جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "بنای عقلا" در نشریات گروه "علوم اجتماعی"
تکرار جستجوی کلیدواژه «بنای عقلا» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
پژوهشنامه متین، پیاپی 93 (زمستان 1400)، صص 29 -48با توجه به اهمیت بنای عقلا در استنباط احکام شرعی به ویژه در مسایل نو، بررسی آثار فقها در استفاده از بنای عقلا به استفاده بهتر از آن کمک می کند. بررسی آثار فقهی سید حسن بجنوردی و امام خمینی به عنوان فقیهانی موثر در تکامل فقه در اثبات این مسیله درخور و شایسته است. بدین منظور بررسی متون فقهی استدلالی و اصولی ایشان بر اساس روش تحلیل محتوا انجام شده و بیاناتشان موردبررسی قرارگرفته است. نتیجه تحقیق نشان می دهد هر دو فقیه از بنای عقلا استفاده های زیادی کرده اند. ضمن اینکه به حجیت آن بدون نیاز به امضای شارع و تنها با در نظر گرفتن و عنایت به عدم منع و ردع توسط شارع معتقدند و به طور خاص و مستقل از بنای عقلا در استناد به قواعد فقهی معتبر و مهم در استنباط احکام شرعی استفاده نموده اند و با توجه به تاثیر زمان و مکان در مسایل فقهی، بایستی از منبع مهم و کاربردی بنای عقلا در تطبیق فقه با اوضاع و شرایط امروزی در جهت عقلانیت و حل مسایل و مشکلات امروزی بهره برد.کلید واژگان: بنای عقلا, ارتکاز عقلا, جایگاه سیره عقلا, سید حسن موسوی بجنوردی, امام خمینی, استنباط احکام شرعیMatin, Volume:23 Issue: 93, 2022, PP 29 -48With respect to the significance of the arguments of rationalists in inference of religious instructions, particularly in the case of new issues, a review of the jurists’ works on quality of applying the arguments of rationalists will help its understanding better. A restudy of jurisprudential works of Seyyed Hassan Bojnourdi and Imam Khomeini, as the two jurists with immense influence on perfection of jurisprudence, will be important and worthy in proving the point. To that end, we have reviewed the deductive and doctrinal jurisprudential texts of the two jurists based on content analysis methodology to analyze their claims. Findings of this paper indicate that both jurists have abundantly made use of the arguments of rationalists. In the meantime, both of them believe in its validity with no need to endorsement of the legislator, taking into consideration only lack of prohibition or rejection by the legislator. In particular, they have independently used the arguments of rationalists in invoking valid and important jurisprudential codes in deducing religious instructions. Given the effect of time and space on jurisprudential issues, the important and practical arguments of rationalists can be used for comparing and contrasting jurisprudence with modern-day issues and conditions toward rationality in settling modern-day problems.Keywords: Arguments of rationalists, Style of rationalists, status of conduct of the rationalists, Seyed Hassan Moosavi Bojnourdi, Imam Khomeini, deduction of religious instructions
-
در دین اسلام امنیت و نظم در جامعه، پایه و اساس تشکیل و استمرار یک نظام اجتماعی محسوب می شود و این مهم را می توان در اندیشه بزرگان دین یافت. نظام در مفاهیم و مراتب گوناگونی مثل سامان داشتن زندگی اجتماعی، کیان کشور، حکومت، مجموعه احکام و موازین اسلام و خرده نظام های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به کارمی رود و زمانی که گفته می شود اختلال درنظام جایزنیست منظور از نظام؛ نظام اسلامی، نظام و سرزمین اسلامی، نظام حکومت اسلامی و نظام زندگی و معیشت مردم و منع اختلال در آن است که در این تحقیق آنچه مورد نظر می باشد منع اختلال در نظام اجتماعی و معیشت مردم است. از جمله بزرگان معاصر که بحث منع اختلال در نظام را مطرح و به آن پرداخته است امام خمینی (ره) است. از نظر ایشان حفظ نظام به حکم عقل از اوجب واجبات و اختلال در آن حرام است و هیچ حکمی توان و یارای تزاحم با آن را ندارد. این تحقیق با روشی توصیفی - تحلیلی و با مطالعه کتابخانه ای اصل منع اختلال در نظام را با رویکردی برمنظر امام خمینی (ره) به عنوان یک اصل معرفی کرده است.
کلید واژگان: نظم, نظام, منع اختلال, عقل, بنای عقلا, امام خمینی(ره)In the religion of Islam, security and order in society are the basis for the formation and maintenance of a social system.And this can be found in the thought of the elders of religion. The system is used in a variety of concepts such as the organization of social life, the state of affairs, the state, the set of Islamic rules and regulations, and the political, cultural, social, and economic subsystems. And when it is said that disruption of the system is considered to be the system of the Islamic system, the Islamic system and the land, the system of the Islamic government and the system of life and livelihood of the people, and the prohibition of disturbance in this research, what is meant is the prohibition of disturbance in the social system and the livelihood. People. Imam Khomeini is one of the contemporary elders who has discussed and discussed the prohibition of disorder in the system. In their view, it is forbidden to preserve the system according to the wisdom of the imperative and to disrupt it. This descriptive-analytical study with a library study has introduced the principle of non-systemic disorder with an approach to Khomeini's approach as a principle.
Keywords: order, System, Disruption, reason, reasoning, Imam Khomeini -
: این نوشتار پیرامون ماهیت خیار غبن و رابطه آن با قاعده لاضرر است. ابتدا به صورت کلی تعریف خیار غبن و شرایط تحقق این خیار را مطرح می کند و در ادامه اختلاف نظر فقها در مورد مدرک خیار غبن را بررسی می کند. فقها مدارک متعددی را برای خیار غبن ذکر کرده اند که با توجه به اشکالات وارد شده به هر مدرک، در نهایت تخلف از بنای عقلا و شرط ضمنی به عنوان مدرک پذیرفته می شود. در خاتمه بحث به رابطه خیار غبن و قاعده لاضرر پرداخته می شود و بیان خواهد شد که قاعده لاضرر نمی تواند مدرک و مبنای این خیار باشد. در راستای انجام این پژوهش آرای فقها به خصوص امام خمینی مد نظر قرار گرفته است.کلید واژگان: خیار, غبن, غابن, مغبون, لاضرر, بنای عقلاThe main objective of the present research is to study the Right to Rescind the Contract in Case of Loss Resulting from Deceit and its relation with the Principle of No Harm. In the first place the right to rescind a contract in case of loss resulting from deceit and conditions for its realizations are defined and then the viewpoints of the jurisprudents about the document of this rule are discussed. The jurisprudents have employed different sources for this rule. These documents have been critically studied and finally it is concluded that rationality and stipulation are accepted as a document or a basis for this rule. Also the relationship between the Right to Rescind the Contract in Case of Loss Resulting from Deceit and the Principle of No Harm have been discussed, arguing that the Principle of No Harm cannot be a basis or a source for this option. The viewpoints of jurisprudents, particularly those of Imam Khomeini, have been taken into consideration in this research.Keywords: Option, lesion, loser, No Harm, rationality
-
مشورت از امور مورد توجه عقلا و به معنی بهره مندی از آرای دیگران به منظور اتخاذ تصمیم نزدیک تر به صواب است. در مستحسن بودن مشورت تردید نیست، اما اینکه بر حاکم اسلامی با تمام اختیاراتی که شرعا و قانونا دارد، مشورت لازم و واجب است یا نه، مسئله مورد بررسی است.
موافقان و مخالفان لزوم مشورت به دلایلی متنی (کتاب، سنت) و غیرمتنی استناد کرده اند. این تحقیق دلایل عقلایی ضرورت به کارگیری مشورت را در تصمیم گیری های حکومتی شناسایی و تحلیل می کند. نگارندگان حاکم را پس از مشورت و غلبه آرای مشاوران (هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی) به دلایل متعدد، ملزم به تبعیت از نظر مشاوران می دانند و برداشتی متفاوت از آیه مشورت ارائه می دهند. مشورت در حکومت تقابل کامل با استبداد دینی دارد که مد نظر نائینی بوده است.کلید واژگان: مشورت, حکومت اسلامی, ولایت فقیه, بنای عقلا, امام خمینیConsultation in management of affairs which is recommended by rational people, means enjoying the viewpoints of others in taking a decision that is closer to an appropriate one. There is no doubt that consultation is useful, but whether consultation is obligatory for the Islamic ruler who has religious and legal prerogatives is under investigation.
The advocates and opponents of the necessity of consultation have relied on textual (the Book and Tradition) and non-textual reasons to support their arguments. The present paper is an attempt to study the rational reasons for the necessity of consultation in governmental decision-making. The findings of this paper indicate that the ruler is bound to follow the viewpoints of the advisors after consultation when their viewpoints qualitatively and quantitatively override his own viewpoints. This is a different understanding of the Holy Qurans verse on consultation. Consultation in the government system is in contrast with religious dictatorship, referred to by Allamah Naini.Keywords: Consultation, Islamic government, Vilayat Faqih (Rule of Jurisprudent), rational people's principle -
زندگی اجتماعی انسان ها همواره حقوقی را در پی داشته که انسان ها ملزم به رعایت آن بوده اند و پیش از اینکه قانونگذار این حقوق را وضع کند به صورت عرف و عادت بین انسان ها رواج داشته است، این مطلب نشانه سابقه دیرینه عرف در مباحث حقوقی بوده و بیانگر اهمیت آن است. آنچه در ذهن شناخته شده و خرمندان آن را می پذیرند و نیز چیزی که عادت تمام یا اکثریت افراد یک محل یا یک قوم در گفتار و رفتار معین است تا به آن حد که به مرور الزام آور شناخته شده، و به شکل عرف تحقق می یابد. عرف از مسائل مهم حوزه حقوق است و می تواند در استنباط های فقهی و حقوقی و ارائه قرائت ها و تفسیرهای جدید حقوقی موثر باشد. با عنایت به این مهم در این مقاله برآنیم تا جایگاه عرف را در حقوق با توجه به دیدگاه های امام خمینی(ره)، که به حق مجتهدی نواندیش و فقیهی نوپردازند که رهبر فکری عمده مسائل فقهی و حقوقی بوده و در این زمینه نیز با ارائه نظرات متقن خود، راه را برای محققین و پژوهشگران این حوزه فراهم نموده اند، بپردازیم. و به این نتیجه برسیم که عرف یکی از منابع حقوق به شمار می رود و نقش عمده ای را در راه حل های فقهی حقوقی و مسائل مستحدثه به عهده دارد.
کلید واژگان: عرف, بنای عقلا, حقوق, فقه, عادت, تفاهم عرفی, رویه قضاییHuman social life has always been accompanied with certain rights that are binding for all of them and before these rights were legislated as law, they prevailed in the form of common sense and habit. This shows the long record of presence of common sense in legal discussions and also underlines its significance. What is recognized in mind and the wise people accept and also what is the habit of all or majority of the people of one place or community in their talks or behavior to the extent that it becomes binding, is known as common sense. Common sense is among the significant issues of law and plays a crucial role in legal and jurisprudential interpretations and readings. The present paper is an attempt to study the status of common sense in law, particularly in the viewpoint of Imam Khomeini. The hypothesis of the present paper is that common sense is one of the sources of law and plays an important role in legal and jurisprudential solutions of new problems.Keywords: Common sense, law, jurisprudence, habit, legal procedure -
فقی هان در مورد مشروعیت حقوق مالکیت فکری اختلاف نظر دارند. به نظر برخی فقی هان این گونه حقوق به دلایلی چون ناسازگاری آن با قاعده سلطه، عدم امضای چنین حقوقی از سوی شارع، ناسازگاری آن با رسالت و قداست علم و غیر قابل تملک شخصی بودن این دسته از حقوق، حقوقی شرعی محسوب نشده و اشخاص ثالث می توانند بدون اجازه صاحبان اثر در آن تصرف کنند. به نظر برخی دیگر، چنین حقوقی شرعیت داشته و تصرف در آنها بدون اجازه صاحبان آنها جایز نیست. ادله این گروه عبارتند از: بنای عقلا، قاعده سلطه، حرمت تصرف در اموال دیگران بدون اجازه آنها، قاعده لاضرر، راهکار ولایت فقیه، مصالح مرسله و سد ذرایع که دو دلیل اخیر اختصاص به فقه اهل سنت دارد.
کلید واژگان: حقوق مالکیت فکری, بنای عقلا, قاعده لا ضرر, مصالح مرسله, قاعده سلطهThere are differences of opinion among the jurists about legality of intellectual property rights. Some jurists maintain that such rights are not legal due to the following reasons: their incompatibility with the rule of domination, lack of acknowledgement of such rights by the Law-Giver, their incompatibility with the mission and sanctity of science and lack of personal possession. Hence, they maintain that third persons can use them with any permission from the proprietors. Some other jurists maintain that such rights are legal and that one should not use them with the permission of the proprietor. They argue that the following reasons support their viewpoints: reason, rule of domination and Wilayat Faqih. The Sunni jurists also forward two reasons in support of this viewpoint.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.