بررسی مواد تشکیل دهنده ی اسانس دانه ها و برگ Rhus coriaria L

میوه های سماق به عنوان چاشنی در غذاهای ایرانی استفاده می شود. این میوه ها مصرف دارویی سنتی نیز دارند. تاکنون اسانس حاصل از اندام های گیاه سماق مورد بررسی قرار نگرفته، نظر به اهمیت گیاه و مصرف اسانس ها در صنایع تصمیم به آنالیز اسانس آن گرفته شد.
شناسایی و تعیین درصد مواد تشکیل دهنده اسانس دانه ها و برگ سماق.
برگ ها و میوه های گیاه سماق با روش تقطیر با آب اسانس گیری و جداگانه به دستگاه GC/MS تزریق شدند. روش شناسایی اجزای اسانس ها ضرایب بازداری، تطبیق طیف های جرمی مواد اسانسی با مرجع و توجه به گزینه های پیشنهادی دستگاه بود.
بازده اسانس گیری از هر دو اندام برگ و میوه سماق حدود 2/0 درصد بود و هر دوی این اسانس ها زرد رنگ بودند. 65 ماده در برگ ها و 54 ماده در میوه ها شناسایی شدند. ماده عمده در هر دو اسانس ها سزکویی ترپن بتا - کاریوفیلن بود. بقیه اجزای عمده برگ، کاریوفیلن اکساید، سمبرن و آلفا - هومولن؛ و در میوه، سمبرن، ترانس- ترانس 2، 4- دکادینال و آلفا- ترپینئول بودند.
بحث: برگ و میوه ی درخت سماق دارای اسانسی است که به روش تقطیر با آب قابل استخراج بوده و اسانس های مذکور به روشGC/MS قابل شناسایی و تعیین مقدار هستند. ماده عمده در هر دو اسانس ها یکسان هستند (بتا - کاریوفیلن). نتایج این پژوهش با مطالعه سایر محققین روی همین گیاه در کشورهای دیگر مطابقت دارد. کاریوفیلن و سمبرن که در نمونه های ما به عنوان ماده عمده بوده در مطالعه سایر محققین نیز به عنوان مواد عمده اسانس سماق شناسایی شده است.