به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "سنایی" در نشریات گروه "فلسفه و کلام"

تکرار جستجوی کلیدواژه «سنایی» در نشریات گروه «علوم انسانی»
جستجوی سنایی در مقالات مجلات علمی
  • اختر اسماعیل زاده، محمد حجت*، جلال ایرانمنش
    زمینه

    دیوان و حدیقه الحقیقه از سنایی به عنوان آثاری اخلاقی و عرفانی، مباحث مختلفی از مقولات اخلاقی و انسان ساز را دربر می گیرند. یکی از ویژگی های بارز این کتاب ها، پرداختن به موضوعات اخلاقی است. آنچه در بسیاری از ابیات جلب توجه می کند، کنش های گفتاری است که موجب اثرگذاری بیشتر کلام شاعر بر مخاطب می شود. در این مقاله، با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، کیفیت بازنمایی اندرزهای اخلاقی سنایی با رویکرد به نظریه کنش های گفتاری جان سرل بررسی می شود.

    نتیجه گیری

    توصیه های اخلاقی برای سامان بخشیدن به زندگی اخلاقی مخاطبان بازنمایی شده اند. همچنین، مشخص گردید که کنش های اظهاری، ترغیبی، عاطفی و اعلامی در این بیت ها بازتاب داشته اند. هدف از کنش اظهاری، بیان قطعیت کلام گوینده و حقانیت رویکردهای وی بوده است. کنش ترغیبی غالبا به صورت دستوری تبیین شده و جنبه سلبی داشته است. کنش عاطفی در بازنمایی حالات درونی راوی یا شخصیت ها اثرگذار بوده است. از طریق کاربست کنش اعلامی، به ابطال و فسخ حرمت باده نوشی پرداخته است که در این زمینه رویکردهای عرفانی شاعر تاثیر مستقیم داشته است.

    کلید واژگان: سنایی, دیوان, حدیقه الحقیقه, اخلاق, جان سرل, کنش های گفتاری
    Akhtar Esmaeilzadeh, Mohammad Hojjat*, Jalal Iranmanesh
    Background

    Diwan and Hadiqah al-Haqiqah from Sanai, as moral and mystical works, cover various topics of moral and humanizing categories. One of the salient features of these books is that they deal with ethical issues. What attracts attention in many verses are the verbal actions that make the poet's words have a greater impact on the audience. In this article, citing library sources and descriptive-analytical method, the quality of representation of Sanai's moral advice is examined with an approach to John Searle's theory of speech actions.

    Conclusion

    Ethical advice to organize the moral life of the audience is represented. It was also found that declarative, persuasive, emotional and declarative actions were reflected in these verses. The purpose of the declarative action was to express the certainty of the speaker's words and the legitimacy of his approaches. The persuasive action is often grammatically explained and has a negative aspect. Emotional action has been effective in representing the inner states of the narrator or characters. Through the use of declarative action, he has refuted and abolished the sanctity of windmills, in which the poet's mystical approaches have had a direct effect.

    Keywords: Sanai, Divan, Hadiqah al-Haqiqah, ethics, John Searle, speech actions
  • سید علی هاشمیان بجنورد*، احمد خاتمی

    یکی از راهکارهایی که فلاسفه برای توجیه پدیدآمدن کثرت از وحدت ارایه داده اند درنظرگرفتن سلسله مراتبی برای موجودات بوده است. سنایی غزنوی ازجمله اندیشمندانی است که به سلسله مراتبی برای موجودات قایل بوده و در این بحث تحت تاثیر نوافلاطونیان بوده است. اما سنایی از حکمت دینی نیز تاثیر پذیرفته است. همین امر موجب شده که نظر او در عین تاثر از اندیشمندان نوافلاطونی مسلمان، متفاوت از آنان باشد. آنچه بیش از هر چیز نمایانگر اختلاف سنایی با فیلسوفان نوافلاطونی است، تاکید وی بر اراده الهی و وابستگی عقل کلی و نفس کلی به امر است. سنایی، ضمن درنظرگرفتن نقشی برای واسطه ها در آفرینش، تاکید دارد که آنها وجهی از امر الهی هستند و آنچه واقعا علت پدیدآمدن موجودات است قدرت الهی است و خداوند مستقیما موجودات را خلق کرده است. سنایی بیشتر قصد تنزیه خداوند را دارد و عقل و نفس کلی را هم برای همین موضوع به کار می برد اما آنچه از نظر او واقعا وجود دارد نه عقل و نفس بلکه خداوند است.

    کلید واژگان: سنایی, حدیقه الحقیقه, سلسله مراتب, عقل, نفس
    Seyyed Ali Hashemian Bojnord *, Ahmad Khatami

    One of the solutions that philosophers have presented to justify the emergence of plurality from unity has been to consider a hierarchy of beings. Sana'i Ghaznavi is among the thinkers who believed in a hierarchy for beings and was influenced by the Neoplatonists in this discussion. But Sana'i is also influenced by religious wisdom. This has caused his opinion differ from Muslim Neoplatonic thinkers. His emphasis on the divine will and the dependence of the general intellect and the general soul on the matter is, more than anything else, what shows his difference from the Neoplatonic philosophers. While considering a role for mediators in creation, Sana'i emphasizes that they are a facet of the divine order and what is really the cause of creation of beings is divine power and God directly created beings. Sana'i is more intent on praising God and uses the general intellect and soul for this purpose. However, what really exists in his opinion is not the intellect and the soul, but God.

    Keywords: Sana'i, Hadiqah al-Haqiqah, hierarchy, intellect, Soul
  • حمزه محمدی ده چشمه، مژگان جهاندار

    سنایی بنیانگذار واقعی منظوم عرفانی است که قرنی بر اذهان و قلوب تسلط داشت و اشعار وی علاوه بر نقل در متون تصوف از قبیل سوانح غزالی و لوایح منسوب به عین القضاه و کشف الاسرار میبدی، در مثنوی و فیه ما فیه مولوی و... نیز به استشهاد آمده است. ازآنجاکه توحید یکی از مباحث عرفانی است که در آثار سنایی بازتاب گسترده ای دارد. این پژوهش سعی می کند با تحقیق در آثار سنایی غزنوی، توحید و نمودهای توحیدی را در آثار این شاعر گران سنگ یافته و به این نتیجه برسد که در اشعاری که سخن از افعال حق تعالی است، عقاید سنایی گاهی به اشاعره نزدیک می شود، اما به طور قطع نمی توان ادعا کرد که سنایی در توحید و خداشناسی سمعا و طاعتا از نظام توحیدی اشاعره پیروی کرده است. سنایی در پاره ای از بحث ها، همچون منحصر ساختن نقش ها و کارها به خدا، آهنگ گسترش کلام اشعری است، اما با طرح اندیشه های فرقه های دیگر مانند شیعه، قصد دارد با نزدیک کردن مذهب ها، مسلمانان را در سایه اصل توحید یکی سازد.

    کلید واژگان: عرفان, توحید, اشاعره, سنایی, صفات سلبیه
    Hamze Mohammadi Dehcheshmeh, Mojgan Jahandar

    Sana‟i is the true founder of the mystical system that has dominated the minds and hearts for centuries. In addition to Sufi texts such as Ghazali's Sawaneh and Lawaieh attributed to „Ayn al-Qudhat and Meybodi‟s Kashf al-Asrar, one can find his poems in Rumi‟s Masnavi and Fihi Ma Fihi, and etc. Considering that monotheism is one of the mystical issues that is widely reflected in Sanai‟s works, this paper seeks to study monotheism and monotheistic manifestations in the works of this precious poet. The findings show that, Sanai‟s views on God‟s actions sometimes come close to Ash‟arite. In some debates, such as monopoly of actions to God, Sanai approaches Ash‟ari, but by proposing the ideas of other sects, such as the Shiites, he intends to unite the Islamic sects.

    Keywords: mysticism, monotheism, Ash‟arites, Sana‟i, negative attributes
  • مجتبی مجرد*، عبدالله رادمرد
    سیمای خداوند در هر فرهنگ و تمدنی به گونه ای خاص ترسیم شده است. این تصویر از خدا که زاییده باورها و عقاید خاص یک مکتب یا اندیشه است به صورتی مستقیم در افکار و اعمال افراد و نیز ساخت ایدئولوژی و جهان بینی آنها تاثیر گذار است. تلاش ما در این نوشتار بر این خواهد بود تا به بررسی و مقایسه تصویر خداوند در نگاه دو حکیم مسلمان یعنی «ناصرخسرو قبادیانی» و «سنایی غزنوی» بپردازیم تا از این رهگذر بتوانیم نقاط افتراق و اشتراک این دو اندیشمند را دریابیم و آنگاه به تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر این طرز تلقی ها بپردازیم.
    کلید واژگان: ناصرخسرو, سنایی, رویت الهی, تنزیه و تقدیس, کلام, فلسفه
    Mojtaba Mojarad*, Abdollah Radmard
    The image of God has been presented in a particular way in each culture and civilization. Such images which are born out of particular beliefs of a different schools of thought, directly influence the thoughts and deeds of the people, as well as the construction of their ideologies and worldviews. Our efforts in this paper are directed towards studying and comparing the image of God in the viewpoints of two Muslim philosophers, namely, Naser Khosrow Ghobadiani and Sanaii Ghaznavi, in order to find and understand the differences and similarities between these two scholars and, from there, analyze the influential factors on these considerations and viewpoints.
    Keywords: Discourse, Naser Khosrow, philosophy, Sanaii, sighting of God, transcendence, sanctification
  • خدابخش اسداللهی
    سنایی از جمله شعرای بزرگ زبان فارسی است که از معتقدات کلامی و دینی بیشتری در آثار خود بهره برده است. با وجود تسلط مذاهب اهل سنت همچون اشاعره و حنفیه، در زمان و محیط زندگی سنایی، باورهای کلامی شیعه در آثار این حکیم بازتاب گسترده ای دارد؛ به گونه ای که بسیاری از اصول اعتقادی این گروه را با اشراف کامل، در کنار برخی از اصول اعتقادی دیگر فرق ذکر کرده و از آن ها به عنوان حقایق کلامی و دینی دفاع نموده است. این مقاله در پی آن است که نشان دهد سنایی در ضمن اشعار عرفانی و دینی خود، به بحث های کلامی، به ویژه کلام شیعه به طور گسترده، پرداخته است و در بسیاری از موارد آن را بر معتقدات دیگر فرقه ها ترجیح می دهد. برای همین منظور، ابتدا بحث توحید، که در آن با رد «رؤیت» و گرایش به تاویل و باطن قرآن، از اصول اعتقادی اشاعره دور و به باورهای شیعه نزدیک می گردد، مطرح شده است. پس از آن، موضوع «امامت»، که در آن با ذکر دلایل عقلی و نقلی ولایت و جانشینی علی (ع) را از پیامبر اکرم (ص) می پذیرد و نسبت به دوستان و خاندان وی تولی و نسبت به دشمنان او تبری می جوید، مورد توجه قرار می گیرد. سپس در زمینه ایمان که وی با تاکید بر عنصر «اقرار به عمل»، آن را همچون عنصر «تصدیق به قلب»، از ارکان اصلی تشکیل دهنده ایمان می شمارد، سخن به میان می آیدالبته در سایر زمینه های کلامی نیز نظیر عدل، لطف، معرفت الله ب الله ، نظام احسن و... که حاکی از نگرش شیعی وی می باشد، با تکیه بر شواهد کافی از اشعار او و با مراجعه به منابع معتبر کلامی بحث نموده ایم تا مشخص گردد که سنایی با تحقیق و بدون هیچ گونه تعصبی، همان گونه که حقایق کلامی فرقه های دیگر را می پذیرد، به حقایق مهم کلامی در نزد شیعه اقرار می کند. در حقیقت، آنچه از مباحث کلامی وی بر می آید، آن است که قصد دارد با طرح، گردآوری و ارائه معتقدات کلامی فرقه های گوناگون، به خصوص شیعه و اشاعره، در آثار خود، بین آن گروه ها تقریب به وجود آورد.
    کلید واژگان: سنایی, کلام شیعه, معتقدات اشعری, تقریب بین مذاهب
    Khodabakhsh Asadollahi
    Sanai is one of the prominent Persian poets who has benefitted from more theological and religious beliefs in his works in comparison to others. In spite of the dominance of Sunnite religions, such as the Asharite and Hanafite, in his time and place of living, the Shiite theological beliefs are vastly reflected in the works of this philosopher so that he has accurately referred to many of the religious principles of this group alongside those of others and defended them as theological and religious realities. The purpose of this paper is to show that in the middle of the lines of his gnostic and religious poems, Sanai has extensively dealt with theological issues, particularly, those in Shii theology, and in many cases, he has preferred them to the beliefs of other religious branches. In doing so, the writer initially propounds the issue of oneness, in which, by rejecting “vision” and turning to esoteric exegesis and the interior of the Quran, he goes far from the religious principles of the Asharites and comes close to Shii beliefs. Then he poses the issue of “leadership” (Imamat) and, by referring to a number of rational and traditional arguments, aggresses with Imam Ali's wilayah (guardianship) and being the successor of the Holy Prophet (pbuh). In this regard, the writer declares his solidarity with Imam Ali's friends and household and denounces his enemies. In what follows, he emphasizes that the element of “acknowledging act”, like the element of affirmation by heart, is one of the main pillars of faith. Of course, the writer also discusses Sanai's ideas of other theological issues, such as justice, favor, the knowledge of God through God, and the best system, which reflect his Shii viewpoints, by resorting to his poems and valid theological sources so that it comes to light that, through research and without any prejudice, as he accepts the theological realities of other religious groups, he also acknowledges important Shii theological truths. In fact, we can infer from Sanai's theological discussions that, through posing, collecting, and presenting the theological beliefs of various groups, particularly the Asharites and Shiites, in his works, he intends to establish a kind of proximity between them.
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال