میان نام جانوران بومی استخراج شد، سپس پرسش هایی در قالب پرسشنامه از گویشوران اصیل و بومی هر منطقه درباره جانوران پرسیده شد. از طریق تحلیل داده های پرسشنامه برای هر جانور یک یا چند مولکول معنایی به دست آمد. سپس برای هر مولکول معنایی به تفکیک نام جانور و منطقه، استعاره های زیربنایی متناسب شناسایی شد. رفتار و عادت، ظاهر، هوش، غذا و عادت غذاخوردن، کاربرد، ویژگی های برجسته، معنای متداعی و معنای قراردادی از جمله استعاره های زیربنایی برای طبقه بندی مولکول های معنایی جانوران می باشند. نتایج پژوهش نشان می دهد که استعاره زیربنایی «رفتار و عادت» در دو منطقه بیش ترین کاربرد را در توصیف مولکول های معنایی جانوران دارد.

از مسایل مهمی که پیش روی دانش فقه قرار دارد و فقهای شیعه از آن گریزی ندارند و از چالش های بزرگ جهانی روزگار ما شمرده می شود، معضلات در زمینه جانوران است. فقه شیعه، به عنوان دانش فراگیر میان دانش های اسلامی و با توجه به ویژگی هایی که از آن برخوردار است، پاسخ گوی این معضلات می باشد. نوشتار حاضر در پی بررسی منابع فقهی، راهبردها و راهکارهایی را برای رفع معضلات در زمینه جانوران ارایه نموده است. بر این اساس، با نگاهی به متون فقه اسلامی، به خوبی درمی یابیم که راهبرد فقه اسلامی در زمینه حیوانات، حمایت از حقوق حیوانات است. در کنار این راهبرد، راهکارها و آموزه های خاص در مورد جانوران موجود است که به تفصیل بحث خواهد شد.

سطوره از خانواده ی روایتهایی است که هستی را آنگونه که بشر روزگار باستان دریافت میکرده است، به نمایش می گذارد و چنین وامینماید که حقایقی ازلی با اعتبار ابدی را در خود دارد. از گونه های بسیار مهم اسطوره، اسطوره ی آغاز است که سرآغازها را آنگونه که بشر روزگاران باستان بدان باور داشته است، روایت می- کند. در این مقاله، به بررسی سرآغاز جانوران از دریچه ی باورهای اساطیری ایرانیان باستان پرداخته ایم. در چنین پژوهشی نباید از یاد برد که بیشتر نزدیک به همهی متون ایرانی باستان و میانه مفقود شده اند، اما محتوای برخی از آنها به طور کامل یا ناقص و به طرق گوناگونی چون ترجمه، تلخیص، اقتباس، ردیه نویسی، در متون دورهی اسالمی برجای مانده است. برخی از این متون، سخت مغشوشاند، اما برخی دیگر از قبیل سنی ملوک الارض و الانبیاء اثر حمزه اصفهانی و زین االخبار اثر گردیزی دقتی شگفت دارند، آنگونه که پارهای از این دو منبع، یادآور اوستا، وداها و منابع یونانی باستان است.