جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "خبر واحد" در نشریات گروه "علوم انسانی"
-
یکی از مسائل اختلافی در میان اندیشمندان اسلامی مسئله حجیت خبر واحد است. این سوال از دیرباز نزد عالمان دینی مطرح بوده است که آیا از اساس خبر واحد حجت است یا خیر و اگر حجت است، حجیت آن بر مبنای کدام مدرک، موجه می شود. نحوه پاسخگویی به این سوال در صدور احکام شرعی، نحوه برخورد با اخبار متعارض و سرایت حجیت اخبار آحاد در موضوعات غیر فقهی، تاثیری مستقیم دارد. این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی به سامان رسیده است. قرائن متعدد از جمله عبارات مشابه موافقان و مخالفان حجیت اخبارآحاد، نسبت دادن هر دو نظر به اجماع و شریعت نشان از آن دارد که این اختلاف نباید اختلافی ریشه ای باشد. البته مردود دانستن روایاتی که موافق آرای اختصاصی اهل تسنن و مخالف نظر مکتب اهل بیت (ع) است با این استدلال که این روایات اخبار آحادند، نشان می دهد که نظریه عدم حجیت خبر واحد در میان عالمان شیعه در واقع گونه ای مواجهه با روایات معارض با روایات اهل بیت (ع) است؛ زیرا در دوران طرح عدم حجیت خبر واحد، شرایط زیست علمی عالمان شیعه به گونه ای بود که صراحت در کلام آنان موجبات تعرض به آنها و کنار نهاده شدن شیعیان از جهان اسلام را فراهم می آورده است.
کلید واژگان: خبر واحد, حجیت خبر واحد, اخبار مردود, تقیهA controversial issue among Muslim scholars is the validity of single-narrator reports (khabar al-wāḥid). Scholars have long debated whether such reports are valid and, if so, how their validity is justified. This question directly affects the issuance of religious rulings, the treatment of conflicting hadiths, and the application of such reports in non-jurisprudential contexts. This research employs a descriptive-analytic methodology. Evidence, including statements from both proponents and opponents of the validity of single-narrator reports and the alleged origins of both of these positions in consensus and religious texts, suggests that the disagreement is not fundamental. The rejection of hadiths that align with Sunni views and oppose the school of Ahl al-Bayt on the grounds of their single-narrator status implies that the Shiite theory of invalidity is partly a response to hadiths opposing those from Ahl al-Bayt. This historical context indicates that Shiite scholars' explicit positions might have led to their marginalization within the Islamic world.
Keywords: Single-Narrator Report (Khabar Al-Wāḥid), Validity Of Single-Narrator Report, Rejected Hadiths, Taqiyya (Dissimulation) -
متون دینی تاریخی و حدیثی و به صورت ویژه قرآن کریم، یکی از مولفه های هویت بخش «حافظه تاریخی» فرهنگ و تمدن اسلامی است. رویکرد رایج به این متون، متاثر از دستگاه فقهی و توجه صرف به مقام بیان گزارش است؛ حال آنکه یک متن دینی می تواند در فرا مقام بیان خود، از قالب «خبر واحد» (واحد خبری) خارج شود و از مولفه های حافظه تاریخی قلمداد گردد. از سویی دیگر، در پیشینه شناسی و تجزیه وتحلیل فرهنگ و تمدن اسلامی، دو نوع نگاه می تواند موردتوجه باشد. نگاه اول، رویکرد تجزیه ای؛ به این صورت که تلاش کنیم تا تمدن را مبتنی بر یکان گزارش های دینی اعم از قرآن و روایات، تحلیل کنیم. رویکرد دوم، رویکرد بر اساس حافظه تاریخی است. آنچه مهم است آن است که حافظه تاریخی، صرفا در قالب گزارش های تاریخی موصوف به «خبر واحد»، قابل توصیف نیست. بخش اعظمی از میراث تمدنی اسلامی در قالب هایی فراتر از گفتمان مبتنی بر اخبار آحاد قابل مستندسازی است. بسنده کردن به میراث مکتوب به عنوان تنها بخش میراث تمدنی باید به توجه بایسته به حافظه تمدنی ارتقاء یابد.
کلید واژگان: تمدن اسلامی, خبر واحد, حافظه تاریخی, تواتر انعکاسیHistorical and hadith religious texts, especially the Holy Quran, are one of the components of the identity of the "historical memory" of Islamic culture and civilization. The common approach to these texts is influenced by the jurisprudence system and only paying attention to the authority of the report; However, a religious text can go beyond the format of "single Tradition" and be considered one of the components of historical memory. On the other hand, in historiography and analysis of Islamic culture and civilization, two types of views can be considered. First look, analytical approach; In such a way that we try to analyze the civilization based on individual religious reports, including the Quran and traditions. The second approach is based on historical memory. What is important is that historical memory cannot be described only in the form of historical reports called " Single Tradition ". A large part of the Islamic cultural heritage can be documented in formats beyond the discourse based on single Traditions. Being satisfied with the written heritage as the only part of the civilizational heritage should be promoted to the civilizational memory.
Keywords: Islamic Civilization, News, Historical Memory, Reflective Frequency -
افزایش فاصله از عصر معصوم، نیاز به آرای رجالیان را افزایش داده و تاثیر آن را در دستیابی به منابع وحیانی فقه امامی دوچندان می کند. در این میان، بازشناسی هویت قول رجالی، اعتبار و میزان حجیت آن را معین کرده و گستره کاربست آن را در فرایند استنباط آشکار می سازد. دسته بندی قول رجالی در جرگه هریک از اخبار، شهادت و رای خبره، دایره معیار و اعتبار را تحت تاثیر جدی قرار می دهد. اطمینان و وثوق خبری و مخبری قول رجالی و میزان کاربست تخصص و خبرویت، و حسی و حدسی بودن مخبربه و نیز میزان، در تعارض اقوال رجالیان، همگی متاثر از هویت قول رجالی متفاوت می باشد. به همین ترتیب است اعتبار قول رجالی در لوازم. نگارنده در این نوشتار درصدد بازیابی آراء آیت الله العظمی مکارم شیرازی در این زمینه ها است و تمام آثار منتشر شده ایشان، به روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای مورد مطالعه قرار گرفته است.
کلید واژگان: قول رجالی, خبر واحد, قول خبره, شهادت, وثوق, اعتبارسنجی -
حجیت خبر واحد در موضوعات به عنوان یکی از مباحث پرثمر و چالش برانگیز در دانش فقه محسوب شده که ثمرات فقهی متعددی بر آن مترتب است. در این زمینه در بین دانشیان فقه و اصول دو دیدگاه کلی وجود دارد که هر کدام وجوه گوناگونی برای اثبات مدعای خود مطرح می کنند؛ لکن آیت الله خامنه ای و بسیاری دیگر از فقها، کلیه دلایل مطرح شده برای استناد به حجیت خبر واحد در موضوعات اعم از آیات، روایات و بناء عقلا را قاصر از اثبات مدعا دانسته اند و حجیت آن را منکر می شوند.کلید واژگان: آیت الله خامنه ای, حجیت, خبر واحد, خبر ثقه, موضوع, بناء عقلاThe Hujjiyat (proof of validity) of Khabar al-Wahid (the Hadith which fails to fulfil the requirement of Mutawatir) in subjects is a prolific and challenging topic in Islamic Fiqh with numerous jurisprudential implications. There are two main viewpoints among scholars of Fiqh and Usul regarding this matter, each presenting various arguments to support their claim. However, Ayatollah Khamenei and many other jurists have rejected all the arguments presented in favor of the Hujjiyat of Khabar al-Wahid in subjects, including Quranic verses, hadiths, and rational consensus, describing them as insufficient to substantiate the claim.Keywords: Ayatollah Khamenei, Hujjiyat, Khabar Al-Wahid In Subjects, Reliable Narrator, Fiqh, Jurisprudence, Rational Consensus
-
مجله کتاب قیم، پیاپی 29 (پاییز و زمستان 1402)، صص 297 -314چکیدهآیت الله مسلم داوری از رجالیان معاصر در حوزه علمیه قم است. علاوه بر نقش وی درمعجم رجال الحدیث خویی، خود دو اثر مستقل تحقیقی مشتمل بر مباحث تخصصی در فواید و قواعد علم رجال دارد. پژوهش پیشه رو در پاسخ به پرسش از بود یا نبود دستگاه منسجم ونظام واره معرفتی یا به اصطلاح«نظریه رجالی»داوری است. اگر «مبانی، روش ها و آرا» را اضلاع یک نظریه بدانیم، به گواهی نتایج حاصل ازاین پژوهش توصیفی تحلیلی بی پیشینه، داوری شاخصه های یک نظریه رجالی را داراست. مفاهیم روشن، تعاریف دقیق، مبانی منسجم در اثبات حجیت خبر واحد و نیازمندی به رجال، تعیین مناط حجیت قول رجالی، تبیین منهج اعتبارسنجی حدیثی، ارزیابی مستوفی منابع مهم رجال، واژگان پژوهی توصیفات و قواعد رجالی وصدور آرای اجتهادی، هندسه معرفتی رجالی داوری را نشان می دهد.کلید واژگان: نظریه رجالی, قواعد رجالی, اصول علم رجال, خبر واحد, راوی, مسلم داوریAyatollah Muslim Dauri is one of the contemporary scholars in the seminary of Qom. In addition to his role in Al-Rijal al-Hadith Khoi's collection, he has two independent research works containing specialized topics on the benefits and rules of Rijal science. Professional research is in response to the question of whether or not there is a coherent and systematic epistemic system or the so-called "Rajali theory" of arbitration. If we consider "foundations, methods and opinions" as the sides of a theory, as evidenced by the results of this unprecedented analytical descriptive research, it has the characteristics of a royal theory. Clear concepts, precise definitions, coherent bases in proving the authenticity of a single news and the need for Rizal, determining the scope of the validity of Rizal's sayings, explaining the methodology of hadith validation, evaluating the important sources of Rizal, lexicography of Rizal's descriptions and rules and issuing ijtihadi opinions, the epistemic geometry of Rizal's judgment. it shows.Keywords: theory of masculinity, rules of masculinity, principles of masculinity science, single news, Narrator, Muslim judgment
-
مسئله حجیت ظن از مسائل مهم علم اصول فقه است که اندیشمندان اصولی، بیشتر آن را در حوزه احکام، موردبررسی قرار دادهاند و کمتر در ناحیه موضوعات مورد توجه قرارگرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد اصولی و روش تطبیقی و تحلیلی به تبیین این نکته بپردازد که ظن در موضوعات از اصل اولیه عدم حجیت ظنون به نحو ظن مطلق مستثنا نمی شود؛ چراکه حجیت ظن به گونه خاص در ناحیه موضوعات احکام فقهی امکان پذیر هست و کارآمدترین ظنون خاصه در این ناحیه، خبر واحد ثقه و قول اهل خبره است که در این پژوهش باهدف رفع اشکال از اطراف آن ها مورد توجه قرارگرفته و سرانجام به این نتیجه رسیده، ظن نوعی حاصل از اخبار ثقه در حل شبهات موضوعیه، به مانند در شبهات حکمیه از اعتبار برخوردار است و نیز قول اهل خبره میتواند از باب افاده اطمینان شخصی و نوعی و نسبت به بعضی موارد به دلیل انسداد صغیر، تسالم فقها و نصوص خاصه دارای اعتبار باشد ولو در این موارد مفید ظن نوعی باشد؛ مادامی که در تعارض با قول خبره دیگر قرار نگیرد.
کلید واژگان: ظن, موضوعات احکام, اطمینان نوعی, ظن نوعی, خبر واحد, قول اهل خبره -
حجیت دلیل عقلی در کشف احکام شرعی، یکی از جنجالی ترین مباحث دانش اصول است که از عصر معصومان^ تا به امروز محل اختلافات جدی بوده است. این نوشتار، مقاله ای تقریری است که طی دو شماره به موضوع قطع حاصل از مقدمات عقلی در کتاب رسایل می پردازد. در این شماره، محل اختلاف و تبعات آن در اصول و فقه بررسی شده و در شماره دوم به دلایل طرفین پرداخته می شود. بررسی محل اختلاف از آن روست که شیخ انصاری ادعا کرده، اخباریان حجیت دلیل عقلی قطعی را نپذیرفته اند. در برابر، برخی معتقدند که اخباریان اساسا این دلایل را ظنی می دانند نه قطعی. اهمیت اثرات اختلاف نیز بدان جهت است که اولا این اختلاف بر همه مباحث عقلی دانش اصول، اثرگذار است و ثانیا برخی از عالمان، ثمره داربودن این بحث را در فقه انکار کرده اند. در این نگاشته، با بررسی متون اخباری ها این نتیجه حاصل شد که برداشت شیخ از ادعای اخباریان با ظاهر کلام آنها ناسازگار است. نتیجه بحث اثرات اختلاف، بی ثمر بودن این بحث در باب تعارض، اما اثرگذاری آن بر برخی از مباحث دیگر دانش اصول است. ضمن این که مشخص شد، طرح این بحث ضرورت دارد، اگرچه در دانش فقه کم ثمر باشد.
کلید واژگان: دلیل عقلی ظنی, حجیت دلیل عقلی, تعارض عقل و نقل, جایگاه عقل در فقه, خبر واحد, اصول فقه, علوم حدیث -
از مهم ترین مسایل معرفتی و روش شناختی در قلمرو دلیل و روش نقلی، مسیله گستره اعتبار خبر واحد و مقدار و ملاک محدودیت آن است. در مقاله پیش رو، این مسیله چالشی و مشحون از اختلاف نظر با تمرکز بر نظریه علامه مصباح یزدی مورد بررسی قرار می گیرد. حل این مسیله نقشی بسیار گسترده و تاثیرگذار در ساحت های گوناگون معرفتی، از جمله در فهم عقاید و احکام دین، دارد. در علوم انسانی و اجتماعی نیز می توان نقش آن را به روشنی دریافت. مهم ترین دستاورد این پژوهش با الهام از راه حل استاد مصباح یزدی و قرایت ویژه ایشان از حجیت و نیز براساس نظریه برگزیده، این است که می تواند مشکل کارآمدی روایات تفسیری را مرتفع سازد. افزون بر اینکه این راه حل یا نظریه در دیگر حوزه ها و دانش های بشری، به ویژه علوم انسانی و تدوین و ساماندهی علوم انسانی اسلامی، می تواند نقش آفرین باشد؛ برخلاف برخی از نظریاتی که اعتبار خبر واحد را مستند به ظن می دانند، نه اطمینان، که در این صورت، قلمرو آن صرفا به حوزه احکام عملی محدود می شود و برای بازسازی علوم انسانی تمسک بدان ممکن نیست.
کلید واژگان: خبر واحد, روش پژوهش نقلی, حجیت, اثر شرعی, اثر تکوینی, علوم انسانی, منجزیت, معرفت های پسین -
محل نزاع، در اخبار آحاد روایات واحدی است که فارغ از هرگونه تقویت کننده هستند. در رابطه با اینکه خبر واحد بدون قرینه علم آور یا ظن آور است سه قول اصلی وجود دارد: 1. خبر واحد ثقه، مطلقا مفید علم است؛ 2. خبر واحد محفوف به قراین، فقط مفید علم یقینی است؛ 3. خبر واحد ثقه، مطلقا مفید ظن است. برخی از وهابیان حجیت خبر واحد در اعتقادات را بر اساس اجماعی یقینی می دانند. برای حجیت خبر واحد در اعتقادات و علم آور بودن آن، ادله مختلفی از سوی آن ها ارایه شده است که البانی در دو کتاب الحدیث حجه بنفسه فی العقاید والاحکام و اشرطه متفرقه به نقل آن پرداخته است. ظاهر کلمات و عبارات علمای شیعه نشان دهنده نپذیرفتن حجیت خبر واحد در مسایل اعتقادی، به دلیل ظنی بودن آن است؛ ولی ابن تیمیه با طرح مبحث تلقی امت به قبول، دایره علم آوری خبر واحد را گسترده تر می کند و بسیاری از اخبار آحاد را با این استناد علم آور می داند.کلید واژگان: خبر واحد, حجیت خبر واحد, ظنی الصدور, اصول, اعتقادات, وهابیتThe problem with the single source news is that there is no source that reinforce them. Regarding the authority of single source news without any reinforcement, there are three theories: 1-news with single source are reliable totally; 2- single source news with reinforcement are reliable; 3- single source news are always suspicious and we must not rely on them totally. Some Wahhabis maintain that the validity of a single news in belief issues is based on consensus and is certain. Various proofs have been presented by them for the authenticity of single news. Al-Albani, a famous Wahhabi scholar, has quoted in his two books: "Hadith is a proof by itself in belief and Islamic rules", and "Miscellaneous tapes". It seems that the Shia scholars do not accept the authority of the single news in matters of faith, due to its uncertainty; However, Ibn Taymiyyah widens the scope of knowledge of a single news by proposing the topic of the Ummah's acceptance, and considers many of single news to be knowledge-based.Keywords: Single News, the Authority of Single News, Principles, beliefs, Wahhabism
-
بی تردید از مهمترین منابع احکام و شریعت روایات معصومین علیهم السلام می باشد و از آنجا که بیشترین این روایات به نحو خبر واحد به دست ما رسیده است توجه به این دسته از روایات و سخناز چگونگی حجیت آنها از اهمیت وافری برخوردار است ؛ از جمله راه های بررسی حجیت این دسته از روایات استفاده از ادله تعبدی (آیات و روایات) است ، از مهمترین این آیات آیات (نبا) و (نفر) می باشد . ما در اینجا برآنیم به این آیات با تکیه بر سیره عقلا در بحث از حجیت خبر واحد بپردازیم و با توجه به اینکه بعضی از دانشمندان معاصر بر این نظر هستند که در بررسی حجیت خبر واحد از جنبه سیره عقلا امکان پذیر بوده و نقش شارع در این زمینه امضای آن است ، این آیات را از این جهت مورد بررسی قرار می دهیم .
کلید واژگان: سیره عقلا, حجیت, خبر واحد -
درباره مشرب فکری فاضل تونی اختلاف است؛ برخی وی را از مجتهدان و علمای اصولی و برخی در شمار اخباریان منصف به شمار آورده اند. ریشه این اختلاف نیز عمدتا به فتاوا و نوع رویکردش راجع به ظواهر کتاب، حجیت روایات، علم اصول فقه و علم رجال بر می گردد. نگارنده با تحلیل فضای زیست فاضل تونی نشان داده است که با آشکارشدن نقاط ضعف الگوی فقاهت مکتب حله در آثار حلقه فکری محقق اردبیلی، الگو های متعدد جایگزینی توسط عالمان سده یازدهم مطرح شد که البته از میان آنان نظریه محمدامین استرآبادی توانست در میان عالمان امامیه مقبولیت یابد. فاضل تونی برای جایگزینی با الگوی حلقه فکری محقق اردبیلی در پذیرش روایات، به بازطراحی دیدگاه محقق حلی در المعتبر پرداخت. وی خبر واحد را حجت و عمل به اخبار کتب اربعه را در صورت نبودن روایتی معارض و مخالفت نداشتن مشهور جایز می داند، لذا (برخلاف استرآبادی) علم رجال را کارآمد اما نیاز به آن را منحصر در فرض تعارض روایات می داند. البته الگوی اعتبارسنجی روایات از سوی فاضل تونی با استقبال جامعه علمی روبه رو نشد؛ چراکه عملکرد او تلاشی دیرهنگام بود و الفواید المدنیه در بین امامیه انتشار یافته و مقبولیتی نسبی کسب کرده بود و نیز آشکارشدن ناکارآمدی نظریه اصالت سند سبب شده بود تا جامعه علمی امامیه چیزی جز انقلابی علمی را برنتابد.کلید واژگان: فاضل تونی, محقق اردبیلی, محقق حلی, محمدامین استرآبادی, خبر واحد, الوافیه فی اصول الفقهThere are different opinions about the intellectual disposition of Fāḍil Tūnī; he has been considered a jurist and fundamentalist, or a fair traditionist. The disagreement mainly originates from his legal pronouncements and views on the exoteric meaning of the Quran, authority of the traditions, Usūl al-Fiqh (fundamentals of jurisprudence), and Rijāl. In this study, the space in which Fāḍil Tūnī lived, was analyzed. According to the results, after revealing the weak points of Ḥillah school's jurisprudence model in the works of Muḥaqiq Ardabīlī's intellectual circle, several alternative models were proposed by 11th-century scholars, including Muḥammad Amīn Istarābādī whose theory accepted by Imāmīyyah scholars. As a replacement for this model in accepting the narrations, Faḍil Tūnī, another scholar, redesigned Muḥaqiq Ḥillī's view in al-Muʿtabar. He considered the Solitary Hadith as authoritative. Also, it is allowable, in his opinion, to act according to the Four Shiʿa Books if there is no Opponent Hadith and they aren't contrary to a famous tradition. So, despite Istarābādī, he considered Rijāl science practical, but only when there is a conflict between the hadiths. However, Faḍil Tūnī's validation model of the narrations wasn't accepted by the scientific community because his action was a belated attempt; the book al-Fawāʾid al-Madanīyyah had spread among Imāmiyyah and gained relative acceptance. Moreover, regarding the theory of authenticity of the isnad, the revealed inefficiency had caused the scientific community of Imāmiyyah to be satisfied only with a scientific revolution.Keywords: Fāḍil Tūnī, Muḥaqiq Ardabīlī, Muḥaqiq Ḥillī, Muḥammad Amīn Istarābādī, Solitary Hadith, Al-Wafīyah fi Uṣūl al-Fiqh
-
مجله کتاب قیم، پیاپی 27 (پاییز و زمستان 1401)، صص 281 -299شهیدثانی از جمله فقیهانی است که آراء او بسیار بر روی سیر تحولات تاریخ حدیث شیعه تاثیرگذار بوده است. اوج بالندگی علم درایه الحدیث در زمان وی و با نگارش کتابهای سه گانه ایشان است. او تنویع رباعی احادیث تکامل بخشید و بر دقت تعاریف این اصطلاحات چهارگانه افزود؛ و از طرف دیگر سخت گیری های بیشتری را نیز نسبت به پیشینیان خود در پذیرش روایات اعمال کرد، خصوصا اینکه نسبت به نظریه انجبار رویکردی نقادانه داشت و بسیاری از استنادات به شهرت عملی را شهرت فتوایی ای می دانست که بعد از شیخ طوسی به وجود آمده است. همچنین او اخبار موثق و حسن را نیز صرفا در صورت وجود مرجح میپذیرفت و مراسیل را نیز مطلقا حجت نمی دانست، اگرچه مراسیل امثال ابن ابی عمیر را تخصصا از دایره مراسیل خارج می داند و آنان را ظاهرا مرسل و در واقع مسند می دانست. این سختگیری ها توسط فقهای پس از وی نیز ادامه پیدا کرد و بلکه مضاعف شد و اینگونه رویکرد شهیدثانی در پذیرش روایات زمینه ظهور جریان هایی انتقادی و در نتیجه پیدایش مکتب اخباری گری را فراهم کرد.کلید واژگان: شهید ثانی, خبر واحد, درایه الحدیث, تنویع رباعی, نظریه انجبار, مراسیل ابن ابی عمیر"Al-Shahid al-Thani" is one of the jurists whose opinions have influenced the evolution of Shia hadith history. The peak of the flourishing of the science of "Derayah al-Hadith" is during his time and with the writing of his three books about this science. He developed the four division of hadiths and added to the accuracy of the definition of these terms; And compared to previous jurists, he was more strict in accepting hadiths, including that he had a critical approach to the theory of "Al-Enjbar". Also, he accepted the hadiths of "Al-Movathaq" and "Al-Hasan" only if they were reinforced with something else, and he did not consider the hadiths of "Al-Morsal" to be valid either. Of course, the hadiths of Ibn Abi Umayr's "Al-Mosral" were an exception, and "Al-Shahid al-Thani" considered them as "Al-Morsal" in appearance and "Al-Mosnad" in reality. These strictures were continued by the jurists after him and even increased, and this approach of Al-Shahid al-Thani in accepting hadiths provided the foundations for the emergence of the "Al-Akhbari" school.Keywords: Al-Shahid al-Thani, Khabar al-Wahed, Derayah al-Hadith, four divisions of hadiths, theory of Al-Enjbar, Morsal hadiths ol Ibn Abi Umayr
-
بحث پیرامون حجیت خبر واحد و به تبع آن حجیت خبر واحد تفسیری از مباحث مهم و بحث بر انگیز ، در حوزه علم اصول و اصول تفسیر است ، که از قدمت بسیاری برخوردار بوده و مباحث و آراء متعددی پیرامون آن بیان شده است ، بحث از حجیت خبر واحد و عدم ان در علم اصول می تواند بر فتاوای یک مجتهد تاثیر گذار باشد چنانچه بحث از حجیت خبر واحد تفسیری از آن جهت که در تفسیر حجیت دارد یا خیر می تواند در مبنای مفسر تاثیر گذار باشد ؛کسانی که حجیت خبر واحد را به دلیل تعبدی و سیره عقلاء می پذیرند از منابع بیشتری در تفسیر برخوردار هستند و دست باز تری در تفسیر آیات قرآن دارند تا کسانی که حجیت خبر واحد را نمی پذیرند. مرحوم امام خمینی (ره) در مباحث اصولی و فقه الحدیثی خود ضمن قبول حجیت خبر واحد بر اساس سیره عقلاء، در مورد حجیت خبر واحد تفسیری ، آراء و نظرات مختلفی دارند که با بررسی دیدگاه های ایشان به دنبال آن هستیم تا دیدگاه ایشان را در این زمینه مطرح و نتیجه گیری نماییم .
کلید واژگان: جیت, خبر واحد, روایات تفسیری, سیره عقلاءOne of the crucial and controversial topics in the field of methodology and the basics of commentary is the authority of single news, and consequently, the authority of single news, which has a very long history, and several opinions has been brought up on it. According to having or not having authority of commentary, discussing on the authority of commentary single news can affect on the commentator’s base. Those who accept the authority of single news based on Naba’ verse and the wise’ way of life, more sources in commentary are available to them and have more potential for interpreting the verses than those who don’t accept the authority of single news. Generally, there are two opinions in the field of the authority of single news: in one opinion, they (for exampleIn his methodological and hadith jurisprudence, while accepting the authority of single news based on the wise sirah, Imam Khomeini have different opinions on the authority of commentary single news. Examining his opinions in methodology shows that his more inclination to lack of authority of this kind of traditions, although he applies the commentary traditions following mystical verses and issues.
Keywords: authority, single news, commentary traditions, Imam Khomeini -
آرای البانی از آن نظر که طلایه دار مکتب سلفی است، در عرصه های مختلف روش شناسی فکر سلفی درخور اعتناست. فتاوای آمیخته با خشونت و ضدشیعی البانی در بسیاری از کتب فقهی او آشکار است. علت آن را باید در نوع نگاه او به منابع استنباط جست وجو کرد؛ اما گستره حجیت منابع ازنظر البانی به سبب نبود تحقیق موسع و یکپارچه در این باب چندان روشن نیست. البانی در استفاده از منابع چهارگانه استنباط، یعنی کتاب، سنت، اجماع و عقل، برای اجتهاد فقهی خود رویکرد خاصی دارد. نوشتار حاضر با هدف شناخت حدود و ثغور حجیت این منابع از دیدگاه ناصرالدین البانی انجام شده است.این جستار به روش توصیفی تحلیلی نشان می دهد که البانی قرآن و سنت را در مسیر اجتهاد، هم تراز و در عرض یکدیگر می داند و در استفاده از این دو منبع اولویتی قایل نیست و ترجیح بین آیات و احادیث را نمی پذیرد؛ همان طور که خبر واحد را در احکام و عقاید، حجت می داند. دفاع البانی از حدیث به گونه ای است که حتی در فرض مخالفت با قرآن، آن را حجت می داند. نیز وی از این جهت که مفاد احادیث عرض را مخالف قرآن می داند، آن ها را تضعیف می کند. در نظام فقهی و اجتهادی البانی عقل جایگاه شایسته ای ندارد و او به طورکلی نقل گرا و عقل گریز است. البانی اجماع مصطلح اصولیان را نیز مناقشه پذیر می داند.کلید واژگان: البانی, کتاب, سنت, عقل, اجماع, خبر واحد, اجتهادAs a pioneer of the Salafi school, al-Albani's views deserve attention in various areas of the methodology of Salafi thought. al-Albani's aggressive and anti-Shia fatwas are perceptible in many of his jurisprudence books. Such fatwas arise from his view towards the sources of inference; however, the scope of the authority of sources from aL-Albani's point of view is not fairly clear due to the lack of an extensive and coherent research in this regard. al-Albani has a specific approach in using the four sources of inference i.e. Book, Sunna, consensus and intellect for his own jurisprudential ijtihad. The present paper has been written with the aim of identifying the extent of the authority of those sources from the view point of Nasir al-Din al-Albani. This research, using a descriptive-analytical method, shows that al-Albani considers Quran and Sunna to be of equal ranks in the process of ijtihad and believes in no priority in using these two sources and does not accept a preference between verses and hadiths. In addition, he believes that a hadith narrated by one person has authority with regard to precepts and beliefs. al-Albani defends hadith in a way that, in his opinion, hadith has authority even in case it contradicts Quran. Moreover, he weakens the category of hadiths according to which, all hadiths should be compared to Quran, since he considers their content to be against Quran. Intellect has no proper place in al-Albani’s system of jurisprudence and ijtihad and he generally advocates narration and is anti-intellectualist. In addition, al-Albani considers the consensus which is accepted among Usulis as controversial.Keywords: al-Albani, the Book, sunna, intellect, consensus, Hadith Narrated by One Person, ijtihad
-
یکی از مباحث پرمناقشه و اختلافی نزد علما، حجیت خبر واحد به طور مطلق است. برخی از علما فقط آن را در فقه حجت دانسته، برخی آن را هم در فقه و هم در تفسیر حجت می دانند و برخی نیز آن را به طور کلی رد نموده و حجت نمی دانند. در این میان، آیت الله معرفت نظر متفاوتی داشته و معتقد است اگر خبر واحد ثقه را در تفسیر کنار بگذاریم از همه بیانات معصومین (ع) و بزرگان صحابه و تابعین محروم می مانیم. بنابراین ایشان خبر واحد ثقه را هم در فقه و هم در تفسیر حجت دانسته و دلیل آن را سیره عقلا می داند که از جانب معصوم (ع) تایید شده است. ایشان با اینکه خبر واحد ثقه را حجت دانسته، ولی در بسیاری مواقع روایاتی را رد و کنار می گذارد و به این معنا نیست که همه روایات ثقه را به صورت بالفعل بپذیرد.
کلید واژگان: حجیت, خبر واحد, ثقه, تفسیر, فقه, آیت الله معرفت -
قواعد و چهارچوب های علمی فهم معنا با عنوان معناشناسی و کاربردشناسی در ذیل حوزه های مختلف علم زبان شناسی بیان شده است. باتوجه به اینکه دسترسی به یکی از اصلی ترین منابع دین اسلام، یعنی سنت رسول الله(ص) از طریق روایت گفتاری و نوشتاری سنت و به اصطلاح خبر واحد میسور است تحلیل معناشناختی و کاربردشناختی مقدمات مطرح از سوی اصولی بزرگ امامیه شیخ انصاری در مبحث حجیت خبر واحد می تواند جایگاه ویژه این روش ها را بنمایاند. در این نوشتار با به کارگیری ابزار کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی، در تبیین این جایگاه کوشش شده است. نتایج تحلیل مقدمات سه گانه حجیت اخبار آحاد در بیان شیخ انصاری، از مطابقت آن با اصول کاربردشناسی به طور هم زمان و به موازات آن، اصول معناشناسی همچون اصل همکاری گرایس در ایجاد ارتباط، تلفیق زبان شناسی صورت گرا و نقش گرا در اصالهالظهور و همچنین نظریه بافت در معناشناسی حاکی است.کلید واژگان: معناشناسی, کاربردشناسی, اصول فقه, خبر واحد, مقدمات حجیت خبرThe scientific rules and frameworks of understanding meaning are described under the title of semantics and pragmatics in different fields of linguistics. Considering that it is possible to access one of the main sources of Islam, that is, the sunnah of the Messenger of God (PBUH) through the oral and written traditions of the sunnah and the so-called khabar kahed, the semantic and pragmatic analysis of the premises raised by the great imami researcher of principles "Sheikh Ansari" in the topic of the authority of khabar vahed can illustrate the importance of these methods. In this article, an attempt has been made to explain this position by using library tools and descriptive-analytical method. The results of the analysis of the triple preliminaries of the validity of the khabar vaheds in Sheikh Ansari's statement indicate that it corresponds to the principles of pragmatics simultaneously and in parallel, the principles of semantics such as the principle of Grice's cooperation in creating communication, the integration of form-oriented and role-oriented linguistics in the emergence of originality, as well as the context theory in semantics.Keywords: semantics, Pragmatics, principles of jurisprudence, khabar vahed, preliminaries of the validity of news
-
زمانی که علامه حلی نظریه «حجیت اخبار آحاد» را برگزید، مبنای ارزیابی حدیث را معیارهای سندی و اوصاف راوی قرار داد و بدین سان مشروعیت روایت بر شرایط راوی متمرکز شد؛ اما اینگونه نبود که وی قراین پذیرش روایت (به ویژه شهرت عملی) را کنار بگذارد. وی از قراین پذیرش روایت غفلت نکرد؛ اما پذیرش قراین در بین عالمان بعد از وی روز به روز کمرنگ تر شد، به ویژه در فقاهت محقق اردبیلی و شاگردانش. حلقه فکری محقق اردبیلی نسبت به نظریه «انجبار» رویکردی انتقادی داشت و از سوی دیگر، با اشتراط ایمان در پذیرش روایت راوی، حجیت را در «صحیح» و بلکه «صحیح اعلایی» منحصر کردند. این سختگیری در پذیرش روایات، زمینه تقویت جنبه های عقلی فقاهت حلقه فکری محقق اردبیلی و گسترش تمسک بر عمومات و اطلاقات آیات الاحکام و سنت قطعی و استخراج فتوا بر اساس آنها را فراهم کرد. در چنین فضایی کاملا طبیعی است که با کنارگذاشتن بخش اعظم روایات، برخی نتایج این رویکرد را برنتابند و در برابر این رویکرد قیام کنند و این گونه مکتب «حله» خود زمینه زوال خود و ظهور مکتب «اخباری گری» را فراهم کرد.کلید واژگان: محقق اردبیلی, صاحب معالم, صاحب مدارک, مکتب حله, اخباری گری, تنویع رباعی, خبر واحدWhen Allamah Helli selected the theory of 'authority of individual hadiths', he set the criteria of authority chain and the characteristics of the transmitter as the bases for evaluation of hadith. In this way, the legitimacy of a hadith was focused on the conditions of the transmitter. However, he did not reject the evidences for accepting a hadith (especially the practical fame). Indeed, he did not ignore the evidences for accepting a hadith, but this approach lost its effect and popularity among the scholars after him, especially in the jurisprudence of Muhaqqeq Ardabili and his disciples. Muhaqqeq Ardabili's intellectual circle had a critical approach to the theory of injibār and, on the other hand, by mentioning 'faith' as a condition in accepting the transmitter's tradition, they had restricted authority to ṣaḥīḥ (right) and ṣaḥīḥ aʿlāʾī (sublime right) hadiths. This rigidity in accepting traditions prepared the ground for reinforcing the rational aspects of the jurisprudence of Muhaqqeq Ardabili's intellectual circle and diffusing resort to the generalities and specificities of the verses on precepts and the definite tradition as well as extracting fatwas accordingly. In such an atmosphere, it is quite normal that, by putting aside a large body of traditions, some would not accept such as approach and rise against it. In this way, the Ḥilla school prepared the ground for its own decline and emergence of traditionalism.Keywords: Muhaqqeq Ardabili, author of Maʿālim, author of Madārik, Ḥilla School, traditionalism, tanwīʿ rubāʿī (fourfold division), individual narration
-
نبوت و وحی از ارکان ادیان الهی است و میان خلق و خالق، ناگزیر باید واسطه‌ای حامل پیام خدا برای هدایت و آگاهی انسان‌ها باشد. با این‌حال، برخی در ضرورت بعثت و نبوت تشکیک کرده و آن را لغو، غیرضروری یا حداکثر مستحسن دانسته‌اند. متکلمان بزرگ با ارایه دلایل عقلی از ضرورت نبوت سخن گفته‌اند و حکمای متاله نیز دلیل خاصی مبتنی بر مدنیت بالطبع انسان و نیاز او به قانون اجتماعی برای تضمین زندگی بهتر بیان نموده‌اند. با بهره‌گیری از برهان حکما و نیز برخی ادله متکلمان و همچنین مسئله اجتماعی بودن معرفت در معرفت‌شناسی جدید، می‌توان ضرورت نبوت را به شیوه دوگانه جدیدی طرح کرد: نخست اینکه انسان در فرایند زندگی اجتماعی خود نیازمند اتکای معرفتی به دیگران و برگرفتن باورهای خود به صورت مستقیم از دیگران است (حالت بسیط و آگاهانه). دیگر اینکه انسان‌ها محکوم به تاثیرپذیری از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی‌اند و در این میان، باورهای آنها نیز دچار تغییر و تحول می‌شود (حالت پیچیده و ناآگاهانه). بنابر هر یک از این دو حالت و برای عدم انحراف معرفتی انسان و کسب باورهای صادق درباره حقایق دینی، بشر عادی نیازمند سفیری الهی است که از او به «پیامبر» تعبیر می‌شود. گستره و تنوع آورده‌های پیامبران نیز بستگی به مبنای برگزیده در گستره شریعت دارد.
کلید واژگان: نبوت, معرفت, معر فت شناسی اجتماعی, فرایند اجتماعی, خبر واحدProphethood and revelation are among the pillars of divine religions. There must inevitably be a messenger between the creation and the Creator, a messenger that can carry the message of God for the guidance and awareness of human beings. However, some have questioned the necessity of prophethood, calling it nonsensical, unnecessary, or at most only desirable. Presenting rational reasons, some great theologians have spoken of the necessity of prophethood. On the other hand, some deist philosophers have stated a special reason based on man's natural civilization and his need for social law to guarantee a better life. Considering the arguments of philosophers and theologians and the issue of the sociality of knowledge in modern epistemology, the necessity of prophethood can be dealt with in two new ways: First, in the process of social life, human beings need to rely on others in knowledge and take their beliefs directly from others (simple and conscious state). Second, human beings are naturally influenced by social and cultural structures that may change their beliefs in the meantime (complex and unconscious state). According to each of these two cases, in order not to be subject to epistemological deviations and in order to acquire sincere beliefs about religious truths, ordinary human beings need a divine messenger referred to as "prophet". The scope and variety of the sayings of the prophets depends on the foundation chosen in the scope of Shari'a.
Keywords: rophethood, knowledge, social epistemology, social process, single individual narration -
یکی از مبانی نظری وهابیت در حوزه مسایل اعتقادی این است که خبر واحد اعتقادی، بسان اخبار فقهی حجت است. ایمان به آن واجب و عدم ایمان، به منزله مخالفت با سنت رسول خدا - محسوب می شود؛ از این رو، دست به تکفیر مسلمانان زده اند و مخالفان حجیت خبر واحد را در عقاید کافر شمرده اند، با بررسی کتب وهابیت در این مسیله روشن می شود که علمای نجد برای اثبات این نظریه خود به برخی احادیث تمسک کرده اند که از مهمترین آنان، روایت فرستادن معاذ به یمن، تعلیم مردم یمن توسط ابوعبیده و خبر تغییر قبله، است. اصلی ترین اشکال این روایات این است که خبر واحد نمی تواند حجیت خود را اثبات کند؛ زیرا اثبات حجیت خبر واحد به وسیله خبر واحد مستلزم دور بوده و دور باطل است. علاوه بر اشکال فوق هر کدام از روایات با اشکالات دیگری نیز روبه رو هستند. اشکال روایت معاذ و ابوعبیده این است که مصداق خبر واحد بدون قرینه نیست. اشکال روایت تحویل قبله علاوه بر تعارض با اخبار تاریخی، موضوع آن یک فرع فقهی است که درباره حجیت خبر واحد در احکام شرعی اختلافی وجود ندارد.
کلید واژگان: خبر واحد, عقاید, حجیت, وهابیتOne of the creeds of Wahhabism is that the "single narration" in the faith issues is authentic just like the jurisprudential realm. We must have faith in that and if someone denies that it will be considered as opposing to the tradition of the Holy prophet Muhammad (PBH). Hence, the Wahhabis accused Muslims to blasphemy and heresy for denying the authority of "single narration" in the faith issues. In this research, by descriptive- analytic method, the Wahhabi sources are studied and the findings are as the following: the Najd scholars for proving their claim have resorted to some narrations and Hadiths. Some of the famous ones are the followings: the narration that tells that the Holy Prophet (PBH) sends the Maaz to Yemen, the narration about changing the direction of Ghibla. The main problem with these narrations is that the single narration cannot prove its authenticity, because this is a vicious circle. Furthermore, there are some other problems with these narrations as well. The Maaz narration is a single narration that has no other indicator to help it. Also, the narration of changing the direction of Ghibla is in contradiction with historical narrations and it refers to a jurisprudential topic, and there is no doubt in authenticity of single narration in jurisprudential topics.
Keywords: Single Narration, the Beliefs, Authenticity, Wahhabism -
یکی از مباحث مهم مقدمات تفسیر؛ بحث حجیت خبر واحد می باشد که در این مورد بین فقها امامیه دیدگاه های متفاوت وجود دارد. که در کل به سه نظر می رسد و مشهور فقها قایل به عدم حجیت خبر واحد در تفسیر است. و عده از صاحب نظران مطلقا قایل به حجیت خبر واحد شده است و در تفسیر و غیر تفسیر خبر واحد را حجت می داند. گروه سوم فی الجمله حجیت خبر واحد را در تفسیر پذیرفته است. و در این میان دیدگاه ایت الله محسنی ره به عنوان یک فقیه و متکلم و مفسر و رجالی صاحب نظر در جهان اسلام؛ در مورد حجیت خبر خبر واحد در تفسیر توجه را به خود جلب می کند که دیدگاه ایشان مورد بررسی قرار گیرد و این تحقیق به تبیین دیدگاه ایشان پرداخته و به این نتیجه رسیده که فی الجمله خبر واحد جامع الشرایط در تفسیر و کلیه معارف اسلام اعم از فقه و غیر فقه حجت می داند.کلید واژگان: تفسیر, خبر واحد, حجیت خبر واحد, ایت الله محسنی
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.