بررسی اثرات محیطی بر عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان از طریق الگوی واکنش ژنوتیپی

این تحقیق به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و واکنش ژنوتیپ های گندم به شرایط محیطی مختلف با استفاده از 20 لاین و رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در 3 مکان (اصفهان، کرمانشاه، ورامین) انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه حاکی از وجود تفاوت معنی دار برای اثرات ژنوتیپ، مکان و اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط بود. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ در مکان، تجزیه پایداری عملکرد، با استفاده روش امی انجام شد. نتایج روش امی حاکی از این بود که بر مبنای نتایج اثر متقابل دو مولفه اصلی (IPC1 وIPC2) ژنوتیپ های مرودشت، 5، 6، 16، 15 و 11 واکنش پایداری عمومی از خود نشان دادند و بر این اساس لاین های 17 و 18 دارای سازگاری خصوصی با محیط ورامین بودند. ژنوتیپ های 20، 19 و 4 سازگاری خصوصی به محیط کرمانشاه و ژنوتیپ های 9 و 8 با اصفهان سازگاری خصوصی نشان دادند. به طور کلی با توجه به نتایج پایداری عملکرد دانه با توجه به بای پلات های ترسیمی، لاین های 15، 16 و مرودشت به عنوان ژنوتیپ های برتر شناسایی و معرفی شدند.