جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "caucasus" در نشریات گروه "تاریخ"
تکرار جستجوی کلیدواژه «caucasus» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
Rome and Persia in Late Antiquity: Neighbors and Rivals is more than just a history of wars; it opens new windows and challenges some of the most common views regarding Roman-Persian relations. By emphasizing Iranian sources, Beate Dignas and Engelbert Winter avoid reconstructing historical events from a Roman point of view and instead present a balanced outlook free of common anti-oriental prejudices. Their work covers a wide range of topics and explains how the Romans and Persians despite many wars attempted to secure their national interests via channels of negotiations and complex diplomacy. The Roman-Persian rivalry seems “modern” in many respects and this character of their relation is nicely demonstrated in this book.
Keywords: Persia, Rome, Iran, Arabia, Armenia, Caucasus, Warfare, Diplomacy -
The Khojaly-Gadabay (Xocali-G.d.b.y) culture is well-established in the archaeological literature of theRepublic of Azerbaijan. Chronologically, it spans the Late Bronze Age and Early Iron Age in the Caucasus region,and Iron Ages I and II in northwest Iran. Within archaeological literature, this culture has various designations.In the Republic of Azerbaijan, it is known as Central Zaghafia and Ganja-Garabagh culture, while in Armeniait is referred to as Lechashen-Metsamor culture. However, the name Khojaly-Gadabay prevails due to its initialidentification in this Azerbaijani region. Consequently, most archaeological data on this culture comes fromcemeteries, with no settlements identified. This article utilizes a descriptive-analytical approach, drawing onarchaeological data and comparisons, to explore the culture’s key characteristics. The study seeks to answer twofundamental questions: What are the essential archaeological features of this culture within the studied region?How can we explain the point of formation, origin, and spread of this culture? Unveiling these unknowns willprovide a clearer understanding and a suitable foundation for studying this culture in northwest Iran.Keywords: Caucasus, Northwest Iran, Cultural Configuration, Bronze, Iron Ages, Diffusion
-
وقایع نگاران عصر صفوی در خلال نیمه دوم قرن نهم الی دهم هجری/پانزدهم تا شانزدهم میلادی، اقدامات نظامی مشایخ متاخر خاندان صفوی در نواحی آذربایجان شمالی و برخی مناطق قفقاز را به ثبت رسانده اند. در بدو امر، هدف اصلی گزارشات، توجیح رویکرد دینی مشایخ مذکور در مواجه با مناطق غیرمسلمان نشین در فراسوی مرزهای آذربایجان بوده است، مع ذلک به اتکای همین اطلاعات، نمونه هایی هر چند مجمل از مسائل مرتبط با مردم شناسی و جغرافیای تاریخی نواحی یاد شده به دست می آید. در این ارتباط، سوال هرچند ساده پژوهش حاضر، عبارت است از اینکه: اظهارات مورخان صفوی، چه مباحثی را در حوزه جغرافیای سیاسی و انسانی شمال آذربایجان و قفقاز معلوم می دارد؟ پرسش یاد شده ما را به این فرضیه رهنمون می سازد که: عامل جغرافیایی، نقشی تاثیر گذار بر حوادث تاریخی آن دوران داشته و به تبع اقدام ها و چالش های پیش روی مشایخ صفوی، مسالک مورد نظر آنان در آذربایجان و قفقاز، محل کنجکاوی و مداقه تیزبینانه مورخان قرار گرفته است. روش تحقیق حاضر، بر پایه تبیین های «روایی و علی» بوده و داده ها نیز بر اساس منابع عصر صفوی و پژوهش های متعارف جدید جمع آوری شده است. اما، یافته اصلی تحقیق، بیانگر دو نکته اساسی ست: اولا؛ اطلاعات ارائه شده با ویژگی های کنونی شمال آذربایجان و قفقاز همخوانی قابل قبولی دارد. ثانیا؛ از نقطه نظر مورخان مذکور، توزیع جغرافیایی مناطق صرفا به دلیل معرفی نقش های مواصلاتی آن حائز اهمیت بوده و لذا، این دانستنی ها تنها بخش کوچکی از مجهولات ما نسبت به آن دوران را پاسخ می دهد.
کلید واژگان: جغرافیای تاریخی, آذربایجان, قفقاز, فرهنگ عامه, مشایخ صفوی.Chroniclers of the Safavid era recorded the military campaigns of the late Safavid sheikhs in the regions of Northern Azerbaijan and parts of the Caucasus during the second half of the 9th/15th and 10th/16th centuries. Initially, the main purpose of these reports was to justify the religious approach of the aforementioned sheikhs towards non-Muslim regions beyond the borders of Azerbaijan. However, relying on this information, we can also find brief examples of issues related to ethnography and the historical geography of the mentioned regions. In this regard, the research question is: what topics do the Safavid historians' statements reveal in the field of political and human geography of Northern Azerbaijan and the Caucasus? This question leads us to the hypothesis that the geographical factor played an influential role in the historical events of that period. Consequently, the routes chosen by the Safavid sheikhs in Azerbaijan and the Caucasus became the subject of the historians' keen curiosity and scrutiny. The research method is based on "narrative and causal" explanations. The data is collected based on Safavid sources and new conventional research. The main finding of the research indicates two essential points: First, the information provided has an acceptable compatibility with the current features of Northern Azerbaijan and the Caucasus. Second, from the point of view of the mentioned historians, the geographical distribution of the regions is only important because of their role in communication networks. Therefore, this knowledge only answers a small part of our unknowns about that period.
Keywords: Historical Geography, Azerbaijan, Caucasus, Folk Culture, Safavid Sheikhs.******** -
فرهنگ سنگ افراشت در گستره زمانی چندهزارساله از مرزهای غربی چین تا دریای بالتیک و اسپانیا متداول بوده و در دوره های اسلامی نیز در یافته های باستان شناسی و منابع مکتوب در صور مختلفی نمود یافته است. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش ها است که مهم ترین عوامل گسترش زمانی و مکانی فرهنگ سنگ افراشت انسان ریخت چیست؟ و مفاهیم به کار رفته در فرهنگ سنگ افراشت انسان ریخت در دوران پیش ازتاریخ و دوران اسلامی چیست؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی گسترش زمانی و مکانی این فرهنگ و معرفی نمونه های شاخص آن در حوزه جغرافیایی بین دریای سیاه و حوزه فرهنگی دریای خزر به بررسی چیستی و چرایی برپایی سنگ افراشت ها می پردازد. این پژوهش از نوع تحلیلی-تاریخی فرهنگی بوده که اطلاعات آن بر پایه مطالعات اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهند مهم ترین عوامل گسترش زمانی فرهنگ سنگ افراشت انسان ریخت به دلیل ارتباط آن ها با سنن و آئین های مذهبی بوده و آن چه سبب گسترش مکانی این فرهنگ شده، احتمالا با مبادلات تجاری و به تبع آن مبادلات فرهنگی ارتباط داشته است؛ هم چنین سنگ افراشت ها درطول ازمنه به اشکال انسانی و حیوانی و نمادهای باروری قابل مشاهده است که در موارد متعددی در قالب، تجسم فرد متوفی در ارتباط با مدفن وی نمود یافته است. قدیمی ترین نمونه سنگ افراشت انسان ریخت شناسایی شده در حوزه جغرافیایی مذکور، متعلق به استل دوبندی در شمال باکو است. این سنگ افراشت در حالت برجای در ارتباط با یک کورگان به دست آمده که درون آن مواد فرهنگی از اواخر دوره فرهنگ مایکوپ به دست آمده است. این فرهنگ متعلق به اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش ازمیلاد است. در ادامه نمونه های دیگری از سنگ افراشت ها در سوریه، ترکیه و شمال غرب ایران نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهند؛ هرچند ارتباط گاهنگاری و باستان شناختی بین نمونه های پیش از تاریخ و ازمنه بعد از میلاد وجود ندارد، اما تمامی نمونه ها با مقوله تدفین، سنن و آئین های مذهبی ارتباط داشته و به تجسم شخصی که احتمالا از مرتبه اجتماعی بالایی برخوردار است، می پردازد. این موضوع در متون و یافته های باستان شناختی نمود داشته است.
کلید واژگان: سنگ افراشت انسان ریخت, شمال غرب ایران, ارتباطات فرهنگی, قفقاز, آناتولیThe anthropomorphic monoliths culture has been common for several thousand years, from the western borders of China to the Baltic Sea and Spain, and it has been manifested in various forms in archeological findings and written sources in the Eslamic eras. It seems that the most important reason for the temporal expansion of this culture lies in its religious and ritualistic nature, and what caused the spatial expansion of this culture was probably related to commercial exchanges and, as a result, cultural exchanges. The anthropomorphic monoliths can be seen in human and animal forms and symbols of fertility The current research tries to answer these questions that what are the most important factors of temporal and spatial expansion of the anthropomorphic monoliths culture of anthropomorphic monoliths? And what are the concepts used in the anthropomorphic monoliths, culture in the prehistoric and Eslamic eras? The present study, while examining the temporal and spatial expansion of this culture and introducing its key examples in the geographical area between the Black Sea and the cultural area of the Caspian Sea, investigates the meaning of the erection of the anthropomorphic monoliths This type of research is of a cultural-historical analytical type, the information of which is collected based on documentary and library studies The results of the present research show that the most important factors in the temporal expansion of the anthropomorphic monoliths culture were due to their relationship with traditions and religious rituals, and what caused the spatial expansion of this culture was probably related to commercial exchanges and, as a result, cultural exchanges. Also, over time, the anthropomorphic monoliths can be seen in human and animal forms and symbols of fertility, which in many cases have been manifested in the form of the deceased person in connection with his burial. The results of the present research show that although there is no chronological and archaeological connection between the pre-historical and AD samples, all the samples are related to the ritual burial of religious rituals and represent a person who probably has a high social rank. This issue has been reflected in the archaeological texts.
Keywords: Anthropomorphic Monoliths, Northwest Of Iran, Cultural Communication, Caucasus, Anatolia -
پس از تنزل قدرت حکومت افشاریه، کنترل و حفاظت نواحی دوردستی چون قفقاز که دشوارتر بود، با نابسامانی های متعددی مواجه شد. در چنین شرایطی، حکومت زندیه به عنوان جانشین جدید قدرت روی کار آمد. کریم خان زند و جانشیان او با تصاحب این جایگاه کوشیدند تا دورانی از اقتدار و شکوه همانند دوره اعتلای نادر شاه افشار ایجاد کنند، اما تلاش های منقطع آنها ثمری در پی نداشت. این پژوهش در صدد است تا با شیوه توصیفی- تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه ای مبتنی بر داده های به دست آمده از لابلای کتاب ها و متون تاریخی، نوسانات اوضاع اجتماعی و سیاسی و تاثیر آن بر قفقازیه پس از سقوط صفویان و افشاریان را با استقرار حکمرانی زندیان مورد بررسی قرار دهد، تا به این پرسش پاسخ دهد که: قفقاز با حکمرانی دولت زندیه با چه تغییر و تحولاتی در عرصه سیاسی- اقتصادی مواجه گردید؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که حکومت زندیه، نه تنها نتوانست به دوران شکوه نادر شاه افشار بازگردد، بلکه قفقاز از نخستین نواحی بود که در این دوران تمایلات جدایی طلبانه از خود نشان داد؛ امری که از اختلافات قومی و مذهبی ناشی می شد و ضعف حکومت مرکزی به تشدید آن دامن می زد. در پی چنین شرایطی، جامعه قفقاز دچار بحران سیاسی و اقتصادی شد و در آن وضعیت بی ثبات، سیری نزولی آغاز گردید؛ فرآیندی که حاصل ضعف سیاسی ساختار قدرت حکومت زندیه در اداره نواحی دوردست قلمرو ارضی ایران بود.کلید واژگان: ایران, قفقاز, حکومت زندیه, مناسبات سیاسی, مناسبات اقتصادیFollowing the decline of the power of the Afsharid Empire, remote areas such as the Caucasus, whose control and protection were more difficult, faced numerous disruptions. In such circumstances, Zandieh's government became a new successor to power. Karim Khan Zand and the successors after him tried to create an era of authority and glory for Nader Shah Afshar, but their interrupted efforts were not fruitful. Based on the descriptive-analytical method and based on library studies, this research tries to examine how the Caucasian political and economic conditions influenced the time of the Zandieh Dynasty. The results show that the Zandiyeh government not only could not return to the glory era of Nader Shah Afshar, but the Caucasus was one of the first areas to show separate tendencies, which stemmed from ethnic and religious differences and weakness of central government led to the intensification of it. Following such conditions, the Caucasus community suffered a political and economic crisis and an unstable situation with a declining trend. The process was the result of the political weakness of the Zandieh government's power structure in the remote areas of the territory of Iran.Keywords: Iran, Caucasus, Zandieh Government, Political Relations, Economic Relations
-
دوره دوم حکمرانی کلبعلی خان از امرای متنفذ خاندان کنگرلو بر نخجوان (حک: 1219-1235ق/ 1804-1820م)، مقارن با جنگ های اول ایران و روسیه بود. او در آغاز این جنگ ها، به همکاری با سرداران نظامی روس پرداخت، اما در اثنای جنگ ایروان (1219ق/1804م)، به حکومت قاجاریه گرایش یافت. این سوال مطرح است که: علل گرایش کلبعلی خان در آغاز جنگ به روس ها و سپس چرخش او به ایران و در ادامه تردید در همکاری با حکومت قاجاریه چه بود؟ این مسئله با تکیه بر مجموعه نسخ خطی مکاتبات خاندان کنگرلو و منابع تاریخی قاجار و اسناد روسی بررسی شده است. نتیجه آنکه کلبعلی خان برای مقابله با سیاست حذف و ادغام نخبگان محلی در ساختار حکومت یکپارچه ایران با هدف بقای سیاسی خود، به روس ها گرایش یافت که برآیند آن عزل او توسط آقامحمدخان از حکمرانی نخجوان بود. در مقابل، سیاست ملایم فتحعلی شاه توام با وعده حکمرانی نخجوان و حضور گروگانی از خانواده او در دربار قاجار، به گرایش کلبعلی خان به حکومت ایران منتهی شد. البته این همکاری به علت رفتار مذبذب کلبعلی خان با بدگمانی متقابل استمرار داشت.
کلید واژگان: آذربایجان, کلبعلی خان کنگرلو, نخجوان, قفقاز, روسیه, ایرانThe second period of the rule of Kalbalikhan (1219-1235 AH/1804-1820 AD), one of the powerful rulers of the Kangarloo Dynasty over Nakhjavan, coincided with the first round of wars between Iran and Russia. At the beginning of these wars, he cooperated with Russian military commanders, however, during the war of Yerevan (1219 AH/1804 AD), he turned to the Qajar government. So the question is raised that “What were the causes of Kalbalikhan's inclination towards the Russians before the war, and then his turning to Iran and continuing to hesitate to cooperate with the Qajar government? “This issue has been investigated based on the collection of manuscripts of the Kangarloo family's correspondences, Qajar historical sources, and Russian documents. The findings shows that Kalbalikhan turned to the Russians to deal with the policy of eliminating and integrating local elites in the structure of the unified government of Iran with the aim of his political survival, which resulted in his dismissal from the Nakhjavan government by Agha Mohammad Khan. In contrast, Fath Ali Shah's tolerant policy, along with the promise of Nakhjavan's rule and the presence of hostages from his family in the Qajar court, led to Kalbalikhan's inclination towards the government of Iran. However, this cooperation continued along with mutual suspicion due to Kalbalikhan's erratic behavior.
Keywords: Azarbaijan, Kalbalikhan Kangarloo, Nakhjavan, Caucasus, Russia, Iran -
مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز از1266ق/1850م شروع شد به گونه ای که هر ساله چندین هزار نفر کشور را ترک می کردند و در کارخانه ها، صنایع نفت، مزارع و اسکله ها در بدترین شرایط مشغول به کار می شدند. یکی از مهمترین مسائلی که این مهاجران به محض ورود به قفقاز با آن مواجه شدند مساله چگونگی سکونت و شرایط آن بود. براین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضعیت مسکن کارگران ایرانی در قفقاز است. مقاله پیش رو با رویکرد تاریخ از پایین و با الهام گرفتن از «ادوارد پالمر تامپسون»(1924-1993م) درصدد پاسخ به این پرسش است که کارگران مهاجر ایرانی در قفقاز چه نوع سکونتگاه هایی انتخاب می کردند و این امر تحت تاثیر چه مولفه هایی بود؟ نتیجه مطالعات نشان می دهد، کارگران در قفقاز از سه نوع سکونت یعنی سکونت در محل کار، سکونتگاه های اجاره ای و ساختمان های خوابگاهی برخوردار بودند. با توجه به دستمزد پایین کارگران ایرانی(بین 12 تا 21 روبل در ماه) بیشتر آنان فاقد استطاعت مالی لازم برای سکونت در ساختمان های خوابگاهی بودند.به همین دلیل برخی از کارگران مزارع و باغ ها در محل کارشان سکونت داشتند و عده قابل توجهی از کارگران صنعت نفت و کارخانه ها، کلبه ها، زیرزمین ها و دخمه هایی در حاشیه شهرها اجاره کرده و به صورت دسته جمعی در آن زندگی می کردند.
کلید واژگان: مسکن, اشتغال, کارگران ایرانی, قفقاز, دستمزدThe migration of Iranian labor to the Caucasus began in 1850/1266 AH, so that every year several thousand people left the country and worked in factories, oil industries, farms and docks in the worst conditions. One of the most important issues that these immigrants faced as soon as they arrived in the Caucasus was the issue of how to live and its conditions. Therefore, the main goal of the current research is to investigate the housing situation of Iranian workers in the Caucasus. The following article, with the approach of history from below and with the inspiration of "Edward Palmer Thompson" (1924-1993 AD), tries to answer the question of what kind of settlements were chosen by Iranian migrant workers in the Caucasus, and this was influenced by What were the components? The results of the studies show that the workers in the Caucasus had three types of housing, i.e. housing at the workplace, rented housing and dormitory buildings. Considering the low wages of Iranian workers (between 12 and 21 rubles per month), most of them did not have the financial ability to live in dormitory buildings. For this reason, some farm and garden workers lived in their workplaces, and some A significant number of workers in the oil industry and factories rented cottages, basements and crypts on the outskirts of the cities and lived in them collectively
Keywords: Housing, Employment, Iranian Workers, Caucasus, Wage -
گام نخست توسعه طلبی روس ها در قفقاز، بر مبنای شناخت سرزمین و مردمان بود که خود را در قالب شرق شناسی نشان داد. ارتباط با قومیت ها و خوانین منطقه، ایجاد خط دفاعی قفقاز و گسترش آن به جنوب، گام مهم و نهایی در فتح قفقاز بود . روس ها برای تثبیت حاکمیت خود در قفقاز و بهره برداری از منابع آن، به برپایی سیستم اداری جدیدی در قالب واحد اداری سرزمینی قفقاز دست زدند. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که واحد اداری-سرزمینی قفقاز چگونه در جغرافیای سیاسی روسیه تزاری شکل گرفت؟ یافته ها نشان می دهد که فرایند ادغام قفقاز در قلمرو روسیه تزاری، یک فرایند تدریجی در قالب یک راهبرد بلندمدت بود؛ این مهم با تلفیق دستاوردهای علمی شرق شناسان با کنش قوای نظامی روس تحقق یاقت. ایجاد پایگاه نظامی در نقاط راهبردی و استقرار اقوام مسیحی در این نقاط، در تثبیت و تحکیم خط دفاعی قفقاز بسیار موثر بود.
کلید واژگان: روسیه تزاری, واحد اداری- سرزمینی قفقاز, خط دفاعی, فتوحاتThe first step of the Russi’s expansionism in the Caucasus was trying to acquire knowledge about this land and its people, which manifested itself in the form of “Orientalism”. Communicating with the ethnicities and Khans of the region, the creation of the Caucasus defense line and its expansion to the south was an important and final step in the conquest of the Caucasus. In order for establishing their sovereignty in the Caucasus and exploiting its natural resources, the Russians set up a new administrative system in the form of the Caucasus administrative- territorial unit. This descriptive-analytical research seeks to answer the question of how the Caucasus administrative-territorial unit was formed in the political geography of Tsarist Russia. The findings show that the process of integrating the Caucasus into the territory of Tsarist Russia was a gradual process in the form of a long-term strategy. This was achieved by combining the scientific achievements of orientalists and the actions of Russian military forces. The establishment of military bases in strategic places and settlement of Christian tribes in these places was very effective in stabilizing and consolidating the defense line of the Caucasus.
Keywords: Caucasus, Tsarist Russia, Administrative-Territorial Unit Of Caucasus, Defense Line, Conquests, Orientalism -
Historically, the Caucasus region during the Sasanian period was among the important parts of Iran. Many studies have been conducted by archeologists, historians, and linguists on this region. The book entitled Middle Persian Inscriptions of the Era of Khosrow Anushirvan in Darband, Caucasus (Dagestan) by Cyrus Nasrollahzadeh is one of the attempts to investigate this region through available inscriptions.
Keywords: Middle Persian Inscriptions, Khosrow Anushirvan, Darband, Caucasus -
It is with profound pleasure, and humility that we celebrate the launch of Caspian Journal with this inaugural issue. I take this opportunity to thank our authors, editors and anonymous reviewers, all of whom have volunteered to contribute to the success of the Caspian. Our goal in launching this journal is to provide a top tier publication outlet that covers the latest research in the field of Caspian Sea, Caucasus, and Transoxiana. Caspian is an international, peer reviewed journal, publishing high-quality, original research.
Keywords: Caspian Sea, Caucasus, And Transoxiana -
خاندان زیاداوغلی قاجار از خاندان های مهم و بانفوذ منطقه ی قفقاز بودند که از فرآیند دگرگونی ساختار سیاسی و اداری حکومت صفوی پدید آمدند. این خاندان تیره ای از ایل قاجار بودند که با حمایت پادشاهان صفوی در نواحی قراباغ قدرت گرفتند و از حامیان مهم استقرار حاکمیت سیاسی صفویه در منطقه ی قفقاز به شمار می رفتند. عدم تصویر روشن از نقش آفرینی این خاندان در منطقه ی قفقاز در عرصه ی سیاسی و نظامی در دوره ی حکمرانی شاه طهماسب اول از مسائل تاریخی است که احتیاج به واکاوی دارد. این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که این خاندان با محوریت شاهوردی سلطان زیاد اوغلی چه نقشی در تحولات سیاسی قفقاز در دوره ی شاه طهماسب اول داشتند؟ هدف اصلی این پژوهش تبیین عملکرد شاهوردی سلطان زیاد اوغلی جد این خاندان در دوره ی شاه طهماسب اول در حوادث سیاسی قفقاز است. یافته ها نشان می دهد که خاندان زیاد اوغلی حراست از سرحدهای دولت صفوی در مقابل عثمانی ها را بر عهده داشتند. همچنین رسیدگی به امور داخلی گرجستان و سرکوب شورش های ضد حکومت صفوی در گرجستان از دیگر وظایف این خاندان بود. به عبارت دیگر، مهمترین نقش این خاندان، تثبیت و استمرار حاکمیت سیاسی حکومت صفوی در منطقه ی قفقاز بود. روش مورد استفاده در این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است.کلید واژگان: زیاد اوغلی, شاهوردی سلطان, قاجار, صفویه, قراباغ, قفقاز, گرجستانZiyad Oghli Qajar dynasty was among the important and influential families in the Caucasus who emerged from the transformation process of the political and administrative structure of the Safavid government. This dynasty developed from the Qajar tribe and gained power in Karabakh by the support of the Safavid kings. Ziyad Oghli dynasty was one of the most important advocates of the establishment and perpetuation of the political sovereignty of the Safavid state in the Caucasus. There is no clear picture of their political and military role in Karabakh during the reign of Shah Tahmasb I, and therefore, further studies is essential. This research attempted to answer the question: What was Ziyad Oghli dynasty’s role in the political developments of the Caucasus during the reign of Shah Tahmasb I? The findings showed that the Ziyad Oghli dynasty was responsible for the security and protection of the Safavid frontiers against the Ottomans. Moreover, they had to deal with Georgia's internal affairs and suppress the riots against the Safavid state in the eastern parts of Georgia. In other words, their most important role was to stabilize and perpetuate the political sovereignty of the Safavid state in the Caucasus.The research was a descriptive and analytical study.Keywords: Ziyad Oghli, Shahverdi Soultan, Qajar, Safavid, Karabakh, Caucasus, Georgia
-
کمبود منابع در حوزه تاریخ اجتماعی ایران و به ویژه قفقاز، آگاهی تاریخی ما را محدود کرده است. در این میان، با توجه به جایگاه برجسته ای که اسناد در بین منابع مکتوب دارند، تکیه گاه مناسبی برای پژوهش های تاریخی محسوب می شوند و تکمیل یافته های تاریخی مورخان، ارزش تحقیقی و استنادی را به آنها می بخشد. قفقاز از دوره باستان تاکنون، به علت موقعیت راهبردی، مورد توجه حکومت های ایران و حتی فرامنطقهای قرار گرفته است. ظرفیت ها و پتانسیل های متنوع تجاری منطقه قفقاز، بستر مناسبی را برای رونق اقتصادی این ناحیه مهیا کرده است. در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا پس از معرفی اجمالی نسخ خطی دفاتر تحریر عثمانی در دو مقطع «1001 تا 1003 ق و 1142 تا 1143.ق/ 1595 - 1593 م و 1733 - 1732 م»، بر اساس نسخ خطی منحصربه فرد «لوای گنجه»، اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایالت گنجه و قراباغ بررسی شود. مقاله به صورت توصیفی - تحلیلی سازمان یافته است، بر اساس دستاوردهای پژوهش، نوع تقسیم ایالات به نواحی مختلف جمعیت شناسی، میزان و انواع مالیات ها، تولیدات کشاورزی، ترکیب قومی، انواع فعالیت های اقتصادی، میزان درآمد مالیاتی و سیر تحولات سیاسی منطقه، در مقاطع مختلف مشخص و تا حد امکان علل اقتصادی و اجتماعی مهاجرت ها و تغییرات اجتماعی تشریح شده است.
کلید واژگان: دفاتر تحریر, عثمانی, قفقاز, گنجه, قراباغThe scarcity of resources in the social history of Iran and particularly the Caucasus has hindered our historical understanding. Meanwhile, documents, as primary written sources, are deemed valuable for historical research, lending credibility and citation worth to historical findings. Given its strategic significance, the Caucasus has been a focal point for Iran's and regional governments' attention since ancient times. The diverse commercial potential of the Caucasus region has fostered an environment conducive to economic prosperity. This study aimed to shed light on the social and economic conditions of Ganja and Karabagh states, focusing on the manuscripts of Ottoman writings from two distinct periods, "1001 to 1003 A.H. and 1142 to 1143 A.H./1595-1593 AD and 1733-1732 AD", based on unique manuscripts. The article was structured in a descriptive-analytical manner, delving into research achievements, the demographic division of states, taxation, agricultural products, ethnic composition, economic activities, tax revenue, and political developments in the region. It identified economic and social drivers of migrations and elucidated social changes to the best extent possible.
Keywords: Writing Offices, Ottoman, Caucasus, Ganja, Karabagh -
قاچاق ها یک جریان ضد حکومتی در اراضی روسیه تزاری بودند. بخشی از این جریان تنها به ایجاد بی نظمی در جامعه و تاراج و چپاول روی آورد، اما بخش قابل توجهی از آن به عنوان یک نیروی مردمی فعال در منطقه قفقاز جنوبی، در پی از میان بردن ظلم و ستم و ایجاد ثبات و آرامش در این منطقه بود. لهذا برای رسیدن به این هدف با حاکمیت روسیه تزاری و فیودال های محلی وابسته به آن درگیر شدند و به دلیل کمبود نیرو، نبرد پارتیزانی در سرحدات روسیه و ایران در دو سوی ارس را برگزیدند. این فرار و گریز در نواحی مرزی سبب شد تا از آنان با عنوان قاچاق یاد شود. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تبیینی به بررسی مسیله قاچاق ها در مرزهای ایران قاجار و روسیه تزاری در قرن نوزدهم و بیستم میلادی بپردازد. یافته ها نشان می دهد که نیاز مبرم به خاک و آب و کمبود آن ، خودسری ثروتمندان و وابستگان به حکومت، اساسی ترین دلایل ظهور قاچاق ها در اراضی قفقاز جنوبی بود. مسیله کمبود زمین و خاک، زمانی به یک بحران بزرگ مبدل شد که دولت تزاری سیاست مسیحی سازی خود در قفقاز را پیش برد و بر این اساس بخش قابل توجهی از زمین و آب مسلمانان بومی منطقه را به سود جمعیت های مسیحی تازه وارد مصادره کرد.کلید واژگان: قاچاق, قفقاز, آذربایجان, ایران قاجار, روسیه تزاریSmugglers were an anti-government movement in the lands of Tsarist Russia. A part of this flow only turned to creating disorder in the society and looting, but a significant part of it, as an active popular force in the South Caucasus region, sought to eliminate oppression and establish stability and peace in this region. Therefore, in order to achieve this goal, they clashed with the rule of Tsarist Russia and the local feudal lords dependent on it, and due to the lack of forces, they chose guerrilla warfare on the borders of Russia and Iran on both sides of the Aras. This escape in the border areas caused them to be referred to as smuggling. This research aims to investigate the problem of smuggling in the borders of Iran in Qajar rera and Tsarist Russia in the 19th and 20th centuries by using library sources and in a descriptive-explanatory way. The findings show that the urgent need for land and water and its lack, the arbitrariness of the rich and those dependent on the government, were the main reasons for the emergence of smuggling in the South Caucasus. The issue of lack of land and soil became a big crisis when the tsarist government pursued its policy of Christianization in the Caucasus and accordingly confiscated a significant part of the land and water of the native Muslims in the region for the benefit of the newly arrived Christian populations.Keywords: smuggling, Caucasus, Azerbaijan, Iran in Qajar era, Tsarist Russia
-
محمدحسن خان مقارن با رقابت دول عثمانی و روس در منطقه قفقاز بر شکی حکمرانی می کرد. در آن ایام عثمانی ها با هدف مقابله با نفوذ و سیطره روس ها در قفقاز، با خوانین محلی مانند حاکم شکی روابط سیاسی برقرار کردند. محمدحسن خان نیز به سبب ترس و نگرانی از سیاست تهاجمی گرجی ها علیه قلمرو حکام محلی مسلمان گنجه و ایروان به عثمانی متمایل شده بود. محمدحسن خان به صورت تبادل مکاتبات و تردد ایلچی با عثمانی ها در ارتباط بود. پرسش اصلی مقاله این است که نامه های محمدحسن خان شکی به حکومت عثمانی چه مسایلی را در برمی گرفت و چه اهدافی را دنبال می کرد؟ در این پژوهش با تکیه بر کتاب های چاپی از اسناد آرشیوی عثمانی و منابع تاریخ نگاری محلی شکی و قفقاز و با رویکرد توصیفی-تحلیلی مشخص شد که مقابله با سیاست توسعه طلبی حاکم گرجی با پشتوانه نظامی روس ها در خاک مسلمانان و تهاجم مداوم قوای آنان به ولایت گنجه در همسایگی شکی، از مسایل مهم مطرح شده در مکاتبات محمدحسن خان شکی با مقامات عثمانی بود. او برای رفع این مسیله، خواستار کمک های سیاسی-نظامی دولت عثمانی بود. به نظر می رسد که این نامه نگارها به سبب عدم اقدام عملی از دو طرف، دستاورد خاصی نداشته است.
کلید واژگان: آذربایجان, شکی, شروان, عثمانی, قفقاز, محمدحسن خانMohammad Hasan Khan ruled over Shaki at the same time as the rivalry between the Ottoman and Russian governments in the Caucasus region. In those days, the Ottomans established political relationships with local heads such as the ruler of Shaki with the aim of countering the influence and domination of the Russians in the Caucasus. Mohammad Hasan Khan had been also inclined to the Ottomans due to the fear and concern of the aggressive policy of the Georgians against the territory of the local Muslim rulers of Ganja and Yerevan. Mohammad Hasan Khan was in contact with the Ottomans in the form of exchange of correspondence and the ambassador's(elčī) movement. The main question of the article is what issues did Muhammad Hasan Khan Shaki's letters to the Ottoman government covered and what goals did he pursue? This research relying on printed books from Ottoman archival documents and local historiographical sources of Shaki and the Caucasus and with a descriptive-analytical approach indicates that confronting the expansionist policy of the Georgian ruler with the Russians’ military support in the Muslim land and constant invasion of their forces to the Ganja state in the neighbourhood of Shaki, was one of the important issues raised in the correspondence of Mohammad Hasan Khan Shaki with the Ottoman authorities. He demanded political-military aid from the Ottoman government for this issue. It seems that these letter writings did not have any special achievements due to the lack of practical action from both sides.
Keywords: Azerbaijan, Shaki, Shirvan, Ottoman, Caucasus, Mohammad Hasan Khan. -
شهر باکو با توجه به شبکه ریلی گسترده، خط کشتیرانی مدرن و جمعیت زیاد کارگران مهاجر، با شیوع وبا در تاریخ ششم ژوئن 1892، به کانون اصلی این بیماری در منطقه تبدیل شد. در نبود یک سیستم متمرکز مقابله با بیماری های همه گیر و ضعف زیرساخت های بهداشتی، با فرار 75 درصد از مردم هراسان شهر باکو، کل منطقه قفقاز به سرعت درگیر بیماری مسری وبا شد. مسئله این است که وضعیت اپیدمی وبا در سال 1892 در باکو چگونه بود و دولت روسیه چه عملکردی در این مورد داشت؟ هدف اصلی این پژوهش که با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای انجام شده است، تبیین شیوع وبای 1892 در باکو و عملکرد دولت روسیه تزاری در این زمینه است. دستاورد این پژوهش نشان می دهد که با آغاز بیماری وبا در ساحل شرقی دریای خزر، دولت روسیه اقدامی برای جلوگیری از رسیدن بیماری به شهر باکو انجام نداد. با رسیدن وبا به شهر باکو که کمبود امکانات بهداشتی و بیمارستانی در آن مشهود بود، مقامات محلی منفعلانه رفتار کرده و اقدامات بهداشتی و درمانی خاصی برای کنترل و درمان بیماری انجام ندادند. درصد بالای مبتلایان و تلفات بیماری در شهر باکو در مقایسه با دیگر مناطق امپراطوری بیانگر عملکرد ضعیف مقامات دولتی در این شهر است. فرار از شهر، واکنش مردم باکو به بیماری وبا و عملکرد ضعیف دولت در مدیریت آن بود که سبب شد این شهر به کانون گسترش این بیماری در قفقاز تبدیل گردد.
کلید واژگان: حکومت روسیه تزاری, قفقاز, باکو, بیماری همه گیر, وباJostarha-ye Tarixi, Volume:13 Issue: 2, 2023, PP 151 -173The city of Baku became the main center outbreak of cholera in the Caucasus region on June 6, 1892, due to an extensive rail network, a modern shipping line, and a large population of migrant workers. With fleeing 75% of the infected and frightened people of Baku via the rail network, shipping lanes and carriages, the entire Caucasus region quickly contracted a deadly cholera epidemic. The main aim of this research, which is done by analytical-descriptive method, and conducted via library resources, is to answer the important question of what was the role of the government in the catastrophic outbreak of the cholera epidemic of 1892 in the Caucasus region. With fleeing 75% of the infected and frightened people of Baku via the rail network, shipping lanes and carriages, the entire Caucasus region quickly contracted a deadly cholera epidemicAnalysis of the evidences indicates that the government did not take effective action to prevent and control cholera in the Caucasus region, especially in the city of Baku, which led to the rapid spread of the disease and the death of many people in this region and compared to the European part of the Russian Empire, it had a very high relative intensity.
Keywords: Tsar of Russia, Caucasus, Baku, Cholera, Epidemics -
نشریه تاریخ، پیاپی 69 (تابستان 1402)، صص 171 -188
منطقه قفقاز در طول تاریخ برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به هنگام ضعف حکومت مرکزی اولین بخشی که از ایران جدا شده منطقه قفقاز بوده و در زمان قدرتمندی حاکمیت مرکزی ایران اولین بخشی که به خاک ایران ضمیمه میشد؛ منطقه قفقاز بود. نادر از 1138-1139ق/ 1725-1726م. به ناحیه قفقاز آمد و متوجه اهداف سیاسی-نظامی روسیه و عثمانی شد که با توسل به زور قسمتهایی از این ناحیه را تصرف کرده بودند. نادر توانست نیروهای عثمانی را شکست بدهد و ناحیه قراباغ را متصرف شود. علل ناپایداری تسلط حاکمیت مرکزی ایران در این منطقه بخشی مربوط به سیاستهای حاکمان ایرانی و بخشی به توسعه طلبی ارضی همسایگان این منطقه در طول تاریخ بوده است. با وجود تلاشهای نادرشاه برای استمرار حاکمیت بر منطقه قراباغ، سیاستهای او در طولانی مدت، از جمله تقویت ارمنیان که طرفدار روسها بودند و دادن القاب بلندبالایی مانند سلطان به آنان، باعث توجه عثمانی به منطقه و گرایش حاکمان قفقاز به دولت های همسایه و موجب تضعیف پیوند قفقاز، از جمله قراباغ با ایران در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی سیاستهای نادرشاه را در این منطقه مورد بررسی قرار خواهیم داد. یافته های پژوهش نشان میدهد که سیاست نادرشاه موجب تضعیف پیوند منطقه قراباغ با حکومت ایران و گرایش خان نشینها به دولتهای قدرتمند شد.
کلید واژگان: ایران, روسیه, عثمانی, قراباغ, قفقازJournal of History, Volume:18 Issue: 69, 2023, PP 171 -188The Caucasus region has been a special importance to Iran throughout history, and when the central government of Iran was weak, the first part that separated from Iran was the Caucasus region, and during the strong rule of central Iran, the first part that was annexed to Iran was the Caucasus region. The successors of Peter the Great wanted the north of Iran and the Ottomans wanted the west of Iran and over the years they have tried to infiltrate this region. During the Afghan occupation of Iran, the Ottomans occupied Azerbaijan and made the Russian Empire envy. Nader Shah (king of Iran) came to the Caucasus region in 1725-1726 AD and realized the political-military goals of Russia and the Ottomans, who had seized parts of the region by force. Nader was able to defeat the Ottoman forces and capture the Karabakh region. The reasons for the instability in dominating of the central government of Iran in this region have been partly related to the policies of the Iranian rulers and partly to the territorial expansion of the neighbors of this region throughout history. In this article, we will examine Nader Shah's policies in this region with an analytical and descriptive method. Findings show that Nader Shah's policy weakened the ties of the Karabakh region with the Iranian government and the tendency of the Khans to join the powerful governments.
Keywords: Iran, Russia, Ottomans, Karabakh, Caucasus -
منطقه قفقاز و به ویژه آسیای میانه به سبب سیاست های نادرست دولت های حاکم و حمایت از گروه های افراطی در سال های آینده کانون ملتهبی در تحولات منطقه خواهند بود . اهمیت ژیوپولوتیک آسیای مرکزی و قفقاز و تلاش بازیگران مهم منطقه ای و فرامنطقه ای جهت حضور در این منطقه، بر ضرروت شناخت وضعیت افراط گرایی و تکفیریسم در آسیای میانه و قفقاز می افزاید و به سبب هم مرز بودن این منطقه با جمهوری اسلامی ایران، این شناخت برای ما از اهمیت دوچندانی برخوردار است. زمینه های مساعد داخلی و اهمیت ژیوپولیتیک این مناطق باعث شده تا روسیه آن را جزو حیات خلوت سنتی خود تلقی کند، عربستان سعودی بستر لازم را برای ترویج اندیشه های افراط گرایانه فراهم ببیند، جمهوری اسلامی ایران بدلیل پیوستگی و اشتراکات فرهنگی آن را به نوعی زیرمجموعه جغرافیای فرهنگی قلمداد نماید و کشورهای عضو ناتو، به ویژه کشورهای قدرتمند اروپایی و آمریکا نیز علاوه بر نگاه اقتصادی و تجاری برای بازیگری در حیات خلوت روسیه و هم چنین جلوگیری از توسعه نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران همواره به این مناطق توجه نمایند. در این میان آنچه شایان توجه است و جای نگرانی دارد این است که برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی و برخی کشورهای غربی از جمله آمریکا، برای تحقق اهداف خود، حمایت و تجهیز از گروه های افراط گرای مذهبی را در سرلوحه اولویت های سیاست خارجی خود در ارتباط با این مناطق تعریف کرده اند. برآیند ضعف ها، مشکلات و نابسامانی های داخلی در کنار دخالت ها و نقش آفرینی بیگانگان در آسیای مرکزی، توضیح دهنده واقعیت گسترش تفکرات افراط گریانه در این مناطق است.
کلید واژگان: جریان های رادیکال دینی, آسیای مرکزی و قفقاز, ایران, عربستان, ایالات متحده آمریکاThe Caucasus region and especially Central Asia will be a hot spot in the region's developments in the coming years due to the wrong policies of the ruling governments and support for extremist groups. The geopolitical importance of Central Asia and the Caucasus and the efforts of important regional and extra-regional actors to be present in this region add to the need to know the situation of extremism and Takfirism in Central Asia and the Caucasus, and due to the fact that this region borders with Islamic Republic of Iran, this recognition is of double importance for us. The favorable internal conditions and the geopolitical importance of these regions have made Russia consider it as part of its traditional private life, Saudi Arabia provides the necessary platform for the promotion of extremist ideas, and the Islamic Republic of Iran due to its continuity and cultural commonality. consider it as a subset of cultural geography and NATO member countries, especially the powerful European countries and the United States, in addition to the economic and commercial view to act in the private life of Russia and also prevent the development of the regional influence of the Islamic Republic of Iran. Pay attention to these areas. In the meantime, what is worthy of attention and cause for concern is that some countries in the region, including Saudi Arabia, and some western countries, including the United States, prioritize supporting and equipping religious extremist groups in order to achieve their goals and have defined their foreign policies in relation to these regions. The result of internal weaknesses, problems and disturbances, along with the interference and role-playing of foreigners in Central Asia, explains the reality of the spread of extremist ideas in these regions.
Keywords: religious radical currents, Central Asia, Caucasus, Iran, Saudi Arabia, United States of America -
طرح اتحاد اسلام، سیاست حکومت عثمانی با همکاری حکام و امرای مسلمان منطقه آذربایجان و داغستان برای مهار نفوذ و توسعه طلبی روس ها در منطقه قفقاز بود. هدف این طرح، ایجاد هماهنگی و اتحاد میان خوانین منطقه به منظور تشکیل قوای مشترک تحت شعار اسلام علیه برنامه های استعماری روسیه بود. عثمانی ها با عنایت به نفوذ و اقتدار احمدخان دنبلی (حک:1200-1176ق/1786-1762م) حاکم خوی در منطقه آذربایجان، علی رغم شیعی مذهب بودن او، وی را عنصری مناسب برای اهداف طرح اتحاد اسلام تشخیص داده و به برقراری ارتباط با او روی آوردند. شناخت نقش و جایگاه احمدخان خویی در سیاست منطقه ای عثمانی و بررسی ابعاد همکاری آن دو از مسایل فراروی این پژوهش است. این پژوهش درصدد پاسخ به این سوالات است: همکاری احمدخان خویی با عثمانی ها در طرح اتحاد اسلام در چه سطحی بود؟ حاکم خوی از همکاری با سیاست منطقه ای عثمانی چه اهدافی داشت؟ این پژوهش بر آن است تا باتکیه بر نسخ خطی فارسی، اسناد آرشیو چاپ عثمانی و منابع تاریخ نگاری عثمانی با رویکرد توصیفی-تحلیلی موضوع مدنظر را واکاوی کند. یافته های پژوهش موید آن است سطح همکاری آنان در مقابله با دشمنان اسلام با گذر از سطح تبادل سفرا و مکاتبات، وارد همکاری عملی مشترک اطلاعاتی و نظامی شد. ارتقای جایگاه از سطح حاکم محلی به سطح مدعیان حکومت و شناساندن خود به عنوان حکمران مستقل آذربایجان در فقدان حکومت مقتدر از اهداف حاکم خوی بود.کلید واژگان: آذربایجان, احمدخان خویی, اتحاد اسلام, روسیه, عثمانی, قفقازPan-Islamism was the Ottoman Empire’s plan to limit and contain Russia’s expansionism. Their purpose was to bring the local Khans under one banner in the name of Islamic Unity to resist against Russia’s colonial policies. Ahmad Khan Donboli (1176-1200AH/1786-1762AD), the ruler of Khoy, in the Azerbaijan region, was an influential and powerful figure. Despite being a Shiite, the Ottoman government saw him as a valuable asset for the purposes of the Pan-Islamism and thus approached him. This study aimed to unravel Ahmad Khan’s position and role in Ottoman government’s regional policy and shed light on the dimensions of their collaboration. The present study also intended to answer the following questions: How much did Ahmad Khan cooperate with the Ottomans? What was the ruler of Khoy’s purpose from collaborating with the Ottomans on their Pan-Islamism policy? Using historical Persian manuscripts, documents printed in the Ottoman Empire, and Ottoman historiographical resources, this study attempted to answer the above-mentioned questions by an analytic-descriptive method. The findings indicate that the cooperation between them was beyond mere exchange of ambassadors and correspondence and had move to a whole new level of joint military and intelligence collaboration against Islam’s enemies. Also, it was found that Ahmad Khan intended to upgrade his status from a local ruler to a claimant to the throne and to establish himself as an independent ruler in the absence of a powerful central government.Keywords: Azerbaijan, Ahmad Khan Khoie, Pan-Islamism, Russia, The Ottoman Empire, Caucasus
-
تحولات اقتصادی جنوب منطقه ی قفقاز، زمینه ظهور صنایع جدیدی چون نفت، سیمان، استخراج معادن، ساختمان سازی، نساجی و غیره را فراهم آورد. استخراج و بهره برداری صنعتی از چاه های نفت باکو در مقیاس وسیع نیز یکی از جلوه های این تحول بود. این اقدامات نیاز به نیروی کار را به شدت افزایش داد، به طور که نیروی کار بومی پاسخگوی این نیاز نبود. از طرف دیگر بیکاری فصلی در جامعه کشاورزی ایران، به خصوص آذربایجان و هم جواری این ایالت با قفقاز، فرصت های شغلی جدیدی برای این کشاورزان و کارگران فراهم ساخت. پرسش اصلی پژوهش حاضر، ناظر به وضعیت زندگی و سطح رفاه کارگران ایرانی قفقاز است. یافته های این مقاله برپایه آمارها و اطلاعات مندرج در اسناد بایگانی های روسیه، گرجستان و آذربایجان نشان میدهد؛ باوجوداینکه کارگران ایرانی در این دوره، نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی، صنایع نفتی و ارتباطی قفقاز داشتند، اما درآمد بسیار کمی داشته و در وضعیت رفاهی اسفناکی به سر می بردند. بیشتر این کارگران بی سواد و به صورت مجرد زندگی می کردند و به علت کار طاقت فرسا، میزان بیماری و مرگ و میر در میان آنها بسیار بالا بود.کلید واژگان: قفقاز, صنعت نفت, مهاجرت, کارگران ایرانی, وضعیت رفاهیThe economic growth in the South Caucasus led to the emergence of new industries such as oil, cement, mining, construction, textile, etc. A significant manifestation of this development was the extraction and industrial exploitation of Baku oil wells on a large scale. These new industries created a greater need for labor in the Caucasus region, which the local workforce could not meet. However, seasonal unemployment in the agricultural society of Iran, particularly Azerbaijan, and the proximity of this state to the Caucasus, provided new job opportunities for farmers and workers in the Caucasus.This study aims to answer the question of what life was like for Iranian workers in the Caucasus and how comfortable they were. Based on statistics and information obtained from archival documents of Russia, Georgia, and Azerbaijan, this article concludes that Iranian workers played a critical role in the agriculture, oil, and communication industries of the Caucasus during this period. However, they earned very little income and lived in a deplorable state of well-being. Most of these workers were uneducated and unmarried, and due to the exhausting nature of their work, the rate of illness and death among them was very high.Keywords: Caucasus, Oil industry, Immigration, Iranian workers, welfare state
-
یکی از مسایلی که حکومت قاجاریه با آن مواجه شد، مهاجرت توده های مردم بود؛ مهاجرتی که از 1266ق/ 1850م، و به نسبتی گسترده تر از 1286ق/ 1870م، از ایالات مختلف به خارج از ایران به خصوص نواحی جنوب قفقاز اتفاق افتاد، تا جایی که سالی چند هزار نفر ترک وطن می کردند و در کارخانه ها، صنایع نفت، دهکده ها، مزارع، اسکله ها و غیره در بدترین شرایط مشغول به کار می شدند. در این مقاله کوشش شده است با رویکردی توصیفی تحلیلی، مبتنی بر گردآوری داده ها از منابع آرشیوی و با اتخاذ چارچوب نظری مدل های جاذبه و دافعه براساس آرای متفکرانی چون روانشتاین، دروتی توماس و اورت اس. لی، چرایی مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز تبیین شود. مدعای پژوهش این است که عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، به عنوان عوامل فشار و کشش، در مبدا و مقصد نوعی عدم تعادل ایجاد کردند که موجب مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز شد و طی سال ها این روند ادامه داشت.کلید واژگان: مهاجرت, دوره قاجاریه, قفقاز, نیروی کار ایرانی, روسیه تزاریOne of the issues faced by the Qajar government in the second half of the 13th/19th century was the mass migration of the people. The migration took place from 1266 AH/1850 AD and to a relatively larger extent, from 1286 AH/1870 AD, from different provinces of Iran to other lands, especially the Southern Caucasus. Consequently, several thousand people left their homeland every year to work. As soon as they arrived in these areas, the migrants were employed in the worst conditions in factories, oil industries, villages, farms, docks, etc. in the worst conditions. In this article, an attempt has been made to use a descriptive-analytical approach based on collecting data from archival sources and adopting the theoretical framework of attraction and repulsion models based on the opinions of thinkers such as Ravenstein, Thomas, and Everett S. Lee, to explain the causes of the Iranian labor force migrates to the Caucasus. This research proposes that the economic, political, and social factors as push and pull factors in the origin and destination created a sort of imbalance that caused the migration of Iranian labor to the Caucasus and this process continued over the years.Keywords: Qajar period, Caucasus, Iranian Labor, Tsarist Russia
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.