سطح آب: یک مطالعه موردی از کرتاسه پسین-پالئوسن سازند گورپی در جنوب غرب ایران

مطالعات آماری انجام شده بر روی محتوای پالینولوژیکی سازند گورپی با سن کرتاسه پسین-پالئوژن پیشین در یک برش سطح الارضی در حوضه زاگرس واقع در جنوب غرب ایران نشان دهنده تغییرات مشخص در فراوانی، تنوع و نسبت S/C پالینومرف های دریایی، شاخص دریایی پالینولوژیکی (PMI) و رخساره آلی است. این تغییرات پالینولوژیکی بطور آشکار مبین نوسانات سطح آب دریا و شرایط محیط رسوبگذاری بوده و بنابراین در شناسایی سیستم تراکت ها، واحدهای شاخص رسوبی و سطوح سکانسی مورد استفاده قرار گرفته اند. بطوریکه افزایش بیش از حد PMI، تنوع گونه های پالینولوژیکی و نسبت S/C توام با تغییر پارامترهای رخساره ای نشان دهنده یک سیستم پیشرونده دریایی و کاهش شاخص دریایی پالینولوژیکی، تنوع گونه ها و نسبت S/C توام با افزایش فراوانی فیتوکلاست ها و گیاهان خشکی تخریب شده حاکی از پسروی آب دریا می باشد. بر این اساس روند تغییرات متوالی پارامترهای پالینولوژیکی می تواند گویای یک چرخه کامل تغییرات نسبی سطح آب دریا باشد. از طرفی نیز فراوانی اشکالی نظیر اسپینیفریدها، آکومواسفراها، آرئولیژراها و کلئیسفریدیوم ها همزمان و حضور اشکال پریدینیوئیدی حاکی از شرایط آب و هوای گرم در بخش بالایی شلف میانی در دریای تتیس در زمان انبایش سازند گورپی است. نتیجتا بر اساس مطالعات پالینولوژیکی انجام شده نه سکانس رسوبی قابل انطباق با چرخه های رده سوم نوسانات سطح آب دریا در مقیاس جهانی در سازند گورپی شناسایی گردید. ضمنا سطوح سکانسی شاخصی نظیر سطح بیشینه غرقابی K180 متعلق به 68 میلیون سال پیش در شمال شرق صفحه عربی نیز با همین محدوده سنی در این سازند شناسایی شد.