جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "حوزه علمیه قم" در نشریات گروه "تاریخ"
تکرار جستجوی کلیدواژه «حوزه علمیه قم» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
حوزه علمیه قم پس از پیروزی انقلاب اسلامی با هویتی دینی اجتماعی مبتنی بر اهداف و برنامه‌های فرامرزی و قومی، نشر اندیشه‌های اصیل اسلامی را از همان ابتدا در نظر داشت. امام خمینی(ره) به‌عنوان رهبر کبیر انقلاب و این نهاد دینی، کارکرد دینی اجتماعی آن را از سطح ملی به بین‌المللی توسعه بخشید. یکی از این نمونه‌ها، انتقال اندیشه‌ها و نشر آموزه‌های دینی به کشور برزیل است. برزیل بزرگ‌ترین کشور امریکای لاتین است که بیشترین شیعیان را در خود جای داده که حتی با وجود بعد مسافت، خدمات حوزه علمیه در این کشور برجسته است. فرضیه پژوهش حاضر این است که حوزه علمیه قم به صورت مستقیم و غیرمستقیم خدمات اجتماعی فرهنگی متعددی (مانند اعزام مبلغ، ترجمه متون دینی به زبان پرتغالی، حمایت و رایزنی برای تاسیس مساجد و مراکز فرهنگی) به شیعیان برزیل ارایه نموده است. این نوشتار بر آن است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش «پژوهش تاریخی» به شیوه توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که خدمات اجتماعی فرهنگی حوزه علمیه قم در شکل‌دهی و گسترش تشیع در کشور برزیل چگونه بوده است؟ و چه گام‌هایی رو به جلو در این مسیر برداشته است؟ یافته‌های پژوهش براساس مولفه‌های نظریه «پخش» و با توجه به ارتقای وضعیت دینی اجتماعی شیعیان و تبلیغ اسلام در میان مسیحیان توسط حوزه علمیه قم در کشور برزیل سامان یافته است. در خاتمه نیز راهبردهای اجتماعی فرهنگی به منظور ارتقای وضعیت شیعیان ارایه گردیده است.
کلید واژگان: خدمات اجتماعی, خدمات فرهنگی, حوزه علمیه قم, شیعیان برزیل, نظریه «پخش», برزیل -
اهمیت رخداد عاشورا و اهتمام مورخان به ثبت آن از سده‌های نخست هجری به بعد، سبب شد تا سیر گسترده‌ای از مطالعات در این‌باره شکل بگیرد. این سیر در ادامه و در یکصد سال اخیر با محوریت حوزه علمیه قم و با تغییر روش‌های گذشته ادامه یافت. مطالعات صورت‌گرفته در این دوره متاثر از جریان‌های سیاسی و اجتماعی عصر پهلوی، همچون تحرکات انقلابی و فعالیت جریان‌های فکری سنتی‌اندیش، نواندیش و دگراندیش دینی و در جهت مقابله با برخی خرافات بوده است. این نوشتار با استفاده از روش «گونه‌شناسی مطالعات عاشورا» می‌کوشد تا با دسته‌بندی جریان‌های موثر، بیان کند که این مطالعات برخلاف رویکرد واقعه‌نگاری گذشته که تا عصر قاجار ادامه یافت، با اثرپذیری از جریان‌های پیش‌گفته و تبیین اهداف و تحلیل زمینه‌ها و پیامدهای عاشورا، نقشی اساسی در ایجاد رویکردی تبیینی و تحلیلی و ایجاد سیری تکاملی در این حوزه مطالعاتی داشته است.
کلید واژگان: مطالعات معاصر عاشورا, مطالعات عاشورا و سنت گرایان, مطالعات عاشورا و نواندیشان, حوزه علمیه قم, عاشوراپژوهی, سده اخیر -
نشریه مطالعات تاریخی، پیاپی 77 (تابستان 1401)، صص 130 -152
شیخ رضا شریفی گرگانی (1395-1308خ) پس از قیام 15 خرداد 1342، به سهم خود نقش مهمی در روشن نگه داشتن چراغ مبارزه در عصر خفقان حکومت پهلوی داشت. مهمترین بخش زندگی سیاسی او در این دوره معطوف به مشارکت وی در انتشار ماهنامه بعثت (1343-1344) بود. او با استقرار دستگاه چاپ نشریه در منزلش، آنجا را به چاپخانه بعثت تبدیل کرد؛ وی با فراهم کردن زمینه فعالیت جمعی از انقلابیون در آن جا و چاپ و بسته بندی نشریه ای منتقد سرسخت رژیم شاه و مدافع استوار نهضت امام خمینی، در روشنگری سیاسی و اجتماعی به انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا کرد. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این سوال است که در شدیدترین شرایط خفقان اجتماعی، شیخ رضا شریفی چگونه با پذیرش تمام مخاطرات و استقرار دستگاه چاپ در منزل خود آنجا را به پایگاه مبارزه سیاسی و فرهنگی علیه حکومت پهلوی تبدیل کرد؟ روش پژوهش استفاده از منابع کتابخانه ای، اسناد و کتب خاطرات است.
کلید واژگان: حوزه علمیه قم, شیخ رضا شریفی, نشریه بعثت, رژیم پهلوی, نهضت امام خمینی -
موضوع این تحقیق، بررسی اقدامات و سیاست های ساواک، به عنوان مهم ترین سازمان اطلاعاتی و امنیتی حکومت پهلوی دوم، برای مقابله با فعالیت های سیاسی، فرهنگی، تبلیغی و آموزشی حوزه علمیه قم است. مهم ترین هدف ساواک شناسایی و مقابله با نیروهای مخالف حکومت پهلوی، ازجمله روحانیان بود. اوج فعالیت های ساواک علیه حوزه و روحانیت همزمان با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی،از سال 1340 به بعد بود. ساواک در این دوره با اتخاذ روش های مختلف به رصد نهادهای دینی و مقابله با روحانیان پرداخت. در حوزه علمیه قم گرچه مواضع متفاوتی نسبت به مبارزه علیه حکومت پهلوی وجود داشت، اما در مجموع یک گرایش اصولی مخالفت آمیز با سیاست های پهلوی در همه آن ها مشاهده می شد. برای همین، شناسایی و تحت نظر گرفتن فعالیت های حوزه،که نقش بسیج کنندگی بالایی در جامعه ایران داشت، جایگاه ویژه ای در برنامه های ساواک پیدا کرد. ساواک راه کارهایی برای جلوگیری از گسترش حوزه، کنترل برنامه های آن و در نهایت تصفیه حوزه از روحانیان مبارز و طرفداران امام خمینی رادر دستور کار خود قرار داد که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
کلید واژگان: حوزه علمیه قم, ساواک, حکومت پهلوی دوم, روحانیت مبارز -
نشریه مطالعات تاریخی، پیاپی 76 (بهار 1401)، صص 91 -112
در این پژوهش، با شیوه جمع آوری کتابخانه ای - اسنادی و روش توصیفی - تحلیلی به بررسی مواضع آیت الله سید محمدحسین طباطبایی و نسبت او با نهضت انقلابی امام خمینی در سال های 1340 تا 1357 پرداخته ایم. آیت الله طباطبایی در نخستین ماه های شروع نهضت اسلامی، با امام خمینی همراه شد. در این مقطع، امضای او پای چند بیانیه دیده می شود. بعد از تبعید امام از ایران، او در عین توجه و تمرکز به مسایل علمی، با مبارزان سیاسی ارتباط داشت. حمایت از مجاهدان فلسطینی و بی توجهی به خواسته های حکومت پهلوی برای همکاری با آن، ازجمله مواضع سیاسی آیت الله طباطبایی در این دوره بود. در ایام منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی نیز وی همراهی خود را با جریان نهضت اسلامی نشان داد و پس از اهانت روزنامه اطلاعات به امام خمینی در 17 دی 1356، به حمایت از امام خمینی پرداخت. آیت الله طباطبایی همچنین با تربیت شاگردانی چون آیت الله بهشتی، مطهری و مصباح یزدی در پیروزی انقلاب اسلامی سهیم بود.
کلید واژگان: علامه سید محمدحسین طباطبایی, انقلاب اسلامی ایران, حکومت پهلوی, حوزه علمیه قم -
در این مقاله با استفاده از منابع موجود کتابخانه ای به بررسی و مرور زندگی اجتماعی و سیاسی آیت الله محمدعلی اراکی پرداخته ایم. آیت الله اراکی از مراجع دینی هم نسل امام خمینی و روحانیان مطرح غیرسیاسی معاصر است که بیشتر عمر خود را صرف امور معنوی و علوم حوزوی کرد. مسیله اصلی در این مقاله، بررسی مواضع سیاسی او و نسبتش با نهضت امام خمینی و نظام جمهوری اسلامی بوده است. مطالعات این پژوهش نشان داد آیت الله اراکی به سه دلیل از ورود به سیاست دوری جست: 1. روحیه شخصی او که به عزلت گزینی گرایش داشت، 2. تجربه تلخ مشروطه و شکستی که روحانیت در آن مقطع مهم تاریخ معاصر خورد و 3. تاثیر استادش، آیت الله شیخ عبدالکریم حایری، که او نیز از علمای غیرسیاسی بود. باوجود این، آیت الله اراکی با حرکت کلی انقلاب همسو بود و با تاسیس جمهوری اسلامی برای تقویت آن تلاش کرد.
کلید واژگان: آیت الله العظمی محمدعلی اراکی, مرجعیت دینی, حوزه علمیه قم -
در این مقاله به بررسی عوامل تاثیرگذار بر شخصیت و ساخت فکری آیت‌الله مرتضی مطهری پرداخته‌ایم. آیت‌الله مطهری از اندیشمندان و شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران است که عامل «اراده» بیش از عوامل دیگری چون «وراثت» و «محیط» در ساخت فکری و شخصیتی او تاثیر داشته است. مجالست و تاثیرپذیری فکری از استادان صاحب‌نام حوزه‌های مشهد و قم، حضور در دانشگاه تهران و تعامل با جریان‌های فکری گوناگون، اندیشه‌ورزی در باب فرهنگ و تمدن غرب، مواجهه با متفکران نواندیش و همچنین مواجهه با جریان‌های متحجر و التقاطی، عواملی هستند که از مطهری چهره‌ای متفاوت و در عین‌حال دغدغه‌مند نسبت به جامعه ایرانی ساخته است.
کلید واژگان: آی تالله مرتضی مطهری, حوزه علمیه قم, دانشگاه تهران, مسئولیت اجتماعی -
سخن در علت بازتاسیس حوزه علمیه قم در سال 1301 توسط شیخ موسس است. الگویی که بر اساس آن به بررسی مسیله مقاله پرداخته شده، الگوی جستاری چهارمرحله‌ای اسپریگنز است: بحران شناسی، علت شناسی، آرمان شناسی و راه حل شناسی. شیخ موسس، بحران ایران را تباهی و تاریکی توصیف می‌کند؛ ازهم‌پاشیدگی فکری ایرانیان با ورود رگه‌هایی از کمونیسم به کشور، از خود بیگانه شدن ملت با ادعاهای روشنفکران و دعوت آنان از مردم برای به رنگ غرب درآمدن و ملغمه‌ای از اصول و آداب غربی را به خورد آنان دادن، در انزوا قرار گرفتن امور روحانی و معنوی، بی‌نظمی سیاسی و هرج‌ومرج در جامعه ایرانی با شروع جنبش مشروطه و به سامان نرسیدن آن و بالاخره آغاز جنگ جهانی و ورود کشورهای بیگانه به کشور و استیلای استعمار از هر سو، بخش‌هایی از این بحران بود. در چارچوب این الگو، باید سبب بحران را از دیدگاه اندیشمند مورد نظر بررسی کرد. اضطراب و تزلزلی که گریبان نهاد متولی دین در ایران و حوزه‌های علمیه را گرفته و کیان و موجودیت آنها را در آستانه نیستی قرار داده، سبب اصلی بود. تصویرسازی از آرمان مدنظر شیخ موسس در موضوع مقاله، گام سوم است. ایران دور از تباهی و ارایه تصویری واضح از آن، در نظر شیخ، مولفه‌هایی دارد. در نهایت، راه‌حل شیخ در نجات ایران از تباهی، بازتاسیس حوزه‌ای کارآمد و قوی برای نجات ایران است.
کلید واژگان: حوزه علمیه قم, شیخ موسس, جامعه ایرانی, بحران تباهی -
نشریه مطالعات تاریخی، پیاپی 72 (بهار 1400)، صص 97 -119
سیاست اتحاد لباس یا به عبارت دقیق‌تر قانون «متحدالشکل نمودن البسه اتباع ایران در داخله کشور» یکی از مهمترین مقاطع تاریخی دوره پهلوی اول است؛ اما تحولات این مقطع را نباید با قطع نظر از گذشته و پیشینه آن مورد توجه قرار داد. این مقاله ضمن بررسی تاریخ تحول پوشش مردان از دوره قاجار تا پهلوی به عکس‌العمل حوزه و روحانیت در مقابله با سیاست اتحاد لباس در دوره پهلوی اول می‌پردازد.
کلید واژگان: اتحاد لباس, حوزه علمیه قم, حاج شیخ عبدالکریم حائری, رضاخان -
مقاله حاضر با رویکردی توصیفی - تحلیلی، به بررسی عوامل و زمینه‌هایی می‌پردازد که از بدو تاسیس حوزه علمیه قم در سال 1300، تا ظهور دارالتقریب قاهره، 26 سال بعد، موجب ایجاد ساختاری توانمند در آن شدند و موجب جلب‌توجه موسسات بین‌المللی در جهان اسلام شدند. این امر در حالی رخ داد که حوزه علمیه قم، در عین قرار داشتن در سخت‌ترین شرایط سیاسی در دوره پهلوی اول و دوم، هنوز سومین دهه از حیات خود را به پایان نبرده بود و درعین‌حال، هم‌ردیف مشهورترین مراکز علمی جهان اسلام شمرده می‌شد.
کلید واژگان: تقریب, شیخ عبدالکریم حائری, آیت الله بروجردی, حوزه علمیه قم, الازهر -
چگونگی مواجهه حوزه علمیه قم با امر سیاست در دوره‌های مختلف فرازوفرودهای گوناگونی را پشت سر گذاشته است. در بیان این مواجهه، دوره حضرت آیت‌الله‌العظمی حایری، به‌عنوان موسس حوزه قم از برجستگی و اهمیت خاصی برخوردار است. در این نوشتار با اشاره به شرایط بین‌المللی، اوضاع داخلی، تجربه زیسته و مبانی فکری حاج شیخ، عملکرد سیاسی ایشان مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر این نوشتار، تاسیس حوزه علمیه قم در آن شرایط پاسخ هوشمندانه آیت‌الله حایری به بحران زمانه خویش بوده است، و این اقدام از مناسبات اجتماعی- سیاسی دوره خویش تهی نیست. بر همین اساس الگوی مواجهه ایشان با امر سیاست از سه محور تبعیت می‌کرده است: 1. اصالت حفظ و تقویت حوزه، 2. استفاده از ظرفیت‌های حکومت برای پیش‌برد اهداف حوزه، 3. جلوگیری از انحراف حکومت؛ این الگو در دوره‌های بعدی نیز از سوی متولیان حوزه مورد توجه قرار گرفت.
کلید واژگان: امر سیاست, حوزه علمیه قم, شیخ عبدالکریم حائری -
تعامل دو نهاد سلطنت و دیانت در طول تاریخ ایران داستان طویلی دارد و همچنین نظریه هایی در این خصوص مطرح شده است؛ اما در پی وقوع انقلاب مشروطه این تعامل دچار چالش شد و تعریف جدیدی از آن مطرح گردید که در قانون اساسی مشروطه رسمیت یافت. البته همین رویکرد هم با فراز و نشیب هایی همراه بود. به طوری که در دوره رضاشاه عملا نقش و جایگاه مراجع و حوزه علمیه قم به حاشیه رانده شد؛ ولی بعد از سقوط وی، مجددا نیروهای مذهبی ازجمله بخشی از روحانیون در عرصه اجتماع و سیاست فعال شده و به خصوص در دوره دولت مصدق به عنوان یکی از ارکان سه گانه قدرت (دربار، دولت و علما) ایفای نقش کردند. سوال اصلی مقاله این است که در پی وقوع کودتا که عملا دو نهاد دربار و دولت یکدست شدند، چه تعاملی میان حاکمیت پهلوی با حوزه علمیه قم تحت زعامت و مرجعیت وقت (بروجردی) حاصل شد؟ این مقاله از نوع تحلیلی- توصیفی و به روش کتابخانه ای- اسنادی حاکی از آن است که دولت های بعد از کودتا، سعی کردند در تعامل با نهاد مذهب به خصوص مرجعیت مستقر در حوزه قم گام برداشته تا مشروعیت لازم برای حاکمیت به دست آورند. هرچند بررسی اسناد و گزارش ها از برخی فرازونشیب ها در خلال تعاملات نخست وزیران وقت، زاهدی، علاء، اقبال، شریف امامی و امینی با حوزه علمیه قم تحت زعامت بروجردی حکایت می کند.
کلید واژگان: حوزه علمیه قم, دولت ها, بروجردی, مرجعیت, مشروعیتThe interaction between the two institutions of monarchy and religion has a long story throughout the history of Iran, and theories have been proposed in this regard; But after the occurrence of the constitutional revolution, this interaction was challenged and a new definition of it was proposed, which was formalized in the constitutional law. Of course, this approach was accompanied by ups and downs. So that during the period of Reza Shah, the role and position of the religious authorities and seminary of Qom was practically pushed to the sidelines; But after his fall, the religious forces, including a part of the clerics, became active in the social and political arenas and played a role as one of the three pillars of power (the court, the government, and the scholars), especially during the period of Mossadegh's government. The main question of the article is that after the coup that practically became the two institutions of the court and the government, what was the interaction between the Pahlavi rule and the seminary of Qom under the leadership and authority of the time (Boroujerdi)? This article, analytical-descriptive and library-documentary, shows that the post-coup governments tried to interact with the religious institution, especially the authority based in Qom area, in order to gain the necessary legitimacy for governance. However, the review of documents and reports shows some discrepancies during the interactions of the then prime ministers, Zahedi, Alaa, Iqbal, Sharif Emami and Amini, with the seminary of Qom under the leadership of Borujerdi.
Keywords: Qom seminary, Governments, Borujerdi, Authority, legitimacy -
رابطه دین و سیاست در ایران یکی از موضوعات پژوهشی است که گستره وسیعی را به خود اختصاص داده است. حوزه علمیه به نمایندگی از دین و دولت به عنوان نماینده سیاست در تاریخ ایران الگوهای مختلفی از رابطه همگرایی تا واگرایی را رقم زده اند. شکست مشروطه و قدرت یافتن دولت رضاخان یکی از مقاطع قابل بررسی چگونگی این ارتباط است. مقاله حاضر تلاشی در چهارچوب نظریه گفتمان است و در راستای پاسخ به این سوال سامان یافته که «چه مولفه هایی بر رابطه حوزه علمیه قم و دولت در بین سال های1300 تا 1320 تاثیر داشته است؟» فرضیه مقاله بر این استوار است که که «در آغاز حیات سیاسی رضاشاه یعنی تا سال 1308، به دلیل عدم انسجام و نداشتن قدرت کافی در هر دو نهاد دولت و حوزه علمیه، رابطه ای تعاملی بین دو گفتمان اسلامگرایی آیت الله حائری و باستان گرایی رضا شاه وجود دارد اما با تمرکز در قدرت رضاشاه تضاد در رابطه شکل می گیرد».در این مقاله به مهمترین مولفه های تاثیر گزار در همگرایی و واگرایی این دو گفتمان پرداخته می شود.کلید واژگان: رضا شاه, حوزه علمیه قم, نظریه گفتمان, اسلامگرایی, باستانگراییThe relationship between religion and politics in Iran is one of the research topics that has a wide range. The seminary, representing religion and government as the representative of politics in Iranian history, have developed different patterns of convergence till its divergence. Constitutional defeat and the power to find Reza Khan's government is one of the points to consider. The present paper is an attempt in the framework of the theory of discourse and in order to answer this question, "what elements influenced the relationship between Qom seminary and the government in between the years 1921 to 1941?" The hypothesis of the article is that "at the beginning of the political life of Reza Shah, until 1308, due to the lack of coherence and lack of sufficient power in both the institutions of the state and the seminary, an interactive relationship between the two discourses of the Islamist Ayatollah Haeri and Aristocracy of Reza shah is exist, but with the focus on Reza Shah's power, the contradiction in the relationship is formed. "In this article, the main contributing factors in the convergence and divergence of these two discourses are discussed.Keywords: Reza Shah, Qom Seminary, Discourse Theory, Islamism, Aristocracy
-
چکیده عالمان و طلاب شیعی، در تحولات فرهنگی، مذهبی و سیاسی افغانستان، نقش داشته اند. آنان در افغانستان قبل از اشغال، دوره تجاوز روس ها و پس از آن، در جایگاهی بیدارگرایانه قرار گرفته اند اما این نقش و جایگاه، آشکارا بررسی نشده است. از این رو، آثاری در این زمینه به چشم نمی خورد. با این وصف، آیا بالندگی و پویایی بیداری اسلامی افغانستان، از عالمان و طلاب شیعی نشات گرفته است؟(سوال) تحصیل و ارتباط وسیع عالمان شیعی با نجف و قم به همراه وجود استبداد و استعمار در افغانستان، آنان را در مقام بیدارگران آن کشور قرار داد.(فرضیه) غرض آن است که از یک سو، تصویری روشن از تاثیر حوزه های نجف و قم بر بیداری سیاسی افغانستان ارائه شود و از سوی دیگر، رابطه بین عالمان و طلاب شیعی افغانی با بیداری سیاسی به میان آید.(هدف)با مطالعه تاریخی- تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه ای و میدانی، می توان به پاسخ سوال دست یافت.(روش) مراکز دینی نجف، در بیداری سیاسی برای احقاق حقوق سیاسی شیعیان، آغازگری بیداری سیاسی، مطرح شدن روحانیان در عمل سیاسی و تلاش برای وحدت سیاسی شیعیان موثر بوده اند. مراکز دینی قم نیز در دفاع ازحقوق سیاسی شیعیان، گسترش اسلام سیاسی و انقلابی، محوریت روحانیان در رفتار سیاسی، مشارکت سیاسی حداکثری شیعیان و شکل گیری احزاب و تشکل های سیاسی تاثیر گذارده است.(یافته)کلید واژگان: حوزه علمیه نجف, حوزه علمیه قم, عالمان و طلاب افغانستانی, بیداری سیاسی, شیعیانShia scholars and clergymen played a role in cultural, religious and political changes in Afghanistan. They played an awakening role before and after the invasion of Russians to Afghanistan. However their role and position were never analyzed properly, so no research has been done on this subject. Thus the question is: What is the origin of flourishing and dynamism of the Islamic awakening in Afghanistan by Shia scholars and clergymen? Education and prolonged relations between Shia scholars and clergymen with Najaf and Qom alongside the existence of autocracy and colonization in Afghanistan made them the awakeners of this country (hypothesis). On one hand the present paper is trying to present a clear image of the influence of the Hawza of Najaf and Qom, and on the other hand, the relations between Shia scholars and clergymen of Afghanistan with political awakening (goals). The present paper through a historical – analytical study, library sources and field study would reach the answer of the question (methodology).Religious centers in Najaf played an important role in political awakening in demanding political rights of Shia Muslims, starting political awakening, participation of clergymen in political actions and attempts to unite Shia Muslims politically. Also religious centers of Qom were influential in defending political rights of Shia Muslims, expanding of political and revolutionary Islam, having a pivotal role of Ruhniyat in political behavior, having maximum political involvement of Shia Muslims, and forming political parties and organizations (findings).Keywords: Hawza of Najaf, Hawza of Qom, Scholars, Clergymen of Afghanistan, Political Awakening, Shiite Muslims
-
حوزه علمیه به مرکز علوم مذهبی شیعیان اطلاق می شود که در مطالعات مربوط به تاریخ نهادهای علمی آموزشی شیعیان، پیشینه و چگونگی پیدایی عنوان آن مغفول مانده است. افزون بر این، این مطالعات مراکز علوم دینی پیش از ایجاد این اصطلاح را نیز، تحت عنوان حوزه علمیه معرفی کرده اند. پژوهش حاضر به تاریخ پیدایی و تحولات معنایی ترکیب حوزه علمیه اختصاص دارد. یافته های این پژوهش حاکی است، اصطلاح حوزه علمیه از بطن تحولات سیاسی اجتماعی عصر مشروطه برآمد که نخستین بار به مفهوم امروزی آن، بر نهادی اطلاق شد که شیخ عبدالکریم حائری در قم بنیان نهاد. همچنین، این پژوهش نشان می دهد که ساختار نوین مراکز علمی شیعی امروزین یا به اصطلاح «حوزه علمیه»، قابل انطباق با مراکز علمی پیش از آن نیست.
کلید واژگان: حوزه علمیه, حوزه علمیه قم, عبدالکریم حائری, مراکز علمی شیعی“Hawza ilmiyya” refers to the centre of Shiites seminary that its name background and genesis، in studies on Shiite educational and scientific institutions، has been ignored. In addition، these studies have introduced the Shiite seminaries before creation of the term، as “Hawza ilmiyya”. This study focuses on the emergence and the semantic evolution of the term of “Hawza ilmiyya”. The findings of this study suggest that the term of Hawza ilmiyya emerged from within socio-political changes of constitutional period and at first، in its modern sense، was entitled the institution that was founded by Sheikh Abdul Karim Haeri in Qom. Also، this study shows that the new structure of Shiite seminaries، so-called «Hawza ilmiyya»، is not applicable to the ancient Shiite scientific centers.Keywords: Abdul Karim Haeri, Hawza ilmiyyah, Qom's Hawza al ilmiyyah, Shiite scientific centers
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.