ارزیابی مهم ترین عوامل موثر بر قاچاق کالا و سوخت در مناطق مرزی (نمونه موردی: دهستان مرگور)

یکی از مهم ترین معضلات و چالش های کشورهای در حال توسعه فساد مالی ناشی از اقتصاد زیرزمینی و مصداق بارز آن قاچاق می باشد؛ کشور ما نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه، اخیرا با نوع جدیدی از قاچاق کالا در حوزه فرآورده های سوختی مواجه گشته، خطرات ناشی از قاچاق بی رویه این فرآورده نفتی ضمن تهدید اقتصاد ملی و ایجاد بحران در نظام های اجتماعی، مالی و... زمینه بروز خطرات امنیتی را نیز فراهم نموده است. هدف این تحقیق سنجش میزان تاثیر گذاری عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر بروز پدیده قاچاق در دهستان مرگور می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل دهستان مرگور در جنوب غربی شهرستان ارومیه می باشد. در این تحقیق ابتدا به جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای از منابع اقدام شد. برای گردآوری اطلاعات با توجه به فاصله روستاها از مرز، با روش نمونه گیری طبقه بندی شده و به صورت تصادفی 10 روستا انتخاب و برای پرسش گری با استفاده از فرمول کوکران 200 خانوار به عنوان نمونه مورد سوال قرار گرفته اند. برای رسم نقشه ها نیز از نرم افزار Arc GIS 10.2 استفاده شد. در نهایت اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار Excel و Spss (با استفاده از تحلیل رگرسیون و آزمون فریدمن) مورد تحلیل واقع گشت. نتایج پژوهش نشان داد که به طور کلی بین عوامل (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و ایجاد انگیزه قاچاق رابطه ی معناداری وجود دارد (Sig=. 000). همچنین از طریق آزمون فریدمن مشخص شد که عامل اقتصادی با درجه اهمیت 52/2، موثرترین عامل در ایجاد انگیزه و گرایش به فعالیت های غیر قانونی، عامل فرهنگی با درجه اهمیت 77/1، و همچنین عامل اجتماعی با درجه اهمیت 71/1 در رده های بعدی مهم ترین عوامل گرایش به قاچاق می باشند.