جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فرهنگ » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »
تکرار جستجوی کلیدواژه «فرهنگ» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
فرهنگ گسترده ترین و سریع ترین بعد نظام جهانی سازی است. جهانی شدن، فرایندی است که هم فرصت ها و هم تهدیدهایی را برای جامعه جهانی به ویژه در حوزه فرهنگ ایجاد نموده که از جمله این تهدیدها می توان از سست شدن تعهد و انسجام اجتماعی و همچنین شکل گیری تعارض های فرهنگی و به تبع آن تکثرگرایی فرهنگی و بی هویتی نام برد. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که با چه نگرش و راهبردی می توان نظام جمهوری اسلامی ایران را مرتفع کننده چالش های فرهنگی جهان دانست؟ جهت پاسخ به این پرسش از روش توصیفی-تحلیلی بهره برده شده است. بهترین شیوه برای شکست بحران موجود در جهان به ویژه بحران های فرهنگی ارائه نظامی بر پایه اصول اساسی دین مبین اسلام است که در نظام جمهوری اسلامی ایران تبلور یافته است. این نظام با تاکید بر آیات و سنن ائمه معصومین (ع) اصولی همچون معیار قرار دادن ارزش های اسلامی، خدامحوری، کمال گرایی، تشکیل امت واحده، حفظ هویت ها، عدالت خواهی و فقدان تبعیض، سلطه ناپذیری و فرهنگ معنویت را راهبرد پیشبرد اهداف خود قرار داده است و در کنار آن با حفظ شاخصه هایی همچون پیوند دین و سیاست، جذب اندیشه های عقلا، پذیرش تکثرگرایی در عین وحدت، مردم سالاری دینی، حقوق بشر اسلامی و جامعه مدنی مبتنی بر اندیشه های دینی، راهبردی نظام مند و دقیق برای مقابله با پروژه جهانی سازی ارائه می دهد.کلید واژگان: : جهانی شدن, جهانی سازی, فرهنگ, بحران های فرهنگی, جمهوری اسلامی ایران}Journal of the Socio - Political Thought of Islam, Volume:4 Issue: 1, Summer and Autumn 2023, PP 99 -118Culture is the most extensive and rapid dimension of globalization. Globalization is a process that has created both opportunities and threats for the global community, particularly in the realm of culture. Among these threats are the weakening of commitment and social cohesion, the emergence of cultural conflicts, and consequently, cultural pluralism and identity loss. This article seeks to answer the question of what perspective and strategy can be used to position the Islamic Republic of Iran as a resolver of global cultural challenges. A descriptive-analytical method has been employed to answer this question. The best way to overcome the current global crises, especially cultural crises, is to present a system based on the fundamental principles of the holy religion of Islam, which are embodied in the Islamic Republic of Iran. This system, by emphasizing the verses of the Quran and the traditions of the infallible Imams (peace be upon them), adopts principles such as the criterion of Islamic values, God-centeredness, perfectionism, the formation of a united community, preservation of identities, pursuit of justice and the absence of discrimination, resistance to domination, and a culture of spirituality as strategies to advance its goals. Additionally, by maintaining characteristics such as the connection between religion and politics, embracing rational thoughts, accepting pluralism within unity, Islamic democracy, Islamic human rights, and a civil society based on religious ideas, it offers a systematic and precise strategy to counter the globalization project.Keywords: Globalization, Cultural Crisis, Culture, Islamic Republic Of Iran}
-
یکی از مستحکم ترین سنگرهای دفاع از اسلام که صحنه نمایش قدرت و عظمت مسلمانان و مایه یاس کفار و منافقان است نماز جمعه می باشد. نماز جمعه عبادتی است که در ظهر روز جمعه و با شرایط خاصی انجام می شود. در دین اسلام به نماز جمعه تاکید فراوانی شده است و خداوند در قرآن مومنان را به حضور در نماز جمعه دعوت فرموده است. عنوان این مقاله در مورد آثار نماز جمعه در جامعه از دیدگاه قرآن و احادیث است و روش این مقاله توصیفی است و مطالب آن با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. در این مقاله به بحث درباره نماز جمعه، اهمیت نماز جمعه در آیات و روایات، آثار فردی و اجتماعی نماز جمعه پرداخته شده است.
کلید واژگان: نماز جمعه, تهاجم, فرهنگ, وحدت, یکپارچگی, جامعه} -
«فرهنگ نظام»، مجموعه گزاره هایی از باورها و ارزش ها و هنجارهاست که در مناسبات جامعه هوست ساز است. «آموزه مهدویت»، به عنوان اعتقادی راهبردی در تفکر شیعه تصویر روشن و مطلوبی از آینده فراروی انسان می گشاید. بر همین اساس، پژوهش در مهدویت با رویکرد فرهنگی می تواند ضمن حفظ، بسط و گسترش فرصت های موجود، جامعه را از بسیاری از آسیب ها و تهدیدات و ناهنجاری ها و حتی تهاجم فرهنگی حفظ و حراست کند. این نوشتار با روش «توصیفی تحلیلی» به تحقیق آورده های مختلف ترابط آموزه مهدویت با فرهنگ، نظیر عناصر تشکیل دهنده فرهنگ، ضرورت اتحاد رویکرد فرهنگی به مهدویت، کارکردهای فرهنگی مهدویت، الزامات و بایسته های آن و توجه ویژه به فرصت ها و تهدیدات فرهنگی مهدویت و ساحت های مهدویت پژوهی با رویکرد فرهنگی پرداخته و هدف آن شناساندن عرصه های جدیدی در حوزه فرهنگ مهدوی است، برای برون رفت از وضع موجود و رسیدن به فرهنگ مطلوب به فرهنگ مهدوی در همه ابعاد آن نیازمند هستیم که باعث تحول جدی انسان موجود در جهان معاصر در ابعاد مختلف، سیاسی، اجتماعی، فکری و حتی اقتصادی خواهد شد.
کلید واژگان: مهدویت, فرهنگ, انتظار, الزامات, فرصت ها و تهدیدها}"The culture of system" is a set of statements about beliefs, values, and norms that are essential in fostering social relationships. "The doctrine of Mahdism" as a strategic belief in Shia thought paints a clear and desirable picture of the future ahead for humanity. On this basis, research in Mahdism with a cultural approach can help preserve, expand, and extend existing opportunities, safeguard society from many damages, threats, anomalies, and even cultural invasions. This essay, through the "descriptive-analytical" method, investigates various aspects of the relationship between the doctrine of Mahdism and culture, such as the constituent elements of culture, the necessity of integrating a cultural approach to Mahdism, the cultural functions of Mahdism, its requirements and duties, and a special emphasis on the opportunities and cultural threats of Mahdism as well as the dimensions of the study of Mahdism with a cultural approach. Its goal is to identify new areas in the field of Mahdi culture. To progress from the current situation and reach the desired culture, we need the Mahdavi culture in all its dimensions, which will lead to a serious transformation of the existing human in various dimensions in the contemporary world, politically, socially, intellectually, and even economically
Keywords: Mahdism, Culture, Awaiting, Requirements, Opportunities, And Threats} -
نشریه ره توشه، پیاپی 17 (بهار 1403)، صص 29 -40
پیامبر (ص) با هجرت به مدینه، تمدن اسلامی را در این شهر پایه گذاری کرد. پس از رحلت حضرت محمد (ص) متاسفانه شرایط و فضایی فکری به وجود آمد که عمل حداکثری ناممکن شد؛ اما آموزه های اسلام به اندازه ای متعالی بود که حتی عمل حداقلی به آن توانست تمدن بزرگی را به وجود آورد.در نوشتار پیشرو با روش توصیفی تحلیلی به شیوه برخورد تمدن غرب و اسلام از نگاه امام خمینی (ره) پرداخته می شود.برای پیبردن به نظر امام در برخورد تمدن غرب و اسلام باید ابتدا این دو تمدن تعریف و شرح داده شود.فرهنگ و تمدن از واژه هایی هستند که قوام حکومت ها و مکتب ها بر آنهاست و هر کشوری می کوشد فرهنگ و تمدن خود را ارتقا بخشد و به دیگر کشورها صادر کند؛ زیرا یکی از راه های ارتقای فرهنگ و تمدن، اقتباس از تمدن های دیگر است و رشد تمدنی گاهی متکی به تمدنی است که با تمدن مادر متفاوت است.[1] [1]. علی اکبر ولایتی، فرهنگ و تمدن اسلامی، ص 21.
کلید واژگان: فرهنگ, تمدن, تمدن غرب, تمدن اسلامی, امام خمینی(ره)} -
نفوذ در ساختارهای کلی جامعه اسلامی ایران امر بدیع و نوظهوری نیست و. اساس نفوذ غرب در همه ابعاد از یک تفکر سلطه جویانه نشات گرفته است. که نیاز به خنثی نمودن این مهم با استفاه از تمامی ظرفیت ها بویژه اندیشه های امام خامنه ای(مدظله العالی) ضروری و حائز اهمیت است و هدف از این پژوهش ارائه راهکارهای قرآنی با تاکید بر اندیشه امام خامنه ای(مدظله العالی) در مقابله با نفوذ دشمنان انقلاب اسلامی ایران بوده و این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی (و در ساختار یک مطالعه کیفی) با مراجه به کتب ، مقالات، اسناد و سایت رهبری تدوین شده است. و اندیشه های قرآنی از دیدگاه امام خامنه ای(مدظله العالی)، می تواند از جنبه های مختلفی بویژه در چارچوب پارامترهای اعتقادی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بررسی شود. که در حوزه اعتقادی راهکار های مثل تقویت ایمان دینی با تمسک به اسلام و قرآن، ترویج عبادت و بندگی در حوزه سیاسی به راهکارهای شناخت دشمن، حفظ استقلال و نفی سلطه، تقویت بنیه نظامی در حوزه اجتماعی به راهکارهای تقویت خودباوری، حس اعتماد به نفس در مردم، و در حوزه اقتصادی به راهکارهای توسعه و اقتصاد مقاومتی اشاره نمود.. بنابراین مقابله با نفوذ دشمن جهت نجات جامعه نسبت به تهدیدات می تواند زمینه ساز تحولات اساسی در فرهنگ جامعه شود. و همچنین بررسی ها نشان داده از دیدگاه امام خامنه ای(مدظله العالی) مبارزه و مقابله با نفوذ دشمن در اولویت اول قرار دارد و با شناخت این راهکارها، اساسی ترین قدم ها، برای جلوگیری از رشد تهاجم ها برداشته می شود..
کلید واژگان: فرهنگ, نفوذ, نفوذ فرهنگی, تهاجم فرهنگی}.Infiltrating the general structures of Iran's Islamic society is not a new and emerging issue. The basis of western influence in all dimensions originates from a hegemonic thinking. that the need to neutralize this problem by using all the capacities, especially the thoughts of Imam Khamenei (Madzalah al-Aali) is necessary and important, and the purpose of this research is to provide Quranic solutions with an emphasis on the thought of Imam Khamenei (Madazlah al-Aali) in dealing with the influence of enemies. Iran's Islamic Revolution and this research was compiled with analytical-descriptive method (and in the structure of a qualitative study) with reference to books, articles, documents and leadership website. And the Quranic thoughts from Imam Khamenei's point of view can be examined from different aspects, especially in the framework of religious, political, social and economic parameters. In the religious sphere, strategies such as strengthening religious faith by adhering to Islam and the Quran, promoting worship and servitude in the political sphere, as strategies for recognizing the enemy, preserving independence and rejecting domination, strengthening the military base in the social sphere, as strategies for strengthening self-belief, a sense of self-confidence In the people, and in the economic field, he pointed to the solutions of development and resistance economy. Therefore, confronting the influence of the enemy in order to save the society from threats can become the basis for fundamental changes in the society's culture. Also, the studies have shown that from Imam Khamenei's point of view, fighting and confronting the influence
Keywords: : Culture, Influence, Cultural Influence, Cultural Invasion} -
فرهنگ اجتماعی مجموعه ارزش ها، باورها، آداب، نمادها و نهادهایی است که در طول زمان در یک جامعه شکل می گیرد و بر رفتار و نگرش و هویت افراد تاثیری عمیق دارد. فرهنگ اجتماعی متاثر از تکامل جامعه و تغییرات اجتماعی است. اراده ها در کنترل فرهنگ اجتماعی نقش قابل توجهی دارد که این تاثیرگذاری را می توان در قالب های مختلفی همچون شکل دهی به ارزش ها و باورها، تغییر در آداب ورسوم و تغییر رفتارها مشاهده کرد. ازآنجاکه فرهنگ اجتماعی در شکل دهی هویت جمعی و فردی افراد و مقاوم سازی جامعه در برابر آسیب ها نقش بسزایی دارد، محقق درصدد تبیین نقش اراده ها، یعنی اراده خداوند و انسان، در کنترل فرهنگ اجتماعی از منظر قرآن کریم است. با بررسی آیات قرآن کریم، 154 آیه در ارتباط با اراده ها و 218 آیه در ارتباط با فرهنگ اجتماعی استخراج گردید. هدف اصلی، تبیین نقش اراده ها در کنترل فرهنگ اجتماعی جامعه است. این تحقیق با روش کیفی و بر اساس نظریه زمینه ای (گرندد تئوری) با کدگذاری نرم افزار مکس کیودا[1] و تحلیل آیات صورت گرفته و از نوع کاربردی است. جامعه آماری مشتمل بر آیات و تفاسیر و 120 نفر از صاحب نظران علوم قرآنی و اساتید دانشگاه و حوزه بوده و سعی شده است در انتخاب آن ها مرتبطان واقعی انتخاب شوند. روش های گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی با تکیه بر پرسش نامه است . برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزارهای اس پی اس اس[2] و مکس کیودا بهره برداری شده است. بر مبنای یافته های پژوهش، در زمینه کنترل و نظارت خداوند عواملی از قبیل هشدار او به انسان ها، نظاره گر بودن خداوند بر نهان انسان ها، آگاه شدن انسان از رفتارهای خود در روز قیامت، ثبت و ضبط اعمال آن ها، آگاهی خاص علمی خداوند از اعمال انسان ها و در زمینه امربه معروف و نهی ازمنکر عواملی از قبیل حق گویی آمران به معروف، تربیت و آموزش ایشان، تخلص به نیکوصفتی آن ها و عالم بودن آمران به معروف از اهمیت بیشتری برخوردار است.
کلید واژگان: قرآن کریم, اراده, کنترل, فرهنگ, اجتماع}Social culture is a set of values, beliefs, customs, symbols, and institutions that develop in a society over time and deeply influence the behavior, attitudes, and identities of individuals. Social culture is influenced by the evolution of society and social changes. Wills play a significant role in controlling social culture, and this influence can be observed in various forms such as shaping values and beliefs, changing customs and traditions, and altering behaviors. Since social culture plays a crucial role in shaping the collective and individual identities of individuals and in society's resilience against damages, the researcher seeks to explain the role of wills, namely the will of God and humans, in controlling social culture from the perspective of the Holy Quran. Through the examination of verses from the Holy Quran, 154 verses related to wills and 218 verses related to social culture were extracted. The main objective is to elucidate the role of wills in controlling social culture in society. This research was conducted using a qualitative method and based on the Grounded Theory, with software coding in MaxQDA and analysis of verses. The statistical community consisted of verses and interpretations and 120 experts in Quranic sciences and university professors, and efforts were made to select real relevant individuals in their fields. Data collection methods included library research and fieldwork based on questionnaires. SPSS and MaxQDA software were used for data analysis. Based on the research findings, in the realm of control and supervision, factors such as God's warning to humans, God's surveillance of hidden actions, human awareness of their behaviors on the Day of Judgment, recording and registering their deeds, God's specific knowledge of human actions, and in the realm of enjoining good and forbidding evil, factors such as the truthfulness of enjoiners of good, their upbringing and education, their truthfulness in enjoining good, their adherence to virtues, and the knowledge of enjoiners of good, hold greater importance.
Keywords: Holy Quran, Wills, Control, Culture, Society} -
قرآن به عنوان آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی واجد مولفه ها و الگوهای دقیق و جامع فرهنگی برای تربیت و هدایت انسان ها است. این تحقیق، مولفه ها و الگوهای فرهنگی قرآن را مورد احصاء و بررسی قرار داده است. نگارنده از روش تحقیق کتابخانه ای و توصیفی برای تشریح بحث، بهره گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که این مولفه ها در سه حوزه باورها، ارزش ها و رفتار قرار دارد. باورهای اساسی، ایمان به مبدا و معاد، رسالت انبیاء، کتب آسمانی، ملایکه و غیب است. ارزش ها در چهار محور اخلاق، تعلیم و تربیت، عدالت و جهاد قرار دارد و در حوزه رفتار، تکالیف واجب شرعی محوریت دارد. هم چنین الگوهای فرهنگی در منطق قرآنی، پیامبران اولوالعزم (عل) (رسول اکرم(ص)، نوح(ع)، ابراهیم(ع)، موسی(ع) و عیسی(ع)) معرفی شده و وجوه الگوبودن آنان تقریر و تبیین شده است. بی تردید احصاء این مولفه ها و الگوها، ضمن آن که قابلیت های متعدد و خصوصیات منحصر به فرد فرهنگ اسلامی، اصالت و حقیقی بودن، قابلیت تمدن سازی، برتری این فرهنگ بر سایر فرهنگ ها، انطباق آن با همه نیازهای بشری و نیل انسان ها به سعادت واقعی در همه ابعاد را به تصویر می کشد، می تواند به عنوان الگویی اصیل و واقعی به دیگر مکاتب نیز معرفی شود.
کلید واژگان: مولفه, الگو, فرهنگ, باور, ارزش, رفتار}As the last and most complete divine book, the Qur'an contains precise and comprehensive cultural components and patterns for the education and guidance of humans. This research has analyzed the components and cultural patterns of the Quran. The author has used descriptive and library research methods to explain the discussion.
The findings indicate that the components are located in the three areas of beliefs, values and behavior; The basic beliefs are faith in the origin and resurrection, the mission of the prophets, the holy books, angels and the unseen; Values are located in the four axes of ethics, education, justice and jihad, and in the field of behavior, obligatory Shariah tasks are centered. Also, the cultural models in the Quranic logic, the first prophets, the Holy Prophet, Noah, Abraham, Moses and Jesus, and the aspects of their role models have been described and explained. Undoubtedly, the calculation of these components and patterns, while the numerous capabilities and unique characteristics of Islamic culture, authenticity and authenticity, the ability to build civilization, the superiority of this culture over other cultures, its adaptation to all human needs and the achievement of human beings to true happiness in all dimensions. depicts, it can be introduced to other schools as an authentic and real model.Keywords: component, model, culture, belief, value, behavior} -
بازنمایی به معنای تصور، توصیف و تولید معنا از طریق زبان، همواره مورد توجه فلاسفه بوده و پیشینه طولانی دارد. در این نوشتار ضمن اشاره مختصر به تاریخچه بازنمایی به خصوص به تغییر جایگاه زبان در فلسفه از ابزار اندیشه به خود اندیشه (در فلسفه تحلیلی، خصوصا اندیشه ویتگنشتاین متاخر) و همین طور تغییر مساله فلسفه از معرفت و آگاهی نسبت به واقع، به فهم و معنا، پرداخته شده است. با توجه به این تغییر دوگانه، پرسش های مطرح شده در این نوشتار این است که در این پارادیم جدید، بازنمایی به چه معناست و زبان چه جایگاهی در بازنمایی دارد؟ آیا نظام بازنمایی زبانی شامل فرهنگ نیز می شود؟ این پرسش ها با تاکید بر «نظریه بازنمایی» استوارت هال مورد بررسی قرار گرفته است. هال، با تلفیق رویکرد های برساخت گرایانه نشانه شناختی فردیناند دو سوسور، الگوی عام زبان شناختی رولان بارت و گفتمان میشل فوکو، مدعی است که معنا از طریق زبان و هرگونه نظام نمادین، در فرایند نظام بازنمایی ذهنی و بازنمایی زبانی برساخته می شود.کلید واژگان: بازنمایی, محاکات, زبان, فرهنگ, برساخت گرایی, نشانه شناسی, گفتمان}
-
The existence of differences in the interpretive opinions of Muslims is undeniable, and one of the serious issues in exegetical discussions is to find the root of the differences in the opinions of commentators of the Holy Qur’an (especially in presenting traditional or modern interpretations). Commentators have different preconceptions and views on various issues, especially about some verses related to women. Some commentators have a traditional view and some have a modern view. This essay examines culture and gender and their role in providing traditional and modern interpretation. The method of collecting materials is desk study and the method of processing them is descriptive-analytical. After the investigations, it was found that different presuppositions and cultures play a role in presenting different interpretations and an example of traditional commentary about women can be seen in the commentary of Banu Amin and an example of modern interpretation can be seen in the opinions of Amina Wadud, and their opinions also had problems that were pointed out. The factors causing modern interpretations are: 1- The flourishing of human reasons; 2- Journeys; 3- meeting special people, 4- Cultural and social conditions.
Keywords: Culture, Traditional Interpretation, New Interpretation, Banu Amin, Amina Wadud} -
نشریه اخلاق پژوهی، پیاپی 18 (بهار 1402)، صص 105 -124
مطالعات بینارشته ای میان اخلاق و علوم دیگر از جمله روان شناسی، زمینه های مناسبی برای تولید دانش اخلاقی فراهم آورده و البته، در این راستا، توجه به ظرفیت های نو و کارآمد دانشهای گوناگون از جمله روان شناسی ضروری است. تبیین تحول فهم اخلاقی از منظر روان شناسی فرهنگی که اندکی بیش از یک دهه از عمر آن می گذرد، حاوی نکات و ظرفیت های قابل توجه و ساختارشکنانه در تولید دانش اخلاق است. پرسش اصلی مقاله این است که رویکرد روان شناسان فرهنگی به فهم افراد از اخلاق چیست و این رویکرد چه ظرفیت هایی را برای تبیین اخلاق و تحول آن به همراه خواهد داشت. ابعاد مطالعات تحول اخلاقی از منظر روان شناسی فرهنگی آن چنان که باید و شاید تبیین نشده اند و از همین رو - در این مقاله - با روش توصیفی۔تحلیلی، مهم ترین ظرفیت های نوآورانه این نظریه تبیین و تحلیل شده است. نتایج این تحقیق، بر پنج ظرفیت بسیار مهم و کلان در رشد اخلاقی - از منظر روان شناسی فرهنگی - تاکید دارد که عبارتند از خوانش نمادین از فرهنگ، نقد دوگانه های پایدار، نقد روش شناسی غالب، پیوند دین و معنویت در اخلاق، و نسبیت گرایی عملی.
کلید واژگان: فرهنگ, روان شناسی فرهنگی, رشداخلاقی, درک اخلاقی}The intersection of ethics with other disciplines, including psychology, offers valuable opportunities for the development and expansion of ethical knowledge. Recognizing the unique and influential contributions of various fields, particularly psychology, is crucial. Cultural psychology, a discipline that has emerged in the past decade, provides significant insights and capabilities in advancing ethical knowledge. This article aims to explore how cultural psychologists approach the understanding of ethics and the transformative potential it holds. Despite the importance of studying ethical transformation through cultural psychology, the dimensions of this exploration remain insufficiently explained. Hence, this article employs a descriptive-analytical approach to illuminate and analyze the most innovative aspects of this theory. The findings emphasize five key capacities that greatly contribute to ethical growth from the perspective of cultural psychology: symbolic interpretation of culture, critique of established dualities, examination of dominant methodologies, integration of religion and spirituality into ethics, and practical relativism.
Keywords: culture, cultural psychology, Ethical Growth, Ethical Understanding} -
سینما صنعتی است پرمخاطب که علاوه بر دارا بودن آثار و ابعاد اقتصادی، بر فرهنگ، مخاطب و به تبع آن بر جامعه اثر می گذارد. با توجه به ویژگی های خاص فرهنگ جامعه ایرانی و تمایزات آن با جریانات فرهنگی جهانی شونده و همچنین فرهنگ بنیان بودن انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، آنچه در سیاستگذاری سینمای ایران اهمیت دارد، ویژگی ها و مختصات عناصر فرهنگی است که از طریق فیلم های سینمایی به جامعه تسری می یابد و منتقل می شود. این پژوهش به دنبال آن است تا از طریق ارزیابی مضمون و محتوای 20 فیلم سینمایی پرمخاطب و پرفروش اکران شده طی 5 سال اخیر، حجم سینمای پادفرهنگ را از منظر میزان مخاطب و اقتصاد سینما شناسایی کند. بدین منظور پژوهش حاضر با ارائه پرسشنامه، نظر نخبگان این حوزه را در خصوص این فیلم ها گردآوری و تحلیل کرده و نتایج نشان از آن دارد که سهم سینمای پادفرهنگ در آثار مورد بررسی که فیلم های پرفروش ما بین سال های 1396 تا 1400 بوده اند، حدود 73 درصد از اقتصاد سینمای ایران بوده و به تبع آن سهم سینمای فرهنگی حدود 27 درصد است. همچنین فیلم های مدنظر از دیدگاه تمدن، هویت و سبک زندگی نیز مورد ارزیابی قرار گرفته اند که نتایج نشان از این دارد که در سال های اخیر سینمای ایران از منزلگاه تمدنی، هویتی و سبک زندگی نه تنها در زمین فرهنگ و تقویت آن ایفای نقش نکرده اند، بلکه حتی به سمت تقویت پادفرهنگ گرایش داشته اند و این امر نشان از غفلت حوزه سینما از این مولفه های با اهمیت دارد.
کلید واژگان: فرهنگ, پادفرهنگ, اقتصاد فرهنگ, اقتصاد سینما, سیاستگذاری فرهنگی} -
توجه به مفهوم فرهنگ از منظر قرآن کریم در ابعاد مختلف، سبک صحیح زندگی را برای انسان نمایان و او را با آموزه های قرآنی در این مقوله آشنا می کند. با توجه به ذووجوه بودن مفهوم فرهنگ، یافتن کلیدواژه های معادل و کلمات مرتبط با آن در قرآن کریم به سهولت انجام پذیر نیست. هدف از نگارش این مقاله، یافتن معادل های واژه فرهنگ و نیز اصطلاحات و کلمات فرهنگ ساز در قرآن است. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است و با روش تحلیلی اکتشافی، معادل یابی برای واژه فرهنگ و یافتن اصطلاحات فرهنگ ساز در قرآن را دنبال می کند. در این راستا، عناوین کلی «سنت»، «امت»، «ملت»، «دین» و «داب» به عنوان معادل های واژه فرهنگ از قرآن استخراج و ضمن اشاره به فرهنگ سازهای نفسانی در قرآن، کلمات قرآنی مربوط به فرهنگ سازهای رفتاری کشف و بیان شده است. توجه به این اصطلاحات قرآنی و مفاهیم آنها، می تواند اخلاق و فرهنگ رفتاری انسان را بر اساس آموزه های قرآنی رشد دهد.کلید واژگان: قرآن, فرهنگ, فرهنگ ساز نفسانی, فرهنگ ساز رفتاری, معادل یابی}Paying attention to the concept of culture from the perspective of the Holy Qur'an in different dimensions can reveal the proper lifestyle to man and familiarizes him with the teachings of the Qur'an in this issue. Considering the two-faceted nature of the concept of culture, it is not easy to find equivalent keywords and terms related to it in the Holy Quran. The purpose of writing this article is to find the equivalents of the word culture, as well as terms that can make culture in the Qur'an. The present article is theoretical research in the field of Quranic culture, and with the exploratory analytical method, it follows the equivalent of the word culture and finding culture-making terms in the Quran. In this regard, general terms like "Sunnah", "Ummah", "Millah", "Din" and "Da'ab" are extracted from the Qur'an as equivalents of the word "culture" and while referring to the Emotional culture-making terms in the Quran, the Quranic words related to the behavioral culture-making words are discovered and expressed. Paying attention to these Quranic terms and their concepts can develop human ethics and behavioral culture based on Quranic teachings.Keywords: Qur'an, culture, Emotional Culture-Making, Behavioral Culture-Making, equivalence}
-
زمان و زمان شناسی از مفاهیم کلیدی فرهنگ وحیانی است. سوره عصر یکی از سوره های مکی است که برنامه سعادتمندی و به زیستی انسان را در کوتاه ترین تعبیر بیان کرده و با سوگند به زمان، آغاز شده است. این سوره در جواب سوگند، به طور صریح و قطعی از خسران همه انسان ها به جز استثنا ها سخن گفته است. بحث از «خسر» و «خسران»، از دانایی حوزه معنایی تجارت است؛ به همین سبب، بازشناسی رابطه تجارت و زمان و از دست دادن اصل سرمایه با محوریت فرهنگ نزول اهمیت دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با ابزار گردآوری اسنادی - کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی و سطح تحلیل تحلیل محتوا و رویکرد انسان شناسی تاریخی و فرهنگی، به دنبال پاسخ به این سوالات است: پیش زمینه و دانایی سازمان دهنده وجه شبه استعاره تاجر از مومن متناظر با انسان شناسی تاریخی - فرهنگی مکه چیست؟ رابطه مومن با تاجر در پرتو انسان شناسی تاریخی -فرهنگی چگونه به ساخت استعاره کمک کرده است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که با انسان شناسی تاریخی و فرهنگی، فهم عمیق تری از مفاهیم سوره عصر به دست می آید. خداوند متناسب با فرهنگ آن زمانی، مومن را به تاجر تشبیه می کند و عمر مومن را کالای او می داند. وجه شبه این تشبیه کل، دانایی و گفتمان فرهنگ تجارت آن زمانی است؛ به طوری که حتی ماده فعلی «شری» به معنای خریدوفروش نابرابر و کاربست آن برای مفهوم شهادت در قرآن، بیان کننده گفتمان فرهنگی است. توصیه به «صبر» متناسب با زمان شناسی سفرهای تجاری تابستانه و زمستانه و توصیه به «حق» متناسب با مکان شناسی یمن و شام یک طرف تشبیه برای استعاره تاجر از مومن است.
کلید واژگان: عصر, زمان, انسان شناسی, تاریخ, فرهنگ, تجارت}Time and chronology are among the key concepts of the revelation culture. Surah Al Asr (in Arabic: العصر) is one of the Meccan surahs that describes the plan for human happiness and well-being in the shortest possible way and it is started with an oath to time (in Arabic: عصر). In response to the oath, this surah has spoken about the loss (in Arabic: خسر) of all human beings, except for those who are mentioned in the following verses. Talking about a loss in this Surah originated from the semantic domain of the business field. For this reason, it is important to recognize the relationship between business, time, and capital loss regarding the culture and context of revelation. Therefore, the current research by collecting library documents, descriptive-analytical method, and regarding the historical-cultural anthropology at the level of content analysis, seeks to answer the following questions: what is the background and knowledge that form the sense of the merchant's metaphor for the believer according to the historical-cultural anthropology of Mecca? According to historical-cultural anthropology, how has the relationship between a believer and a merchant contributed to the construction of this metaphor? The findings of the present research have indicated that by considering historical-cultural anthropology, a deeper understanding of the concepts of Surah Al-Asr can be obtained. According to the culture of that time, Allah likened the believer to a merchant and considered the believer's life as his commodity. The sense of this analogy is the wisdom and discourse of the business culture of that time. Even the root of the verb "شری" means unequal buying and selling and its application to the concept of martyrdom in the Holy Qur'an expresses a cultural discourse. The advice to "wait" (in Arabic: صبر) corresponds to the timing of summer and winter business trips. Moreover, the advice to "right" (in Arabic: (حق corresponds to the topography of Yemen and Sham. And all of them are one side of the simile for the merchant's metaphor for the believer.
Keywords: Asr (in Arabic:عصر), Time, Anthropology, History, Culture, Business} -
مقاومت از جمله ارزش های بنیادین قرآنی در مسیر پیشرفت جامعه اسلامی و شکل دهی تمدن اسلامی است که به معنای ایستادگی و پایداری در برابر چیزی است که توازن را در ابعاد داخلی و خارجی بر هم زده باشد. شکل گیری این ارزش در جامعه به عنوان یکی از شیوه های الگوی مرسوم زیست انسانی در عرصه های حیات انسانی، به طوری که بتوان نمود آن را در مجموع رفتارهای اجتماعی مشاهده کرد، فرهنگ مقاومت گفته می شود (بیان مسیله). دستیابی به فرایند مهندسی این ارزش در جامعه مبتنی بر نظام اندیشه ای رشدمحور قرآن کریم، هدف این نوشتار است (هدف). اکنون این سوال مطرح است که قرآن کریم در راستای مهندسی فرهنگ مقاومت در جامعه، چه فرایندی را مطرح می سازد؟ (سوال). ضرورت بررسی این مسیله با توجه به تاکید آموزه های دینی نسبت به این ارزش، و نیاز جوامع اسلامی خصوصا با توجه به شرایط کنونی اسلام و نیاز به همگرایی و هماهنگی میان جبهه مقاومت روشن است (ضرورت). روش پژوهش در ترسیم فرایند مهندسی و مولفه های آن، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی است (روش). یافته های پژوهش نشان می دهد که مبتنی بر اندیشه رشد قرآنی، فرایند مهندسی فرهنگ مقاومت مبتنی بر یک خودآگاهی و هدفداری در فرایندی سه مرحله ای است که سعادت انسان و جامعه انسانی را به دنبال دارد (نتیجه).
کلید واژگان: قرآن کریم, تمدن اسلامی, مقاومت, فرهنگ, جامعه, رفتارشناسی, خودآگاهی}مجله آموزه های قرآنی, Volume:20 Issue: 37, 2023, PP 181 -211Resistance is one of the fundamental Quranic values in the cause of the development of the Islamic society and the formation of the Islamic civilization, which means standing and resisting against something has upset the balance in internal and external dimensions. The formation of this value in the society as one of the methods of the conventional model of human life in the fields of human life; So that its manifestation can be observed in the totality of social behaviors, it is called the culture of resistance (Problem statement). The purpose of this article is the achievement of the engineering process of this value in a society based on the growth-oriented thought (ideological) system of the Holy Quran (Purpose). Now the question is what process does the Holy Quran propose in order to engineer the culture of resistance in the society? (Question). The necessity of examining this issue is clear considering the emphasis of religious teachings on this value and the need for Islamic societies, especially considering the current conditions of Islam and the need for convergence and coordination between the resistance front (Necessity). The research method in stating the engineering process and its components is qualitative content analysis with an analogy approach (Method). The findings of the research show that the engineering process of resistance culture is based on a self-awareness and purposefulness, according to the idea of Quranic growth, in a three-stage process that leads to the happiness of man and human society (Conclusion).
Keywords: Holy Quran, Islamic Civilization, Resistance, Culture, Society, Behaviorology, Self-Awareness} -
تحقق آرمان شهر مهدوی برای انسان از اهدافی است که دین اسلام در پی تحقق آن بوده است. از منظر دین اسلام، اصالت با پیشرفت فرهنگی است و رسیدن انسان به آرمان شهر مهدوی غایت سیر تکاملی انسان در مسیر پیشرفت فرهنگی معرفی شده است. بر این اساس جامعه قرآنی، بر بنیاد خانواده به عنوان مرکز توجه احکام، حقوق، آداب و اخلاق، اهتمام ویژه ای مبذول داشته و جایگاه آن را با آموزه های متعدد، تحکیم بخشیده است. برای این که خانواده بتواند در مسیر ایجاد آرمان شهر مهدوی حرکت کند، باید مقتضیات عصر جدید را بشناسد و بسیار سنجیده و هدفمند گام بردارد. این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی نگاه ویژه ای به موضوع خانواده داشته و مولفه های فرهنگی خانواده را برای تحقق آرمان شهر مهدوی مورد بررسی قرار داده است. طبق یافته های مورد نظر که در طی مقاله به آن اشاره می شود، توجه به بایسته های مانند ایجاد شرایط ازدواج آسان، حسن معاشرت توصیه قرآن کریم برای داشتن زندگی ایده آل، مسیولیت پذیری واهتمام داشتن به امور و... حرکت به سوی تحقق این ایده نجات بخش را فراهم می سازد.کلید واژگان: مهدویت, خانواده, فرهنگ, آرمان شهر}The realization of the Mahdavi utopia for humans is one of the goals that Islam has sought to achieve. From the point of view of Islam, originality is with cultural progress, and reaching the ideal city of Mahdavi is the goal of human evolution in the path of cultural progress. Based on this, the Qur'anic society has paid special attention to the foundation of the family as the center of attention for rulings, rights, manners and ethics, and has strengthened its position with numerous teachings. In order for the family to be able to move in the direction of creating the utopia of Mahdavi city, it must know the requirements of the new era and take very deliberate and purposeful steps. This article has taken a special look at the issue of family with analytical and descriptive method and has examined the cultural components of the family for the realization of Mahdavi's utopia. According to the desired findings which are mentioned in the article, paying attention to the requirements such as creating easy marriage conditions, good company as recommended by the Holy Qur'an to have an ideal life, being responsible and paying attention to affairs and... moving towards the realization of this It provides a life-saving idea.Keywords: Mahdaviat, Family, culture, Utopia}
-
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش آموزش و پرورش در توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه صورت گرفته است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا مفاهیم آموزش و پرورش، توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را با استفاده از منابع معتبر تعریف کرده و سپس به شرح تاثیرات و نقش آموزش و پرورش در توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه پرداخته شده است. در این تحقیق، به بررسی اثرگذاری آموزش و پرورش در بالا بردن سطح دانش و علمیه جامعه، ایجاد فرهنگی سازنده، پایدارسازی اقتصادی، توسعه فناوری و کاهش فقر و بی کاری پرداخته شده است. در نهایت، بر این ایده پایه ای تاکید شده است که آموزش و پرورش به عنوان یکی از عامل های اساسی توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه، باید به شیوه هایی مناسب و با استفاده از روش های مدرن و موثر اجرا شود.
کلید واژگان: آموزش وپرورش, اقتصاد, فرهنگ, سیاست, جامعه}The present study aimed to investigate the role of education in political, cultural and economic development of society. In order to achieve this goal, first the concepts of education, political, cultural and economic development have been defined using credible sources and then the effects and role of education in the political, cultural and economic development of the society has been discussed. In this research, the impact of education on raising the level of knowledge and theology of society, creating a constructive culture, economic sustainability, technology development and poverty reduction and unemployment has been discussed. Finally, it is emphasized on the basic idea that education, as one of the fundamental factors of the political, cultural and economic development of society, should be implemented in appropriate ways and using modern and effective methods.
Keywords: Education, Economics, Culture, Politics, Society} -
جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی همواره تلاش کرده است به شکل آگاهانه و ارادی در تحولات فرهنگی جامعه تاثیر گذار باشد. این تلاش ها با استفاده از ابزارهای مختلفی انجام شده است. برای شناخت ابزارهای سیاستی و تغییر فرهنگی در چهار دهه گذشته در نظام جمهوری اسلامی می توان از چشم انداز ها و روش های مختلفی استفاده کرد. در این مقاله با استفاده از چارچوب نظری جامعه پذیری و روش تحلیل محتوی کیفی اسناد قانونی، روش ها و ابزارهای اصلی مورد استفاده در حوزه فرهنگ مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های تحقیق می توان این گونه نتیجه گیری کرد که جمهوری اسلامی در کلان ترین سطح خود از چهار ابزار مختلف به شکل همزمان در حوزه فرهنگ به عنوان ابزار سیاستی فرهنگ در جامعه استفاده می کند. نهاد سازی، گفتمان سازی، قانونگذاری و حمایت مالی. روش اصلی مورد استفاده در تغییر فرهنگی نیز روش سه وجهی تغییر فرهنگی است که رکن اصلی و اساسی آن تغییر آشکار و مستقیم از طریق مداخله قانونی است. این روش بر سه گانه تحذیر-تشویق-ترغیب و مبتنی بر سایقه های ترس-آگاهی جویی - زیبایی دوستی استوار بوده و به صورت مستقیم و آشکار تلاش می کند تا اصلاحات مورد نظر در حوزه فرهنگ را محقق سازد.
کلید واژگان: فرهنگ, تغییر, قانون, ابزار, روش} -
مدافعان نظریه تکامل داروینی بر این باورند که نظریه تکامل منحصر به زیست شناسی نیست بلکه تکامل می-تواند در سایر حوزه ها مثل فرهنگ هم جاری شود. برای تبیین تکامل فرهنگ، رویکردهای متعددی وجود دارد از بین این رویکردها می توان به رویکرد ممتیک اشاره کرد. این نظریه که در اصل توسط ریچارد داوکینز ارایه شد، به دنبال تشبیه بین تکامل در سطح فرهنگی و تکامل زیستی است. مدافعان این رویکرد ادعا می کنند همان طور که در تکامل زیستی ژن ها هستند که از خود کپی می سازند و توضیح می دهند که چرا موجودات زنده به والدین خود شبیه هستند، در فرهنگ هم اگر قرار است تکامل یابد، یافتن نوعی از همتاساز فرهنگی که وراثت فرهنگی را توضیح دهد ضروری است. داوکینز با جعل کلمه مم، که هم وزن با ژن می باشد، این نقش را به مم ها سپرد. بعد از داوکینز فلاسفه ای مثل دنیل دنت این نظریه را جدی گرفت و در کتاب های مختلف خود مخصوصا کتاب اخیر خود به نام از" باکتری تا باخ" به شرح و بسط مم پرداخت. وی همچنین تلاش کرده است نقدهای منتقدین بر مم را جمع آوری و پاسخ دهد. در این مقاله ما در صدد هستیم به برسی رویکرد ممتیک بر اساس نگاه دنت بپردازیم. بعد از تعریف فرهنگ و علت طرح ممتیک، به بحث مم-ها از نظر دنت پرداخته می شود. سپس اشکالات ممتیک و جواب های دنت به این اشکالات آورده می شود. در انتها نیز پاسخ های دنت مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
کلید واژگان: تکامل, تکامل فرهنگی, ممتیک, فرهنگ, دنیل دنت} -
فرهنگ یکی از مهمترین و تاثیرگزارترین بخش های زندگی بشر در طول تاریخ بوده است، به طوری که بدون فرهنگ حیات و هویت یک جامعه معنا ندارد. با اندکی تامل در می یابیم که سبک زندگی، پیشرفت، قوانین و هنجارها، رفتار و تفکرات، عادات و... همگی ریشه در فرهنگ هر جامعه دارند. در واقع تمام ابعاد حیات یک جامعه اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- ارتباطی، امنیتی، آموزش و خدمات تحت تاثیر فرهنگ آن جامعه قرار دارند. اما هر فرهنگ دارای ویژگیهای مثبت و یا منفی فراوانی است که در طول تاریخ در حوزه فرهنگ آن کشور رسوخ کرده و جزیی از آن شده اند. بدون شک در جامعه ای که اعضای آن با احساس مسیولیت، رفاه و پیشرفت جامعه را رفاه و پیشرفت خود می دانند و نسبت به همنوعان خود بی تفاوت نیستند و همواره در پی ارتقا و تعالی خود و جامعه متبوع خود هستند، می توان به پیشرفت مادی و معنوی آن جامعه امیدوار شد. اما بی توجهی و انفعال در برابر آسیب های موجود در پیکره فرهنگ، ضربات سنگینی بر پیشرفت، رفاه، انسجام و کیفیت زندگی شهروندان وارد می سازد. عدم تلاش برای شناخت و چاره اندیشی برای این آسیب ها موجب تداوم وضع نامطلوب و گسترش بی نظمی و عقب ماندگی یک جامعه خواهد شد.
کلید واژگان: فرهنگ, جامعه, آموزش و پرورش, شخصیت, روانشناسی فرهنگی}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.