جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « تطبیق » در نشریات گروه « فلسفه و کلام »
تکرار جستجوی کلیدواژه «تطبیق» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
در تبیین مبانی ومفاهیم اخلاقی به ویژه رذایل اخلاقی بیشترین مقوله های کاربردی در بیان تعریف، سبب و علت و شیوه های درمانی آن است.آنچه که در بیان حرص وطمع در دیدگاه این دو عارف وشاعر به خوبی مشهود است بهره مندی، استناد وتوجه به مفاهیم قرآنی وروایات اسلامی در این زمینه است، هر دو عارف حرص وطمع را در وجود انسان مانند دیگر غرایز نهادینه در سرشت وفطرت وی دانسته با این تفاوت که مولوی به دو حرص پسندیده و مذموم اشاره می نماید اما عطار تکیه بر مذموم بودن این خصلت دارد.نکوهش حرص وطمع وتوصیه به پرهیز ازآن با یاد مرگ ویاد خداوند ونیز داشتن قناعت در کلام هردوشاعر جاری است.نگاه متفاوت مولوی در باب حرص توجه به حرص پسندیده وبیان عواقب ناشی از آن است، مولوی توصیف بیشتری از حرص وطمع نسبت به عطار در مثنوی ارائه کرده که البته این را نمی توان خرده ونقصانی بر مصیبت نامه که حجم کمتری نسبت به مثنوی دارد وارد نمود.
کلید واژگان: تطبیق, حرص و طمع, مصیبت نامه, عطار, مثنوی معنوی, مولانا}Ethical Research, Volume:14 Issue: 4, 2024, PP 127 -152In the explanation of moral foundations and concepts, especially moral vices, the most useful categories are in the expression of definition, cause and treatment methods. What is evident in the expression of greed and greed in the view of these two mystics and poets is the benefit, citation and attention to Quranic concepts and Islamic narrations. It is in this context that both mystics consider greed and greed in human existence as other institutional instincts in his nature and nature, with the difference that Maulavi points to two types of greed, acceptable and reprehensible, but Attar relies on the reprehensibility of this trait. Condemnation of greed and greed and advice Avoiding it by remembering death and remembering God and having contentment is common in the words of both poets. Maulavi's different view on greed is to pay attention to greed and the consequences of it. Maulavi has given a more detailed description of greed and greed than Attar in Masnavi, which of course It is not possible to make small mistakes on the book of calamities, which is smaller than Masnavi.
Keywords: Adaptation, Greed, Tragedy, Attar, Masnavi Manavi, Rumi} -
جاماسپ نامه رساله ای است که در زمره ی آثاری است که نویسنده آن ناشناس است. بخش قابل توجه و پایانی این رساله مربوط به رستاخیز و نجات بخشان زرتشتی است و نویسنده در این بخش پیشامدهایی را که هنگام ظهور هوشیدر، هوشیدر ماه و سوشیانت در ایرانشهر رخ می دهد را از زبان جاماسپ نقل می کند. دو باب واپسین کتاب، شباهت زیادی به زند و هومن یسن دارد. در واقع کهن ترین گرایش های معناشناسانه در ادبیات زرتشتی، با اسطوره گشتاسپ و جاماسپ همسویی دارد. بخش پایانی جاماسپ نامه درباره تاریخ اندیشه های مکاشفه ای و شکوفایی آن ها در نخستین سده های اسلامی است. این بخش آشفتگی ها و انقلاباتی را که در رستاخیز و پایان زمان انسان ها را گرفتار خواهد نمود، برمی شمارد. اما در مسیح و انجیل چهارم یا انجیل یوحنا که نگاشته های فردی به نام پولس قدیس از دیدگاه دیگری سخن می گویند اعتقاد بر آن است که عیسی (علیه السلام) موجود آسمانی است، او بر زمین فرود آمده و کسی است که می تواند «جلال پدر قبل از خلقت جهان را داشته باشد و در کتاب تورات و عقاید دین یهودیت، همچنین دیدگاه نخستین مسیحیان، عیسی (علیه السلام) مقام پیامبری دارد، او معصوم است و به عنوان منجی قوم یهود مطرح است.
کلید واژگان: مسیحیت, زرتشت, تطبیق, رویدادهای آخرالزمانی} -
یکی از اموری که مورد اهتمام علامه طباطبایی قرارداشت پاسداری ازمذهب وفرهنگ شیعی بود. علامه به این نتیجه رسیده بود که شناخت غرب از مذهب شیعه شناختی ناقص ومنفی است وبه هدف جبران واصلاح این نقیصه بزرگ ، مجاهدت علمی گسترده ای را آغازنمود. از جمله شاخصه های مهم شیعی که علامه در اثبات وشناساندن آن سنگ تمام گذاشت، روش قرآن مداری و یا «تفسیرقرآن به قرآن بود.» دراین نوشتار سعی شده تا فرایند تلاش علمی ایشان دراین عرصه تحلیل و تقدیم گردد. علامه این مسیر علمی را در دو مرحله سلبی و ایجابی طی نموده است؛ در مرحله نخست روش های تفسیری عمده و متداول - یعنی روش های حدیثی ، کلامی ، فلسفی، صوفیانه ، حس گرایان ودیوانگرایان - رامعرفی وانتقادهای مشترک و خاص هریک را با استدلال بیان نموده است ازجمله اینکه همه این روش ها در واقع تطبیق هستند نه تفسیر؛ در مرحله دوم با بهره گیری از آیا ت قرآن ، روایات وسیره اهل بیت -ع - تفسیرپذیری قرآن از طریق قرآن وبلکه ضرورت آن را همراه باثمرات ارزنده آن ذکر کرده و درنهایت به این هدف رسیده است که روش تفسیر قرآن به قرآن تنها روش اهل بیت علیهم السلام است و بایدیکی از شاخصه های مذهب تشیع تلقی نمود.کلید واژگان: تفسیر قرآن, تطبیق, تاویل .متکلمان, فلاسفه, اهل حدیث و دیوان گرایی}One of the things that Allameh Tabatabai cared about was protecting the Shia religion and culture. Allameh had come to the conclusion that the West's understanding of the Shiite religion is incomplete and negative, and with the aim of compensating and correcting this great deficiency, he started a wide-ranging scientific struggle. Among the important features of Shia that Allameh left no stone unturned in proving and popularizing, was the Qur'an-orbital method or "interpretation of the Qur'an by the Qur'an." In this article, an attempt has been made to analyze and present the process of his scientific efforts in this field. Allameh has traveled this scientific path in two negative and positive stages; In the first stage, the major and common methods of interpretation - that is, the hadith, theological, philosophical, Sufi, sensualist and theological methods - Ramarafi has expressed the common and specific criticisms of each with arguments, including that all these methods are actually adaptations, not interpretations; In the second stage, by using the verses of the Qur'an, the traditions and the traditions of the Ahl al-Bayt (PBUH), he mentioned the acceptability of interpreting the Qur'an through the Qur'an and its necessity along with its valuable results, and finally reached the goal that the method of interpreting the Qur'an to the Qur'an is the only method of the Ahl al-Bayt. peace be upon him and it should be considered one of the characteristics of the Shia religion.Keywords: Interpretation of the Qur'an, Interpretation, interpretation. Theologians, philosophers, Hadith scholars, religious scholars}
-
نشریه فلسفه غرب، پیاپی 3 (پاییز 1401)، صص 95 -110مساله تجرد نفس، از مهمترین مباحثی است که همواره کانون توجه متفکران مختلف قرار گرفته است. به عقیده پروکلوس نفس امری غیرمادی و پدیدآورنده جسم است به طوری که جسم پدیدآمده پدیدآمده پدیدآمده است. غزالی نیز برخلاف اشعریان پیش از خود که اعتقادی به تجرد نفس نداشتند، نفس را مجرد می داند و با استفاده از دلایل عقلی و نقلی در جهت اثبات این مهم می کوشد و معتقد است گرچه عقل قادر است در دفاع از تجرد نفس دلیل اقامه کند، اما نتیجه بایستی از راه شرع اثبات شود. این پژوهش درصدد است که با مطالعه تطبیقی ادله ارایه شده توسط پروکلوس و غزالی بر اثبات تجرد نفس، به بیان سنجش نوآوری یا عدم نوآوری غزالی در این زمینه و موافقت یا اختلاف نظر او با پروکلوس بپردازد.هر دو اندیشمند، ادله فراوانی در اثبات این موضوع مطرح کرده اند که بعضی از این علل در هسته بنیادی خود، از قابلیت اشتراک و انطباق با یکدیگر برخوردارند. به این منظور، در مقاله حاضر این علل را بر اساس تعریف نفس، علم نفس، حرکت یا خودمتحرک بودن نفس و جایگاه نفس در بدن، مورد تامل و واکاوی قرار می دهیم. فرضیه نوشتار حاضر این است که غزالی در برخی از این ادله هم نوا با پروکلوس و در برخی دیگر، با رویکردی دینی-کلامی ظاهر می شود و در مقام یک عالم دینی ادله خود را ارایه می کند.کلید واژگان: تجرد نفس, پروکلوس, غزالی, تطبیق}The issue of the immateriality of the soul is one of the most important issues that has always been the focus of various thinkers. According to Proclus, the soul is immaterial and the creator of the body so that the body that has arisen has arisen. Al-Ghazali, unlike her predecessors, who did not believe in the abstraction of the soul, considers the soul to be single and tries to prove this by using rational and narrative reasons and believes that although the intellect is able to provide reasons in defense of the celibacy of the soul, the result must be proven through Sharia law.This study seeks to measure the innovation or non-innovation of Al-Ghazali in this field and her agreement or disagreement with Proclus by a comparative study of the arguments presented by Proclus and Ghazali.Both thinkers have argued that some of these causes are fundamentally compatible with each other at their core. For this purpose, in the present article, we consider these causes based on the definition of the soul, the science of the soul, the movement or self-moving of the soul and the position of the soul in the body. The present article hypothesizes that Al-Ghazali appears in some of these arguments in line with Proclus and others with a religious-theological approach and presents his arguments as a religious scholar.Keywords: immateriality of soul, Proclus, Al-Ghazali, adaptation}
-
پژوهش نامه اخلاق، پیاپی 54 (زمستان 1400)، صص 105 -130
هدف از پژوهش تطبیقی حاضر، تعریف و تبیین نقش هوش اخلاقی (دیدگاه بوربا و لنیک) در سازگاری همسران وتطبیق مولفه های آن با معیارها و اصول اخلاقی است که دین اسلام در این حوزه، پیشنهاد می دهد. بدین منظور ابتدا به تعریف هوش اخلاقی مطرح در روان شناسی و بررسی مولفه های آن پرداخته شده و نقش هوش اخلاقی در سازگاری زناشویی از دیدگاه علمی تبیین شده است؛ سپس این مولفه ها با مفاهیم اخلاقی مرتبط در دین اسلام مورد تطبیق و ارزیابی قرار گرفته و در پایان، مرزهای هوش اخلاقی اسلام ترسیم شده است؛ می توان گفت ، مولفه های هوش اخلاقی، هریک، روش هایی اکتسابی وقابل یادگیری درجهت برقراری ارتباطی رضایت بخش بین همسران با توجه به مقتضیات پیرامونی و همسازی با تجربه های جدید هستند که در دیدگاه های بشری با انسان محوری و در اسلام با محوریت خدا و انسان متعادل در راستای تعالی و تعهد درونی به آموخته های اخلاقی، تعریف می شوند.
کلید واژگان: هوش اخلاقی, مولفه ها, سازگاری همسران, متون اسلام, تطبیق}The purpose of the present comparative research is to define and explain the role of moral intelligence (Borba and Lenik's point of view) in the compatibility of spouses and to accommodate its components with the standards and moral principles that Islam proposes in this field. For this purpose, firstly, the definition of moral intelligence in psychology and the examination of its components have been discussed, and the role of moral intelligence in marital compatibility has been explained from a scientific point of view; Then, these components have been compared and evaluated with related moral concepts in Islam And in the end, the boundaries of Islamic moral intelligence have been drawn; It can be said that the components of moral intelligence are acquired and learnable methods to establish a satisfactory relationship between spouses according to the surrounding requirements and assimilation with new experiences, which in humanistic views are man-centered and in Islam, God centered and balanced men in line with excellence and internal commitment to moral learning are defined.
Keywords: Moral intelligence, components, compatibility of spouses, Islamic texts, adaptation} -
هدف پژوهش حاضر، تبیین نظریه آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی است. برای دستیابی به این هدف از روش‌های تحلیلی تطبیقی استفاده شده است. اطلاعات موردنیاز پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل نتایج آن نیز براساس روش برودی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، هم‌جواری و مقایسه صورت گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد؛ مبانی نظریه آموزش و پرورش آزاد مشتمل بر هفت مبنای اصلی ازجمله ارزشمندی فی‌نفسه دانش، تعلیم و تربیت عمومی، تربیت شهروند آزاد، همبستگی دانش و ذهن، وحدت در دانش و کثرت در واقعیت، تربیت عقلانیت، و تساوی در بهره‌گیری از فرصت‌هاست. نظریه آموزش و پرورش آزاد با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه مشترکی از قبیل: تاکید بر عقلانیت، انتخاب و اراده فردی، ارزش ذاتی دانش و... است. اما این نظریه با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه افتراقی از قبیل: توجه به دین به‌عنوان امری شخصی، فردمحوری، فروکاهش منابع کسب معرفت، نخبه‌گرایی، کثرت‌گرایی معرفت‌شناختی و کم‌توجهی به حرفه‌آموزی در آموزش و پرورش آزاد است.
کلید واژگان: نظریه, آموزش و پرورش آزاد, تعلیم و تربیت اسلامی, تطبیق} -
از پیامبر گرامی (ص) روایاتی نقل شده که در آنها از مشابهت حوادث امت اسلام با حوادث امت‌های پیشین سخن گفته شده است. این روایات شهرت فراوانی یافته و گویا علت آن تطبیق‌های گسترده‌ای است که از صدر اسلام تاکنون به‌وسیله امامان معصوم (ع)، صحابه و عالمان فریقین در این‌باره صورت گرفته است. به‌‌سبب جایگاه موضوع امامت در میان شیعیان، بیشتر انطباق‌ها در مصادر شیعی بر محور امامت است. بدین‌روی این تحقیق با هدف بررسی و ارزیابی انطباق حوادث و رخدادهای مسایل امامت بر روایات تشابه امم سامان یافته و مصادر شیعی، اعم از جوامع حدیثی، شروح روایات، تفاسیر و کتاب‌های کلامی مطالعه و بررسی شده‌اند. برای این منظور، ابتدا روایات اهل‌بیت(ع)، شروح روایات و آراء عالمان این مصادر استخراج و سپس دسته‌بندی و در نهایت تحلیل شده‌اند. روش کار توصیفی، تحلیلی و بررسی اسنادی بوده است. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که انطباق رخدادها بر مسایل امامت در سه محور بوده است: الف) تطبیق رخدادها بر اوصیای پیامبران؛ ب) تطبیق مسایل مرتبط با امام عصر (عج)؛ ج) تطبیق تحریف قرآن پر چالش‌ترین تطبیق مربوط به تحریف قرآن بوده که بر این تطبیق نقدهای فراوانی وارد شده است.
کلید واژگان: روایات تشابه امم, تطبیق, نبوت, وصایت, امامت, امام عصر, تحریف قرآن} -
تمدن بشری منجر به بحرانهای کنونی شده است که یکی از آنها، بحران معنویت و نادیده گرفتن رابطه انسان با خداست و انسان مغرور از دستاوردهای علمی، تمام همت خویش را صرف کار، سرمایه و رفاه کرده است. اینک پس از گذشت پنج قرن، دریافته که رفاه و آسایش مادی نمی تواند به او آرامش دهد و برای پر کردن این خلاء، به عرفانهای کهن و نوظهور اعم از هندی، بودایی، سرخپوستی و...، روی آورده است. این مقاله در پی این است که با روش تحلیلی و توصیفی و مقارنهای، به بررسی عرفان اسلامی و عرفانهای نو ظهور پرداخته و در مقابل دیدگاه رقیبان که نظریه عینیت و تضاد را ابراز کردهاند، نظریه تطابق را پذیرفته و جنبههای تفاوت و تشابه آنها را بیان میکند و در حوزه مشترکات آنها به نتایجی رسیده که عبارت است از اینکه هر دو عرفان ، در پی التیام رنجهای روانی و زیبا دیدن جهان و قابل تحمل بودن همه چیز و صلح کل و صحبت از عشق و شادی و آرامش و تحقیر عقل جزیی با یگدیگر مقارن و یار و رفیق بوده؛ ولی فطرت پذیری نه فطرت گریزی، تکلیف مداری بجای بی مسیولیتی ، پاسخ به نیازهای اصلی انسان بجای نیازهای فرعی، حقیقت جویی بجای خرافه پرستی، از ممیزات عرفان اسلامی در مقایسه با عرفانهای نو ظهور است.
کلید واژگان: عرفان, عرفان اسلامی, عرفان های نوظهور, مقارنه, تطبیق} -
پلنتینگا و آیت الله مصباح(ره) به عنوان دو حکیم خداباور مسیحی و مسلمان با دو رویکرد متفاوت اما عقلی، به تحقیق درباره مسئله شرور پرداخته و شبهه ناسازگاری وجود شرور طبیعی و اخلاقی را پاسخ داده اند. این مسئله بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به شیوه گردآوری کتابخانه ای، بررسی شده است. پلنتینگا مطابق نظریه اختیار، ادعای وجود تناقض منطقی بین مسئله شر و وجود خدا را نمی پذیرد. آیت الله مصباح ضمن پذیرش راه حل های فلاسفه مسلمان، از جمله عدمی بودن شرور، نسبیت شرور، مجعول بالعرض بودن شرور، غلبه خیرات بر شرور، بر راهکار غایت انگاری یا همان کمال و سعادت محور بودن همه افعال انسان، تاکید خاصی کرده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اگر چه این دو متفکر، در اصل اعتقاد به خدای کامل مطلق(عالم، قادر و خیر محض) اشتراک نظر دارند، اما در روش و نوع مواجهه با نظریه عدل و حکمت الهی اختلاف نظر دارند. در عین حال دیدگاه سعادت انگارانه آیت الله مصباح پاسخ همه شرور طبیعی و اخلاقی را می دهد اما نظریه اختیارانگارانه پلنتینگا صرفا شرور اخلاقی را پاسخگوست.
کلید واژگان: شر, پلنتینگا, مصباح, اختیار, تطبیق, سعادت محور}Andishe-Novin-E-Dini, Volume:17 Issue: 65, 2021, PP 139 -158Plantinga and Ayatollah Mesbah, as two theist sages, Christians and Muslims, with two different but rational approaches, have researched the issue of evil and argued against the view of the incompatibility of the existence of natural and moral evil. This issue has been investigated based on the descriptive-analytical method of library collection. According to the theory of human free will, Plantinga does not accept the claim that there is a logical contradiction between the problem of evil and the existence of God. Ayatollah Mesbah, while accepting the solutions of Muslim philosophers, such as the non-existence of the evil, the relativity of the evil, the transcendence of the evil, the domination of charity over the evil, has emphasized the goal-oriented strategy or perfection and happiness of all human actions. The findings show that although these two thinkers, in principle, believe in an absolute perfect God (omniscient, omnipotent and pure good), but differ in the method and type of confrontation with the theory of justice and Divine wisdom. At the same time, Ayatollah Mesbahchr('39')s view responds to all natural and moral evils, but Plantingachr('39')s theory responds only to moral evils.
Keywords: Evil, Plantinga, Mesbah, Free Will, Adaptation, Prosperity-Based} -
آموزه موعود نجات بخش و جایگاه رفیع آن، باعث هرچه بیشتر شدن انگیزه فرقه ها در تاویل معارف مهدوی و ارائه برداشت های متناسب با محتوای جریان های انحرافی بوده است. فرقه ها با تاویل و تطبیق گزاره های مهدوی، در پی زمینه سازی اقناع اندیشه موعودباوران و بهره مندی از حمایت ایشان در بقای جریان فرقه بوده اند. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به بازشناسی رویکرد فرقه های انحرافی به آموزه مهدویت می پردازد. نتایج تحقیق گویای این مطلب است که این دست برد نه تنها در اصل آموزه مهدویت، بلکه در ویژگی ها و خصوصیات موعود نیز رخ داده است. تاویل در اصل مهدویت، در مواردی منجر به بروز مهدویت نوعی شده و در موارد دیگر، به نحوه تعدد مهدیان و یا حتی نفی امام مهدی با ظهور نایب ایشان نظر داشته است. ویژگی های قائم نیز در حیطه های مختلفی نظیر خصوصیات ظاهری، مکان های ظهور، مفهوم عدالت و غلبه قائم و حتی افراد و اشیاء همراه ایشان، در راستای ادعای مدعیان دروغین تاویل و تطبیق پذیرفته است.کلید واژگان: جریان های انحرافی, تاویل, تطبیق, مفاهیم مهدوی, ویژگی های قائم}The belief in a savior [that will come at the end of time and save humanity] and its prominent place [in the teachings of religion] has led many sects to interpret the teachings concerning this subject [in an incorrect manner] and to present interpretations of this verity that are harmonious with the content of their own perverse schools of thought. By such interpretations such schools of thought sought to convince those individuals who had a firm belief in the Mahdi (a) that they were rightly guided and thereby gain their assistance. This research project is a description and analysis of the actions of such perverse religious sects with respect to the teachings regarding the Mahdi (a). It has been deduced that such interpretations are not limited to the actual teaching concerning the existence of the Mahdi (a); rather, they also include his distinctions as well. Sometimes, such interpretations present a new type of ‘Mahdi’ and at other times it leads to the belief in a multiplicity of ‘Mahdis’. What is more, some interpretations – in effect – end up negating the very existence of the Mahdi (a) itself with the manifestation of his representative. Very often, such individuals interpreted the distinctions of the Mahdi (a), the place of his re-appearance, the ‘justice’ that he will implement, his victory and even the individuals who will assist him for their own advantageKeywords: ta’wil (incorrect interpretation of religious verities), tatbiq (applying religious verities to instances that are not really instances of the these verities), concepts related to Mahdism (a), the distinctions of the Mahdi (a)}
-
این مقاله در صدد تبیین روش دو علم کلام و فلسفه اسلامی و سپس بررسی رابطه روشی میان آن دو است. این دو علم به عنوان دو علم مستقل مانند دیگر علوم اسلامی، در بستر زمان، با یک دیگر تعاملاتی از جمله تعاملات روشی داشته اند. علوم اسلامی (تفسیر، فقه،کلام، فلسفه و...) چون شبکه هایی در هم تنیده هستند که بر یک دیگر بسیار تاثیر گذارند. صرف نظر از دیدگاه های افراطی و تفریطی در این زمینه، می توان گفت از ابتدا تا کنون، بین این دو تعاملاتی نظیر تعاملات تاریخی، تداخل در مسائل، تعاملات روشی و... وجود داشته است. با توجه به عنوان این مقاله، در تحلیل روش این دو علم، به این نتیجه می رسیم که بین روش های کلامی ای که از ابتدا تا کنون، تحولات و تطوراتی داشته اند، یعنی از روش ابتدایی جدلی، شروع و در نهایت، به روش فلسفی و برهانی تحول یافته است و همچنین روش های فلسفه اسلامی که آنها نیز تحولاتی داشته اند؛ یعنی از روش عقلی محض - به سبک روش مشایی فلسفه یونان – شروع شده و تا انواع روش های مشایی اسلامی (بومی سازی روش مشایی اسلامی) ، اشراقی اسلامی و حکمت متعالیه صدرایی، تکامل یافته است، مناسباتی وجود داشته و دارد.کلید واژگان: تطبیق, روش, کلام اسلامی, فلسفه اسلامی}This article strives to explain the methods of the two sciences of Islamic Theology and Islamic Philosophy and subsequently study the methodical relation between them. These two sciences, as two independent sciences, have intersected with each other like other Islamic sciences over time; one such intersection is in terms of method. Islamic sciences (Qurʼānic exegesis, Jurisprudence, Theology, Philosophy etc.) are interconnected networks which have a great effect over each other. Regardless of the extreme views in this area, it can be said that from the beginning up until the present, there has been intersection between these two like, for example in the following areas: historical intersection, overlap in issues, methodical intersection etc. Considering the topic of this article, in analyzing the methods of these two sciences, we arrive at the conclusion that there has been a harmony and relation between theological methods which has undergone changes and evolutions from the beginning till now i.e. from the beginning of the initial polemic method and has ultimately changed into a philosophical and dialectical method, and between Islamic philosophical methods that have also undergone changes, i.e. from an absolutely rational method – in the manner of Greek Peripatetic Philosophy method – till the development of the various Islamic methods like: Peripatetic (localization of Islamic Peripatetic method), Islamic Illuminationism and Sadra's Transcendental Philosophy.Keywords: comparison, method, Islamic Theology, Islamic Philosophy}
-
چیستانها یکی از عناصر ادبیات فولکلوریک اقوام ایرانی است که از منابع عمده بهبود تفکر و عقلانیت و نیز ارتقای سطح فکری و بهبود شیوه های اندیشیدن و پرورش مهارتهای تفکر در کودکان در گذشته بوده و قابلیت احیا و بروزرسانی به همان منظور در حال حاضر را دارد؛ هرچند در ادبیات عربی، عبری، یونانی، لاتینی و انگلوساکسون (انگلیسی کهن) نمونه های متعددی از چیستان (لغز) یافت میشود. ولی پیران نیک اندیش ما در بین اقوام مختلف آن را بعنوان منابع غنی پرورش مهارتهای تفکر گسترش داده اند؛ آنچه به آن در بین ترکان و آذری ها «تاپماجا» و در بین کردها «تشتانوک» و در بین لرها «چی نه چی نه» و نیز کلمه بلوچی «چاچ» یا آنچه در سراوان «چاچا ماچا» و در گیلان زمین «این چیسه گه» «هنگی ایسه هنگی نیه» و مسله میگویند همان «لغز» عربی است که در اصطلاح ادبای فارسی، آن را «چیستان» (چیست آن) میگویند. با شواهدی که ذکر می شود حتما به یاد آوردید چگونه گوش هوشتان از آن بازی های جذاب سیراب میشدند و بنیانهای تفکر در شما پی ریزی میشدند. خودتان واقفید که این آموزشهای همراه با بازی و جایزه و تشویق، نتایجی معجزه گون داشته و بنیانهای تفکر ایرانی در کودکان از این مبناها شکل گرفته است. درصدد خواهیم بود اثبات نماییم که تفکر انتقادی که یکی از شیوه های مورد توجه دنیای معاصر است با مولفه های ششگانه اش تماما در این منابع غنی ما مستتر است و ما میتوانیم با احیا و بروزرسانی این شیوه های بومی علاوه بر نگهبانی از این منابع غنی خود به تداوم آنچه آزمون پس داده معروف هستند، اقدام نماییم. در این نوشتار، ضمن جستجوی معادل چیستانها در بین اقوام مختلف ایرانی به خود چیستانها یادگاری های پیران عاقل اقوام ایرانی میپردازیم تا در تطبیق سازی آنها با مولفه های ششگانه تفکر انتقادی مشکلی نداشته باشیم.
کلید واژگان: چیستان, تفکر انتقادی, احیا بنیانها, تطبیق}Riddles are one of the components of the folk literature of Iranian ethnic groups. In the past, they were one of the major tools for improving thinking and rationality as well as promoting the level of thinking, optimizing the methods of thinking, and developing thinking skills in children. However, they can be revived and updated in order to be used for the same purposes today. As we can see, there are several instances of riddles in Arabic, Hebrew, Greek, Latin, and Anglo-Saxon literature. The wise men of various Iranian ethnic groups, such as Turks, Azaris, Kurds, Lors, Baluchis, and Gilakis, used and disseminated riddles as rich sources of developing ways of thinking. At that time children became involved in those fascinating game-like riddles which provided the basis for rational thinking in their mind. These instructive games which were followed by rewarding children with encouraging comments and small prizes sometimes had miraculous outcomes and helped to form the foundations of Iranian thought. In this paper, the author intends to demonstrate that critical thinking, which is of great importance in the world today, is embedded along with all of its six-fold elements in these rich sources. Through reviving and updating these native elements of folk literature, in addition to preserving them, we can continue exploiting a rich source of critical thinking which has previously proved to be very useful. Here, while referring to equivalent riddles among various Iranian ethnic groups, the author tries to match them with the six-fold elements of critical thinking.Keywords: riddles, critical thinking, revival, foundations, correspondence} -
آیه تطهیر، یکی از مهم ترین و راه گشاترین آیات قرآنی است که در آن، جایگاه و منزلت ویژه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بیان شده است، تلاش این مقال بر آن است که با توجه به مدارک روشن اسلامی، به دور از هر گونه پیش داوری و تنها با بررسی دقیق منابع دینی، مخاطب خود را در تعیین مصداق اهل بیت در آیه شریفه تطهیر به ویژه از منظر اندیشمندان اهل سنت یاری رساند.
در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اهل بیت می پردازد، آن گاه اقوال و نظریه های گوناگون را درباره اهل بیت در آیه تطهیر بر می شمارد، و سرانجام با تکیه بر قرائن موجود در آیه شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، به این نتیجه می رسد که، آیه تطهیر، تنها در حق پنج نفر یعنی: پیامبر اسلام(ص)، علی(ع)، فاطمه(ص) و حسن(ع) و حسین(ع) نازل شده است و نمی تواند همسران پیامبر (ص) را دربرگیرد، زیرا به اتفاق فریقین، همسران پیامبر(ص) مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند. ضمنا روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.
کلید واژگان: اهل بیت, رجس, تطهیر, تفسیر و تاویل, تطبیق}The Verse of Purification is one of the most important and leading verses of Holy Koran in which the special status of the Infallible is stated. This paper is an attempt to help its audience determine the evidence for the Household of the Prophet in this verse particularly from the perspective of Sunni scholars. It is conducted through clear Islamic records, without any prejudice, and only through careful consideration of religious sources. In this way, it first describes the lexical and idiomatic meanings of “the Household of the Prophet”. Then, it mentions different interpretations and ideas about this subject in the Verse of Purification. Finally, relying on the evidence in this Holy verse and a large number of traditions from the both sides (Shiite and Sunnite), it concludes this verse is only about five people: Prophet Mohammad, Ali, Fatima, Hassan, and Hossein (peace be upon them) and cannot include the wives of the Prophet because both sects believe that the wives were not sinless and infallible. Meanwhile, the present study is a descriptive-analytical research which is performed through library and field study.Keywords: The Household of the Prophet, Impurity, Purification, Interpretation, Adjustment} -
اعتبار و کاربرد روایات تفسیری همواره مورد بحث قرآن پژوهان بوده است. احادیث تفسیری نزد امام خمینی قدس سره از منابع مهم و پرکاربرد تفسیری است. در اندیشه ایشان، احادیث معصومان علیهم السلام دارای روحانیت و نورانیتی است که در دیگر کلمات نیست. هرچند ایشان برخلاف عقیده شان درباره روایات فقهی، برای روایات تفسیری حجیتی قایل نیست، اما این عدم حجیت به معنای اسقاط روایات تفسیری از درجه اعتبار و به کنار انداختن آنها نیست و از این رو، از آن در روش تفسیری خود بسیار استفاده کرده اند.
هدف این نوشتار بررسی میزان و چگونگی استفاده امام راحل از روایات تفسیری است. بررسی کاربرد روایات تفسیری در آثار حضرت امام نشان می دهد، ایشان از روایات تفسیری در کاربردهایی همچون تاویل، جری و تطبیق و بیان مصداق آیات، تفسیر و سبب نزول آیات استفاده کرده اند.
کلید واژگان: روایات تفسیری, امام خمینی, قرآن, تفسیر, تاویل, تطبیق, سبب نزول}Marifat, Volume:21 Issue: 9, 2012, PP 85 -102Researchers of the Qur’an have devoted much attention to subject of the validity and application of interpretive riwayat (traditions). Imam Khomeini (may his spirit be sanctified) regards interpretive traditions as important and most useful source of interpretation. He thinks that the Fourteen Infallibles'' traditions have a kind of spirituality and illumination which the sayings of others lack. Although، contrary to his views about legal traditions، he does not consider interpretive traditions as authoritative، this does not mean that he considers interpretive traditions unreliable or rejects them. Therefore، he frequently uses interpretive traditions in his commentary of the Qur’an. The present paper investigates how and to what extent has Imam Khomeini referred to interpretive traditions. The instances of the traditions he has cited have been calculated after reviewing the interpretive traditions in all his works. It seems that he has used interpretive traditions in such instances as esoteric commentary، applicability، conformation and explanation of the meanings of Qur’anic verses، commentary، and the occasion of the revelation of Quranic verses.Keywords: commentary, esoteric commentary, conformation, descent} -
مسئله بطون قرآن، از عصر پیامبر تاکنون مورد بحث محدثان، مفسران و دانشمندان علوم قرآنی بوده است. در این مقاله بر آنیم با بهره مندی از روش بررسی مقارنه ای میان شیعه و سنی، به دلایل عقلی، قرآنی و روایی بطن قرآن اشاره کنیم و معانی متفاوت بطن را از هم متمایز سازیم. آن گاه دیدگاه های دانشمندان شیعه و سنی را در کنار هم قرار دهیم که حتی گاهی به تکفیر هم پرداخته اند. نویسنده تلاش دارد با توجه به دلایل، به داوری بپردازد و وجود ساحت های فهم قرآن، یعنی بطون را جایز شمارد و براساس دیدگاه امکان فهم بطون (با حفظ مراتب) برای غیرمعصومان، راه کارهای رسیدن به بطن قرآن را بیان دارد. همچنین در این نوشتار، بطن قرآن، یکی از رموز جاودانگی قرآن به شمار آمده است.
کلید واژگان: بطن, جری, تطبیق, تاویل, فهم, قرآن, تفسیر}One of the questions discussed by scholars of hadith, philosophers and Quranic studies researchers since the age of Prophet Mohammad (PBUH) until today is Quran’s esoteric meaning. By a comparative study between Shi’ite and Sunni, this article will mention Quran’s esoteric meaning and its different meanings on the basis of rational, Quranic and traditional reasons. It will also compare the perspectives of the scholars of the two sects, who sometimes excommunicate each other. The article will also evaluate them presenting some reasons and will mention that it is possible and acceptable to have different levels of understanding Quran which are called esoteric meaning. Since it is possible for the non-infallibles to understand Quran’s esoteric meaning (but of course with different levels of understanding), it will present some methods of attaining them. According to this article, Quran’s esoteric meaning is one of the things which makes it eternal.Keywords: esoteric meaning, paraphrase, understanding, Quran, interpretation} -
قواعد تفسیر از دیرباز در تفاسیر و کتب علوم قرآن فریقین مطرح بوده است. یکی از این قواعد «قاعده جری» است که اجرای آن در تفسیر آیات، یکی از راهکارهای تداوم حیات و جاودانگی قرآن است. نویسنده بر آن است که با استفاده از دلایل عقلی، آیات قرآن و احادیث اهل بیت(ع)، این قاعده را اثبات کند. البته در این راستا مستندات حدیثی قاعده، مورد بررسی سندی و دلالتی قرار گرفته، سپس مرز آن از قواعد همخوان جدا شده و کاربردهای این قاعده با مثال های قرآنی و حدیثی روشن گشته است.
نویسنده در این نوشتار از دیدگاه های دانشمندان شیعه و اهل سنت استفاده کرده، تلاش نموده است قاعده جری را به صورت مقارنه ای مورد بررسی قرار دهد.
کلید واژگان: جاودانگی قرآن, قاعده جری, تطبیق}Interpretation rules have been posed in the different books of interpretation and sciences of Quran among the two great sects of Islam for a long time. One of these rules is the “currency” (Jary) rule whose application in interpretation of Quran’s verses is one of the techniques for keeping permanency of Quran’s life and eternity. We will try to prove this rule using rational proofs, Quran’s verses and the traditions of Ahl-al-Bayt. In this course the chain and implication of the traditional ground if this rule is investigated. Then its border is differentiated from other congruent rules and mentioning Quranic and traditional examples, the applications of this rule is clarified. In this article we have used the views of Shi’ite and Sunni scholars to do a comparative study on this rule. -
تفلسف یا فلسفه ورزی با فلسفه دانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتما فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفا معد و زمینه ساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهه ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او می روید و شکل می گیرد. و به سخن دیگر، ذهن او مسئله دار می شود و به دنبال آن در صدد پاسخ یافتن به پرسشهای یادشده برمی آید. فرایند تکون پرسشهای فلسفی و تکاپوی فیلسوفان برای پاسخ به آنها، تفلسف یا فلسفه ورزی نامیده می شود.
موضوعات و مسائلی که فیلسوفان درباره آنها کاوش می کنند، گستره وسیعی دارد؛ قلمرو تفلسف فیلسوفان در مقایسه با عالمان دیگر، از بیشترین وسعت برخوردار است و این به جهت آن است که فیلسوفان، افزون بر تلاش برای شناخت واقعیات، که از این حیث با عالمان دیگر اشتراک و همسانی دارند، علم شناسی هم می کنند و به این ترتیب، همچنان که برای مثال، فلسفه فیزیک، فلسفه زیست شناسی و فلسفه منطق داریم، فلسفه فلسفه هم می توان داشت.
در این مقال، گستره فلسفه ورزی در حوزه خود فلسفه را با تبیین ملاکهای تعدد در فلسفه و گزارش حوزه های فلسفی که با اعمال ملاکهای یادشده پدیدار می شود، بررسی کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در این حوزه ها را توضیح داده ایم. این مقاله را می توان مکمل مقاله «فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شماره اول نامه حکمت منتشر شده است، دانست.
کلید واژگان: تفلسف, مقایسه, تطبیق, ملاک های تعدد, جریان}Philosophizing is different from knowing philosophy. One whose profession is teaching philosophy does not need to be a philosopher. Of course, having sufficient philosophical information is a necessary condition for teaching philosophy. However, having philosophical information for a philosopher, whose profession is philosophizing, is merely a preparatory element. A philosopher is one in whose mind philosophical questions naturally arise when one perceptively faces different realms of reality such as objective, subjective, and linguistic ones. In other words, his mind would breed questions and seek to find responses to them. The process of occurrence of philosophical questions in philosophers, minds and their endeavour to find responses to them is called philosophizing. The issues and questions that philosophers delve into have a wide realm. The domain of philosophers, philosophizing is of the greatest extent in comparision with other scholars. This originates from the fact that philosophers, in addition to their attempts to know the facts, a common initiative of every scholar, seek to know the knowledge itself. Thus we would have philosophy of philosophy as we do philosophy of physics, philosophy of biology, and philosophy of logic. The present article deals with the domain of philosophizing within the field of philosophy, explaining the criteria of multiplicity in philosophy, and reporting philosophical realms which emerge consequent to the application of the above – mentioned criteria. Furthermore, it deals with the quality of philosophizing in these realms. This article may be considered supplementary to the article entitled "comparative philosophy: its concept and domain" published in "Name-Ye Hekmat" no. 1. -
مطالعات تطبیقی و مقایسه ای در تفکر فلسفی، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. یکی به جهت آن که برای شناخت عمیق و دقیق هر چیزی، باید آن را با امور دیگر مقایسه کرد. برون نگری درباره ی خود فلسفه، به واسطه ی این نوع مطالعات میسر می شود؛ و دوم به جهت آن که به رغم زمینه های مساعد در فلسفه و قلمرو وسیع در آن برای مطالعات تطبیقی، چنین مطالعاتی، به ویژه در کشور ما، چنان که شایسته و بایسته است، صورت نگرفته است.
در این مقاله، نگارنده، کوشیده است برای نشان دادن امکان و ضرورت مقایسه در مطالعات فلسفی، تمهید مقدمه نماید. برای نیل به این هدف، نخست مفاهیم «تطبیق» و «فلسفه» را ایضاح نموده است. مخالفان مطالعات تطبیقی، خواه در حوزه ی فلسفه و خواه در حوزه های دیگر، معنای خاصی از «تطبیق» را در نظر داشته اند که آن معنا مورد نظر این مقاله نیست.
نویسنده، در بخش دیگر مقاله، با اشاره به این که مقایسه، در جایی امکان پذیر است که پای تعدد در میان باشد، به تفصیل، قلمروهای گسترده ی فلسفه را که مقایسه در آن ها امکان پذیر است، با تاکید بر ملاک های تعدد در آن، مورد بحث قرار داده است. بررسی روش های تطبیق و مقایسه، قلمرو و گستره ی آن و نیز، غایت و فایده ی تطبیق در فلسفه، بخش دوم این نوشتار خواهد بود که ضمن یک مقاله ی مستقل، در شماره ی بعدی مجله، تقدیم خواهد شد.
کلید واژگان: تطبیق, مقایسه, فلسفه, ملاک های تعدد, رویکرد, جریان, غایت, مکتب, دوره}Comparative studies in "philosophical thought" enjoy the greatest important. Because, on the one hand deep and exact recognition of any thing, entails its comparison with others. Through this kind of study, externalism way on philosophy itself is paved. On the other hand, despite fertile fields in philosophy and wide scope for comparative studies in this discipline, in particular in our country, this kind of study has not been properly done. Explaining the possibility and necessity of comparative philosophical studies, the author, tries to contrive. In this regard he first and foremost clarifies concepts of "comparison" and "philosophy". Opponents of comparative studies, whether in sphere of philosophy or other spheres, consider a certain meaning of comparison which, does not matter here. In the other part of the essay, the author expressing that comparison is only possible in the case of diversity, emphasizing on criteria of diversity, discusses in details wide scope of philosophy in which comparison is possible. In second part of this article, which is to be offered in next volume, methods of comparison, its scope, aim and benefit in philosophy is examined.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.