به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « قوای نفس » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »

تکرار جستجوی کلیدواژه «قوای نفس» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • محمدحسین وفائیان*، احد فرامرز قراملکی

    قوه خیال در فلسفه ابن سینا و تابعان وی، «خزانه» صوری معرفی می شود که جزیی است و به وسیله حس مشترک ادراک شده است؛ در مقابل، صدرالمتالهین در مقام تعریف قوه خیال، دو دیدگاه متفاوت، ولی منسجم و منطقی ارایه کرده که با تحلیل روش شناختی وی در مباحث نفس، قابل استنتاج و توصیف است. مسئله اساسی پژوهش جاری، توصیف نظریه واقعی صدرالمتالهین در مسئله چیستی خیال و سپس مقایسه آن با دیدگاه رایج مشاییان، به منظور کشف نقاط اشتراک و افتراق حقیقی این دو دیدگاه است. یافته اصلی که براساس روش تحلیلی منطقی و با تکیه بر روی آورد تحلیل گزاره ای و سیستمی عبارات صدرالمتالهین در دو مقام «تبیین مبانی شناخت قوه خیال» و «ارایه کارکردهای این قوه» به دست آمده است، حاکی از اتخاذ دو رویکرد از سوی صدرا در تعریف قوه خیال است. وی در ابتدای مباحث نفس شناسی و قوای آن، تابع دیدگاه مشهور مشاییان است و پس از آن و در فرایندی تعالی گونه و با ابتنا بر امکان تشکیک در قوای نفس، دیدگاه دیگری را در بازشناسی قوه خیال ارایه می دهد. صدرالمتالهین خیال را به مثابه نفس حیوانی و فصل حقیقی انسان در مرتبه حیوانیت معرفی می کند که خود بر قوه انگاری هریک از مراتب سه گانه نفس انسانی در نظام فلسفی وی مبتنی است.

    کلید واژگان: صدرالمتالهین, انسان شناسی, قوای نفس, خیال, نفس حیوانی}
    MohammadHossein VafaIan*, Ahad Faramarz Qaramaleki

    The Power of Imagination in Ibn Sina and his followers` philosophy is introduced as the container of those partial forms perceived by the common sense. Sadr al-Mutuallihin, however, when defining the power of Imagination, presented two distinct, but coherent and logical, perspectives inferential and describable by his methodological analysis. The main issue of the current study is to describe Sadr al-Mutuallihin's true theory of the what of imagination and then compare it with the common Peripatetic view to discover the true commonalities and differences between these two views. The main finding, on an analytical-logical approach and the propositional and systematic analysis of Sadr al-Mutuallihin's statements in the two positions of "explaining the fundamentals of the cognition of the imagination" and "presenting the functions of this power", suggests that Sadra has adopted two approaches. At the beginning of his epistemological debates and his powers, he is subject to the famous view of the Peripatetic, and then, in a process of transcendence, with a view to the possibility of forming a self-power, offers another perspective on the recognition of the imagination. Mulla Sadra defines the imagination as the animal soul and the real species of man in the animal system, which itself is based on the three-fold power of the human soul in his philosophical system

    Keywords: Sadr al-Mutuallihin, anthropology, mental powers, Imagination, animal soul}
  • نجف یزدانی*، احسان کردی اردکانی، زهرا خسروی

    یکی از مباحث بنیادین علم النفس، ملاک تعدد قوای نفس است. مسئله اصلی پژوهش آن است که: ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا چه ملاک هایی برای تعدد قوای نفس در نظر گرفته اند و آیا این ملاک ها قابل پذیرش اند؟ ابن سینا پنج معیار را برحسب اختلاف در شدت و ضعف، تندی و کندی، وجود و عدم، تضاد و اختلاف جنسی افعال نفس برای تعدد قوا معرفی می کند و با استناد به قاعده الواحد، تنها ملاک پنجم را می پذیرد. شیخ اشراق با انحصار قاعده الواحد به ذات بسیط خداوند، تغایر و تعدد قوا را برحسب جهات و اعتبارات مختلف نفس تبیین می کند. ملاصدرا نیز پس از ذکر اشکالاتی به معیار ابن سینا، درنهایت براساس ملاک انفکاک وجود یک قوه از قوه دیگر و تناقض در افعال نفس، به بررسی تمایز قوا می پردازد. در این پژوهش ضمن بررسی تحلیلی انتقادی ملاک های یادشده، اشکالات وارد بر آنها نیز بحث، و اثبات می شود که هیچ کدام از این موارد نمی تواند ملاک تعدد قوای نفس باشد.

    کلید واژگان: معیار تعدد, قوای نفس, ابن سینا, سهروردی, ملاصدرا}
    Najaf Yazdani*, Ehsan Kordi Ardakani, Zahra Khosravi

    One of the fundamental topics in philosophical psychology is the criterion of the multiplicity of the powers of the soul. The main research question is: What has been taken as the criteria for mental powers as being numerous by Ibn Sina, Suhrawardi and Mulla Sadra for multiplicity of souls? How one may view on what they said in the field? Ibn Sina introduces five criteria in terms of differences in intensity and weakness, rapidity and slowness, existence and absence, contradiction and sexual difference as the criteria, and, relying on the rule of alvahid accepts only the fifth criterion. Sheikh Ishraq, limiting the rule of alvahid to the very essence of God, explains the difference and multiplicity of mental powers in terms of different directions and modifications of the soul. Mulla Sadra, having criticized Ibn Sina`s, also examines the distinction of powers based on the criterion of the separation of one power from another and contradiction in the functions of the soul. In this study, while analyzing these criteria critically, we discuss the drawbacks to them, and prove that none of them may be taken as a criterion in the field.

    Keywords: Multiplicity Criterion, Self-Efficacy, Avicenna, Suhrawardi, Mulla Sadra}
  • محمدحسین وفاییان، احد فرامرز قراملکی

    قوه خیال در فلسفه ابن‏ سینا و تابعان وی، «خزانه» صوری معرفی می‏شود که جزئی است و به وسیله حس مشترک ادراک شده است. در مقابل، صدرالمتالهین در مقام تعریف قوه خیال، دو دیدگاه متفاوت ولی منسجم و منطقی را ارائه کرده که با تحلیل روش ‏شناختی وی در مباحث نفس، قابل استنتاج و توصیف است. مسئله اساسی پژوهش جاری، توصیف نظریه واقعی صدرالمتالهین در مسئله چیستی خیال و سپس مقایسه آن با دیدگاه رایج مشائیان، به منظور کشف نقاط اشتراک و افتراق حقیقی این دو دیدگاه است. یافته اصلی که بر اساس روش تحلیلی منطقی و با تکیه بر روی‏ آورد تحلیل گزاره‏ای و سیستمی عبارات صدرالمتالهین در دو مقام «تبیین مبانی شناخت قوه خیال» و «ارائه کارکردهای این قوه» به دست آمده است، حاکی از اتخاذ دو رویکرد از سوی صدرالمتالهین در تعریف قوه خیال است. وی در ابتدای مباحث نفس ‏شناسی و قوای آن، تابع دیدگاه مشهور مشائیان است. پس از آن و در فرایندی تعالی‏ گونه و با ابتنا بر امکان تشکیک در قوای نفس، دیدگاه دیگری را در بازشناسی قوه خیال ارائه می‏دهد. صدرالمتالهین خیال را به‏ مثابه نفس حیوانی و فصل حقیقی انسان در مرتبه حیوانیت معرفی نموده که خود، مبتنی بر قوه ‏انگاری هریک از مراتب سه‏گانه نفس انسانی در نظام فلسفی وی است.

    کلید واژگان: صدرالمتالهین, انسان‏ شناسی, قوای نفس, خیال, نفس حیوانی}
    Mohammadhosein Vafaiyan, Ahad Faramarz Qaramaleki

    The faculty of imagination in the philosophy of Avicenna and his followers is known as a mental capacity for preserving particular forms perceived by common sense. Sadr ul-Mutuallihin, yet, when defining the faculty of imagination, has given two various, but interconnected and logical, views, that are inferential from and describable on his methodological analysis in the field of human soul. The basic issue of the current research is to describe Sadra`s final view of the what-ness of the human soul and to compare it with that of peripatetic philosophers. The main finding, being achieved in a logical and analytical method and relying on the propositional and systematic analysis of the statements of Sadr al-Mutuallihin in two positions of "explaining the foundations of the knowledge of the faculty" and "giving the Functions of the faculty," has shown the validity of the claim. At first, he thought as the well-known peripatetic and, then, relying on the gradation of the mental faculty gave another view on which the faculty of imagination is known as the animate soul and as the very logical particularity of human being in animate level, which is based on power-regarded state of the three levels of the human soul in his philosophical system.

    Keywords: Sadr al-Muta`llīhin, anthropology, Powers of Mind, Imagination, Animate Soul}
  • مهدی امینی
    «خیال» در مباحث فلسفه هنر و زیبایی از دیرباز، اهمیت ویژه ای داشته است. در سنت حکیمان مسلمان، بررسی خیال منفصل عالم مثال از منظر هستی شناسانه نیز مورد توجه و بررسی قرار گرفته است اما جایگاه اصیل بحث از خیال، در حوزه معرفت شناسی قرار می گیرد و مهم ترین علت آن، ارتباط خیال و مسائل آن، با ادراک و قوای ادراکی است. نظر به اینکه مراجعه به سنت فیلسوف نامور و اثرگذار معاصر، علامه طباطبایی، فی نفسه ارزشمند است، بازخوانی مجدد و طرح پرسش هایی با رویکرد زیبایی شناسانه در حوزه خیال، می تواند بستر ارزشمندی برای نظریه پردازی و استحصال رهیافت های مهم باشد. جستار حاضر به بررسی خیال، از حیث ادراکی و نیز تبیین جایگاه آن در میان قوای نفس و سپس تحلیل ارتباط آن با عالم مثال پرداخته و در پایان، تطبیق و تبیین جایگاه و نقش آن در ادراک و آفرینش اثر هنری را مورد توجه قرار داده است.
    کلید واژگان: خیال, ادراک, قوای نفس, عالم مثال}
  • علی ارشد ریاحی

    در این جستار تاثیری را که برخی از آرای فلسفی صدرا بر برداشت های او از آیات قرآن داشته است، نقد و بررسی می کنیم. به این منظور کلیه کتاب های فلسفی و تفسیری وی را مطالعه و مواردی را که او تحت تاثیر آرای فلسفی مذکور مفاهیمی غیر از معانی ظاهری برداشت کرده است، جمع آوری کرده ایم. سپس با توجه به سایر آیات، روایات، قراین عقلی و لفظی و شان نزول آیات صحت و سقم برداشت های ایشان را معین می کنیم. در آخر نیز به این نتیجه می رسیم که هیچ یک از سیزده برداشت صدرا از آیات قرآن صحیح نیست.

    کلید واژگان: ماده اولی, ادراک حسی و عقلی, عقل بسیط و تفصیلی صناعات خمس, قیاس, قوای نفس}

    Some of the philosophical views of Sadra had impact on his understanding of Kuranic verses. This is the subject of this article in which the issue is examined and its examples, where he has chosen an exoteric meaning accordingly, have been gathered from all his philosophical and exegetical works. Subsequently, his understanding has been evaluated according to other verses, traditions, rational and narrative proves, and also the occasion of revelation. Finally we have reached the result that none of Sadra's thirteen perceptions of the Kuranic verses are correct.

نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال