به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « اجزای عملکرد دانه » در نشریات گروه « زراعت »

تکرار جستجوی کلیدواژه «اجزای عملکرد دانه» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • ذبیح الله رستمی، سعید سیف زاده*، سید علیرضا ولدآبادی، حمیدرضا ذاکرین، ناصر شهسواری

    ریحان با خواص دارویی متعدد یکی از مهم ترین گیاهان خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. از جمله عوامل موثر بر رشد و نمو و تولید مواد موثره گیاهان دارویی و معطر آب است که کمبود آن بیشتر از سایر نهاده ها بر کاهش تولید اثر می گذارد. نتایج تحقیقات نشان داده است که اسید سالیسیلیک سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش های محیطی می شود. بنابراین به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک بر ویژگی های کمی و کیفی گیاه ریحان تحت تاثیر تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه ای خصوصی واقع در منطقه ماهدشت شهرستان کرج در سال های زراعی 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. آبیاری در 4 سطح: I1: 100 درصد حجم آب مورد نیاز، I2: 80 درصد حجم آب مورد نیاز، I3: 60 درصد حجم آب مورد نیاز و I4: 40 درصد حجم آب مورد نیاز در کرت های اصلی و اسید سالیسیلیک در 5 سطح:S1 بدون کاربرد (محلول پاشی با آب خالص به عنوان شاهد)، S2 : محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار، S3: 100میکرومولار، S4: میکرومولار و S5: 200 میکرومولار در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کمبود آب موجب کاهش تعداد سنبله در بوته، تعداد فندقه در بوته، تعداد دانه در فندقه و وزن هزار دانه و مصرف اسید سالیسیلیک موجب افزایش تعداد سنبله، تعداد فندقه در بوته و وزن هزار دانه شد. تحت تاثیر کمبود آب، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کاهش و با افزایش غلظت اسید سالیسیلیک، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش معنی دار یافت. با افزایش مصرف اسید سالیسیلیک در تمامی رژیم های رطوبتی، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نیز افزایش معنی داری نشان داد. همچنین پاسخ گیاه ریحان به اسید سالیسیلیک تحت شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط تامین 100% نیاز آبی گیاه (آبیاری کامل) بسیار قابل توجه بود. در نهایت، بدلیل تاثیر نامطلوب تنش خشکی بر رشد و تولید گیاه ریحان، استفاده از اسید سالیسیلیک برای تعدیل تنش خشکی ضروری به نظر می رسد.

    کلید واژگان: ریحان, اسید سالیسیلیک, عملکرد بیولوژیک و دانه, اجزای عملکرد دانه
    Zabiholah Rostami, Saeed Sayfzadeh, Seyed Alireza Valadabadi, Hamidreza Zakerin, Naser Shahsavari

    Basil with numerous medicinal characteristics is one of the most important plants of the mint family (Lamiaceae). Among the factors affecting the growth and development and the production of effective substances of medicinal and aromatic plants is water, which is more effective than other institutions for reduction. Research has shown that salicylic acid makes plants resistant to environmental stresses. Therefore, in order to investigate the effect of foliar spraying of salicylic acid on the quantitative and qualitative characteristics of basil plants under the influence of drought stress, an experiment was conducted in the form of split plots based on randomized complete block design in 3 replications in a private farm located in Mahdasht area of Karaj city in 1394-1395 and 1395-1396. Irrigation in 4 levels: I1: 100%, I2: 80%, I3: 60% and I4: 40%. The volume of water required in the main plots and salicylic acid in 5 levels: S1: No application (spraying solution with water net as control), S2: foliar spraying with a concentration of 50 μM, S3: 100 μM, S4: μM and S5: 200 μM were placed in the subplots. The results showed that the water deficit caused a decrease in the number of spikes per plant, the number of hazelnuts per plant, the number of seeds per hazelnut and the 100-seed weight, and the use of salicylic acid increased the number of spikes, the number of hazelnuts per plant and 100-seed weight. Under the influence of water deficit, biological and seed yield decreased and with increasing concentration of salicylic acid, biological and seed yield increased significantly. By increasing the concentration of salicylic acid in all humidity regimes, biological and seed yield also showed a significant increase. Also, the response of basil plant to salicylic acid under drought stress conditions was very significant compared to the conditions of supplying 100% of the plant's water needs (full irrigation). Finally, due to the adverse effect of drought stress on the growth and production of basil plant, it seems necessary to use salicylic acid to moderate drought stress.

    Keywords: Basil, Biological, Seed Yield, Salicylic Acid, Seed Yield Components
  • ابوالفضل فرجی*

    به‏ منظور بررسی نقش عوامل مدیریت مزرعه موثر بر عملکرد دانه سویا و کمی سازی روابط بین آنها، 120 مزرعه سویا در منطقه گرگان در سال های 1395، 1396 و 1397 که در دامنه متفاوتی از مدیریت‏های زراعی کشت شده بودند انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه رگرسیونی گام به گام نشان داد از بین متغیرهای مورد بررسی، مدل عملکرد با دو متغیر مستقل انتخاب و تعیین شد. این مدل 81 درصد از کل تغییرات عملکرد دانه را در سطح احتمال یک درصد توجیه کرد. نتایج مدل نشان دهنده اهمیت دو عامل تاریخ کاشت و آبیاری جهت بهبود عملکرد دانه در مزارع سویای منطقه گرگان بود. بین تاخیر در کاشت از اول خرداد با عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه رابطه خطی منفی معنی دار وجود داشت. به طوریکه به ترتیب 64 و 70 درصد تغییرات عملکرد دانه بیولوژیک و عملکرد دانه توسط تاخیر در کاشت توجیه شد. شیب کاهش عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه سویا به ازای هر روز تاخیر در کاشت از اول خرداد به ترتیب برابر 130 و 56 کیلوگرم در هکتار بود. میانگین عملکرد دانه در مزارع سویای مورد بررسی در شرایط صفر، 1، 2، 3، 4، 5 و 6 نوبت آبیاری به ترتیب برابر با 955، 883، 1066، 1995، 1990، 2665 و 3769 کیلوگرم در هکتار بود. در منطقه گرگان کشت سویا عمدتا از اواخر خرداد و بعد از برداشت محصولات پاییزه نظیر گندم و کلزا انجام می شود. در چنین شرایطی، مدیریت زراعی مناسب بویژه تاریخ کاشت وآبیاری بهینه در مراحل حساس رشد محصول برای دستیابی به عملکرد دانه بالا و پایداری تولید این محصول مهم بسیار اهمیت دارد.

    کلید واژگان: سویا, مدیریت مزرعه, عملکرد بیولوژیک, اجزای عملکرد دانه, شکاف عملکرد
    A. Faraji *

    To quantify the role of crop management practices on seed yield of soybean in Gorgan, 120 soybean farmers’ fields with different sowing dates and different management practices were randomly selected in Gorgan region in the north of Iran, in 2016, 2017 and 2018. Qualitative information was transformed to quantitative data. By using stepwise regression analysis a seed yield model was selected with two parameters including; delay in sowing date and number of irrigation during soybean growing season. The selected model explained 81% of the variation for seed yield. The model showed the importance of sowing date and irrigation for increasing seed yield of soybean in farmers’ fields in Gorgan region. There was negative significant linear relationship between biological and seed yield with delay in sowing date that explained 64% and 70% of the variation for these two characteristics, respectively. Each day delay in sowing date from May 22, biological and seed yield decreased 130 and 56 kg ha-1, respectively. The mean seed yield of farmers’ fields, with 0, 1, 2, 3, 4, 5 and 6 irrigation during growing season, was 955, 883, 1066, 1995, 1990, 2665 and 3769 kg ha-1, respectively. In Goragan region, soybean is planted usually from late may following harvest of winter crops such as wheat and canola. Under these environmental conditions, optimum crop management practices are required in soybean farmers’ fields to achieve high seed yield and sustainable production.

    Keywords: soybean, field management, Biological yield, Seed yield components, yield gap
  • سید علیرضا رضوی*، حسن حمیدی، حمید تجلی

    این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول جو تحت شرایط آب و هوایی شهرستانهای فریمانو تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90به اجرا در آمد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کاملتصادفیبا سه تکرار و هشت تیمار در دو منطقه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج لاین امید بخشجو انتخابی از آزمایش یکنواخت سراسری جو سالهای زراعی 1385و 1386به نامهایCB-85-19,CB-85-14,CB-85-9,CB-85-15,CB-85-10و شاهد (بهمن، ماکویی، والفجر) به تعدادهشت لاین و رقم بود. در طول مراحل رشد و نمو یادداشت برداریهای لازم از صفات زراعی ومورفولوژیک شامل تاریخهای ظهور سنبله، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته و وزن هزار دانه انجام وپس از برداشت و توزین و ثبت عملکرد دانه هر لاین، عملیات تجزیه واریانس بر روی عملکرد دانه و براساس موازین طرح بلوکهای کامل تصادفی به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس ساده برای هر دو منطقه و نتایج تجزیه مرکب نشان داد، در نهایت با توجه به مقایسه میانگین مرکب ژنوتیپها و صفات مطلوبدر دو منطقه لاین امید بخش CB-85-10بالاتر از شاهد منطقه رقم بهمن قرار گرفت.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, جو, لاینهای امید بخش, منطقه سرد
    S.A. Razavi *, H. Hamidi, H. Tajalli

    In order to yield comparison of eight cold barley promising lines including CB-85-19,CB-85-14, CB-85-9, CB-85-15 and CB-85-10 along with three barley varieties checks(Bahman, Makoui, valfager), these experiments were conducted using RCBD withthree replications in farmer field of Torbat-e-haydaria and Fariman during 2010-2011cropping season.During the stages of growth and development, the necessary records of agriculturaland morphological traits, including the dates of spike emergence, physiologicalmaturity, plant height and 1000 seeds weight, were evaluated and after harvesting,weighing and recording the seed yield of each line, variance analysis was carried out.A randomized complete block design was performed based on the grain yield. Theresults of combining analysis showed that there were significant differences (P< 0.05)between two experimental locations for grain yield and 1000 kernels weight. Inaddition, there was a significant difference for interaction of genotype × location on1000 kernels weight. The highest grain yield (6.242 t/ha) related to CB-85-10 barleygenotype which was produced from farmer’s field in Torbat-e-haydaria and Fariman.

    Keywords: barley, Cold region, Grain yield component, Promising lines
  • تحلیل عاملی و گروه بندی ژنتیکی ژنوتیپ های گلرنگ (Carthamus tinctorious L.) تحت تنش کم آبی آخر فصل و شرایط نرمال
    سلیمان یارالهی، احمد اسماعیلی*، سید سجاد سهرابی، سیده زهرا حسینی، علیرضا زبرجدی

    کاهش محصولات کشاورزی به علت تغییرات جهانی آب وهوا، به ویژه وقوع هم زمان خشک سالی و دمای بالا، رو به افزایش است. از این رو درک روابط بین ویژگی های ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش خشکی برای انتخاب و اصلاح ارقام متحمل به خشکی بسیار مهم خواهد بود. در این تحقیق به‎ منظور گروه بندی و بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گلرنگ، 15 ژنوتیپ تحت شرایط نرمال و تنش کم آبی آخر فصل در قالب طرح بلوک‎ های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان (خرم آباد) کشت شدند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها اختلاف معنی دار آماری بین ژنوتیپ ها را در هر دو شرایط برای صفات اندازه گیری شده نشان دادند. نتایج تحلیل عاملی در شرایط نرمال سه عامل را شناسایی کرد که در مجموع 40/79 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه نمود. عامل اول و دوم به ترتیب به عنوان عامل اجزای عملکرد دانه و عامل بهره وری نام گذاری شدند. در شرایط تنش کم آبی آخر فصل نیز به طور مشابه 3 عامل شناسایی شد که عامل اول و دوم درمجموع 09/59 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. عامل اول و دوم در این شرایط به ترتیب به عنوان عامل عملکرد و اجزا عملکرد دانه و عامل موثر بر رشد و نمو شناخته شدند. براساس تجزیه خوشه ای، در هر دو شرایط نرمال و تنش کم آبی آخر فصل ژنوتیپ ها به سه گروه مجزا تقسیم شدند.در مجموع با توجه نتایج تحلیل عاملی، تجزیه خوشه ای و مقایسه میانگین ها و به علت پایداری عملکرد دانه در هر دو شرایط رطوبتی، می توان ژنوتیپ 6 (Syrian) را به عنوان یک ژنوتیپ امیدبخش جهت برنامه های آینده به نژادی و به زراعی معرفی کرد.

    کلید واژگان: تجزیه به مولفه های اصلی, تجزیه خوشه ای, اجزای عملکرد دانه, عامل بهره وری
    Factor Analysis and Genetic Gouping of Safflower (Carthamus tinctorious L.) Genotypes under Terminal Season Water Deficit Stress and Normal Condition
    Soleiman Yarollahi, Ahmad Ismaili *, Seyed Sajad Sohrabi, Seyedeh Zahra Hosseini, AliReza Zebarjadi

    Decreasing crop production due to the global climate change, especially simultaneous appearance of drought and high temperature is being rose. Hence, understanding relationships among genotypes characteristics under drought stress will be crucial for selection and breeding of drought tolerant cultivars. In this research, in order to grouping and the study of genetic variability of safflower (Carthamus tinctorious L.) genotypes, 15 genotypes were cultivated based on a completely randomized design in Lorestan University (Khorramabad, Iran) Research Farm under normal and terminal season water deficit condition. Results of ANOVA and mean comparision showed significant differences among genotypes for studied traits under both conditions. The factor analysis technique introduced three factors under non-stress conditions which explained 79.40% of total variation. Factors I and II were named as grain yield component and efficiency, respectively. Similarly, three factors were intrtoduced under stress condition, and 59.09% of total variation was accounted by the first two factors. Factors I and II were described as grain yield and yield component factor, and growth and development factor, respectively. According to the cluster analysis, all genotypes were grouped into 3 groups in both normal and terminal season water deficit stress conditions. Totally, results of factor analysis, cluster analysis and mean comparison and also, stability of grain yield in both humidity conditions showed that genotype 6 (Syrian) could be introduced as a hopefull genotype for future breeding and agronomy programs.

    Keywords: Principal components analysis, Cluster analysis, Grain yield component factor, Efficiency factor
  • مهدیه شیخعلیان، یوسف سهرابی*، فرزاد حسین پناهی، امیرحسین شیرانی راد

    به منظور بررسی اثر بر همکنش سدیم نیتروپروساید و تنش خشکی بررنگیزه های فتوسنتزی و رابطه آن با عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا آزمایشی طی دو سال زراعی (95-1394 و 96-1395) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از سه تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری از مرحله ی شروع خورجین دهی و قطع آبیاری از مرحله ی شروع پر شدن دانه و چهار تیمار محلول پاشی سدیم نیتروپروساید با غلظت های 0، 100، 200 و 300 میکرو مولار. نتایج نشان داد قطع آبیاری باعث کاهش معنی دار مقادیر صفات مورد مطالعه گردید. محلول پاشی سدیم نیتروپروساید مقادیر رنگیزه های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در شرایط تنش و عدم تنش خشکی را افزایش داد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای محلول پاشی گیاه با 300 میکرومولار سدیم نیتروپروساید و آبیاری کامل (5129 کیلوگرم در هکتار) و تیمار عدم محلول پاشی و قطع آبیاری از مرحله شروع خورجین دهی (3396 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. آزمایش بیان گر آن بود که مصرف سدیم نیتروپروساید می تواند اثرات مثبتی بر رنگیزه های فتوسنتزی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه کلزا در شرایط تنش و عدم تنش خشکی داشته باشد و لذا کاربرد آن در شرایط کمبود آب می تواند اثرات مخرب تنش خشکی را تا حدود زیادی تعدیل نماید.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, سدیم نیتروپروساید, کارتنویید, کلروفیل, کلزا
    Mahdieh Sheikhaliyan, Yousef Sohrabi *, Farzad Hossainpanahi, AmirHossein Shirani Rad

    In order to investigate the interaction between sodium nitroprusside and drought stress on photosynthetic pigments and their relationship with yield and yield components of rapeseed, an experiment was conducted during two cropping years (2015-16 and 2016-17) at Hamedan Agricultural and Natural Resources Research Center. The experiment was carried out as a factorial in randomized complete block design with three replications. Experimental factors were irrigation levels including full irrigation (control), irrigation termination from beginning silique stage and irrigation termination from grain filling stage, and four treatments of foliar application of sodium nitroprusside with concentrations of 0, 100, 200 and 300 μM. The results showed that irrigation termination significantly reduced the amounts of studied traits. Sodium nitroprusside foliar application increased the amounts of photosynthetic pigments, yield and grain yield components under drought stress and non-stress conditions. The highest and the lowest grain yield were obtained in the combination treatments of plant foliar application with 300 mM sodium nitroprusside and full irrigation (5129 kg/ha) and non-foliar application and irrigation interruption at the beginning silique stage (3396 kg/ha), respectively. The experiment indicated that sodium nitroprusside application can have positive effects on photosynthetic pigments, yield components and grain yield of rapeseed under drought stress and non-stress conditions, and therefore its application can greatly mitigate the adverse effects of drought stress in water deficit conditions.

    Keywords: Carotenoid, Chlorophyll, rapeseed, Grain yield components, sodium nitroprusside
  • بهرام پارسا*، حمید عباس دخت، احمد غلامی، ابوالفضل فرجی
    سابقه و هدف
    تلقیح گیاهان زراعی با قارچ مایکوریزا و باکتری های محرک رشد به دلیل فوائد زیاد (از جمله افزایش سطح ریشه و تثبیت نیتروژن) باعث افزایش رشد می شوند، همچنین نیتروژن به دلیل نقش اساسی که در رشد و نمو گیاه زراعی دارد به طور مستقیم باعث افزایش عملکرد دانه در گیاهان زراعی می شود. از طرف دیگر افزایش رقابت بین گیاه زراعی و علف هرز و کاهش دسترسی گیاه زراعی به منابع باعث کاهش عملکرد دانه می شود، بنابراین این آزمایش با هدف بررسی برهمکنش تلقیح قارچ مایکوریزا، رایزوبیوم و کاربرد کود نیتروژنه بر خصوصیات سویا در شرایط وجین و عدم وجین علف هرز انجام شد.
    مواد و روش ها
    این آزمایش در سال 1395 در شهرستان علی آباد کتول انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1- مبارزه با علف های هرز در دو سطح کنترل کامل علف های هرز و عدم کنترل، 2- کاربرد کود بیولوژیک در چهار سطح عدم مصرف (شاهد)، تلقیح بذرها با باکتری Bradyrhizobium japonicum، تلقیح بذرها با قارچ مایکوریزا گونه Glomus mosseae و تلقیح همزمان با مایکوریزا و رایزوبیوم و 3- کاربرد کود نیتروژن (خالص) از منبع کود اوره در سه سطح صفر (شاهد)، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار بود.
    یافته ها
    نتایج این آزمایش نشان داد اثر کود بیولوژیک و اثر متقابل علف هرز و کود شیمیایی بر حداکثر شاخص سطح برگ سویا معنی-دار بود. بدین صورت که با افزایش کاربرد کود نیتروژن در حالت وجین و عدم وجین علف های هرز حداکثر شاخص سطح برگ افزایش پیدا کرد، اما این افزایش در هنگام وجین علف های هرز بیشتر بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد، اثر کود بیولوژیک، کود نیتروژنه و وجین علف های هرز بر اجزای عملکرد و عملکرد دانه سویا معنی دار بود، به طوری که با افزایش کاربرد کود نیتروژنه، تلقیح با کود بیولوژیک و وجین علف های هرز تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته افزایش پیدا کرد. عملکرد دانه با وجین علف های هرز 2/22 درصد افزایش پیدا کرد و با کاربرد 50 کیلوگرم نیتروژن خالص 3/16 درصد به عملکرد دانه نسبت به حالت شاهد اضافه شد. تلقیح با قارچ مایکوریزا و رایزوبیوم نیز به ترتیب باعث افزایش 6/8 و 2/13 درصدی عملکرد دانه نسبت به حالت شاهد شدند.
    نتیجه گیری
    به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد بهبود شرایط رشد برای گیاه سویا (وجین علف هرز و کاربرد کود نیتروژن و بیولوژیک) باعث می شود سطح برگ و تجمع ماده خشک در طی فصل رشد افزایش یابد. این افزایش در سطح برگ و تجمع ماده خشک باعث افزایش در اجزای عملکرد سویا شده و در نهایت عملکرد دانه را افزایش داد.
    کلید واژگان: سویا, وجین, کود اوره, اجزای عملکرد دانه, حداکثر سطح برگ
    Bahram Parsa*, hamid abbasdokht, ahmad gholami, abolfazl faraji
    Background and objectives
    Inoculation of crops with mycorrhiza fungi and growth-promoting bacteria, due to the high benefits (including increased root area and nitrogen fixation) increase the growth, and also nitrogen due to the important role that in crop growth and development directly increases the seed yield in crops. On the other hand, increasing competition between crops-weeds and reducing the access of crops to resources reduces seed yield. Therefore, this experiment was conducted with the aim of investigating the interaction of mycorrhiza, rhizobium inoculation and nitrogen fertilizer on soybean characteristics under weedy check and weed free conditions.
    Materials and methods
    This experiment was conducted in the city of Ali Abad Katoul in 2016. Treatments were included 1- Weed management at two levels of weed free and weedy check, 2- inoculation of biological fertilizer at four levels of non-application (control), inoculation of seeds with Bradyrhizobium japonicum, inoculation of seeds with mycorrhizal fungus Glomus mosseae and co-inoculation with Mycorrhiza and Rhizobium and 3- Application of nitrogen fertilizer (pure) from the source of urea fertilizer at three levels of zero (control), 25 and 50 kg / ha. In this experiment, leaf area and dry matter changes were measured during the growing season and grain yield, biological yield, number of pods per plant, number of seeds per plant and 100 seed weight in soybean plant was measured in Soybean plant (Katoul variety).
    Results
    The results of this experiment showed that the effect of biological fertilizer and the interaction of weed and chemical fertilizer on maximum soybean leaf area index was significant. So that, with increasing application of nitrogen fertilizer in weedy check and weed free treatments, the maximum leaf area index increased, but this increase was higher in weedy check tratments. Also, the results of this experiment showed that the effect of biological fertilizer, nitrogen fertilizer and weed management on yield components and seed yield was significant. So, with increasing application of nitrogen fertilizer, inoculation with biological fertilizer and weed control, number of pods per plant, 100 seed weight and number of seeds per plant increased. seed yield with weed control increased 22.2% and by using 50 kg of pure nitrogen, 16.3% was added to seed yield compared to control. Inoculation with mycorrhizal fungi and rhizobium also increased 8.6% and 13.2% of seed yield, respectively, as compared to the control.
    Conclusion
    In general, the results showed improved growth conditions for soybean (weed control and the use of chemical and biological fertilizers) makes the leaf area and dry matter accumulation during the growing season increase. This increase in leaf area and dry matter accumulation cause increases in yield components of soybean and eventually increased seed yield.
    Keywords: soybean, weed control, urea fertilizer, seed yield components, maximum leaf area
  • فرود صالحی
    تنظیم تراکم بوته برای دریافت نور، آب و عناصر غذایی جهت افزایش عملکرد دانه در واحد سطح حائز اهمیت است. به منظور تعیین تراکم بوته مناسب لاین های جدید لوبیا قرمز(Phaseolus vulgaris L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سا ل های 1383 و 1384 در منطقه لردگان در استان چهارمحال و بختیاری اجرا گردید. لاین های مورد استفاده BRB188، D81083 و ARS-R93003 و تراکم های بوته شامل: 4/44، 6/26، 1/19 و 8/14 بوته در متر مربع بودند. در این آزمایش، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در غلاف، وزن صد دانه و عملکرد ارقام و لاین ها ارزیابی و اندازه گیری گردید. تجزیه مرکب دو ساله نشان داد وزن صد دانه، ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف تحت تاثیر تراکم بوته قرار نگرفت. در حالی که تعداد غلاف در بوته در اثر افزایش تراکم بوته کاهش یافت، ولی عملکرد دانه با افزایش تراکم بوته افزایش یافت. لاین های مورد بررسی در ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و عملکرد دانه تفاوت داشتند. نتایج دو ساله نشان داد که لاین های ARS-R93003 و BRB188 برتر بوده و تراکم مطلوب برای عملکرد دانه در این لاین ها بین 4/44 و 6/26 بوته در متر مربع است.
    کلید واژگان: لوبیا قرمز, لاین, تراکم بوته, عملکرد دانه, اجزای عملکرد دانه
    F. Salehi
    Adjustment of plant density is an important base on light، water and soil nutrients for increasing seed yield. To determine of plant density in new red bean lines (Phaseolus vulgaris L.)، this experiment was conducted as factorial in randomized complete block design (RCBD) with three replications at Lordegan region (Chaharmahal and Bakhtiari province) in 2004-2005. Factors were new red bean lines (BRB188، ARS-R93003 and D81083) and plant densities (14. 8، 19. 1، 26. 6 and 44. 4 plant m-2). At during the growing season، it was measured plant height، seed yield and its components. Results showed that 100-seed weight، number of seed per pod and plant height had no difference among plant densities، but number of pod per plant decreased when plant density increased. Crop yield increased when plant density increased. Lines were different at plant height، 100-seed weight، number of pod per plant، number of seed per pod and seed yield. Results of two years showed ARS-R93003 and BRB188 lines were better lines and plant density should be between 26. 6 and 44. 4 plant m-2.
    Keywords: Red common bean (Phaseolus vulgaris), Lines, Plant density, Seed Yield, yield components
  • صادق آزادی، سید عطاالله سیادت، رحیم ناصری، عباس سلیمانی فرد، امیر میرزایی

    به منظور بررسی اثر باکتری های افزاینده رشد و کود شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم دوروم، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دهلران، استان ایلام در سال زراعی 90-1389 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه رقم گندم دوروم (یاواروس، کرخه و سیمره)،کود شیمیایی نیتروژن (کود اوره) در 3 سطح (40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) و کود زیستی در 3 سطح (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکترکروکوم Azotobacter chroococcum و آزسپریلیوم برازیلنس Azospirillum brasilense بودند. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد استفاده از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت. رقم یاواروس دارای بیشترین ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک بود. بین سطوح مختلف کود شیمیایی نیتروژن نیز اختلاف معنی داری مشاهده شد. بیشترین ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و پروتئین دانه در سطوح کودی 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد. کودهای زیستی بر صفات اندازه گیری شده تاثیر معنی داری داشت. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه در تیمارهای عدم تلقیح و تلقیح با کودهای زیستی به دست آمد. اثر متقابل رقم در کود شیمیایی نیتروژن بر ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه در رقم یاوارس و 120 کیلوگرم کود نیتروژن و کمترین عملکرد دانه نیز در تیمار رقم سیمره و 40 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار حاصل شد. اثر متقابل رقم در کود زیستی تنها بر شاخص برداشت معنی دار شد. اثر متقابل کود شیمیایی در کودهای زیستی بر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه معنی دار شد. اثر متقابل سه گانه رقم با کود شیمیایی و کود زیستی نیز تنها بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه در رقم یاوارس و 120 کیلوگرم کود نیتروژن و تلقیح با آزسپریلیوم و کمترین عملکرد دانه در رقم سیمره با 40 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و عدم تلقیح مشاهده شد.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, کود زیستی, گندم, عملکرد
    S. Azadi, S.A. Siyadat, R. Naseri, A. Soleimani Fard, A. Mirzaei

    To study the effect of plant growth promoting bacteria (PGPR) and mineral nitrogen fertilizer on yield and yield components of three durum wheat cultivars, an experiment was conducted as a split factorial based on randomized complete block design with three replications in Dehloran Research Station in Ilam, Iran in 2011-2012 cropping season. Experimental factors consisted of durum wheat (Yavaroosm, Kharkheh and Simareh) was assigned to main plot and nitrogen fertilizers at 3 levels (40, 80 and 120 kg.ha-1) and bio-fertilizer (non-inoculation, inoculating with Azotobacter chroococcum, Azospirillum brasilense) to sub plot. Results of analysis of variance showed that among cultivars studied there were significantly differences at traits under study. Yavaroos had the highest plant height, 1000- grain weight, and biological yield. The highest plant height, 1000- grain weight, biological yield and protein content was obtained by application of 120 kg/ha nitrogen fertilizer, but there were not different effect between 80 and 120 kg/ha nitrogen fertilizer. Traits under study were affected by using bio-fertilizer. The highest plant height, number grain per spike, 1000- grain weight, grain yield were obtained from inoculation plants with bio-fertilizer. The effect of cultivar by nitrogen chemical fertilizer interaction had significant effect on plant height, number of grain per spike, 1000-grain weight, and spike per meter squared and grain yield. The highest grain yield was obtained from Yavaroos using 120 kg/ha and the lowest grain was observed from Simareh cultivar and 40 kg/ha. Interaction effect of cultivar and bio- fertilizer had significant effect on harvest index only. Nitrogen fertilizer by bio- fertilizer interaction had significant effect on only grain yield, spike/m-2 and grain yield. The highest grain yield was obtained from Yavaroos cultivar when it were inoculation with Azospirillum 120 kg/ha and the lowest grain yield observed Simareh cultivar when it was treated with 40 kg/ha.

    Keywords: Bio, fertlizer, Durum wheat, Grain yield, yield components
  • احمد آئین *
    این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (1385 و 1386) در مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت و کهنوج اجرا شد. عامل اول حذف آبیاری در پنج سطح شامل: 1- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، 2- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا گلدهی کامل، 3- حذف آبیاری از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 4- حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل رشد، 5- آبیاری کامل براساس 100 میلی متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A و عامل دوم شامل در ژنوتیپ کنجد (لاین JL-13و محلی جیرفت) بود. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت. نتایج نشان داد که اثر حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار شد. حذف آبیاری در مراحل مختلف رشد باعث کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت شد. میزان کاهش عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و هم چنین صفات تعداد شاخه فرعی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در تیمار حذف آبیاری از مرحله 6 – 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی، به میزان قابل توجهی کمتر از سایر تیمارهای حذف آبیاری بود و این تیمار بیشترین عملکرد دانه را بعد از شاهد تولید نمود. حذف آبیاری از مرحله 6- 4 برگی تا قبل از شروع گلدهی و از مرحله خاتمه گلدهی تا پایان فصل برداشت، تاثیر قابل توجهی بر عملکرد دانه و اجزاء عملکرد داشت و کمترین عملکرد دانه از این تیمار بدست آمد. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی لاین JL-13 در شرایط تنش خشکی و بدون تنش از عملکرد دانه بیشتری نسبت به رقم محلی جیرفت برخوردار بود.
    کلید واژگان: کنجد, اجزای عملکرد دانه, شاخه فرعی, شروع گلدهی و عملکرد بیولوژیک
    A. Aien *
    This study was carried out as factorial arrangement in randomized complete block design with three replications in two years (2006 and 2007) in Jiroft and Kahnouj Agricultural Research Center, Jiroft, Iran. The first factor was eliminating of irrigation at different growth stages at five levels: 1- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering, 2- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to full flowering, 3- eliminating irrigation from flowering to the end of the growing season, 4- eliminating irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering and from flowering until the end of the growing season, 5- Full irrigation based on 100 mm evaporation from class A pan (control), and the second factor was sesame genotypes, local Jiroft variety and JL-13 line. Branch plant-1, capsule plant-1, seed capsule-1, 1000 seed weight, seed oil content, plant height, biological yield, seed yield and harvest index were measured. Results showed that eliminating of irrigation at different growth stages significantly affected seed yield, capsule plant-1 and seed capsule-1, 1000 grain weight, branch plant-1, plant height, biological yield and harvest index. Eliminating of irrigation at different growth stages significantly reduced grain yield, yield components, branch plant-1, plant height, biological yield and harvest index. The least reduction rate in seed yield, yield components, lateral branches, plant height, biological yield and harvest index was recorded in eliminating of irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering, and it had the highest seed yield following the control. Eliminating of irrigation from 4-6 leaf stage to prior to flowering and from flowering to the end of growing season had a considerable impact on seed yield and yield components and had the lowest seed yield. JL-13 line produced higher seed yield under stress and non-stress conditions.
    Keywords: Sesame, Seed yield compoments, Lateral branch, Commencement of flowering, Biological yield
  • فرود صالحی، مسعود یوسفی
    جو بدون پوشینه (vulgare var. coeleste L. Hordeum) یکی از رقم های جو معمولی است که علاوه بر تامین غذای طیور، می تواند نقش مهمی در تناوب با محصولات زراعی داشته باشد. از مسائل مهم به زراعی در جو محلی بدون پوشینه تاریخ کاشت و میزان بذر آن در استان چهار محال و بختیاری است. به منظور بررسی تاریخ کاشت و میزان بذر جو محلی بدون پوشینه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های زراعی 1383-1382 و 1384-1383 در ایستگاه تحقیقاتی چهارتخته مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری اجرا گردید. میزان بذر در چهار سطح (300، 400، 500 و 600 دانه در مترمربع) و تاریخ کاشت در چهار سطح (10 مهر، 25 مهر، 10 آبان و 25 آبان) به صورت فاکتوریل در کرت ها قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با تاخیر در کاشت عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه کاهش یافت، در حالی که تعداد دانه در سنبله ثابت باقی ماند. بهترین عملکرد دانه از تاریخ کاشت 10 مهر به دست آمد، که با بقیه تاریخ های کاشت تفاوت معنی دار داشت. بنابراین تاریخ کاشت 10 مهر جهت کاشت جو بدون پوشینه مناسب بود. افزایش میزان بذر باعث افزایش عملکرد دانه شد، ولی بین میزان های بذر 400، 500 و 600 دانه در مترمربع تفاوت معنی دار وجود نداشت. با افزایش میزان بذر تعداد سنبله در مترمربع روند افزایشی نشان داد، تعداد دانه در سنبله ثابت باقی ماند و وزن هزار دانه افزایش یافت، بنابراین عملکرد دانه افزایش یافت. لذا با توجه به آزمایش فوق، محدوده تاریخ کاشت 10 مهر و میزان بذر 400 دانه در مترمربع جهت کاشت جو محلی بدون پوشینه در منطقه شهرکرد توصیه می گردد.
    کلید واژگان: جو بدون پوشینه, تاریخ کاشت, میزان بذر, عملکرد دانه, اجزای عملکرد دانه
    Salehif., Yousefi M
    Hull-less barley (Hordeum vulgare var coeleste L.) is one of varieties of common barley، which is used for feeding of poultry and animals. It is also useful for crop rotation. Appropriate sowing date and seed rate of hull-less barley are very important in Chaharmahal & Bakhtiari province. To determine effects of sowing date and seed rate on grain yield and yield components of local hull-less barley، field experiments were conducted at Shahrekord region (Iran) during 2003-04 and 2004-05 cropping seasons. Experiments in both years were factorial base on randomized complete block design، with three replications. Seed rates were 300، 400، 500 and 600 seed per m2 and sowing dates were 2، 17 Oct.، 1 and 16 Nov. Results showed that sowing date significantly affected on grain yield، number of spike per m2 and 1000-kernel weight. Grain yield decreased when sowing date was delayed، because number of spike per m2 and 1000-kernel weight decreased. At the other hand، grain yield at different plant densities was significant at 5% probability level. With increasing seed rate، number of spike per m2، 1000-kernel weight and grain yield increased. Overall، sowing date of 2 Oct. and seed rate of 400 seed per m2 are recommended to cultivate hull-less barley at Shahrekord region.
    Keywords: Hull, less barley, Sowing date, Seed rate, Grain yield, yield components
  • علی تدین، لیدا هاشمی، محمود خدامباشی
    به منظور بررسی مراحل فنولوژیک، ویژگی های مورفولوژیک، مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد دانه، همبستگی بین ویژگی ها و تعیین پارامترهای موثر بر عملکرد دانه در 10ژنوتیپ عدس در شرایط شهرکرد، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 85-1384 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس ویژگی های مختلف، حاکی از اختلاف معنی دار بین ژنوتیپ ها بود. با توجه به همبستگی منفی و بسیار معنی دار بین درجه روز رشد لازم از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک با عملکرد دانه، هرچه ژنوتیپ های موردنظر زودرس تر باشند و بتوانند قبل از مواجهه با دمای بالا، رشد رویشی مطلوبی داشته باشند، عملکرد بیشتری تولید می نمایند. این موضوع در مورد ارقام Precoz و L3685بعنوان زودرس ترین و پرمحصول ترین ژنوتیپ ها صادق بود. وزن 100دانه همبستگی منفی و بسیار معنی داری با ویژگی های تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته نشان داد که با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته با عملکرد دانه انتظار می رود که ژنوتیپ های دارای وزن 100دانه کمتر از طریق تعداد بیشتر غلاف در بوته و تعداد دانه در بوته جبران کاهش عملکرد را نمایند. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیون برای عملکرد دانه و اجزای آن و نیز میزان تاثیر همزمان هر کدام از ویژگی های مورفولوژیک بر عملکرد دانه نشان داد که به ترتیب وزن 100دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته بیشترین اثر را بر روی عملکرد دارا هستند. در بین اجزای عملکرد وزن 100دانه همبستگی ژنتیکی بالاتری با عملکرد دانه نشان داد و دارای بالاترین اثر مستقیم مثبت بر عملکرد دانه بود. لذا این جزء عملکرد بعنوان بهترین معیار برای انتخاب غیرمستقیم به منظور افزایش عملکرد محسوب می شود. بر اساس دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ایژنوتیپ های پرمحصول و کم محصول در دو گروه مجزا دسته بندی شدند. در ضمن پرمحصول ترین و زودرس ترین آنها در یک گروه قرار گرفتند.
    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, تجزیه خوشه ای, تجزیه رگرسیون, عملکرد دانه, ویژگی های فنولوژیک, ویژگی های مورفولوژیک
    Ali Tadayyon, Lida Hashemi, Mahmod Khodambashi
    In order to study the phenological and morphological characteristics، comparison of yield and yield components، correlation between traits and determination of the parameters affecting seed yield، a field experiment was carried out at the Research Farm of Shahrekord University in 2007. Ten lentil genotypes were compared by a randomized complete block design with three replications. The analysis of variance indicated that there was a significant difference among genotypes for all evaluated traits. Considering significant negative correlation between growing degree days to physiological maturity and seed yield، early maturing genotypes such as genotypes Precoz and L3685، which could grow well before coinciding with high temperature will be produced high yield at Shahrekord climatic condition. Seed weight showed significant negative correlation with number of seeds per plant، number of seeds per pod and number of pods per plant. Since، correlation of number of seeds per plant and number of pods per plant with seed yield were positive، it is expected that the genotypes with lower seed weight could compensate the reduction in their yield by producing either more number of pods or seeds per plant. The results of standard multiple regression analysis between seed yield and its components and also the effects of morphological traits on seed yield showed 100 seeds weight، number of seeds per pod and number of pods per plant highly affected seed yield. Among yield component، 100 seeds weight showed high correlation with seed yield and also showed the maximum positive direct effect on it. Therefore، this component of yield may be considered as the best criteria for indirect selection to increase seed yield. Cluster analysis indicated that the genotypes were different for all studied characteristics and were grouped into high and low yielding genotypes and the high yielding genotypes were early maturing ones.
    Keywords: Cluster analysis, Morphological characteristics, Phenological characteristics, Regression analysis, Seed yield, Yield component
  • فرود صالحی*، امیر هوشنگ جلالی، دلاور بهروزی

    به منظور انتخاب لاین یا لاین های مناسب لوبیاقرمز جهت کشت در استان چهارمحال وبختیاری، این طرح از سال 1380 لغایت 1384 در مناطق لردگان و بلد اجی اجرا گردید. سال اول (1380)، شامل انتخاب بوته های برتر بود که از بین توده های محلی نقاط مختلف استان (توده های محلی مورد کشت در مناطق لردگان، بلداجی، دستگرد امامزاده، گندمان و اردل) با کشت در مزرعه تحقیقاتی در منطقه لردگان و با توجه به ویژگی های فنوتیپی و عملکرد دانه و اجزای آن صورت گرفت. سال دوم آزمایش (1381)، نتاج تک بوته های انتخابی بر روی خطوط کاشته شده و پس از هر پنج خط، شاهدهای لوبیاقرمز ناز، صیاد و محلی لردگان کشت گردید و در قالب آزمایش بدون تکرار از طریق رسم نمودار، تجزیه و تحلیل شدند. سال های سوم و چهارم آزمایش، مقایسه ی عملکرد دانه در قالب طرح لاتیس مستطیل ساده انجام شد. سال پنجم مقایسه عملکرد ناحیه ای، با استفاده از لاین های منتخب سال های قبل در مناطق لردگان و بلداجی انجام شد. نتایج سال سوم نشان داد که عملکرد لاین های انتخابی L1، G17 و A15 برتر از شاهد ناز بوده و تفاوت معنی دار (05/0p است.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, عملکرد دانه, گزینش, لاین های جدید, لوبیا قرمز
    Foroud Salehi, Amir Houshang Jalali, Delavar Behroozi

    In order to select the suitable lines of red bean for Chahharmahal & Bakhtiari province, this experiment was conducted in Lordegan & Boldaji regions at 2001-2005. At the first year, single plants of local red bean (from Lordegan, Ardal, Boldaji, Dastgerd Emamzadeh and Gandoman regions) were selected at research farm for phenotypic characters, yield and yield components. At the second year, selected plants were sowed at lines with Naz, Sayyad and Lordegan local variety as controls and analyzed by histogram method. At the third and fourth years, selected lines were sowed in rectangular lattice design and analyzed. At fifth year, selected lines were sowed at randomized complete block design (RCBD) with three replications in two regions (Lordegan and Boldaji). Results of third year showed that L1, G17 and A15 lines were better than control Naz.

    Keywords: New lines, Phaseolus vulgaris L., Seed yield, Seed yield components, Selection
  • حجت الله مظاهری لقب، سعیده صلواتی، راحله محمودی
    زراعت آفتابگردان رقم آرماویرسکی که تاکنون هم در شرایط دیم و هم در رژیم های مختلف آبیاری برتری خود را در مناطق مختلف نشان داده، در استان کردستان نیز رایج است. به منظور تعیین تاریخ و تراکم کاشت مناسب این رقم در منطقه، اثر 3 تاریخ کاشت (عامل اصلی) در30 فروردین، 10 و 20 اردیبهشت و 6 سطح تراکم (عامل فرعی) به ترتیب شامل 7/4، 7/5، 6/6، 1/7، 8، و 10 بوته در مترمربع مطالعه شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. با بررسی عملکرد دانه، درصد روغن، تعداد دانه در طبق، وزن دانه در طبق، وزن هزار دانه و درصد پوکی معلوم شد که اثر متقابل دو فاکتور در وزن دانه در طبق و وزن هزار دانه موثر است. با تاخیر در تاریخ کاشت، تعداد و وزن دانه درطبق، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به طور معنی داری کاهش، ولی درصد پوکی افزایش یافت. با کاهش تراکم بوته، صفات وزن دانه در طبق، وزن هزار دانه، درصد پوکی و عملکرد دانه افزایش یافتند اما تعداد دانه در طبق کاهش یافت. با توجه به نتایج حاصله از این آزمایش و برای دستیابی به عملکرد بالا، کاشت در 30 فروردین و اعمال تراکم 7/4 بوته در مترمربع در شرایط قروه کردستان و شرایط محیطی مشابه، پیشنهاد می شود. تکرار آزمایش در چند منطقه از استان کردستان و در چند سال قابل توصیه است.
    کلید واژگان: آفتابگردان, تاریخ کاشت, تراکم بوته, شرایط دیم, درصد روغن, اجزای عملکرد دانه
    Mazahery, Laghabh., Salvatis., Mahmoudi, R
    The cultivation of sunflower cultivar Armavirsky which has shown advantages under both rain fed and various irrigation system conditions in different areas, is also common in the Kurdestan province. In order to determine the sowing time and appropriate plant density of this cultivar in the region, the effects of three sowing times on 18th April, 29th April, and 9th May, and 6 density levels 10, 8, 7.1, 6.6, 5.7 and 4.7 plant/m2 respectively. The experiment was carried out as split plots in a randomized block design with three replicas. By analyzing the seed yield, oil percentage, number of seeds per cap, 1000-seed weight and the percentage of unfilled grains, it was found that with a delay in the sowing time the number and weight of seeds per cap, 1000 seed weight and seed yield decreased significantly but the percentage of unfilled grains increased. Although by decrease in plant density the traits related to the weight of grain per cap, 1000 seed weight, unfilled grains percentage and seed yield were increased, the number of grains per cap was decreased. Based on the findings of this experiment and in order to achieve the highest yield, the sowing time of 18th April and the plant density of 4.7 plants per square meter in the Ghorveh region of Kurdistan and other regions with similar ecological conditions are recommended.
    Keywords: Sunflower, Sowing time, plant density, Oil percent, Dry farming, Seed yield components
  • محسن سوقانی، فرزاد پاک نژاد، ایمان نادعلی، فرامرز الهی پناه، مهدی غفاری

    تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اسفند ماه 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول های صفر (تیمار شاهد بدون مصرف متانول)، 5، 10، 15، 20 و 25 درصد حجمی متانول که به هر کدام از محلول ها 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد و فاکتور دیگر ارقام شامل دو رقم آزاد و ILC482 بود. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد، با فواصل 7 روز و پس از آغاز گلدهی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف متانول در صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته تغییرات معنی دار ایجاد کردند. در بین ارقام هم اختلاف معنی دار در کلیه صفات مورد بررسی به جز صفات ارتفاع بوته و شاخص برداشت وجود داشت. اثرات متقابل نیز در صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح 1 درصد و برای صفت وزن صد دانه در سطح 5 درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج، رقم آزاد در سطح 10 درصد حجمی متانول با 2482/6 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود که نسبت به تیمار شاهد 126 درصد افزایش عملکرد داشت و رقم ILC482 در سطح 20 درصد حجمی متانول با عملکرد 2425.5 کیلوگرم در هکتار و بهبود 50 درصد عملکرد نسبت به شاهد در رده بعدی قرار گرفت. تیمارهای فوق از نظر عملکرد بیولوژیک روند مشابهی داشتند. حداکثر وزن صد دانه به ترتیب به میزان 36.98 گرم در سطح 10 درصد حجمی متانول برای رقم ILC 482 و 35.03 گرم در سطح 5 درصد حجمی برای رقم آزاد مشاهده گردید که به ترتیب 40 و 30 درصد نسبت به شاهد دو رقم افزایش داشتند. کاربرد متانول به عنوان یک منبع کربن، با جلوگیری از تنفس نوری می تواند سبب افزایش تثبیت کربن شده و به عنوان عامل مثبتی در جهت بهبود فتوسنتز و افزایش عملکرد نخود مطرح گردد.

    کلید واژگان: اجزای عملکرد دانه, ارقام, عملکرد دانه, محلول پاشی متانول, نخود
    M. Sogani, F. Paknejad, I. Nadali, F. Elahipanah, M. Ghafari

    To investigate the effects of methanol on the yield and the yield components of chickpea, a factorial experiment was conducted in the form of a randomized complete block design during three replications at the Research Field of Islamic Azad University Karaj Branch in the year 2008. Aqueous solutions 0 (control), 5, 10, 15, 20 and 25% (v/v) of methanol containing 0.2% glycine as well as the two varieties of ILC 482 and Azad were factors of this study. After flowering, these solutions were sprayed over the plant heads three times in one-week intervals. The results of the ANOVA indicated that the effects of solutions on yield, 100 seed weight, biological yield and plant height were significant. Also, significant differences on all the characteristics under investigation except plant height and harvest index were evident between the two varieties (ILC 482 and Azad). Interactive effects on biological yield, yield and 100 seed weight were respectively significant at 1%, 1% and 5%, probability levels. According to the results, the Azad variety on 10% of methanol application produced the highest yield (2482.6 kg/ha) which is an increase of 126% as compared with the control. The ILC 482 variety on 20% of methanol application reached the second rank after Azad by 2425.5 kg/ha and it improved 50% in relation to the control. The mentioned treatments had similar biological yield conditions. Highest 100 seed weight increased 40% and 30% respectively as with by 36.98 gr. for ILC 482 on the 10% of methanol and 35.03 gr. for Azad on the 5% at methanol. The application of methanol, as a source of carbon, increases more carbon fixation by inhibiting the photorespiration. Therefore, it can be a positive factor in improving the photosynthesis and increasing the yield of chickpea.

    Keywords: Chickpea, Methanol, Yield, yield components
  • هوشنگ فرجی، ثنا قلی زاده، حمیدرضا اولیایی، محمد عظیمی گندمانی
    به منظور تعیین تراکم بهینه لوبیاچیتی در شهرستان یاسوج، این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل رقم و تراکم بوته در سه تکرار در سال 1387 اجرا گردید. عامل رقم در سه سطح شامل ارقام کشاورزی، تلاش و اشتری و عامل تراکم بوته نیز در پنج سطح شامل 10 بوته، 20 بوته، 30 بوته، 40 بوته و 50 بوته در مترمربع بود. نتایج نشان داد که تاثیر تراکم بوته، رقم و اثر متقابل تراکم بوته و رقم بر عملکرد دانه معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه در تراکم 50 بوته در مترمربع به میزان 1/539 و کمترین عملکرد دانه در تراکم 10 بوته در مترمربع به میزان 4/203 گرم در مترمربع به دست آمد. تعداد غلاف در واحد سطح و تعداد دانه در غلاف در تراکم 50 بوته در مترمربع بیشتر از چهار تراکم دیگر بود. عملکرد رقم تلاش نیز به طور معنی داری بیشتر از دو رقم دیگر بود. تعداد غلاف در واحد سطح در رقم تلاش به طور معنی داری نسبت به دو رقم دیگر، بیشتر بود. رقم اشتری در تراکم 10 بوته در مترمربع با میانگین 7/161 گرم در مترمربع کمترین و رقم تلاش در تراکم 50 بوته در متر مربع با 6/606 گرم در مترمربع، بیشترین عملکرد دانه را تولید نمودند.
    کلید واژگان: ارقام لوبیاچیتی, اجزای عملکرد دانه, عملکرد بیولوژیک, شاخص برداشت
    Farajeeh., Gholizadehs., Owliaiee, H.R.Azimi Gandomani, M
    In order to determine the appropriate plant density of spotted bean in Yasouj, a field experiment was conducted in 2008 as a factorial in a randomized complete block design with three replications. Three spotted bean cultivars (Keshavarzi, Talash and Oshtori) were sown at five plant densities (10, 20, 30, 40 and 50 plant.m-2). Results showed that effect of plant density, cultivar and interaction between them on grain yield were significant. The maximum and minimum grain yield was obtained at 50 plant.m-2 (539.10 g.m-2) and 10 plant.m-2 (203.43 g.m-2), respectively. Number of pods per square meter and grain per pod at plant density of 50 plant.m-2 were higher than the other plant densities. Talash grain yield was higher than the other cultivars. Number of pods per square meter of Talash cultivar was higher than the other cultivars. Oshtori cultivar at plant density of 10 plant.m-2 with 161.7 g.m-2 and Talash cultivar at 50 plant.m-2 with 606.6 g.m-2 had maximum and minimum grain yield, respectively.
  • عبدالعظیم اوزونی دوجی، مسعود اصفهانی، حبیب الله سمیع زاده لاهیجی، محمد ربیعی

    صفت بدون گلبرگی یکی از صفات مرفولوژیک مهم در کلزا است که به دلیل نفوذ بهتر نور به داخل سایه انداز گیاهی و بهره برداری کارآمدتر از تابش خورشیدی، قابلیت کشت در تراکم های بالاتر و در نتیجه افزایش عملکرد در واحد سطح را به همراه دارد. به منظور بررسی اثر تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه دو رقم کلزای گلبرگ دار و بدون گلبرگ، آزمایشی در سال زراعی 85-1384 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. طرح آزمایشی مورد استفاده در این آزمایش، اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود که دو آرایش کاشت مربع و مستطیل به عنوان کرت اصلی و دو رقم کلزای گلبرگ دار Hyola 401 و بدون گلبرگ Hylite 201 و تراکم های (33، 67 و 133 بوته در مترمربع)، به صورت فاکتوریل، به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که بین تیمارها از نظر صفات اندازه-گیری شده اختلاف معنی داری وجود داشت. میانگین عملکرد دانه در ارقام بدون گلبرگ 6/14درصد بیشتر از رقم گلبرگ دار بود (به ترتیب 95/3441 و 06/2938 کیلوگرم در هکتار). در تراکم 67 بوته در مترمربع که از نظر عملکرد دانه برای هر دو رقم، تراکم مطلوب محسوب می شد (به ترتیب 4870 و 4290 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه و تعداد خورجین در بوته در رقم بدون گلبرگ به طور معنی داری (به ترتیب 10 و 12 درصد) بیشتر از رقم گلبرگ دار بود و این برتری در تراکم بالاتر (133 بوته در مترمربع) محسوس تر بود (به ترتیب 5/17 و 5/15 درصد) و این نشان دهنده قابلیت بالاتر این رقم برای کشت متراکم تر می باشد. علی رغم عدم وجود تفاوت معنی-دار بین شاخص های برداشت دو رقم، برتری 5/4 و 11 درصدی این صفت در تراکم های 67 و 133 بوته در مترمربع نیز نشان دهنده قابلیت بالاتر انتقال مواد پرورده به دانه ها در رقم بدون گلبرگ در تراکم های بالاتر می باشد. محاسبه کارآیی مصرف تابش (RUE) نشان داد که احتمالا دلیل اصلی برتری رقم بدون گلبرگ، بالاتر بودن کارآیی مصرف تابش آن (38/2 گرم بر مگاژول) در مقایسه با رقم گلبرگ دار (16/2 گرم بر مگاژول) بوده است

    کلید واژگان: آرایش کاشت, تراکم بوته, عملکرد دانه, اجزای عملکرد دانه, کارآیی مصرف تابش, کلزای بدون گلبرگ
    Ozoni Davajia., M. Esfahani, H. Sami Zadeh Lahiji, M. Rabiee

    Apetalous flowers is an important morphological characteristic in rapeseed (Brassica napus L.), which cause response to higher planting population, more light transmition in canopy and radiation use efficiency, higher grain yield. In order to evaluate the effects of plant density and planting pattern on grain yield, yield components of apetalous and petalled rapeseed, a field experiment was conducted in Rice Research Institute of Iran, in 2005- 2006 cropping season. The experimental design was arranged in a split plot factorial in a randomized complete block design with three replications. Planting pattern (Rectangular and Square) as the main plots and two rapeseed cultivars (petalled = Hyola 401 and apetalous = Hylite 201) and plant density (33, 67 and 133 plants per square metrer) as subplots, respectively. The number of secondary branch per plant, plant height, number of siliques per plant, number of seeds per silique, silique length, oil percentage, thousand grain weight, harvest index, biological yield and grain yield were measured. Results showed that there were significant differences between treatments in measured traits. The average grain yield in apetalous cultivar was 14.6% higher than the petalled cultivar (3441.95 and 2938.06 Kg/ha, respectively). Plant density of 67 plants per unit area was determined to be the optimum plant density for two cultivars (4870 and 4290 Kg/ha respectively). Grain yield and number of siliques per plant in apetalous rapeseed was significantly higher than the petalled rapeseed (10 and 12%, respectively). This superiority was more evident at higher density (133 plants per unit area) i. e. 17.5 and 15.5%, respectively), indicating that apetalous cultivar has higher capability for higher plant population. In spite of non significant differences between harvest indices, right harvest indices of 4.5 and 11% in apetalous rapeseed in 67 and 133 plant densities, showed its higher capability for assimilate transport to grain. It seems that the main reason of superiority of apetalous rapeseed cultivar may be due to higher radiation use efficiency (RUE) compared to petalled cultivar (2.38 vs. 2.16 g.MJ-1, respectively)

    Keywords: Apetaluos, Petalled, Rapeseed (Brassica napus L.), Planting pattern, Plant density, Radiation use efficiency (RUE), Grain yield, Grain yield components
  • امین فرنیا، قربان نورمحمدی، احمد نادری، فرخ درویش، اسلام مجیدی هروان

    به منظور ارزیابی عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در رقم کلارک سویا در شرایط تنشخشکی و همچنین کارآیی نژادهای مختلف باکتری Bradyrhizobium japonicum، آزمایشی به صورت اسپلیتپلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1382 و 1383 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بروجرد اجرا شد. تیمارهای آبیاری در چهار سطح شامل خشکی، تنش ملایم (85% نیاز آبی گیاه)، تنش متوسط (70% نیاز آبی گیاه)، تنش شدید (55% نیاز آبی گیاه) و آبیاری معمولی (شاهد) به عنوان عامل اصلی و سه نژاد باکتری Bradyrhizobium japonicum به نامهای هلینیترو، ریزوکینگ، نیتراژین به همراه تیمار بدون تلقیح با باکتری (شاهد) به عنوان عامل فرعی، منظور گردیدند. مقدار آب آبیاری از طریق برآورد نیاز آبی گیاه و تشت تبخیر، محاسبه و اعمال گردید. تلقیح بذرها با باکتری، در زمان کاشت انجام گرفت. عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن صد دانه تعیین شد. نتایج حاصله نشان داد که تفاوت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطوح مختلف تنش و همچنین در مقایسه تنش خشکی با شرایط معمولی آبیاری معنیدار بود. بالاترین عملکرد دانه (458 گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (870 گرم در مترمربع) در شرایط آبیاری معمولی از نژاد باکتری هلینیترو به دست آمد. با اعمال تنش، تفاوت میان کارآیی نژادهای باکتری تغییر یافت، در تنش ملایم، عملکرد دانه (428 گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (830 گرم در مترمربع) و در تنش متوسط عملکرد دانه (359 گرم در مترمربع) و عملکرد بیولوژیک (790 گکرم در مترمربع) بیشتری از فعالیت نژاد ریزوکینگ حاصل گردید که نشاندهنده توانایی این نژاد در شرایط تنش بود، اما در تنش شدید تفاوت قابلملاحظهای بین نژادهای باکتری مشاهده نشد. بنابراین در شرایط متفاوت محیطی، با شناخت باکتری های سازگار با شرایط مذکور، کاهش خسارت ناشی از عدم واکنش باکتری در شرایط سخت محیطی امکانپذیر است.

    کلید واژگان: سویا, تنش خشکی, نژادهای Bradyrhizobium japonicum, عملکرد دانه, اجزای عملکرد دانه
    A. Farnia, G. Noormohamadi, A. Naderi, F. Darvish, I. Majidi Hervan

    In order to evaluate grain yield and associated characteristics in soybean (cv. Clark) under the conditions of drought stress and Bradyrhizobium japonicum strains, an experiment was carridout in 2003 & 2004 cropping seasons, using split plot arrangements based on randomized complete block design with three replications in Agriculture Research Statioin of Borujerd, Iran. Irrigation levels were assigned to the main plots (four levels); full irrigation, mild stress (85% plant water requirement), moderate stress (70% plant water requirement), severe stress (55% plant water requirement). Sub-plots were Bradyrhizobium japonicum strains (four levels); control, Helinitro, Rizoking, Nitragin. The amount of irrigation water was calculated using plant water requirement and the atmometer. At planting seeds were inoculated with bacterium strains. Biological yield, grain yield, harvest index and hundred grain weight was measured and determined. Results indicated that grain yield was different under stress and full irrigation conditions. In full irrigation condition maximum grain yield (458 g.m-2) and biological yield (870 g.m-2) were produced by Nitragin strain. Under stress conditions, the efficiency of strains was not different under mild and moderate stresses. Higher grain and biological yield obtained by Rizoking strain. Therefore, this strain had better adaptation to modrate drought stress condition, however in severe drought stress no difference among bacterium strains was observed.

    Keywords: Soybean, Drought stress, Bradyrhizobium japonicum, Grain yield, Yield components
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال