به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فلزات سنگین » در نشریات گروه « مهندسی دریا »

تکرار جستجوی کلیدواژه «فلزات سنگین» در نشریات گروه «فنی و مهندسی»
  • قاسم عسکری نسب، محسن دهقانی قناتغستانی*، عبدالرضا کرباسی، حسین پرورش

    پایش غلظت فلزات سنگین در رسوبات دریایی برای شناسایی خطرات موجود و بالقوه و تدوین برنامه های پیشگیری، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه با توجه به فعالیت های مختلف تخلیه و بارگیری و کشتیرانی در بندر شهید باهنر، میزان غلظت فلزات سنگین کرم، روی، مس، نیکل، جیوه، آرسنیک، منگنز، کبالت، آهن و کادمیوم در یازده ایستگاه در محدوده دریایی بندر شهید باهنر به روش جذب اتمی مورد اندازه گیری قرار گرفت. سپس شاخص های مولر(Igeo)، فاکتور آلودگی(Cf)، شاخص درجه آلودگی(Cd)، شاخص درجه آلودگی اصلاح شده(mCd) و شاخص ارزیابی ریسک اکولوژیکی RI محاسبه شد. همچنین مقدار میانگین غلظت فلزات با استانداردهای بین المللی کیفیت رسوب NOAA و ISQGs مقایسه گردید. یافته ها نشان داد بیشترین غلظت فلزات سنگین به ترتیب مربوط به آهن> منگنز> روی > کروم > نیکل > مس > کبالت > آرسنیک > کادمیوم > جیوه می باشد. میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوبات برای آرسنیک(3.40)، کادمیوم(1.20)، آهن(22261.40)، مس(61.64)، روی(116.30)، منگنز(333.79)، جیوه(0.23)، کبالت(26.29)، کروم(177.92) و نیکل(90.96) میلی گرم در کیلوگرم اندازه گیری شد. نتایج شاخص های ریسک اکوژیکی نشان میدهد در اغلب ایستگاه های مورد مطالعه آلودگی فلزات سنگین در حد متوسط و یا قابل توجه است و ایستگاه های داخل حوضچه بندرگاه دارای ریسک تجمعی بیشتری نسبت به خارج از بندرگاه می باشد.با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت فعالیت های بندری، تخلیه آب توازن کشتی ها و همچنین بسته بودن حوضچه بندر و نسبت پایین تعویض آب به خارج از حوضچه از عواملی است که موجب ته نشینی و انباشته شدن فلزات سنگین در رسوبات را فراهم می سازد.

    کلید واژگان: خطر بوم شناختی, بندر شهید باهنر, ارزیابی ریسک, درجه آلودگی, فلزات سنگین}
    Ghasem Askari Nassab, Mohsen Dehghani Ghanatghestani *, Abdolreza Karbasi, Hosain Parvaresh

    Monitoring the concentration of heavy metals in marine sediments is very important for identifying existing and potential risks and developing prevention programs. In the present study, considering the various unloading, loading and shipping activities in Shahid Bahonar Port, the concentration of heavy metals including chromium(Cr), zinc(Zn), copper(Cu), nickel(Ni), mercury(Hg), arsenic(As), manganese(Mn), cobalt(Co), iron(Fe) and cadmium(Cd) in the eleven stations of marine area of the port was measured by atomic absorption method. The Muller's indices (Igeo), contamination factor (CF), contamination degree index (Cd), modified contamination degree index (mCd) and RI ecological risk assessment index was calculated. The average value of metal concentration was compared with NOAA and ISQGs international sediment quality standards as well.The findings showed that the highest concentration of heavy metals was related to iron > manganese > zinc > chromium > nickel > copper > cobalt > arsenic > cadmium > mercury respectively. The average value of heavy metals concentration measured in the sediments in terms of milligrams per kilogram was calculated as arsenic (3.4), cadmium (1.2), iron (22261.4), copper (61.64), zinc (116.3), manganese (333.79), mercury (0.23), cobalt (26.29), chromium (177.92) and nickel (90.96) ) respectively. The results of ecological risk indices show that heavy metals contamination is moderate or considerable in most of the studied stations and the stations inside the port basin have a higher cumulative risk than those outside the port.According to the obtained results, it can be said that the port activities, the discharge of the balance water of the ships, as well as the closure of the port basin and the low ratio of water exchange to the outside of the basin are factors that cause settlement and accumulation of heavy metals in the sediments

    Keywords: ecological risk, Shahid Bahonar Port, Risk Assessment, contamination degree, heavy metals}
  • سحر جلیلی، سپیده رحیمی

    در این مطالعه به بررسی میزان تجمع فلزات سنگین (نیکل، جیوه وکادمیوم) در بافت عضله و پوست ماهی صبورTanoalosa ilishaدر استان خوزستان (رودخانه کارون، رودخانه اروند رود، بحرکان) پرداخته شده است. بدین منظور اقدام به نمونه گیری از ماهیان صبور با استفاده از تور صیادی گوشگیر گردید. پس از صید ماهیان بصورت کاملا تصادفی و درون یخ به سرعت به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، بیشترین میزان غلظت عناصر سنگین مورد ارزیابی در این تحقیق در ایستگاه بحرکان و کمترین میزان غلظت فلزات در ایستگاه اروندرود می باشد. بطور کلی غلظت فلز نیکل موجود در عضله ماهی صبور در ایستگاه کارون b115/0±162/1و اروندرود c095/0±908/0 بالاتر از حد مجاز FDA است. اما فلز نیکل موجود در پوست ماهی صبور در هر سه ایستگاه بحرکان، کارون و اروند به ترتیب a219/0±901/1. b221/0±558/1وb155/0±222/1 می باشد که بالاتر از حد مجاز است. در رابطه با فلز کادمیوم نیز مقادیر موجود در بافت عضله در ایستگاه بحرکان و کارون به ترتیب a082/0±547/0 b050/0±421/0 بالاتر از حد مجاز WHO و پایین تر از حد مجازFDA است، اما مقادیر موجود در ایستگاه اروند رودc013/0±285/0 پایین تر از حد مجاز WHO و FDA بود. اما میزان کادمیوم موجود در پوست ماهیان صبور هر سه ایستگاه به ترتیبa106/0±648/0 و b077/0±494/0 و c009/0±340/0 بالاتر از حد استاندارد WHO و پایین تر از حد استانداردFDA بود. میزان تجمع فلز جیوه در بافت پوست و عضله ماهی صبور در هر سه ایستگاه پایین تر از حد مجاز FDA وFAO بدست آمد.

    کلید واژگان: ماهی صبور, فلزات سنگین, خوزستان, آلودگی}
    sahar jalili, S. Rahimi

    The aim of this study was to determine the accumulation of heavy metals (nickel, mercury and cadmium) in muscle and skin tissue of Tanoalosa ilisha in Khuzestan province (Karun River, Arvand Rud River, Bahrakan). For this purpose, after determining the stations by GPS, sampling of the Tanoalosa ilisha fish was performed using a fishing trip. After catching fish randomly, fish were placed in contact with ice in standard conditions and quickly transferred to the laboratory. Subsequently, the samples were evaluated for measuring the factors of this study based on international standard methods. The results of this experiment showed that the highest concentrations of heavy metals evaluated in this research (nickel, cadmium and mercury) were at the Bahrakan station and the lowest concentration of metals were in the Arvand Rud station. Generally, the concentration of nickel metal found in the fish muscle in Karun was 1±162.11 ???and Arvandroud Rud station, 0.0±908.09, was higher than the FDA limit. However, nickel in the Tanoalosa ilisha fish skin was higher than the permissible level in all three stations, 1±901.219, 1±588.22. 1±222.15. Regarding cadmium levels in muscle tissue at the Bahrekan and Karun stations, 0.0±547.08, 0.0±421.05, were higher than the WHO and below the FDA recommendations, but at Arvand river the levels were lower than WHO and FDA limits. However, the cadmium content of the endangered fish of all three stations, 0.0±648.106, 0.0±494.07, 0.0±340.09 was higher than the WHO standard and was below the FDA standard. The accumulation of mercury metal in skin tissue and Tanoalosa ilisha fish muscle in all three stations was lower than the FDA and FAO limits. In addition, the amount of elemental accumulation in fish skin was more intense than in muscle tissue.

    Keywords: Ilish fish (Tenualosa ilisha), Heavy metals, Khuzestan, pollution}
  • گلناز میرزاپور، افتخار شیروانی مهدوی، لیندا یادگاریان

    این مطالعه به بررسی فلزات سنگین نیکل و وانادیوم، در رسوب و گاماروس در استان گیلان پرداخته است. نمونه برداری از 5 ایستگاه در استان گیلان در فصل بهار سال 1395 از رسوبات سطحی و گاماروس غالب انجام گرفت. ارزیابی فلزسنگین نیکل و وانادیوم با دستگاه ICP انجام شد. یافته ها با استفاده از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تکمیلی دانکن بررسی گردید. نتایج نشان داد که میزان وانادیوم در رسوب و گاماروس بیشتر از نیکل بود و تجمع بیشتری از هر دو فلز در بخش غربی استان (منطقه رودسر) در مقایسه با بخش شرقی مشاهده شد. همبستگی معنی داری بین پارامترهای محیطی و میزان فلزات وجود نداشت. براساس معادله رگرسیون ارتباط مثبت ضعیفی بین میزان نیکل و وانادیوم در رسوب و گاماروس بدست آمد که معنی دار نبود. در مقایسه با استاندارد (2004) NOAA میزان نیکل و وانادیوم در رسوبات سواحل استان گیلان بیشتر نبوده و در محدوده مجاز قرار دارد.

    کلید واژگان: رسوب, گاماروس, آلودگی, فلزات سنگین, دریای خزر}
    G. Mirzapour, E. Shirvani Mahdavi, L. Yadegarian

    In this study nickel and vanadium heavy metals were investigated in sediments and gammarus in Gilan Province. Sampling was carried out from sediments and dominant Gammarus, from 5 stations in Gilan province, in the spring of 2016. Nickel and vanadium analysis was carried out using an ICP/MS instrument. The results were statistically analyzed using one-way ANOVA and Duncan's test. The results showed that the amount of vanadium in sediment and Gammarus was higher compared to nickel and more accumulation of both metals was observed in the western part of the province (Rudsar area) compared to the eastern part. There was no significant correlation between environmental parameters and the concentration of metals. Based on the regression equation, a weak positive correlation was found between the amount of nickel and vanadium in sediments and Gammarus, which was not significant. Comparing results with NOAA standard (2004), the amount of nickel and vanadium in the sediments of the coast of Gilan province were not higher than the permissible range.

    Keywords: Sediment, Gammarus, Heavy metals, Caspian Sea}
  • محی الدین احراری رودی*

    دریای عمان یکی از مهمترین اکوسیستم های دریایی کشور است. همچنین دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم زنده و غیر زنده و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. در این تحقیق ابتدا، عوامل مرتبط با  ایجاد آلودگی های دریای عمان، مورد بررسی علمی قرار گرفته است و سپس به تشریح مکانیسم آلایندگی و مخاطرات آنها، پرداخته شده است. حساسیت راهبردی موجود، تنش های سیاسی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی مانند آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و دریای عمان در حال تبدیل شدن به یکی از آلوده ترین مناطق دریایی کشور است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد منابع آلوده کننده بسیاری وجود دارند که اهم آنها شامل آلودگی های ناشی از فلزات سنگین، میکروپلاستیک ها، مواد شیمیایی غیرنفتی و میکروبی، عوامل انسانی مانند حمل و نقل، فاضلاب های شهری و تسهیلات گردشگری می باشند. همچنین در این تحقیق به راهکارهایی برای کاهش یا رفع عوامل مذکور اشاره شده است.

    کلید واژگان: آلاینده های آلی, میکروپلاستیک ها, دریای عمان, فلزات سنگین, اکوسیستم دریایی}
  • رضا طاولی، عاطفه آقاخانی*، حسین باقری

    به منظور پیش بینی میزان آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه گرگانرود با استفاده از داده کاوی، در طول رودخانه گرگان رود نمونه های رسوبی در دو فصل (بهار و تابستان) و در 10 ایستگاه با سه تکرار نمونه برداری گردید. پس از آنالیز دستگاهی نمونه ها، داده های خام فلزات سنگین جمع آوری شد. سپس روش پیشنهادی مطرح گردید که شامل مراحل شروع و گردآوری داده ها، پیش پردازش داده ها ، ساخت مدل و همچنین ارزیابی و خروجی می باشد. در مرحله ساخت مدل، ساخت طبقه بندی با استفاده از3 الگوریتم Naive bayes و درخت تصمیم و k-nn انجام شد و سپس ارزیابی صورت گرفت که معیار های صحت (Accuracy)، دقت (Precision)، فراخوانی(Recall) و خطا (Error) بررسی و مقایسه گردید. در خروجی روش پیشنهادی، هر 3 الگوریتم برروی داده های مورد نظر نتایج مثبتی داشتتند. مقادیرمعیارهای صحت، دقت، فراخوانی و خطا در الگوریتم Naive bayes ، به ترتیب %92، %44/94، %89/88 ،%8 بدست آمد که این مقادیر درالگوریتم Naive bayes از 2 الگوریتم درخت تصمیم و k-nn بیشتر بود. همچنین الگوریتم K-nn نسبت به درخت تصمیم خروجی بهتری داشت و مقادیرصحت و دقت در این الگوریتم بیشتر از الگوریتم درخت تصمیم بدست آمد.

    کلید واژگان: داده کاوی, فلزات سنگین, گرگانرود}
    R. Tavoli, A .Aghkhani *, H. Bagheri

    To estimation of heavy metals pollution in Gorganroud river sediments using data Mining, sediment was collected in two seasons (spring and summer) at 10 stations with three replications. After analyzing the samples, heavy metal data were extracted. Then proposed method was included the steps for starting and collecting data, pre-processing data, constructing the model as well as evaluation and output. construction of model was performed using 3 Naive bayes algorithms, decision tree, and k- nn, and then the evaluation was carried out to evaluate the accuracy, precision, recall, and error.In the output of the proposed method, all three algorithms have positive results for our data. The values of the accuracy, precision, recall, and error for Naive bayes algorithm were 92%, 44.49%, 88.88%, 8%, respectively; the values of the Naive bayes algorithm were greater than the decision tree k-nn algorithm. Also, the K-nn algorithm was better than the decision tree and the accuracy and accuracy of this algorithm were more than the decision tree algorithm. Thus, in this thesis, the Naive bayes algorithm showed better results with this data.

    Keywords: Data Mining, heavy metals, Gorganrud}
  • مجید یوسفی، همیرا آگاه*، لعبت تقوی

    فلزات سنگین به دلیل سمیت و پایداری یکی از مهم ترین مسایل محیط ‏زیستی محسوب می شوند. در این مطالعه برای درک میزان مخاطرات ناشی از فلزات سنگین، غلظت برخی فلزات سنگین (آلومینیم، آهن، منگنز، کروم، وانادیم، نیکل، روی، آرسنیک، مس، سرب، کبالت، و کادمیم) در رسوبات سطحی 11 ایستگاه در خلیج چابهار توسط دستگاه اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شونده القاییICP OES)) تعیین شدند. ایستگاه های نمونه برداری شامل ورودی خلیج، آب شیرین کن، تیس، کنارک، رمین و پزم و یک نمونه شاهد در دهانه ورودی به خلیج چابهار بود. نتایج تحقیق نشان داد که بجز مناطق عمیق پزم، غلظت آرسنیک در رسوبات منطقه مورد مطالعه بخصوص ایستگاه هایی مانند مناطق عمیق رمین و سواحل پزم و کنارک 2.5 تا 3 بار بیش از حد آستانه این عنصر بود. غلظت های کروم (بجز رمین 1 و تیس 2)، نیکل (بجز تیس 2) و کادمیم (بجز تیس 2) در کلیه ایستگاه ها به ترتیب بین 2.5-1، 5-1 و 4-1 برابر بیش از حد آستانه در استاندارد های بین المللی NOAA و ISQGs در رسوبات منطقه تجمع نموده بودند. بررسی های صورت گرفته نشان داد که منشا عمده فلزات سنگین مورد مطالعه منشا طبیعی بود بجز کروم و کادمیم که منشا انسان زاد داشتند. هر چند در برخی ایستگاه ها فعالیت های انسانی بر میزان غلظت فلزاتی مانند سرب، آرسنیک و نیکل تاثیر گذار بود.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, رسوبات, منشاء یابی, چابهار}
    Majid Yousefi, Homira Agah *, Lobat Taghavi

    Heavy metals are one of the most important environmental issues, due to their toxicity and resistance. In this study, the concentration of heavy metals (Alomunium, iron, mangenise, chromium, vanadium, nickele, zinc, arsenic, lead, cobalt, and cadmium) in surface sediments of Chabahar Bay was determined by using ICP OES to assess the risk of the metals for aquatic environment. The sampling stations were consisted of Posm, desalination plant, Konarak, Ramin, the entrance of Chabahar Bay and a reference station. The concentration of arsenic in the sediments of sampling area, especially at deeper parts of Ramin and coastal parts of Posm and Konarak, was 2.5 to 3 times ghier than threshold effect level (TEL), except for deeper parts of Posm. The results of this study showed that the concentrations of chromium (except for Ramin 2 and Tss 2), aresenic cadmium and nickel (except for Tiss 2) were 1-2.5, 1-5, 1-4 times higher than their threshold levels and international guidelines (NOAA و ISQGs), respectively. The results of this research showed that the dominant source of heavy metals in the sediments of sampling area was natural; except for cadmium and chromiumwhich originated from anthropogenic sources. However in some stations anthropogenic sources ffected on the concentration of some elements such as arsenic, lead and nickel.

    Keywords: heavy metals, Sediment, Pollution source(s), Chabahar Bay}
  • محمد ولایت زاده، الهام شهری

    تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در اندام های عضله و کبد ماهی مید استان خوزستان انجام گرفته است. در این تحقیق 18 نمونه ماهی مید از بندر هندیجان در فصل زمستان تهیه شد. تعیین غلظت فلزات به روش جذب اتمی با دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت پذیرفت. میانگین طول کل و وزن ماهی مید به ترتیب 95/0±77/18 سانتی متر و 68/3±27/78 گرم بود. میانگین میزان جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در عضله ماهی مید به ترتیب 009/0±033/0، 017/0±171/0، 009/0±265/0، 008/0±092/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک بود. همچنین میزان این فلزات در کبد ماهی مید به ترتیب 009/0±052/0، 011/0±224/0، 017/0±323/0، 008/0±160/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک محاسبه شد. میزان فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در کبد ماهی مید بالاتر از عضله بود. در این تحقیق بین غلظت فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک با طول و وزن ماهی مید در بافت عضله ارتباط معنی داری وجود نداشت (05/0≥p). میزان تجمع جیوه، سرب و آرسنیک در عضله ماهی مید پایین تر از حد آستانه استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) بود، اما غلظت کادمیوم از استاندارد انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) بالاتر بود.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, سمیت, ماهی مید, عضله, کبد, بندر هندیجان}
    M. Velayatzadeh, E. Shahri

    This study determined the concentrations of mercury, lead, cadmium and arsenic in the muscle and liver of Liza klunzingeri from Khuzestan province. In this study, 18 samples of L. klunzingeri were collected from Hendijan seaport in winter. The concentrations of heavy metals were obtained by atomic absorption spectrometry (Perkin Elmer 4100). The average length and weight of L. klunzingeri were 18.77±0.95 cm and 78.27±3.68 g, respectively. Concentration of Hg, Cd, Pb and As in muscle of L. klunzingeri were 0.033±0.009, 0.171±0.017, 0.265±0.009, 0.092±0.008 mg kg-1 dry weight. Also, the amounts of these toxic metals in L. klunzingeri were 0.052±0.009, 0.224±0.011, 0.323±0.017, 0.160±0.008 mg kg-1 dry weight, respectively. The mercury, cadmium, lead and arsenic concentrations in liver of L. klunzingeri were higher than their levels in muscle. In this study, there was no significant positive correlationbetweenconcentration of Hg, Cd, Pb and As with length and weight in muscle of Liza klunzingeri (P<0.05).Accumulation ofHg, Pb and As in muscle of Liza klunzingeri was lower than the WHO, FDA and NHMRC standards, but concentration of Cd was higher than the NHMRC standards.

    Keywords: Heavy metals, Toxic, Liza klunzingeri, Muscle, liver, Hendijan Seaport}
  • امید کوهکن*، نرگس شیبک
    فلزات سنگین موجود در محیط در بیشتر بافتهای ماهی تاثیرات بسزایی داردکه اولین تاثیر آن بر روی بافت آبشش ماهی است. چرا که این بافت به راحتی در تماس با آب و آلاینده های موجود در آن است و عوارضی از قبیل جداشدن اپیتلیوم، هایپرتروفی، هایپرپلازی، پرخونی و موکوس فراوان را نشان می دهد. کبد نیز در متابولیسم اولیه مواد سمی درگیر بوده و صدماتی از جمله پرخونی، نکروز و تورم هپاتوسیت، خونریزی، آتروفی، تورم ابری می‎باشد
    کلید واژگان: فلزات سنگین, بافت‎شناسی, آبشش ماهی, کبد ماهی}
  • الهام شهری*، محمد ولایت زاده

    تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان (خلیج چابهار) از دو منطقه ساحلی و دریایی صید شد. برای استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمیYounglin AAS8020 صورت پذیرفت. بالاترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی زمین کن دم نواری به ترتیب 02/0±052/0،02/0±047/0 و 96/0±768/1میلی گرم در کیلوگرم بود. پایین ترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله 01/0±019/0،01/0±010/0و 02/0±466/0میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میانگین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در دو گونه ماهی در منطقه ساحلی بالاتر از نواحی دریایی بود. میانگین میزان فلزات سنگین مورد مطالعه در عضله دو گونه ماهی شانک زرد باله و زمین کن دم نواری صید شده در فصل تابستان بالاتر از فصول بهار و پاییز به دست آمد. میزان فلز نیکل در عضله دو گونه ماهی مورد مطالعه نسبت به فلزات کادمیوم و سرب در عضله بالاتر بود. مقادیر فلزات کادمیوم و سرب در عضله ماهی زمین کن دم نواری در مناطق ساحلی و دریایی در سه فصل بهار، تابستان و پاییز بالاتر از ماهی شانک زرد باله به دست آمد، اما میزان نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله بالاتر از ماهی زمین کن دم نواری بود. میزان فلزات کادمیوم و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، وزارت کشاورزی شیلات انگلستان (UKMAFF) و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا (NHMRC) و سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) پایین تر بود، اما مقادیر نیکل بالاتر به دست آمد.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, ماهی, عضله چابهار, دریای عمان}
    E. Shahri *, M. Velayatzadeh

    This study was done in order to determine the concentration of heavy metals Nickle, Cadmium and Lead in the muscle of Acanthopagrus latus and Platycephalus indicus from Oman Sea (Chabahar Bay) in spring, summer and fall of 2013. In this study 48 samples of fishes were obtained from coastal and marine regions of Oman Sea (Chabahar Bay). Metals were extracted from the tissues using wet digestion method and concentration of heavy metals were measured by Younglin AAS8020 Atomic Absorption Spectrophotometer. The highest concentration of Cd, Pb and Ni were found in the muscle of Platycephalus indicus which were 0.052±0.02, 0.047±0.02 and 1.768±0.96 mg kg-1. The lowest concentration of Cd, Pb and Ni were obtained in the muscle of Acanthopagrus latus which were 0.019±0.01, 0.010±0.01 and 0.466±0.02 mg kg-1. Concentration of Cd, Pb and Ni in the two fishes from coastal zone was higher than marine area. Concentration of heavy metals in the muscle of Acanthopagrus latus and Platycephalus indicus in summer was higher than spring and fall. Concentration of Ni in the two fishes was higher than Cd and Pb. Concentration of Cd and Pb in the muscle of Platycephalus indicus from coastal and marine zone in spring, summer and fall was higher than Acanthopagrus latus, but concentration of Ni in the muscle of Acanthopagrus latus was higher than Platycephalus indicus. Concentration of Cd and Pb was lower in comparison with levels recommended by FAO, WHO, UKMAFF, NHMRC and FDA, but concentration of Ni was higher in comparison with international standards.

    Keywords: Heavy metals, fish, Muscle, Chabahar, Oman Sea}
  • معصومه جهانگیری *، غلامحسین محمدی، محمد ولایت زاده

    این تحقیق به منظور سنجش و مقایسه میزان تجمع فلز نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) و ارتباط آن با طول کل، وزن کل و سن ماهی در آب های شمال غربی خلیج فارس در سال 1393 انجام شد. 96 نمونه ماهی در 6 گروه طولی تهیه شد. هضم شیمیایی نمونه ها به روش مرطوب و سنجش غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی با دستگاه مدل Perkin Elmer 4100 انجام گردید. اختلاف بین میانگین‌ها با کمک آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و ارتباط معنی دار در سطح اطمینان 95 درصد تعیین شد. میانگین غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا به ترتیب 05/0±148/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود (05/0>P). بالاترین میزان تجمع فلز نیکل متعلق به گروه طولی بزرگتر از 127 سانتی متر (9/0±238/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. بین عوامل طول کل، وزن کل و سن با تجمع فلز نیکل ارتباط مثبت و مستقیم برقرار بود که در سطح 05/0 دیده شد. غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا از حد آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهانی (38/0 میلی گرم در کیلوگرم) پایین تر بود.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, نیکل, بافت عضله, ماهی سوکلا, خلیج فارس}
    M. Jahangiri*, G. H. Mohammadi, M. Velayatzadeh

    This study evaluated and compared the accumulation of Ni in the muscle tissue of fish Cobia (Rachycentron Canadum) and its relation to total length, total weight and age of the fish in the waters of the northwest of Persian Gulf in 2014. Ninety six fish samples were collected at 6 length groups. To measure the level of essential elements, the samples were digested by wet digestion method and by Perkin Elmer 4100 AAS instrument. The means were compared using analysis of variance (ANOVA) and correlations and significant differences were estimated at 95% significance level. Mean concentration of Ni in the muscle tissue of Rachycentron Canadumwas 0.148±0.05 mg/kg dry weight (P<0.05). The highest concentration of Ni was found in the group with larger than 127 cm length (0.238±0.9 mg/kg dry weight). A positive correlation was established between the total length and total weight and age and accumulation of Ni at P. Concentrations of Ni in muscle of Rachycentron Canadum were lower than international standard of WHO (0.38 mg/kg).

    Keywords: Heavy metals, Ni, Muscle, Rachycentron canadum, Persian Gulf}
  • مهناز سادات صادقی *، مژگان امتیازجو، رضوان دقیقی روحی

    تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال 1390 و 1391 برای تعیین غلظت دو فلز سرب و کادمیوم در بافت عضله و کبد ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan)صید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و بافت کبد و عضله جداسازی و توسط روشMicrowave digestion آماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای Varian با مدل GTA100 میزان تجمع فلزات سنگین در بافت ها اندازگیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در دو فصل، میانگین غلظت سرب و کادمیوم در کبد به ترتیب با 0234/0±1334/0 و 0077/0±0255/0 میکروگرم بر گرم و در عضله 0106/0±0439/0 و0007/0±0041/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری داشت (05/0P<). میانگین غلظت فلزات در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری را نشان نداد (05/0≤P). ازمقایسه نتایج با حد مجاز سازمان های WHO وEPA پایین بودن غلظت این فلزات نتیجه گیری شد.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, ماهی سنگسر معمولیPomadasys kaakan بندر عباس}
    M. S. Sadeghi*, M. Emtiazju, R. Daghighi Rohi

    This study was carried out to determine the heavy metal content ( Pb and Cd) in muscle and liver tissues of Pomadasys kakaan   in Bandar Abbas during winter 2011 and summer 2012. After biometry of the fish, muscle and liver tissues were separated. The amount of Pb and Cd were measured by atomic absorption spectroscopy (Varian model GTA 100). Based on the results, the average concentration of Pb and Cd in liver tissues were observed to be 0.1334±0.0234 and 0.0255±0.0077 µg/g respectively and in muscle tissues 0.0439±0.0106 and 0.0041±0.0007 µg/g, respectively. The difference between the average concentration of Pb and Cd in liver and muscle tissues is significant (P<0.05). Average accumulation of Pb and Cd in liver and muscle tissues were not difference significantly between two seasons (P>0/05). The comparison of the results with permissible limits of WHO and EPA showed that the concentrations of these metals are low.

    Keywords: Heavy metals, Pomadasys kakaan, Bandar Abbas}
  • محمد ولایت زاده

    تحقیق حاضر در سال 1391 با هدف تعیین فلزات سنگین آهن، روی و مس در عضله هشت گونه ماهی بومی شامل شیربت (Barbus grypus)، بنی (Barbus sharpeyi)، گتان (Barbus xanthopterus)، برزم (Barbus pectoralis)، حمری (Carasobarbus luteus)، بیاه (Liza abu)، انزه (Barbus esocinus) و شلج (Aspius vorax) انجام شد. 72 نمونه ماهی از تالاب هورالعظیم استان خوزستان تهیه شد. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم تر استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS.17 و به کمک آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) انجام شد که وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در سطح معنی داری 5 درصد تعیین گردید. میانگین میزان آهن، روی و مس در عضله ماهیان به ترتیب 26/0±39/11، 38/0±94/12 و 04/0±62/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان آهن در عضله ماهیان مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی داری نداشت (05/0≤P). میزان عنصر روی در عضله ماهی شیربت نسبت به سایر ماهیان اختلاف معنی داری داشت (05/0>P). میزان مس در عضله ماهیان مورد مطالعه اختلاف معنی داری داشت (05/0>P). میانگین میزان روی و مس در عضله ماهیان پایین تر از آستانه مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) بود.

    کلید واژگان: ماهی, عضله, فلزات سنگین, تالاب هورالعظیم, استان خوزستان}
    M. Velayatzadeh

    gbbggbThis study was conducted to determine and comparetrace elements, Fe, Zn and Cu in muscle of 8 species of endemic fish, Barbus grypus, Barbus sharpeyi, Barbus xanthopterus, Barbus pectoralis, Carasobarbus luteus, Liza abu, Barbus esocinus and Aspius vorax, in 2012.Seventy two samples of fishes were collected from Horolazim wetland in Khuzestan province.Concentration of heavy metals, following wet digestion,were measured by Perkin Elmer 4100 atomic absorption spectrometer. Data were analyzed by ANOVA using SPSS17 software at significant level of 5% (P=0.05). Concentration of Fe in muscle of fishes were not significantlydifferent (P>0.05). The zinc content in muscle of Barbus grypuscompared to other fishes were significantly different (P<0.05). Copper levels in muscle of fishes studied were significantly different (P<0.05). The mean concentration of Fe, Zn and Cu in muscle of fishes were 11.39±0.26, 12.94±0.38 and 0.62±0.004 mg kg-1, respectively. Also, the highest concentration of Cu was calculated in muscle of Barbus xanthopterus (mg Kg-1). The average concentration of Zn and Cu in muscle of fishes were lower than WHO permissible levels.

    Keywords: fish, Muscle, Heavy metals, Horolazim wetland, Khuzestan province}
  • علیرضا شمسی زاده، مژگان امتیازجو، مهناز سادات صادقی، محمد ربانی

    هدف از پژ‍وهش حاضر، ارزیابی میزان فلزات سنگین (نیکل و سرب) تجمع یافته در میگو Litopenaeus vannamei در مجاورت نفت خام و دو نوع پراکنده ساز ایرانی و خارجی به نام‌های، نفت روب و رادیوگرین OSD بود. برای این منظور، یک گروه شاهد و 5 تیمار با ترکیبات و غلظت های مختلف و هر کدام با سه تکرار در نظر گرفته شد. نمونه های میگو 48 ساعت در معرض نفت خام به تنهایی و ترکیبی از نفت خام و پراکنده سازها قرار گرفته و سپس میزان فلزهای سنگین تجمع یافته در آنها با دستگاه جذب اتمی سنجیده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین غلظت فلز سنگین نیکل در میگو، در تیمارهای ترکیب نفت خام با پراکنده ساز ایرانی نفت روب برابر با ppm484/4 است. بیشترین میانگین غلظت فلز سنگین سرب تجمع یافته در میگوی L. vannameiکه در معرض نفت خام با پراکنده ساز خارجی Radiogreen OSD قرار گرفته بود، برابر ppm 443/2 بدست آمد. در نهایت مشخص گردید با افزایش غلظت نفت خام و پراکنده سازها، غلظت فلزات سنگین جذب شده توسط میگوها در مجاورت نفت خام و ترکیب نفت خام با پراکنده سازها، افزایش داشته است. همچنین نیکل در غلظت بیشتری در مقایسه با سرب در میگوهای در معرض نفت خام و پراکنده سازها و ترکیب نفت با پراکنده سازها تجمع یافته بود.

    کلید واژگان: پراکنده ساز, نفت خام, فلزات سنگین, Litopenaeus vannamei}
    A. Shamsizadeh, M. Emtyazjoo, M. S. Sadeghi, M. Rabani

    The aim of this study was to evaluate the heavy metals (nickel and lead) that has accumulated in Litopenaeus vannamei in vicinity of two types dispersants, Naft roob (Iranian dispersants) and Radiogreen OSD (foreign dispersant). For this study, a control group and 5 treated with different concentrations and combinations and each with three replications were considered. Shrimp samples exposed to crude oil and combination of crude oil and two dispersants for 48 hours. The accumulated heavy metals were then measured by atomic absorption spectrometry. Results showed that the highest average concentration of nickel in shrimp, was found to be in the combined treatment of Naft roob at 4.484 ppm,. The highest average concentration of Pb was found in L. vannamei, which was exposed to foreign oil dispersant, Radiogreen OSD, at 2.443 ppm. Finally, it was found that by increasing crude oil and dispersant concentration, higher levels of heavy metals were absorbed by the shrimp in vicinity of crude oil and crude oil combined with dispersants. Nickel was also found to be accimulated at much higher concentrations compared to lead in shrimp exposed to crude oil and crude oil combined with dispersants.

    Keywords: Shrimp, dispersant, Crude oil, Heavy metal, Litopenaeus vannamei}
  • ابراهیم قاضی، مرتضی کاشفی الاصل

    این تحقیق به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و محاسبه میزان آلودگی رسوبات بستر در اثر فعالیت های عظیم صنعتی در منطقه عسلویه انجام شده است. آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنایی خود که محل احداث تعداد زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه های پتروشیمی است، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی قرار دارد. با توجه به موقعیت منطقه، این مطالعه در شهریور ماه سال 1392 در 10 ایستگاه برای بررسی آلودگی ناشی از فلزات سنگین کبالت، کادمیوم، سرب ، نیکل و جیوه انجام شد. با استفاده از نمونه بردار گراپ مدل اکمن رسوبات برداشته شده و پس از هضم به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره ای غلظت فلزها ارزیابی شد. در ادامه داده های بدست آمده با استفاده از منطق فازی مدل سازی شدند. مقایسه نتایج حاصل از مدلسازی با داده های حاصل از اندازه گیری آزمایشگاهی، مبین کارایی مناسب منطق فازی برای پیش بینی مقادیر غلظت فلزات سنگین می باشد.

    کلید واژگان: مدلسازی, فلزات سنگین, منطق فازی, عسلویه, خلیج فارس}
    E. Ghazi, M. Kashefi Asl

    This research intends to study the rate of accumulation of heavy metals and calculate the rate of pollution of seabed sediments in sampling and analyses as a result of large industrial activities in Asaluyeh region. The in Asaluyeh region in the Persian Gulf, due to its exceptional position, where a great number of gas refineries and petrochemical plants are established, is directly or indirectly exposed to different organic and mineral pollutants. Taking into consideration the position of the region, this study was conducted in 2013 in 10 stations, to study the pollution resulting from the heavy metals of Cobalt, Cadmium, Lead, Nickel, and Mercury. Sediment samples were collected by Ekman Grab and measurements were made by a furnace atomic absorption device. Furthermore, the obtained data were modeled with fuzzy logic. The comparison of the results obtained from modeling with the data resulting from lab measurements, indicates the suitable efficiency of fuzzy logic in forecasting the quantities of heavy metals density.

    Keywords: Modeling, Heavy metals, fuzzy logic, Asaluyeh, Persian Gulf}
  • سینا آقایی، آریا اشجع اردلان، نرگس مورکی، کاظم درویش بسطامی، ندا ملا محی الدین

    این مطالعه جهت تعیین میزان فلزات سنگین روی، مس، سرب و کادمیوم در دو بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. متعلق به خانوادهSphyraenidaeدر آب های بندر عباس طی زمستان سال 1391 و بهار، تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. جهت انجام این کار در هر فصل 20 نمونه از ماهی مذکور با طول متوسط 45 سانتی متر صید گردید. ماهیان مورد آزمایش پس از صید منجمد و بسته بندی شده و جهت تعیین میزان تجمع میزان فلزات سنگین در بافت عضله و کبد به آزمایشگاه ارسال شدند. جهت استخراج فلزات از بافت عضله و کبد ماهیان مورد مطالعه از روش استاندارد هضم با اسید (ASTM) استفاده شد و تعیین غلظت بوسیله دستگاه نشر اتمی ICP صورت گرفت. میانگین نتایج حاصل مقادیر 800/0±675/2، 658/0±385/0، 169/0±325/0 و 012/0±087/0 برای بافت عضله و 943/3±850/11، 632/1±957/4، 2406/0±485/0 و 2402/0±480/0 برای بافت کبد بر حسب میکرو گرم در گرم وزن تر به ترتیب برای فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم را نشان داد. به کمک آزمون t و استانداردهای جهانی نظیر: سازمان بهداشت جهانی، وزارت کشاورزی، شیلات و غذایی انگلستان مقایسه و پایین تر بودن غلظت تمام فلزات در بافت عضله و کبد به جز میزان کادمیوم در بافت کبد از استانداردهای فوق نتیجه گیری گردید. بنابر نتایج حاصله، دربافت عضله اختلاف معنی داری بین فلزات سرب، روی و مس در طول سال وجود نداشت (05/0≥p)، ولی در کادمیوم اختلاف معنی داری در طول سال مشاهده گردید (05/0˂p). در بافت کبد اختلاف معنی دار بین میزان هیچ یک از فلزات در طول سال مشاهده نشد (05/0≥p).

    کلید واژگان: فلزات سنگین, کوتر ماهی, Sphyraena sp, بندر عباس, خلیج فارس}
    S. Aghaei, A. Ashjae Ardalan, N. Moraki, K. Darvish Bastami, N. Mola Mohieddin

    This study was undertaken during 2013 on the barracuda fish Sphyraena sp. caught from waters of Bandarabbas.This project focuses on concentration of heavy metals in muscle and liver tissues of this fish. In addition results were compared with the international standards.The muscle and liver tissues of 20 samples catched and separated. Metals were extracted from muscle and liver tissues using acid digestion method (ASTM). Concentrations of heavy metals were measured by ICP. Mean concentration for Zn , Cu , Pb and Cd in the muscle tissue 2.675±0.800, 0.385±0.658, 0.325±0.169 and 0.087±0.012 ppm and liver tissue 11.850±3.943, 4.957±1.632, 0.485±0.2406 and 0.480±0.2402 ppm (as fed) respectively. Results compared with international standards such as WHO, FAO , UK (MAFF) and lower concentration of all metals in muscle and liver tissues except concentration of Cd in liver tissue from the above standards was concluded and they didn’t have significant difference between Pb , Zn , Cu in muscle tissue (P≥0.05) ,but there was Cd in muscle tissue during the 2013 (P<0.05).

    Keywords: Heavy metals, Barracuda, Sphyraena sp, Bandarabbas, Persian Gulf}
  • شیما جنت مکان، ابوالفضل عسکری ساری، مهران جواهری بابلی، محمد ولایت زاده

    این تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین میزان پروتیین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در بندر هندیجان انجام شد. تعداد 10 نمونه ماهی کفشک زبان گاوی از سواحل بندر هندیجان به کمک تور ترال صید شد. میانگین میزان جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی به ترتیب 27/7±60/41، 50/7±20/73 و 40/21±02/189 میکروگرم در کیلوگرم وزن تر بود. همچنین میزان پروتیین، چربی و خاکستر در عضله این ماهی به ترتیب 54/0±58/16، 14/0±04/1 و 13/0±57/1 درصد تعیین شد. نتایج نشان دهنده ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بود (05/0<p). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<964/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین فلزات کادمیوم و آرسنیک مشاهده گردید. در این تحقیق ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم با میزان ترکیبات شیمیایی در عضله ماهی کفشک زبان گاوی وجود داشت (05/0<p). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<972/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین آرسنیک و پروتیین مشاهده گردید. همچنین پایین ترین ضریب همبستگی (05/0 , P<880/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین جیوه و پروتیین مشاهده گردید.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, عضله, پروتئین, چربی, تجمع زیستی, کفشک زبان گاوی, بندر هندیجان}
    S. Janatmakan, A. Askary Sary, M. Javaheri Baboli, M. Velayatzadeh

    A comparative study was conducted on composition of protein, lipid and ash and concentration of metals As, Hg and Cd in muscle of Cynoglossus arel from Hendijan area in 2011. Ten samples of Cynoglossus arel were collected using trawl net. Concentration of Hg, As and Cd in the muscle of flat fish was 41.60±7.27, 73.30±7.50 and 189.02±21.40 µgkg-1 ww. Also composition of protein, lipid and ash in the muscle of this fish was determined; 16.58±0.54, 1.04±0.14 and 1.57±0.13 %. Comparison of the results showed significant difference between (P<0.05) concentration of Hg, As and Cd in the muscle of Cynoglossus arel. The highest correlation (R=0.964, P<0.05) was observed in the muscle of Cynoglossus arel between to Cd and As. In this study significant correlation was observed between concentration of Hg, As and Cd with chemical compositions, in the muscle of Cynoglossus arel (P<0.05). The highest correlation (R=0.972, P<0.05) was observed in the muscle of Cynoglossus arel between to As and protein. Also the lowest correlation (R=0.880 P<0.05) was observed in the muscle of Cynoglossus arel between to Hg and protein.

    Keywords: Heavy metals, Muscle, Protein, Lipid, Bioaccumulation, Cynoglossus arel, Hendijan area}
  • محبوبه ستوده اصل، رضوان موسوی ندوشن، لیدا سلیمی

    تعداد 10 عدد ماهی سیاه کولی با استفاده از تور پره توسط صیادان محلی در آذر ماه سال 1392 در سواحل انزلی (دهانه تالاب انزلی) صید شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه، تعیین جنسیت و بیومتری شدند . از این تعداد 6 عدد ماده و 4 عدد نر بودند. میانگین طول ماده ها برابر 01/1 ±21/19 و نرها برابر 264/0± 65/18سانتی متر بود. میانگین وزن ماده ها برابر 160/8 ± 8/68 و در نرها برابر 201/2 ± 9/62 گرم بدست آمد . پس از هضم شیمیایی، با استفاده از دستگاه ICP میزان چهار فلز Al, Ni, Cr, Pb در عضله ماهیان سنجیده شد. سنجش Hg در عضلات با استفاده از دستگاه جذب اتمی به روش بخارات سرد اتمیCold vapour صورت گرفت. کلیه آزمایش ها دارای 3 تکرار بود. نتایج نشان داد که میزان فلزها در هر دو جنس نر و ماده ماهی ها از Al> Ni>Pb>Hg> Cr تبعیت می نماید. اختلاف معنی داری بین جذب این فلزات در دو جنس نر و ماده مشاهده نگردید (05/0≥p). با مقایسه غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه با استانداردهای جهانی (WHO, FAO, SAW, FEPA) مشخص شد که میزان جیوه در نرها برابر05/0± 22 /0 و در ماده ها برابر06/0 ± 20/0میلی گرم در کیلوگرم (WHO=0/1-0/5)، کروم در هر دو جنس کمتر از 01/0 میلی گرم در کیلوگرم (WHO=0/15) ، سرب در نرها برابر 44/0±85/0 و در ماده ها برابر 36/0 ± 58/ 0میلی گرم در کیلوگرم (WHO= O/5-1/5) و در هر سه فلز کمتر از حد مجاز استاندارد جهانی بود. غلظت آلومینیوم در نرها برابر 51/0± 95/1 و در ماده ها برابر59/0 ±23/1میلی گرم در کیلوگرم (SAW=0/03) و نیکل در نرها برابر00/2 ±60/1 و در ماده ها برابر18/0 ±766/0میلی گرم در کیلوگرمو بیشتر از حد مجاز استانداردهای جهانی (WHO=0/5-0/6) تعیین شد.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, ماهی سیاه کولی, دهانه تالاب انزلی}
    M. Sotudeh asl, R. Mosavi Nadushan, L. Salimi

    Ten specimen of Vimba vimba persa fish were caught using a bach seine net by local fishermen in December 2013 from the Anzali coasts (Anzali Wetland openings). Samples were transferred to the laboratory and then the fish gender was determined. Biometry of each was done. Samples consisted of 6 female and 4 male. Average length of females and males were 19.21 ± 1.01 and 18.65±0.264 cm respectively and the average weight of females and males were 68.8± 8.160 and 62.9±2.201 gr respectively. Then, 1 gram of every fish muscle was separated and Al, Ni, Cr, Pb were measured in the muscles after chemical digestion using ICP. Hg measurement in muscles was done by atomic absorption using cold vapor method. Each treatment had 3 replicates. The amount of metals in both females and males was as follows Al> Ni> Pb> Hg> Cr. Significant differences between the concentrations of these metals were not observed in both males and females (P≥0.05). By comparing the concentration of studied heavy metals with international standards (WHO, FAO, SAW, FEPA) showed that mercury levels in males and females were 0.22± 0.05 and 0.20±0.06 milligram in kilogram respectively (WHO=0.1-0.5), chromium in both sex was less than 0.01 milligrams in kilogram (WHO=0.15) and lead in males was 0.85± 0.44 and in females were 0.58± 0.36 milligram in kilogram (WHO= O/5-1/5) and each 3 metals were less than the international standard levels. The concentration of Aluminum in males was 1.95±0.51 and in females was 1.23±0.59 milligram in kilogram (SAW=0/03) and Nickel was 1.60±2.00 and 0.766± 0.18 milligram in kilogram in males and females respectively (WHO=0.5-0.6), which exceeded of international standards.

    Keywords: Heavy metals, Vimba vimba persa, Anzali lagoon mouth}
  • لیدا سلیمی، علی مهدی نیا، پریسا حسنی شفیق

    تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین به این تالاب و وجود گونه های خوراکی در این منطقه، در این تحقیق میزان برخی فلزات سنگین (As،Se،Mo،V،Hg،Ni،Cd،Pb،Fe) عضله اردک ماهی Esox lucius تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از سه ایستگاه آبکنار، سیاه درویشان و کومه آقاجانی در اوایل شهریور ماه (فصل خشک) و دومین مرحله نمونه برداری در آبان ماه (فصل بارندگی) سال 1389 صورت پذیرفت. درهرفصل9 نمونه ماهی صید شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد.به منظور هضم و سنجش فلزات سنگین از فریز درایر استفاده شده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی Spectrometer Atomic Absorption میزان فلزات سنگین قرایت شد. بیشترین مقدار غلظت جیوه، نیکل، سلنیم، روی، آلومینیم و آهن در فصل تابستان و مس در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین مقدار جیوه، نیکل ، روی و آلومینیوم در ایستگاه آب کنار، بیشترین مقدار سلنیم در ایستگاه سیاه درویشان، بیشترین مقدار مس و آهن در ایستگاه کومه آقاجانی مشاهده شد ولی مقادیر فلزات مولیبدن، کادمیوم ، وانادیوم و سرب در هر سه ایستگاه تفاوتی نداشت. آنالیزهای آماری این تحقیق با استفاده از نرم افزارSPSS مدل17 انجام گرفت. آزمون همبستگی پیرسون، همبستگی مثبت قوی معنی داری را میان دما و میزان فلز آهن نشان داد (05/0< ,P 83/0= (r تنها اختلاف معنادار در فلز آهن در فصل تابستان و زمستان مشاهده شد (05/0< ,p16= ,df 016/0 = (P. تنها تفاوت معنادار در مقدار غلظت فلزات سنگین بین ایستگاه های مختلف در مقدار جیوه بین ایستگاه های آب کنار و کومه آقاجانی مشاهده شد.5/0= P و در مقدار سایر غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف تفاوت معنا داری مشاهده نشد (05/0 <P) . در این مطالعه میزان کادمیوم و نیکل در نمونه عضله ماهیان مورد مطالعه بالا بوده و می بایست آن را به عنوان یک هشدار جدی در نظر گرفت.

    کلید واژگان: آلودگی, فلزات سنگین, اردک ماهیEsox lucius, تالاب انزلی, دریای مازندران}
    L. Salimi, A. Mehdinia, P. Hasani Shafigh

    Anzali Lagoon is an internationally protected lagoon located in west-south of Caspian Sea which has special ecologic, economic, social importance with vast diversity of plants and animals. According to entrance of contaminants into this lagoon, concentration of several heavy metals in muscle of Esox lucius fish have been investigated in this study. First stage of sampling from three stations of lagoon, have been fulfilled at dry season of September and second stage have been implemented at rainy season of November 2010. In each season nine samples of fish have been collected and transported to laboratory in freezed condition. Evaluation and measurement of heavy metal concentration has been fulfilled by Graphite furnace atomic absorption equipment. Maximum mean concentration of Hg, Ni, Se, Zn, Al, and Fe have been detected in the summer and maximum mean concentration of Cu has been detected in the winter. Maximum mean value of Hg, Ni, Zn,Al in Abkenar, maximum mean value of Se in Siah Darvishan and maximum mean value of Cu, Fe in Komeh Aghajani have been detected, while concentraton of Mo, Cd, V and Pb are equal in the three above mentioned stations. Statistical analysis of this study has been fulfilled by SPSS, V14 software. Pearson correlation test, showed a positive strong correlation between temperature and the amount of Fe (r=0.83, P<0.05). Only significant difference in concentration of Fe has been obtained between summer and winter seasons (P=0.016, df=16, P<0.05). Significant difference in concentration was detected only for Hg between Abkenar and Komeh Aghajani stations (P=0.05).This study shown that, the concentration of Ni, Hg, and Cd in the muscle of Esox lucius are high and it is considered as a serious warning.

    Keywords: pollution, Heavy metal, Esox lucius, Anzali lagoon, Caspian Sea}
  • عبدالرحیم وثوقی، لیدا سلیمی، محمود ابراهیمی، ریحانه صفائی

    برای تعیین میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس در بافت نرم شکم پای Thais mutabilis ناحیه ی جزر و مدی در 3 ترانسکت در سواحل گلشهر جنوبی، پشت شهر و سورو در بندرعباس، در زمستان 1389 نمونه برداری انجام گرفت. هر ترانسکت دارای 3 ایستگاه بالا، میان و پایین بین جزر و مدی بود. نمونه برداری با انداختن کوآدرات به ابعاد 5/0×5/0 مترمربع در هر ترانسکت به صورت تصادفی، صورت گرفت. در هر ترانسکت 9 بار نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها برای تعیین میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد، بیشترین غلظت فلزات سنگین مربوط به فلز روی با میانگین (9/438±18/577 میلی گرم بر گرم) و کمترین غلظت مربوط به فلز سرب با میانگین(6/0 ±17/0 میلی گرم بر گرم) بود. به طور کلی بیشترین غلظت فلزات روی (9/438±18/577)، سرب (8/0±67/0) و کروم (8/0±23/1) در بافت نرم شکم پا در ترانسکت گلشهر جنوبی و بیشترین غلظت فلز مس (6/134±77/88) در نمونه های ترانسکت پشت شهر به دست آمد. نتایج آنالیز آماری نشان داد که غلظت فلز کروم در بافت نرم شکم پا در ترانسکت گلشهر با سورو اختلاف معنی داری دارد (05/0 ≤p). ولی اختلاف معنی داری میان غلظت فلزات سرب، مس و روی در نمونه های بافت نرم شکم پا، در ترانسکت ها، وجود نداشت (05/0≤P). غلظت فلزات سنگین سرب و کروم از حد مجاز (WHO) برای موجود آبزی پایین تر بوده و نشان دهنده ی کم بودن آلاینده های ورودی حاوی این فلزات به محیط است. غلظت فلزات سنگین روی و مس از حد مجاز (WHO) در هر 3 ترانسکت بالاتر بود. نتایج حاصل از بررسی انباشت زیستی فلزات سنگین (روی، سرب، کروم و مس) در بافت نرم گونه Thais mutabilis، به ترتیب Zn Cu Cr Pb بدست آمد.

    کلید واژگان: آلودگی, فلزات سنگین, انباشت زیستی, Thais mutabilis, بندرعباس}
    A. Vosoughi, L. Salimi, M. Ebrahimi, R. Safaiy

    To determine the heavy metals Zinc, Lead, Chromium and Copper in soft tissues of Thais mutabilis (gastropod) in three transect of tidal coast of Bandar Abbas, sampling was done in winter of 1389 (2011). Each Transect had three stations; Upper, mid and lower tidal zone. Sampling was done randomly with 0.5 square meter quadrate. Each area was sampled 9 times. The samples were analyzed for determination of heavy metals (Zn, Pb, Cr, Cu). The results showed that in the gastropod, zinc (577/18 ±438.9 ppm) was at the highest concentration between the heavy metals and Lead (0/17±0/6 ppm) was at the lowest. Generally, the highest concentration of Zinc (9/438±18/577), Lead (8/0±67/0) and Chromium (8/0±23/1) in soft tissues of gastropod was in Golshahr jonobi station, and the highest concentration of copper (6/134±77/88) was in the Posht shahr station. Statistical analysis showed that there was a significant difference (P≤0/05) in the concentration of chromium metal in soft tissue of gastropod in Golshahr jonobi transect with Soro. However, there is no significant difference between the concentrations of lead, copper and zinc in samples of soft tissue of gastropod in each transect (P≥0/05). The concentration of lead and chromium in this aquatic environment is lower than admissible range (WHO, 1985). It shows that the input of pollution containing these metals to this environment is low. The concentration of heavy metals such as zinc and copper is higher than admissible range (WHO, 1985) in every 3 transect. The result of bioaccumulation of heavy metals (Zink, Lead, Copper, and Chromium) in soft tissues of Thais mutabilis (Gastropoda) exhibited the following order: Zn> Cu> Cr >Pb.

    Keywords: pollution, Heavy metal, Bioaccumulation, Thais mutabilis, Bandar Abbas}
  • رضا پورغلام *، حسن نصرالله زاده ساروی، مریم رضایی، سید ابراهیم واردی

    این تحقیق درسال 1387 انجام گردید. 40 نمونه ماهی سفید از تعاونی پره فرح آباد ساری و 22 نمونه کفال پوزه باریک از حوزه جنوب شرقی دریای خزر جمع آوری گردید. آماده سازی نمونه های ماهی با روش استاندارد انجام شد. نمونه ها با دستگاه جذب اتمی (مدل Thermo, M5) آنالیزگردید. نتایج نشان داد که فلز روی با مقدار3/196±3/415 میکروگرم بر گرم وزن خشک بالاترین مقدار را در عضله ماهی کفال دارا بود. علاوه برآن فلز مس با مقدار 85/10 ± 042/11 ، نیکل41/0 ± 84/0 ، سرب 63/2 ± 67/2، کادمیم63/0±07/1 و جیوه30/1± 16/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک نیز درماهی کفال سنجش شدند. در ماهی سفید مقدار روی باید میزان مقدار40/0± 46/0 ، مس 0132/0 ± 007/0 و جیوه26/1 ± 75/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک سنجش شدند. غلظت این فلزات در عضله دو گونه ماهی سفید و کفال کمتر از حد استاندارد های مختلف دنیا برآورد شد. بررسی آزمون همبستگی جیوه و روی نشان داد که برهمکنشی این دو فلز در بافت عضله ماهی سفید منفی و معنی دار (28/0-=r ) است. این همبستگی نشان می‌دهد که با افزایش غلظت فلز ضروری روی از سمیت فلز غیر ضروری جیوه کاسته می‌شود. نتایج این مطالعه بر اساس محاسبه برآورد سیبل خطر (THQ) نشان داد که نسبت دوز تعیین شده آلاینده به سطح دوز مرجع برای تمام فلزات در افراد بزرگسال و خردسال کمتر از واحد(THQ<1) بوده است.به این ترتیب، مصرف ماهیان سفید و کفال پوزه باریک  با حداکثر سرانه 6 کیلوگرم در سال احتمالاخطرآشکاری برای سلامت افراد بزرگسال و خردسال بوجود نمی آورد.

    کلید واژگان: فلزات سنگین, ارزیابی ریسک سلامت, ماهی سفید, ماهی کفال, حوزه جنوبی دریای خزر}
    R. Pourgholam *, H. Nasrollalahzade Saravi, M. Rezaei, S. E. Varedi

    Recently, the ecology of the Caspian Sea has undergone with increasing development of human activities and industrial wastewater discharges. Heavy metal compounds are undegredable pollutants and are able to accumulate in the environment. They can affect the food chain and biological individuals such as fish species. 40 and 22 samples of Rutilus frisii kutum and Liza saliens were collected in central and eastern parts of southern Caspian Sea in 2008, respectively. All samples were analyzed based on standard methods using Atomic Absorption instrument (Thermo, M5 model). Results of this study showed that the amount of Zn in fish muscle of L. saliens was maximum (415.3±196.3 µg/g. dw). The concentrations of Cu, Ni, Pb, Cd and Hg in fish muscle of L. saliens were 10.85 ±11.02, 0.41 ±0.84, 2.63 ±2.67, 0.63 ±1.07 and 1.30 ±0.16 µg/g. dw, respectively. The concentrations of Cu, Ni, Pb, Cd and Hg in fish muscle of R. frisii kutum were 0.40 ±0.46, 0.0132 ±0.007 and 1.26 ±0.75 µg/g. dw, respectively. 7 heavy metals were below the established limits of different countries. The pearson correlation analysis showed that between Zn and Hg there were a significant negative correlation indicating a decrease of Hg toxcicity with increasing Zn concentration. THQs for individual metals were lower than USEPA guidelines value of 1 in young and adults human. Thus, consumption of 6 kg R. frisii kutum and/or L. saliens per capita cannot be risky for young and adults consumers.

    Keywords: Heavy metals, Risk Assessment, Rutilus frisii Kutum, Liza saliens, Southern Caspian Sea, Iran}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال