جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « ابن سینا » در نشریات گروه « پزشکی »
-
مقدمه
مطالعه حاضر سیری در گذشته ای پرافتخار جهت معرفی یک الگو برای فراگیر امروزین است؛ ابن سینا طبیبی بود که به مقام حکمت نیز دست یافته است. ابن سینا یگانه ای است بی بدیل بر تارک پزشکی که به سایر علوم رایج زمان خود نیز اشراف داشته و چنان تربیت جاودانه مانی را زندگی کرده که بعد از گذشت هزار سال هنوز می توان در خصوص وی پژوهش نمود. هدف اصلی از مطالعه حاضر بررسی جنبه های تربیتی حیات ابن سینا است.
روش هاروش شناسی پژوهش حاضر تاریخی-تحلیلی-تربیتی است. از آن رو که شاهنامه فردوسی به دلیل تاکید بر تربیت خسروانی به عنوان منبع اصلی بوده است باید به روایت ها یا خوانش های متفاوت عطف به بافتار کلی مطالعه بسیار دقت شود. بر اساس محتوای شاهنامه روایت ها یا خوانش های اساطیری، حماسی، تاریخی، عرفانی، سیاسی، نمادین و تربیتی از اکثر داستان های این کتاب امکان پذیر است و تاویل درست به دست نخواهد آمد مگر با مطالعه و تطور تفاسیر و کتب مربوط به شاهنامه.
یافته هابا توجه به این که مفاهیم مربوط به عقل، حکمت، خرد و دیگر واژه های هم خانواده این سه مفهوم را باید در شاهنامه در قالب یک بستر بررسی کرد در نتیجه حدود، انواع، مراتب، ترکیبات و مشتقات این مفاهیم عطف به منابع خارجی و داخلی به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. یکی از نکات مهم در خصوص حکمت و خرد آن است که معادل انگلیسی این دو واژه عربی و پارسی واژه wisdom است.
نتیجه گیریبر اساس نتایج مطالعه حاضر، سه نتیجه را می توان ذکر کرد: الف) تعامل تمدن ها و فرهنگ ها در اعصار تاریخ که در این جریان تعاملی ایران پل میان شرق و غرب بوده است. ب) تعامل کتب مقدس که بر سر اساس و اصول تفاوتی ندارند و اگر شباهت ها مورد تاکید قرار گیرند بنی آدم اعضای یکدیگر خواهند بود و ج) مشترکات تربیتی ادیان که چون از اساس و اصول مشترک مشتق شده اند مبانی ارزشی مشترک دارند و درک این موارد فراگیر امروزین را در یافتن الگو رهنما خواهد بود.
کلید واژگان: تربیت خرد بنیان, تعامل تمدنی- فرهنگی, شاهنامه, ابن سینا}IntroductionThe present study is a journey in an honorable past to introduce a role model for today`s learners. Avicenna is a zenith standing on the medicine pinnacle who also was master of other common sciences in his time. He was immersed in immortality education in such a way that after passing 1000 years, it is possible to conduct research on him. The main objective of the present study is to investigate the educational facets of Avicenna life.
MethodsThis historical-analytical-educational study is to investigate Shahnameh as basic reference by focusing on Khosravani Education, regarding different narrations according to the study context. Shahnameh stories can be interpreted and inferred in different narrations as mythological, epic, historical, gnostic, political, symbolic, and educational; the appropriate interpretation cannot be achieved providing germane commentaries were securitized meticulously.
ResultsOwing to the same nature of reason and wisdom in Shahnameh and the related word families, their bounds, categories, levels, lexical combinations, collocations, and derivations regarding valid studies were scrutinized. A point of consideration on Hikmat and Kherad is a same English equivalent for both which is wisdom.
ConclusionsIn regard with aforementioned sections of the study, three conclusions can be drawn as follows: A) interaction of civilizations and cultures over the years and in this interaction, Iran was a bridge between East and West. B) interaction of sacred books which are identical in foundations and principles and if the similarities are focused then human beings are members of one whole. C) educational similarities of religions possessing same value system owing to the fact that foundation and principles are identical and the understanding of the mentioned issues can be fruitful for the today learner to find the role model.
Keywords: Wisdom-Based Education, Civilizational-Cultural, Interaction, Shahnameh, Avicenna} -
اخلاق جزء جدایی ناپذیر طبابت و تاریخ آن به شمار می رود و طبیب در متون گذشته تا کنون در همه کشور ها از جمله ایران به عنوان انسانی دارای شایستگی علمی و اخلاقی معرفی شده است. احساس تعهد، مسیولیت، تلاش برای کاهش آلام بشر و صبر و مهربانی از جمله ویژگی های اخلاقی مورد تاکید در متون طب ایرانی است که در کتب اعصار و قرون قبل و پس از اسلام وجود دارد. که شاید اوج تاکید بر مبانی اخلاقی در متون طب ایرانی را در کتاب قانون ابن سینا به وضوح می توان یافت که در این مقاله مروری بر نکات مد نظر این کتاب برای اخلاق طبابت نیز صورت گرفته است و اطلاعات این مقاله از جست وجوی کتب تاریخی طب ایرانی و جلدهای مختلف کتاب قانون و کتب و مقالات گوناگون نگاشته شده در زمینه ی اخلاق در طب ایرانی دست آمده است.
کلید واژگان: اخلاق, طب ایرانی, ابن سینا} -
نویسندگان مقاله «القانون الصغیر فی الطب و نویسنده آن» ادله ای برای نفی انتساب این کتاب به ابن سینا آورده اند و به منابعی رجوع نموده‌اند. در همین راستا، منابع و ادله ای افزون تر تقدیم می گردد: 1 کتاب «الکفایه فی الطب» بر اساس دو نسخه ای که در متن مقاله یاد شده، به همت شادروان دکتر محمدعلی لسانی فشارکی تصحیح و در سال 1400 شمسی منتشر و بر روی جلد آن ذکر شده که این کتاب به «القانون الصغیر» و «الکافی فی الطب» نیز شناخته شده است (1). همچنین این کتاب در سال 2022 با تصحیح و مقدمه دکتر احمد عبدالباقی حسین در کشور اردن و در دار ورد الاردنیه للنشر والتوزیع به طبع رسیده است. 2 علاوه بر طبع «القانون الصغیر» به تصحیح احمد فرید المزیدی (2) که دو نسخه مورد استفاده خود را به خوبی معرفی نکرده (بدان اکتفا شده که هر دو دست نویس از نسخه های عکسی کانون مخطوطات قاهره هستند (2)، حال در اصل متعلق به کدام کتابخانه و به کدام شماره نمی دانیم)، یک نسخه برگردان از دست نویس ولی افندی به شماره 2529 نیز به همت دکتر قدیرجان کشکینبورا با مقدمه ای درباره محتوای کتاب، در سال 2020 در برلین طبع شده است (3). شایان ذکر است که این نسخه ضمن 5 دستنویس یادشده در فهرست رمضان ششن نیست. 3 اینکه در فهرست دست نویس های طبی ترکیه نام «القانون الصغیر» ذیل ابن سینا آمده و نه ابن مندویه، ضرورتا بدین معنا نیست که در تمام نسخه ها نام ابن سینا بر کتاب درج شده باشد، چراکه ممکن است فهرست نویس، انتساب مشهور را اصل قرار داده باشد. در این میان، به نسخه کتابخانه فاتح به شماره 3695 رجوع شد که نام نویسنده در صفحه عنوان «ابو علی بن سینا البخاری» درج شده و متن و ترقیمه (مورخ 983 ق.) فاقد نام نویسنده است (4). در دست نویس کتابخانه رییس الکتاب به شماره 103/4 که در سال 670 در مراغه کتابت شده نیز نام کتاب «القانون الاصغر» یاد شده و تالیف شیخ رییس ابوعلی بن سینا دانسته شده است (5). متن و انجامه فاقد نام مولف است و در صفحه آغاز نسخه نیز با خطی متفاوت از خط کاتب نگاشته شده: «القانون الصغیر للشیخ الرییس ابی علی بن سینا» (5). دست نویس کتابخانه ولی افندی نیز نام کتاب را القانون الصغیر فی الطب و نام نویسنده را «الرییس ابی علی الحسن(کذا) بن سینا البخاری» نوشته است.(3) دو دست نویس از القانون الصغیر نیز در کتابخانه اسکوریال اسپانیا نگهداری می شود. در دست نویس شماره 868، کتاب با عبارت «قال الرییس الفاضل الجلیل ابو علی بن سینا رحمه الله» آغاز می شود. در دست نویس شماره 873 نیز دقیقا همین عبارت آمده است (7-6)، سایر دست نویس ها بایستی جداگانه بررسی شوند. 4 کنیه ابن مندویه نیز مانند ابن سینا «ابوعلی» بوده است (8). در نسخه هایی از الکافی فی الطب یا همان القانون الصغیر ابن مندویه آغاز دست نویس این گونه است: «قال ابو علی احمد بن عبد الرحمن بن مندویه» (1) ممکن است این تشابه کنیه نیز در اشتباه در یادکرد مولف اصلی نقش داشته باشد. 5 سبک ادبی نگارش القانون الصغیر با نگارش های علمی و طبی ابن سینا تفاوت شایان توجهی دارد. 6 یکی از مهم ترین ویژگی های ابن سینا ساختاربندی منظم دانش پزشکی در کتاب القانون است. او به نحوی مباحث پزشکی کهن را با رویکردی منطقی طبقه بندی کرده که چه بسا همین امر باعث رواج چشم گیر کتاب او در مدارس پزشکی شرق و غرب شده است (10-9)، حال اینکه کتاب القانون الصغیر از این ساختاربندی و طبقه بندی دقیق مباحث در کتاب القانون بهره ای ندارد. 7 نگرش های فلسفی ابن سینا با محتوای این اثر تفاوت آشکار دارد. در این رابطه دکتر رافایلا وایت (Raphaela Veit) مقاله ای نگاشته که ابتدا در سال 2013 در همایشی در واربورگ ارایه و سپس ضمن کتاب «فلسفه و پزشکی در عصر سازنده اسلامی» در سال 2018 منتشر شد (10). ایده کلی مقاله این است که نویسنده القانون الصغیر بسیار به اندیشه های جالینوس وابسته است، حال اینکه ابن سینا، به ویژه در مواضع مرتبط با فلسفه طبیعی نقاد اندیشه های جالینوسی است. در ادامه با مقایسه تفصیلی کتاب القانون فی الطب و القانون الصغیر و قانونچه تفاوت مبانی فلسفی ارسطویی القانون بوعلی با محتوای دو کتاب دیگر نشان داده می شود (10). 8 تفاوت دیدگاه های نویسنده القانون الصغیر با دیدگاه های ابن سینا آشکار است. برای نمونه: در حالی که مناقشه ای شناخته شده نزد فیلسوفان درباره قلب محوری و مغزمحوری میان دو سنت ارسطویی و جالینوسی جریان داشته و ابن سینا نیز در آثار خود به تفصیل بدان ورود کرده و نظریه خاصی ارایه کرده (12-11)، نویسنده القانون الصغیر در جایی که به قلب می پردازد تنها به این عبارت اکتفا کرده است: «وهو اول عضو یخلق، علی رای ارسطاطالیس وجالینوس» (1). نویسنده القانون الصغیر در بخش تشریح دماغ، سه بطن برای دماغ در نظر می گیرد: مقدم را سبب تخیل و وسط را فکر در ذوات اشیا و پسین را حفظ و یادآوری اشیا می داند (1). این در حالی است که ابن سینا در بخش قوای ادراکی باطنی کتاب القانون و همچنین کتاب های الشفاء و الإشارات والتنبیهات و النجاه، این نگاه سه گانه انگار را نقد کرده و با عرضه دیدگاه جایگزینی مبنی بر وجود پنج قوه ادراکی باطنی، کوشش می کند جایگاه آن ها را نیز بیان نماید (14-13). ابن سینا در قانون تفسیر خاصی از دو بخش علمی و عملی طب دارد و با عباراتی بر تعبیر خود اصرار می ورزد (8)، حال اینکه نویسنده القانون الصغیر بدون توجه به آن دقت نظرهای منطقی سینوی، در معرفی دانش پزشکی صرفا بدین بسنده کرده که طب به علم و عمل تقسیم می شود (1). ابن سینا به عنوان یک منطقدان به «تعریف» اهمیت ویژه ای می دهد، نگارش کتاب خاصی درباره تعریفات خود گواه این مدعا است (15). از همین رو است که تعریف ابن سینا از دانش پزشکی تا سده های بعد همواره مورد نقد و بررسی اندیشمندان و نظریه پردازان پزشکی بوده است (16). در مقابل، نویسنده القانون الصغیر این تعریف را از پزشکی می آورد: «دانستن اموری که تندرستی را حفظ و جلب می کند، دانستن اموری که بیماری را حفظ و جلب می کند و اموری که احوالی را که نه به تندرستی و نه به بیماری منسوب است، حفظ یا جلب می کند» (1). نویسندگان مقاله به درستی اشاره نموده اند که بوعلی با ایده جالینوسی احوال میان تندرستی و بیماری سر سازگاری ندارد. با چشم پوشی از این بخش عبارت، باز هم این تعریف فاصله زیادی با تعریفی منطقی از دانش پزشکی دارد. تعریفی مانند عبارت بوعلی سینا که علم به کلیات قاعده مانند و جزییات نظری دانش پزشکی را به همراه موضوع و غایت آن، در خود مستتر دارد (14). 9 در مقاله یاد شده است که ابن مندویه کتابی با عنوان «علاج شقاق البواسیر» را به نام شخصی با نام استاذ الرییس (کذا) تالیف کرده است، سپس با ارجاع به کتابی متاخر (اعیان الشیعه) از این سخن می رود که احتمالا این شخص همان ابن سینا بوده است تا از این رهگذر نسبتی میان این دو دانشمند یافت شود. این احتمال را نگارنده مدخل ابن مندویه در دایره المعارف بزرگ اسلامی نیز مطرح کرده است (17)، این در حالی است که «الاستاذ الرییس» لقب ابوالفضل ابن العمید قمی ادیب و دانشمند نام آور سده چهارم قمری است که در مصادر تاریخی آن دوره، از جمله کتاب صوان الحکمه احوال او را می توان یافت (18). وانگهی ابن مندویه را شاگرد ابن سیار ابوماهر شیراز درگذشته حدود 350 قمری و هم درس و هم طبقه با علی بن عباس اهوازی، دانسته اند. اگر او در هنگام وفات استادش ابن سیار، دست کم 30 سال داشته بوده، بایستی حدود سال 320 متولد شده باشد، یعنی دست کم سن او 50 سال از ابن سینا بیشتر بوده است. در این شرایط نوشتن چنین کتابی برای ابن سینا منتفی به نظر می رسد. از آنجایی که ابن مندویه در سال 372 قمری، یعنی دو سال پس از ولادت ابن سینا در بخارا، همزمان با تاسیس بیمارستان عضدی بغداد به عنوان پزشکی نامور بدانجا فراخوانده شد (17)، بعید به نظر می رسد میان این دو دانشمند در سال های بعد نیز دیداری رخ داده باشد. همه این ادله و منابع، به علاوه استدلال های مقاله «القانون الصغیر فی الطب و نویسنده آن» و موارد دیگری که ذکر آن در این مختصر نمی گنجد، انتساب این کتاب به بوعلی سینا را منتفی می کند و در سایه یافته های نسخه شناسی و اینهمانی متن الکافی فی الطب با کتاب مورد بحث، بایستی تالیف کتاب را از ابن مندویه دانست. از استادان و پژوهشگران گرامی آقایان دکتر قدیرجان کشکینبورا، دکتر محسن ناصری، دکتر محمدجواد اسماعیلی، دکتر آرمان زرگران و سرکار خانم دکتر شهرزاد ایران نژاد که هر یک به نحوی با در دسترس قراردادن منابع این نگاشته مرا رهین منت خود نموده اند، بسیار سپاسگزارم.
کلید واژگان: ابن سینا, ابن مندویه, القانون الصغیر, الکافی فی الطب} -
سابقه و هدف
در طب ایرانی اعتقاد بر این است که ایجاد حیات و ادامه آن به رطوبت غریزی وابسته است و مرگ طبیعی انسان زمانی رخ می دهد که این رطوبت به پایان می رسد. علی رغم کاربرد این واژه در متون طبی، درک واحدی از مفهوم رطوبت غریزی وجود ندارد. هدف ما در این پژوهش ارایه یک جمع بندی منظم از داده های مرتبط با مفهوم رطوبت غریزی از دیدگاه اطبای کهن در قرون مختلف است، تا ضمن تبیین مفهوم رطوبت غریزی، استفاده های بالینی بیش تری از این مفهوم را مقدور سازد.
مواد و روش هابرای استخراج اولیه داده ها کلیدواژه های رطوبت غریزی، رطوبت اصلی، رطوبت، الرطوبه الغریزیه، الرطوبه الاصلیه، Innate Moisture، Innate Humidity و Natural Moisture متناسب با محیط جستجو، مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه از روش تحلیل مفهوم راجرز استفاده شده است. این روش شامل یک دسته از مراحل هم پوشاننده است که هدف اساسی آن، شفاف کردن مفهوم می باشد.
یافته هادر کتب، رطوبت از دو منظر مورد توجه قرار گرفته است: رطوبت به عنوان عرض (کیفیت) و رطوبت به عنوان جوهر (ماده رطب). رطوبت غریزی به عنوان یک ماده رطب در بدن انسان وجود دارد. اگرچه در منابع، ماهیت رطوبت غریزی کم تر مورد بحث قرار گرفته است ولی نقش آن به عنوان یک پایه اصلی برای تداوم حیات انسان مورد اتفاق نظر اطبا می باشد.
استنتاجرطوبت غریزی به دو دسته اصلی (ناشی از نطفه) و غیراصلی (ناشی از تغذیه) قابل تقسیم است. انواع رطوبات غریزی غیراصلی، جایگزین رطوبات غریزی اصلی می شوند، تا رطوبت غریزی اصلی در حد امکان دچار کم ترین تحلیل شده و تا زمانی که عمر طبیعی فرد اقتضا می کند، باقی بماند.
کلید واژگان: رطوبت غریزی, ابن سینا, طب سنتی ایرانی, رطوبت اصلی, رطوبت}Background and purposeIn Persian medicine, it is believed that the creation of life and its continuation depends on Innate Moisture, and natural human death occurs when this moisture ends. Despite the use of this term in medical texts, there is no acceptable understanding of this concept. The purpose of this research was to provide a systematic summary of data about Innate Moisture from the perspective of traditional physicians in different centuries, to explain that and enable more use of this concept in clinical setting.
Materials and methodsThe keywords in this study were as follows: Innate Moisture, Original Moisture, Moisture, al-Rotuba al-Ghrizia, al-Rotuba al-Asliyyah, Innate Humidity, and Natural Moisture in both Persian and English. We used Rodgers' evolutionary concept analysis which consists of a series of overlapping steps whose main goal is to clarify the concept.
ResultsIn medical books, Moisture is considered from two perspectives: Moisture as an accident (quality) and Moisture as a substance (moist substance). Innate Moisture is present as a moist substance in the human body. The nature of Innate Moisture is less discussed in sources, but physicians are in agreement about its role as a main basis for the continuation of human life.
ConclusionInnate Moisture can be divided into two types; original (originated from zygote) and non-original (originated from nutrition). Non-original Innate Moistures are considered as alternative for original Innate Moisture so that the original Innate Moisture is reduced less and remains as long as the natural life of the person continues.
Keywords: Innate Moisture, Avecina, Traditional Persian Medicine, Natural Moisture, moisture} -
زخم ها آسیب های شایعی هستند که تسریع امر درمان، کنترل عفونت و کاهش عوارض ناشی از آ نها از دغدغه های حوزه پزشکی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی انواع زخم ها و عوامل موثر بر ترمیم آنها از دیدگاه طب ایرانی در مقایسه با طب رایج انجام شده است تا بتوان راه کار های جدیدی را جهت کنترل زخم ها و کاهش عوارض آنها یافت. این مطالعه، که یک بررسی مروری و کتابخانه ای است، به بررسی تعریف انواع زخم و دسته بندی آنها و عوامل موثر بر ترمیم زخم ها براساس پنج کتاب اصیل طب ایرانی با عنوان های کامل الصناعه الطبیه، القانون فی الطب، ذخیره خوارزمشاهی، طب اکبری و اکسیر اعظم پرداخته است. همچنین منابع مرتبط با موضوع در طب نوین از پایگاه های داده ای PubMed/MEDLINE، Scopus و Google Scholar مورد جست وجو قرار گرفته و در انتها یافته ها با هم مقایسه و بحث و بررسی شدند. براساس نتایج این مطالعه، زخم ها براساس میزان آسیب ایجادشده در سطح پوست از دیدگاه طب ایرانی به هفت دسته تقسیم می شوند که فرایند ترمیم و درمان آنها در افراد مختلف براساس تنوع سن، جنس، وزن و وضعیت سبک زندگی می تواند متفاوت باشد. از دیدگاه طب نوین نیز زخم ها براساس طول، عمق، حجم و میزان تمیزی به انواع مختلفی تقسیم می شوند. طبق این یافته ها، سبک زندگی و شش اصل ضروری سلامتی از دیدگاه طب ایرانی، می توانند در فرایند ترمیم زخم موثر باشند. در مواجهه با زخم ها گام اول تفکیک آنها براساس دسته بندی بیان شده است که به نظر می رسد بتوان به کمک راه کارهای درمانی طب ایرانی در کنار طب نوین، در قالب اصلاح شش اصل سلامتی و درمان های معرفی شده، در روند ترمیم زخم تسریع ایجاد کرد و عوارض زخم ها را کاهش داد.
کلید واژگان: زخم, ترمیم زخم, طب ایرانی, ابن سینا}Wounds are common injuries, that promotion of healing, infection control, and reducing the complications of which are an issue in medicine. The present study was conducted to evaluate the types of wounds and factors affecting their healing from the perspective of Persian medicine compared to conventional medicine, in order to find potential new solutions to control wounds and their complications. This review study was conducted to investigate definition of wounds and their classification based on five original Persian medicine books, including Kāmil al-Sinā`a al-Tibbīya by Haly Abbas, Al-Qanun fi al-Tibb by Avicenna, Zakhireye Khwarazmshahi by Sayyid Isma'il Jurjani, Tibb-i Akbari by Muhammad Akbar Arzānī, and Exir-i Azam by Muhammad Azam Khan Chishti. PubMed/MEDLINE, Scopus, and Google Scholar databases were searched for relevant evidence in contemporary medicine and comparison between results was made. According to these results, wounds are divided into seven categories in Persian medicine based on the amount of damage caused to the skin and the process of repairing and treating them is different based on various factors like age, sex, weight and lifestyle. Wounds are categorized based on length, depth, volume and cleanliness in modern medicine. According to results of this study results, lifestyle and six essential principles of health from the perspective of Persian medicine can be effective in the wound healing process. The first step in wound management, is diagnosing the category. The healing process can be accelerated with methods of Persian medicine (six principles of health and treatment methods) as a complementary method to modern medicine and complications can thereby be reduced.
Keywords: Wound, Wound healing, Persian Medicine, Avicenna} -
فصلنامه نوید نو، پیاپی 81 (بهار 1401)، صص 108 -116مقدمه و هدف
آمارها نشان می دهد که در یک سال تقریبا 15 میلیون از مراجعین به بخش های اورژانس به دلیل ترومای اندام بوده است. نظر به اینکه برای شناخت بیماری ها و انتخاب روش درمانی درست، دانستن علم تشریح و نیز فیزیولوژی آن لازم و ضروری می باشد. در این پژوهش بررسی تطبیقی دیدگاه طب سنتی در مورد استخوان ها و عضلات اندام تحتانی با نظرات پزشکی نوین صورت گرفت.
مواد و روش هااین تحقیق یک مطالعه کتابخانه ای بود که بررسی در کتب معتبر و در دسترس طب سنتی مانند التشریح بالتصویر اثر منصور بن محمد بن احمد شیرازی، هدایه المتعلمین فی الطب اثر ابوبکر ربیع بن احمد اخوینی بخارایی، ذخیره خوارزمشاهی از سید اسماعیل جرجانی، تشریح میرزا ابوالحسن خان عبدالوهاب و قانون حکیم ابوعلی سینا پرداخته است. سپس با مطالب آناتومی علم امروزی مقایسه گردید.
یافته هانتایج بررسی تطبیقی و مقایسه ای نشان می دهد، اساس نظریات تشریحی منطبق بر نظریات جدید طب مدرن است. آناتومی دقیق و ظریف بدن بیان شده و جالب است که این مطالب در زمانی بوده است که دستگاه های تصویر برداری وجود نداشته است.
کلید واژگان: تشریح, طب سنتی ایرانی, ابن سینا, استخوان اندام تحتانی, عضلات اندام تحتانی}Navid no, Volume:25 Issue: 81, 2022, PP 108 -116BackgroundStatistics show that approximately 15 million referrals to emergency departments in one year were due to limb trauma. Considering the need to know the anatomy and its physiology is essential for understanding the diseases and choosing the correct treatment, this study was a comparative study of traditional medicine's view of lower limb bones and muscles with modern medical ideas.
Materials & MethodsThis research was a library study examining anatomical descriptions in accessible books of traditional medicine such as Tashrih - Mansuri, Hidayat al-Mutaallimin by Abubakr Rabi ibn Ahmad al-Akhawayni al-Bukhari, zakhire-e kharazmshahi, Anatomy Abolhassan Khan, and Ibn Sina's Canon.
ResultThen they were compared with the anatomy of modern science. The results of comparative studies show that the basis of anatomical theories is in line with modern theories of modern medicine. The subtle and anatomical features of the body are expressed and it is interesting that this was at a time when imaging devices were lacking.
Keywords: Anatomy, Iranian Traditional Medicine, Ibn Sina, lower limb bones, lower limb muscles} -
اهداف
شیخ الرییس بوعلی سینا پزشک و فیلسوف نامدار ایرانی با وجود عمر نسبتا کوتاه خود، تاثیری شگرف بر تمام علوم زمان خود و بعد از خود نهاد. وی به سلامت جسم و روح هم در حوزه فردی و هم در حوزه اجتماعی توجه داشته است. از طرفی امام خمینی (ره) نیز به عنوان سیاستمدار و فیلسوف معاصر که تاثیرات فکری وی در دنیای امروز غیرقابل انکار است، به سلامت اجتماعی و جامعه عاری از فساد توجه ویژه داشته است. به دلیل نسبت «این همانی» بین اندیشه هر دو متفکر در حوزه اندیشه سیاسی-اجتماعی و سلامت اجتماعی، مطالعه تحلیلی و تطبیقی حاضر انجام شد.
اطلاعات و روش هادر مطالعه دیدگاه های ابن سینا به آثار معتبر داخلی و خارجی در زمینه موضوع مقاله مراجعه نمودیم و در خصوص اندیشه ها و آراء امام خمینی نیز به کتاب صحیفه نور و کتب تالیفی ایشان و همچنین به مقالات معتبر مرتبط با موضوع رجوع شد.
یافته هاابن سینا برای رسیدن به سلامت اجتماعی و اصلاح روابط بین فردی، معتقد است که اولا می بایست حاکم جامعه دارای شرایطی باشد و وظایفی نیز به عهده دارد و ثانیا قانون باید منشاء الهی داشته باشد، ثالثا انتخاب حاکم نیز دارای فرآیندی الهی-انسانی با اتکا بر عقلای جمع بوده و بر مبنای شرایط اخلاقی و شرعی است. امام خمینی نیز معتقد است که برای اصلاح جامعه و ساختن جامعه ای عاری از فساد می بایست حاکم جامعه دارای شرایط علمی-اخلاقی باشد و بر مبنای قانون حکومت کند.
نتیجه گیریهر دو اندیشمند معتقدند برای رسیدن به سلامت اجتماعی به مثابه جامعه ای عاری از فساد، باید حاکم اول پیامبر (ص) باشد؛ اگر پیامبر نبود، انتخاب جانشین ایشان بر مبنای نصب اتفاق می افتد و اگر به دلایلی نصب ممکن نشد، اجماع اهل السابقه با درنظرگرفتن شرایط اخلاقی، علمی و مدیریتی، بهترین راه انتخاب حاکم است. حاکم باید بر اساس قانون الهی حکومت کند و وظایف متعددی در حوزه تامین سلامت اجتماعی-اخلاقی جامعه بر عهده وی است.
کلید واژگان: امام خمینی(ره), ابن سینا, سلامت اجتماعی, قانون, حاکم}AimsSheikh Ol-Raais ('39') Bouali Sina, (Avicenna) a famous Iranian physician and philosopher, despite his relatively short life, has a surprising effect on all sciences and his time after his institution. Imam Khomeini, may God have mercy on him, as a contemporary politician and philosopher whose intellectual influence is undeniable in todaychr ('39') s world, pays special attention to social health and a society free of corruption. Healthy society and social health We decided to do the present analytical and comparative study
Information & MethodsStudying Ibn Sinachr ('39') s views on books as well as authoritative domestic and foreign articles on the subject of our article regarding knowledge of the thoughts and opinions of Imam Khomeini, may God have mercy on him, the book of Sahifa Noor, which includes lectures, letters and positions Interviews and Parliament We referred to his books as well as authoritative articles related to the subject
FindingsIbn Sina believes that for the captives of social health and the improvement of interpersonal relations, first of all, the ruler of the society should have conditions and responsibilities, and the center should be the divine state of the situation. Imam Khomeini also believes that in order to reform a society and build a society free of corruption, the ruler of the society must rule according to the law and have Islamic moral conditions
ConclusionBoth thinkers believe that in order to achieve social health on a similar issue, a society free of corruption, including poverty, corruption and discrimination, should be the first ruler of the Prophet, peace be upon him. Reasons for installation not possible The consensus of the former to consider the ethical conditions of scientific management is the best way to elect the rule.
Keywords: Imam Khomeini, Ibn Sina, Social health, Law, Ruler} -
زمینه و هدف
فرایندی که طی آن حیات انسان آغاز می‌شود و مسیری که طی می‌شود تا نطفه به انسان کامل تبدیل شود، در پزشکی و دیدگاه‌های دینی، فلسفی و کلامی مورد توجه قرار گرفته است و هر کدام به انحای مختلف سعی نموده‌اند تا بر این فرایند و مسیر روشنی افکنند؛ اهمیت وضوح‌بخشیدن به این فرایند و مسیر، به خصوص در پزشکی، به سبب پیشرفت فناوری‌های نوین که راهکارهایی سازنده برای باروری و کمک‌باروری فراهم کرده‌اند، بسیار بیشتر احساس می‌شود؛ به غیر از تلاشی که دانشمندان و پزشکان در این زمینه داشته و دارند، به نظر می‌رسد با استفاده از مطابقت‌دادن فرایند و مسیری که بر اساس مبانی فلسفی تبیین شده است، نه‌تنها می‌توان این فرایند و مسیر را روشن‌تر کرد، بلکه این فناوری‌های نوین، دارای مبنا و تایید فلسفی خواهند شد که در این صورت، انجام‌دادن آنها با قوت بیشتری از طرف دانشمندان و پزشکان دنبال می‌شود و می‌تواند آنها را در تصمیم‌گیری بهتر در این موارد یاری کند.
روشروش انجام این تحقیق، مطالعه توصیفی تحلیلی متکی بر منابع کتابخانه‌ای بوده و تلاش شده است بر اساس مبانی طب و فلسفه بوعلی سینا، فناوری‌های نوین باروری مورد تحلیل قرار گیرد.
ملاحظات اخلاقی:
در ارایه گزارش و انتشار مطالب، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها:
در این مقاله سعی شده است بر اساس دیدگاه فلسفی این سینا، فناوری‌های نوین باروری و کمک‌باروری مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند.
نتیجه‌گیری:
تضادی بین فناوری‌های نوین باروری و دیدگاه پزشکی و فلسفی ابن سینا وجود ندارد.
کلید واژگان: فناوری, باروری, ابن سینا, فلسفه, پزشکی}Background and AimThe process through which human life begins and the path that goes into becoming the perfect human, in medicine, religious, philosophical and theological views have been taken into consideration and Each has tried in different ways to illuminate this process and path; The importance of clarifying this process and path, especially in medicine, is felt more and more because of the development of new technologies that have provided constructive solutions to reproduction and assisted reproductive technologies. Except for the effort that scientists and physicians have made in this regard, it seems that not only can this process and path be clarified by matching process and path, which is explained on philosophical basis, but these new technologies will have philosophical basis and endorsement, in which case giving them more power is followed by scientists and physicians and can help them make better decisions.
MethodsThis research method is a descriptive-analytical study based on library resources and has tried to analyze new technologies of reproduction based on Avicenna’s philosophical and medical basis.
Ethical Considerations:
Honesty and fidelity were observed in presenting the report and publishing the materials.
ResultsIn this article, I tried to survey and analyze new technologies of reproduction and assisted reproduction based on Avicenna's philosophical perspective.
ConclusionBriefly, there is no opposition between new technologies of reproduction and philosophical and medical standpoint of Avicenna.
Keywords: Technology, Reproduction, Avicenna, Philosophy, Medicine} -
زمینه و هدف
در لا به لای متون طب سنتی موجود در کتابخانه‌ها، چندین نسخه خطی با ساختار و متن یکسان و مشابه مربوط به یک اثر یافت می‌شود. دو نسخه از این نسخ، تحت عناوین «الکافی فی الطب» و «الکفایه فی علم الطب» که به اختصار «الکفایه» نیز به آن گفته شده، در منابع متقدم از آن به «القانون الصغیر» نیز نام برده شده و به «ابن مندویه» نسبت داده شده است. نسخه‌های دیگری نیز از این اثر تحت عنوان «القانون الصغیر» وجود دارد که به «ابن سینا» نسبت داده شده است و این بعید به نظر می‌رسد که نسخه کاملا شبیه به هم، متعلق به دو نویسنده باشد، لذا ضروری می‌نماید تا موضوع بررسی گردد و مشخص شود که نویسنده اثر، چه کسی است.
روشاین مقاله، با شیوه تحلیلی توصیفی، درصدد تبیین حقیقت امر است که نویسنده این نسخه‌ها «ابن مندویه» است یا «ابن سینا» یا هر یک کتابی جداگانه و متعلق به یکی از این دو نویسنده است.
ملاحظات اخلاقی:
در پژوهش حاضر جنبه‌های اخلاقی مطالعه کتابخانه‌ای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافته‌ها:
در مستندات تاریخی، نوعی دوگانگی به چشم می‌خورد و به طور کلی، «القانون الصغیر» در آثار متقدم به ابن مندویه و در آثار متاخر به ابن سینا نسبت داده شده است. شباهت و تطابق نسخه‌ها در بررسی ساختاری و محتوایی به قدری است که نمی‌توان هر یک را کتابی جداگانه دانست، بلکه همگی یک کتاب با عناوین مختلف و متعلق به یک نویسنده است. در برخی مسایل میان آرای ابن سینا، چنانچه در مصنفات او ملاحظه می‌شود با آنچه در نسخه‌های مورد پژوهش آمده اختلاف یا تناقض وجود دارد.
نتیجه‌گیری:
بررسی مستندات تاریخی، تحلیل محتوایی و ساختاری متن، نشانگر آن است که کتاب «الکافی فی الطب» یا «الکفایه» متعلق به «ابن مندویه» است که با توجه به دو ویژگی جامع و کامل‌بودن و حجم اندک آن، به «القانون الصغیر» در مقابل «القانون فی الطب» ابن سینا که به شکل گسترده به مطالب طب پرداخته، معروف شده است. این نامگذاری در گذر زمان موجب شده تا این خلط پیش آید که همان قانون ابن سینا است که وی به صورت مختصر آن را نگاشته است.
کلید واژگان: ابن سینا, ابن مندویه, القانون الصغیر, الکافی فی الطب, الکفایه}Background and AimIn the importance of traditional medicine texts in libraries, several manuscripts are found with the same structure and text related to an effect. Two versions of this manuscript, under the titles of "Al-Kafi fi Al-Teb" and "Al-Kefaye fi Elm Al-Teb", which briefly "Al-Kefaye", were also referred to in the early sources of it to "Al-Qanon al-Saghir" and attributed to "Ibn Mandevaih". There are other versions of this work entitled "Al-Qanon al-Saghir" attributed to "Ibn Sina" and this is unlikely that the version is quite similar, belonging to two authors, so it is necessary to investigate the subject and it is determined by the writer of the work, who is.
MethodsThe purpose of this paper is to explain the truth, whether it belongs to "Ibn Mandevaih", or "Ibn Sina" or any separate book.
Ethical Considerations:
In the current research, have been observed the ethical aspects of library study, including the authenticity of texts, honesty and trustworthiness.
ResultsIn historical documentation, a kind of dichotomy and in general, "Al-Qanon al-Saghir" was attributed to'Ibn Mandevaih' in early works and to "Ibn Sina" in later works. The similarity and matching of the versions in structural and content surveys is so much that each one cannot be considered as a separate book, but all of a book with different titles and belongs to a writer. In some issues between the votes of "Ibn Sina", if he seens in his authors, there is a difference or contradiction with what is presented in the versions of the study?
ConclusionThe study of historical documentation, content analysis and structural text indicates that the book "Al-Kafi fi-Teb" or "Alkefaye" belongs to "Ibn Mandevaih", which, according to two comprehensive and complete characteristics and its small volume, to "al-Qanon al-Saghir" in contrast, "al-Qanon fi Teb", Ibn Sina, which has been widely addressed by medicine. This naming has caused the sputum, which is the same "Al-Qanon" of Ibn Sina, which he wrote briefly.
Keywords: Ibn Sina, Ibn Mandevaih, Al-Qanon Al-Saghir, Al-Kafi fi Al-Teb, Al-Kefaye} -
زمینه و هدف
طبیعت مدبره کلیدی برای ورود به دروازه پزشکی و کمک به حفظ سلامت و درمان انسان از طریق شناخت هویت و حقیقت انسان به عنوان موجودی است که بنا به مکانیسم ذاتی طراحی‌شده در وی سوق به تعادل و تنظیم درونی وجود دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین مفهوم طبیعت مدبره از دیدگاه طبی ابن سینا و عوامل موثر بر تقویت و تضعیف آن انجام پذیرفته است.
روشدر این پژوهش مروری با بهره‌مندی از کتب قانون ابوعلی سینا و جستجوی الکترونیک با استفاده از واژگان کلیدی فارسی و انگلیسی مرتبط در بانک‌های اطلاعاتی معتبر اطلاعات در خصوص مفهوم طبیعت مدبره و روش‌های تضعیف و تقویت آن از دیدگاه ابن سینا و مقایسه آن با مکاتب قبلی گردآوری و مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است.
ملاحظات اخلاقی:
کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اراک با کد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1399.157 مطالعه حاضر را تصویب نموده است.
یافته‌ها:
ابن سینا اعتقاد داشت که طب دارای دو جزء علمی و عملی است که طبیب در بخش علمی باید طبیعت مدبره و امور مربوط به آن را بشناسد و در بخش عملی باید شیوه‌های عملکرد طبیعت مدبره و نحوه یاری‌دادن به آن را بداند. در خصوص تقویت و تضعیف طبیعت مدبره ابن سینا شاخصه‌های حفظ‌الصحه (سته ضروریه) و قوانین انصراف، دفع، تعریق با آبزن‌ها و روغن‌ها، و قانون توقف را موثر می‌داند.
نتیجه‌گیری:
بر اساس یافته‌های این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که شناخت «طبیعت مدبره» در مکاتب طبی مختلف در بستر تاریخ سیر «تکاملی تدریجی» داشته، اما ابن سینا با بهره‌گیری از تعالیم و آموزه‌های دین اسلام که مبتنی بر مکتب وحیانی و شناخت دقیق از خلقت و فطرت درونی انسان بوده، شناخت دقیق و جامع‌تری از هماهنگی موزون طبیعت با طبیعت مدبره را در آثار خود ارایه و باعث سیر «تکاملی سریع‌تر» این مفهوم شده است.
کلید واژگان: طبیعت مدبره, ابن سینا, قانون, تاریخ علوم پزشکی}Background and AimTabiaat Modbbereh is the key to enter the gate of medicine and help maintain human health and treatment by recognizing the identity and truth of man as a creature that according to the innate mechanism designed in him leads to balance and internal regulation. Therefore, the present study has been conducted with the aim of explaining the concept of Tabiaat Modbbereh, from Ibn Sina's medical point of view and the factors affecting its strengthening and weakening.
MethodsIn this research, a review uses the books of Abu Ali Sina's law and electronic search using related Persian and English keywords in valid databases of information about the concept of resourceful Tabiaat Modbbereh, and methods of weakening and strengthening it from Ibn Sina's point of view and its comparison with previous schools has been collected and studied and analyzed.
Ethical Considerations:
This study approved with the Ethical Committee of Arak university of medical sciences by code IR.ARAKMU.REC.1399.157.
ResultsIbn Sina believed that medicine has two scientific and practical components that the physician in the scientific section should know the prudent nature and related matters, and in the practical part should know the methods of practice of the resourceful nature and how to help it. Regarding the strengthening and weakening of nature, Ibn Sina's mastermind considers the characteristics of Hefz al-Sehah (essential set) and the laws of cancellation, excretion, transpiration with ponds and oils and the law of cessation to be effective.
ConclusionBased on the findings of this study, it can be concluded that the knowledge of "Tabiaat Modbbereh" in different medical schools in the context of history has been "evolutionary-gradual", but Ibn Sina using the teachings of Islam based on the school Revelation and accurate knowledge of the creation and inner nature of man has been a more accurate and comprehensive knowledge of the harmonious harmony of nature with contemplative Tabiaat Modbbereh, in his works has caused the "evolutionary-faster" course of this concept.
Keywords: Tabiaat Modbbereh, Ibn Sina, Law, History of Medical Sciences} -
عطردرمانی یکی از روش های درمانی در گذشته بوده است که اطبای ایرانی از آن استفاده می کردند. پزشکانی همچون رازی و ابن سینا در آثارشان به موضوع عطردرمانی توجه کرده اند و به جنبه های بهداشتی و درمانی آن تاکید داشتند. در مجله علمی دین و سلامت، شماره 2، دوره 8، سال 1399، مقاله ای با عنوان «القانون و جایگاه عطردرمانی در پیشگیری از ابتلا به بیماری ها یا مداوای آن ها به عنوان روشی درمانگر» نوشته معصومه دهقان و همکاران در صفحات 67 تا 78 منتشر شده است که با وجود بررسی های انجام شده به نظر می رسد از نظر محتوایی اشکالاتی دارد. هدف از انتشار این مقاله ارتقای دانش مقاله نویسی و جلوگیری از نتیجه گیری های مخدوش در پژوهش های علمی است.
کلید واژگان: ابن سینا, عطردرمانی, القانون فی الطب}Aromatherapy has been one of the treatment methods used by Iranian physicians in the past. It has been highlighted and its medical benefits have been emphasized in the works of some famous physicians, such as Rhazes and Avicenna. In issue 2 (volume 8, 1399) of the Scientific Journal of Religion and Health, an article entitled "Al-Qanun and the position of aromatherapy in the prevention of diseases or their treatment as a therapeutic method" by Masoumeh Dehghan et al., despite the conducted investigation, there are seemingly some problems on pages 67-78. In this regard, the present study aimed to promote the knowledge of essay writing and prevent distorted conclusions in scientific research.
Keywords: Aromatherapy, Avicenna, Qanun fi Al-Tibb} -
فصلنامه نوید نو، پیاپی 79 (پاییز 1400)، صص 103 -111مقدمه
دانش آناتومی به تشخیص و درمان بیماری ها کمک شایانی می کند. مطالعه نسخه های خطی و متون پزشکی طب سنتی نشان می دهد که طبیبان در گذشته آناتومی و فیزیولوژی بدن را به منظور شناخت دقیق بیماری ها و یافتن راه های علاج به کار می بردند. هدف از مطالعه حاضر مرور مباحث تشریحی تنه از دیدگاه پزشکان نامی ایرانی و مقایسه تطبیقی با یافته های آناتومی طب امروزی می باشد.
مواد و روش هااین مطالعه از نوع مروری بود. ابتدا متون معتبر طب سنتی از کتاب قانون و تشریح عبدالوهاب تفرشی، باب های فی ذکر العظام و القول فی العضلات کتاب هدایه المتعلمین، مقاله اول و سوم از کتاب تشریح بدن منصوری و گفتار چهارم ذخیره خوارزمشاهی جرجانی مورد بررسی قرار گرفت. سپس مطالب تشریحی در کتاب آناتومی طب جدید (گری و اسنل) فیش برداری و در نهایت اطلاعات بدست آمده در قالب جداولی دسته بندی و با هم مقایسه گردید.
یافته هامطالعه متون پزشکی طب سنتی نشان می دهد که طبیبان آن زمان بررسی آناتومی و فیزیولوژی دستگاه های مختلف بدن را پایه علم پزشکی می دانستند و آن را به منظور شناخت دقیق بیماری ها و یافتن راه های برای علاج آنها لازم می دانستند. توضیح مباحث تشریحی نشان دهنده تسلط و دید دقیق طبیبان طب سنتی را نسبت به آناتومی و فیزیولوژی ساختار بدن نشان می دهد. با وجود تشابه بسیار در زمینه آناتومی تنه، در برخی توصیفات آناتومیک نظرات متفاوت بین دو مکتب طب سنتی و پزشکی رایج وجود دارد.
کلید واژگان: تشریح, پزشکی, سنتی, ابن سینا, اسکلتی عضلانی, پزشکان نامی ایران, مقایسه تطبیقی}Navid no, Volume:24 Issue: 79, 2022, PP 103 -111IntroductionConsidering the knowledge of anatomy helps in the diagnosis and treatment of diseases and on the other hand, the study of manuscripts and medical texts of traditional medicine shows that physicians of that time studied the anatomy and physiology of the body in order to accurately identify diseases and find remedies. Knowledge of the anatomy of the body helps to diagnose and treatment of diseases. The purpose of this study was to compare the anatomy of trunk anatomy in traditional medicine with modern medicine.
Materials and MethodsThis was a review study. First, the texts of traditional medicine from the Canon book, anatomy by Tafreshi, Hidayat al-Mutaallimin, Tashrih - Mansuri, Anatomy, and zakhire-e kharazmshahi by Jorjani was investigated. Then, the anatomical subjects in Gary and Snell's Anatomy were studied and recorded. Finally, the contents were compared in the form of tables.
ResultsThe study of medical texts of traditional medicine shows that physicians at the time considered the anatomy and physiology of the various organs of the body the basis of medical science, and considered it necessary to accurately identify diseases and find ways to cure them. Explaining the anatomical topics illustrates the mastery and precision view of traditional medicine practitioners of the anatomy and physiology of body structure. Although there are many similarities in the anatomy of the trunk, some anatomical descriptions differ between the two traditional medical schools.
Keywords: Anatomy, medicine, Traditional, Avicenna, musculoskeletal, Famous Iranian physician, Comparative Study} -
سابقه و هدف
سلامت و بیماری از مهمترین مفاهیم پایه‌ای پزشکی هستند که تعریف ماهیت و حدود آنها در فلسفه پزشکی با چالشهایی جدی روبه‌رو است. هدف این مقاله تبیین دیدگاه ابنسینا در خصوص سلامت و بیماری و تحلیل تعاریف امروزی این مفاهیم بر مبنای دیدگاه ابنسینا است.
مواد و روش‌ها:
این مطالعه با رویکرد قیاسی در روش نظریهپردازی دادهبنیاد انجام شد. ابتدا مفاهیم سلامت و بیماری با کلیدواژههای متناسب در متون ابنسینا و طب رایج جست‌وجو و بررسی شد سپس این مفاهیم به‌عنوان قضایای اولیه با مفاهیم عینیتر موجود مرتبط و در چارچوب استدلال قیاسی گزارههای عملیاتی استنتاج شد.
یافته‌ها:
ابنسینا سلامت را عرضی از جنس کیف نفسانی دانسته و آن را ملکه یا حالی تعریف میکند که مبدا افعال سلیم از موضوع خود است. او همچنین بیماری را عدم سلامت تعریف کرده و فرض حالت سوم بین آن دو را فاقد ضرورت منطقی می‌داند. سازمان جهانی بهداشت سلامت را آسایش کامل جسمانی، روانی و اجتماعی می‌داند نه صرفا فقدان بیماری. چنین تعریفی مستلزم فرض حالت سومی بین سلامت و بیماری است. براساس نظریات ابنسینا، فرض حالت سوم به معنای وجودی دانستن هر دو مفهوم سلامت و بیماری است و این امر، دسته قابل‌توجهی از اختلالات افعال را که در قالب شناخته‌شده بیماری یا علامت بیماری تعریف نمیشوند از محدوده توجه پزشک کنار میگذارد؛ درحالیکه بر مبنای تعریف ابنسینا، بیماری امری عدمی (به معنای عدم سلامت) است و هر سطح از اختلال در هر عملکردی، در حقیقت سطحی از بیماری تلقی می‌شود.
نتیجه‌گیری:بر مبنای چارچوب نظری ابنسینا، نقطه قوت تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت، محدودنمودن مرزهای مفهوم سلامت به وضعیت بهینه در ابعاد مختلف و نقطه ضعف آن عدم ظرافت کافی برای پوشش‌دادن همه وضعیت‌های غیرطبیعی در کلیه افعال، تحت مفهوم وسیعتری از بیماری محسوب می‌شود.
کلید واژگان: سلامت, بیماری, طب ایرانی, فلسفه پزشکی, ابنسینا}Background and Purpose:
Health and disease are among the most important basic concepts of medicine. However, defining their nature and limits, has faced serious challenges in medical philosophy. The purpose of this article is to explain Avicenna's point of view about health and disease and analyze the current definitions of these concepts based on Avicenna's view.
Materials and MethodsThis study was performed by a deductive approach in grounded theory method. Initially, the concepts of health and disease were studied in conventional medicine and books written by Avicenna. These concepts were then used as initial propositions in a deductive argument to create operational propositions.
ResultsAvicenna considers health as an accident and one of the qualities of the soul. He defines it as a habit or disposition that is the cause of normal functions in its subject. He also describes disease as a non-healthy condition and considers the assumption of a third state between the two to be unnecessary. The World Health Organization (WHO) defines health to be complete physical, mental, and social well-being, not merely the absence of disease. Such a definition requires the assumption of a third state between health and disease. According to Avicenna, this means to consider both concepts as existential issues; and eventually excludes a large number of dysfunctions -which are not categorized as known diseases or disease symptoms- from the physician's attention. Avicenna accounts disease as a matter of non-existence and considers any level of dysfunction in any function as a level of disease.
ConclusionBased on the Avicennian theoretical framework, limiting the health concept boundaries to an optimal state in various dimensions is the strength point of the WHO definition of health; while its weakness is the lack of elegance to cover all subnormal conditions in all functions, under a broader concept of disease.
Keywords: Health, Disease, Persian Medicine, Medical philosophy, Avicenna} -
از دیر زمان موضوع عدالت و بحث درباره آن در میان جوامع بشری بااهمیت تلقی می‌شده است و عموم صاحب‌نظران برای تحقق آن راهکارهایی ارایه می‌دادند. ازاین‌رو، عدالت همیشه برای انسان‌ها نوعی آرمان بوده است. از سوی دیگر، نقطه مقابل عدالت، بی‌عدالتی و تبعیض‌های ناروا است که غالبا همراه با ظلم و ستم و پایمال‌شدن حقوق انسان‌ها بوده است.
کلید واژگان: انسان, ابن سینا, سلامت نفس, سلامت معنوی}From a long time ago, the issue of justice and the discussions related to it have been considered by people as important and the majority of experts have proposed strategies in this regard. Therefore, justice has been considered as an ambition to humans. On the other hand, the opposite point of justice is injustice and unfair discriminations, which have always been accompanied by oppression and infringing upon human rights.
Keywords: Avicenna, Human, Self health, Spiritual health} -
عطردرمانی نوعی طب گیاهی است که از روغن گیاهان برای مداوای بیماری، حفظ سلامت و بهبود جسم و ذهن استفاده می شود. هدف این پژوهش که با رویکرد تحلیلی محتوا گردآوری شده است، بازخوانی کارکرد دارویی عطرها (جانوری و گیاهی) در پیشگیری از ابتلا به بیماری ها یا مداوای آن ها به عنوان روشی درمانگر است تا از این رهگذر اهمیت رایحه درمانی در روش درمانی ابن سینا به عنوان روشی کاربردی یا داروی مکمل تبیین و بررسی شود. مطالعات نشانگر آن است که در تاریخ پزشکی و داروسازی، عطرها به عنوان ادویه مفرد و مرکب کاربرد داشته اند. در میان پزشکان مسلمان، ابن سینا مهم ترین طبیبی بود که از مواد معطر برای تشخیص و مداوای بیماری بهره برده است. نحوه استعمال عطرها به صورت استشمام، استنشاق، استحمام، چکاندن، بخور و ماساژ بوده است و در مواردی به شیوه داروی خوراکی هم تجویز شده است.
کلید واژگان: ابن سینا, القانون, رایحه درمانی, گیاهان دارویی}Aromatherapy is a kind of herbal medicine that uses plant oil to treat diseases, maintain health and improve body and mind wellness. The present content analysis aimed to re-read the pharmacological function of the perfumes (animal and plant) in the prevention and treatment of diseases as a therapeutic method to investigate and demonstrate the importance of aromatherapy in the Avicenna method of treatment as an applied method or supplementary drug. Studies indicate that in the history of medicine and pharmacy, perfumes have been used as singular and compound spice. Avicenna was the prominent physician among the Muslim medics who used aromatic substances to diagnose and treat diseases. The perfumes have been applied in forms of inhalation, bathing, dripping, incense, and massage, and in some cases, they have been prescribed as oral medicine.
Keywords: AL- Ghanoun, Aromatherapy, Avicenna, Medicinal plants} -
زمینه و هدف
قرون سوم تا ششم هجری، در تاریخ علوم اسلامی، به عنوان «عصر طلایی طب اسلامی» شناخته می‌شود؛ در این عصر، پزشکان بزرگی همچون «ابن ربن طبری»، «ابومنصور هروی»، «اخوینی»، «رازی»، «ابن سینا»، «میسری»، «جرجانی» و... پابه عرصه گیتی گذاردند و با تحقیقات و آثار ارزشمند خود، نهال بارور طب اسلامی را به درختی تناور مبدل ساختند که برای سده های متوالی، بر اغلب حوزه های طبی شرق و غرب، سایه گسترانید. هدف از پژوهش حاضر، آن است که مهمترین علل و عوارض بیماری های مثانه و دستورهای درمانی بر اساس پنج کتاب شاخص طبی در فاصله قرن سوم تا ششم هجری یعنی «فردوس الحکمه فی الطب» اثر «ابوالحسن علی بن سهل الطبری»، «الحاوی فی الطب» اثر «محمد بن زکریا رازی»، «دانشنامه منظوم طبی» اثر «حکیم میسری»، «قانون فی الطب» اثر «حسین بن عبدالله سینا» و «ذخیره خوارزمشاهی» اثر «سید اسماعیل جرجانی» بررسی شود؛ جستجوهای نگارنده در سوابق مطالعاتی، نشان می دهد که پژوهش حاضر، به این شکل و سیاق، مسبوق به سابقه نیست.
مواد و روشهادر زمینه طب و آثار طبی، تالیفات پر ارج این دانشمندان، ضمن تکمیل یافته های طبیبان متقدم یونانی، سریانی، هندی و... افزوده های بسیاری در حوزه های طب پیشگیری، داروشناسی و مطالعات بالینی به جهان پزشکی عرضه کرده اند که شایسته توجه فراوان است؛ از جمله بخش های مهم و قابل اعتنا در طب سنتی، مبحث بیماری‌های مثانه و مجاری ادرار است؛ مواردی همچون نوشیدن آب های ناسالم، بیماری های عفونی، بروز سده و امتلاء، ضربه خوردن و سقوط، ایجاد سنگ، و مواردی از این قبیل، از جمله علل شایع مثانه و مجاری ادرار است که در کتب طبی بدان ها اشاره گردیده و بر مبنای روش توصیفی –تحلیلی نگاشته شده است.
یافتههادر کتب طبی موصوف، عمده ترین انواع بیماری های مثانه، نشانه های هر عارضه و نحوه درمان صحیح بیان شده است.
ملاحظات اخلاقینگارندگان این پژوهش، اصل امانتداری را در ارجاع‌دهی رعایت کرده‌اند.
نتیجهگیرینتایج تحقیق نشان می دهد که مولفان کتب طبی موصوف کوشیده اند با بررسی نظرات پزشکان متقدم، همراه با مشاهدات بالینی خود، راهکارهای درمانی مناسبی را در این مورد، ارایه نمایند.
کلید واژگان: طب سنتی, بیماری های مثانه و مجاری ادرار, ابن ربن طبری, رازی, میسری, ابن سینا, جرجانی}Background and AimFrom the third to the sixth centuries, Islamic science history was known as the "golden age of Islamic medicine." During this period, there were great medical practitioners, including: “Ibn Rabban Tabari”, “Abu Mansour Heravi”, “Akhavaini”, “Razes”, “Avicenna”, “Meysari”, “Jorjani” and ... Through their research and valuable works, they translated the fertility of Islamic medicine into a tropical tree, shadowed for many centuries on most medical and medical fields of the East and West. The purpose of this study was to determine the most important causes and complications of bladder diseases and treatment orders based on five medical index books from the third to the sixth century: “Ferdows al Hekmat”, “Alhavi”, “Daneshnameh Manzoum”, “Qanoon” & “Zakhireh Kharazmshahi”. The writer's searches in the literature show that the present study is not in this form and way.
Materials and MethodsIn the field of medicine and medical effects, the high-ranking authors of these scientists, while completing the findings of the early Greek physicians, Syriac, Hindi, and many other addicts in the field of prevention, pharmacology and clinical studies have presented the world of medicine that deserve attention Is abundant. One of the most important and important areas in traditional medicine is the topic of bladder and urogenital diseases; such as drinking unhealthy water, infectious diseases, the onset of the century and so on, blow and fall, rock formation, and ..., Is one of the common causes of bladder and urinary tract that is mentioned in medical literature.
Findingsin the medical literature, the main types of bladder diseases, symptoms of each complication and the correct treatment are expressed.
Ethical ConsiderationsThe authors of this study have observed the principle of fidelity in the referral.
ConclusionThe results of the research show that the authors have tried to suggest appropriate therapeutic approaches by examining the views of the early physicians, along with their clinical observations.
Keywords: Traditional Medicine, Bladder, Urinary Tract Diseases, Tabari, Razes, Meysari, Avicenna, Jorjani} -
زمینه و هدف
دانش تشریح یکی از مباحث مهم تاریخ پزشکی در همه‌ی ادوار به خصوص در دوران تمدن اسلامی بوده است. در این دوره پزشکان مسلمان آثار مختلفی پیرامون دانش تشریح نگاشته‌اند و یا اینکه بخش‌هایی از کتابشان را به این موضوع اختصاص داده‌اند. بر این اساس، در طی سالیان اخیر پژوهش‌های متعددی در ارتباط با سیر تطور دانش کالبدشناسی در دوره‌ی اسلامی انجام گرفته است. هدف از پژوهش حاضر معرفی و نقد مقاله‌ی «تشریح استخوان‌ها در آثار پزشکی دوره اسلامی؛ مطالعه تطبیقی طب‌الملکی اهوازی و قانون ابن سینا» اثر فهیمه مخبر دزفولی است.
مواد و روشهااین پژوهش یک مطالعه تحلیلی - انتقادی است که با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای ابتدا به معرفی مقاله و سپس به بررسی و ارزیابی آن از نظر شکلی، محتوایی و روشی می‌پردازد.
یافتههامقالهی «تشریح استخوان‌ها در آثار پزشکی دوره اسلامی؛ مطالعه تطبیقی طب‌الملکی اهوازی و قانون ابن سینا» دارای نگارش روان و منسجمی بوده و حاکی از تلاش نویسنده برای اثبات تسلط کافی پزشکان مسلمان ایرانی، بر دانش تشریح است. در ساختار مقاله بعضا ارجاع‌دهی‌های نامناسب و اشکالات نگارشی دیده می‌شود. همچنین جامع نبودن پیشینه تحقیق، تعیین هدف غیر محتمل، عدم احاطه کافی بر موضوع تاریخی و عدم بیان دقیق تشریح جمجمه در کتاب قانون را می‌توان از نقدهای محتوایی برشمرد.
نتیجهگیرینتایج اصلی این پژوهش حاکی از آن است که مقاله مورد نظر علیرغم اینکه توانسته با مقایسه تطبیقی بخش تشریح دو کتاب ارزنده طب ایرانی مقوله‌ای تازه به روی پژوهشگران تاریخ پزشکی بگشاید، اما دارای اشکالات متعددی به لحاظ ساختاری، محتوایی و روشی است. لذا انتظار می‌رود با توجه به اهمیت موضوع نقد در پژوهش‌های علمی و با توجه به تحلیل انجام شده در ارتباط با مقاله مذکور، نویسنده محترم با برطرف نمودن ایرادات ذکر شده، بتواند در پژوهش‌های بعدی اثر قابل توجه‌تری پیرامون تاریخ پزشکی منتشر نماید.
کلید واژگان: نقد, تشریح استخوان, کامل الصناعه الطبیه, القانون فی الطب, اهوازی, ابن سینا}Background and AimAnatomy is one of the most important topics in the history of medicine in all eras, especially in the era of Islamic civilization. During this period, Muslim physicians have written various works on the science of anatomy. Accordingly, in recent years several studies have been conducted in connection with the evolution of anatomical knowledge in the Islamic period. The purpose of this study is to introduce and critique the article "Dissection of bones in the medical works of the Islamic period; a comparative study of Tib- al- Maleki by Ahwazi and Qanoon by Avicenna written by Fahimeh Mokhber Dezfuli.
Materials and MethodsThis research is an analytical-critical study that uses library resources and after introducing the article, evaluates it in terms of form, content, and method.
FindingsThe article has fluent and cohesive writing and indicates the author's efforts to prove the sufficient mastery of Iranian Muslim physicians over the science of anatomy. Improper referrals and spelling errors are seen in the structure of the article. Also, the incompleteness of the research background, the determination of the unlikely goal, the lack of sufficient coverage of the historical subject, and the lack of accurate expression of the skull description in Qanoon can be considered as content critiques.
ConclusionThe main results of this study show that the article, despite being able to open new categories for researchers in the history of medicine by comparison of the description section of two valuable books of Iranian medicine but has several problems in terms of structure, content, and method. Therefore it is expected that due to the importance of criticism in scientific research and according to the analysis done in the article, the author can publish a significant work in future research by eliminating the mentioned weaknesses and shortcomings.
Shakeri T, Rezaei Orimi J. Introduction and critique of the article "Anatomy of Bones in Medical Writings in Islamic Period: A Comparative Study on Tib al-Maleki by Ahwazi and Canon by Avicenna". Medical History Journal 2021; 13 (46): e13.Keywords: Criticism, Anatomy of Bone, Kamel al-sina'at al-Tibiah, Qanoon fi-al-Tib, Ahwazi, Avicenna} -
زمینه و هدف
در حالی که منع تشریح بدن انسان در فرهنگ مسیحی و اسلامی راه را بر آگاهی پزشکان از اندام‌های داخلی بدن انسان می‌بست، پزشکان یونانی و بعدها پزشکان مسلمان تلاش کردند از طریق تشریح حیوانات با شکل و عملکرد اعضای بدن آشنا شوند. جالینوس با تشریح خوک، یوحنا بن ماسویه و محمد بن زکریای رازی با تشریح بوزینه اعضای بدن را توصیف کردند و این روند در تمدن اسلامی ادامه داشت. پزشکانی چون رازی، علی بن عباس اهوازی و ابن سینا بخشی از کتاب‌های جامع پزشکی خود را به تشریح اختصاص داده‌اند. از قرن چهاردهم میلادی تشریح به منظور آموزش پزشکی در بیمارستان‌های برخی از کشورهای اروپایی آزاد شد و آموزش و نگارش کتاب‌های آموزشی درباره تشریح اندام‌های بدن تحول یافت.
مواد و روشهادر این پژوهش با تطبیق مبحث تشریح استخوان‌ها در دو دایرهالمعارف بزرگ پزشکی در تمدن اسلامی یعنی طب‌الملکی و قانون فی‌الطب نظرات علی بن عباس اهوازی و ابن سینا درباره استخوان‌ها بررسی می‌شود و سهم و نقش آنها در پیشرفت دانش تشریح مشخص می‌گردد.
نتیجهگیریبرخلاف آنچه تصور می‌شود که منع تشریح در اسلام سبب شده که پزشکان مسلمان اطلاعات چندانی از تشریح اندام‌ها نداشته باشند، مطالعه آثار پزشکان بزرگ مسلمان و ایرانی بیانگر تسلط آنان به تشریح و حتی اختلاف نظر آنان در این زمینه است. آنچه که از مقایسه دو اثر ارزشمند پزشکی دوره اسلامی به دست می‌آید بیانگر تلاش پزشکان برای توصیف دقیق استخوان‌های بدن است. علاوه بر این تقدم بخشیدن به تشریح در مباحث پزشکی و نظم و انسجام مطالب در این آثار حایز اهمیت است. در مقایسه طب‌الملکی و قانون باید گفت نظم و انسجام مطالب در طب‌الملکی بیش از قانون است و به گونه‌ای تدوین شده است که گویی برای آموزش پزشکی تالیف شده است. چنین نظم و ترتیبی را نمی‌توان در دیگر آثار پزشکی قبل از طب‌الملکی یافت، هرچند ابن ربن طبری در فردوس‌الحکمه و رازی در طب‌المنصوری هم به تبویب آثار خود اهمیت داده‌اند و در بخش‌هایی از کار خود موفق بوده‌اند، اما در طب‌الملکی نوعی پیوستگی و انسجام در سراسر کتاب به چشم می‌خورد که درخور تحسین است.
کلید واژگان: تشریح, علی بن عباس, ابن سینا, طب الملکی, قانون فی الطب}Background and AimWhile the prohibition on the dissection of the human body in Christian and Islamic culture prevented physicians from knowing the internal organs of the human body, Greek physicians and later, Muslim doctors tried to get acquainted with the shape and function of the organs through the dissection of animals. Galen dissected the pigs, and Yuhanna ibn Masawaih and Rhazes dissected monkeys, and so, this trend continued in Islamic civilization. Muslim physicians such as Rhazes, Ali ibn Abbas and Avicenna have devoted a part of their comprehensive medical books to anatomy. Since the fourteenth century, human dissection was allowed for medical education in some European countries' hospitals and opened the way for teaching and writing books on Anatomy.
Materials and MethodsIn this study, bone anatomy in two major medical encyclopedias in the Islamic civilization, Tib al-Maliki and Canon, have been compared and also the views of Ali ibn Abbas and Ibn Sina on bones are examined to show their contribution to the development of anatomy.
ConclusionContrary to what is thought that the prohibition of dissection in Islam has caused Muslim physicians to have little knowledge of dissection, the study of great Muslim physicians' works shows their mastery of dissection and even their disagreement in this regard. Comparing the two valuable works of medicine of the Islamic period, Tib al-Maliki and Canon, show the physicians' efforts to describe the body's bones accurately. Comparing the two works shows that the order and coherence of the contents in Tib al-Malilki work are more than Canon, and also Tib al-Maliki seems to have been compiled for medical education. Although Ibn Raban Tabari in Ferdows al-Hikma and Razi in al-Mansouri have also paid attention to the arrangement of their works, in Tib al-Maliki there is a kind of coherence throughout the book which is praiseworthy.
Keywords: Anatomy, Ali ibn Abbas, Avicenna, Tib al-Maliki, Canon} -
سابقه و هدف
شیوع بالای بیماری افسردگی در سال های اخیر و عدم درمان مناسب علی رغم تدابیر مختلف، دغدغه جدی حوزه سلامت روان است. علایم تشخیص افسردگی در منابع روان پزشکی را می توان با علایم برخی اختلالات قلب در طب سنتی که از عضو قلب منشاء می گیرند، نزدیک دانست؛ لذا آشنایی با عملکرد عضو قلب از دیدگاه طبی ابن سینا می تواند آغازی بر شناخت رابطه قلب و افسردگی و کمکی به پیشگیری از این بیماری باشد.
مواد و روش هادر این مطالعه که یک بررسی مروری و کتابخانه ای است به بررسی رابطه عملکرد قلب و افسردگی از دیدگاه حکیم ابن سینا بر اساس کتاب قانون ابن سینا، پرداخته شده است. همچنین منابع مرتبط با موضوع در طب نوین از پایگاه های دادهPubMed/MEDLINE, Scopus و Google Scholar جستجو و در انتها یافته ها با هم مقایسه و بحث و بررسی شدند.
یافته هادر این مطالعه با برقراری ارتباط بین عملکرد قلب و استعداد بروز بیماری افسردگی، تقویت قلب از طرق مختلف و بهبود عملکرد آن به عنوان راهکار هایی برای کاهش بروز افسردگی معرفی شده اند.
نتیجه گیریعوامل تقویت کننده عملکرد قلب از جمله عضله قلب و روح حیوانی می توانند در پیشگیری و درمان افسردگی موثر باشند.
کلید واژگان: افسردگی, طب سنتی ایران, ابن سینا, تقویت کننده قلب}Background and PurposeDespite different treatments in recent years, prevalence of depression has become a serious concern in the field of mental health. According to the definitions of depression signs in psychological references, it seems that these parameters are close to some types of heart dysfunction in Traditional Persian Medicine. So, getting more familiar with heart function from the viewpoint of Avicenna could be the beginning of understanding the relationship between heart and depression and help prevent this disease.
Methods and MaterialsThis review study was conducted to investigate the relationship between heart function and depression based on Ibn Sina’s viewpoint from his book "Canon of medicine". Related literatures in modern medicine were also searched using PubMed / MEDLINE, Scopus, and Google Scholar databases.
ResultsLinking the cardiac function and susceptibility to depressive disorder, strategies to improve heart function and improve its function were presented in this study as preventive health measures for reducing the incidence of depression.
ConclusionCardiotonic strategies can be effective in the prevention and treatment of depression.
Keywords: Depression, Traditional Persian Medicine, Avicenna, Cardiotonic} -
فصلنامه نوید نو، پیاپی 73 (بهار 1399)، صص 89 -99مقدمه
25 درصد از مراجعه کنندگان به بخش اورژانس را بیماران با صدمات اسکلتی- عضلانی تشکیل می دهند. پزشک باید به آناتومی طبیعی و آسیب های اندام آشنایی و اشراف کامل داشته باشد تا بتواند درمان مناسبی را برای آن در نظر بگیرد. کتب طب سنتی به عنوان منابع غنی در پزشکی شناخته می شوند. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف مرور استخوان و عضلات اندام فوقانی از منظر پزشکی ایرانی و مقایسه تطبیقی آن با یافته های آناتومی طب رایج انجام شد.
مواد و روش هادر مطالعه توصیفی- تطبیقی حاضر از متون معتبری چون "هدایه المتعلمین"، "تشریح تفرشی"، "تشریح منصوری"، "قانون" و "ذخیره خوارزمشاهی" استفاده گردید و برای متون طب رایج از کتاب آناتومی Gary، Snell's و Moore بهره گرفته شد. سپس مقایسه تطبیقی مطالب صورت گرفت و اشتراکات و افتراقات مطالب تشریحی بررسی گردید.
یافته هااستخوان های اندام فوقانی در متون طب سنتی با عناوین آخرک (ترقوه)، سمسانیه (کتف)، عضد (بازو)، زند اسفل (زند زیرین)، زند اعلی (زند زبرین)، رسغ (مچ)، عظام مشت (استخوان های کف دست) و بندهای انگشتان ذکر شده اند. عضلات اندام فوقانی نیز شامل: عضلات حرکات خاصه کتف (عضلات اسکاپولار)، عضلات خاصه حرکات بازو (عضلات ناحیه بازو)، عضلات ذراع (عضلات ساعد) و عضلات دست می باشند.
نتیجه گیرینتایج مقایسه تطبیقی توصیفات آناتومیک در متون طب سنتی و طب رایج نشان دهنده دید دقیق و ظریف حکما و طبیبان طب سنتی بوده و بر لزوم استفاده بیشتر از اطلاعات موجود در متون طب سنتی توسط پزشکان در زمینه درمان بیماری ها تاکید می کنند.
کلید واژگان: ابن سینا, تشریح, تشریح منصوری, ذخیره خوارزمشاهی, طب سنتی ایرانی}Navid no, Volume:23 Issue: 73, 2020, PP 89 -99IntroductionGenerally, 25% of patients in the emergency department are patients with musculoskeletal injuries. The physician should be familiar with anatomy, as well as limb injuries, so that patients can receive appropriate treatment. Traditional medicine books are known as rich sources in medicine. In this regard, the aim of this study was to review the bones and muscles of the upper limbs from the Iranian medical point of view and compare them with the anatomical findings of modern medicine.
Materials and MethodsIn this descriptive-comparative study, reliable texts, such as Hidayat al-Mutaallimin, Anatomy Abolhassan Khan, Tashrihe-e-Tafreshi, Tashrih-e-Mansuri, Ibn Sina's Canon, and Zakhire-e Kharazmshahi, were used. Gary, Snell's and Moore's anatomy books were reviewed for modern medicine. Then, a comparative analysis was made, and the differences and similarities were examined.
ResultsUpper limb bones were found in the texts of traditional medicine with several terms, including akharak (clavicle), samsanieh (scapula), azod (homerus), zand asfal (ulna), zand ala (radius), rasagh (wrist), mosht (wrist bones), and phalanges. The upper limb muscles also include the shoulder-specific muscles (scapular muscles), arm-specific muscles (arm muscles), zara muscles (forearm muscles), and hand muscles.
ConclusionThe comparative results of anatomical descriptions in traditional and modern medicine texts showed the detailed and delicate views of traditional medicine practitioners. In addition, the findings emphasized the need for more frequent use of information in traditional medicine texts by physicians in the treatment of various diseases.
Keywords: Anatomy, Iranian Traditional Medicine, Ibn Sina, Tashrih-Mansuri, zakhire-e kharazmshahi}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.