به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "سنندج" در نشریات گروه "کشاورزی"

  • مسعود اربابی*، فائزه بیدارپور، الهام صنعتگر

    فون کنه های برگ و خاک درختان میوه ی دانه دار (سیب و گلابی) و هسته دار (هلو و زرد آلو) در روستاهای گریزه، حسن آباد، باباریز، چنو، قلیان و کیلانه در منطقه سنندج درسالهای 1388 الی 1389مطالعه شد. از برگ، شاخه و خاک پای درختان و تکاندن برگ و شاخه روی کاغذ سفید و قیف برلز  برای جمع آوری کنه ها استفاده شد. تعداد31 گونه،30 جنس و 26خانواده  از بالاگروه Astigmata،   زیر راسته های Cryptostigmata، Prostigmata و راستهMesostigmata  شناسایی شدند. 38/61  درصد کنه ها در بستر خاک و درختان زرد آلو و سیب با 228 و 212 و گلابی با 88 نمونه کنه، روستای حسن آباد و قلیان و کنه های میان استیگمایان و بالاگروه بی استیگمایان به ترتیب بیشترین و کمترین جمعیت و تنوع را داشتند. جمعیت  کنه های فیتوزییده 67/3 درصد، اوریباتیده 46/43 درصد و شکارگرها 54/15 درصد بود فعالیت کنه های تارتن در تمامی روستاها مشاهده شد. فون کنه ها عبارت بودند از: Astigmata: Acaridae (Tyrophagus putrescentiae, Tyrophagus similes, Acarus sp.), Cryptostigmata: Nothridae (Nothrus biciliatus), Lohmanniidae (Papillacarus sp., Lohmannia turcmenica), Epilohmanniidae (Epilohmannia cylindrical cylindrical), Gymnodamaeidae (Plesiodamaeus sp. nr. Ornatus), Tectocepheidae (Tectocepheus velatus), Oppiidae, Oribatulidae (Oribatula (Oribatula) sp., Oribatula (Zygoribatula) sp.) Protoribatidae (Protoribates paracapuctinus), Mycobatidae (Punctoribates sp.), Euphthiracaridae, Mesostigmata: Phytoseiidae (Amblyseius sp.), Laelapidae (Gaeolaelaps sp., Hypoaspis sp., Androlaelaps (Haemolaelaps) sp., Cosmolaelaps sp.), Uropodidae, Parasitidae (Parasitus sp.), Digmasellidae (Dendrolaelapus sp.), Pachylaelapidae (Pachylaelapus sp.), Ascidae (Antennoseius sp.), Rhdoacaridae (Rhoodoacarsellus sp.) Prostigmata: Bdellidae (Spinibdella sp.), Cunaxidae (Cunaxa sp.), Tydeidae, Erythraeidae, Tenuipalpidae (Brevipalpus sp., Cenopalpus irani), Tetranychidae (Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Bryobia rubrioculus)

    کلید واژگان: فون کنه ها, درختان میوه, اندامهای هوایی, خاک, سنندج, کردستان
    Masoud Arbabi *, Faezeh Bidarpour, Elham Sanatgar

    Mite fauna of soil and arboreal of pome (apple and pear) and stone fruits (apricot and peach) trees in Gerizeh, Hasan-abad, Babariz, Chnow, Gholiaan, Keylaneh villages of Sanandaj region investigated during 2010-2011 in Kurdistan province. Mites collected by shaking stems and leaves, stems host plants soil mite collected through Berlese. Mite identification mite resulted 31 mite species, 30 genera from 26 families from Astigmata higher cohort, Cryptostigmata, Prostigmata suborders and Mesostigmata order respectively. Soil mite constituted 61.38%, higher and lower mite recorded 228,211 for apricot, apple and pear orchards. Max. and Min. mite diversities observed in Hasan-abad and Gholiaan villages and for Mesostigmata and Astigmata mite respectively. Mite population of Phytoseiidae, Cryptostigmata mites and predatory mites constituted 3.67%, 43.46% and 15.54%. All three spider mites species incidence of widely distributed in all surveyed village’s. Mite species identified as follow, Astigmata: Acaridae (Tyrophagus putrescentiae, Tyrophagus similes, Acarus sp.), Cryptostigmata: Nothridae (Nothrus biciliatus), Lohmanniidae (Papillacarus sp., Lohmannia turcmenica), Epilohmanniidae (Epilohmannia cylindrical cylindrical), Gymnodamaeidae (Plesiodamaeus sp. nr. Ornatus), Tectocepheidae (Tectocepheus velatus), Oppiidae, Oribatulidae (Oribatula (Oribatula) sp., Oribatula (Zygoribatula) sp.) Protoribatidae (Protoribates paracapuctinus), Mycobatidae (Punctoribates sp.), Euphthiracaridae,   Mesostigmata, Phytoseiidae (Amblyseius sp.), Laelapidae (Gaeolaelaps sp., Hypoaspis sp., Androlaelaps (Haemolaelaps) sp., Cosmolaelaps sp.), Uropodidae, Parasitidae (Parasitus sp.), Digmasellidae (Dendrolaelapus sp.), Pachylaelapidae (Pachylaelapus sp.), Ascidae (Antennoseius sp.), Rhdoacaridae (Rhoodoacarsellus sp.) Prostigmata: Bdellidae (Spinibdella sp.), Cunaxidae (Cunaxa sp.), Tydeidae, Erythraeidae, Tenuipalpidae (Brevipalpus sp., Cenopalpus irani), Tetranychidae (Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Bryobia rubrioculus).

    Keywords: Mite fauna, Deciduous trees, soil, Arboreal, Sanandaj, Kurdistan
  • شاهین فکور*
    پیش بینی رخداد بیماریهای تولید و متابولیک در گاوداری های شیری با پایش اجزا معینی از خون و بررسی سیمای متابولیک امکانپذیراست. هدف از مطالعه حاضر، بررسی سیمای متابولیک در تعدادی از گاوداری های شیری شهرستان سنندج با ارزیابی پارامترهای بیوشیمیایی و هماتولوژیک می باشد. از 4 گله گاو شیری درگروه های کم تولید، متوسط تولید و پر تولید (هرگروه 7 راس)به صورت تصادفی  در دو فصل تابستان و زمستان از ورید دمی خونگیری بعمل آمد، عناصر خونی مورد ارزیابی شامل: گلوکز، کلسیم، فسفر غیرآلی، آنزیم های  (Aspartate aminotransferase)ASTو CPK(Creatine phosphokinase) و هماتوکریت بودند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد گلوکز و آنزیم AST در محدوده طبیعی بوده، در حالی که غلظت کلسیم کمتر ازمحدوده طبیعی و فسفر غیرآلی  و آنزیم CPK مقادیر بیش از حد طبیعی را نشان دادند.اثر فصل بر میزان گلوکز، فسفر غیرآلی، آنزیم AST و هماتوکریت معنی دار بوده (05/0> P) اما ارتباط معنی داری  با فعالیت آنزیم CPK و کلسیم  نشان نداد (05/0 < P). بین میزان تولید شیر و آنزیم AST  و هماتوکریت ارتباط معنی داری بدست آمد.(05/0 > P) درحالی که این ارتباط برای سایر پارامترهای خونی اندازه گیری شده مشهود نبود. (05/0 < P). یافته های حاصل از این مطالعه حضور برخی از بیماری های متابولیک حداقل در شکل تحت بالینی را (هیپوکلسمی و...) در منطقه  و همچنین تاثیر برخی متغییرهای محیطی را نشان می دهد، که می تواند تاییدی بر انجام آزمایش سیمای متابولیک به صورت منظم  و مستمر درگاوداری های منطقه البته در سطح وسیع تر باشد.
    کلید واژگان: سیمای متابولیک, گاوهای شیری, اجزای خونی, سنندج
    Shahin Fakour *
    Metabolic profile tests are considered useful to predict the occurrence of production and metabolic diseases in dairy herds by monitoring certain components of the blood. The aim of this study was to investigate metabolic profile by means of determining the hematologic and biochemical parameters in some dairy herd in Sanandaj area. The blood samples were collected randomly from coccygeal vein in 4 dairy farms from 3 predefined groups of animal, i.e. peak lactation, mid lactation and low lactation (7 samples in each group) in two seasons of summer and winter. The following metabolites and enzymes were measured on blood samples: Glucose, calcium, inorganic phosphorus, aspartate aminotransferase, creatine phosphokinase and hematocrit. Results showed that the concentration of serum glucose and AST were in normal level, whereas results were showed elevated level of inorganic phosphorus and CPK, but decreased level of calcium. In addition the results showed significant differences between the glucose concentration, inorganic phosphorus, AST and hematocrit with season. (p≤0.05),while no significant difference was noticed between calcium concentration and CPK with season. (p>0.05). There were significant differences between milk yield and AST, hematocrit. (p≤0.05), but differences between the other metabolites and milk yield were not statistically significant (p>0.05). The results of this study indicated the presence of a number of metabolic diseases at least in subclinical forms, in this area (i.e. hypocalcaemia…) and concluded the influence of environmental factors on metabolic profiles. So the results confirmed to perform metabolic profile test continuously in this area, however, in further large scales.
    Keywords: metabolic profile, Dairy Herd, Sanandaj
  • مینا جعفری، محمدرضا اختصاصی*، احمد فتاحی

    امروزه پروژه های مختلف آبخیزداری در حوزه های آبخیز اجرا می شود، گاهی این پروژه ها با وجود مطالعه و هزینه بالا به دلایل مختلف ناکارآمد بوده، با شکست اقتصادی مواجه می شوند. در مطالعه حاضر، ابتدا پروژه های آبخیزداری انجام شده در حوضه پارسل A سد قشلاق سنندج معرفی شد. سپس، ارزیابی آن ها با تعیین عوامل داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت. هدف استخراج مهمترین عوامل و ارایه راهبردهایی است که پروژه ها از نظر اقتصادی مفیدتر و از نظر عملکردی موثرتر باشند. بنابراین، ضمن تعیین نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها با استفاده از پرسشگری از خبرگان، با کاربرد مدل تحلیلی SWOT و ماتریس کمی QSPM راهبردهای اجرایی-اقتصادی ارایه شدند. نتایج به دست آمده وزن بالای عوامل مدیریتی را نشان دادند. به طوری که بیشترین ارزش نهایی در عوامل خارجی را طرح های مطالعاتی ناکارآمد و عدم اختصاص بودجه برای تعمیر و نگهداری پروژه ها با امتیازهای 0.50 و 0.43 به خود اختصاص دادند. در عوامل داخلی بیشترین ارزش نهایی مربوط به تخریب و مدفون شدن سدها در اثر پایین بودن کیفیت ساخت با امتیاز 0.59 بود. بر اساس نتایج مدل SWOT، وضعیت راهبردی در ربع ST و WT قرار گرفته، از نوع محافظه کارانه و تدافعی است. یعنی راهبرد باید در جهت کاهش زیان ناشی از تهدیدها و نقاط ضعف با استفاده از نقاط قوت حوضه باشد. مطابق با این استراتژی راهبردها به وسیله متخصصین ارایه و با استفاده از ماتریس کمی QSPM اولویت بندی شدند. راهبرد اجرای پروژه ها در اراضی تحت مالکیت افراد و یا واگذاری حق تعمیر و نگهداری آن ها به مالکین با امتیاز نهایی 8.76 در اولویت اول قرار گرفت. نتایج پژوهش، نه تنها می تواند در راستای آگاهی از عوامل ضعف در پروژه ها کمک کند، بلکه می تواند در بهبود بازدهی اقتصادی پروژه ها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

    کلید واژگان: ارزیابی اقتصادی, راهبردهای اقتصادی, سد قشلاق, سنندج, مدل های تصمیم گیری
    Mina Jafari, MohammadReza Ekhtesasi *, Ahmad Fatahi Ardakani

    Today, various watershed management projects are being implemented in watersheds which sometimes, despite high study and cost, they are inefficient for various reasons and face economic failure. In the present study, first, different watershed projects in the Parcel A of Gheshlagh Dam in Sanandaj were evaluated. Then, their evaluation was examined by determining internal and external factors. The aim is to extract the most important factors and provide strategies that make projects economically viable and functionally effective. Weaknesses, strengths, opportunities, and threats of the region were extracted by experts and, using the SWOT analysis model and quantitative matrix of QSPM, economic-applicable solutions were presented. Results showed high value of management factors, so that the highest final value in external factors was inefficient study projects and the lack of funds for maintenance and repair of projects after implementation with scores of 0.50 and 0.43, respectively, and internal factors had the highest final value related to destruction and burial of dams due to the low quality of construction with a score of 0.59 which had the most impact on strategy selection. Based on the results of the model, the strategies are located in the ST quarter and are of a conservative method, in order to reduce the damage caused by threats and weaknesses by using the strengths of the domain. In accordance with this strategy, solutions were given by experts and prioritized by the quantitative matrix QSPM. The implementation of projects on land owned by individuals or the assignment of the right to maintain them to the owners with a final score of 8.76 was ranked first. The results of this research in the present economic situation of the country are very useful for informing authorities about how to optimize the implementation of watershed projects and will improve the instructions and implementation and the best use of projects.

    Keywords: Decision Making Models, Economic evaluation, Gheshlagh Dam, Sanandaj, Watershed management projects
  • مهدی نادری جلودار*، مژگان روشن طبری، ابوالقاسم روحی، محمدعلی افرایی بندپی، حسن فضلی، حمید حسین پور

    نمونه برداری ماهیان به منظور بررسی تنوع  گونه ای ماهیان در 4 ایستگاه در اکوسیستم سد آزاد سنندج بصورت فصلی از تابستان سال 1394 لغایت بهار سال 1395 انجام شد. در مجموع تعداد 1057 عدد ماهی متعلق به 12 گونه صید گردید که بیش از 80 درصد آن در دریاچه پشت سد صید شدند. خانواده کپورماهیان با دارا بودن 11 گونه از بیشترین تنوع گونه ای برخوردار بود و فقط گونه Sasanidus kermanshahensis متعلق به خانواده سگ ماهیان جویباری می باشد. تنوع گونه ای شانون در دریاچه پشت سد آزاد (با میانگین 32/0± 11/1) و رودخانه کوماسی از اختلاف معنی داری برخوردار نبود (05/0P>) و در فصل تابستان با سایر فصول سال از اختلاف معنی داری برخوردار بود (05/0P<). اندازه و وزن افراد جمعیت ساکن در زیستگاه دریاچه ای پشت سد بطور معنی داری بالاتر  از  جمعیت ساکن در  زیستگاه رودخانه ای مشاهده گردید (05/0P<). در بین گونه های ماهیان شناسایی شده، 5 گونهCarrasius auratus، Cyprinus carpio، Hemiculter leucisculus، Hypophthalmicthys molitrix و Pseudorasbora parva  برای منطقه مورد مطالعه غیر بومی می باشند. همچنین سگ ماهی جویباری Sasanidus kermanshahensis یک گونه انحصاری برای کشور ایران بوده که به لحاظ حفاظتی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با توجه به اهمیت گونه های انحصاری و حضور تعداد قابل توجه ای از گونه های ماهیان غیر بومی در اکوسیستم سد آزاد، بدین ترتیب نتایج مطالعه حاضر از اهمیت قابل توجه ای برخوردار می باشد.

    کلید واژگان: ماهی, تنوع, غیربومی, سد آزاد, سنندج, ایران
    Mehdi Naderi Jolodar*, Mojgan Roshantabari, Abolghassem Roohi, Mohammad Ali Afraei Bandepi, Hassan Fazli, Hamid Hossainpour

    Fish sampling was conducted to evaluate the species diversity of fish in 4 stations in Sanandaj Azad dam ecosystem seasonally from summer of 2017 to spring of 2018. A total of 1057 fish were caught in 12 species, of which more than 80% were caught in the lake behind the dam. The Cyprinidae family had 11 species with the most species diversity and only Sasanidus kermanshahensis belonged to the Noemachilidae family. There was no significant difference between Shannon species diversity in the lake behind the dam (with a mean of 1.11 ± 0.32) and Komaci River (P> 0.05), and in summer with other seasons there was a significant difference (P <0.05). The size and weight of the population living in the lake habitat behind the dam were significantly higher than the population living in the river habitat (P <0.05). Among the identified fish species, 5 species Carrasius auratus, Cyprinus carpio, Hemiculter leucisculus, Hypophthalmicthys molitrix and Pseudorasbora parva are exotic species. Among the influences of exotic fish is its competition with native fish for food, and this will have a significant impact on the species diversity of the fish, population dynamics and fish populations. Also Sasanidus kermanshahensis is an endemic species for Iran, which is very important for protection. Considering the importance of endemic species and the presence of a considerable number of exotic fish species in the Azad dam ecosystem, the results of this study are of considerable importance.

    Keywords: Fish, Diversity, exotic, Azad Dam, Sanandaj, Iran
  • ابراهیم مسگری، تقی طاوسی*، پیمان محمودی، سید مهدی امیرجهانشاهی

    پیش بینی کوتاه مدت دمای کمینه به منظور تعدیل اثرات سوء ناشی از سرمازدگی و یخبندان در بخش کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش ابتدا فراوانی وقوع یخبندان های زودرس پاییزه و دیررس بهاره در ایستگاه همدیدی سنندج طی دوره آماری موجود استخراج شد. سپس با استفاده از داده های سینوپ شش متغیر دمای خشک، دمای تر، رطوبت نسبی، سرعت باد، جهت باد و پوشش ابر به عنوان ورودی های یک مدل شبکه عصبی از نوع پرسپترون چند لایه مبتنی بر الگوریتم یادگیری لونبرگ - مارکوآرت، میزان دمای کمینه در 3، 6، 9 و12 ساعت آتی پیش بینی گردید. به این منظور از توابع توابع انتقال موجود در نرم افزار MATLAB  شامل hardlims، logsig، poslin، radbas، satlins، satlin، softmax، tansig و tribas استفاده شد. جهت مقایسه و ارزیابی مدل ها، از سنجه های آماری MAD، MSD، RMSD و R استفاده شد. نتایج نشان داد، توابع logsig، tansig، poslin و satlin در ماه آوریل به ترتیب با مقدار خطای 17/1، 61/1، 88/1 و 00/2 (◦C) و ضریب همبستگی بیش از 8/0 و توابع radbas، poslin، poslin و tribas در ماه اکتبر با مقدار خطای 60/1، 96/1، 99/1 و 36/1 درجه سلسیوس و ضریب همبستگی بالای 7/0 جهت پیش بینی دمای کمینه در ساعات 21:30، 00:30، 03:30 و 06:30 محلی، بیش ترین دقت و کارایی را دارند. همچنین در بین توابع مورد بررسی، تابع poslin با بیش ترین فراوانی دارای بهترین عملکرد در پیش بینی یخبندان های شبانه در سنندج می باشد. نتایج حاصل بیان گر کارآیی و دقت بالای شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی کوتاه مدت دمای کمینه در منطقه مورد مطالعه می باشد.

    کلید واژگان: توابع انتقال, پرسپترون چند لایه, پیش بینی, سنندج, دمای حداقل
    E. Mesgari, T. Tavousi *, P. Mahmoudi, S. M. A Jahanshahi

    Short-term prediction of minimum temperature is important in mitigation chilling and frost injury in agriculture. In current study, the frequency of early autumn and late spring frosts in Sanandaj synoptic station, Iran were worked out. Then, using six variables, i.e. dry and wet bulb temperature, relative humidity, wind speed, wind direction, and cloud cover as the inputs, a multilayer perceptron artificial neural network model (MPL/ANN) based on the Levenberg-Marquardt training algorithm of MATLAB software package was applied for prediction of the minimum temperature for the next 3, 6, 9 and 12 hours ahead. The selected Transfer Functions were hardlims, logsig, polsin, radbas, satlins, softmax, tansig, and tribas. The statistical measures of MAD, MSD, RMSD, and R were used for comparisons. The results showed that in case of late spring frost, the poslin, logsig, tansig, and satlin functions in April with a correlation coefficient greater than 0.8 and error values of 1.17, 1.61, 1.88 and 2.00 (◦C) for the different times steps, respectively are the best options. Similarly, in October, the radbas, poslin, poslin, and tribas functions with a correlation more than 0.7 and error values of 1.60, 1.96, 1.99, and 1.36, were found to be the most suitable ones for prediction of the minimum temperature at 21:30, 00:30, 03:30 and 06:30 local time. Also, among the selected functions, the poslin with the highest frequency has the best performance in predicting nocturnal frosts in Sanandaj. The results confirmed the good performance of the ANN approach in short-term prediction of minimum temperature and frost occurrence in study region.

    Keywords: Transfer functions, Multilayer Perceptron, prediction, Sanandaj, Minimum temperature
  • ناهید محمودی مه پاش*، بابک سوری
    پدیده گردوغبار در نیمه غربی ایران معضلات محیط زیستی زیادی به بار آورده، بنابراین شناخت جنبه های کمی و کیفی آن ضروری است. این تحقیق به بررسی نسبت یون ها و مرفولوژی ذرات گردوغبار با هدف تعیین منابع احتمالی دخیل در ایجاد گرد-وغبار می پردازد. نمونه برداری بمدت یک سال در شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک به روش غیرفعال صورت گرفت. مقادیر سنجش شده بوسیله IC با استفاده از نسبت های Cl-/Na+، Mg2+/Na+ و NO3-/SO42- ارزیابی شدند. آنالیز داده ها با نرم افزارهای Spss-ver23 وExcel-2016 انجام پذیرفت. نتایج نشان داد کلسیم میانگین درصد بیشتری نسبت به سایر کاتیون ها در سه ایستگاه (684/3 %، 488/5% ،444/4 %) دارد. آنیون ها در سه ایستگاه میانگین درصد مشابهی داشتند. بالا بودن درصد یون ها موید منشا خاکزاد و نقش رسوبات تبخیری در پدیده گرد و غبار می باشد. میانگین نسبت Cl-/Na+ در ایستگاه های سنندج و اندیمشک (815/0، 432/0) کمتر از استاندارد منابع دریایی (17/1) بدست آمد. نسبت Mg2+/Na+ در سه ایستگاه بالاتر از حد استاندارد منابع دریایی بود (23/0). بررسی نسبت یون ها نشان داد ذرات گرد و غبار از بسترهای خشک شده منابع آبی (مناطق تولید گردو غبار فرامرزی و داخلی) که با خشکسالی از بین رفته اند منشا گرفته اند و در مسیر انتقال، بوسیله جریان هوا ترکیب یون ها بواسطه ترکیب با عوامل مختلف دچار تغییرات، واکنش ها و نوساناتی گردیده است. اندازه ذرات گرد وغبار با دور شدن از منبع شکل گیری آن ها (غبارهای فرامرزی) تمایل به ریز شدن داشتند. بطوریکه میانگین اندازه ذرات در سنندج 9/7، خرم آباد 9/8 و اندیمشک 6/10 میکرومتر بود. مرفولوژی ذرات در سه ایستگاه به شکل کروی، نیمه کروی و زاویه دار بود.
    کلید واژگان: سنندج, خرم آباد, اندیمشک, نسبت یونی
    Nahid Mahmoodimahpash *, Bubak Souri
    The phenomenon of dust has caused many environmental problems in the western half of Iran. Therefore, recognition of this phenomenon from two aspects of quantity and quality is necessary. This study investigates the ions ratios as well as the morphology of dust particles in order to determine the possible sources involved in dust-fall. Sampling was carried out for one year through the passive method in Sanandaj, Khorramabad and Andimeshk cities.the measured components using Ion Chromatography were evaluated by Cl-/Na+, Mg2+/Na+, and NO3-/SO42- ratios.The resulted data were also analyzed using Exel-2016 and Spss-ver 23 softwares. The results showed that calcium ion has got more percentage average in comparison with other cations in the three stations (3.684%, 5.488%, 4.444%). An-ions have similar average percentages for the three stations. High percentages of ions in dust-fall confirm soil origin and role of evaporites in dust-fall phenomenon. Average of Cl-/Na+ in Sanandaj and Andimeshk stations (0.432, 0.815) were found to be less than seawater standards (1.17). Mg2+/Na+ ratio was higher than the standard of seawater ratio (0.23) for the three stations. Investigation of ratios of the measured ions also showed that dust-fall particles are originated from drylands (transboundary and inland dust production areas) particularly wetlands currently dried because of drought condition and during transportation, by air flows admixtion of ions by different actions are face changes, reactions , and fluctuations. The size of dust were likely to get small by diverging of their shaping origians (transboundary dusts).So the average of dusts size were sanandaj 7.9, Khorramabad 8.9 , and andimeshk 10.6 micrometer. Morphology of the particles was round sphere, semi-sphere , and angular shapes.
    Keywords: Sanandaj, Khorramabad, Andimeshk, Ionic ratio
  • حمید حسین پور، برزان بهرامی کمانگر*، وحید زادمجید، ادریس قادری

    به منظور تعیین ساختار سنی و رشد ماهی سفید رودخانه ای (S. cephalus) در رودخانه قشلاق سنندج، دو منطقه در بخش های بالا دست (ناحیه نایسر با آب کیفیت مناسب) و پایین دست (ناحیه سواریان با آب کیفیت نامناسب) انتخاب و در طی چهار فصل از هر دو منطقه تعداد280 عدد ماهی سفید رودخانه ای با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی صید گردید. نسبت جنسی نر به ماده در منطقه نایسر 1 به 86/1 و در منطقه سواریان 1 به 61/0 تعیین گردید، که متفاوت از نسبت مورد انتظار 1 به 1 بود. ماهیان صید شده در گروه های سنی +0 تا +5  قرار داشتند. رابطه طول چنگالی - وزن بدن در منطقه نایسر آلومتریک منفی و در سواریان ایزومتریک به دست آمد. مقایسه میانگین طول چنگالی و وزن بدن ماهیان در دو منطقه و در گروه های سنی متناظر نشان دهنده اندازه بزرگتر این صفات در برخی گروه های سنی ماهیان منطقه سواریان نسبت به نایسر می باشد. پارامتر حداکثر طول احتمالی در کل رودخانه قشلاق براساس معادله رشد فان برتالانفی در جنس های نر و ماده به ترتیب معادل 2/28 و 5/35 سانتی متر تعیین گردید. مقادیر ضریب چاقی در کل رودخانه برای جنس نر 53/1 و برای جنس ماده 55/1 به دست آمد. هم چنین مقایسه جفتی ضرایب چاقی بین گروه های سنی در دو منطقه مورد بررسی نشان داد که در بیشتر گروه های سنی ضریب چاقی ماهیان در منطقه سواریان به طور معنی دار بیشتر از گروه های سنی مشابه در نایسر می باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که برخی از ویژگی های زیست شناسی ماهی سفید رودخانه ای در منطقه سواریان متفاوت از منطقه نایسر بوده و این تفاوت ها می تواند ناشی از ورود فاضلاب شهر سنندج به درون رودخانه قشلاق در منطقه سواریان باشد.

    کلید واژگان: S, cephalus, رشد, سن, فاضلاب شهری, رودخانه قشلاق, سنندج
    Hamid Hoseinpour, Barzan Bahrami Kamangar*, Vahid Zadmajid, Edris Ghaderi

    In order to determine the age and growth of Chub in the Gheshlagh River of Sanandaj, two areas were selected; one in upstream of the river (Naysar; high water quality) and the other in downstream (Soaryan; impaired water quality). A total of 280 fish specimen were caught during four seasons. The overall male to female ratio was 1:1.86 in Naysar and 1:0.61 in Soaryan. Both ratios were significantly different from the expected 1:1 ratio (P<0.01). The age of individuals was from 0+ to 5+ in both areas. The overall length-weight relationships were calculated as negative allometric in Naysar and isometric in Soaryan. The fork length and body weight of fish samples in Soaryan were significantly larger and heavier than those in Naysar in most of age classes and in both sexes. The average asymptotic length was calculated as 28.2 cm for male and 35.5 cm for female based on von Bertalanffy growth equation for all fish samples in Gheshlagh river system. The overall condition factor was estimated as 1.53 and 1.5 for male and female, respectively. In most of age classes, the condition factor was significantly larger in Soaryan fish samples in comparison to Naysar samples. Results showed that some Chub biological parameters were different between two study areas. These differences could be due to the entrance of Sanandaj wastewater into Gheshlagh River in Soaryan area.

    Keywords: Squalius cephalus, Growth, Age, Urban wastewater, Gheshlagh River, Sanandaj
  • سکینه رنجبر، حمیده ملک سعیدی*
    علی رغم آن که آبیاری محصولات کشاورزی با استفاده از پساب خام فاضلاب دارای پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی نامطلوبی برای جامعه است، هر روزه شاهد گسترش این پدیده در کشور هستیم. این در حالی است که دانش چندانی در مورد عوامل اثرگذار بر استفاده از این منبع آلوده آب توسط کشاورزان وجود ندارد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل متمایزکننده کاربران آب چاه از کابران پساب تصفیه نشده فاضلاب انجام شد. برای این منظور، 160 کشاورز سبزی کار در شهرستان سنندج از طریق نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه مورد مصاحبه قرار گفتند. یافته ها نشان داد کشاورزان از دانش بالایی نسبت به کیفیت پساب خام برخوردارند. همچنین آنها نگرش نامطلوبی نسبت به پیامدهای بهداشتی و اجتماعی استفاده از پساب خام داشته و نسبت به اخلاقی نبودن استفاده از آن در آبیاری محصولات توافق داشتند. نتایج تحلیل تشخیصی نشان داد شش متغیر دانش، نگرش نسبت به پیامدهای اجتماعی کاربرد پساب تصفیه نشده، درک از خشکسالی، نگرانی در مورد گرمای جهانی، نگرش نسبت به پیامدهای بهداشتی کاربرد پساب تصفیه نشده و نوآوری به ترتیب بیشترین قدرت را در تفکیک کاربران آب چاه و کاربران پساب تصفیه نشده فاضلاب دارند. یافته های حاصل از این مطالعه می تواند در سیاستگذاری برای کاهش استفاده از پساب خام موثر واقع شوند.
    کلید واژگان: پساب تصفیه نشده فاضلاب, کشاورزان سبز ی کار, سنندج
    Sakineh Ranjbar, Hamideh Maleksaeidi *
    Despite the fact that irrigation of agricultural products using untreated wastewater has unfavorable health and environmental consequences for the community, every day we see the spread of this phenomenon in the society. While there is little knowledge about factors affecting the use of this polluted water source by farmers. In this regard, the present study was conducted to distinguish users and non-users of untreated wastewater. For this purpose, 160 vegetable farmers in Sanandaj county were selected by stratified random sampling and interviewed using a questionnaire. Findings showed that farmers had high knowledge about raw wastewater quality. They also had an unfavorable attitude toward the health and social impacts of using untreated wastewater, and agreed to the non-ethical use of it in irrigation of products. The results of discriminant analysis indicated that six variables of knowledge, attitudes toward social impacts of untreated wastewater, drought perception, concern about global warming, attitude towards the health impacts of untreated wastewater and innovation, respectively, had the highest power in distinguishing well water users and untreated wastewater users. The results of this study can be used in policy making to reduce the use of untreated wastewater.
    Keywords: Untreated wastewater, Vegetable farmers, Irrigation
  • بهرام قلی نژاد*، آریان فرهادی، پرویز کرمی
    برای مدیریت صحیح و برنامه ریزی مناسب در مرتع، نیاز به جمع آوری اطلاعات کمی می باشد. از راه های دسترسی به این اطلاعات، انتخاب روش های مناسب نمونه برداری و تعیین طول مناسب ترانسکت برای اندازه گیری پوشش گیاهیست. با این دیدگاه، این پژوهش در مراتع آریز واقع در شمال غربی سنندج در فصل رویش سال 1395 انجام شد. برای این منظور، ترانسکت هایی با طول 20، 50، 100، 150، 200،300 و 400 متر، با چهار تکرار، در دو جهت عمود بر شیب و موازی شیب در تیپ گیاهی Festuca ovina- Bromus tomentellus مستقر شد. ترانسکت 400 متری به عنوان ترانسکت شاهد برای کنترل محاسبات در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از نمونه برداری به وسیله طول های مختلف ترانسکت با نتایج قطعات شاهد، توسط آزمون تجزیه واریانس مقایسه شد. نتایج حاصل از طول های مختلف ترانسکت نیز با استفاده از شاخص دقت ((E%)2×T) با یکدیگر مقایسه شدند. مقایسات میانگین درصد پوشش گیاهی ترانسکت ها، با استفاده از آزمون تی انجام شد. نتایج نشان داد که ترانسکت های 20، 50، 100 و 150 متری با ترانسکت شاهد (400 متری) به لحاظ شاخص دقت دارای اختلاف معنی دار هستند. همچنین تفاوتی بین ترانسکت های با طول 200، 300 و 400 متری از نظر شاخص دقت وجود نداشت. بنابراین با توجه به در نظر گرفتن دقت و زمان صرف شده، کاربرد ترانسکت های 200 متری برای اندازه گیری پوشش گیاهی مراتع مورد پژوهش توصیه می شود.
    کلید واژگان: پوشش گیاهی, طول ترانسکت, مراتع آریز, شاخص دقت, سنندج
    Bahram Gholinejad *, Arian Farhadi, Parviz Karami
    Collection of appropriate quantitative data is necessary for proper management and planning in rangelands. One of the ways to access this information is choosing the appropriate methods of sampling and determining the appropriate length of transect for vegetation cover measurement. Therefore, this study was conducted in 2016 in Ariz rangelands located in the northwestern of Sanandaj city. For this purpose, transects with a length of 20, 50, 100, 150, 200, 300 and 400 meters, each with four replications were established perpendicular to slope and parallel to slope in the vegetation type of Bromus tomentellus - Festuca ovina. The 400-m transect was considered as a control for calculations. The obtained data from sampling were compared by ANOVA. The obtained results from different transect lengths were also compared by (E%) 2×T factor. The mean comparisons of vegetation cover percentage of transects were performed using t-student test. According to the results of this study, the transects of 20, 50, 100 and 150m length showed a significant difference with the control transect (400 m) in terms of accuracy index ((E%) 2 × T). However, there was no significant difference among the transects of 200, 300 and 400 meters length for the accuracy index. Therefore, the application of 200-meter transect is recommended regarding the cost and time.
    Keywords: Vegetation cover, transect length, Ariz rangelands, accuracy index, Sanandaj
  • شادمان درویشی*، کریم سلیمانی، مصطفی رشیدپور
    دمای سطح زمین عامل مهمی در مطالعات گرمایش جهانی است. بنابراین، با توجه به تاثیرات منفی آن بر زندگی انسان بررسی این پدیده بسیار ضروری است. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر شاخص های گیاهی و خصوصیات سطح شهر سنندج بر تغییرات دمای سطح زمین است. برای این منظور، دمای سطح زمین در محیط ArcGIS محاسبه و سپس شاخص های گیاهی و سطح شهر سنندج از تصاویر لندست در نرم افزارENVI استخراج گردید. نتایج تحلیل رگرسیون و همبستگی دمای سطح زمین با داده‎های ایستگاه سینوپتیک به ترتیب 0.45 و 0.20 بوده که یک ارتباط مثبت را نشان می دهد. نتایج صحت کلی شاخص ها و تحلیل همبستگی نشان می دهد که شاخص‎های دقیق (شاخص توسعه یافته نواحی مسکونی و بایر، شاخص اساس ساخت وساز، شاخص نرمال شده تفاضل ساخت وساز، شاخص شهری) ارتباط مثبت و شاخص های با دقت پایین (شاخص نرمال شده تفاضل بایر، شاخص جدید ساخت وساز، شاخص نرمال شده تفاضل آب، شاخص نرمال شده بهبودیافته تفاضل آب) ارتباط معکوس با دمای سطح زمین دارند. نتایج وضعیت دما در طبقات پوشش گیاهی نشان می دهد که بیشترین دما در طبقات با پوشش گیاهی ضعیف در اوایل فصل تابستان سال های 1367، 1378، 1387، 1391، 1393 و 1394 و کمترین دما در طبقات با پوشش گیاهی متراکم در اواخر فصل بهار سال های 1368، 1372، 1379، 1386، 1389 و 1395 رخ داده است. بنابراین کاهش پوشش گیاهی و رشد نواحی مسکونی نقش موثری در افزایش دمای سطح زمین دارد. همچنین شاخص های طیفی برای استخراج نواحی مسکونی از تصاویر ماهواره ای می تواند نتایج قابل قبول ارائه نماید.
    کلید واژگان: خصوصیات سطح شهر, شاخص گیاهی, درجه حرارت سطح زمین, سنندج
    Shadman Darvishi *, Karim Solaimani, Mostafa Rashidpour
    Land surface temperature (LST) is an important factor in global warming studies. Therefore, considering its negative effects on human life, it is very important to study this phenomenon. The aim of this study was to investigate the effects of vegetation indices and surface characteristics of Sanandaj city on land surface temperature changes. For this purpose, the land surface temperature was calculated in ArcGIS and vegetation indices and the surface Sanandaj city were derived from Landsat images in ENVI software. The results of regression analysis and correlation of LST with synoptic station data were 0.45 and 0.20 respectively, which shows a positive relationship. The results of the overall accuracy and the indices shows that the correlation analysis the precise indices (enhanced buildup and bareness index, index-based built up the index, normalized difference built up the index, urban index), positive relationship and low precision indices (normalized difference bareness index, new built up the index, normalized difference water index, modified normalized difference water index) have the opposite correlation with land surface temperature. The results of the temperature situation in the vegetation classes indicate that the high temperature was observed in the low vegetation classes in the early summer of 1988, 1999, 2008, 2012, 2014 and 2015, and the lowest temperature in dense vegetation classes at the end of spring, 1989, 1993, 2000, 2007, 2010 and 2016. Therefore, the reduction of vegetation and growth of built-up areas has an important role in increasing the land surface temperature, and spectral indices to extract buildup areas from satellite images can provide acceptable results.
    Keywords: Urban surface characteristics, Vegetation index, Land surface temperature (LST), Sanandaj
  • فاطمه برادران، امیر سلطانی محمدی *، زهرا ایزدپناه
    در این مطالعه از مدل SIMETAW برای شبیه سازی پارامترهای اقلیمی و برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل در دوره پایه 2001-1961 و دو سناریوی اقلیمی انتشار گازهای گلخانه ای A2 و B2 از خروجی های مدل گردش عمومی جو HadCM3 برای دوره آتی 2080- 2040 در ایستگاه های سینوپتیک رشت (اقلیم بسیار مرطوب)،‏ شهرکرد (اقلیم نیمه خشک)،‏ اهواز (اقلیم خشک) و سنندج (اقلیم مدیترانه ای) استفاده شده است. نتایج به دست آمده بیانگر دقت بالای مدل در شبیه سازی دمای حداقل،‏ دمای حداکثر،‏ دمای نقطه شبنم،‏ سرعت باد،‏ تابش و تبخیر و تعرق پتانسیل در هر چهار اقلیم مورد مطالعه بود اما در مورد تخمین متغیر بارش مدل از دقت کمتری برخوردار بود. پدیده تغییر اقلیم موجب افزایش متغیرهای دمایی (حداکثر،‏ حداقل و نقطه شبنم) و سرعت باد و کاهش بارندگی در همه ایستگاه های مورد مطالعه در دوره آینده نسبت به دوره پایه شده است. مقایسه تبخیر و تعرق پتانسیل درازمدت ماهانه خروجی مدل SIMETAW در دوره آتی با دوره پایه نشان داد در همه ایستگاه ها در مجموع،‏ تبخیر و تعرق پتانسیل در آینده نسبت به دوره پایه 4 /10،‏ 5 /9،‏ 7 /10 و 3 /4 درصد تحت سناریو A2 و 3 /10،‏ 8 /8،‏ 4 /9 و 9 /2 درصد تحت سناریو B2 به ترتیب در ایستگاه های سنندج،‏ شهرکرد،‏ رشت و اهواز افزایش یافت.
    کلید واژگان: سنندج, مدل SIMETAW, رشت, تغییر اقلیم, اهواز, تبخیر و تعرق پتانسیل, شهرکرد
    F. Baradaran, A. Soltani Mohammadi *, Z. Izadpanah
    According to the water crisis and the need for careful planning, prediction of potential evapotranspiration can be helpful to plan water resources and adopt appropriate management methods. Furthermore, knowing the exact amount of evapotranspiration is essential for estimation of water use and irrigation system design. Different models have been provided by researchers for estimation of evapotranspiration, which vary considerably from each other in terms of the number of meteorological parameters they take into account. But due to the lack of the reliable long-term data in some stations, use of model with little data is needed and will be necessary to help planners. In this study the Simulation of Evapotranspiration of Applied Water model (SIMETAW) was evaluated for generation of daily weather data from the long-term monthly values of four synoptic stations (Rasht: Very wet, Shahrekord: Semi-arid, Ahvaz: Arid and Sanandaj: Moderate), also estimation of potential evapotranspiration in the base period (1961-2000) and future period (2040–2080). In the first stage, SIMETAW model was run using long-term average monthly weather data in the base period and daily weather output data were obtained for 41 years. Then by using this data, long-term daily values were calculated and compared with observed data. To compare the results, Coefficient of Determination (R2), Root Mean Square Error (RMSE) and Index of Agreement (d) was used.
    The results showed that the model simulations in all stations had acceptable accuracy and the highest accuracy of model in simulation of maximum temperature (R2=0.9954) and precipitation (R2=0.3716) related to Mediterranean climate, minimum temperature (R2=0.9947) and dew point temperature (R2=0.9942) related to very wet climate, wind speed (R2=0.8094) related to arid climate and solar radiation (R2=0.9902) related to semi-arid climate. The accuracy of the model for simulation of rainfall in four stations was low (R2=0.2457, R2=0.2435, R2=0.3553 and R2=0.3716 for arid, very wet, semi-arid and Mediterranean climate, respectively). The highest accuracy of SIMETAW model in simulation of evapotranspiration was belong to mediterranean climate (R2=0.9936), semi-arid climate (R2=0.9935), arid climate (R2=0.9903) and very wet climate (R2=0.9846), respectively. In the second stage, meteorological parameters were simulated in future period (2040-2080) under two emission scenarios (A2 and B2) by HadCM3 (Hadley Centre Coupled Model, version 3) outputs and using downscaling model of SDSM) Statistical Downscaling Model(. To verify the accuracy of SDSM model in downscaling outputs of HadCM3, long-term average of daily data in the base period 2001-1961 were compared with simulated data using the SDSM in the future period. The results showed the high accuracy in simulation of all parameters. Comparing data from downscaling in the future and observed data in the base period, showed that in four stations, in total, maximum temperature, minimum temperature, dew point temperature and wind speed will increase in the future period compared to the base period while rainfall will decrease. For example, in Ahvaz station, the average increase in the future maximum temperature, minimum temperature, wind speed and dew point temperature will be equal to 3.4, 8.0, 5.0 and 18.9 percent under the A2 scenario and 2.1, 5.7, 5.0 and 14.7 percent under the B2 scenario, respectively. Also, the average decrease in the future rainfall will be equal to 17.9 percent under the A2 scenario and 20.5 percent under the B2 scenario, respectively.
    In the third stage, from SDSM model outputs in the future period, long-term monthly values were prepared and used as SIMETAW model input. Then from this data, long-term monthly values were produced and then compared with SIMETAW model outputs in the base period. It was found that in four stations, in total, the potential evapotranspiration will be increased under the A2 and B2 compared to the base period. The average increase in the future potential evapotranspiration will be equal to 10.4, 9.5, 10.7 and 4.3 percent under the A2 scenario and 10.3, 8.8, 9.4 and 2.9 percent under the B2 scenario, respectively, in Mediterranean, dry, very wet and semi-arid climate. Given the high correlation between simulated and recorded values, it can be concluded that SIMETAW model can be applied effectively and efficiently with high accuracy for simulation of weather data, potential evapotranspiration and also filling gaps in four stations. Also, this model can be used as an appropriate tool for irrigation engineers and decision makers to predict irrigation needs, using monthly records when daily data is not available.
    Keywords: Potential evapotranspiration, Sanandaj, Rasht, Shahrekord, Simulation, Ahvaz, SIMETAW model
  • فاطمه سادات تهامی*
    در تحقیق اخیر ، مطالعه بروی کیفیت آب وجمعیت فیتوپلانکتون های دریاچه پشت سد آزاد سنندج به مدت یک سال از خرداد 1394 تا خرداد 1395 صورت گرفته است. این بررسی در 5 ایستگاه,و 4 فصل انجام پذیرفت و شناسایی گونه های فیتوپلانکتون انجام و نیز ضریب شانون و ضریب پالمر تعیین گردیدند.در این مطالعه 6 گروه فیتوپلانکتونی Bacillariophyta ، Chrysophyta، Pyrophyta، Cyanophyta، Chlorophyta و Euglenophyta به ترتیب با 20، 1، 9، 6، 16، و 2 گونه در این مطالعه ثبت شده است. بررسی جوامع فیتوپلانکتونی در طول دوره مطالعه دریاچه پشت سد آزاد سنندج غالبیت گونه ای گروه Bacillariophyta از دیاتومه ها را با 20 گونه در طول سال و پس از آن گروه جلبک های سبز یا Chlorophyta با 16گونه را نشان میدهد. کمترین فراوانی تنوع گونه ای در گروه Chrysophyta و Euglenophyta به ترتیب با 1 و 2 گونه مشاهده گردید. شاخص شانون در فصول مختلف متفاوت بود که بیشترین آن در فصل تابستان به میزان 58/1 و سپس به ترتیب پاییز (41/1)، زمستان (24/1) و بهار (19/1) مشاهده شد. . بیشترین تعداد گونه ها متعلق به ایستگاه اول وکمترین آنها نیز متعلق به آخرین ایستگاه می باشد کیفیت آب دریاچه پشت سد آزاد سنندج از طریق شاخص زیستی پالمر (Palmer) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نهایی نشان دادند که کیفیت آب در دریاچه پشت سد آزاد سنندج به غیر از برخی ایستگاه ها، به طور غالب دارای کیفیت خوبی می باشند .
    کلید واژگان: فیتوپلانکتون, شاخص شانون, شاخص پالمر, دریاچه, سنندج
    Fatemeh Sadat Tahami *
    In recent research, the study of the quality of water and population of lake phytoplanktons in the Lake of Sanandaj Dam has been conducted for one year from June 2014 to June 2015. This study was carried out in 5 stations and 4 seasons, and identification of phytoplankton species was performed, and Shannon coefficient and Palmer coefficient were determined. In this study, six groups of phytoplankton Bacillariophyta, Chrysophyta, Pyrophyta, Cyanophyta, Chlorophyta and Euglenophyta were 20, 1, 9, 6, 16, and 2 species have been recorded in this study. Investigation of phytoplankton communities during the study period of the lake behind the Lake of Sanandaj Dam shows the dominant species of the Bacillariophyta group from diatoms with 20 species throughout the year, followed by a group of green algae or Chlorophyta with 16 species. The lowest frequency of species diversity was observed in Chrysophyta and Euglenophyta groups with 1 and 2 species, respectively. The Shannon index varied in different seasons, the highest in summer was 58.1 and then autumn (1.41), winter (1.24) and spring (1.19) respectively. The highest number of species belongs to the first station and the smallest of them belongs to the last station. The water quality of the Lake of Sanandaj Dam was studied through the Palmer biomarker. The final results showed that the quality of water in the Lake of Sanandaj Dam, except for some stations, is great quality.
    Keywords: Phytoplankton, Shannon index, Palmer index, Lake, Sanandaj
  • روناک احمدی *
    تلاش برای شناسایی و رفع عوامل زمینه ساز عدم مشارکت مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع، به منزله گامی اساسی در راستای توسعه پایدار، لازم و ضروری است. قسمتی از عرصه های منابع طبیعی از جمله مراتع دستخوش عملیات معدنکاری شده اند و اجرای این عملیات معدنکاری اثرات متفاوتی با ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و اکولوژیکی، بر ساکنین محلی دارد. هدف کلی تحقیق حاضر، بررسی اثرات پروژه های معدنکاری بر عدم مشارکت مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع سنندج است. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss20 و روش آماری رگرسیون چندگانه (به شیوه گام به گام) انجام شد. داده های این پژوهش حاکی از آن است که میزان عدم مشارکت بیشتر مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع (2/59 درصد) در حد متوسط و زیاد است. از سوی دیگر، بین شاخص های پیامد اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و اکولوژیکی ناشی از فعالیت های معدنکاری با عدم مشارکت مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع رابطه مثبت و معنی داری در سطح 99/0 وجود دارد. همچنین، بر اساس یافته های موجود، شاخص های پیامد اقتصادی و اکولوژیکی در مجموع 83 درصد از تغییرات واریانس عدم مشارکت در اصلاح و احیای مراتع را تبیین می کنند. از این رو، به منظور مشارکت بیشتر مرتعداران در اصلاح و احیای مراتع سنندج، توجه خاص به عوامل مذکور می تواند زمینه ساز مشارکت هر چه بیشتر مرتعداران باشد.
    کلید واژگان: پیامدهای معدنکاری, مشارکت, اصلاح و احیای مراتع, سنندج
    Ronak Ahmadi *
    Efforts to identify and address the factors underlying the lack of participation of ranchers in rehabilitation and restoration of rangelands constitute an essential step towards sustainable development. Many areas of natural resources such as rangelands have been affected by mining operations which has consequently various economics, social, ecological and environmental influences on the local residents. Therefore, the present study aimed to assess the effects of mining projects in this regard in Sanandaj. Analysis of the data was performed through multiple regression (stepwise method) by spss20. The results indicated that the lack of participation among the majority of the ranchers (59.2 %) was at average and above average. On the other hand, there was a significant positive correlation (p
    Keywords: Consequences of Mining, Participation, Rehabilitation, restoration rangeland, Sanandaj
  • فاطمه برادران، امیر سلطانی محمدی، زهرا ایزدپناه
    مدل های مختلفی برای برآورد تبخیر و تعرق ارائه شده که تفاوت عمده آن ها در تعداد پارامتر های هواشناسی مورد نیاز می باشد، اما با کمبود داده معتبر و طولانی مدت در برخی ایستگاه ها، به کارگیری مدلی که با داده های اندک نیاز ما را برآورده نماید و بتواند به کمک برنامه ریزان این بخش بیاید ضروری به نظر می رسد. از مدل SIMETAW برای شبیه سازی داده های هواشناسی از آمار های اقلیمی ثبت شده و برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل و تبخیر و تعرق گیاه با داده های شبیه سازی شده استفاده می شود. در این مقاله با استفاده از داده های متوسط ماهانه ایستگاه های سینوپتیک رشت (اقلیم بسیار مرطوب) ،شهرکرد (اقلیم نیمه خشک) ،اهواز (اقلیم خشک) و سنندج (اقلیم مدیترانه ای) در دوره آماری 1339 تا 1379،توان مدل در شبیه سازی شش متغیر آب و هوایی (دمای حداکثر، دمای حداقل، دمای نقطه شبنم، سرعت باد، تابش و بارش) و تبخیر و تعرق پتانسیل مورد ارزیابی قرار گرفت و تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه با استفاده از داده های هواشناسی شبیه سازی شده، محاسبه و با مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل حاصل از داده های هواشناسی اندازه گیری شده مقایسه شد. برای مقایسه نتایج از شاخص های ضریب تعیین،ریشه متوسط مربعات خطا و شاخص توافق استفاده شد. نتایج نشان داد مدل SIMETAW توانایی بالایی در شبیه سازی متغیر های اقلیمی دارد و بالا ترین دقت مدل در شبیه سازی دمای حداکثر (9954/0R2=) و بارش (3716/0R2=) مربوط به اقلیم مدیترانه ای،دمای حداقل (9947/0R2=) و دمای نقطه شبنم (9942/0R2=) مربوط به اقلیم بسیار مرطوب،سرعت باد (8094/0R2=) مربوط به اقلیم خشک و تابش خورشیدی (9902/0R2=) مربوط به اقلیم نیمه خشکمی باشد. بالا ترین دقت مدل SIMETAW در شبیه سازی تبخیر و تعرق پتانسیل به ترتیب مربوط به اقلیم مدیترانه ای (9936/0R2=)،نیمه خشک (9935/0R2=)،خشک (9903/0R2=) و بسیار مرطوب (9846/0R2=) است. با توجه به همبستگی بالا بین مقادیر شبیه سازی شده و ثبت شده،استفاده از مدل SIMETAW برای شبیه سازی داده های آب و هوا،برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل،نیاز خالص آبیاری و نیز پر کردن خلاء های آماری در چهار اقلیم مورد بررسی پیشنهاد می گردد.
    کلید واژگان: مدل SIMETAW, تبخیر و تعرق پتانسیل, رشت, شهرکرد, سنندج, اهواز
    Fatemeh Baradaran, Amir Soltani Mohammadi, Zahra Ezad Panah
    Different models are provided for estimation of evapotranspiration that the main difference between them is the number of meteorological parameters needed,but due to the lake of the reliable long-term data in some stations,use of model with little data is needed and it will be necessary to help planners. The Simulation of EvapoTranspiration of Applied Water (SIMETAW) model is used for simulation of weather data from climatic records and estimation of reference and crop evapotranspiration with the simulation data. In this study, using the monthly values of four synoptic stations (Rasht: Very wet climate; Shahrekord: Semi arid climate; Ahvaz: Arid climate and Sanandaj: Moderate climate) in the period of 1961 to 2001, the ability of model for simulation of climate variables (maximum temperature, minimum temperature, dew point temperature, wind speed, solar radiation and precipitation) and potential evapotranspiration was evaluated and daily simulated using meteorological data, were compared with calculated values of potential evapotranspiration from observed meteorological data. To compare the results, were used from Coefficient of Determination ( ), Root Mean Square Error (RMSE) and index of agreement (d). The results showed that model simulations in all stations has acceptable accuracy. The highest accuracy in simulation maximum temperature( =0.9954)and precipitation( =0.3716) related to mediterranean climate, minimum temperature( =0.9947) and dew point temperature( =0.9942) Related to humid climate, wind speed( =0.8094) related to dry climate and solar radiation( =0.9902) related to semi-arid climate. The highest accuracy of SIMETAW model in simulated evapotranspiration related to Mediterranean climate( =0.9936), semi-arid climate( =0.9935), dry climate( =0.9903) and very wet climate( =0.9846) Respectively. Given the high correlation between simulated and observed values, SIMETAW model can be used for simulation of the climate data and estimate the potential evapotranspiration, net irrigation requirement and also filling the gaps in four climatic regions.
    Keywords: SIMETAW model, Potential evapotranspiration, Rasht, Shahrekord, Sanandaj, Ahvaz
  • آسیه مخلوق، حسن نصرالله زاده ساروی، فرخ پرافکنده، حسن فضلی، رحمان میرزایی، حمید حسین پور، علیرضا کیهان ثانی، مسطوره دوستدار
    مخازن آبی سهم مهمی را در تامین آب آشامیدنی و کشاورزی دارا هستند. در ایران نیز بررسی کیفیت آب در دریاچه ها ی پشت سد در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به بررسی وضعیت کیفی آب سد آزاد سنندج با استفاده از شاخص های کیفیت آب ایران (IRWQI) و سطح تروفیکی (غنی شدگی کارلسونTSI =) پرداخته است. نمونه برداری طی 12 ماه در سالهای 95-1394در پنج ایستگاه انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین سالانه نیترات، آمونیوم، فسفر کل، فسفات، درصد اشباع اکسیژن، pH، EC، شفافیت، سختی کل، BOD5، COD و کلروفیل-آبه ترتیب برابر01/0±21/0، 004/0±048/0، 001/0±030/0، 001/0±016/0 میلی گرم بر لیتر، 3±114 درصد، 37/0±89/7، 40±290 میکروزیمنس، 14/0±00/2، 1±138، 19/0±18/2، 13/1±28/9 و 73/0±73/4 میلی گرم بر لیتر بوده است. سطح تروفیکی در مخزن سد و نیز ایستگاه های مختلف، عموما بر اساس کلروفیل-آ، مزوتروف و براساس سایر فاکتورها (فسفر کل، شفافیت و درصد اشباع اکسیژن در لایه های زیرین) یوتروف تا هایپرتروف بود. میانگین شاخص کارلسون (سطح تروفیکی) بیانگر وضعیت مزوتروف (کیفیت خوب) در مخزن سد بود. براساس IRWQI، کیفیت آب در این مخزن در طبقه بسیارخوب قرار گرفت. اگرچه مقادیر میانگین از شاخص های فوق، بیانگرمناسب بودن این دریاچه برای تامین آب شرب و فعالیت های شیلاتی بود ولی با توجه به کاهش کیفیت آب و نیز افزایش سطح تروفیکی در برخی از ماه ها، لازم است که با اعمال راهکارهای مدیریتی کیفیت مناسب آب در مخزن سد حفظ گردد.
    کلید واژگان: شاخص کیفیت آب ایران, سطح تغذیه گرایی, سد مخزنی آزاد, سنندج, کردستان
    Water reservoirs are an important to the supply of drinking water and agriculture. In Iran, study of water quality in the dam has been considered in recent years. This study was conducted to determine water quality of Azad Reservoir (Kordestan-Sanandaj) based on Iranian water quality (IRWQI) and Carlson trophic (TSI) indices. Sampling was carried out at five stations during different months in 2015-2016. Results showed that mean (±SE) of NO3, NH4, TP, PO4, DO%, pH, EC, SDD, TH, BOD5, COD and Chl-a were observed 0.21±0.01, 0.048±0.004, 0.030±0.001, 0.016±0.001 mg/l, 114±3 %, 7.89±0.37, 290±40 µS/cm, 2.00±0.14 m, 138±1, 2.18±0.19, 9.28±1.13 and 4.73±0.73 mg/l, respectively. Result showed that trophic status of Azad dam was mesotrophic based on chl-a parameters and eutophic to hypertrophic based on other variables (TP, SDD, DO%) at bottom layers of some stations. Mean of Carlson trophic status was represented mesotrophic (high quality) at Azad dam. Based on IRWQI, water quality of dam was classified excellent quality. Although, mean of indices was suitable for drinking water and agriculture activities but due to decline water quality and increased trophic levels in some months, it is necessary to apply appropriate management strategies for maintaining of water quality of the reservoir.
    Keywords: Iranian Water Quality Index, Trophic State, Azad Dam Reservoir, Sanandaj, Kurdistan
  • حسن نصرالله زاده ساروی، فرخ پرافکنده، حسن فضلی، رحمان میرزایی، حمید حسین پور، محمد علی افرایی، عبدالله نصرالله تبار، آسیه مخلوق، نظیر واحدی
    مخازن آبی نقش و سهم مهمی در پرورش و تولید آبزیان در بسیاری از کشورها دارا هستند. در این راستا، مطالعه حاضر دریاچه سد آزاد سنندج را از تیر 1394 تا خرداد 1395 با نمونه برداری در پنج ایستگاه و تعیین 18 پارامتر فیزیکوشیمیایی و مقایسه نتایج با استانداردهای آبزی پروری، مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که ترموکلاین و اکسی کلاین حدود ماه خرداد شروع و سپس در ماه آذر از بین رفت. حداکثر لایه بندی دمایی و اکسیژنی به ترتیب در ماه های مرداد و خرداد به وقوع پیوست. اکثر فاکتورهای فیزیکوشیمیایی مورد بررسی، تفاوت معنی داری از مقادیر میانگین در دو لایه سطحی و عمقی نشان دادند (05/0T-test، p<) و میانگین پارامترهای دما، اکسیژن محلول، آلکالینیتی، سختی، pH، مواد جامد محلول و معلق و مواد مغذی در محدوده ی حد مجاز استانداردهای مختلف بود. نتیجه اینکه، بر اساس نتایج خصوصیات فیزیکوشیمیایی، دریاچه سد آزاد با بکارگیری روش های صحیح مدیریتی، برای فعالیتهای آبزی پروری با الگوی استاندارد، مطلوب می باشد.
    کلید واژگان: خصوصیات فیزیکوشیمیایی, آبزی پروری, سد آزاد, سنندج, کردستان
    Dam reservoirs have important rules in aquaculture and fish farming in many countries. In this regard, water samples of Azad Dam reservoir (Sanandaj) were collected at five stations from July 2015 to June 2016. Then, the results of 18 physico-chemical parameters were compared with the aquaculture standards and thresholds. Results showed that thermocline and oxycline was started from June and they vanished in December. Maximum level of thermal and oxygen stratified were registered during August and June, respectively. Mean of the most physico-chemical parameters were significantly different between surface and bottom layers (T-Test, p
    Keywords: Physico-chemical characteristics, Aquaculture, Azad dam reservoir, Sanandaj, Kurdistan
  • Homayon Fagih
    Accurate estimation of evapotranspiration (ET), which is one of the main components of hydrologic cycle, is very important in water resources management, irrigation planning and environmental studies. Accurate measurement of this component is very difficult, so the application of the models relying on available meteorological variables might be an alternative to direct measurement. This study aimed at evaluating multilayer perceptron artificial neural network as well as sixteen reference crop ET estimation models in Sanandaj. To achieve this object, lysimeteric ET values were considered as standard values for evaluating the applied models. The results showed that the FAO improved pan evaporation method provides more accurate results than other applied methods. In addition, the results indicated that the artificial neural network produces more accurate results for estimating reference evapotranspiration (ET0). Among others, the pan evaporation and artificial neural network models showed, respectively, 0.28% and 3.37% under-estimation and overestimation in the studied region.
    Keywords: Artificial neural network, Evapotranspiration, Lysimeter, Semi, arid climate
  • هما ابراهیمی، کامران چپی*، لقمان قهرمانی، مسعود داوری

    تبدیل مرتع به جنگل دست کاشت ویژگی های خاک را تحت تاثیر قرار می دهد. در پژوهش پیش رو به منظور بررسی اثر تبدیل مرتع به جنگل دست کاشت بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، یک منطقه مرتعی و دو منطقه جنگل کاری شده با تراکم درختی زیاد (445 اصله در هکتار) و متوسط (262 اصله در هکتار) با شرایط فیزیوگرافی مشابه در جنگل های دست کاشت حسن آباد سنندج انتخاب شدند. برای بررسی ویژگی های فیزیکی خاک ازجمله درصد رطوبت خاک و جرم مخصوص ظاهری خاک، هر دو هفته یکبار از 23 اسفند 1391 تا 21 مرداد 1392 در سه نقطه از هر منطقه نمونه هایی برداشت شد. همچنین آزمایش شدت نفوذپذیری با استفاده از استوانه های مضاعف در سه نقطه در هر منطقه طی یک تکرار انجام شد. هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از آزمایش نفوذپذیری خاک مورد محاسبه قرار گرفت. نمونه های خاک برای تعیین ویژگی های شیمیایی خاک مانند اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد کربن آلی خاک، فسفر قابل جذب و نیتروژن کل خاک به طور ماهانه از سه نقطه در هر منطقه از عمق صفر تا 20 سانتی متری خاک به صورت کامل تصادفی در شش تکرار برداشت شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جنگل کاری بر ویژگی های فیزیکی خاک اثر معنی داری گذاشته و موجب بهبود آن شده است، به نحوی که مقدار درصد رطوبت خاک در برخی زمان های اندازه گیری شده از سال در دو منطقه جنگل کاری شده نسبت به منطقه مرتعی بیشتر بود. با توجه به یکسان بودن شرایط فیزیوگرافی مناطق مورد مطالعه، کاربری های که دارای پوشش گیاهی متراکم تری بودند، دامنه نفوذ و هدایت هیدرولیکی اشباع در آنها بیشتر بود. همچنین نتایج نشان داد که جنگل کاری بر برخی ویژگی های شیمیایی خاک اثر مشخص و معنی داری نگذاشته است، درصورتی که در رابطه با درصد کربن آلی، نیتروژن کل و مقدار فسفر قابل جذب خاک، اثرگذاری معنی دار بود.

    کلید واژگان: جنگل دست کاشت, حسن آباد, ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک, سنندج, مرتع
    Homa Ebrahimi, Kamran Chapi, Loghman Ghahramany, Masoud Davari

    So far it is well known that the conversion of degraded rangelands to planted forests through afforestation practices affects soil properties. Therefore, we selected one rangeland and two planted forest area to study the physical and chemical properties of soil in different land uses in Hassanabad region of Sanandaj in Kurdistan province. Physical soil characteristics such as the percentage of water content and soil bulk density were sampled in two-week intervals during 2012 to 2013 at three points in each area. In addition, a set of double rings was conducted to measure infiltration rate at three points within each area. The saturated hydraulic conductivity was computed using the experimental infiltration data. The soil samples for measuring chemical properties (e.g. pH, EC, organic carbon content, phosphorus and total nitrogen) were taken from 3 points in each area at the depth of 20 cm with six repeated measurements. The results showed that converting degraded rangelands to tree plantations has resulted in enhancing the quality of soil physical characteristics, whereas only a portion of the chemical characteristics (organic carbon content, phosphorus and total nitrogen) were positively affected.

    Keywords: Planted forest, Hassanabad, physical, chemical properties of soil, Sanandaj, rangeland
  • مهدی حیدری، * نقی شعبانیان، منیر زینی وند زاده، جواد میرزایی

    به منظور تحلیل روابط ترکیب گونه های علفی زیر آشکوب و خاک، دو منطقه جنگل کاری شده با گونه های سوزنی برگ و پهن برگ و یک منطقه جنگل کاری نشده (شاهد)، با شرایط اقلیمی و فیزیوگرافی مشابه در بخش گریزه شهرستان سنندج انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های خاک و پوشش گیاهی از روش نمونه برداری منظم- تصادفی با ابعاد شبکه 50 × 75 متر استفاده شد. با بررسی ارتباط بین عوامل محیطی و پوشش گیاهی از طریق تحلیل تطبیقی متعارف (CCA)، سه منطقه مورد بررسی از همدیگر قابل تفکیک بودند. بیشتر قطعات نمونه متعلق به جنگلکاری با گونه های پهن برگ، مقدار ماده آلی، ازت، منیزیم، شن، سیلت و کلسیم بالایی داشته و با pH همبستگی مثبت داشتند. دسته دوم شامل نمونه هایی بودند که با وزن مخصوص ظاهری و رس همبستگی معنی داری داشتند. این گروه بیشتر مربوط به منطقه شاهد بودند که در نقطه مقابل جنگلکاری پهن برگ قرار داشته و مقدار ماده آلی، فسفر، ازت، منیزیم و pH آن ها پایین بود. در جنگلکاری پهن برگ گونه های علفی Geranium tuberosumو Vicia michuuxii در جنگلکاری سوزنی برگ گونه های Erysium billardieri و Galium verum و در منطقه شاهد گونه های Bromus tectorum و Euphorbia denticulate بیشترین فراوانی را داشتند.

    کلید واژگان: پهن برگ, سوزنی برگ, تجزیه وتحلیل های چند متغیره, سنندج
    Mehdi Heidari*, Naghi Shabanian, Monir Zeinivanzadeh, Havad Mirzaei

    This study aims at analyzing the understory plant species composition in relation to soil characteristics in forest plantations. For this purpose, two plantations with coniferous (Cupressus arizonica and Biota orientalis) and broad-leaved species (Fraxinus rotundifolia and Robinia pseudoacacia) along with a nearby non-forested control area were selected in Gerizeh of Sanandaj, Kurdistan province, western Iran. Random systematic method with a network dimension of 75×50 m was used for collecting soil samples and vegetation data. Canonical Correspondence Analysis (CCA) differentiated the three sites in terms of soil and vegetation parameters. Results show that the majority of samples belonging to the hardwood plantation contained high values of OC, N, Mg, sand, silt and Ca which had a positive correlation with pH. The control area, showed significant correlation with clay and bulk density. Most samples of conifer plantation, however, had the lowest OC, P, N, Mg and pH. The most abundant understory species in the broadleaf plantation were Geranium tuberosum and Vicia michuuxii, in conifer plantation Erysium billardieri and Galium vernum, and in the control area Bromus tectorum and Euphorbia denticulata.

    Keywords: Broad-leaved, Conifer, Multivariate analysis, Sanandaj
  • سعدی فتحی *، میثم مروجی، لقمان اکرادی

    زخم های شیردانی یکی از عوارض شایع در نشخوارکنندگان به شمار می روند که بنابر نوع وقوع آن، علامت بالینی مربوطه بروز خواهد نمود. هدف از انجام این تحقیق، علاوه بر این که بررسی فراوانی میکروسکوپیک انواع زخم شیردان در گوسفندانی که جهت تغذیه از علوفه ی چراگاه استفاده کرده اند بوده است، بررسی تاثیر سن، جنس و فصل گرم بر میزان وقوع آن نیز می باشد. در این مطالعه، شیردان 1562 راس گوسفند کشتار شده (468 راس گوسفند نر و 1094 راس گوسفند ماده) در کشتارگاه سنندج از دیدگاه ماکروسکوپیک مورد بررسی قرار گرفت که سن تمامی دام‌های ماده بالای 2 سال و تمامی دام های نر، زیر یک سال تخمین زده شد و از این تعداد نیز تنها 21 مورد (شامل 15 راس دام ماده و 6 راس دام نر) دارای ضایعات ماکروسکوپیک بودند. پس از آن، نمونه ها جهت تایید تشخیص به آزمایشگاه پاتولوژی ارجاع داده شدند. پس از بررسی های هیستوپاتولوژیک مشخص گردید که از 21 مورد، تنها 19 مورد (14 راس دام ماده و 5 راس دام نر)، یا به عبارت دیگر 21/1 درصد از کل دام ها، مبتلا به انواع زخم شیردانی بوده اند. همه موارد  مبتلا به انواع تحت نوع های زخم نوع 1 بوده که در یک مورد نیز، علاوه بر داشتن زخم نوع 1، درگیری با زخم نوع 2 شیردان نیز تشخیص داده شد. در این مطالعه، هیچ گونه ارتباط آماری معنی داری میان میزان وقوع زخم شیردان گوسفندان با سن، جنس، فصل گرم و مصرف علوفه ی چراگاه وجود نداشت (05/0<p).

    کلید واژگان: سنندج, زخم شیردان, گوسفند, هیستوپاتولوژی
    S.Fathi*, M.Moravedji, L.Akradi

    Abomasal ulcers are one of the most prevalent disorders of ruminants whichdepending on the type of ulcer, related clinical signs appear. The aim of this study, inaddition to the microscopic survey of abomasal ulcer prevalence in sheep consumingpasture forages, is to evaluate the effect of age, sex and warm climate on its prevalence.At the first step, 1562 abattoirs (including 468 rams and 1094 ewes) were examinedmacroscopically. The age of all rams and ewes was estimated orderly: less than 12months and more than 24 months as follow, which only 21 of them had the evidences ofaffliction. Furthermore for confirming the diagnosis, the taken samples were transferredto Pathology library. Results show that after microscopic inspections, which was apparentfrom those 21 cases, just 19 cases (14 ewes and 4 rams), 1.21 percent of total abattoirs,had abomasal ulcer types. All of 19 cases had all subtypes of type 1 abomasal ulcerswhich in addition, one of them had type 2 abomasal ulcers too. statistical analysis of thissurvey shown that, there was no relationship between the prevalence of sheep abomasalulcers with age, sex, warm weather and consuming pasture forages (p>0.05).

    Keywords: Sanandaj, Abomasal ulcer, Sheep, Histopathology
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال