پاتوفیزیولوژی، ژنتیک و روش های درمانی اختلال وسواس- اجباری

اختلال وسواس- اجباری (OCD) چهارمین اختلال شایع روانی است که هم راه با افکار یا انجام اعمال تکراری و آزار دهنده یا هر دو حالت با هم می باشد که موجبات بروز مشکلات جدی در روابط فردی و اجتماعی شخص می گردد. در گذشته شناخت پاتوفیزیولوژی دقیقی از بیماری های روانی وجود نداشت تا این که در سال های اخیر با استفاده از تکنیک های مولکولی پیشرفته نظیر ژنومیکس، پروتئومیکس و متابولومیکس تحول زیادی در شناخت از این نوع بیماری ها در حال انجام است. این مقاله به بررسی های هرچه تمام تر در زمینه های مختلف می پردازد تا شناخت جامع تری از جنبه های گوناکون این اختلال حاصل شود. بیش از 100 مقاله علمی- پژوهشی به دست آمده از پایگاه های اطلاعاتی Science Direct، Elsevier، Google Scholar، Springer و Pubmed، طی سال های 1984 تا 2015 مورد بررسی این پژوهش است. تحقیقات نشان داده که عامل ایجاد این بیماری فاکتورهای چندعاملی است که در واقع شامل انواع ژن ها و عوامل محیطی است. بدین ترتیب که ژن های مسیرهای دوپامین، سروتونین و گلوتاماترژیک در ارتباط نزدیکی با بروز این فنوتیپ بوده و از عوامل محیطی می توان به فاکتورهای آسیب رسان در مرحله تکوین جنینی و یا بعد از تولد، ابتلا به بیماری باکتری خاص و یا آسیب های مغزی اشاره داشت. روش های درمانی مختلفی نیز برای این اختلال پیشنهاد شده است که هر یک اثرات و نتایج مختلفی را در بردارند. از جمله روان-درمانی و دارو درمانی و یا ترکیبی از هر دو برای این اختلال مورد استفاده است. سازمان بهداشت جهانی این اختلال را جزو دهمین عامل فلج کننده زندگی یک فرد شمارده است.