بررسی ارتباط شاخص توده بدنی مادر با وزن هنگام تولد و زایمان زودرس و کم خونی مادر در بیمارستان شهید اکبرآبادی تهران سال 1387

مطالعات اخیر نشان داده اند که زیاد و کم بودن وزن مادر قبل از بارداری با عوارض بارداری و نوزادی از جمله زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد و یا ماکروزومی همراه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین شاخص توده بدنی مادر قبل از بارداری و زایمان زودرس و وزن هنگام تولد انجام شد.
اینمطالعه هم گروهی در سال 1387 بر روی 576 زن باردار مراجعه کننده به بیمارستان شهید اکبرآبادی شهر تهران انجام شد. 396 نفر مطالعه را به اتمام رساندند. شاخص توده بدنی مادر در اولین ویزیت بارداری (بین هفته 8-12 بارداری) محاسبه و سپس مادران تا زمان زایمان پیگیری شدند. میزان زایمان زودرس و وزن هنگام تولد نوزادان در بیماران مورد مطالعه یادداشت شد و سپس نتایج آنها در چهار گروه، مادران دارای وزن کم (شاخص توده بدنی کمتر از 20 کیلوگرم بر متر مربع)، وزن طبیعی (شاخص توده بدنی 9/24- 20 کیلوگرم بر متر مربع)، وزن زیاد (شاخص توده بدنی 9/29- 25 کیلوگرم بر متر مربع) و چاق (شاخص توده بدنی 40-30 کیلوگرم بر متر مربع) مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS (نسخه 15) و آزمون های تی، آنالیز واریانس یک طرفه، کای اسکوئر، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل ارتباط دو متغیر و مدل رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
بیماران 4 گروه از نظر سن، قد، سابقه سقط و شغل تفاوت معنی داری نداشتند (05/0>p). از 396 نفر، 21 نفر (3/5%) دارای وزن کم، 198 نفر (50%) وزن طبیعی، 117 نفر (5/29%) وزن بالا و 60 نفر (2/15%) چاق بودند. هیچ مورد چاقی مفرط وجود نداشت. چاقی به طور مثبت با سن بارداری بالاتر (015/0=p=0/213،r) و وزن تولد بالاتر (008/0=p و 361/0=r) ارتباط داشت. به همین ترتیب وزن کم هنگام تولد با وزن کم مادر (041/0=p و 157/0=r) ارتباط داشت. بروز ماکروزومی در افراد چاق بیشتر بود (022/0=p) و شاخص توده بدنی به طور مثبت با بروز ماکروزومی ارتباط نشان داد (034/0=p=0/224،r). زایمان زودرس نیز به طور منفی با شاخص توده بدنی ارتباط داشت (004/0-=p=0/124، r) و زایمان زودرس در زنان با وزن پایین بیشتر مشاهده شد (035/0=p).
مادران دارای وزن بالا، دارای خطر بالاتری از نظر تولد نوزاد ماکروزوم هستند، در حالی که خطر نوزاد با وزن کم زمان تولد و زایمان زودرس در مادران دارای وزن پایین بیشتر است.