جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « نسخ » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »
تکرار جستجوی کلیدواژه «نسخ» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
از مسائل کاربردی و در عین حال بسیار پیچیده در علم اصول، بحث عام و خاص است که تاثیرات عمیق آن در علم فقه و همچنین حقوق به خوبی نمایان است. یکی از مسائلی که در بحث عام و خاص از قدیم الایام موجب معرکه آرا شده است، بحث دوران بین نسخ و تخصیص است. در این بحث که حالات گوناگون عام و خاص از قبیل مقارنت، تقدم، تاخر و یا جهل به تاریخ صدور آنها مورد بررسی قرار می گیرد، برخی از اندیشمندان اصول، در تمام فروض قائل به تخصیص عام به وسیله خاص هستند و بعضی از علما هم تفصیل داده و در برخی فروض قائل به نسخ و در برخی دیگر قول به تخصیص را پذیرفته اند. نگارنده در این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده در پی پاسخ به این پرسش است که حالات مختلف بین نسخ و تخصیص به چه صورت است؟ که به نظر می رسد موارد آن با توجه به اختلاف مبانی، بسیار متعدد باشد. همچنین پس از طرح فروض و نقل اقوال علما به بررسی و بیان اشکالات آنها پرداخته و در نهایت به این نتیجه رسیده است که برخی از اختلاف ها فاقد ثمره عملی بوده و در واقع نزاع ها لفظی است و برخی از فروض مانند تقدم خاص و تاخر عام از اساس اشتباه بوده و نیازمند بازنگری است.کلید واژگان: عام, خاص, نسخ, تخصیص, اصول, ثمره}One of the practical and yet very complex issues in the science of principles is the discussion of general and specific ('am wa Khas), whose profound effects are well evident in the science of jurisprudence as well as law. One of the issues that has caused a battle of opinions in the discussion of general and specific since ancient times is the rotation between abrogation and specification. In this discussion, which examines various states of general and specific such as concurrence (Moqarenat), precedence (Taqaddom), delay (Taakhor), or ignorance of their date of issuance, some scholars of principles argue for the specification of the general by the specific in all hypotheses, while some scholars have differentiated, accepting abrogation in some hypotheses and specification in others. The author, in this article which has been conducted through a descriptive-analytical method, seeks to answer the question: What are the different states between abrogation and specification? It seems that these cases are very numerous, considering the differences in foundations. Also, after presenting the hypotheses and quoting the opinions of scholars, the author examines and states their problems, and finally concludes that some of the differences lack practical results and in fact, the disputes are verbal, and some hypotheses, such as the precedence of the specific and the delay of the general, are fundamentally mistaken and need revision.Keywords: General, Specific, Abrogation, Specification, Principles, Result}
-
قرینه امتنان در موارد پرشماری در فهم متون دینی به کار گرفته شده است؛ با این وجود دلالت های این قرینه و نیز تحلیلی از چگونگی این دلالت ها، مورد بررسی مستقل قرار نگرفته است. مقاله حاضر به استقصاء و دسته بندی این دلا لت ها پرداخته است و با توجه به چیستی و ویژگی های امتنان به بررسی تحلیلی این دلالت ها اقدام کرده است. بر این اساس خطاب امتنانی، خطابی است که به ذکر نعمت از جهت نعمت بودن آن و به جهت اظهار نعمت القاء می شود. از ویژگی های این خطاب امتنانی بودن افراد آن، تمامیت در بیان و متعارف بودن مورد امتنان است که در سایه این ویژگی ها دلالاتی نظیر اثبات عمومیت، اباء از تخصیص، ترجیح تخصص در دوران بین تخصیص و تخصص، بیان حکم شرعی، مفهوم و نیز نسخ ناپذیری را به دنبال دارد.
کلید واژگان: امتنان, قرینه, اباء از تخصیص, مفهوم, نسخ, تخصص} -
یکی از آیاتی که تفسیر آن محل اختلاف مفسران بوده عبارت «و علی الذین یطیقونه» در آیه 184 سوره بقره است. نظر به آنکه فعل «یطیقونه» در این آیه مثبت بکار رفته، مفسران را در فهم عبارت مذکور دچار چالش نموده است. نوشتار حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، در صدد است تا با گذاری به سیر تطور فهم این آیه در اندیشه مفسران، زمینه ی فهم دقیق تر آیه را فراهم آورده و داده های لازم جهت داوری صحیح پیرامون شروط و استثنایات روزه در قرآن را بازیابی کند. با بررسی های انجام شده در این تحقیق روشن شد که بر حسب سیر زمانی از قرن اول تا عصر حاضر، به ترتیب سیر فهم مفسران، مباحثی همچون؛ اختلاف قرایت، فرضیه نسخ، در تقدیر گرفتن حرف نفی یا فعل «کانوا»، بیان مصادیق «یطیقونه» و تبیین معنای دقیق این ماده در آیه مورد بحث بوده است. از میان این دیدگاه ها، تلاش مفسران اخیر در قرن چهاردهم و پانزدهم در فهم آیه به برداشت صحیح از آیه کمک شایانی کرده است. این تلاش ها از طریق کشف حقیقت معنایی «یطیقونه» بوده که به مقارنت قید مشقت در ماده «یطیقونه» انجامیده و در نظرات مفسرانی از صحابه همچون ابن عباس هم بدان اشاره شده است.
کلید واژگان: روزه, نسخ, تطور, یطیقونه, 184 بقره}Seraje Monir, Volume:13 Issue: 45, 2024, PP 161 -184One of the verses whose interpretation has been the point of disagreement of the commentators is the phrase "وعلی الذین یتیقونه" in verse 184 of Surah Al-Baqarah. Since the verb "yatiquna" is used positively in this verse, it has challenged the commentators to understand the phrase. The present article, which has been done by descriptive-analytical method, seeks to provide a more accurate understanding of the verse by retrieving the evolution of the understanding of this verse and retrieving the necessary data to correctly judge the conditions and exceptions of fasting in the Qur'an. Slowly Through the studies conducted in this research, it became clear that according to the time course from the first century to the present era, in order of the understanding of the commentators, topics such as; The difference between the recitation, the hypothesis of abrogation, in the appreciation of the negation letter or verb "Kanwa", the expression of the examples of "Yatiquna" and the explanation of the exact meaning of this article in the verse have been discussed. Among these views, the efforts of recent commentators in the fourteenth and fifteenth centuries to understand the verse have contributed greatly to the correct interpretation of the verse. These efforts have been through the discovery of the semantic truth of "Yatiquna", which has led to the comparison of the difficulty in the article "Yatiquna" and has been mentioned in the views of commentators of the Companions such as Ibn Abbas.
Keywords: Fasting, abrogation, Evolution, Obedience, 184 Baqara} -
یکی از احکام عبادی مهم که با نماز پیوندی ناگسستنی دارد حکم وضوء است. آیه مشتمل بر کیفیت انجام وضوء که آیه وضو نامیده می شود در سوره مایده (آیه 6) جای دارد؛ سوره ای که در اواخر عمر پیامبر (ص) در مدینه نازل شده است. می دانیم نماز در مکه تشریع شده بود. نیز، بنابر شواهدی پیامبر (ص) از آغازین روز های بعثت همواره با وضو نماز می خواند. براین پایه، جا دارد پرسیده شود که چرا حکم وضو برای نماز و کیفیت انجام آن با تاخیر در اواخر عهد رسالت و در سوره مایده نازل شده است. مفسران کم تر به این مسیله توجه نشان داده، و به ندرت از چرایی آن پرسش کرده اند. در مطالعه حاضر اظهارنظرهای پراکنده برخی مفسران در این باره بررسی و نقد می شود. فرضیه این مطالعه آن است که تشریع وضو از طریق وحی غیرقرآنی، و در آغاز بعثت در مکه انجام گرفته؛ اما ازآن جاکه برخی از مسلمانان در دوره مدینه نسبت به مبطلات وضو بی اعتنا یا نسبت به وضو گزاردن یا صحیح گزاردن آن به ویژه برای نماز صبح سستی می ورزیده اند و گاه بدون وضو یا با وضوی ناقص در نماز پیامبر (ص) حاضر می شده اند، و هم چنین، به منظور تاکید بر ضرورت اهتمام نسبت به وضو و دو طهارت دیگر (غسل و تیمم)، آیه وضو در واپسین سال های دوره رسالت نازل، و در یک سوره قبل از آخرین سوره قرآن جای داده شد.
کلید واژگان: وضو, نسخ, تاخیر تشریع, حکمت احکام شرعی}One of the important rules of worship that has an inseparable connection with prayer is the rule of ablution. The verse containing the quality of performing ablution, which is called the ablution verse, is found in Sura Māʾida (verse 6); A sura that was revealed at the end of the life of the Prophet Muḥammad in Medina. We know that prayer was legalized in Mecca. Also, according to some evidence, the Prophet always prayed with ablution from the beginning of his Prophethood. Therefore, it is reasonable to ask why the ruling on ablution for prayer and the quality of performing it was revealed late at the end of the prophethood and in Sūra al-Māʾida. Commentators have paid less attention to this issue, and have rarely asked why. In the present study, the scattered comments of some commentators are examined and criticized. The hypothesis of this study is that the legislation of ablution was carried out through a non-Qurʾānic revelation at the beginning of the Prophet's mission in Mecca; But since some Muslims during the period of Medina did not pay attention to the invalidities of ablution or to performing ablution or performing it correctly, especially for the morning prayer, and sometimes they attended the prayer of the Prophet without ablution or with an incomplete ablution, and also, in order to emphasizing the necessity of paying attention to ablution and two other purifications (al-Ghusl and al-Tayammum), the verse of ablution was placed in the last years of the Prophetic period, and in a chapter before the last chapter of the Qurʾān.
Keywords: ablution, abrogation, Delay of Sharīʿa, Wisdom of Sharīʿa Rules} -
پژوهش حاضر عهده دار ارزیابی نقد علامه جوادی آملی در تفسیر تسنیم بر آرای تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان است. این دو تفسیر، در تراز تفاسیر گرانسگ شیعه است. اهمیت مقاله حاضر از جهت نمایاندن تفاوت آراء و نظر تفسیری دو مفسر برجسته، در پی تحلیل دیدگاه انتقادی تفسیر تسنیم نسبت به المیزان است، تا راز تفاوت این دو تفسیر نمایانده و راهی برای ارزیابی بهتر آنها گشوده شود. از نکات قابل توجه در تفسیر تسنیم، نقد دیدگاه های تفسیری است. گاهی مفسر تسنیم، در عرصه نظر، آزاداندیشی خود را پنهان نمی دارد؛ حتی به نقد دیدگاه استاد خود نیز می پردازد. پژوهش پیش رو با روش تحلیلی- انتقادی، به مهم ترین محور نقد ایشان در باب قاعده نسخ در آیات 109 بقره با 29 توبه پرداخته است. ازاین رو بر اساس ارزیابی صورت گرفته در هر دو تفسیر، با استناد به قواعد و مدارک تفسیری، این نتیجه حاصل شد که در آیات مورد بحث، دیدگاه علامه طباطبایی از اتقان بیشتری برخوردار بوده و به واقع نزدیک تر به نظر می رسد.کلید واژگان: نقد دیدگاه, نسخ, تفسیر المیزان, تفسیرتسنیم}Qur'anic Researches, Volume:27 Issue: 4, 2023, PP 107 -126The present research is intended to evaluate the criticism of Allama Javadi Amoli in Tafsīr-i Tasnīm on the commentaries of Allama Tabataba’i in Tafsīr al-Mīzān. These two interpretations are rated among the dignified Shi’ite interpretations. The importance of the present article is in showing the difference in opinions and interpretations of two prominent commentators, in order to analyze the critical viewpoint of Tasnīm’s interpretation of Al-Mīzān, to reveal the mystery of the difference between these two interpretations and to open a way for a better evaluation of them. One of the significant points in Tafsīr-i Tasnīm is the critique of tafsīrī (exegetical) viewpoints. Sometimes, Tasnīm’s commentator does not hide his free-thinking in the field of opinion; he even criticizes his teacher’s viewpoint. The present research, with analytical-critical method, has addressed the most important aspect of his criticism regarding the rule of abrogation in verse 109 of Sūrat al-Baqara with verse 29 of Sūrat al-Tawba. Therefore, according to the evaluation made in both interpretations and by citing the interpretation rules and documents, it was concluded that in the verses in question, Allama Tabataba’i’s viewpoint is more sophisticated and seems to be closer to reality.Keywords: Criticism of viewpoint, abrogation, Tafsīr al-Mīzān, Tafsīr-i Tasnīm}
-
مجله کتاب قیم، پیاپی 28 (بهار و تابستان 1402)، صص 251 -268تفسیری که شیخ طوسی در قرن پنج هجری و در بغداد نوشته، ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد که آن را از تفاسیر شیعی متفاوت، و به تفاسیر اهل سنت شبیه تر کرده است؛ تا جایی که به سبب بعضی از این ویژگی ها انتقاد فیض کاشانی را متوجه خود ساخته و برخی دیگر را به این نتیجه رسانده که شیخ طوسی در نگارش تفسیر خود شیوه ای مبتنی بر تقیه را پیش گرفته است؛ چنان که در دوران معاصر نیز بعضی از مستشرقان این تفسیر را تفسیری معتزلی دانسته اند. حال آنکه با ملاحظه مجدد آرای تفسیری شیخ طوسی و روش او در بیان این آرا و همچنین با آگاهی از برخی نظرات موجود در دوره تالیف، این نتیجه به دست می آید که شیخ طوسی تفسیر خود را بر مبنای جدال احسن و عمدتا برای مخاطب عامه نوشته است. این مقاله بر آن است، با ذکر شواهد و قراین موجود در تفسیر تبیان، به اثبات این مدعا بپردازد.کلید واژگان: تفسیر تبیان, ابن جریر طبری, رجعت, نسخ}The Quranic exegesis which has been authored in the fifth century AH in Baghdad by Shaykh al-Ṭaʾifah, the great Shīʿa scholar, has specific and unique characteristics that have made it distinguished from other Shīʿa exegeses and brought it closer to Sunni ones. Such features have attracted the criticism of Faiz Kāshāni and have led others to the conclusion that Shaykh Ṭūsī has written his exegesis under Taqiyya, whereas some others in the contemporary era have viewed it as a Muʿtazilite exegesis. Nonetheless, a review of Shaykh Ṭūsī’s exegetical opinions and his method of interpretation, as well as with the knowledge of some of the views available in the writing period, shows that Shaykh has written his work based on the manner of “Jidal aḥsan” and it is mostly addressed to Sunnis. This paper aims to corroborate this claim by citing existing pieces of evidence and clues in the Tibyan exegesis.Keywords: Tibyan exegesis, Ibn Jarir Ṭabari, Rajʿah, Naskh}
-
مسیله نسخ در قرآن در زمره دانش هایی است که از دیرباز در علوم مختلف اسلامی مورد توجه اندیشمندان مسلمان بوده و دیدگاه های متفاوت و گاه ضد و نقیضی درباره آن مطرح شده است. از آنجا که روایات، منشا بسیاری از این اختلاف دیدگاه ها در اندیشه نسخ بوده است، پژوهش حاضر به بررسی اعتبار تاریخی اسناد این دست از روایات می پردازد. بدین منظور، پس از جمع آوری روایاتی که حاکی از نسخ آیه ای از قرآن است، با استفاده از روش های تاریخ گذاری حدیث برپایه حلقه مشترک، اسناد روایات را مورد بررسی و تحلیل قرار داده، تا به این سوال اساسی پاسخ داده شود که این روایات در چه زمان و مکانی و توسط چه کسانی انتشار یافته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که قتاده، سدی، حسین بن واقد، حجاج بن محمد و ابو صالح از چهره های شاخص نسخ به شمار می آیند و مبدا گسترش روایات، قرن دوم هجری در بصره و کوفه بوده است.کلید واژگان: تاریخ گذاری حدیث, تحلیل اسناد, حلقه مشترک, روایات تفسیری, قتاده, ناسخ و منسوخ, نسخ}The issue of abrogation (naskh) in the Qur'an is a knowledge that has long been considered by Muslim scholars in various Islamic sciences, so that different and sometimes contradictory views have been expressed about it. Since the narrations (hadiths) are the origin of most different opinions on abrogation, this research examines the historical validity of Asnad of the narrations. Accordingly, collecting the narrations that indicate the abrogation of a Qur’anic verse and using the method of dating hadith based on the common link, it analyzed the Asnad of these narrations to answer the main question of research that “when, where, and by whom were these narrations spread?” The result shows that Qatāda, Suddī, Ḥussein b. Wāqid, Ḥajjāj bin Muhammad, and Abū Sāliḥ are among the key figures of naskh who are remarked as the origin of the spread of narrations in the second century AH in Basra and Kūfa.Keywords: Dating Hadith, Sanad Analysis, Common Link, Exegetical Narrations, Qatāda, Abrogating, Abrogated, abrogation}
-
از جمله شاخه های علوم قرآنی که اغلب از طرف دانشمندان و صاحب نظران علوم قرآنی مورد بحث و اختلاف قرار می گیرد مساله ی نسخ در آیات قرآن کریم است. برخی منکر وجود نسخ در آیات قرآن هستند و برخی با تقسیم بندی آن به انواع مختلف برخی از انواع آن یا نوعی از انواع آن را در آیات قرآن قبول دارند. آیت الله خویی از میان مفسران قرآن، پدیده نسخ را در مورد آیات قرآن قبول ندارند و تنها آیه ی نجوا را از موارد نسخ قرآن به قرآن می دانند. از جمله آیاتی مفسران دیگر پدیده ی نسخ را نسبت به آن قایل هستند آیات 15و 16 سوره نساء است که علامه طباطبایی نیز در این خصوص قایل به نسخ هستند. پژوهش حاضر ضمن تحلیل و مطرح کردن نظریات این دو بزرگوار مساله عدم نسخ در دو آیه مذکور را مطرح می نماید. آیت الله خویی نسخ در آیه 15 نساء را نپذیرفته و حکم آن را به جهت پیش گیری از گناه و تکرار کار زشت می داند اما علامه معتقد است که این آیه با آیه ی 16 نساء و آیه 2 سوره مبارکه نور نسخ شده است.
کلید واژگان: نسخ, علامه طباطبایی, آیت الله خویی, البیان, المیزان}Among the branches of Quranic sciences that are often discussed and disputed by scholars and experts of Quranic sciences is the issue of abrogation in the verses of the Holy Quran. Some deny the existence of abrogation in the verses of the Qur'an and some accept some of its types or some of its types in the verses of the Qur'an by dividing it into different types. Ayatollah Khoei, among the commentators of the Quran, does not accept the phenomenon of abrogation regarding the verses of the Quran and considers only the verse of Najwa to be one of the cases of abrogation of the Quran. Among the verses that other commentators attribute the phenomenon of abrogation to is verses 15 and 16 of Surah Nisa, which Allameh Tabatabaei also considers abrogation in this regard. The present research, while analyzing and presenting the opinions of these two nobles, raises the issue of not copying the two mentioned verses. Ayatollah Khoei did not accept the abrogation in verse 15 of Nisa and considers its ruling to prevent sin and repeating an ugly act.
Keywords: abrogation, Allameh Tabatabai, Ayatollah Khoui, Al Bayan, Al Mizan} -
علامه طباطبایی و امام فخر رازی درباره نسخ آیات قرآن دیدگاه های مشترک و متفاوتی دارند. از جمله اختلافات ایشان در مصادیق نسخ است که ناشی از معیارها و شروط نسخ از نظر این دو متفکر اسلامی می باشد. علامه طباطبایی و امام فخر رازی با توجه به معیارهای خویش در وقوع نسخ در سه آیه قرآن اتفاق نظر دارند، در یک آیه علامه به صراحت نسخ را پذیرفته و فخر رازی با نقل نسخ از سوی علما خود سکوت کرده است. در یک آیه دیگر که علامه قایل به وقوع نسخ شده فخر رازی به صراحت وقوع نسخ را رد کرده است. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی است در صدد آن است تا با بیان مصادیق نسخ از منظر این دو متفکر، دیدگاه ایشان را درباره آیات منسوخ معرفی کند.
کلید واژگان: قرآن کریم, نسخ, آیات منسوخ, علامه طباطباایی, فخر رازی} -
گونه شناسی رویکرد مطالعات قرآنی آیت الله معرفت و بستر شکل گیری آنها (با تاکید بر اعجاز، تاویل و نسخ)
محمدهادی معرفت (1309-1385ه.ش) از قرآن پژوهان معاصر و برجسته شیعی می باشد که به ویژه با تالیف کتاب گرانقدر «التمهید» در حوزه علوم قرآنی و ارایه نظریات بدیع شناخته شده است. وی بر پایه سه منبع اصلی مورد استفاده خود، یعنی قرآن، تالیفات حدیثی و اسناد تاریخی، بر آن است تا گره های موجود در مفاهیم قرآنی را با محوریت آیات باز نماید. مرحوم معرفت با توجه به سابقه علمی خود در این زمینه، تلاش دارد به ارایه پیشنهادات بدیع و مستدل در مصادیق مختلف علوم قرآنی بپردازد. در این مقاله بر زمینه های تدوین نظریات علوم قرآنی آیت الله معرفت و به طور خاص، بر ابعاد تاریخی، کلامی، عصری-اجتماعی مورد نظر ایشان تمرکز نموده و در پی آن هستیم که نشان دهیم رویکردهای «حفظ تراث»، «نوآورانه»، «شبهه شناسانه و پاسخ گویانه» و «وحدت گرایی» در مطالعات و آرای قرآنی وی نقشی بسزا داشته است. نوشتار حاضر با بررسی زمینه های شکل گیری نظرات قرآنی مرحوم معرفت از محیط، مکتب، منابع و فضای حاکم بر اجتماع نتیجه گیری نموده که به میزان اثرپذیری مرحوم معرفت از بسترهای مذکور و اثرگذاری بر جریان های عصری غالب، رویکردهای متفاوتی از جانب ایشان اتخاذ شده است.
کلید واژگان: وحدت گرایی, آیت الله معرفت, التمهید, نسخ, مطالعات قرآنی}Muhammad Hadi Ma’refat (1309-1385 Sh./1930-2006 CE) is one of the contemporary and prominent Shi’ite Qur’anic scholars who is especially known for writing the valuable book Al-Tamhīd in the field of Qur’anic sciences and presenting innovative theories. Based on the three main sources he uses, namely the Qur’an, hadith writings, and historical proofs, he intends to resolve the intricacies in the Qur’anic concepts with the aid of the verses. The late Ma’refat, considering his scholarly records in this field, tries to provide innovative and well-reasoned suggestions in various examples of Qur’anic sciences. In this article, we would focus on formulating the theories of Qur’anic sciences of Ayatollah Ma’refat and, in particular, on the historical, theological, and epochal-social dimensions intended by him, and try to show that such approaches of “heritage preservation”, “innovative”, “study of misconception and responsiveness” and “Unitarianism” have played a significant role in his Qur’anic studies and opinions. By examining the contexts of the formation of the Qur’anic views of the late Ma’refat from the environment, school, resources, and the atmosphere governing the society, the present article concludes that different approaches have been adopted by the late Ma’refat proportionate to his impressionability from the above-mentioned contexts and his influencing the prevailing epochal course of events.
Keywords: monism, Ayatollah Ma’refat, Al-Tamhīd, abrogation, Qur’anic studies} -
فهم و برداشت نادرست یا عدم احاطه خاورشناسان بر مفهوم و معنای نسخ و اینکه آن را به منزله اصلاح اشتباه گرفته اند و یا نوعی ویراست و غلط گیری پنداشته اند آنان را به این نتیجه غلط رسانده است که قران مورد تحریف واقع شده است .یعنی در مدت بیست وسه سالی که به تدریج بر پیامبر وحی نازل شد ه است با نزول ایات ناسخ ،فرایند اصلاح وویراست آیات قران توسط پیامبر تحت عنوان نسخ صورت می پذیرفته است که لازمه اش تحریف قران است ودر این میان ، پدیرش نسخ تلاوت از سوی برخی از اهل سنت ، مستند این برداشت خاورشناسان ، شده است. در این تحقیق که با رویکرد توصیفی- تحلیلی نگاشته شده ، ضمن مرور نظرات خاورشناسانی مانند بلاشر و دیگران پیرامون نسخ، به بیان دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت پرداخته شده و اثبات شده که بر خلاف برداشت خاورشناسان، نسخ به معنای اصلاح یا تغییر حکم ونوعی ویراست نیست ،بلکه همان گونه که بزرگان و دانشمندان شیعه گفته اند به معنای پایان زمان حکم و مصلحت است و صرفا در چند آیه معدود مصداق دارد. علاوه بر آن از نظر علمای شیعه و محققان اهل سنت، نسخ تلاوت صحیح نیست و در قرآن واقع نشده است زیرا مستلزم تحریف قران است.
کلید واژگان: تحریف قرآن, نسخ, اختلاف قرائات, خاورشناسان, علامه طباطبایی}process of correcting and editing the verses of the Qur'an has been done by the Prophet under the title of abrogation, which requires distortion of the Qur'an. The Sunnis have documented this view of Orientalists. In this research, which has been written with a descriptive-analytical approach, while reviewing the views of orientalists such as Blasher and others about abrogation, the views of Shiite and Sunni commentators have been expressed and it has been proved that contrary to orientalists, abrogation means modification or change of ruling. It is not an edition, but as the great Shiite scholars and scholars have said, it means the end of the time of ruling and expediency, and it applies only to a few verses. In addition, according to Shiite scholars and Sunni scholars, the recitation of the Qur'an is not correct and is not in the Qur'an because it requires the distortion of the Qur'an.d
Keywords: Distortion of the Quran, copies, differences in readings, orientalists, Allameh Tabatabai} -
در منابع حدیثی اهل سنت، روایتی وجود دارد که بر اساس آن، حضرت علی (ع) به فرد قصه پردازی که به دانش ناسخ و منسوخ تسلط نداشت، فرمود: «هلکت و اهلکت». این روایت، به یکی از مبانی نقلی قایلین به وقوع نسخ در قرآن تبدیل شده تا با تاکید بر اهمیت و جایگاه والای این علم در حوزه دانش های قرآنی، وقوع گسترده پدیده نسخ در قرآن را اثبات نمایند. پژوهش حاضر، اصالت سنجی این روایت در سده نخست هجری را به عنوان هدف دنبال می نماید. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل اسناد-متن و شناسایی حلقه مشترک، افراد کلیدی نقل و گسترش این روایت در بوم های مختلف حدیثی شناسایی شده و با تکیه بر منابع حدیثی اهل سنت، اعتبار افراد و طرق موثر در نقل آن به بوته سنجش گذاشته شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که این روایت که به احتمال زیاد، حوزه حدیثی مصر را باید زادبوم آن قلمداد نمود، اولا از نظر محتوایی دچار اضطراب در نقل است و ثانیا از نظر سندی، طریقی که به واسطه آن، روایت در بوم عراق گسترش یافته، طریق معتبری نزد اهل سنت محسوب نمی شود. لذا این روایت را نمی توان به عنوان مبنای محکمی برای اثبات اهمیت حیاتی دانش ناسخ و منسوخ و وقوع گسترده آن در قرآن کریم در نظر گرفت.
کلید واژگان: نسخ, قرآن, امام علی(ع), تحلیل اسناد-متن, حلقه مشترک حدیثی}In the sources of Sunni hadith, there is a narration according to which Imam Ali (AS) said to a person who is a storyteller who did not have mastered the abrogated and obsolete knowledge: This narration has become one of the narrative foundations of those who believe in the occurrence of abrogation in the Qur'an to emphasize the importance and high position of this science in the field of Qur'anic sciences, to prove the widespread occurrence of abrogation in the Qur'an. The present study pursues the originality of this narrative in the first century AH as a goal. For this purpose, using the method of document-text analysis and identifying the common loop, key individuals have been identified and spread this narration in different hadith ecosystems and relying on Sunni hadith sources, the credibility of individuals and effective ways in transmitting it to the assessment plant. Laid out.The findings suggest that the narrative, which is likely to be considered the birthplace of Egyptian hadith, is, firstly, anxious about the content of the narration, and secondly, in terms of authenticity, the way in which the narration is narrated in the canvas. Expanded Iraq is not a credible way for Sunnis. Therefore, this narration cannot be considered as a solid basis for proving the vital importance of the abrogated and obsolete knowledge and its widespread occurrence in the Holy Quran.
Keywords: Naskh, Quran, Imam Ali (AS), Analysis of Documents-Text, Common Hadith Circle} -
نشریه مطالعات قرآنی، پیاپی 45 (بهار 1400)، صص 113 -137
مساله نسخ یکی از مسایل بسیار مهم در علوم قرآنی است که میان صاحبنظران در تعریف و مصادیق آن اختلافات فراوانی وجود دارد. قرآن مجید خود در چند آیه به وقوع نسخ در قرآن تصریح فرموده است(بقره/ 106؛ نحل/ 101؛ رعد/ 39). نوع مواجهه با مساله نسخ می تواند موجب پذیرش یا انکار حجیت ظاهری آیات فراوانی از قرآن باشد. جریان سلفی- تکفیری فرقه ای منسوب به اهل سنت با گرایش و رویکردی خاص در تفسیر و علوم قرآنی برداشتی متفاوت تر از سایر فرق اسلامی در موضوع نسخ دارد. به نظر، این اختلاف خود یکی از عوامل شکل گیری فتنه ها، خونریزی ها و کشتن مسلمان ها در عصر حاضر است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد اسنادی و نیز آگاهی از ضروت شناخت مبانی فکری جریان سلفی- تکفیری به مطالعه و تحلیل نسخ در دیدگاه آنان می پردازد و در پایان به این نتیجه می رسد که سلفیان نسخ اصطلاحی را انکار می کنند و نسخ را در معنایی به کار می برند که شامل تخصیص، تقیید، مطلق، استثنا و... هم می شود. عدم توجه به این نکته می تواند موجب خطا در قضاوت های ما باشد.
کلید واژگان: قرآن, نسخ, سلفیان, ابن تیمیه}The issue of abrogation is one of the most important issues in the Quranic sciences that there are many differences between experts in its definition and examples. The Holy Qur'an itself has specified the occurrence of abrogation in the Qur'an in a few verses (Baqarah / 106; Nahl / 101; Ra'd / 39). The type of confrontation with the issue of abrogation can lead to the acceptance or denial of the apparent authority of many verses of the Qur'an. The Salafi-Takfiri party of Sunni with a special tendency and approach in interpretation and Quranic sciences has a different interpretation of other Islamic parties on the subject of abrogation. It seems that this difference is one of the causes of sedition, bloodshed and killing of Muslims in the present era. This article studies and analyzes the abrogation in their view with descriptive-analytical method and documentary approach as well as the knowledge of the necessity of recognizing the intellectual principles of the Salafi-Takfiri movement and apply abrogation to include assignment, restriction, absolute, exception, and so on. Failure to pay attention to this point can lead to errors in our judgments.
Keywords: Quran, abrogation, Salafi, Taymiyyah} -
نصرحامد ابوزید از نظریه پردازان قرآنی با اندیشه های نو و انتقادی است. او همچون برخی از هم اندیشانش قرآن را متنی تاریخمند می داند و در راستای اثبات دیدگاه خود به پژوهش در حوزه های مختلف از جمله نسخ اقدام نموده است. بررسی سیر مطالعاتی ابوزید حاکی از تحولی جدی از متن انگاری قرآن (دوره اعتقاد به وقوع نسخ در قرآن) به گفتار انگاری (دوره عدم اعتقاد به وقوع نسخ در قرآن) می باشد. او در مرحله متن انگاری قرآن، وقوع نسخ را به جهت تسهیل و مراعات حال مخاطبان پذیرفته و بر این اساس، نسخ را به عنوان شاهدی بر تعامل قرآن با فرهنگ زمانه اقامه نموده است، و در مرحله گفتارانگاری قرآن، با عدول از فرض پیشین و با انتقاد از نگاه متنی به قرآن، گفتارانگاری را امکانی برای گزینش آیات متناقض براساس شرایط عصری دانسته است. بدین ترتیب در هر دو مرحله، از پدیده نسخ تاریخمندی قرآن را استنباط کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده، ضمن طرح دیدگاه ابوزید، ادله او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است علی رغم تغییر رویکرد، در هر دو مرحله می توان بین نگرش او به نسخ و تاریخمندی قرآن ارتباط برقرار نمود و در عین حال به نقد دیدگاه او مبادرت ورزید.
کلید واژگان: نسخ, تاریخمندی, متن انگاری, گفتار انگاری, ابوزید} -
آیه24 سوره مبارکه نساء، که از آن به آیه «متعه» یاد می شود، به بیان مساله نکاح موقت می پردازد. نگرش متفاوت اعتقادی و فقهی شیعه و اهل سنت، موجب اختلاف در تفسیر این آیه شده است. مشهور علما و فقهای امامیه، مشروعیت متعه را پذیرفته و حکم به جواز و إباحه آن داده اند درحالیکه این مشروعیت، در نگاه اهل سنت مورد اختلاف است. چگونگی برداشت و فهم حکم فقهی از یک آیه، نقش بسیار مهمی در پذیرش و یا عدم پذیرش آن حکم دارد. آیه مورد نظر، یکی از آیات فقهی است که مورد توجه مفسران از جمله مرحوم علامه طباطبایی بوده که احکامی پیرامون متعه را از آن، استنباط نموده اند. نوشتار حاضر، ضمن بررسی تفسیر آیه متعه براساس مبانی تفسیری علامه، چگونگی بهره برداری ایشان از مباحثی همچون «واژهشناسی، شان نزول، روایت، اصول فقه، قرایت و نسخ» را در زمینه اثبات جواز و اباحه متعه، مورد تحلیل قرار میدهد.
کلید واژگان: علامه طباطبایی, مبانی, آیهی متعه, تفسیر, فقه, نسخ}Verse 24 of surah An-Nisā (the Women chapter), which is referred to as the verse "Mut'a", deals with the issue of temporary marriage. The different doctrinal and jurisprudential views of Shiites and Sunnis have caused differences in the interpretation of this verse. Well-known Imami scholars and jurists have accepted the legitimacy of the mut'a and ruled that it is permissible, while this legitimacy is disputed in the view of the Sunnis. How a jurisprudential ruling is understood and deduced from a verse has a very important role in accepting or not accepting that ruling. The mentioned verse is one of the jurisprudential verses that has been considered by commentators, including the late Allameh Tabataba'i, from whom they have taken and deduced rulings on mut'ah. The present article, while examining the interpretation of the verse based on the interpretive principles of Allameh, analyzes and explain how they use topics such as "lexicography, cause of revelation, narration, principles of jurisprudence, recitation, abrogation" in the field of proving the permissibility and acceptability of mut'ah.
Keywords: Allameh Tabataba'i, Basics, Verse of Mut'a, Tafsīr (Commentary), Jurisprudence, Abrogation} -
پژوهشنامه معارف قرآنی، پیاپی 40 (بهار 1399)، صص 88 -106
مسئله نسخ یکی از مسایل بسیار مهم در علوم قرآنی است که میان صاحب نظران در تعریف و مصادیق آن اختلافات فراوانی وجود دارد. قرآن مجید خود در چند آیه به وقوع نسخ در قرآن تصریح فرموده است (بقره: 106؛ نحل: 101؛ رعد: 39). نوع مواجهه با مسئله نسخ می تواند موجب پذیرش یا انکار حجیت ظاهریی آیات قرآن باشد. جریان سلفی- تکفیری فرقه ای منسوب به اهل سنت با گرایش و رویکردی خاص در تفسیر و علوم قرانی برداشتی متفاوت تر از سایر فرق اسلامی در موضوع نسخ دارد. به نظر، دیدگاه این فرقه در حوزه تفسیر و نسخ یکی از موجبات شکل گیری اختلافات است. پژوهش پیش روی با روش توصیفی- تحلیلی ورویکرد اسنادی ونیز با اگاهی از ضروت شناخت مبانی فکری جریان سلفی- تکفیری به مطالعه و تحلیل نسخ در دیدگاه آنان می پردازد؛ و در پایان به این نتیچه می رسد که سلفیان برداشتی عام تر از معنای نسخ دارند به طوری که نسخ در این فرقه شامل تخصیص، تقیید، مطلق، استثناو...هم می شود. عدم توجه به این نکته می تواند موجب خطا در قضاوت های ما باشد.
کلید واژگان: قران, نسخ, سلفیان, نسخ در مذهب سلف, ابن تیمیه} -
دشمنان قرآن، به روش های گوناگون و دلایل مختلفی تلاش کرده اند تا قرآن را غیرالهی معرفی کنند. در همین راستا، دکتر سها با ادعای وقوع نسخ در قرآن و تعریف خود از آن، وقوع نسخ در قرآن را نشان بشری بودن آن قلمداد کرده است؛ زیرا به زعم او نسخ دلیل وجود تهافت و تعارض است و در کلام خدا که عالم مطلق است، ممکن نیست چنین مشکلاتی وجود داشته باشد. او در بخشی از کتاب نقد قرآن، با تمسک به احادیثی از منابع اهل سنت، تلاش کرده عالمان مسلمان را معتقد به انواع نسخ (نسخ حکم، نسخ تلاوت، نسخ حکم و تلاوت) نشان دهد و نتیجه بگیرد وقوع نسخ، نافی وحیانی بودن قرآن است؛ زیرا میان نسخ قرآن و اصل تغییر ناپذیری کلام خداوند تناقض است. پژوهش حاضر به دلیل گستردگی مباحث، به روش توصیفی- تحلیلی با گرایش انتقادی و براساس منابع کتابخانه ای، تنها به نقد و بررسی اخبار و احادیث مورد استناد سها و برداشت های مبتنی بر آن می پردازد. حاصل پژوهش این است که احادیث مورد استناد ناقد قرآن، ضعیف اند و قابل استناد نیستند و مدعایی را ثابت نمی کنند. پس در قرآن نسخ باطل واقع نشده و دلیل قابل استنادی برای اثبات ادعا وجود ندارد.
کلید واژگان: قرآن, دکتر سها, نسخ, احادیث نسخ, وحیانیت قرآن}The enemies of the Qur'an have tried in various ways and for various reasons to introduce the Qur'an as non-divine. In this regard, Dr. Saha has considered the occurrence of abrogation in the Qur'an as a sign of its humanity through claiming the occurrence of abrogation in the Qur'an and his own definition. Because, according to him, abrogation is the reason for the existence of misunderstanding and conflict, and in the word of God, which is the absolute universe, such problems may not exist. In part of his book "Critique of the Qur'an", by relying on hadiths from Sunni sources, he has tried to show that Muslim scholars believe in all kinds of abrogation (abrogation of ruling, abrogation of reciting, abrogation of reciting and ruling) and concluded that the occurrence of abrogation is a denial of the revelation of the Qur'an. Because there is a contradiction between the abrogation of the Qur'an and the principle of the immutability of God's word. Due to the wide range of topics, the present study, in a descriptive-analytical method with a critical orientation and based on library sources, only examines and criticizes the documented news and hadiths of Saha and the interpretations about them. The finding of the research suggests that the documented hadiths which criticizes the Qur'an are weak and cannot be cited and do not prove any claim. Therefore, in the Qur'an, there is no abrogation and there is no plausible reason to prove the claim.
Keywords: the Quran, Dr. Saha, abrogation, Hadiths of abrogation, Revelation of the Quran} -
نشریه قرآن پژوهی خاورشناسان (قرآن و مستشرقان)، سال چهاردهم شماره 2 (پیاپی 27، پاییز و زمستان 1398)، صص 179 -208
مسئله نسخ یکی از مسائل علوم قرآنی است که در فهم احکام آیات قرآن نقش به سزایی دارد و از دیرباز مورد توجه قرآن پژوهان و مفسران بوده است. جان برتن نویسنده مقاله «نسخ» در دایره المعارف قرآن لایدن، سعی دارد با استناد به احادیث ساختگی، اسراییلیات و دیدگاه سطحی برخی نویسندگان از «نسخ»به عنوان دو مقوله بر علیه دین مبین اسلام استفاده نماید: 1. وقوع تحریف در قرآن؛ 2. وقوع تعارض و تناقض در میان آیات قرآن. از این دو مقوله نیز غیرالهی و غیر وحیانی بودن قرآن را نتیجه گیری نماید. هرچند که او به انواع نسخ تصریح نکرده است، اما طبق مثال هایی که ارائه می نماید، مدعی وقوع همه انواع نسخ در قرآن است. در این نگاشته پس از ترجمه فرازهایی از آن، ادعاهای وی مورد بررسی و نقد قرار گرفته که عدم مراجعه به منابع معتبر و دیدگاه اندیشمندان مکتب اهل بیت، پیش فرض های نادرست تفسیری به ویژه در آیات مرتبط با نسخ، استمداد از منابع جعلی و ساختگی، عدم آگاهی لازم و کافی از برخی مباحث علوم قرآنی از اشکالات عمده وی می باشد.
کلید واژگان: نسخ, قرآن, مستشرقان, جان برتن, دایره المعارف قرآن لایدن}The Qur’an from Orientalists Point of View Qur’an and Orientalists, Volume:14 Issue: 2, 2019, PP 179 -208The issue of abrogation [naskh] is one of the questions of the Quranic sciences which plays an important role in understanding the laws of the Qur'anic verses and has long been the focus of Quranic scholars and commentators. John Burton, the author of the article in the Qur'an Encyclopedia of Leiden, tries to use abrogation as two reasons against Islam religion by reference to the fabricated traditions, narratons of Israiliyyat and superficial views: 1- Distortion in the Qur'an 2- Contradiction between the verses of the Qur'an. From these two reasons, he concludes that the Qur'an is non-divine and non-revelational. Although he did not specify the types of abrogation, he claims the occurance of all kinds of abrogation in the Quran according to the examples he provides. In this study, after translating the passages from it, his claims have been criticized for failing to refer to the authoritative sources and views of the scholars of the Prophet’s Hausehold’s school of tought and misinterpreted assumptions, especially in the abrogation-related verses (literal and idiomatic meaning). It is one of his major drawbacks, the use of fake and fabricated sources, the lack of sufficient knowledge of some of the topics of the Qur'anic sciences (takhsis al-aam and taq’yid al-itlaq, etc.)
Keywords: Abrogation_Quran_Orientalists_John Burton_Encyclopedia of Quran - edited in Leiden -} -
بحث «انساء» در آیه 106 بقره مطرح شده است. مفسران پیرامون مفهوم انساء دیدگاه های گوناگونی مطرح کرده اند. اکثر آنان با اختلافی که در مفهوم آن (ترک، فراموشی و به تاخیر انداختن) دارند، انساء را در مورد آیات قرآن جایز می دانند. در مقابل، برخی با استناد به سیاق آیه 106 بقره، منظور از انساء را «فراموشی» یا «ترک آیات کتب آسمانی» دیگر دانسته اند. اما آنچه از سیاق آیه و فضای نزول سوره برمی آید این است که منظور از انساء، تاخیری است که در حکم تغییر قبله رخ داده و مستندات تاریخی نیز حاکی از همین موضوع است. زیرا اولا یهودیان از طریق بشارت پیامبران خودشان می دانستند که پیامبرN به دو قبله نماز می خواند و ثانیا پیامبرN خود نیز مدتی در انتظار تغییر قبله بودند، اما علی رغم عدم تمایل برخی از یهودیان نسبت به تغییر قبله، خداوند آیات 105 و 106 سوره بقره را در جهت تثبیت و اطمینان خاطر پیامبرش نسبت به تغییر حکم قبله نازل کرد. تفاوت نسخ و انساء نیز در این است که در نسخ از ابتدا، موقت بودن حکم مشخص نیست؛ ولی در انساء مشخص است.
کلید واژگان: انساء, نسخ, سیاق, تاخیر, تغییر قبله} -
یکی از موضوعات مرجعیت علمی قرآن کریم، موضوع مبانی آن است. مرجعیت علمی قرآن مبانی متعددی دارد که یک بخش آن، مبانی علوم قرآنی است. برای پی بردن به مبانی علوم قرآنی مرجعیت علمی قرآن با توجه به دیدگاه های آیت الله معرفت، در این مقاله پنج موضوع علوم قرآنی که از کلیدی ترین موضوعات علوم قرآنی اند، همراه با میزان تاثیر هریک از آنها در مرجعیت علمی همراه با اشاره به دیدگاه های آیت الله معرفت بررسی می شود. این پنج موضوع عبارت اند از: ظاهر و باطن، تاویل، نسخ، تفسیر با سنت و اعجاز علمی قرآن و تحدی به آن. دیدگاه های آیت الله معرفت در این موضوعات بر گستره مرجعیت علمی قرآن تاثیرگذار است و موجب گسترش قلمرو مرجعیت علمی قرآن کریم می شود. این پژوهش از روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی تحلیلی و کشفی صورت گرفته است. مرجعیت علمی قرآن نیازمند زیرساخت های نظری در حوزه علوم قرآنی است. مسائلی مانند: ظاهر و باطن، تاویل، نسخ و نسبت سنجی قرآن با سنت از کلیدی ترین مسائلی است که تاثیر اساسی بر خروجی مرجعیت قرآن دارد. ظاهرگرایی در تفسیر چالش های فراوانی برای مرجعیت علمی قرآن ایجاد می کند؛ اما پذیرش تاویل می تواند افق های گسترد ه ای را پیش روی مفسر باز کند. نظریه نسخ مشروط که آیت الله معرفت ارائه داده است، برخی آیات منسوخ را کارا کرده و اعتبار آنها را در ظرف زمانی و مکانی به شرط وجود شرایط می پذیرد و ظرفیت تطبیق پذیری آموزه های قرآنی را با متغیر های عصری بیشتر می کند.
کلید واژگان: مرجعیت قرآن, تفسیر, ظاهر و باطن, تاویل, نسخ, اعجاز علمی, سنت, آیت الله معرفت}One of the topics in the scientific authority of the Qur'an is the issue of its principles. The scientific authority of the Qur'an has various principles, one of which is the principles of Qur'anic sciences. In order to understand the principles of Qur'anic sciences of the scientific authority of the Qur'an with regard to the viewpoints of Ayatollah Ma'arefat, this study examines five issues of Qur'anic sciences, which are the most important issues as well as the level of their effect on the scientific authority along with mentioning the viewpoints of Ayatollah Ma'arefat. These five topics are: appearance and reality, interpretation, naskh, commentary or the tradition and the scientific miracle of the Qur'an and challenge of the Qur'an. The viewpoints of Ayatollah Ma'arefat on these issues affect the scope of the Qur'an's scientific authority and extend the arena of the Holy Qur'an's scientific authority. The current study has been carried out through a library and the descriptive-analytical and discovery method. The issues including appearance and reality, interpretation, Naskh and ratiometric of the Qur'an with tradition are some of the key issues that affect the output of the Qur'an's authority. The formalism in interpretation poses many challenges to the scientific authority of the Qur'an. However, accepting interpretation can open wide horizons for the interpreter. The theory of conditional interpretation of which has been presented by Ayatollah Ma'arefat, has made some of the interpreted verses of the Qur'an effective, and accepts their credit within the time and place under the condition of "the existence of conditions" and it enhances the adaptability of the Qur'anic teachings with the modern variables.
Keywords: the authority of the Qur'an, Interpretation, appearance, reality, commentary, Naskh (tafsir), the scientific miracle, tradition, Ayatollah Ma'arefat}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.