جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « اندیشه سیاسی » در نشریات گروه « علوم اجتماعی »
تکرار جستجوی کلیدواژه « اندیشه سیاسی » در نشریات گروه « علوم انسانی »-
اکنون و در سال های آغازین سده پانزدهم خورشیدی، بنا به علل و دلایل گوناگون داخلی و خارجی، جایگاه ایران و فرصت ها و تهدیدهای پیش روی آن مساله کلیدی در همه شوون کشور به شمار می رود. کلیدواژه «ایران قوی» که در سال های اخیر از سوی رهبر انقلاب اسلامی بارها مورد تاکید قرار گرفته و در سخنان ایشان از بسامد بالایی برخوردار گشته، می تواند به عنوان یک «راهبرد» اساسی در «اکنون» تاریخی ایران در مواجهه با مساله مزبور، مورد بازخوانی قرار گیرد. از این رو، در نوشتار حاضر می کوشم از منظری نشانه شناسانه، در منظومه بیانات آیت الله خامنه ای و بر مبنای اصول فکری ایشان، این کلیدواژه و حوزه های معنایی آن را خوانش نمایم. در یک نسبت معنایی می توان نشانه هایی همچون مدیر قوی، ملت قوی، روحیه و اعتمادبه نفس ملی، اقتدار درون زا، اقتصاد مقاومتی، علم، و اخلاق و ایمان را به مثابه کلماتی کلیدی حول میدان معنایی ایران قوی در گفتار رهبر انقلاب دریافت کرد.
کلید واژگان: آیت الله خامنه ای, اندیشه سیاسی, ایران قوی, نشانه شناسی}Now and in the early years of the 15th solar century, due to various internal and external reasons, the position of Iran and the opportunities and threats facing it are considered a key issue in all affairs of the country. The key word "Strong Iran" which has been emphasized many times by the Leader of the Islamic Revolution in recent years and has enjoyed a high frequency in his speeches, in Iran's historical "now" in facing the said issue, it can be reread as a basic "strategy". Therefore, in the present article, I try to read this keyword and its semantic fields from a semiotic point of view, in the statements of Ayatollah Khamenei and based on his intellectual principles. In a semantic relationship, signs such as strong manager, strong nation, national spirit and self-confidence, endogenous authority, resistance economy, science, and ethics and faith can be received as key words around the semantic field of Strong Iran in Ayatollah Khamenei's speech.
Keywords: Ayatollah Khamenei, Political Thought, Strong Iran, Semiotics} -
امام خمینی با روشن بینی و قدرت تسلط بر اندیشه های اسلام ناب محمدی و با به کار گرفتن آن ها در تبیین حکومت اسلامی و جایگاه ولایت فقیه در عصر مدرن، نقش ویژه ای را در حوزه اندیشه سیاسی به خود اختصاص داده اند. تا قبل از انقلاب اسلامی، در خواب هم نمی شد پیش بینی کرد که روزی حکومت به ظاهر پیچیده نظامی و مستبد محمدرضاشاهی سقوط کند و این چنین به زباله دان تاریخ فرو رود. نظریه پردازان داخلی و خارجی هر کدام از دیدگاه خاص خویش به بررسی علل و عوامل پیروزی انقلاب پرداخته اند. اما بدون تحلیلی همه جانبه و منسجم از اندیشه های سیاسی شیعه، خصوصا مکتب عاشورا و دکترین مهدویت و ارایه آن در قالب گفتمان ولایت فقیه و حکومت اسلامی در عصر غیبت، نمی توان انقلاب اسلامی را تفسیر صحیح و همه جانبه ای کرد. نگارنده این پژوهش رخداد عظیم انقلاب را مرهون اندیشه های سیاسی امام خمینی (ره) و آبشخور فکری اصلی ایشان یعنی مکتب اسلام (عاشورا و مهدویت) دانسته و به دنبال اثبات آن می باشد. بر این اساس واضح و بدیهی است که به عوامل سطحی و مقطعی جهت پیروزی انقلاب اعتقادی ندارد. نگارنده مهم ترین مبانی و پایه های فکری شیعه در وقوع انقلاب اسلامی وپیروزی آن را در سه مولفه اصلی می بیند:1) عصر غیبت و جایگاه ولایت فقیه.2) عدم مشروعیت قدرت سیاسی (رژیم شاه) 3) نفی قدرت حاکم بر اساس اندیشه مکتب امام حسین (ع) و پارادایم کربلا.
کلید واژگان: انقلاب اسلامی, ولایت فقیه, اندیشه سیاسی, فقه سیاسی, مهدویت} -
مهم ترین ویژگی قرآن «جامعیت» آن است که مورد قبول اکثر اندیشمندان است. قرآن به عنوان کتابی کامل و جامع به موضوعاتی مختلف از جمله «مردم» و «سیاست» پرداخته و از آنجا که حکومت در اسلام از مهم ترین بنیان های جامعه به شمار می رود، بیان مسایل و موضوعات سیاسی در قرآن از اصول اساسی است. مردم سالاری یکی از انواع روش ها و شیوه های حکومت داری است؛ از دیدگاه اسلام تقابلی بین «خدا» و «انسان» وجود ندارد؛ خداوند منشا قانون گذاری است و انسان «خلیفه» و «جانشین» خدا بر روی زمین است. به همین دلیل انسان موجودی شریف، دارای فضیلت و کرامت است که «منشا» و «مبدا» تحولات اجتماعی شناخته شده و از جایگاه و نقشی ارزنده در قرآن برخوردار است. قرآن کریم در آیات متعددی به حاکمان حکومت اسلامی موکدا یادآوری نموده که در مقابل مردم خاضع و مهربان بوده، آزادی آن ها را در چارچوب شرع رعایت، خواسته های آنان را تامین و با آن ها مشورت نمایند. مفهوم دخالت «مردم» هسته مفهومی مشترکی است که مرز نظام مردم سالار را از غیر مردم سالار متمایز می کند. تکریم شخصیت و حفظ حرمت مردم، برخورداری از حمایت آنان، ایجاد عدالت و زمینه های رشد، پیشرفت و بالندگی در جامعه از مهم ترین شاخص های مشروعیت حاکمیت می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی «فرهنگ مردم سالاری» از دیدگاه قرآن کریم است. در این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای، داده ها گردآوری شده و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، آیات قرآنی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به کمک یافته ها، پژوهش به این نتیجه می رسد که «فلسفه نقش و جایگاه مردم» در تصمیم گیری و مشارکت سیاسی، تدبیر و سیاست دین و دنیای انسان در قرآن از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است.کلید واژگان: مردم, مردم سالاری, اندیشه سیاسی, قرآن, اسلام}
-
نظریه ولایت فقیه یکی از مهم ترین ارکان اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) برای رهبری جامعه اسلامی در عصر غیبت امام معصوم (ع) است. به علاوه ایشان، تنها فقیهی است که توانست بر مبنای این نظریه، حکومت اسلامی تشکیل بدهد و به آن به عنوان اولین تجربه حاکمیت فقیه بر جامعه نمود عینی ببخشد. سوال اصلی مقاله حاضر این است که آیا اندیشه سیاسی امام خمینی از زمان انتشار کتاب کشف اسرار تا تدوین کتاب ولایت فقیه دچار تحول شده یا ثابت بوده است. برای پاسخ به این سوال با بهره گیری از روش مقایسه ای، محتوای دو کتاب امام خمینی با عنوان کشف اسرار و ولایت فقیه تحلیل و بررسی شده است. فرضیه پژوهش براین اساس است که امام خمینی نظریه ولایت فقیه را در هر دو کتاب مذکور مطرح کرده است و مجتهد عادل را در عصر غیبت، جانشین امام معصوم با تمام اختیارات او می داند. بنابراین امام خمینی در زمان های مختلف براساس مقتضیات زمان و مکان - که از نظر ایشان دو عنصر کلیدی در اجتهاد است - ابعاد مختلف اندیشه سیاسی خود را مطرح کرده است، اما چارچوب اندیشه سیاسی امام خمینی از ابتدای نظریه پردازی تا پایان عمرشان ثابت بوده است. چارچوب نظری حاکم بر اندیشه امام خمینی در هر دو کتاب، مبتنی بر دیدگاه تشیع در باب شیوه رفتار مومنان با حاکم جایر است که اصل اساسی در این مکتب، نفی همکاری با حاکم جایر است، مگر اینکه شرایط خاصی این همکاری را مجاز کند. این مبنا قادر است اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی را در ادوار مختلف سیاسی ایشان از جمله شدت و ضعف رویکرد ایشان را نسبت به حکومت پهلوی تبیین کند.کلید واژگان: امام خمینی, امر به معروف و نهی از منکر, اندیشه سیاسی, حاکم جائر, کشف اسرار, عصر غیبت}The valayat-e faqih theory holds significant political weight as a cornerstone of Imam Khomeini's ideology concerning the governance of Islamic society during Imam Masoom's (AS) absence. Furthermore, he stands as the sole jurist who successfully established an Islamic government grounded in this theory, furnishing it with an impartial appearance, thus providing the initial instance of jurist dominion over society. The primary inquiry of this article pertains to whether Imam Khomeini's political ideology underwent any transformation over the extensive period spanning from the 1950s to the Islamic Revolution and his tenure as the leader of the Islamic Republic. To answer this question, the content of Imam Khomeini's two books “Keshf Asrar” and “Valayat–e Faqih” has been scrutinized and analyzed using the descriptive-analytical method. The research hypothesis posits that in both of the aforementioned books, Imam Khomeini formulated the theory of velayat-e faqih. Furthermore, in both texts, he affirms imprtial Mujtahid as the complete successor of Imam Masoom during the era of occultation. Hence, despite the fact that Imam Khomeini articulated distinct facets of his political philosophy at various junctures in accordance with the circumstances of the time and location—two fundamental components of ijtihad, in his estimation—the structure of his political philosophy has remained unchanged since the 1950s until his demise. The conceptual underpinning that drives Imam Khomeini's ideas in both volumes is the Shi'ite perspective on the proper conduct of adherents in the presence of an oppressive monarch. The foundational tenet of this school is the rejection of collaboration with an oppressive sovereign, barring specific circumstances that authorize such cooperation. This foundation can elucidate the political ideology and conduct of Imam Khomeini during his various political eras, including the intensity and feebleness of his opposition to the Pahlavi regime.Keywords: Imam Khomeini, Valayat-e Faqih, Kashf-e Asrar, Oppressive Ruler, political thought, Age of Absence, Commanding Good, Forbidding Bad}
-
مقاله حاضر در پی نگاهی تطبیقی بر دیدگاه های آیت الله نایینی و امام خمینی در باب نظام سیاسی در دوره غیبت می باشد. هر دو فقیه بر تشکیل نظام سیاسی در دوران غیبت نظر داشته اند، اما در نحوه تشکیل حکومت و ویژگی های حاکمیت با توجه به برداشت و تفسیر خویش از ادله نقلی و عقلی که بر اساس آن اجتهاد کردند اختلاف و افتراق نظر داشتند به نحوی که محوری ترین دیدگاه های سیاسی علامه نایینی به مثابه آغازگر این حرکت در سنت فقهی و سیاسی شیعه دفع استبداد و توجیه فقهی حکومت مشروطه بود، که بر اساس رهیافت سلبی او بنا می شد. در مقابل، حضرت امام خمینی به عنوان خلف علامه نایینی در این حرکت با نگرشی وسیع و همه جانبه و بر پایه رهیافتی ایجابی به اندیشه ورزی در این باب پرداخت. به نحوی که در باب نظام سیاسی به جمهوری اسلامی با حاکمیت ولایت الهی مردمی به ولایت مطلقه فقیه رسید. همچنین استدلال شده است که اندیشه سیاسی امام خمینی در باب نظام سیاسی در دوران غیبت نسبت به اندیشه سیاسی آیت الله نایینی کامل تر و جامع تر می باشد در این مقاله با روش تحلیل مقایسه ای مولفه های یک نظام سیاسی در دو بخش کلی مولفه های شکلی و مولفه های محتوایی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.کلید واژگان: امام خمینی, آیت الله نائینی, اندیشه سیاسی, نظام سیاسی}The present article seeks a comparative look at the views of Ayatollah Naeini and Imam Khomeini on the political system during the absence. Both jurists had an opinion on the formation of a political system during the absenteeism, but they had different opinions on the formation of the government and the characteristics of the government according to their perception and interpretation of their narrative and rational arguments on which they practiced ijtihad in the most central way. On the contrary, Imam Khomeini, as the successor of Allameh Naeini in this movement, with a broad and comprehensive approach and based on a positive approach to thinking in this regard. In a way, regarding the political system, the Islamic Republic came to an absolute jurisprudence with the rule of the divine guardianship of the people. Moreover, it has been argued that Imam Khomeini's political thoughts about the political system during absenteeism is more complete and comprehensive than Ayatollah Naini's. In this article, the comparative analysis of the components of a political system in two general parts of formal components and content components has been carried out and compared.Keywords: Imam Khomeini, Ayatollah Naeini, Political thought, Political System}
-
هدف این تحقیق بررسی تاثیر اندیشه محقق سبزواری در رفتار اجتماعی سلاطین صفویه بود که با مطالعه منابع و ماخذ موجود انجام گرفت . روش پژوهش این موضوع توصیفی است که با روش اسنادی با مطالعه کتب ، مقالات ، و بررسی مبانی تیوریک اندیشمندان دوره صفویه می باشد . یافته ها نشان می دهد با ظهور سلسله صفویه ، صفحه جدیدی در شیوه حکومت داری و ارتباط با مردم برای تثبیت و توسعه جامعه در آن دوره ورق خورد . سلاطین صفوی با توجه به رسمی شدن دین تشیع و پذیرش آن از سوی مردم ، و برای مشروعیت یابی خود و تمسک به قواعد عقلایی و ریشه دار متصل به وحی و نصوص دینی برای اداره کشور به سوی اندیشمندان حوزه های علمی شیعه روی آوردند و در مقابل علما نیز این فرصت را برای ارتقای تشیع به سطح اداره سیاسی و اجتماعی کشور تازه استقلال یافته ایران مغتنم شمرده ، به نظریه پردازی از نوع ولایت و نظارت فقیه بر سلطنت دست زدند . اهمیت این موضوع به این امر باز می گردد که سیر صعود و نزول هر تمدن نتیجه ساز کارهای تراکمی ، بازتولیدی و انحطاطی شکل گرفته که نظام اجتماعی و سیاسی جوامع ، سازنده آن است . در این شرایط محقق سبزواری با ارایه اندیشه اصلاح گرایانه رفتار اجتماعی سلاطین صفوی را تقویت و حکومت آنان را تثبیت نمود .
کلید واژگان: صفویه, محقق سبزواری, رفتار اجتماعی, ساختار اجتماعی, اندیشه سیاسی}The purpose of this research was to investigate the impact of Mohaghegh Sabzevari's thought on the social behavior of the Safavid sultans, which was done by studying the available sources. The research method of this topic is descriptive, which is a documentary method by studying books, articles, and examining the theoretical foundations of the thinkers of the Safavid period. The findings show that with the emergence of the Safavid dynasty, a new page was turned in the way of governance and communication with the people to stabilize and develop the society in that period. With regard to the officialization of the Shia religion and its acceptance by the people, the Safavid sultans turned to the thinkers of the Shia scientific fields in order to legitimize themselves and adhere to the rational and rooted rules connected to the revelation and religious texts for the administration of the country. Scholars also seized this opportunity to promote Shiism to the level of political and social administration of the newly independent country of Iran, and began to theorize about the type of guardianship and jurist supervision over the monarchy. The importance of this issue comes from the fact that the rise and fall of any civilization is the result of accumulation, reproduction and degeneration, which is the social and political system of societies. In this situation, Mohaghegh Sabzevari strengthened the social behavior of the Safavid sultans and stabilized their government by presenting reformist ideas.
Keywords: Safavid, Sabzevari researcher, Social Behavior, Social structure, Political Thought} -
بحرانی که در نتیجه افول خلافت عباسی در نیمه قرن هفتم هجری برای اندیشه سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل الله روزبهان خنجی، که از نظریه پردازان برجسته سنی مذهب بود موجب تلاش برای احیاء خلافت از طریق متوسل شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آنکه دغدغه حاکمیت دین را داشته باشند در پی بسط قدرت سیاسی خود بودند.کتاب«فقیه سرگردان» به بررسی آراء و اندیشه های خنجی به عنوان یکی از آخرین نمایندگان اندیشه اهل سنت در جامعه ایران می پردازد که با قدرت روزافزون حکومت شیعه مذهب صفوی مخاف بود. نوشتارحاضر هم خوانشی انتقادی از آراء «شیخ خنج» است و هم به بررسی انتقادی کتاب «فقیه سرگردان» می پردازد.این بررسی در چهار بخش سامان می یابد.نقد رویکرد نویسنده به حکومت صفویان، بررسی انتقادی مخالفت خنجی با حاکمیت سیاسی تشیع و رگه های ایرانی ستیز موجود در آراء او از جمله نکاتی است که در پژوهش حاضر بر آنها تاکید می شود. نظریه استیلا که با عنوان واقع گرایی سیاسی ارایه می شود و تقلیل جایگاه معرفتی اندیشه سیاسی از انتقادان وارد بر «فقیه سرگردان» است.کلید واژگان: اندیشه سیاسی, خنجی, صفویه, اهل سنت, تشیع}The crisis that arose as a result of the decline of the Abbasid caliphate in the middle of the seventh century AH for Sunni political thought continued for centuries. This crisis in the tenth century for a prominent thinker named Roozbehan Khonji, a prominent Sunni theorist, led to the attempt to revive the caliphate by appealing to the kings who held political power in his time, rather than concerning religion. The book “The Political Thought of Khonji, The Wandering Faqih” examines the views and ideas of Khonji as one of the last representatives of Sunni thought in Iranian society. The present article is both a critical reading of the views of "Sheikh Khonj" and a critical review of the book. This study is organized in four parts. Criticism of the author's approach to the Safavieh rule, critical study of Khonji's opposition to Shiite political rule and anti-Iranian elements of his views are among the points that are emphasized in the present study. Also, the theory of domination, which is presented as political realism and the reduction of the epistemological position of political thought is one of the challenges that will be sought.Keywords: political thought, Khonji, safavieh, Sunni, SHIITE}
-
کشور ترکیه به دلیل نیازهای ایدیولوژیک و ژیواستراتژیک همواره سعی در افزایش قدرت بازیگری و نفوذ منطقه ای و جهانی خود داشته که این مهم در دولت حزب عدالت و توسعه شدت بیشتری یافته است. در این میان نقش آفرینی در بحران سوریه به دلایل مختلف برای ترکیه از اهمیتی دوچندان برخوردار است. این پژوهش با هدف تبیین اندیشه های سیاسی ترکیه برای مداخله در بحران سوریه و بیان راهبردهای سیاستی برای تامین منافع آن کشور شکل گرفته است. روش تحقیق، تحلیل گفتمان و ابزار پژوهش شامل متون گفتاری و نوشتاری است. جامعه آماری پژوهش به دو بخش کتابخانه (متون نوشتاری) و میدانی (متون گفتاری) تقسیم شده است. در بخش کتابخانه ای استفاده از به روزترین و معتبرترین منابع در دسترس استفاده شده به منظور تکمیل متون اسنادی مورد نیاز و تطبیق هر چه بیشتر داده های پژوهشی با واقعیات میدانی از صاحب نظران مرتبط با اندیشه های سیاسی سکولار ترکی و بحران سوریه بویژه در یک دهه گذشته در قالب مصاحبه های میدانی استفاده شده است. که در این بخش با 11 نفر از صاحب نظران مصاحبه انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مهمترین اندیشه های سیاسی ترکیه برای مداخله در بحران سوریه شامل «احیای امپراطوری نیوعثمانی گرایی»، «اندیشه های حمایت از اخوان المسلمین»، «نفوذ و تاثیرگذاری در معادلات منطقه» و «مسئله کردها و خصومت های سیاسی» زمینه سازی دخالت ترکیه در بحران سوریه بوده و محوری ترین راهبردهای سیاستی «حمایت از اخوان المسلمین و اهل سنت»، «کنترل و بهره گیری از بحران های منطقه ای» و «حمایت از گروه های تروریستی و مخالفین سوریه» است.
کلید واژگان: اندیشه سیاسی, راهبرد سیاستی, ترکیه, بحران سوریه, سکولار ترکی} -
خیر عمومی به عنوان یکی از مفاهیم اساسی در اندیشه سیاسی تاکنون به صورت مستقل بررسی نشده است. در حالی که این مفهوم در کنار مفاهیمی چون منافع عمومی، مصالح عمومی، سیاست گذاری عمومی، منافع مشترک و خیر مشترک، اساس و بن مایه اغلب رویکردها و جدالهای مکاتب گوناگون را شکل بخشیده است. در گفتمان متداول علوم سیاسی خیر عمومی به امکانات مادی، فرهنگی یا نهادی گفته میشود که اعضای یک جامعه در آن اشتراک منافع دارند. این پژوهش در صدد است با بررسی تطبیقی اندیشه های سیاسی امام خمینی و آیت الله نایینی در قالب چهار چوب نظریه بحران توماس اسپریگنز عمده ترین وجوه اشتراک و افتراق نظریات سیاسی ایشان را در مورد مبانی نظریه خیر عمومی را فراهم آورد؛ که بر این اساس عمده ترین وجوه اشتراکات مفاهیمی نظیر قانون گرایی، نفی استبداد، محوریت نقش مردم در حکومت و وجوه افتراق، شکل حکومت، مبنای مشروعیت حکومت و شرایط حاکم اسلامی می باشند. در مجموع هر دو متفکر، با توجه به پیشینههای علمی در زمینه رابطه شریعت و سیاست تفسیر خاصی را ارایه نموده اند و همچنین، در مواجه با مفاهیم سیاسی جدید، چشم انداز جدیدی را در نظریات فقهی شیعی ایجاد کردند. محوری ترین دیدگاه های سیاسی علامه نایینی به مثابه آغازگر این حرکت در سنت فقهی سیاسی شیعه دفع استبداد وتوجیح فقهی حکومت مشروطه بود که بر اساس رهیافت سلبی او بنا میشد. در مقابل حضرت امام خمینی به عنوان خلف علامه نایینی در این حرکت با نگرشی وسیع و همه جانبه و بر پایه رهیافت ایجابی به اندیشه ورزی در این باب پرداخت.کلید واژگان: اندیشه سیاسی, امام خمینی (ره), آیت الله نائینی, خیر عمومی}Common good as one of the basic concepts in political thought has not been studied independently yet. This concept, along with concepts such as public interests, public expediencies, public policy, common interests and common good, has formed the basis and foundation of most approaches and controversies of different schools. In the common discourse of political science, the public good refers to the material, cultural or institutional possibilities in which the members of a society share interests. This study aimed at providing the most fundamental sharing and differentiating aspects of Imam Khomeini and Ayatollah Naeini’s political ideas and their political views on the foundations of the theory of public good through a comparative study of their political ideas in the framework of the crisis theory of Thomas Spriggens. Accordingly, the main commonalities are the concepts such as legalism, denial of tyranny, the centrality of the role of the people in government and the differences, the form of government, the basis of government legitimacy and the conditions of Islamic rule. In general, both thinkers, according to scientific proposals in the field of the relationship between Sharia and politics, offered a special interpretation and created a new perspective in Shiite jurisprudential theories in dealing with new political concepts. Allameh Naeini's most central political views as the initiator of this movement in the Shiite political jurisprudential tradition were the rejection of tyranny and the jurisprudential justification of the constitutional government, which was based on his negative approach. On the other hand, Imam Khomeini, as the successor of Allama Naini, in this movement, with a broad and comprehensive approach and based on a positive approach, developed this issue.Keywords: Ayatollah Naeini, common good, Imam Khomeini, Political thought}
-
پژوهشنامه متین، پیاپی 91 (تابستان 1400)، صص 57 -82
این مقاله در پی آن است که نشان دهد چگونه تحول معنایی یک مفهوم می تواند مسیر حرکت جامعه را به سمتی خاص جهت داده و هدایت کند. مفهوم مصلحت که تا قبل از انقلاب اسلامی، به صورت تیوریک و در چهارچوب احکام ثانویه مطرح بود، بعد از انقلاب اسلامی با استفاده از سازوکار اجتهاد و فقه پویا، به دنبال ارایه راه حل مناسب، برای مسایل نوظهور، در قالب نهادی به نام مجمع تشخیص مصلحت نظام، خود را نشان داد. این دگردیسی در مفهوم مصلحت، از ابداعات امام خمینی بود که حکومت را از احکام اولیه اسلام و مقدم بر احکام فرعی می دانست. سوال مقاله این است که چگونه تحول معنایی یک مفهوم می تواند منجر به شکل گیری ظرفیت های جدید برای آن مفهوم شود؟ در پاسخ بیان می شود که تحول معنایی مفهوم مصلحت از معنای اولیه آن را به گونه ای متحول ساخته است که مبنای تیوریک و نهادسازی نوینی را در ساختار جمهوری اسلامی به وجود آورده است. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر اسناد کتابخانه ای صورت گرفته و نشان می دهد احکام حکومتی که بر اساس مصلحت وقت صادر می شوند، جزء احکام اولیه و در مواقعی بالاتر از آن و لازم الاجراست.
کلید واژگان: مصلحت, احکام اولیه, احکام ثانویه, اجتهاد, فقه, اندیشه سیاسی}Matin, Volume:23 Issue: 91, 2022, PP 57 -82This paper intends to indicate how semantic transformation of a word can shift and redirect a society’s trend toward a certain path. The concept of Maslahat or “expediency” that was used theoretically and within the framework of secondary rules until before the Islamic Revolution, resorted to the mechanisms of Ijtihad and dynamic jurisprudence after the victory of Islamic Revolution and was institutionalized within the Expediency Council to find appropriate solutions to the newly emerging issues. Such metamorphosis in the concept of expediency was an innovative move by Imam Khomeini who regarded governance as one of the primary rules of Islam prioritized over the secondary rules. The paper’s principal question is this: How semantic transformation of a concept can result in creation of new capacities for that concept? In response to the question, it should be said that the semantic transformation has changed the concept of Maslahat from its primary concept in such a way that it has become the theoretical basis and modern way of institutionalization in the structure of the Islamic Revolution. This library-based paper, developed through analytical-descriptive methodology, shows that government rules issued based on the expediency of the time, are among the primary rulings and in certain cases superior to those rules and enforceable.
Keywords: Maslahat (expediency), primary rules, Secondary rules, Ijtihad, Jurisprudence, Political Thought} -
فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی، سال سیزدهم شماره 3 (پیاپی 51، تابستان 1400)، صص 131 -156دیدگاه انسان تاثیر مستقیم بر محیط زیست دارد. در دوره مدرن انسان خود را جای خداوند قرار داد و طبیعت را به سلطه کشیده است. نتیجه سلطه بر طبیعت، تجاوز به حریم های آن و بر هم زدن چرخه طبیعت بوده است. در عهد باستان انسان همیشه خود را در داخل هستی تعریف می کرد و اعتقاد داشت که نمی توان و نباید چرخه طبیعت را برهم ریخت. نحوه تعامل انسان با طبیعت و محیط زیست در دوره های گوناگون بسیار متغیر و گاه متناقض بوده است. وجود دیدگاه زیست محور و پذیرش این اصل که انسان جزیی از طبیعت است و حیات او به حیات محیط پیرامونش بستگی دارد، باعث بروز رفتارهای مبتنی بر احترام به طبیعت و محیط زیست شده است. ایرانیان باستان نیز به عنوان یکی از اولین تمدن های شکل گرفته در جهان همواره در مسایل انسانی و زیست محیطی پیشرو بوده اند. قوانین حاکم در دوران کهن مبتنی بر الگوهای اعتقادی بوده است و سیاست های حکمرانی آن دوران با تاسی از پندارهای حفاظت از عناصر محیطی آب وخاک، گیاه و حیوان شکل گرفته است. در این مقاله علاوه بر بررسی دیدگاه زیست محور در اسطوره های به جا مانده از ایران باستان و همچنین کاوش در منابع آیین زرتشت و کتاب اوستا، به چگونگی ارتباط سیاست های شاهان و حکمرانی با اندیشه های زیست محیطی پرداخته شده است. نتیجه نشان می‍دهد که ایرانیان باستان با نگرشی زیست محور و با استفاده از گزاره های مذهبی سعی بر تقدس عناصر چهارگانه و تاکید بر حفظ آن داشته باشند.کلید واژگان: نگرش زیست محیطی, ایران باستان, اندیشه سیاسی, سیاست شاهی}The human perspective has a direct impact on the environment. In the modern era, man has considered himself in the place of God and has dominated the nature that has resulted in encroachment upon its privacy and disruption of its cycle. During antiquity, man always defined himself within the universe and had firm belief that the cycle of nature could not and should not be disrupted. The manner of man’s interactions with nature and the environment has been varied and sometimes contradictory in different periods. The existence of a bio-centric view and the acceptance of the principle that man is part of nature and his life depends on the surroundings, has led to behavioral occurrence based on the respect for nature and the environment. Ancient Iranians, too, as one of the world’s first civilizations, have always been at the forefront of human and environmental issues. The laws governing the ancient world were based on belief patterns, and the governing policies of that time were based on the notion of the protection of the environmental elements of soil, water, plants and animals. In this article, apart from examining the bio-centric perspective on the remaining myths from ancient Iran, as well as exploring the sources of Zoroastrianism and the Avesta, the relationship between the policies of kings and rulers and environmental ideas is discussed. This article shows that ancient Iranians with a bio-centric attitude and using religious propositions tried to satisfy the four elements of nature and emphasized its preservation.Keywords: environmental attitude, Ancient Iran, Political thought, imperial politic}
-
درک ماهیت جامعه ای تاریخی و چرایی رفتارها، هنجارها و علت برخی رخدادها تنها با مطالعه اندیشه و فرهنگ سیاسی آن جوامع امکانپذیر است. از این رو تحقیق و تفحص در این باره می تواند زوایای تاریک یک دوره تاریخی را روشنی بخشد. در مقابل نقد بیطرفانه و علمی این آثار سبب غنای علمی و آموزشی شده و بر کارآیی، سودمندی و امتیازات آنها می افزاید. بر این اساس سعی گردید، یکی از آثار تازه نشر یافته درباره «اندیشه سیاسی در ایران باستان» (به قلم: احمدوند و اسلامی) مورد مطالعه و واکاوی قرار گیرد تا اهمیت و اعتبار و البته برخی کاستی ها و نواقص شکلی و محتوایی آن، به امید ارایه بهتر آن در چاپهای بعدی، مشخص گردد. بر این اساس با وجود نقاط قوتی که تالیف پیش رو از آن برخوردار است، انتقادهای مهم را نیز در شکل و محتوا داراست؛ که از این بین شمارند؛ فقدان نتیجه گیری در پایان مطالب، برخی مشکلات مهم در تعمیم اندیشه سیاسی حاکم در یک دوران به کل دوران باستان، وجود تناقضات اساسی در بخشهای مختلف کتاب و برخی اشکالات محتوایی که در نتیجه عدم بهره بری از منابع مهم(به طور جامع) و همچنین عدم بررسی اعتبار منابع و مآخذ پدید آمده است.کلید واژگان: ایران باستان, اندیشه سیاسی, نقد, دولت های ایرانی}Researchers consider political thought as a reflection of political phenomena, which, of course, has come into being in a civilized and political society with a government structure. Each political society, based on the distinct structure that exists in the understanding and culture of its inhabitants, is distinct from other societies and has a particular attitude and mindset. Therefore, understanding the nature of the historical society and people’s behaviors and practices, as well as the causes of certain events, is possible only by studying the thought and political culture of those societies. Thus, the research can clarify the dark angles of a historical period and contribute to the richness of the audience's historical understanding. Also, the impartial and scientific critique of these works contributes to the scientific and educational richness and adds to their efficiency, usefulness, and privileges. Accordingly, in this article, one of the newly published works on “Political Thought in Ancient Iran” was covered to study the importance and credibility and, of course, some of its shortcomings and defects in the form and content. There is a hope of better presentation in the subsequent printing.Keywords: political thought, Ancient Iran, Critic, Iranian Governments}
-
عمر تلمسانی سومین رهبر جماعت اخوان المسلمین بود که نقش زیادی در گذار این جنبش به دموکراسی ایفا کرد. هدف این مقاله، تبیین مهمترین دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی، و نشان دادن میزان تاثیرگذاری او بر جنبش اخوان المسلمین در وارد کردن این جنبش به فرایندهای دموکراتیک است. اهمیت اندیشه و عملکرد تلمسانی از آنجا بیشتر روشن می شود که اخوان ورود به فرایندهای دموکراسی را نامشروع و غیرمجاز می دانست و حسن البناء موسس و اولین رهبر این جنبش نیز بر آن تاکید کرده بود. روش استفاده در این تحقیق «تحلیل محتوای کیفی» بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد تلمسانی نخست به تبیین مبانی و توجیهات نظری برای سازگاری اسلام با اصول دموکراتیک پرداخت، سپس اقدامات ساختاری برای این گذار در جنبش انجام داد و پس از آن تلاش کرد به چالش ها و مخالفت های داخل اخوان و مخالفان بیرونی آن پاسخ دهد. یافته های مقاله در دو بخش اصلی نخست دیدگاه های سیاسی اجتماعی تلمسانی که مبنا و منشا حرکت و اقدامات اوست را روشن می کند و بخش دوم به اقدامات او در جنبش اخوان می پردازد که بازخوانی دموکراتیک این جنبش و اقدامات عملی او در وارد کردن اخوان المسلمین در رقابت های حزبی، و تعامل و گفتگو با معاندان و مخالفان این جنبش است. اندیشه و اقدام مهم دیگر تلمسانی، قداست زدایی از حکومت و حاکمان اسلامی، و زمینی کردن آنها بود که نقدپذیر بودن آنها را ممکن را می کرد.
کلید واژگان: مصر, اخوان المسلمین, دموکراسی, اسلام, اندیشه سیاسی, عمر تلمسانی}Umar al-Tilmisani was the third leader of the Muslim Brotherhood to play a major role in the movement's transition to democracy. The purpose of this article is to explain the most important sociopolitical views of Tlemcen, and to show the extent of his influence on the Muslim Brotherhood movement in bringing this movement into the democratic process. The importance of Tilmisani's work becomes even clearer because the Muslim Brotherhood and the first leader of the movement considered it illegitimate to enter the democratic process. The method used in this research was "qualitative content analysis". Research results show that Tilmisani first explained the theoretical foundations and justifications in the field, then took basic and structural measures for this transition in the movement, and then tried to respond to the challenges and opposition within the Muslim Brotherhood and its external opponents. The findings of article are organized in two main sections. In the first part, Tilmisani’s socio-political views, which are the basis and source of his movements and actions, are clarified. The second part of the article deals with his actions in the Muslim Brotherhood movement, which is a democratic re-reading of this movement and his practical actions in bringing the Muslim Brotherhood into party competitions, and interacting and talking with the opponents and opponents of this movement. Another important thought and action of Tilmisani was the desecration of the Islamic government and rulers, which provides a basis for criticizing them.
Keywords: Egypt, Muslim Brotherhood, Democracy, Islam. Political Thought, Umar al-Tilmisani} -
در این مقاله کوشش خواهیم کرد تا رساله ی مهم رابرت فیلمر تحت عنوان پدرسالار را مورد بررسی قرار دهیم. این یک متن بسیار اساسی در تاریخ اندیشه ی سیاسی است و به یک معنا یکی از مهمترین منابعی است که فیلسوفان سیاسی مدرن اولیه در انگلستان به شدت نسبت به آن واکنش نشان دادند. به زعم ما رساله ی فیلمر به نوعی در زمره ی آخرین کوشش های نظام مند و منسجم در دفاع از انگاره ی «سیاست به مثابه ی امری طبیعی» و مستدل ساختن حق الهی شاهان برای حکومت بود.ما نشان می دهیم که دفاع فیلمر از سیاست در این معنا علی رغم ایتلاف های تاکتیکی ای با تلقی فیلسوفان سیاسی قدمایی از سیاست داشت، به واسطه ی ابتنای تام و تمام بر زمینه ای وحیانی، از حیثی اساسی با آن متفاوت بود. درواقع به نظر ما فهم رساله ی پدرسالار فیلمر از منظر نبرد رتوریکال میان حاملان فکر سیاسی جدید و مدافعان دریافت های قدمایی، بهتر امکانپذیر است.درباره ی ترجمه فارسی اثر نیز به نظر می رسد که به واسطه ی خصلت غیرتحت اللفظی آن که از مفروضات مترجم نشات می گیرد، بدفهمی ها و نیز معادل های خطایی در متن راه پیدا کرده است.کلید واژگان: پدرسالار, فیلمر, انگلستان, اندیشه سیاسی, ترجمه}The main subject of this paper is Robert Filmer’s Patriarcha which is the essential text in the history of political thought and in a sense it is one of the most important sources of the controversial debates on politics in early modern England. We think that Patriarcha was one of the last systematic and coherent attempts to defend the "natural character of politics" and "divine right of kings to rule given by God alone. We try to show that Filmer’s point of view, in spite of its affinities with ancient political philosophers, it was essentially different because it is totally based on the revelation. Generally, we will attempt to understand Filmer’s text in the light of the rhetorical war between the defenders of the pre-modern political conception (emphasizing the naturalness of politics and denying the equity in political rights) and the proponents of the new politics (emphasizing the artificial character of politics and the idea of ‘the individual possessed unconditional right by nature”.) Also, we cast light on the Persian translation of the Patriarcha and argue that the non-literalness of this rendering has led to some misunderstandings and erroneous equivalents.Keywords: Patriarcha, Filmer, England, political thought, Translation}
-
کوئنیتن اسکینر به همراه گروهی از نویسندگان و استادان جریان موسوم به مکتب کمبریج، در بازکاوی انتقادی تاریخ اندیشه اروپایی و بازنشر انتقادی متون کلاسیک اندیشه سیاسی مدرن نقش قابل توجهی داشته است. اسکینر با تلفیق رویکرد زمینه گرایانه و قصدگرایانه، در پژوهش های گسترده خود نشان می دهد که ارزشهای تثبیتشده در شیوه زندگی امروز و شیوه های تفکر ما درباره آن ارزشها، بازتاب مجموعه ای از گزینشهایی است که در زمانهای متفاوت و از میان امکان های تاریخی متفاوت صورت پذیرفته اند. یکی از حوزه های اصلی علاقه اسکینر، کاوش در ریشه های سنت جمهوری خواهی است. بررسی سرنوشت فکر سیاسی رومی و تحلیل ریشه های تاریخی نظریه نئورومی بخشی از پروژه بازشناسی سنت جمهوری خواهی انگیسی است که اسکینر توجه ویژه ای به آن مبذول داشته است. کتاب آزادی مقدم بر لیبرالیسم بخشی از سهم اسکینر در مطالعه نظریه نئورومی آزادی مدنی است. این مقاله در چهار قسمت به بازخوانی این کتاب می پردازد، و سنجش ابعادی از ترجمه فارسی و ابعادی از رویکرد خود اسکینر در قرائت فکر سیاسی و مفاهیم سیاسی در بستر تاریخ را دربرمی گیرد. پرسش اصلی این است که کوئنتین اسکینر به منزله مشهورترین متفکر جریان نوجمهوری خواهی تا چه اندازه ای از قلمرو «تاریخ نگاری» مفاهیم فلسفه سیاسی غرب فراتر رفته است؟ آیا وی یک «فیلسوف» سیاست است؟کلید واژگان: اندیشه سیاسی, کوئنتین اسکینر, جمهوری خواهی, نظریه نئورومی آزادی, سلطنت-طلبی, لیبرالیسم}Quentin Skinner accompanied by a group of writers and professors of so called Cambridge School have had an undeniable role in critical rereading of history of European thought and reprinting some of the classical texts of modern political thought. Skinner in his enormous hermeneutical researches, linking the contextualist approach to the intentionalist view, shows that the established values of today life style and our thinking about that values reflecting a set of selections that we have made through the different historical times and possibilities. The contentious history of modern concept of liberty is such a case. Skinner puts the theory of civic liberty against the liberalism believing that the ideological triumph of liberalism in nineteen degraded the republican cause of liberty. The republican tradition is one of the Skinner`s fields of archeological rediscovery, and surveying the trajectory of Roman political thought and analyzing historical roots of neo-Roman theory of Liberty is a part of the project of rediscovering the English republican tradition. Then in a reductionary historicism, Skinner`s archeological hermeneutic is an English one, and his research program focused on the modern British history of liberty. His conservative archeology couldn’t go beyond a mere historiography of thought and it`s difficult to find in his project a critical position and also a philosophical examination in the field of politics. Skinner is a conservative Foucauldian.Keywords: political thought, republicanism, neo-Roman theory of liberty, monarchism, Liberalism, archeology}
-
این مقاله با رویکردی انتقادی درباره کتاب تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام نوشته شده است. اثری که مرجع محققان و دانشجویان رشته های تاریخ و علوم سیاسی است. نگارنده مقاله ابعاد شکلی، روشی، نظری و محتوای علمی کتاب را معرفی و آنها را در بوته نقد نهاده است تا میزان شایستگی تخصصی آن را برای مطالعه و تدریس درس اندیشه سیاسی در اسلام و ایران مشخص نموده و عیار آن را برای مخاطبان دانشگاهی روشن کند. این کتاب دارای برخی ویژگی های مثبت است. اما در ابعاد گوناگون شکلی، روشی، نظری و علمی کاستی هایی دارد که توصیه می شود در چاپ های بعدی برطرف گردد و متنی پیراسته و شایسته در اختیار مخاطبان، دانشجویان و محققان قرار گیرد.کلید واژگان: پاتریشیا کرون, سیاست, حکومت, اندیشه سیاسی, اندیشه سیاسی اسلام}This study is intended to have a critical view on the History of Political Thought in Islam. This book is a reference for the students and researchers of history and political sciences. The writher has explained formal, theoretical, and scientific content of the book. Then, he has tried to evaluate its features to assess its specific appropriateness to be studied and taught as a textbook for Islamic political thought. The results indicated that the book contains several advantageous properties; however, there are some formal, theoretical, and scientific shortcomings, which must be covered in next editions in order to change it into an appropriate and adequate source for students and researchers.Keywords: Patricia Crone, politics, government, political thought, Islamic political thought}
-
یکی از مسائل فرهنگی برخاسته از اندیشه سیاسی در ایلام باستان، ازدواج با محارم (خودوده) بوده است. ازدواج با محارم، بهویژه در میان خاندان سلطنتی، رایج بوده است. آنچه اهمیت تبیین این نوع آیین را دوچندان میکند، این است که چنین اندیشه ای در بازه زمانی بسیار طولانی انجام میشده است. پدیداری این آیین براساس شواهد باستانشناختی به دوره تاریخی ایلامی برمیگردد. در دوره هخامنشی، تاثیرات این آیین با تغییراتی که ناشی از اندیشه سیاسی غالب هر دوره است، تداوم داشته است. در ایران باستان، مذهب و اندیشه سیاسی به شدت تحت تاثیر «زیست جهانها» بوده و افقهای هارمونیک داشتهاند. در این مقاله، به ازدواج با محارم بهمثابه آیینی برخاسته از اندیشه سیاسی در جهت جاودانگی سلطنت نگریسته میشود که در دو دوره ایلام باستان و هخامنشی وجود داشته و در دوره ساسانی نیز به شکلی دیگر تداوم یافته است. این تحقیق با رویکرد پدیدارشناسانه، ماهیت، چیستی و چرایی تداوم این آیین را با تاویل مصادیق عینی، چون آب، زن، مار و مفاهیم انتزاعی «مار الهه» در دوره ایلامی مطالعه کرده و باور به توتم و قدسی تلقی کردن آن را برخاسته از اندیشه سیاسی منبعث از مذهب، توسط نهاد سیاست و قدرت، در هر دو دوره ایلامی و هخامنشی، میداند.کلید واژگان: ازدواج با محارم, اندیشه سیاسی, ایلام باستان, باستان شناختی, زن, شواهد}Xwēdōdah had been one of the cultural issues in ancient Iran based on political thought. Xwēdōdah was especially common among royal families. Xwēdōdah tradition has been carried out for a very long period of time; the same factor explains the importance of this tradition. The emergence of this tradition based on archaeological evidence dates back to the Elamite era which continued in Achaemenid era with some changes. In the ancient Iran, religion and politics were heavily influenced by life-worlds having harmonic horizons. In this paper, Xwēdōdah is viewed as a ritual demand of political thought in line with the reign immortality which existed in two Elamite and Achaemenid eras and also continued into Sassanid era in another form. This research, using a phenomenological approach, studies the essence and reason of continuation of this ritual along with an objective interpretation of such evidence as water, woman, snake and abstract concepts like "Snake Goddess". Finally, it is concluded that belief in totems and their holiness originate from the demands of political thought on the basis of religion, by the institution of politics and power in both Elamite and Achaemenid eras.Keywords: women, Xwēdōdah, political thought, ancient, archaeological documents}
-
غلامحسن مقیمی در کتاب « کارآمدی روش اجتهادی امام خمینی در تولید اندیشه فقهی و سیاسی»، روش اجتهادی امام خمینی را از نظر تولید اندیشه فقهی سیاسی، مورد بررسی قرار داده است. کتاب مذکور در سه بخش و 372 صفحه در زمستان 1395 توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسامی به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در نوشتار حاضر به بیان محتوای کتاب و ذکر نکات و انتقاداتی پیرامون آن پرداخته است.کلید واژگان: نقد کتاب, روش اجتهادی, امام خمینی, مکتب اجتهادی, اندیشه فقهی, اندیشه سیاسی, مکتب فکری, مکتب فقهی, کتاب کارآمدی روش اجتهادی امام خمینی در تولید اندیشه فقهی و سیاسی, غلامحسن مقیمی}Gholāmhasan Moqīmi examined Imam Khomeinis ijtihadi method in terms of the production of political jurisprudential thought in his book the Effectiveness of Imam Khomeinis Ijtihadi Method in the Production of Political Jurisprudential Thought. This book which is in three sections and has 372 pages was published by the Institute of Islamic Science and Culture in the winter of 1395. The author of the following article is going to talk about the content of the book and mentions some points and criticisms about it.Keywords: Book review, ijtihadi method, Imam Khomeini, Ijtihadi School, jurisprudential thought, political thought, school, jurisprudential school, The Effectiveness of Imam Khomeini›s Ijtihadi Method in the Production of Political Jurisprudential Thought, Ghol?mhasan Moq?mi}
-
مفهوم ایرانشهری، یکی از مفاهیم اساسی در اندیشه سیاسی ایران است. مفهومی که توافقی عام بر سر چیستی آن وجود دارد، اما در مورد روند تحولش در طول تاریخ و نتایج منتج از آن اختلاف نظرهای فراوانی هست. چگونگی نگاه اندیشمندان به این مفهوم و نتایجی که از عملکرد آن در تاریخ ایران استخراج کرده اند، مسئله مقاله پیش روست. پاسخ به این مسئله را از طریق بازخوانی جایگاه مفهوم ایرانشهری در سامانه نظری محمدعلی همایون کاتوزیان و سیدجواد طباطبایی جستجو کرده ایم. دو نظریه پردازی که در رابطه با این مفهوم در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند؛ کاتوزیان این مفهوم را عامل استبداد در ایران و طباطبایی آن را عامل بقای ایران می داند. ما در ابتدا چرایی این نتیجه گیری را از خلل آرای طرفین شرح داده و در پایان علاوه بر نقد مفهوم ایرانشهری در این دو سامانه نظری، سعی در نشان دادن تنگناهای ایجاد کرده این مفهوم برای اندیشه سیاسی ایران داریم.کلید واژگان: ایرانشهری, استبداد, دولت, اندیشه سیاسی}The concept of Iranshahri is one of the main concepts in Iranian political thought. While there is a general agreement on the definition of the word, its transformation and consequences over the history is challenging. The focus of this paper is how thinkers approach this concept and its consequences for Iranian history. For this purpose, we focus on the conceptualization of Iranshahri by two of Iranian political historians, Mohammad Ali Homayoun Katouzian and Seyed Javad Tabatabaei. Their ideas about this concept stand in two opposite extremes; while Katouzian İdentifies Iranshahri as an element leads to tyranny in Iranian history, Tabatabaei introduces it as a survival factor for Iran. First, we explain their ideas about this concept and how they come to these conclusions, and then criticize these two theoretical frameworks. Lastly, we explore how the emergence of Iranshahri has affected in Iranian political thought.
-
رساله سنسکریت ارتهه شاستره تصنیف کاوتیلیه، تالیفی از حدود قرن سوم ق. م، نوشته ای است در آیین کشورداری و پادشاهی در هند. این کتاب، که از نظر عنوان شباهت های نزدیک با سیاست نامه یا سیرالملوک خواجه نظام الملک طوسی، وزیر مشهور دوره سلجوقی و موسس نظامیه های ایران، دارد، تاکنون به زبان فارسی ترجمه نشده و اصولا به وجود چنین اثری در آثار ادبی و تاریخی ایران اشاره ای نرفته است. این مقاله بر آن است که ضمن معرفی کتاب ارتهه شاستره به خوانندگان فارسی زبان، برخی فصل های آن را ازجهت موضوعی با مطالب کتاب سیاست نامه مقابله کند، وجوه افتراق و تشابه مطالب دو کتاب را بازنمایاند، و از این راه تفاوت اندیشه سیاسی دو نویسنده را تا حد امکان مشخص نماید. نیز به دنبال این است که در خلال این بررسی بتواند درجه توفیق دو نویسنده را در بیان مقصود و کاربرد توصیه های هریک را در کشورداری و بهره رسانیدن به خواستاران معین کند. در نهایت، با توجه به اینکه کتابی مانند ارتهه شاستره با تمام ویژگی های یک سیاست نامه مطلوب در دست است، مسئله این مقاله این است که آیا اساسا کتاب سیاست نامه خواجه نظام الملک را نیز در مقایسه با ارتهه شاستره کاوتیلیه، می توان سیاست نامه نامید؟کلید واژگان: سیاست نامه, اندیشه سیاسی, آیین کشورداری, ارتهه شاستره, خواجه نظام المک طوسی, کاوتیلیه}The Sanskrit epistle of Kauṭīlya's Arthaśāstra dates back to circa 3rd century B.C.; that is composed on rules of kingship and statecraft in India. The subject of this epistle is near to Sīyāsatnāme (Seyarolmoluk) of Khawaja Nezam al-Mulk Tussi, the well-known prime minister of Seljuk. He was the founder of military schools in Iran. The book of Arthaśāstra has not been translated into Persian and basically there is no traces of such Indian treatises in Persian literature and Iranian history. The aim of this article is to introduce this epistle to Persian readers and to compare some of the chapter of it, with Siyāsatnāme in terms of the subject and to clear the similarities and differences between them. In this way, it can characterize the differences of prevalent political thoughts in Iran and India at that time. The Author hopes that bring forward the degree of achievement of two writers in expressing purpose and usage of recommendation in statecraft.Keywords: Sīyāsatnāme, Arthaśāstra, Kauţilya, Khawaja Nezam al Mulk Tussi, Political Thoughts, Statecraft}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.