به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "هرمنوتیک فلسفی" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"

تکرار جستجوی کلیدواژه «هرمنوتیک فلسفی» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • کمال الدین صالحیان راد*، عبدالهادی فقهی زاده، محمدهادی امین ناجی، محمود کریمی، ناصر محمدی

    فهم حقیقت زبان قرآن، نیازمند اندیشه ورزی تام، در چالش گاه های «درون متنی» و «برون متنی» این کتاب است. این نوشتار، با ورود به عرصه ی «هرمنوتیک»، ضمن بررسی اجمالی این علم، جدی ترین شبهات و چالش های «هرمنوتیک متن» (به طور خاص: هرمنوتیک فلسفی) را، مورد نقد و ارزیابی علمی و عقلی قرار داده و تلاش نموده است تا با تعدیل نگاه یا رد شبهات، راه را بر هرمنوتیکی ملائم با نگاه سنتی اسلام به مقوله ی فهم و تفسیر، باز نماید. با توجه به اصول ثابت و ماهیت مطلق گرای دین اسلام و شواهد و قرائن متقن عقلی، نقلی که وجود معانی ثابت در مکتوبات را اثبات می دارد؛ نگاه نسبی گرایانه ی افراطی به فهم معنا در دوره ی «مدرن»، و پاره ای از نظرگا ه های متمایل به آن در دوره ی «پسامدرن»، در تعارض کامل با ماهیت ذاتی دین، و منافی حکمت خدا در انزال «متن پیا م مدار قرآن» و «ارسال رسل» می باشد. لذا ابتنای زبان این کتاب، بر اصول غیر صریح و متزلزل تفاهم در این دوره ها، منتفی است. از طرفی تعدیل نگاه بر اساس هرمنوتیک مطلق گرا و دستورمدار در ادوار کلاسیک، نئوکلاسیک، و حتی پیشاکلاسیک، تنها مسیر دست یابی به هرمنوتیکی متناسب با کتاب قرآن است. گرچه تفاوت های ویژ ه ی کتاب قرآن با دیگر کتب، لزوم پایه گذاری «هرمنوتیکی خاص و متناسب با این کتاب» را می طلبد.

    کلید واژگان: زبان قرآن, گونه ی زبان قرآن, هرمنوتیک, هرمنوتیک متن, هرمنوتیک فلسفی
    Kamal Al-Din Salehyan Rad *, Naser Mohammadi

    Understanding the truth of the language of the Qur'an requires complete thinking in the "intratextual" and "extratextual" challenges of this holy book. This article, by entering the field of "hermeneutics", while overviewing this science, has criticized and evaluated the most serious doubts and challenges of "textual hermeneutics" (specifically: philosophical hermeneutics), and tried to solve them with adjusting the view, or rejecting doubts, in order to open the way for a hermeneutic that is compatible with the classic view of Islam on the category of understanding and interpretation. According to the fixed principles and the absolutist nature of the Islamic religion, and the strong rational and narrative proofs, the extreme relativistic view of understanding the meaning in the "modern" period, and some of the viewpoints inclined to it in the "post-modern" period, are in complete conflict with the inherent nature of religion, and contradict God's wisdom in sending the "messaging text of the Qur'an" and the” sending of the Messenger". Therefore, establishing the language of this book on the unclear and shaky principles of understanding in these periods is ruled out. On the other hand, adjusting the view based on absolutist and methodical hermeneutics in the Classical and Neoclassical or even Preclassical periods, is the only way to achieve a suitable hermeneutic for the book of the Qur'an. However, the specific differences between the Qur'an and other books, require the establishment of a "special and appropriate hermeneutic for this book".

    Keywords: The Language Of The Quran, The Class Of The Language Of The Qur', An, Hermeneutics, Hermeneutics Of The Text, Philosophical Hermeneutics
  • لیلا رمضان نیا*، محمد شریفی
    برداشت‏های متعدد و گاه متضاد از متون دینی، یکی از موضوعات جدیدی است که امروزه در فرهنگ اسلامی مطرح شده ‏است. ازجمله بسترهای مناسبی که زمینه طرح این نظریه را فراهم آورد، تعدد معنایی قرآن و هرمنوتیک فلسفی است. قرآن به عنوان اصلی‏ترین منبع فهم دین، دارای تعدد و ساحت های مختلف معنایی است، هرمنوتیک فلسفی نیز رویکرد ویژه ای به مسیله فهم و تفسیر متون است. ضمن آن که پذیرش تعدد قرایت ها موجب اعتباربخشیدن به همه قرایت‏ها و فهم ها از متون دینی ازجمله قرآن است که این خود موجب سردرگمی و ضلالت انسان ها می‏گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، ضمن اشاره به مبانی مختلف، طرح نظریه تعدد قرایت ها و پیامدهای حاصل از پذیرش این نظریه، دومبنای تعدد معنایی قرآن و هرمنوتیک فلسفی را مورد بحث و بررسی قرار داده است. نتیجه حاصل گویای این است که، از نگاه مصباح‏یزدی، مقصود از بطن های قرآن، فهم‏های طولی و ذومراتب، غیرمتعارض باهم و ضابطه‏مند است که با این خصوصیات، هیچ گونه ارتباط و تلازمی با هرمنوتیک فلسفی و تکثر قرایت‏ها ندارد؛ بنابراین امکان قرایت های مختلف از یک متن، نتیجه نوعی نگرش درباره هرمنوتیک فلسفی است.
    کلید واژگان: باطن, تعدد معنایی, تعدد قرائات, هرمنوتیک فلسفی, مصباح یزدی
    Leila Ramezan Nia *, Mohammad Sharifi
    Different and sometimes conflicting interpretations of religious texts are one of the new issues raised in Islamic culture today. Among the appropriate platforms that provide the basis for this theory are the semantic plurality of the Qur'an and philosophical hermeneutics. As the major source of understanding religion, the Qur'an has multiple and different fields of meaning, and philosophical hermeneutics is a special approach to the problem of understanding and interpreting texts. In addition, accepting plurality of readings gives validity to all readings and understandings of religious texts, including the Qur'an, which itself causes confusion and misguidance of people. This article, through a descriptive-analytical method, while referring to various foundations, the proposal of the theory of plurality of readings and the consequences resulting from the acceptance of this theory, has discussed and examined the two foundations of the semantic plurality of the Qur'an and philosophical hermeneutics. The result suggests that, from Mesbah Yazdi's viewpoint, the meaning of the Qur'an's inner parts, the understandings of length and depth, are non-contradictory and regular, which has no relationship with philosophical hermeneutics and the plurality of readings. Therefore, the possibility of different readings of the same text is the result of a kind of attitude about philosophical hermeneutics
    Keywords: Inner part, semantic plurality, plurality of readings, Philosophical Hermeneutics, Mesbah Yazdi
  • اعظم پویازاده*، محمدحسین حاجی احمدی
    توجه به زمینه های نزول قرآن، امری است که از همان عصر نزول قرآن مدنظر عالمان این عرصه بوده است. این اهتمام در خلال مباحث متقدمشان درباره نزول و اسباب نزول و نیز مباحث متاخر بینامتنیت مشاهده می شود. در این میان، شفاهیت قرآن، یکی دیگر از این حوزه هاست؛ با این تفاوت که توجه به زمینه های شکل گیری آیات قرآن را رکن رکین قرآن پژوهی و فهم قرآن می داند. دیدگاه شفاهیت قرآن، کلام مقدس مسلمانان را به سان نمایشنامه ای می بیند که پیامبر و همه اقتضایات معاصر او در شکل گیری آن نقش فعال دارند و آنها را از شنونده صرف به عنصر فعال تبدیل می کند؛ از این رو، دیدگاه مذکور، متن بودگی قرآن را ساحتی غیر اصیل می داند و اصالت را به مشافهه میان پیامبر و عصر او می دهد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی آرای باورمندان به دیدگاه شفاهیت قرآن همچون آنگلیکا نویورث، ویلیام آلبرت گراهام، دانیل مدیگان و... و نیز تفکیک دو ساحت معنا و قالب در هر اظهار زبانی، پیوند وثیق میان این دیدگاه و مباحث هرمنوتیک فلسفی، به خصوص در شاخصه زایشی بودن معنا را تبیین و نتایج به دست آمده از آن را نقد کرده است. حاصل آنکه به نظر می رسد عدم تفکیک درست میان دو تقریر از شفاهیت و همچنین، توجه نداشتن به تفاوت میان معنا و معناداری، پایه های متزلزل شاخصه زایشی بودن معنا را شکل داده اند که در بخش نقد به آن توجه شده است.
    کلید واژگان: شفاهیت قرآن, هرمنوتیک فلسفی, معنای زایشی, اظهار زبانی
    Azam Puyazade *, Mohammad Hajiahmadi
    Attention to the context of the revelation process has been an important topic in Qur'anic studies from the time of Islam's genesis. This can be seen through many topics like the cause of revelation (Sha'ni nūzūl), the occasion of revelation ('asbābūn nūzūl), intertextuality and etc. Orality is also one of these topics that consider the Qur'an as a drama in which the prophet and his era are in an active dialogue. Hence, this theory knows the textuality of the Qur'an as a secondary component that hides the active process of revelation. The present study with a descriptive-analytical method through investigating the viewpoints of the intended theory's believers and also separating the sense and form of each lingual expression has proven the firm linkage of the orality theory and philosophical hermeneutics issues, especially in productive meaning and has critiqued its' conclusions. Finally, it seems that the inattention to the distinction between two orality's explanations and also ignoring the difference between sense and significance are two main imperfections of this theory.
    Keywords: The Qur'an's Orality, Philosophical hermeneutics, Productive Meaning, Lingual Expression
  • امید قربانخانی*

    «گفتگو با متن» الگوی مشترکی است که هم شهید صدر در تفسیر موضوعی و هم گادامر در هرمنوتیک فلسفی به عنوان عامل تحقق فهم، بر آن تاکید کرده اند. از آنجا که رویکرد شهید صدر به «فهم متن قرآن» توصیه ای و رویکرد گادامر به «فهم متن» توصیفی است، پژوهش حاضر از رهگذر مطالعه تطبیقی این دو رویکرد، میزان روایی دیدگاه روش شناختی شهید صدر را مبتنی بر دیدگاه پدیدارشناختی گادامر مورد بررسی قرار داده و به پی جویی این پرسش پرداخته است که بایدها و نبایدها در روش تفسیری شهید صدر تا چه اندازه منطبق بر هست ها و نیست ها در هرمنوتیک گادامر است؟ به جهت آن که الگوی مذکور در اندیشه این دو متفکر خاستگاه یکسانی ندارد و تشابه دو نظریه ساختاری است، پژوهش حاضر از نوع «مطالعات تطبیقی کلان مبتنی بر همسانی ساختاری» به شمار می آید. بررسی عناصر گفتگو در هر دو نظریه مشروعیت هستی شناختی الگوی «گفتگو با متن» در تفسیر موضوعی را به اثبات رسانده و نشان می دهد که تفاوت های دو نظریه ریشه در اموری خارج از ماهیت و فرآیند فهم دارند و از این رو به اعتبار هستی شناختی روش تفسیر موضوعی خللی وارد نمی کنند.

    کلید واژگان: تفسیر موضوعی, هرمنوتیک فلسفی, شهید صدر, گادامر, گفتگو, فهم متن
    Omid Qorbankhani*

    As a factor for realizing the phenomenon of understanding, “dialogue with the text” is a common paradigm has been greatly emphasized by both Muḥammad-Bāqir al-Ṣadr (1935-1980) in his thematic interpretation of the Qur’an and Hans-Georg Gadamer (1900- 2002) in his philosophical hermeneutics. Of course, the former’s approach to understanding the Qur’anic text seems normative, while the latter’s approach to understanding the text per se is descriptive. Through a comparative study of these two different approaches, the present study has examined the validity of al-Ṣadr’s methodological viewpoint according to Gadamer’s phenomenological perspective. In addition, it has endeavored to pursue this crucial question to what extent do’s and don’ts in al-Ṣadr’s interpretive method correspond to the is and isn’t of Gadamer’s hermeneutics. However, the suggested model does not have the same origin in the thought of these two leading thinkers. The similarity of their theories seems structural, hence, the present study can evidently be categorized as an example of macro-comparative studies based on structural similarities. Investigating the elements of conversation in both theories has convincingly proved the legitimacy of “dialogue with the text” as a model for the thematic interpretation of the Qur’an. It shows as well that the differences between the two theories stem from some issues outside the essence and process of understanding and therefore do not methodologically undermine the ontological validity of the thematic interpretation.

    Keywords: Qur’an, thematic interpretation, philosophical hermeneutics, understandingthe text, dialogue, Muḥammad-Bāqir al-Ṣadr, Hans-Georg Gadamer
  • محمدعلی رضایی اصفهانی، عباس کریمی*
    مستشرق مداران که افق اندیشه خویش را بر مدار مستشرقان گره می زنند و مبانی، روش ها و گرایش های آنان را جهت استنباط به کار می بندند، هرمنوتیک فلسفی را نیز به جهت خوانش و فهم متون ارج نهاده و چشم انداز متن را به مثابه دیالوگ ابژه (متن) و سوژه (مفسر) و آمیزش آن ها با پیش فرض های سلسله وار تاریخ مند و از جهتی گشوده می نهند، ازاین رو در این مقاله به روش توصیفی -تحلیلی سعی شده است، نسبت آراء مستشرق مدارانی چون سروش، شبستری، ابوزید و فضل الرحمان در نسبت با هرمنوتیک فلسفی بیان گردد، کثرت معنایی متن و سیالیت آن و به عبارتی نسبی گرایی شناختی آن را به نقد کشانیده و کاربست آن را توسط مستشرق مداران با سنت تفسیری اسلامی در فهم متون وحی ناسازگار دانسته است.
    کلید واژگان: قرآن, مستشرق مداران, هرمنوتیک فلسفی, نسبی گرایی, کثرت گرایی
    Mohammad Ali Rezaee Isfahani, Abbas Karimi *
    Orientalists’ followers who tie their horizons of thought to the Orientalists and use their foundations, methods and tendencies to deduce, give value to philosophical hermeneutics for reading and understanding texts and view the text as the dialogue of the object (text) and subject (interpreter), combine them with historical hypotheses historical presupposes. So, we have tried with descriptive – analytical method to explain the viewpoints of Orientalists’ followers like Soroush, Shabistani, Abu Zayd, and Fazlur Rahman in accordance the philosophical hermeneutics, to criticize the plurality in meaning and its fluidity in other words, its cognitive relativism and its usage by the Orientalists is regarded incompatible with the Islamic interpretive tradition in understanding the texts of revelation
    Keywords: Quran, Orientalists, Philosophical Hermeneutics, Relativism, Pluralism
  • مرتضی فلاح زاده*، عزت الله مولایی نیا

    چیستی وحی قرآنی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که نومعتزله دیدگاه های چالش برانگیزی را پیرامون آن مطرح کرده اند و به دنبال آن بسیاری از نو اندیشان و دگراندیشان معاصر در این حوزه با تاثیرپذیری از این اندیشه، جهت گیری سکولاریستی نسبت به معارف وحیانی پیدا کرده اند. هسته مشترک دیدگاه های نواعتزالی عقل گرائی افراطی، تجربه محوری، اسطوره انگاری، زبان شناسی انتقادی بر قرائت قرآن کریم و گرایش به هرمنوتیک فلسفی است. در این نوشتار، مهمترین مبانی اندیشه نواعتزالی مطرح و نارسائی آن با مدلول ایات قرآن و ادله عقلی به روش بررسی اسنادکتابخانه ای و تحلیل عقلی ونقلی مورد بررسی و نقادی قرار می گیرد. حاصل این پژوهش ، در تعارض دیدن مبانی این اندیشه با حقایق قطعی هستی شناسی و حکمت بالغه الهی به دلیل رویکرد افراطی اصحاب آن به عقل و یافته های علوم تجربی و انکار علم حضوری پیامبر اکرم در تلقی آیات الهی است؛گذشته از اینکه این مبانی با دیدگاه های اعتزال کهن (به عنوان خاستگاه اصلی آن)همخوانی و مطابقت ندارد.

    کلید واژگان: مبانی نظری, نواندیشان, نواعتزالی, هرمنوتیک فلسفی
    Morteza Fallahzade *, Ezzat Allah Molaeiniya

    The quiddity of the Qur'anic revelation is one of the most important issues about which neo-mo'tazelehs has raised challenging viewpoints. Consequently, in this respect, many intellectuals and open-minded scholars have gained secular approaches to the revelation knowledge inspiring neo-mo'tazelehs thoughts. The common feature of neo-I'tizali viewpoints are extremist intellectualism, historicism, mythology, and critical linguistics to the recitation of the Qur'an and tendency to philosophical hermeneutics. In this research, the most important principles of neo-I'tizali thought which is the cause of the Qur'anic verses and intellectual reasons has been criticized using library research and narrative and rational principles. As the results of this research show, the principles of this thought, due to an extremist approach taken by its advocates to intellectualism and findings of empirical science and denying the Prophet's knowledge by presence in considering the divine verses, are in contradiction to the definitive ontological realities and monotheism.

    Keywords: Revelation quiddity, Mo'tazileh, Intellectuals, intellectuality, Historicism, hermeneutics
  • محسن ایزدی *
    هرمنوتیک فلسفی به بررسی و تحلیل تفسیر متون می پردازد. خاستگاه این دانش که فلسفه غرب است، با نام فیلسوفانی مانند هیدگر و گادامر پیوند خورده است. در بین اندیشمندان مسلمان، بررسی فرایند تفسیر قرآن و تحلیل کم وکیف تاثیر پیش فهم ها و گرایش های مفسر در تفسیر او، سابقه ای دیرینه دارد. در عرصه دین پژوهی اسلامی معاصر نیز برخی نواندیشان با اقتباس از آموزه های هرمنوتیک فلسفی رایج در غرب و با رویکردی حداکثری، تاثیرپذیری معرفت دینی از معارف بشری را تئوریزه کرده اند. تاثیر برخی از پیش فرض ها به عنوان «مبانی تفسیر قرآن» مورد وفاق همگان است؛ اما آنچه در بین صاحب نظران این عرصه محل اختلاف می باشد، عبارت است از: تاثیر پیش فهم های فلسفی، کلامی، عرفانی، روان شناختی، سیاسی و...، نیز تاثیر انتظارات و علائق مفسر در تفسیر قرآن. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن را مورد تحلیل و بررسی تطبیقی قرار داده و با تقسیم این رویکردها به افراطی، تفریطی و اعتدالی به بررسی و نقد دو رویکرد اول پرداخته ایم. سپس، با تبیین و تثبیت رویکرد اعتدالی، عقلانیت و طهارت نفس را به عنوان شرایط لازم جهت استفاده از پیش فهم ها و گرایش ها معرفی کرده ایم.
    کلید واژگان: تفسیر قرآن, هرمنوتیک فلسفی, پیش فهم, عقل, طهارت نفس
    Mohsen Izadi *
    Philosophical hermeneutics analytically explores the interpretation of texts. The birthplace of this knowledge which is western philosophy is intermingled with the name of philosophers such as Heidegger and Gadamer. Among Muslim thinkers, the investigation of the process of Qur'anic exegesis and the effect analysis of commentator’s preconceptions and tendencies on his interpretation has a long history. Also in contemporary Islamic theological research, some innovative thinkers adapting common Western philosophical hermeneutics and a maximal approach have started to theorize the susceptibility of theological studies from human knowledge. The impact of some presumptions known as “the principles of Qur'anic exegesis” is commonly agreed; however, the effect of philosophical, Kalami, mystical, psychological, and political preconceptions as well as the influence of commentator’s assumptions and interests on Qur'anic exegesis are yet controversial fields which need further research. This article aims to comparatively analyze and explore the philosophical hermeneutic approaches in the Qur'anic exegesis using descriptive analysis, and by classifying the existing approaches to extremist, conservative, and moderate, it attempts to critically analyze the first two approaches. Finally, by approving and confirming the moderate approach, the article introduces wisdom and purification of Nafs (soul) as essential conditions for applying preconceptions and tendencies.
    Keywords: Qur’anic Tafsir (Exegesis), Philosophical Hermeneutics, Preconception, Wisdom, Purification of Nafs (Soul)
  • حبیب الله دانش شهرکی *، عبدالحسین خسروپناه، فاطمه غلام نژاد
    هرمنوتیک فلسفی به معنای هستی شناسی فهم، بنیان های هستی شناختی فهم، ارکان و شرایط وجودی آن را مورد تامل فلسفی قرار می دهد. گادامر یکی از نمایندگان این تفکر است که هرمنوتیک را از حوزه روش شناسی به عرصه هستی شناسی وارد کرد. پژوهش حاضر با عنوان بررسی تطبیقی هرمنوتیک ملاصدرا و گادامر معلوم کرده است بسیاری از ویژگی های هرمنوتیک گادامر از جمله چیستی فهم، هستی شناسی متن و مفسر، تعدد فهم و دخالت پیش فرض های مفسر در نحوه فهم ملاصدرا از قرآن کریم مشهود است؛ البته در هر یک از موارد مذکور تفاوت اساسی با هرمنوتیک گادامر دارد؛ مهمتر آن که صدرالمتالهین با تعیینی دانستن معنای قرآن از سوی شارع مقدس، قائل به نسبی گرائی که پیامد هرمنوتیک گادامر است نبوده؛ بلکه امتزاج افق معنائی مفسر و متن را به نحو تشکیکی و در طول مراد مولف و نهایتا فهم صحیح را با تکیه بر نقش فاعلی مفسر از یک سو و افاضه مولف از سوی دیگر دست یافتنی می داند.
    کلید واژگان: هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, هستی شناسی فهم, ملاصدرا, گادامر
    Habib, o, Allah Daneshsharaki *, Abdolhossein Khosropanah, Fatemeh Gholamnejad
    Philosophical hermeneutics which means ontology of understanding delves into the ontological foundations of understanding and its existential conditions from philosophical perspective. Gadamer as a representative of this school of thought developed hermeneutics from the realm of methodology into ontology. The present study entitled “A Comparative Study of the Hermeneutics of Mulla Sadra and Gadamer” revealed that many hermeneutic features of Gadamer such as essence of understanding, ontology of text and interpreter, multiplicity of understandings, and the commentator’s presumptions are evident in the perception of Mulla Sadra from the Holy Quran. However, their hermeneutics are basically different in each of the above points. More importantly, Mulla Sadra believes that the Quran is determined by God so he does not believe in relativism which is the outcome of Gadamer’s hermeneutics. In fact, Mulla Sadra believes in the cautious integration of meaning horizon between the commentator and the text in accordance with the author’s will, so he regards accurate understanding of the texts achievable relying on the key role of the commentator on the one hand, and the author’s knowledge on the other hand.
    Keywords: Hermeneutics, Mulla Sadra, Gadamer
  • محمود شکوهی تبار *، محمود رجبی
    مجتهد شبستری تفسیر متون وحیانی را مشمول قاعده عام هرمنوتیکی، یعنی «توقف فهم بر منطق پرسش و پاسخ» می داند و معتقد است: این پرسش و پاسخ مبتنی بر پیش دانسته ها، علایق و انتظارات مفسر است و فرایند فهم را تابع دور هرمنوتیکی می داند که همه این نکات بر محورهای اساسی نظریه «هرمنوتیک فلسفی» منطبق است. این پژوهش بر اساس روش «توصیفی –تحلیلی» ، ضمن بررسی تطبیقی اندیشه هرمنوتیکی شبستری و هرمنوتیک فلسفی، به این نتیجه رهنمون شده است که اندیشه هرمنوتیکی مجتهد شبستری به سبب جمع خطوط اساسی تحلیل هرمنوتیک فلسفی و اصولی، مثل «قصدگرایی» ، «جست وجوی معنای متن در زمینه تاریخی تولید اثر» ، «ضرورت تنقیح پیش دانسته ها» ، و «تفکیک فهم معتبر از فهم نامعتبر» ، با تهافت و ناسازواری درونی مواجه است. همچنین آن بخش از نظرات هرمنوتیکی شبستری، که همسو با هرمنوتیک فلسفی است، به بوته نقد گذاشته شده است.
    کلید واژگان: شبستری, هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, تفسیر متن, پیش فرض, فهم متن
    Mahmoud Shokohitbar *, Mahmoud Rajabi
    Mujtahid Shabestari regards the interpretation of scriptures as subject to the hermeneutic general rule i.e. an understanding based on the logic of question and answer. He believes that, this question and answer are based on the interpreter's pre-knowledge, interests and expectations and the process of understanding is based on a hermeneutic circle, which all of them correspond to the basic bases of the theory of philosophical hermeneutics. Using a descriptive- analytical method the paper studies the hermeneutic thoughts of Shabestari and philosophical hermeneutics with a comparative perspective. The research findings show that, the hermeneutic thought of Mujtahid Shabestari, has an incoherence and internal contradiction, due to the combination of fundamental philosophical and principled analysis of hermeneutics, such as intentionalism, seeking the text's meaning in the historical context, necessity of refining the pre-knowledge and separating valid understanding from an invalid understanding. Also, the hermeneutic thought of Shabestari, which is in line with philosophical hermeneutics, has been criticized.
    Keywords: Shabestari, hermeneutics, philosophical hermeneutics, text Interpretation, pre-assumption, text comprehension
  • قاسم ترخان

    موضوع از خود بیگانگی «alienation»، به عنوان یکی از مهم‌ترین مسایل انسان‌شناختی در رشته‌های گوناگون علوم انسانی از جمله جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، فلسفه و حتی روان‌پزشکی مورد توجه می‌باشد.
    جناب آقای محمد مجتهد شبستری بر اساس مبانی پنج‌گانه خود در مباحث هرمنوتیکی، به هشت عامل از خودبیگانگی زبان دینی،‌ اشاره کرده است.
    نوشتار حاضر ضمن اینکه فی‌الجمله سخن ایشان را در مورد عوامل هشت‌گانه می‌پذیرد، اما مبانی و نتایج مطرح شده را با ابهام و چالش‌های جدی مواجه می‌داند.
     از جمله مهمترین چالش‌هایی که در این مقاله بدان پرداخته شده است عبارت‌اند از: الف. خلاصه کردن دین در معنویت و نفی شریعت؛ ب. نگرش تاریخی به دین و برقراری تلازم بین نزول در شرایط خاص و نفی احکام فراتاریخی؛‌ ج. گرفتار آمدن در دام هرمنوتیک فلسفی و نسبیتی که رهآورد آن است علی‌رغم تاکید بر معنای مرکزی متن؛ د. عدم توجه به ظرفیت‌های سیستم اجتهاد برای پاسخ‌گویی به ابعاد ثابت و متغیر انسان‌ها و جوامع؛ ه. عدم راهیابی به سر عدم حصول نتیجه از احکام اجتماعی.

    کلید واژگان: از خودبیگانگی, فراتاریخی, تجربه دینی, هرمنوتیک فلسفی, سیستم اجتهاد
  • سیدمحمود مرتضوی شاهرودی*، ابوالفضل ساجدی، علی مصباح
    با توجه به تاثیر عمیق اندیشه های هرمنوتیک در فهم دینی، بررسی و نقد آنها راهی برای دفع و رفع شبهات موجود در این حوزه و نیز توسعه علوم دینی است. پل ریکور فیلسوف معاصر، اندیشمندی بسیار تاثیر گذار در حوزه هرمنوتیک و روش شناسی علوم انسانی است که هرمنوتیک فلسفی را در برابر دیگر تفکرات مرتبط با روش فهم به اقتدار رسانده و روشی اصلاح شده و ترکیبی را در تفسیر متون و فهم دین ارائه نموده است. او می کوشد با روش پدیدارشناسی هرمنوتیک و ترکیب نمودن عنصر «تبیین ساختاری» با عنصر «فهم» و «تصاحب» سیری منطقی از مرحله قرائت تا تفسیر فهم ارائه کند؛ سیری که از سویی بر پایه استقلال معنای متن از مراد مولف و وحدت معنای متن شکل گرفته و از سویی در برابر نسبیت مطلق مقاومت می کند و معیاری برای داوری بین تفاسیر ارائه می دهد. مقاله حاضر می کوشد به مهمترین مولفه های هرمنوتیک ریکور و مبانی آن اشاره نموده، نقاط ضعف و قوت آن را با استفاده از اندیشه های بنیادین علوم اسلامی در بوته نقد قرار دهد.  
    کلید واژگان: هرمنوتیک فلسفی, پل ریکور, تفسیر متن, فاصله مندی, قوس هرمنوتیکی, تعدد قرائت ها, انواع دلالت
    Seyed Mahmoud Mortazavi Shahroudi *, Abulfazl Sajedi, Ali Mesbah
    Given the profound effect of hermeneutics in religious understanding, study and criticism of it is an avenue to reply existing doubts in this area and to develop religious sciences. Paul Ricœur, the contemporary philosopher, is a prominent thinker in the hermeneutics and methodologies of sciences, strengthened the philosophical hermeneutics versus other related thoughts concerning the methodology of understanding, and developed a reformed and compound method in interpretation of texts and understanding of religion. He has endeavored to provide a logical process from stage of reading to interpretation of understanding, employing phenomenological method and combining the element of structure explanation with element of understanding and ownership. The process, from one hand, has been formed based on independence of the meaning of text from intention of the author and unity of the meaning of the text, and from other hand has resisted absolute relativity, and have presented a criterion for judgement among interpretation. This article endeavors to address the most important element of hermeneutics of Paul Ricœur, criticizing the weak points and strong points of it by using fundamental thoughts of Islamic sciences.
    Keywords: Hermeneutics, Paul Ricœur, interpretation of text, instanciation, hermeneutics arc, plurality of interpretations, kinds of denotes.
  • عبدالحسین خسروپناه، مهدی نجفی مقدم
    بحث درباره الفاظ و احوال آن، بخش مهمی از مباحث اصول فقه را به خود اختصاص داده است. این مساله در آثار عالمان شیعه در اصول فقه، تاریخی کهن داشته و تطوراتی را پشت سر گذاشته است. اهمیت این مباحث بدان جهت است که در فهم معانی و مدالیل آیات و روایات، و در نتیجه در استنباط احکام شرعی از کتاب و سنت، نقش به سزایی دارد. از سوی دیگر، یکی از دانش هایی که در غرب مطرح شده و آراء و مکاتب مختلفی در آن اظهار گردیده، دانش «هرمنوتیک» یا فن فهم متون و دیگر آثار انسانی است. علم هرمنوتیک سه رویکرد کلاسیک، رمانتیک و فلسفی یا مدرن را پشت سر گذاشته است. مساله اصولی احوال الفاظ با هر سه رویکرد هرمنوتیک ارتباط دارد؛ گرچه ارتباط آن با هرمنوتیک کلاسیک و رمانتیک، نمایان تر و جدی تر است. از آن جا که بخش عظیمی از مباحث کلامی از منابع نقلی (کتاب و سنت) تغذیه می شود، بحث احوال الفاظ و نیز مباحث هرمنوتیک در این بخش از مباحث کلامی، نقش تعیین کننده دارد.
    کلید واژگان: اصول فقه, احوال الفاظ, تعارض احوال, مرجحات, هرمنوتیک کلاسیک, هرمنوتیک رمانتیک, هرمنوتیک فلسفی
  • هادی صادقی، محمدحسین مختاری
    هرمنوتیک به عنوان یک دانش در تاریخ نه چندان طولانی خود فراز و فرودهای متفاوتی داشته است. این دانش با ظهور هایدگر و گادامر وارد مرحله تازه ای گشته و از نگاه روش شناسانه فراتر رفته و به نوعی هستی شناسی فهم مبدل گردیده است. این رویکرد زمینه را برای برخی از چالش های کلامی معاصر فراهم نموده و مبنایی برای قرائت های مختلف از دین گشته است. با رواج هرمنوتیک فلسفی و به طور خاص آراء گادامر، مکاتب انتقادی متعددی در برابر آن ظهور یافت. در این میان «اریک هرش» از جمله کسانی است که سهم به سزائی در جریان انتقادی داشته و تبیین دیدگاه های او در نقد دستاورد هرمنوتیکی گادامر بسیار حائز اهمیت است.
    مقاله حاضر با رویکرد توصیفی و تحلیلی به بررسی انتقادات هرش نسبت به هرمنوتیک فلسفی پرداخته، و در آن کوشش شده است که نقاط مهم و ایرادات اساسی هرمنوتیک فلسفی از نظرگاه هرش مورد واکاوی قرار گرفته، و رهیافت گادامر به صورت روشن مورد نقادی قرار گیرد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هرش علاوه بر انتقادات بنیادین خود به پایه های هرمنوتیک فلسفی، از نوعی مبانی هرمنوتیکی مدلل برخوردار بوده و از آن مبانی در اندیشه انتقادی خویش بهره گرفته است. از این رو، در این نوشتار انتقادات ناظر به هرمنوتیک فلسفی و نسبت سنجی دیدگاه انتقادی هرش در مواجهه با نقطه نظرات گادامر در پنج دسته، طبقه بندی شده و هر یک به طور مستقل و تحلیلی مورد توجه قرار گرفته است.
    کلید واژگان: هرمنوتیک, اریک هرش, هرمنوتیک فلسفی, گادامر
    Hadi Sadeghi, Mohammad Hossein Mokhtari
    Hermeneutics, as a science, has had its own ups and downs in its not so long history. This science has entered a new phase with the advent of Heidegger and Gadamer and gone beyond the methodological view and, then, has become a kind of ontology of understanding. This approach has provided grounds for some contemporary theological challenges and a basis for different readings of religion. With the prevalence of philosophical hermeneutics and in particular Gadamer's views, several critical schools emerged against it. Meanwhile, "Eric Hirsch" is one of those who has had a tremendous share in the critical course and explanation of his views is very important to criticize Gadamer's hermeneutic achievement. The present paper, with a descriptive and analytical approach, examines Hirsch's critique of philosophical hermeneutics and attempts to analyze the critical points and fundamental objections of philosophical hermeneutics from Hirsch's point of view, And Gadamer's approach will be clearly criticized. The findings of this research show that Hirsch, in addition to his fundamental critique of philosophical hermeneutic foundations, has had some kind of reasonable hermeneutical foundations and has used those foundations in his critical thinking. Hence, in this paper, critiques of philosophical hermeneutics and comparison of Hirsch’s critical view with Gadamer's points of view are classified into five categories and each has been considered independently and analytically.
    Keywords: Hermeneutics, philosophical Hermeneutics, E. D. Hirsch, Gadamer
  • عزیزالله سالاری*

    هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تاویل. عوامل تاویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ای هام در آموزه های دینی،تناقض ها و تعارض ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد،ناسازگاری دین و دانش،تنگنای شریعت مسیحیت.
    اما آیین اسلام به سبب ویژگی های وحیانی بودن، یگانگی و یک دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اجتهاد، مسلما در معرض تهدید هیچ تنگنا و کاستی ای نبوده تا برای رفع آن، از تراوشات اندیشه بشر معمولی بهره بگیرد و با قوانین زمینی درآمیخته شود. پس هرمنوتیک در دامان دیانت مسیحیت با آن پیشینه و سیر تاریخی سر برآورد تا گیر و گره های آن را بگشاید. افزون بر این، معرفت شناسی نسبیت گرایانه در پیدایش هرمنوتیک فلسفی و در پی آن انگاره قرائت پذیری دین نقش بسیار داشت. رهاورد هرمنوتیک فلسفی عبارتند از: 1- مفسر محوری 2- بی ثباتی فهم و تفسیر متن 3- عدم فهم و ادراک عین متن 4- برداشت ها و دریافت های تفسیری نامحدود 5- نبودن هیچ منطق و معیاری برای صحت فهم و تفسیر 6- نسبیت گراییتفسیر به معنای روشن نمودن مراد و مقصود خداوند از کتاب پیروزمندش است و تاویل، برگرداندن آیه است از معنای ظاهری به معنای محتمل. تفسیر به رای همان تبیین ناصواب از گفتار خداوند- با تکیه بر گمان، استحسان و هوای نفس است که طبعا برون از راه عقل و شرع و نیز بر خلاف مراد و مقصود خداوند و صاحب متن خواهد بود.
    موضع معتقدان به هرمنوتیک فلسفی، افراطی تر و ویرانگرتر از پیروان تفسیر به رای است. زیرا اینان هم متشابهات و هم محکمات را به تاویل می برند و هم فهم و تفسیر عینی و مولف مدار را تخطئه می کنند. هم قرائت ها را بی پایان می دانند و هم مرزی و معیاری برای تشخیص فهم و تفسیر معتبر از نامعتبر نمی شناسند. هم تفسیر را بی ثبات می دانند و هم گرفتار نسبیت گرایی و آشفتگی فهم در متون دینی اند.

    کلید واژگان: هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, نسبیت گرایی, تاویل و قرائت, تفسیر به رای

    Hermeneutics is the theory and practice of ta’wil. The factors which gave rise to widespread ta’wiland the possibility of interpreting religion in different waysin the West,particularly in the history of Christianity, include ambiguity in religious teachings, contradictions and conflicts related to the life and character of Jesus (AS), the challenge of religion and reason, incompatibility of religion and knowledge, and restriction in the Christian religion.However, due to its revealed nature, unity and uniformity, compatibility with wisdom and knowledge, comprehensiveness, dynamism and enjoymentof the principle of ijtihad, Islam is not certainly threatened by any restriction and insufficiency to be repaired by the secretions of ordinary human thought and to bemingled with the worldly rules. Thus,hermeneutics emerged in the contestof Christianity with its previously-mentionedbackground and historical courseto help it overcome the obstacles put in its way. Moreover, relativist epistemology and the possibility of interpreting religion in different waysstrongly contributed to the development of philosophical. The outcomes of philosophical hermeneutics are: 1) interpreter-orientedness, 2)instability of understanding and interpretation of texts, 3)lack of understanding and perception of the very text, 4)limitless interpretive perceptions and discernments, 5) lack of any logic and criterion for the soundness of understanding and interpretation, and 6) relativism.Interpretation denotes clarification of the meaning and intention of God’s book andta’wil refers torenderingthe likely meaningof the Quranic verses from their apparent meaning. Subjective interpretationrefers to erroneous explanation of the word God on the basis of guess work, preference and whim of the soul, which will be naturally inconsistent with reason and Sharia’ and contrary to the aim and intention of God and the owner of the text.The position of those who believe inphilosophical hermeneutics is more radical and destructive than the followers of subjective interpretation since they resort tota’wilboth to clarify allegorical and unambiguous versesand denigrate objective andfaithful-to-authorinterpretation. They both believe inlimitless readings and consider no boundary and criterion for discriminating valid understanding and interpretation from the invalid ones. They both believe that interpretation is unstable and are plagued with relativism and confusion in understanding religious texts.

    Keywords: hermeneutics, philosophical hermeneutics, relativism, tawiland reading, subjective interpretation
  • رضا اکبری، محمدحسن شیرزاد، محمدحسین شیرزاد
    شهید سید محمد باقر صدر از معدود اندیشمندانی شمرده می شود که در زمینه تفسیر موضوعی قرآن کریم اقدام به نظریه پردازی نموده است. مفهوم محوری در نظریه ایشان «استنطاق» است که به معنای ارائه پرسش های جدید به قرآن جهت اخذ پاسخ های مناسب از آن می باشد. عدم توضیح مبسوط این نظریه توسط ایشان از سویی و کارآمدی فراوان آن از سوی دیگر بسط این نظریه را ضروری می سازد. وجود «الگوی گفتگو» در نظریه هرمنوتیک فلسفی گادامر که دارای همسانی الگویی با نظریه شهید صدر است، زمینه را فراهم می آورد که با استفاده از «روش مطالعه تطبیقی نامتوازن» دست به بازخوانی نظریه شهید صدر زده و آن را در قالب نظریه ای بسط یافته ارائه نمود.
    از رهگذر این مطالعه تطبیقی، پی جویی مولفه هایی همچون گفتگوی معرفتی مفسر و قرآن، لایه های گوناگون معنای قرآن، لایه های مختلف فهم مفسران، پرسش سازی های مبتنی بر نیازهای عصری و پاسخ یابی های متناسب با این نیازها در نظریه شهید صدر ممکن می گردد. این پژوهش علاوه بر روشن ساختن ابعاد نظریه شهید صدر، اهمیت پرداختن به تفسیر موضوعی در کنار تفسیر ترتیبی را نیز معلوم می دارد.
    کلید واژگان: تفسیر موضوعی, هرمنوتیک فلسفی, شهید صدر, گادامر, استنطاق
    Sayyid Mohammad Baqir Sadr is amongst those few Muslim thinkers theorizing on thematic exegesis of Holy Quran. The fundamental concept of his theory is Istintaq that means to ask Holy Quran new questions and to get suitable responses from it. Due to Sadr's summary theory on one hand and the efficiency of this theory on the other hand, the elaborating on this theory is essential. The similarity between dialogue model in Gadamer's philosophical hermeneutics and Istintaq model in Sadr's theory paves the way for reviewing of Sadr's theory and illuminating the hidden aspects of it through asymmetric comparative study. This study can make clear some components in Sadr's theory like the dialogue between interpreter and Holy Quran, the various layers of the meaning of Quran, the different layers of exegete's understandings, to raise questions based upon new needs and to receive suitable replies. In addition to illuminating the hidden aspects of Sadr's theory, this essay also emphasizes the importance of thematic exegesis besides running one.
    Keywords: Thematic Exegesis of Holy Quran, Philosophical Hermeneutics, Sayyid Mohammad Baqir Sadr, Hans Georg Gadamer, Istintaq
  • ابوالفضل ساجدی، مهدی سرلک
    نام گادامر با هرمنوتیک فلسفی و خصوصا کتاب «حقیقت و روش» او قرین است. او در این کتاب، به تحلیل و نقد هرمنوتیک روشی پرداخته است. غایت هرمنوتیک روشی، ارائه اصول، قواعد و روش شناسی تفسیر صحیح متون می باشد. اما گادامر سیستم هرمنوتیکی خود را بر نفی روش و پدیدارشناسی فهم وجودی و فهم کاربردمند استوار می سازد و با اتکاء بر مبانی فلسفی و اصول هرمنوتیکی خود، مدل مفاهمه دیالکتیکی را ارائه می دهد. مقاله حاضر نظام فلسفی هرمنوتیکی گادامر را توصیف و تحلیل می کند تا از این رهگذر بتواند علاوه بر تبیین بستر فلسفی هرمنوتیک گادامر و کیفیت امتزاج فلسفه و هرمنوتیک و تولد فهم هستی شناخت بر مبنای پدیدارشناسی و مفاهمه دیالکتیکی، در نظام فکری گادامر، فرصتی برای بررسی انتقادی آن در اختیار قرار دهد. همچنین روشن خواهد شد که مدل ارائه شده از سوی وی پارادوکسیکال، فاقد متدولوژی صحیح نظریه پردازی، عادم انتظام نظام ادعایی فلسفی و داعم تعدد قرائت ها، نسبیت گرایی و پلورالیسم است.
    کلید واژگان: هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, گادامر, روش, حقیقت
    Abulfazl Sajedi, Mahdi Sarlak
    The name of Gadamer correlates with Philosophic Hermeneutics and specially his book "truth and method".In this book he has proceeded with the analysis and critique of Methodical Hermeneutics. The goal of Methodical Hermeneutics is to offer principles, rules and methodology of an authentic interpretation of texts, while Gadamer bases his hermeneutic system on denial of method, phenomenology of existential understanding and practical understanding and relaying on his philosophical bases and hermeneutic principles he presents the model of dialectical understanding. The present article describes Gadamer's philosophical hermeneutic system and analyzes it so in addition to explanation of the philosophical background of Gadamer and the quality of mixture of philosophy and hermeneutic and the birth of existential understanding based on phenomenology and dialectic understanding in Gadamer's intellectual system, it will be able to provide an opportunity for the critical examination of this hermeneutic system. It will turn clear that the model presented by Gadamer is paradoxical, lacks an authentic methodology of theorization, and ruins the systematization of claimed philosophical system and support the multiplicity of interpretations, relativism, and pluralism.
    Keywords: Hermeneutics, Philosophic Hermeneutic, Gadamer, method, truth
  • محمد مهدی آجیلیان مافوق، مهدی جلالی

    در این پووهش به تحلیل مقوله معرفت دینی و نحوه تحقیق ان در ادوار مختلف تاریخی می پردازیم و می کوشیم نادرستی برخی نظریات مطرح شده در این باره را آشکار سازیم. در این مقاله به تکامل عصری معرفت دینی در سایه استنطاق و دلالت یابی مبنایی و روشمند متن تاکید می شود. از منظر این پژوهش تکامل معرفت دینی ناشی از سوالات و شبهات نوپدید در هر عصر است که با توجه به نیاز ها و مقتضیات زمان بروز می کند. این سوالات و شبهات نوپدید استنطاق و پاسخ متن را می طلبد که همین امر تکامل معرفت دینی را در پی دارد. در همین زمینه به تفاوت دو مرحله استنطاق و دلالت یابی متن اشاره می کنیم و دخالت پیش فهم ها، پیش دانسته ها و انتظارات مفسر را تنها در مرحله استنطاق جایز شمرده ایم. همچنین با اشاره به عصری بودن پرسش ها و توهم عصری بودن پاسخ ها را که زاده نظریه تاریخمندی فهم است؛ رد می کنیم.

    کلید واژگان: معرفت دینی, استنطاق, دلالت یابی, تکامل عصری, متن, هرمنوتیک فلسفی

    In this study , the concept of religious epistemology and its accomplishment in different historical eras has been discussed , indicating the invalidity of different theories in this connection and emphasizing on the contemporary evolution of the religious epistemology in result of imposing questions to the text and methodically reaching its implications. According to this study the evolution of the religious epistemology is due to newly appeared questions in each era which has been raised by the necessities and requirements of the time. These new question demand answers from the text which ends in the evolution of religious epistemology. In this connection, the difference between imposing questions to the text and getting the answers from it has been discussed which indicates that premises and presupposition in this procedure and the interpreter's expectations should be taken into consideration only when imposing questions to the text. In addition we show that although the questions are consistent with time and therefore contemporary, the answers are not so; that is the refutation of the theory of historical limitation of comprehension. </Abstract>

  • اکرم نامور
    نوشتار حاضر به شرح و بررسی مبنای نظریه قرائت پذیری متون دینی می پردازد. از آنجا که نظریه مذکور از رویکردهای ویژه ای در باب تفسیر متون نشئت می گیرد، نگاهی به رویکردهای مربوط به تفسیر متون لازم است. بر این اساس، پس از تعریف و توضیح معنای هرمنوتیک، سیر تاریخی هرمنوتیک و پیشینه آن بحث شده و در ادامه، هرمنوتیک فلسفی و اهم ویژگی آن نقد و بررسی شده است. پس از آن نظریه قرائت پذیری دین به عنوان یکی از لوازم و نتایج هرمنوتیک فلسفی، توضیح داده شده و سپس نقد...
    کلید واژگان: هرمنوتیک, هرمنوتیک فلسفی, گادامر, قرائت پذیری دین, نسبی گرایی, شکاکیت, کثرت گرایی دینی
  • تعیین معنای متن از نگاه هرمنوتیک و علم اصول
    سیدحمیدرضا حسنی
    این نوشتار به گزارش، بررسی و سنجش دیدگاه های هرمنوتیست ها و عالمان اصول در مبحث تعیین معنای متن می پردازد. سعی بر آن بوده است تا ضمن بررسی اجمالی دیدگاه ها به مبانی و بنیان های تفکرات مطرح در این زمینه اشاره شود تا امکان سنجش و ارزیابی هر چه بیشتری را برای خوانندگان فراهم آورد. مباحثی نظیر چیستی فهم متن، توجه به حیث اکتشافی آن نسبت به مراد مولف و امکان آن، امکان سوء فهم و اعتبار سنجی فهم ها از مهمترین مسائلی است که در این باب مطرح است...
    کلید واژگان: فهم متن, مراد مولف, هرمنوتیک رمانتیک, هرمنوتیک فلسفی, هرمنوتیک هرش, هرمنوتیک ریکور, علم اصول
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال