مقایسه عملکرد پیکر رویشی و عملکرد اسانس دو گونه دارویی مرزه خوزستانی(Satureja khuzistanica Jamzad) و مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در دو منطقه خوزستان و لرستان در شرایط مزرعه

مرزه خوزستانی و رشینگری، دو گونه دارویی باارزش و بومی ایران هستند که در جنوب غرب ایران به صورت وحشی رشد می کنند. این گونه ها غنی از ترکیبات فنولی کارواکرول در اسانس بوده و به همین جهت از فعالیت بیولوژیکی قابل توجهی برخوردار می باشند. به منظور بررسی اثر اقلیم و منطقه کاشت بر عملکرد پیکر رویشی و عملکرد اسانس دو گونه مرزه، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو منطقه اندیمشک(شمال خوزستان) و منطقه کشکان(غرب لرستان) در سال 1391 انجام شد. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد تر و خشک، درصد و عملکرد اسانس، نسبت برگ به ساقه و ارتفاع بوته بودند. نتایج نشان داد که عملکرد تر و خشک دو گونه مرزه در منطقه لرستان(87/3 و 68/1 تن در هکتار) بیشتر از منطقه خوزستان(19/3 و 3/1 تن در هکتار) بود و عملکرد تر و خشک مرزه خوزستانی(8/3 و 59/1 تن در هکتار) در هر دو منطقه بیشتر از مرزه رشینگری(24/3 و 38/1 تن در هکتار) بود. علاوه بر این، درصد اسانس مرزه رشینگری(9/4 درصد) در هر دو منطقه بالاتر از مرزه خوزستانی(8/1 درصد) بود. درصد اسانس دو گونه مرزه در منطقه خوزستان(83/3 درصد) بیشتر از منطقه لرستان(95/2درصد) بود. همچنین گیاهان در منطقه لرستان دارای ارتفاع و نسبت برگ به ساقه بالاتری بودند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که دو گونه مرزه در منطقه خنک تر(کشکان) دارای عملکرد پیکر رویشی بالاتر و در منطقه گرم تر (اندیمشک) دارای درصد اسانس بیشتری بودند که این می تواند به دلیل شرایط اقلیمی و خاکی متفاوت مناطق کشت باشد.