جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تجزیه امی" در نشریات گروه "زراعت"
تکرار جستجوی کلیدواژه «تجزیه امی» در نشریات گروه «کشاورزی»-
سازگاری مناسب به همراه عملکرد بالا دو معیار اصلی در انتخاب رقم مناسب برای کشت در یک منطقه است. بنابراین، انتخاب ارقام برتر براساس میانگین عملکرد همراه با ارزیابی پایداری عملکرد به کمک اثر متقابل ژنوتیپ در محیط امکان پذیر است. با این هدف، آزمایشی شامل 9 لاین هیبرید کلزای زمستانه همراه با 4 رقم شاهد) اکاپی، احمدی، نیما و نفیس) درطی دو سال زراعی 1395- 1394 و 1396- 1395 به منظور ارزیابی تغییرات عملکرد و میزان سازگاری آن ها در 6 منطقه) همدان، خوی، کرمانشاه، اصفهان، زرقان و کرج) در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این مطالعه از روش های امی و جی جی بای پلات و نرم افزار R برای انتخاب ژنوتیپ (های) برتربا عملکرد بالا و پایداری استفاده شد. با استفاده از نتایج تجزیه امی، رقم اکاپی دارای بیش ترین سازگاری عمومی در کلیه محیط های بررسی شده بود. ژنوتیپ های BAL-92-4, BAL-90-3, HW-92-4 و BAL-92-1، سازگاری خصوصی مطلوبی را در مناطق کرمانشاه، کرج و همدان نشان دادند. درحالی که رقم نفیس و ژنوتیپ های BAL-92-3, BAL-92-11 و HW-92-3، سازگاری خصوصی مطلوبی را در منطقه خوی نشان داد. ارقام نیما و احمدی دارای سازگاری خصوصی بالایی در منطقه زرقان بودند. نتایج جی جی بای پلات نشان داد که رقم نفیس با لحاظ دو ویژگی عملکرد بالا و سازگاری مناسب، کم ترین مقدار فاصله را از ژنوتیپ ایده آل فرضی داشت و پس از آن، ژنوتیپ های HW-92-1، BAL-92-6 و BAL-92-1 در رده های بعدی از نظر مطلوبیت قرار گرفتند.
کلید واژگان: تجزیه مرکب, تجزیه امی, جی جی بای پلاتIntroductionCanola (Brassica napus L.) is one of the most important edible oil seed after soybean (Glycin max L.). Canola is self-pollinated plant but it will be cross-pollinated in presence of insects nearly to 30% that use for hybrid variety with interested heterosis. A total of genotype, environment and interaction of these two factor effects resulte in a genotype yield value. The genotype × environment interaction reduce selection efficient of a genotype. So, The evaluation of genotype × environment interaction result in suitable variety selection. It is used different statistical nonparametric and parametric uni and multivariate methods to evaluate interaction of genotype × environment which one assess a specific aspect of genotypes yield. AMMI, GGE biplot and PCA are the common methods to evaluate interaction effects. In common, the aim of compatibility is gaining varieties with high yield in different environments but in specific concept, it means detection of varieties which have high yield in specific environments.
Materials and methodsThis research was conducted with aim to study of stability in 9 winter hybrid lines of canola which evaluated in primary yield experiment in cold and mild environments of country with 4 controls varieties, Ahmadi, Nima, Ocapi and Nafis and revealed their superiorities. The experiment was done in complete block design with three replications in six enviroments include Karaj, Esfahan, Khoy, Kermanshah, Hamedan and Zarghan during 2013-2014 and 2014- 2015. The cultivation was done according to common method in each environment and the genotypes were considered as constant factor. It was used of AMMI and GGE biplot models for selection of high yield genotypes and varieties with specific and common adaptability using R-project software.
Results and discussionThe results of combined analysis of variance for 12 environments revealed that the effect of environment, interaction of year × environment, genotype, interaction of genotype × year, interaction of genotype × environment and interaction of genotype × year × environment were 22.8%, 45.5%, 2.9%, 1.35%, 7.02% and 6.54%, respectively which the highest one was the changes resulted from year × environment effect. The significant effect of genotype × environment means to different response of genotypes to various environment in means of years and so, we can recognize compatible genotypes for specific environment. This effect resulted from changing in genotype ranking in different environments that show fluctuation of yield in the environments. In spite of significant genotype effect in combined analysis, the effect was not significant in separate variance analysis in each year which indicates the effect of year on genotypes reaction and means different stability of the genotypes. The interaction of genotype × environment were studied in detail by AMMI model. According to AMMI analysis, Okapi had the highest adaptability in experimental environments. BAL- 92, HW-92-4, BAL-90-3 and BAL- 92-1 had good adaptability in Kermanshah, Karaj and Hamedan, too. The genotypes BAL- 92- 3, BAL-92-11, HW-92-3 and Nafis were well compatible to Khoy and Nima and Ahmadi compatible to Zarghan. Also, GGE biplot model was used for more analysis. The results of the analysis revealed that Nafis had the lowest distance to ideal genotype and then, HW-92-1, BAL-92-6 and BAL-92-1 placed in next categories.
ConclusionIn present research, Nafis variety had the highest yield than to other experimental genotypes addition to suitable compatibility to all environments and then, HW-92-1, BAL-92-6 and BAL-92-1 showed more genetic potential for yield and compatibility than to others. It was found in the study that multivariate methods for compatibility studies were efficient due to simultaneous detection of different factors effects on a suitable genotype in canola. One of the results of the research was that the genotype effect was included a small part of variance change and the most of the change belong to environment factors. For the reason, GGE biplot was more functional method to delete environment effects in the results for compatibility studies in canola.
Keywords: Combined Analysis, AMMI Analysis, Ggebiplot -
مقدمه و هدف
زیره سبز با نام علمی (.LCuminum cyminum ) از خانواده چتریان (Umbelliferae) Apiaceae،گیاهی معطر، یکساله و علفی است. این گیاه یکی از گیاهان دارویی متحمل به شرایط کمآبی با دوره رشد کوتاه میباشد که میتواند عملکرد قابل قبول و اقتصادی تحت شرایط کمآبی تولید نماید. همچنین زیره سبز در حال حاضر دومین ادویه پرمصرف جهان بعد از فلفل (Pepper nigrum) میباشد از اینرو اهمیت بالایی دارد. در این آزمایش هدف ارزیابی اکوتیپها، محیطها، روابط اکوتیپها و محیطها و در نهایت شناسایی اکوتیپهای پایدار زیره سبز با عملکرد بالا با استفاده از روشهای AMMI و GGE بایپلات بود.
مواد و روشها:
به منظور بررسی پایداری عملکرد اکوتیپهای زیره سبز (بردسکن، بیرجند، تایباد، داورزن، فردوس، صالح آباد، نهبندان)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در چهار تاریخ کاشت (15 آبان، 15 آذر، 15 دی و 15 بهمن) در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان در سال زراعی1400-1399 انجام گرفت. بذرها با دست بر روی ردیفها در عمق یک سانتیمتری با فاصله 5 سانتیمتر از یکدیگر کشت شدند فاصله ردیفها از یکدیگر 20 سانتیمتر بود. آبیاری بهصورت قطرهای و وجین علفهای هرز بهصورت دستی انجام شد. بوتهها پس از رسیدگی فیزیولوژیک برداشت و دانهها از سایر اندامها جداسازی شد و بهعنوان عملکرد دانه هر کرت ثبت گردید. جهت تجزیه پایداری عملکرد اکوتیپهای مورد بررسی از مدل امی و از مولفههای اثر متقابل اول و دوم امی (IPCA1, IPCA2) بهعنوان پارامترهای پایداری برای اکوتیپها و تاریخ کشتها (محیطها) استفاده گردید. جهت انجام آنالیز دادههای بهدست آمده و تفسیر اثر متقابل اکوتیپ× تاریخ کاشت و تعیین ابر محیطها (Mega-emvironment) از روش GGE بایپلات استفاده شد.
یافته ها:
نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط (تاریخ کاشت)، اکوتیپ و اثرمتقابل تاریخ کاشت در اکوتیپ معنیدار است. باتوجه به معنیداری اثر محیط و توجیه 80 درصد تغییرات توسط این اثر و همچنین معنیداری اثرمتقابل، تجزیه پایداری عملکرد دانه برای اکوتیپها در تاریخهای کاشت مختلف انجام شد. نتایج تجزیه AMMI نشان داد که دو عامل یا مولفه IPCA1 (AMMI 1) وIPCA2 (AMMI 2) در مجموع 93/56 درصد از کل تغییرات واریانس اثر متقابل ژنوتیپ × محیط را شامل میشود. برای استفاده همزمان از تمام مو لفهها از ارزش پایداری امی (ASV) استفاده شد. آماره ASV نشان داد اکوتیپ نهبندان با کمترین مقدار (1/91) پایدارترین اکوتیپ بود و اکوتیپهای فردوس و صالح آباد با بالاترین مقدار ASV ناپایدارترین اکوتیپها بودند. همچنین نتایج حاصل از روش GGE بایپلات نشان داد که دو مولفه اصلی اول و دوم بهترتیب 83/71 و 9/29 درصد و در مجموع 93 درصد از تنوع مربوط به برهمکنش اکوتیپ× تاریخ کاشت را توجیه نمودند که نشاندهنده اعتبار تجزیه GGE بایپلات انجام شده است. براساس تجزیه GGE بایپلات تاریخهای کاشت 15 آبان و 15 آذر در یک ابرمحیط قرار گرفتند و بیشترین متوسط عملکرد دانه را داشتند و دو تاریخ کاشت 15دی و 15بهمن نیز در یک ابرمحیط قرار گرفتند و کمترین متوسط عملکرد دانه را دارا بودند. نمودارها نشان داد که اکوتیپ فردوس سازگاری خصوصی بالایی به دو تاریخ کاشت 15 آبان و 15 آذر دارد و اکوتیپهای بیرجند و داورزن سازگاری خصوصی بالایی با تاریخ کاشت های 15دی و 15بهمن دارند. اکوتیپهای تایباد، صالحآباد و نهبندان هیچ سازگاری خصوصی با تاریخ کاشتهای مورد بررسی نشان ندادند. در این مطالعه اکوتیپهای فردوس و بیرجند هر چند از متوسط عملکرد دانه بالاتری در مقایسه با دیگر اکوتیپها برخوردار بودند اما بهواسطه فاصلهای که از خط AEC داشتند در گروه اکوتیپهای با پایداری کم قرار گرفتند. در این پژوهش اکوتیپ نهبندان بهواسطه نزدیکی به خط AEC پایدارترین اکوتیپ بود اما از عملکرد دانه پایینی برخوردار بود. همچنین نتایج GGE بایپلات نشان داد اکوتیپ بیرجند نزدیکترین اکوتیپ به ژنوتیپ ایدهآل بود و مطلوبترین اکوتیپ محسوب میگردد. اکوتیپهای بردسکن، فردوس و داورزن، اکوتیپهایی هستند که در رتبههای بعدی از لحاظ مطلوبیت قرار دارند و اکوتیپهای صالحآباد و تایباد بهخاطر داشتن بیشترین فاصله با ژنوتیپ ایدهآل نامطلوبترین اکوتیپها شناسایی شدند.
نتیجه گیری:
نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط (تاریخ کاشت)، اکوتیپ و اثرمتقابل تاریخ کاشت در اکوتیپ کاملا معنیدار است. نتایج بایپلات تجزیه AMMI نشان داد که اکوتیپ نهبندان پایدارترین و اکوتیپهای فردوس و صالحآباد ناپایدارترین اکوتیپها هستند. این موضوع از طریق آماره ارزش پایداری امی (ASV) نیز تایید شد. همچنین نتایج GGE بای پلات نشان داد که تاریخ های کاشت 15 آبان و 15 آذر با دارا بودن بیشترین متوسط عملکرد دانه در یک ابرمحیط قرار دارند و دو تاریخ کاشت 15دی و 15بهمن که کمترین متوسط عملکرد دانه را داشتند نیز در یک ابرمحیط قرار گرفتند. این موضوع میتواند بیانگر مشخص شدن گستره زمانی تاریخ کشت برای حصول عملکرد قابل قبول باشد هرچند که با تاخیر در کشت، کاهش عملکرد وجود دارد. در نهایت نمودارها نشان دادند که اکوتیپ نهبندان پایدارترین اکوتیپ با عملکرد کمتر از حدمتوسط و اکوتیپ بیرجند ایدهآلترین اکوتیپ معرفی شد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اگر اکوتیپ بیرجند کشت گردد نهتنها عملکرد بالایی دارد بلکه پایداری نسبی بالایی نیز برخوردار است.
کلید واژگان: اکوتیپ بیرجند, تجزیه امی, GGE بای پلات, ASVThe Stability of Seed Yield in Cumin Ecotypes in Different Planting Dates Using Multivariate MethodsBackgroundCumin (Cuminum cyminum L.) is an aromatic, annual herbaceous plant from the Apiaceae family. Cumin is one of the tolerant medicinal plants to water deficit conditions with a short growth period, which can produce acceptable and economic yield under water deficit conditions. This plant is currently the second most used spice in the world after pepper (Pepper nigrum), suggesting its high importance. This experiment aimed to evaluate ecotypes, planting dates, and relationships between ecotypes and planting dates and to identify high-yield cumin stable ecotypes using AMMI and GGE bi-plot methods.
MethodsThe stability of the grain yield of seven cumin ecotypes (Bardascan, Birjand, Taibad, Davarzan, Ferdos, Salehabad, and Nehbandan) was investigated in an experiment based on randomized complete blocks design with three replications in four planting dates (November 6, December 6, January 5, and February 5) at the research farm of the Southern Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center during 2020-2021 crop year. The seeds were planted by hand on the rows at a depth of 1 cm with a distance of 5 cm from each other. The distance between the rows was 20 cm. Seeds were irrigated with the drip method, and weeds were controlled by hand. The plants were harvested after physiological maturity, and the grains were separated from other organs and recorded as the grain yield of each plot. The yield stability of the ecotypes was analyzed using the AMMI model, and the first and second interaction components of AMMI (IPCA1 & IPCA2) were used as stability parameters for the ecotypes and the planting dates (environments). The GGE bi-plot method was used to analyze the obtained data, interpret the ecotype and planting date interaction, and determine mega-environments.
ResultsThe results of compound variance analysis showed significant effects of the environment (planting date), ecotype, and the interaction of planting date × ecotype. Due to the significance of the environmental effect and the justification of 80% of the variation by this effect, as well as the significance of the planting date × ecotype, stability analysis of grain yield was conducted for ecotypes in different planting dates. The results of AMMI analysis showed that the two components, IPCA1 (AMMI 1) and IPCA2 (AMMI 2), included 93.56% of the total variance of the genotype × environment interaction. The AMMI stability value (ASV) was used for the simultaneous use of all components. The ASV statistic indicated that the Nehbandan ecotype with the lowest value (1.91) was the most stable ecotype, and the Ferdos and Salehabad ecotypes with the highest ASV value were the most unstable ecotypes. The results of the GGE biplot method revealed that the first and second principal components accounted for 93% of the total variation related to the ecotype and planting date interaction, which indicated the validity of the GGE-biplot analysis. Based on GGE biplot results, planting dates of November 6 and December 6 were in the same megaenvironment and produced the highest grain yield. Similarly, the two planting dates of January 5 and February 5 were in the same megaenvironment and produced the lowest grain yield. The graphs showed that the Ferdos ecotype had high special adaptability with the planting dates of November 6 and December 6, and the Birjand and Davarzen ecotypes had high special adaptability with the planting dates of January 5 and February 5. The Taibad, Salehabad, and Nehbandan ecotypes had no special compatibility with the studied planting dates. Ferdos and Birjand ecotypes had a higher average grain yield than the other ecotypes, but they were placed in the group of ecotypes with low stability due to their distance from the AEC line. The Nehbandan was the most stable ecotype due to its adjacency to the AEC line, but it produced a low grain yield. In addition, the results of the GGE bi-plot showed that the Birjand was the closest ecotype to the ideal genotype hence it was considered the most desirable ecotype. Bardascan, Ferdos, and Daverzan ecotypes were the ecotypes in the next ranks in terms of desirability, and Salehabad and Taibad ecotypes were identified as undesirable ecotypes due to their greatest distance from the ideal genotype.
ConclusionThe results of compound variance analysis showed significant effects of the environment (planting date), ecotype, and the planting date × ecotype interaction effect. The biplot results of AMMI analysis showed that the Nehbandan ecotype was the most stable and Ferdos and Salehabad ecotypes were the most unstable ecotypes. This was also confirmed through the ASV. The results of the GGE bi-plot indicated that the planting dates of November 6 December 6 with the highest average grain yields were located in a mega-environment, and the two January 5 and February 5 planting dates, with the lowest average grain yields, were also located in the same mega-environment. This can indicate the determination of the time range of the planting date to obtain an acceptable yield, although the yield decreased with a delay in planting. Finally, the figure showed that the Nehbandan was the most stable ecotype with below the average yield, and Birjand was the most ideal ecotype. Therefore, it can be concluded that the Birjand ecotype cultivation not only produces a high yield but also has high relative stability.
Keywords: AMMI Analysis, ASV, Birjand Ecotype, GGE Bi-Plot -
مطالعه دقیق ماهیت برهمکنش ژنوتیپ با محیط، امکان شناسایی ژنوتیپ های پایدار و سازگار را برای به نژادگرها فراهم می آورد و همواره یکی از موضوعات مهم در تولید و آزادسازی ارقام جدید پایدار و پرمحصول در طرح های به نژادی بوده است. به منظور بررسی سازگاری عملکرد و اجزای عملکرد هفت لاین امیدبخش ماش به همراه شاهد (رقم پرتو)، سه آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه ازکشور یعنی خوزستان (مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول)، گلستان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد) و فارس (ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان) در سال 1394-1393 به مدت دو سال اجرا شد. هر کرت آزمایشی شامل چهار خط 4 متری بود. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، طول بوته و عملکرد دانه. تجزیه واریانس مرکب داده ها انجام و به دلیل معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و لذا پاسخ مختلف ژنوتیپ ها نسبت به محیط های مختلف، برای تعیین سازگاری و پایداری ژنوتیپ ها نسبت به محاسبه آماره های پایداری اقدام شد. برای انجام این کار آماره های پایداری واریانس محیطی رومر، ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ، ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون برای تعیین ژنوتیپ های پایدار محاسبه شدند. همچنین، تجزیه AMMI انجام شد. بر اساس ضریب تغییرات فرانسیس کاننبرگ ژنوتیپ های VC6368(46-40-4) و VC6371-94 و بر اساس ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون VC6469 و VC3960-88 پایدار بودند. از نظر ضریب تغییرات درون مکانی نیز ژنوتیپ های VC3960-88 و VC6368(46-40-4) پایدار بودند. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه پایداری و در نظر گرفتن عملکرد دانه، وزن دانه و صفات مطلوب، ژنوتیپ های VC6371، VC6368(46-40-4) و VC3960-88 جهت بررسی های بیشتر انتخاب شدند.کلید واژگان: تجزیه امی, رقم, ژنوتیپ, شاخص پایداری, ماشAccurate study on the nature of genotype by environment interaction enables the identification of stable and adaptable genotypes for breeders and it has always been an important issue to address by breeders for the production and release of new sustainable and high-yielding varieties in breeding projects. To study the stability of yield and yield components of seven promising lines of mungbean as well as the check (Parto), three experiments were conducted in an RCBD with three replications in three regions of the country, i. e. Khuzestan (Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Safi Abad, Dezful), Golestan (Agricultural Experiment Station of Gonbad) and Fars (Agricultural Research Station of Zarghan) in 2014-2015 for two years. Each plot consisted of four four-meter-long rows. The traits studied were: the number of branches per plant, pods per plant, seeds per pod, 100-seed weight, plant length, and seed yield. A combined analysis of variance was performed. Because of the significant genotype by environment interaction and, as a result, the different responses of genotypes to various environments, stability indices were calculated to determine the stability of genotypes. To do this, Romer's environment variance, Francis and Kannenberg's environmental CV, and the regression coefficient of Finley and Wilkinson were determined. AMMI analysis was also performed. Based on Francis and Kannenberg's environmental CV and coefficient of Finley and Wilkinson genotypes VC6368 (46-40-4) and VC6371-94, and VC6469 and VC3960 were stable, respectively. Based on the CV of intra-location, VC3960-88 and VC6368 (46-40-4) were stable. According to stability analysis results and considering seed yield, seed weight and other suitable characters, genotypes VC6371, VC6368 (46-40-4) and VC3960-88 were selected for further studies.Keywords: AMMI analysis, cultivar, genotype, Mungbean, stability index
-
با توجه به محدودیت آب کشاورزی در اغلب مناطق ایران بویژه مناطق گرم کشور، شناسایی و معرفی ژنوتیپ هایی که در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی پتانسیل عملکرد و پایداری عملکرد بالایی داشته باشند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر روی عملکرد دانه گندم دوروم در دو شرایط نرمال و تنش خشکی و دستیابی به ژنوتیپ هایی با عملکرد پایدار در هر دو شرایط، تعداد 19 لاین و رقم گندم دوروم به همراه یک رقم گندم نان (مهرگان) بعنوان شاهد در دو ایستگاه تحقیقاتی اهواز و داراب با اعمال تنش خشکی و در دو ایستگاه تحقیقاتی دزفول و خرم آباد بدون اعمال تنش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (98-1397 و 97-1396) کشت گردید. پس از برداشت، تجزیه واریانس مرکب و تجزیه پایداری به روش غیر پارامتری رتبه و انحراف معیار رتبه و روش چند متغیره امی بر روی داده های عملکرد دانه انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های شماره D-96-4 و D-96-6 با خرم آباد، D-96-5،D-96-9 و D-96-18 با اهواز و ژنوتیپ شماره D-96-16 در کنار گندم نان مهرگان (D-96-3) با داراب و دزفول سازگاری خصوص خوبی دارند. براساس میانگین عملکرد دانه و آماره پایداری ASV در مدل AMMI1، ژنوتیپ های شماره D-96-11، D-96-17، D-96-18 و D-96-20 و براساس رتبه و انحراف معیار رتبه، ژنوتیپ های D-96-13 و D-96-18 بعنوان ژنوتیپ هایی با عملکرد و پایداری عملکرد بالا انتخاب شدند. در نهایت ژنوتیپ شماره D-96-18 که براساس هر دو روش از عملکرد و پایداری عملکرد بیشتری برخوردار بودند، بعنوان ژنوتیپ برتر برای کشت در هردو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی آخر سال انتخاب شد.
کلید واژگان: اثر متقابل ژنوتیپ و محیط, دوروم, تجزیه امی, تنش خشکی, پایداری و سازگاریDue to inadequate agricultural water in warm area of Iran, Identification and introduction of stable and adaptable genotypes with high grain yield in non-stress and drought stress conditions is the most important issue in durum wheat breeding program. In order to study adaptability and grain yield stability of durum wheat genotypes in non-stress and terminal drought stress conditions, 19 durum line/cultivars along with Mehregan, as a check commercial bread wheat cultivar, were used. Genotypes assessed in four locations, i.e. Ahvaz and Darab for drought stress conditions and Dezful and Khorramabad for normal conditions in two cultivation years, 2017-18 and 2018-19. The experiments were conducted in a RCBD design with three replications. For grain yield, combined analyses of variance and stability analysis using parametric and non-parametric methods such as AMMI, Ranking and STDEV of Ranking were undertaken. Based on the results, Genotypes with specific adaptation were included: D-96-4 and D-96-6 for Khorramabad; D-96-5, D-96-9 and D-96-18 for Ahvaz; D-96-3(Mehregan) and D-96-16 for Darab and Dezful. Genotypes D-96-11, D-96-17, D-96-18 and D-96-20 were selected as stable and wide adaptable based on mean yield and ASV parameter in AMMI1 model and genotypes D-96-13 and D-96-18 were selected based on ranking and STDEV of ranking. Finally, based on the results of two methods, Genotype D-96-18 with high grain yield and the low G×E interaction was selected as a superior durum wheat line in both non-stress and drought stress conditions.
Keywords: AMMI, Drought stress, Durum, G×E interaction, Stability analysis, Yield -
آگاهی از برهمکنش ژنوتیپ × محیط به به نژادگران کمک می کند تا بتوانند بهترین ژنوتیپ ها را برای مناطق مختلف انتخاب کنند. هدف از این پژوهش، دست یابی به ژنوتیپ های پرمحصول گندم دوروم از بین چند لاین برگزیده بود تا بتوانند سازگار با شرایط آب و هوایی مناطق دیم گرمسیری و نیمه گرمسیری و برتر از ارقام شاهد منطقه باشند. در این پژوهش، 16 ژنوتیپ گندم دوروم برگزیده از آزمایش های پیشرفته مقایسه عملکرد، به همراه دو رقم شاهد دهدشت و سیمره، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت سه سال زراعی (95-1392) در چهار منطقه (گچساران، گنبد، خرم آباد و مغان) مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که آثار اصلی ژنوتیپ، سال و مکان و برهم کنش سال × مکان و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. تجزیه واریانس AMMI نیز نشان داد که چهار مولفه اصلی اول معنی دار بودند و در مجموع حدود 81 درصد از تغییرات برهم کنش ژنوتیپ × محیط را توجیه کردند. بیش ترین عملکرد دانه در ژنوتیپ شماره 6 (3592 کیلوگرم در هکتار) و کم ترین میزان آن در ژنوتیپ شماره 18 (3229 کیلوگرم درهکتار) مشاهده شد. محیط های 10، 8، 11 و 12 با بردارهای بلند، از قدرت تفکیک بالایی برخوردار بودند. نتایج این تحقیق بر اساس شاخص های AMMI نشان داد که ژنوتیپ های 3، 5، 6، 13 و 15 با میانگین عملکرد دانه بالاتر از میانگین کل در بیش تر محیط ها، به عنوان ژنوتیپ های پایدار و برتر آزمایش بودند. از بین آن ها، ژنوتیپ شماره 13 با توجه به دارا بودن سازگاری عمومی مناسب، می تواند به عنوان ژنوتیپ امیدبخش و نامزد معرفی رقم جدید برای مناطق دیم گرمسیر و نیمه گرمسیر باشد.کلید واژگان: تجزیه امی, تنش های محیطی, ژنوتیپ امیدبخش, سازگاری عمومیKnowlege of genotype × environment interactions helps breeders to select the best genotypes for different regions.The main objective of this research was to obtain high yielding durum wheat genotypes selected from several elite lines so that can be compatible to climatic conditions of the tropical and subtropical rainfed regions and superior to check varieties. In this research, 16 durum wheat genotypes selected from advanced yield trials along with two check cultivars, Dehdasht and Seimareh, were studied in a randomized complete block design with four replications for three cropping seosons (2013-2016) in four locations (Gachsaran, Gonbad, Khoramabad and Moghan). Combined analysis of variance indicated that main effects of genotype, year and location and interactions of year × location and genotype × year × location were significant at 1% probability level. AMMI analysis of variance also showed that the first four principal components were significant and explained about 81% of the total variance of genotype × environment interaction. The highest grain yield was observed in genotype 6 (3592 kg.ha-1) and the lowest in genotype 18 (3229 kg.ha-1). Environments 10, 8, 11 and 12 with long vectors had high resolution ability. The results of this study based on AMMI indices showed that genotypes 3, 5, 6, 13 and 15 with higher grain yield than the total mean in most environment were stable and superior genotypes in this experiments. Among them, genotype 13 with suitable general adaptability can be a promising genotype and a candidate to introduce a new cultivar for tropical and subtropical rainfed areas.Keywords: AMMI analysis, Environmental stresses, General adaptability, Promising genotype
-
سورگوم گیاه علوفه ای مهمی جهت تولید سیلاژ، علوفه تر و علوفه خشک محسوب می شود. به منظور ارزیابی پایداری عملکرد شانزده رقم، لاین و هیبرید سورگوم علوفه ای، آزمایش هایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 96- 1395 در مناطق کرج، اصفهان، گرگان و مشهد اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر مکان، سال، ژنوتیپ و اثر متقابل آنها بر عملکرد علوفه معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که ژنوتیپ های 8 (Siloking) و 12 (FGCSI12) به ترتیب با تولید 6/130 و 5/127 تن در هکتار علوفه تر و 97/26 و 17/27 تن در هکتار علوفه خشک، نسبت به سایر ژنوتیپ ها برتر بودند. ژنوتیپ های 2 (Speedfeed)، 9 (PHFS-27) 5 (Juicy Sweet BMR SSH.1) و 13(Sucarose-Photo-BMR) به ترتیب با عملکرد 6/105، 8/107، 2/108 و 107 تن علوفه تر در هکتار در رتبه های بعدی قرار گرفتند. تجزیه واریانس به روش امی (AMMI) و برازش مولفه های اصلی به اثر متقابل ژنوتیپ و محیط نشان داد که دو مولفه اصلی اول و دوم برای عملکرد علوفه تر و خشک معنی دار بودند. بر اساس نتایج مدل امی و پارامتر ارزش پایداری امی، ژنوتیپ های 8 (Siloking) و 12 (FGCSI12) با عملکرد و پایداری بالاتر، به عنوان مناسبترین ژنوتیپ های سورگوم علوفه ای شناخته شدند.
کلید واژگان: تجزیه امی, سورگوم, عملکرد علوفه و مولفه های اصلیSorghum is an important forage crop used as silage, fresh forage and dry forage. To evaluate the yield stability of 16 genotypes; cultivars, lines and hybrids, of forage sorghum, experiments were conducted using randomized complete block design with three replications during 2016-17 at Karaj, Isfahan, Gorgan, and Mashhad field stations, Iran. The results of combined analysis of variance showed that the effect of location, year, genotype and their interactions were significant on forage yield. Mean comparison showed that hybrids No. 8 (Siloking) and 12 (FGCSI12) were superior to other genotypes with 130.6 and 127.5 t.ha-1 of fresh forage yiled, and 26.97 and 27.17 t.ha-1 of dry forage yield, respectively. The hybrid No. 2 (Speedfeed), No. 9 (PHFS-27), No. 5 (Juicy Sweet BMR SSH.1) and No. 13 (Sucarose- Photo- BMR) had also high fresh forage yield of 105.6, 107.8, 108.2 and 107t.ha-1, respectively. The analysis of variance by AMMI method and fitting of principal components to the interaction effects of genotype and environment showed that the two principal components were significant for fresh and dry forage yield. According to the AMMI model and AMMI stability value (ASV), genotypes No. 8 (Siloking) and 12 (FGCSI12) with the high yield and stability were identified as suitable genotypes.
Keywords: AMMI analysis, Sorghum, Forage yield, Principal components -
هدف از این تحقیق تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ ومحیط بر عملکرد دانه 19 ژنوتیپ گلرنگ با استفاده از تجزیه مدل اثرات اصلی افزایشی و ضرب پذیر (AMMI) و نیز ارزیابی ژنوتیپ ها، محیط ها واثرات متقابل آنها با استفاده از آماره های پایداری واکووالانس ریک می باشد. آزمایشات در سه ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان، سرارود و خرم آباد طی دو سال زراعی (91-1389) اجرا شدند. نتایج حاصل از تجزیه امی نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط، اثرات متقابل (GE) و چهار مولفه اول اثر متقابل معنی دار بودند. نمودار بای پلات قادر به تفکیک ژنوتیپ های پایدار و محیط های با قدرت تفکیک بالا از محیط های ضعیف بود. براساس نتایج تجزیه امی و پارامترهای پایداری مورد بررسی ژنوتیپ های 6 و 10 با میانگین عملکرد بالاتر از میانگین کل دارای پایداری مطلوب بودند در صورتی که ژنوتیپ های 18 و 3 با بیشترین تاثیر در اثر متقابل ناپایدارترین ژنوتیپ ها بودند.کلید واژگان: اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط, پایداری, تجزیه امی, گلرنگThe objectives of this study were to analyze genotype by environment (GE) interactions on the seed yield of 19 safflower genotypes by the additive main effects and multiplicative interactions (AMMI) model and to evaluate genotype (G), environment (E) and GE interactions using statistics parameter i.e. AMMI stability value (ASV) and ecovalence (W2i). The trials were conducted at three locations: Shirvan, Sararood and Khoramabad for two successive cropping seasons (2010-12). Main effects due to E, G, and GE interactions as well as two first interaction principal components (IPCA1-2) were found to be significant. AMMI biplot was able to distinguish stable genotypes and environments, with high and low genotype discrimination ability. The genotypes 6 and 10 with higher mean seed yield than total mean were to be most stable genotypes, while the genotypes 18 and 3 with the highest contribution to GE interaction were to be most instable.Keywords: AMMI analysis, GE interaction, Safflower, Stability
-
به منظور ارزیابی پایداری عملکرد روغن ژنوتیپ های کلزا و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط، 22 ژنوتیپ کلزا در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب طی سه سال زراعی در دو تاریخ کاشت نرمال و کشت تاخیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر ژنوتیپپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ محیط برای عملکرد روغن معنی دار بود. سهم اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ محیط در بیان عملکرد روغن بیشتر از اثر ژنوتیپ بود. نتایج تجزیه امی عملکرد روغن نشان داد که چهار مولفه اصلی برای اثر متقابل ژنوتیپ محیط معنی دار گردید. بر اساس نمایش گرافیکی بای پلات اولین و دومین مولفه اصلی اثر متقابل که سهم ژنوتیپ ها را در ایجاد اثر متقابل مولفه اول و دوم نشان می دهد ژنوتیپ های پاراده، کریستینا، گولیات، شیرالی، کیمبرلی و الکت تقریبا در مرکز بای پلات قرار گرفته و از این نظر دارای پایداری عملکرد روغن بودند. استفاده از آماره ارزش پایداری امی (ASV) نیز پایداری عملکرد روغن ژنوتیپ های فوق را تایید نمود. ژنوتیپ های زرفام و هایولا 401 با فاصله گرفتن از مرکز بای پلات در مقایسه با سایر ژنوتیپ های مورد بررسی از پایداری عملکرد روغن کمتری برخوردار بودند. بر اساس این بای پلات، محیط های E1، E4 و E3 دارای بیشترین سهم در ایجاد اثر متقابل و محیط E2 دارای کمترین سهم در ایجاد اثر متقابل بودند. نتایج نشان داد که بر اساس آماره های پایداری استفاده شده در این تحقیق، ژنوتیپ های متفاوتی به عنوان ژنوتیپ پایدار معرفی شدند از این رو توصیه می شود برای شناسایی دقیق و مطمئن ژنوتیپ های پایدار و پرعملکرد کلزا از روش های متعددی استفاده شود.کلید واژگان: اثر متقابل ژنوتیپ و محیط, بای پلات, تجزیه امیIn order to evaluate oil yield stability in oilseed rape genotypes and genotype´environment interaction, 22 oilseed rape genotypes were evaluated using RCBD design with 4 replications in Agricultural Research Station of Islam Abad-e-Gharb during 3 cropping seasons in normal and delayed sowing date conditions. Combined variance analysis showed that genotype, environment and genotype´environment interaction were statistically significant. Proportion of environment effect followed by genotype´environment interaction was so greater than genotype effect. Based on biplot of two first genotype´environment interaction components, that explains proportion of oilseed rape genotypes in genotype´environment, genotypes Parade, Kristinia, Goliath, Shiralee, Kimberly and Elect were located next to center of biplot so that had the least proportion for the Genotype´Environment effect and were stable from the viewpoint of oil production. AMMI stability values (ASV) of genotypes confirmed the above mentioned results. Hyola401 and Zarfam were located away from the center of biplot so that were unstable genotypes for oil production. Biplot display indicated that environments E1, E3 and E4 had the most scores for genotype´environment interaction whereas E2 had the least proportion in genotype´environment interaction effect. Dissimilarity in ranking of selected genotypes from the viewpoint of oil yield based on other stability parameters suggests that it would be better using of numerous stability parameters to reliable and accurate selection of stable genotypes.Keywords: AMMI analysis, Biplot, GenotypeEnvironment interaction
-
به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه 20 ژنوتیپ گندم دوروم، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار طی چهار سال زراعی (92-1388) در ایستگاه تحقیقاتی سراب چنگایی خرم آباد انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج تجزیه AMMI، دو مولفه اصلی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. همچنین برای استفاده هم زمان از اطلاعات حاصل از مولفه های معنی دار AMMI، از شاخص ارزش پایداری امی (ASV) استفاده شد. بر اساس شاخص ASV، ژنوتیپ های G2، G12، G14 و G19 کمترین میزان ASV را داشتند و به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. ژنوتیپ G9 با بیشترین میزان ASV و بیشترین فاصله از مرکز بای پلات به عنوان ژنوتیپی ناپایدار شناخته شد. همچنین، ژنوتیپ G9 بیشترین میزان عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. با تجزیه خوشه ایژنوتیپ ها بر اساس ارزش پایداری امی، ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم شدند که ژنوتیپ های هر گروه از نظر پایداری مشابه بودند.کلید واژگان: ارزش پایداری امی, تجزیه امی, عملکرد دانه, گندم دورومIn order to determine yield stability of 20 durum wheat genotypes, a trial was carried as randomized complete block design with four replications in four years during 2009- 2014 in Sarab-Changae station of Khorramabad, Iran. Analysis of combine variance showed that environment, genotype and genotype × environment interaction were significant at 1% probability level. Variance analysis of additive main effects and multiplicative (AMMI) showed that two IPCAs were significant at 1% probability level. Also, AMMI stability value (ASV) was used for simultaneously using information obtained from two significant components of AMMI. According to ASV index, genotypes G2, G12, G14 and G19 had the lowest ASV value and were known as the most stable genotypes. Genotype G9 had the highest ASV value and distance from the center of Bi-plot. Therefore, it was known as stable genotype. Also, Genotype G9 had the highest grain yield. Using cluster analysis of genotypes based on ASV, genotypes divided to three groups that genotypes of each group were similar as stable.Keywords: AMMI analysis, AMMI stability value, Durum wheat, Grain yield
-
هدف از این تحقیق تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه 30 ژنوتیپ گلرنگ با استفاده از تجزیه مدل اثرات اصلی افزایشی و ضرب پذیر (AMMI) و نیز ارزیابی ژنوتیپ ها، محیط ها و اثرات متقابل آنها با استفاده از آماره های پایداری و اکووالانس ریک می باشد. آزمایش ها در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی شیروان و سیساب طی سه سال زراعی 94-1391 اجرا شدند. نتایج حاصل از تجزیه امی نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط، اثرات متقابل (GE) و چهار مولفه اول اثر متقابل معنی دار بودند. نمودار بای پلات قادر به تفکیک ژنوتیپ های پایدار و محیط های با قدرت تفکیک بالا از محیط های ضعیف بود. براساس نتایج تجزیه ای و پارامتر های پایداری مورد بررسی ژنوتیپ های 2 و 4 با میانگین عملکرد بالاتر از میانگین کل دارای پایداری مطلوب بودند در صورتی که ژنوتیپ های 20 و 21 با بیشترین تاثیر در اثر متقابل ناپایدارترین ژنوتیپ ها بودند.کلید واژگان: اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط, تجزیه امی, سازگاریTitle: Stability analysis of seed yield in safflower genotypesIntroductionSafflower (Carthamus tinctorius L.) is an annual plant and has been used for dye, food coloring, medicine, vegetable, hay, birdseed, edible oil and both fresh-cut and dried flowers. Spatial variability is inherent in all field experiments. The relative performance of lines varies with environment, and this genotype × environment (G×E) interaction hampers selection of lines for cultivation over a wide region. The objectives of this study were to analyze genotype by environment (GE) interactions on the seed yield of 30 safflower genotypes by the additive main effects and multiplicative interactions (AMMI) model and to evaluate genotype (G), environment (E) and GE interactions using statistics parameter i.e. AMMI stability value (ASV) and ecovalence (W2i).Materials And MethodsThirty safflower genotypes were evaluated over a three year period (2012-15) across two research stations in Iran and there were 6 growing environments in total. The individual trials were conducted using a randomized complete block design with 3 replications. The experiments were planted in autumn of each year. Each genotypes was sown in plots (9 m2) of 6 rows, 5-m long with spacing of 30-cm between rows. Normal agronomic operations like weed and pest control were done. Each plot was harvested leaving 30 cm on both ends of the rows in order to exclude border effects. Simple analyses of variance in all environments were done for seed yield, separately. Combined analysis of variance was performed assuming genotype effect as fixed, environment effect as random factor.Results And DiscussionThe results of combined analysis of variance showed that there were highly significant differences (PConclusionIn this study, according to the AMMI model, the G2 and G4 were the genotypes with the best adaptation and superior in all environments.
Acknowledgements: I would like to thank E. Neyestani and other members of the Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Khorasan Shomali for their kind advices. The collaborations of A. Hakimi, A. Saburi and M. Hakimi at Shirvan agricultural research station are greatly acknowledged.Keywords: Adaptability, GE interaction, AMMI analysis, Carthamus tinctorius -
هدف از تحقیق حاضر تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط روی عملکرد دانه 97لاین گندم نان (Triticum aistivum L.) و سه رقم شاهد تحت شرایط تنش شوری و نرمال با استفاده از تجزیه مدل اثرات اصلی افزایشی و ضرب پذیر (AMMAI) می باشد. آزمایش در چهار ایستگاه تحقیقاتی یزد، ماهان کرمان (شرایط نرمال)، اردکان و اختیار آباد کرمان (ایستگاه های شوری) اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه امی نشان دادا ثرمحیط واثرمتقابلژنوتیپ×محیط و دو مولفه اول اثر متقابل در سطح احتمال یک درصد معنی دار می باشند. بای پلات امی قادر به تفکیک ژنوتیپ های سازگار خصوصی و عمومی، همچنین محیط هایی با قدرت تفکیک بالا بود. بر اساس نتایج امی و پارامتر های پایداری مورد بررسی و تجزیه الگوی واکنش ژنوتیپی نتیجه گیری شد کهلاین های شماره 44، 50، 55، 83و95 نسبت به شاهدهای مورد بررسی با مقادیر پایین اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و عملکرد بالاتر از میانگین به عنوان ژنوتیپ های پایدار معرفی می شوند. لاین های شماره 26، 53، 67 و 79 بیشترین سازگاری را به محیط یزد در شرایط نرمالداشته و لاین های شماره 14، 21، 32، 36، 45، 58 و 74 نیز دارای سازگاری خصوصی به محیط کرمان در شرایط شور بودند.کلید واژگان: اثر متقابل ژنوتیپ و محیط, الگوی واکنش ژنوتیپی, تجزیه امیThe objectives of present study was analyzing genotype by environment (GE) interaction on the grain yields of 97promising bread wheat lines (Triticum aistivum L. (along with three control varieties under salt stress and normal conditions using additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) model .The trials were conducted at four research locations including Yazd and Mahan of Kerman (normal conditions) and Ardakan and Ekhtiarabad of Kerman (salt stress conditions). Based on results of AMMI analysis, main effect due to E and GE interaction as well as two first interaction principal components were found to be significant (PKeywords: AMMI analysis_Genotype × environment interaction_Pattern analysis
-
هدف از این پژوهش تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط بر عملکرد علوفه تر 8 هیبرید ذرت با استفاده از تجزیه توسط مدل اثرات افزایشی و ضریب پذیر امی و نیز ارزیابی ژنوتیپ ها، محیط ها و اثرات متقابل آن ها با استفاده از آماره های پایداری و اکووالانس ریک می باشد. آزمایشات در پنچ منطقه نیشابور، کرج، اصفهان، گرگان و بروجرد طی دو سال زراعی (85-1384) اجرا شدند. نتایج حاصل از تجزیه امی نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط، اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط و سه مولفه اول اثر متقابل معنی دار می باشند. نمودار بای پلات قادر به تشخیص ژنوتیپ های پایدار و محیط های با قدرت تفکیک بالا از محیط های ضعیف بود. توصیه ژنوتیپ ها برای مکان های مورد مطالعه در مدل امی نشان داد که هیبریدهای 5، 8 و 1 بیشترین سازگاری را به شرایط کرج داشتند. هیبریدهای 5، 2 و 8 دارای سازگاری ویژه با شرایط نیشابور بودند. ژنوتیپ های 1 و 5 بهترین سازگاری و پتانسیل عملکرد را با شرایط گرگان داشتند. در بروجرد ژنوتیپ های 8، 5 و 1 و در اصفهان هیبریدهای 5، 8 و 2 دارای سازگاری ویژه بودند. بر اساس نتایج تجزیه امی و پارامترهای مورد بررسی، ژنوتیپ شماره 5 با عملکرد بالاتر از میانگین کل دارای بیشترین پایداری بود و توانایی سازگاری عمومی بالایی به محیط های مورد مطالعه داشت، در صورتی که هیبریدهای 7 و 8 با بیشترین تاثیر در اثر متقابل داشته و ناپایدارترین ژنوتیپ ها در مجموع سال ها و مناطق آزمایش بودند.کلید واژگان: اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط, بای پلات, پایداری, تجزیه امی, ذرت علوفه ایThe objectives of this study were to analyze genotype by environment (GE) interactions effects on the forage yield of 8 corn hybrids by computing AMMI analysis and evaluating genotype (G), environments (E) and GE interactions using stability parameter i.e., AMMI stability value(ASV) and Wrick,s ecovalance (W2i). Experiments were conducted at five regions (karaj, Neysahbur, Gorgan, Brojerd and Isfahan Research Station), during 2005-2006 crop season. The results of AMMI analysis for forage yield indicated that the Genotype (G) main effects, environment (E) and GE interactions as well as three first interaction principal components (IPCA1-3) were significant. AMMI biplot was able to distinguish stable genotypes and environments with high discrimination ability from low one,s. AMMI ANNOVA selected different hybrids for each regions: No. 5, 8 and 1 for Karaj , 5, 2 and 8 for Neyshabur, 1 and 5 for Gorgan, 8, 5and 1 for Brojerd and finally hybrids No. 5, 8 and 2 for Isfahan. According to the AMMI analysis and the parameters investigated, genotype 5, with forage yield higher than grand mean, was the most stable hybrid and with high adaptation to the environment was studied, meanwhile Hybrids No. 7 and 8 had the greatest influence on the interaction but were the unstable genotypes tested in all years and areas.Keywords: AMMI analysis, Biplot, Forage corn, Genotype, Environment Interaction, Stability
-
سابقه و هدف
توسعه ارقام پرمحصول با سازگاری گسترده هدف نهایی اصلاح گران گیاه می باشد. با این حال، دستیابی به این هدف به واسطه وجود اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط پیچیده است. اثر متقابل ژنوتیپ در محیط مسئله ای مهم در مطالعه صفات کمی می باشد زیرا تفسیر آزمایش های ژنتیکی را دشوار می نماید و پیش بینی را مشکل می سازد، همچنین ثبات عملکرد در مناطق مختلف را کاهش می دهد. آزمایش های چند منطقه ای اغلب جهت ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. روش امی(AMMI) ابرازی قوی در تشخیص الگوهای اثر متقابل ژنوتیپ در محیط را نشان می دهد. این روش آماری به طور گسترده جهت توضیح پیچیده اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط، افزایش کارآیی انتخاب و حصول اطمینان از پیشرفت ژنتیکی برای انتخاب استفاده می شود. هدف این پژوهش، بررسی پاسخ لاین ها در مکان های مورد مطالعه و شناسایی لاین های پایدار به مکان های آزمایشی می باشد.
مواد و روش هابه منظور بررسی پاسخ لاین های مختلف گندم نان به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد دانه، آزمایش هایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار و در پنج مکان با استفاده از 76 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی ارقام روشن× سوپرهد انجام گرفت. ایستگاه های اجرای آزمایش شامل کرمان، جوپار، ماهان، یزد و اردکان بودند. جهت ارزیابی اثر متقابل و شناسایی لاین های پایدار، آنالیز پایداری با استفاده از زوش امی صورت گرفت. در انجام محاسبات آماری این پژوهش از نرم افزارهای SAS و Excel استفاده گردید.
یافته هانتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه نشان داد که تفاوت معنی داری برای اثرات لاین، مکان و برهمکنش لاین در مکان در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل لاین× مکان به منظور بررسی دقیق تر اثر متقابل و وضعیت لاین-ها از نظر پایداری، تجزیه امی انجام شد. نتایج حاصل با رسم بای پلات AMMI2 نشان داد که لاین های 3، 33، 22، 9، 271، 36، 309، 200، 114، 11، 264، 320، 194، 20، 280، 1، 26، 250، 19، 18، 25، 322،5، 152،169، 161 و 32 کمترین فاصله را از مرکز بای پلات داشتند و با کمترین اثر متقابل به عنوان پایدارترین لاین ها شناخته شدند بنابراین قابل توصیه برای اکثر مکان ها می باشند. لاین های 258، 218،176، 48، 82 و 314 برای مکان یزد و لاین 225 برای مکان اردکان بهترین پاسخ را نشان داده و با این مکان ها سازگاری خصوصی داشتند.
نتیجه گیریدر مجموع بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش، در بین لاین های مورد ارزیابی، لاین های 3، 9 و 22 براساس مدل AMMI1، AMMI2 و پارامتر ارزش پایداری امی (ASV) به عنوان لاین های دارای پایداری عمومی معرفی شدند. از این رو لاین های امیدبخش شناسایی شده جهت مطالعات تکمیلی برای معرفی به زراعین توصیه می گردند.
کلید واژگان: بای پلات, پایداری, تجزیه امی, گندم, لاین های اینبرد نوترکیبBackground And ObjectivesThe development of high yielding cultivars with wide adaptability is the ultimate aim of plant breeders. However, attaining this goal is made more complicated by genotype-environment interactions. The genotype by environment interaction is a major problem in the study of quantitative traits because it complicates the interpretation of genetic experiments and makes predictions difficult, also it reduces grain yield stability in different environments. Multi-environment trials are often analyzed to assess the yield stability of genotypes. Additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) model proved to be a powerful tool in diagnosing genotype × environment interaction patterns. The AMMI statistical model has been widely used to explain complicate G×E interaction, to enhance selection efficiency and to ensure genetic gain from selection. The objective of this study was to investigate the response of the lines in studied locations and to identify lines adapted to the test environments.
Materials And MethodsOrder to investigate response of wheat lines to different environmental conditions and determination of yield stability, this study was conducted by 76 recombinant inbred lines derived the cross between Roshan× Superhead based on randomized complete block design with two replications in five environments. The trials were performed at five locations in Kerman, Jopar, Mahan, Yazd and Ardakan. In order to evaluate the interaction and determine the stable lines, the stability analysis was done using AMMI methods. The data were subjected to statistical analysis using SAS and Excel software.
ResultsThe results of the combined analysis of variance revealed significant differences of grain yield among lines, environment and also line× environment interaction (P<0.01). Since interaction of line × environment was significant, stability analysis was performed using AMMI analysis in order to more accurate evaluate and status of lines stability. The results of Ammi2 bi-plot showed that the least distance from the center of bi-plot with minimum interaction were identified lines 3, 33, 22, 9, 271, 36, 309, 200, 114, 11, 264, 320, 194, 20, 280, 1, 26, 250, 19, 18, 25, 5, 322, 169, 152, 161 and 32 as stable lines. Lines 258, 218, 176, 48, 82 and 314 for Yazd and line 225 for Ardakan indicated the best response and they had private adaptation to these places.
ConclusionOverall, based on results of this experiment, among evaluated lines, were introduced lines 9, 3 and 22 based on AMMI1, AMMI2 and AMMI stability value (ASV) parameter as general stable lines. Therefore, the identified promising lines can be recommended to complementary studies for introduce to farmers.
Keywords: Bi, plot, Stability, AMMI Analysis, Wheat, Recombinant inbred lines -
در این بررسی پایداری عملکرد دانه هفده ژن نمون (ژنوتیپ) شامل هشت رگه (لاین) غله جدید تریتی پایرم، پنج رگه امیدبخش تریتیکاله و چهار رقم گندم نان در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت محیط طی سال های زراعی 80-1381، 81-1382، 84-1385 و 88-1389 با روش امی بررسی شد. نتایج تجزیه اثرگذاری های افزایشی جمع پذیر و اثرگذاری های متقابل ضرب پذیر نشان داد که اثرگذاری های اصلی محیط و اثر متقابل ژن نمون در محیط بسیار معنی دار بود به طوری که 49/89 درصد از مجموع مربعات آن توسط سه مولفه اصلی اول اثر متقابل (IPCI) تبیین شد. نتایج بای پلات اجزای ژن نمونی و محیطی اولین، دومین و سومین مولفه اصلی اثر متقابل و میانگین های عملکرد ژن نمون ها و محیط ها، آماره های پایداری SIPC3 و EV3 درمدل AMMI3 و تجزی هالگوی واکنش ژن نمونی نشان داد که ارقام زراعی گندم نان واکنش ناپایداری تا پایداری ضعیف و دو رگه تریتیکاله 4115 و 4108 و رقم گندم کویر دارای سازگاری خصوصی با محیط ششم (کرمان) بودند ولی رگه های غله جدید تریتی پایرم پایدارترین واکنش را در محیط های مختلف داشتند و رگه ترکیبی اولیه {(Ka/b)(Cr/b)-6} سازگاری خصوصی به منطقه نی ریز نشان داد. رگه ترکیبی اولیه تریتی پایرم (Ka/b)(Cr/b)-5 با عملکرد بیش از میانگین و سازگاری عمومی مطلوب بهترین ژن نمون شناخته شد که می تواند به عنوان رگه مرتعی تولید علوفه و دانه مورد استفاده قرار گیرد.
کلید واژگان: اثر متقابل ژن نمون و محیط, الگوی واکنش ژن نمونی, تجزیه امیYield stability of 17 genotypes including eight of tritipyrum lines، five promising triticale lines and four Iranian bread wheat varieties were studied in a randomized completely block design with three replications in seven environment during growing seasons of 2001-2002، 2002-2003، 2005-2006 and 2010-2011 in three locations. Analysis of additive main effects and multiplicative interaction effects (AMMI) showed that environment main effects and genotype × environment interaction were highly significant، so 89. 49 percent of its sum of squares explained by the first three principal components (IPCI). Biplot results of genotypic and environmental components of interaction in the first، second and third principal components and mean yield of genotypes and environments، stability parameters of SIPC3 and EV3 in AMMI3 model and pattern analysis showed bread wheat cultivars had the unstable reaction to weak stability، triticale lines {4115، 4108} and Kavir wheat cultivar showed the specific adaptation to the sixth environment (Kerman) but، tritipyrum lines had the most stable reaction in different environments and combined primary line {(Ka/b) (Cr/b) -6} showed the specific adaptation to the Neyriz area. Combined primary tritipyrum line (Ka/b) (Cr/b) -5 with the higher yield than the mean yield and good general adapatibility was known the best genotype that can be used as a pasture line for further study forage and grain productionKeywords: genotype × environment interaction_pattern analysis_AMMI analysis -
هدف از این تحقیق تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط بر روی عملکرد علوفه تر 15 لاین سورگوم علوفه ای با استفاده از تجزیه مدل اثرات اصلی افزایشی و ضرب پذیر امی) AMMI (و نیز ارزیابی ژنوتی پها، محی طها و اثرات متقابل آنها با استفاده از آمار ه های پایداری و اکووالانس ریک بود. آزمایشات در دو ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور وطرق مشهد طی سال های 88 - 1386 به مدت سه سال زراعی اجراء شدند. نتایج حاصل از تجزیه امی بر روی عملکرد علوفه تازه نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط، اثرات متقابل آنها و دو مولفه اول اثر متقابل معنی دار بودند. نمودار بای پلات امی قادر به تفکیک ژنوتی پهای پایدار و محیط های با قدرت تفکیک بالا از محیط های ضعیف بود. در محیط های مورد بررسی بر اساس نتایج تجزی هامی و پارامتر های پایداری مورد مطالعه، ژنوتیپ های 15 و 5 با عملکرد بالاتر از میانگین دارای بیشترین پایداری بودند در صورتیکه ژنوتیپ های 1 و 3 با بیشترین تاثیر در اثر متقابل ناپایدارترین ژنوتی پها شناخته شدند. نتایج حاصل از توصیه ژنوتی پها برای دو منطقه مورد مطالعه در مدل امی نشان داد که ژنوتیپ های 1 و 3 بیشترین سازگاری را در سه سال زراعی به شرایط نیشابور داشتند، در حالیکه ژنوتیپ های 5 و 15 بیشترین سازگاری را به شرایط مشهد در طی این بررسی نشان دادند.
کلید واژگان: اثرات متقابل, ژنوتیپ محیط, تجزیه امی, تجزیه پایداری, سورگوم علوفه ایThe objectives of this study were to analyze genotype by environment(GE) interactions on the forage yield of 15 sorghum lines by the additive main effects and multiplicative interaction(AMMI) model and to evaluate genotype(G), environment(E) and GE interactions using stability parameter i.e., AMMI stability value(ASV) and Wrick, s ecovalance (W2 i). The trials were conducted at two research station(Neyshabur and Torogh Mashhad) for three successive years2007-2009(). The result’s of AMMI analysis for forage yield indicated that the Genotype main effects, environment, and GE interactions as well as two first interaction principal components (IPCA1-2) were significant. AMMI biplot was able to distinguish stable genotypes and environments with high and low genotype discrimination ability. The genotypes 5 and 15 with higher mean yield than total mean were to be most stable genotypes, while the genotype 1 and 3 with the highest contribution to GE interaction, were to be the most instable. The result of recommended genotypes based on AMMI analysis showed that the genotypes 1 and 3 were highly adapted to Neyshabur and genotypes 5 and 15 were adapted to Mashhad environments during this study.Keywords: Interaction effects, Genotype Environment, AMMI analysis, Stability analysis, Forage Sorghum -
به منظور بررسی پاسخ ارقام و لاین های مختلف گندم نسبت به شرایط متفاوت محیطی و تعیین پایداری عملکرد دانه، آزمایشی با استفاده از ده رقم و لاین امیدبخش گندم نان مناطق سردسیر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی استان آذربایجان شرقی از پاییز 1388 به مدت چهار سال زراعی به اجرا درآمد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که بین محیط ها، ژنوتیپ ها و اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارند. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ با محیط، تجزیه پایداری با استفاده از روش های مختلف از جمله روش های غیرپارامتری رتبه ای، واریانس محیطی رومر، ضریب تغییرات محیطی، اکووالانس ریک، واریانس شوکلا، ابرهارت راسل، ضریب تشخیص پنتوس، گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری، ارزش پایداری امی و GGE biplot انجام شدند تا پایدارترین و پرمحصول ترین ارقام شناسایی شوند. در کل، نتایج حاصله از انجام روش های مختلف تجزیه پایداری نشان داد که ژنوتیپ های شماره 9 (رقم میهن)، شماره 7 (Gaspard/Attila) و 1 (Shi#4414 /Crow” s “//Kvz/6/1-68-120/5/Gds/4/Anza..) به ترتیب با میانگین عملکرد 7.36، 7.12 و 7.12 تن در هکتار پایدارترین و پرمحصول ترین ارقام بوده و قابل توصیه به زارعین منطقه جهت کشت در مناطق سرد استان آذربایجان شرقی و یا استان های همجوار با شرایط آب و هوایی مشابه می باشند. روش گزینش همزمان در مقایسه با سایر روش های مختلف تجزیه پایداری، عمدتا ارقام پرمحصول را به عنوان رقم پایدار معرفی می نماید. بنابراین، از این لحاظ دارای اشکال می باشد. همچنین پارامترهای پایداری ضریب تغییرات محیطی و واریانس محیطی رومر در معرفی ارقام پرمحصول با مشکل مواجه است. زیرا، ژنوتیپ های با عملکرد بالا از طریق این شاخص ها از پایداری کمتری برخوردار هستند.
کلید واژگان: تجزیه امی, سازگاری, روش جی جی ای بای پلات, گندمThis study was conducted to determine the yield stability of 10 cold region bread wheat genotypes, using a randomized complete block design with 3 replications for 4 years (2009-2013) at the Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azerbaijan, Iran. Combined analysis of variance showed significant differences (p
Keywords: Adaptability, AMMI analysis, GGE biplot, wheat -
هدف از این تحقیق تجزیه اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط بر روی عملکرد دانه 18 ژنوتیپ پیشرفته گندم دوروم و دو رقم شاهد سرداری (گندم نان) و زردک (گندم دوروم) با استفاده از تجزیه مدل اثرات اصلی افزایشی و ضرب پذیر (AMMI) و همچنین ارزیابی ژنوتیپ ها، محیط ها و اثرات متقابل آنها با استفاده از آماره های پایداری امی و اکووالنس ریک می باشد. آزمایشات در چهار ایستگاه تحقیقات دیم کشاورزی کرمانشاه، ایلام، مراغه و شیروان در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در سه سال زراعی (86-1384) اجرا شدند. نتایج حاصل از تجزیه امی نشان داد که اثرات اصلی ژنوتیپ، محیط، اثرات متقابل (GE) و سه مولفه اول اثر متقابل معنی دار می باشند (01/0 >P). نتایج تجزیه امی نشان داد که بای پلات امی قادر به تفکیک ژنوتیپ های با سازگاری ویژه و عمومی و محیط های با قدرت تفکیک بالا از محیط های ضعیف می باشد. بر اساس نتایج تجزیه امی و پارامترهای پایداری مورد بررسی ژنوتیپ G9 با بالاترین میزان عملکرد دارای بیشترین پایداری بود در صورتیکه ژنوتیپ های G16، G17 وG18 با بیشترین تاثیر در اثر متقابل ناپایدارترین ژنوتیپ ها بودند. نتایج حاصل از توصیه ژنوتیپ ها برای مکانهای مورد مطالعه در مدل امی نشان داد که ژنوتیپ های G15، G9 و G12 بیشترین سازگاری را به شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در کرمانشاه داشتند. ژنوتیپ های با منشاء ایکاردا (G16، G17، G18) دارای سازگار ویژه به شرایط دیم و آبیاری تکمیلی ایلام بودند. ژنوتیپ های G15، G1 و در شرایط دیم و ژنوتیپ های G15 و G16 در شرایط آبیاری تکمیلی بهترین سازگاری و پتانسیل عملکرد را به شرایط مراغه داشتند. در شیروان ژنوتیپ های با سازگاری ویژه شامل G15، G9 و G1 بودند. ژنوتیپ G15 در کرمانشاه، مراغه و شیروان جزء برترین ژنوتیپ ها بود و توانایی سازگاری عمومی بالایی به محیط های مورد مطالعه داشت.
کلید واژگان: اثرات متقابل ژنوتیپ, محیط, تجزیه امی, بای پلات, پایداری و سازگاری, گندم دورومThe objectives of this study were to analyze genotype by environment (GE) interactions on the grain yields of 18 promising durum wheat lines selected from joint project between Iran and ICARDA along with two national durum (Zardak) and bread wheat (Sardari) checks by the additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) model and to evaluate genotype (G)، environment (E) and GE interactions using statistics parameters i. e.، AMMI stability value (ASV) and ecovalence (W2). The trials were conducted at four locations، representative for multi-location durum yield trials، in Iran under rain-fed (unfavorable) and supplemental irrigation (favorable) conditions for three successive cropping seasons (2005-07). Main effects due to E، G and GE interaction as well as three first interaction principal component axes (IPCA 1-3) were found to be significant (P <0. 01). AMMI biplots were able to distinguish genotypes، with wide and specific adaptation، and environments، with high and low genotype discrimination ability. The genotype G9 with the highest mean yield was to be most stable genotype، while the G16، G17 and G18 with the highest contribution to GE interaction were to be most instable. The results of recommended genotypes based on AMMI analysis showed the G15، G9 and G12 were highly adapted to rain-fed and supplemental irrigation conditions of Kermanshah. The all genotypes from ICARDA (G16، G17، G18) were highly adapted to both rain-fed and irrigation conditions of Ilam. The best genotypes for rain-fed condition of Maragheh were G15 and G1 while the G15 and G16 were the best for supplemental irrigation condition. The genotypes G15، G9 and G1 were the best for Shirvan. In this study the G15 was the genotype with the best adaptation in three locations of Sararood، Maragheh and Shirvan. -
این تحقیق به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و واکنش ژنوتیپ های گندم به شرایط محیطی مختلف با استفاده از 20 لاین و رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در 3 مکان (اصفهان، کرمانشاه، ورامین) انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه حاکی از وجود تفاوت معنی دار برای اثرات ژنوتیپ، مکان و اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط بود. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ در مکان، تجزیه پایداری عملکرد، با استفاده روش امی انجام شد. نتایج روش امی حاکی از این بود که بر مبنای نتایج اثر متقابل دو مولفه اصلی (IPC1 وIPC2) ژنوتیپ های مرودشت، 5، 6، 16، 15 و 11 واکنش پایداری عمومی از خود نشان دادند و بر این اساس لاین های 17 و 18 دارای سازگاری خصوصی با محیط ورامین بودند. ژنوتیپ های 20، 19 و 4 سازگاری خصوصی به محیط کرمانشاه و ژنوتیپ های 9 و 8 با اصفهان سازگاری خصوصی نشان دادند. به طور کلی با توجه به نتایج پایداری عملکرد دانه با توجه به بای پلات های ترسیمی، لاین های 15، 16 و مرودشت به عنوان ژنوتیپ های برتر شناسایی و معرفی شدند.
کلید واژگان: اثر متقابل, ژنوتیپ, محیط, گندم, سازگاری, تجزیه امیIn order to study effect of G×E interaction on yield of genotypes in three environment. These genotypes were planted using RCB design with 3 replications in Esfahan, Kermanshah and Varamin. The results of combined analysis of variance for yield showed significant difference for genotype, location and G×E interaction effects. Because of significant G×E interaction stability analysis methods AMMI were used for determination of desirable genotypes for yield. Based on AMMI method, genotypes No. 5, 6, 11, 15, 16 and Marvdasht variety showed general adaptability and genotypes 17 and 18 recognized to have specific adaptability to Varamin and genotypes No. 4, 19 and 20 had specific adaptability to Kermanshah. Overall, based on stability analysis on yield genotypes No. 15, 16 and Marvdasht with having good adaptability were determined as desirable genotypes.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.